ABOUT THE SPEAKER
Ken Robinson - Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence.

Why you should listen

Why don't we get the best out of people? Sir Ken Robinson argues that it's because we've been educated to become good workers, rather than creative thinkers. Students with restless minds and bodies -- far from being cultivated for their energy and curiosity -- are ignored or even stigmatized, with terrible consequences. "We are educating people out of their creativity," Robinson says. It's a message with deep resonance. Robinson's TED Talk has been distributed widely around the Web since its release in June 2006. The most popular words framing blog posts on his talk? "Everyone should watch this."

A visionary cultural leader, Sir Ken led the British government's 1998 advisory committee on creative and cultural education, a massive inquiry into the significance of creativity in the educational system and the economy, and was knighted in 2003 for his achievements. His 2009 book, The Element: How Finding Your Passion Changes Everything, is a New York Times bestseller and has been translated into 21 languages. A 10th anniversary edition of his classic work on creativity and innovation, Out of Our Minds: Learning to be Creative, was published in 2011. His 2013 book, Finding Your Element: How to Discover Your Talents and Passions and Transform Your Life, is a practical guide that answers questions about finding your personal Element. In his latest book, Creative Schools: The Grassroots Revolution That’s Transforming Education, he argues for an end to our outmoded industrial educational system and proposes a highly personalized, organic approach that draws on today’s unprecedented technological and professional resources to engage all students.

More profile about the speaker
Ken Robinson | Speaker | TED.com
TED2006

Sir Ken Robinson: Do schools kill creativity?

Ken Robinson twierdzi, że szkoły zabijają kreatywność

Filmed:
64,284,825 views

Sir Ken Robinson stawia przyjemną i poruszającą do głębi tezę stworzenia systemu edukacyjnego, który raczej podsycałby kreatywność, niż ją osłabiał.
- Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:24
Good morningranek. How are you?
0
0
4678
Dzień dobry. Jak się macie? Było super?
00:28
(LaughterŚmiech)
1
4702
1210
00:29
It's been great, hasn'tnie ma it?
2
5936
2313
Brak mi słów na te niezwykłe prezentacje.
00:32
I've been blownnadęty away by the wholecały thing.
3
8273
2456
00:34
In factfakt, I'm leavingodejście.
4
10753
1492
Właściwie, to wychodzę... (Śmiech)
00:36
(LaughterŚmiech)
5
12269
5567
Były trzy ciekawe tematy,
00:42
There have been threetrzy themestematy
runningbieganie throughprzez the conferencekonferencja
6
18015
3207
poruszone podczas konferencji,
które nawiązywały
00:45
whichktóry are relevantistotnych
to what I want to talk about.
7
21246
2507
do tego o czym chcę mówić.
00:47
One is the extraordinaryniezwykły
evidencedowód of humanczłowiek creativitykreatywność
8
23777
4690
Jeden z nich to nadzwyczajny
dowód ludzkiej kreatywności
00:52
in all of the presentationsprezentacje that we'vemamy had
9
28491
2413
we wszystkich prezentacjach,
które widzieliśmy
00:54
and in all of the people here.
10
30928
1801
i u wszystkich osób tutaj.
Choćby jej różnorodność
00:56
Just the varietyróżnorodność of it
and the rangezasięg of it.
11
32753
2651
i rozpiętość. Po drugie
01:00
The seconddruga is
that it's put us in a placemiejsce
12
36158
2143
jesteśmy w punkcie,
z którego zupełnie nie widać
01:02
where we have no ideapomysł
what's going to happenzdarzyć,
13
38325
2497
01:04
in termswarunki of the futureprzyszłość.
14
40846
1391
przyszłych wydarzeń.
Nie mamy pojęcia,
01:06
No ideapomysł how this maymoże playgrać out.
15
42261
2715
jak to się rozegra.
01:09
I have an interestzainteresowanie in educationEdukacja.
16
45000
1892
Interesuję się edukacją -
01:10
ActuallyFaktycznie, what I find is everybodywszyscy
has an interestzainteresowanie in educationEdukacja.
17
46916
4132
zauważyłem, że każdy się nią interesuje.
Nieprawdaż? Myślę, że to bardzo ciekawe..
01:15
Don't you?
18
51072
1138
01:16
I find this very interestingciekawy.
19
52234
1481
Jeśli wybierzecie się
na przyjęcie i powiecie,
01:17
If you're at a dinnerobiad partyprzyjęcie,
20
53739
1757
01:19
and you say you work in educationEdukacja --
21
55596
2262
że pracujecie w oświacie -
01:21
ActuallyFaktycznie, you're not oftenczęsto
at dinnerobiad partiesimprezy, franklyszczerze.
22
57882
2964
choć, raczej nie bywa się na przyjęciach
pracując w oświacie...
01:24
(LaughterŚmiech)
23
60870
3796
01:28
If you work in educationEdukacja,
you're not askedspytał.
24
64690
2428
(Śmiech) Nie zapraszają was...
01:31
(LaughterŚmiech)
25
67142
3091
I jakoś nigdy nie zapraszają
cię ponownie, co mnie trochę dziwi.
01:34
And you're never askedspytał back, curiouslyciekawie.
That's strangedziwne to me.
26
70257
3719
01:38
But if you are, and you say to somebodyktoś,
27
74000
2475
Ale jeśli już tam jesteście i ktoś zapyta,
no wiesz.. "Czym się zajmujesz?"
01:40
you know, they say, "What do you do?"
28
76499
1777
a ty na to, że pracujesz w oświacie,
01:42
and you say you work in educationEdukacja,
29
78300
1676
01:44
you can see the bloodkrew runbiegać from theirich facetwarz.
30
80000
2076
to widzisz, jak ta osoba blednie.
Myśli sobie: "Boże", "Czemu ja?
01:46
They're like, "Oh my God,"
you know, "Why me?"
31
82100
2280
Jedyna impreza w tym tygodniu
i coś takiego..." (Śmiech)
01:48
(LaughterŚmiech)
32
84404
1637
01:50
"My one night out all weektydzień."
33
86065
1623
01:51
(LaughterŚmiech)
34
87712
2610
Ale jeśli zapytacie o ich edukację,
01:54
But if you askzapytać about theirich educationEdukacja,
they pinkołek you to the wallŚciana.
35
90346
3241
to przyprą cię do muru.
To jedna rzeczy,
01:57
Because it's one of those things
that goesidzie deepgłęboki with people, am I right?
36
93611
3467
które zapadają głęboko w pamięć,
mam rację?
Jak religia albo pieniądze
i wiele innych spraw.
02:01
Like religionreligia, and moneypieniądze and other things.
37
97194
3341
Edukacja to mój "konik",
podobnie jak wielu ludzi.
02:04
So I have a bigduży interestzainteresowanie in educationEdukacja,
and I think we all do.
38
100559
4352
Zainwestowaliśmy w nią ogromny kapitał,
02:08
We have a hugeolbrzymi vestednabyty interestzainteresowanie in it,
39
104935
1892
częściowo dlatego,
że to właśnie edukacja ma nas przenieść
02:10
partlyczęściowo because it's educationEdukacja
that's meantOznaczało to take us into this futureprzyszłość
40
106851
3320
w przyszłość, której nie możemy uchwycić.
02:14
that we can't graspchwycić.
41
110195
1519
02:15
If you think of it,
childrendzieci startingstartowy schoolszkoła this yearrok
42
111873
3499
Pomyślcie przez chwilę,
dzieci rozpoczynające szkołę w tym roku
będą odchodzić na emeryturę w 2065.
A nikt nie ma pojęcia
02:19
will be retiringustępujący in 2065.
43
115396
3524
02:24
NobodyNikt nie has a clueWskazówka,
44
120209
1634
mimo ekspertyz, które mieliśmy
na tapecie przez ostatnie dni
02:25
despitepomimo all the expertiseekspertyza that's been
on paradeparada for the pastprzeszłość fourcztery daysdni,
45
121867
3444
jak będzie wyglądał świat
02:29
what the worldświat will look like
in fivepięć years'lata time.
46
125450
2526
za pięć lat. A jednak usiłujemy
02:32
And yetjeszcze we're meantOznaczało
to be educatingedukowanie them for it.
47
128000
2294
edukować je na tą okoliczność.
Tak więc, ta nieprzewidywalność
02:34
So the unpredictabilitynieprzewidywalność,
I think, is extraordinaryniezwykły.
48
130318
2550
jest nadzwyczajna.
02:36
And the thirdtrzeci partczęść of this
49
132892
1367
No i trzecią kwestią jest to,
02:38
is that we'vemamy all agreedZgoda, nonethelessniemniej jednak,
50
134283
2037
że wszyscy jesteśmy zgodni, bez wyjątku,
02:40
on the really extraordinaryniezwykły
capacitieszdolności that childrendzieci have --
51
136344
5305
co do nadzwyczajnych zdolności u dzieci -
02:45
theirich capacitieszdolności for innovationinnowacja.
52
141673
2334
ich zdolności do innowacji.
Sirena była zdumiewająca,
02:48
I mean, SirenaSirena last night
was a marvelpodziwiać, wasn'tnie było she?
53
144031
2511
czyż nie? Cudownie było patrzeć jak gra.
02:50
Just seeingwidzenie what she could do.
54
146566
1610
Jest wyjątkowa,
ale myślę, że ...jakby to ująć...
02:52
And she's exceptionalwyjątkowy, but I think
she's not, so to speakmówić,
55
148200
4776
02:57
exceptionalwyjątkowy in the wholecały of childhooddzieciństwo.
56
153000
3956
nie jest wyjątkowa,
na tle wszystkich dzieci.
Widzieliście osobę,
pełną poświęcenia temu co robi,
03:00
What you have there is a personosoba
of extraordinaryniezwykły dedicationpoświęcenie
57
156980
2796
która odnalazła talent. I według mnie
03:03
who founduznany a talenttalent.
58
159800
1267
wszystkie dzieci mają ogromny talenty.
03:05
And my contentiontwierdzenie is,
all kidsdzieciaki have tremendousogromny talentstalenty.
59
161091
2609
A my marnujemy je
i to bezwzględnie.
03:07
And we squanderzmarnować them, prettyładny ruthlesslyniemiłosiernie.
60
163800
1976
Tak więc, chciałbym pomówić o edukacji
03:09
So I want to talk about educationEdukacja
61
165800
2176
03:12
and I want to talk about creativitykreatywność.
62
168000
1872
i kreatywności.. Twierdzę, że kreatywność
03:13
My contentiontwierdzenie is that creativitykreatywność now
is as importantważny in educationEdukacja as literacyalfabetyzacja,
63
169896
6019
jest teraz w edukacji tak istotna
jak nauka pisania i czytania.
I powinniśmy traktować je na równi.
03:19
and we should treatleczyć it
with the samepodobnie statusstatus.
64
175939
2864
(Brawa) Dziękuję. To by było na tyle...
03:22
(ApplauseAplauz) Thank you.
65
178827
1971
03:24
(ApplauseAplauz)
66
180822
4345
03:29
That was it, by the way.
67
185485
1259
Dziękuję bardzo. (Śmiech)
Więc... Zostało 15 minut...
03:30
Thank you very much.
68
186768
1003
03:31
(LaughterŚmiech)
69
187795
2115
03:33
So, 15 minutesminuty left.
70
189934
1677
Zatem, urodziłem się... (Śmiech)
03:35
(LaughterŚmiech)
71
191635
2936
03:38
Well, I was bornurodzony... no.
72
194595
1892
03:40
(LaughterŚmiech)
73
196511
3032
Słyszałem ostatnio świetną historię.
Uwielbiam ją opowiadać.
03:43
I heardsłyszał a great storyfabuła recentlyostatnio
-- I love tellingwymowny it --
74
199567
2745
o małej dziewczynce na lekcji rysunku.
Miała 6 lat
03:46
of a little girldziewczyna
who was in a drawingrysunek lessonlekcja.
75
202336
2715
i siedziała z tyłu, rysując.
03:49
She was sixsześć, and she was
at the back, drawingrysunek,
76
205075
2135
Nauczycielka twierdziła,
że dziewczynka nie może
03:51
and the teachernauczyciel said this girldziewczyna
hardlyledwie ever paidpłatny attentionUwaga,
77
207234
2800
skupić uwagi,
a jednak na zajęciach z rysunku potrafiła.
03:54
and in this drawingrysunek lessonlekcja, she did.
78
210058
1786
03:55
The teachernauczyciel was fascinatedzafascynowany.
79
211868
1340
Nauczycielka podeszła do niej
03:57
She wentposzedł over to her,
and she said, "What are you drawingrysunek?"
80
213232
2762
i zapytała: "Co rysujesz?"
04:00
And the girldziewczyna said, "I'm
drawingrysunek a pictureobrazek of God."
81
216018
2491
Na co dziewczynka: "Rysuję obraz Boga."
04:03
And the teachernauczyciel said, "But nobodynikt
knowswie what God lookswygląda like."
82
219642
3318
Nauczycielka:
"Ale nikt nie wie jak wygląda Bóg.."
04:06
And the girldziewczyna said,
"They will, in a minutechwila."
83
222984
2088
A dziewczynka:
"To za minutkę się dowiedzą."
04:09
(LaughterŚmiech)
84
225096
6782
(Śmiech).
Kiedy mój syn James
miał cztery lata, w Anglii,
04:20
When my sonsyn was fourcztery in EnglandAnglia --
85
236662
2267
Właściwie to wszędzie
miał wtedy 4 lata... (Śmiech)
04:23
ActuallyFaktycznie, he was fourcztery
everywherewszędzie, to be honestszczery.
86
239413
2191
Żeby była jasność:
gdzie by nie był, miał wtedy 4 lata.
04:25
(LaughterŚmiech)
87
241628
1667
04:27
If we're beingistota strictścisły about it,
wherevergdziekolwiek he wentposzedł, he was fourcztery that yearrok.
88
243404
3387
Zatem, wziął wówczas udział w Jasełkach.
04:30
He was in the NativityNarodzenia Pańskiego playgrać.
Do you rememberZapamiętaj the storyfabuła?
89
246815
2638
Pamiętacie tą historię? To znana historia.
04:33
(LaughterŚmiech)
90
249477
1219
04:34
No, it was bigduży, it was a bigduży storyfabuła.
91
250720
1827
Wszyscy ją znają.
Mel Gibson nakręcił kontynuację,
04:36
MelMel GibsonGibson did the sequeldalszy ciąg,
you maymoże have seenwidziany it.
92
252571
2305
może widzieliście? "Jasełka II".
Tak czy inaczej, James dostał rolę Józefa,
04:38
(LaughterŚmiech)
93
254900
1261
04:40
"NativityNarodzenia Pańskiego IIII."
94
256185
1310
04:41
But JamesJames got the partczęść of JosephJózef,
whichktóry we were thrilledwstrząśnięty about.
95
257519
4135
i byliśmy tym podekscytowani.
04:45
We considereduważane this to be
one of the leadprowadzić partsCzęści.
96
261678
2537
Uważaliśmy, że to jedna z głównych ról.
Miejsce zapełniliśmy
"agentami" w koszulkach
04:48
We had the placemiejsce crammednapchany
fullpełny of agentsagentów in T-shirtsKoszulki:
97
264239
2477
z napisem: "James Robinson
JEST JÓZEFEM" (Śmiech)
04:50
"JamesJames RobinsonRobinson IS JosephJózef!" (LaughterŚmiech)
98
266740
2236
04:53
He didn't have to speakmówić,
99
269000
1607
Nie musiał nic mówić,
ale znacie ten fragment
04:54
but you know the bitkawałek
where the threetrzy kingskrólowie come in?
100
270631
2438
kiedy wchodzą trzej królowie.
Przynoszą dary,
04:57
They come in bearingłożysko giftsprezenty,
goldzłoto, frankincensekadzidło and myrrhmirra.
101
273093
2731
niosą złoto, kadzidło i mirrę.
04:59
This really happenedstało się.
102
275848
1114
I to się naprawdę stało. Siedzieliśmy tam
05:00
We were sittingposiedzenie there and I think
they just wentposzedł out of sequencesekwencja,
103
276986
3090
a chłopcy zapomnieli sekwencji
bo potem zapytaliśmy jednego z nich
05:04
because we talkedrozmawialiśmy to the little boychłopak
afterwardpóźniej and we said,
104
280100
2776
"Wszystko ok?". Odpowiedział:
"Jasne, a co? Coś było nie tak?"
05:06
"You OK with that?" And he said,
"Yeah, why? Was that wrongźle?"
105
282900
2876
Zrobili małą podmianę, nic wielkiego.
05:09
They just switchedprzełączony.
106
285800
1076
Tak czy owak, trzej czteroletni chłopcy
05:10
The threetrzy boyschłopcy cameoprawa ołowiana witrażu in,
107
286900
1176
weszli z kuchennymi ręcznikami na głowach,
05:12
four-year-oldsczterolatki with teaherbata towelsręczniki
on theirich headsgłowy,
108
288100
2187
postawili swoje pudełeczka
05:14
and they put these boxespudła down,
109
290311
1491
05:15
and the first boychłopak said,
"I bringprzynieść you goldzłoto."
110
291826
2049
i pierwszy z nich powiedział: ,
"Przynoszę ci złoto."
05:17
And the seconddruga boychłopak said,
"I bringprzynieść you myrrhmirra."
111
293899
2138
Drugi powiedział: "Przynoszę ci mirrę."
05:20
And the thirdtrzeci boychłopak said, "FrankFrank sentwysłane this."
112
296061
2004
a trzeci powiedział:
"Frank to przysłał". (Śmiech)
05:22
(LaughterŚmiech)
113
298089
2900
05:34
What these things have in commonpospolity
is that kidsdzieciaki will take a chanceszansa.
114
310711
3090
Te historie łączy fakt,
że dzieci zawsze korzystają z okazji.
Jeśli czegoś nie wiedzą,
to spróbują improwizacji.
05:37
If they don't know, they'lloni to zrobią have a go.
115
313825
2608
Mam rację? Nie boją się, że się pomylą.
05:40
Am I right? They're not
frightenedprzerażony of beingistota wrongźle.
116
316457
3537
Nie chodzi mi o to, że mylić się
to to samo, co być kreatywnym.
05:44
I don't mean to say that beingistota wrongźle
is the samepodobnie thing as beingistota creativetwórczy.
117
320893
3507
Ale powinniśmy wiedzieć,
05:48
What we do know is,
if you're not preparedprzygotowany to be wrongźle,
118
324886
3090
że jeśli nie jesteś przygotowany
na pomyłkę,
05:52
you'llTy będziesz never come up
with anything originaloryginalny --
119
328000
2367
nigdy nie będziesz w stanie
wymyślić nic oryginalnego.
05:54
if you're not preparedprzygotowany to be wrongźle.
120
330391
2085
Jeśli nie oswoisz się z pomyłką!
I jeszcze zanim dzieci dorosną
05:56
And by the time they get to be adultsdorośli ludzie,
mostwiększość kidsdzieciaki have lostStracony that capacityPojemność.
121
332877
4133
większość z nich traci tą 'zdolność'.
Boją się popełniać błędy.
06:01
They have becomestają się
frightenedprzerażony of beingistota wrongźle.
122
337406
2520
Nawiasem mówiąc,
podobnie prowadzimy nasze firmy.
06:03
And we runbiegać our companiesfirmy like this.
123
339950
1690
Piętnujemy błędy.
Stworzyliśmy i podtrzymujemy
06:05
We stigmatizepiętnować mistakesbłędy.
124
341664
1652
06:07
And we're now runningbieganie
nationalkrajowy educationEdukacja systemssystemy
125
343340
2302
narodowe systemy edukacji, w których
06:09
where mistakesbłędy are the worstnajgorszy
thing you can make.
126
345666
2346
błędy są najgorszą rzeczą,
którą możesz zrobić.
06:12
And the resultwynik is that
we are educatingedukowanie people
127
348700
3208
W wyniku tego
pozbawiamy ludzi ich zdolności
06:15
out of theirich creativetwórczy capacitieszdolności.
128
351932
2291
do bycia kreatywnym.
Picasso powiedział kiedyś:
06:18
PicassoPicasso oncepewnego razu said this, he said
that all childrendzieci are bornurodzony artistsartyści.
129
354247
4478
"Wszystkie dzieci rodzą się artystami."
06:22
The problemproblem is to remainpozostawać an artistartysta
as we growrosnąć up.
130
358749
3222
Największy problem to pozostać
artystą w miarę dorastania.
06:25
I believe this passionatelyz pasją,
that we don't growrosnąć into creativitykreatywność,
131
361995
3081
do kreatywności nie dorastamy,
lecz z niej wyrastamy.
Lub raczej: zostajemy z niej wyedukowani.
06:29
we growrosnąć out of it.
132
365100
1856
06:30
Or ratherraczej, we get educatedwykształcony out if it.
133
366980
1883
Dlaczego tak się dzieje?
06:33
So why is this?
134
369247
1473
Jeszcze 5 lat temu mieszkałem
na obrzeżach Stratford.
06:34
I livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj in Stratford-on-AvonOkręg wyborczy Stratford-on-Avon
untilaż do about fivepięć yearslat agotemu.
135
370826
4081
Przeprowadziliśmy się
ze Stratford do Los Angeles.
06:38
In factfakt, we movedprzeniósł
from StratfordStratford to LosLos AngelesAngeles.
136
374931
2253
Praktycznie, nie zauważyliśmy
tej "drobnej" zmiany...
06:41
So you can imaginewyobrażać sobie
what a seamlessbezszwowy transitionprzejście that was.
137
377872
2664
(śmiech) Właściwie to,
06:44
(LaughterŚmiech)
138
380560
1416
06:46
ActuallyFaktycznie, we livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj in a placemiejsce
callednazywa SnitterfieldSnitterfield,
139
382000
2376
mieszkaliśmy w Snitterfield,
zaraz za Stratford, gdzie urodził się
06:48
just outsidena zewnątrz StratfordStratford,
140
384400
1251
06:49
whichktóry is where
Shakespeare'sSzekspira fatherojciec was bornurodzony.
141
385675
2161
ojciec Szekspira.
Porażeni nową myślą? Ja byłem.
06:52
Are you struckpowalony by a newNowy thought? I was.
142
388082
2375
06:54
You don't think of ShakespeareSzekspir
havingmający a fatherojciec, do you?
143
390481
2595
Przyszło wam wcześniej do głowy,
że Shakespeare miał ojca?
Nie? A pomyśleliście kiedyś,
06:57
Do you? Because you don't think
of ShakespeareSzekspir beingistota a childdziecko, do you?
144
393100
3876
że Szekspir też kiedyś był dzieckiem?
07:01
ShakespeareSzekspir beingistota sevensiedem?
145
397000
1567
Szekspir siedmiolatkiem?
Nigdy o tym nie myślałem.
07:02
I never thought of it.
146
398591
1249
07:03
I mean, he was sevensiedem at some pointpunkt.
147
399864
1684
Miał kiedyś 7 lat. Był w czyjejś klasie
07:05
He was in somebody'sczyjś
EnglishAngielski classklasa, wasn'tnie było he?
148
401572
2310
na angielskim, prawda?
To dopiero musiało być wkurzające.
07:07
(LaughterŚmiech)
149
403906
6787
07:14
How annoyingdenerwujący would that be?
150
410717
1329
(Śmiech) Myślał: "Staraj się bardziej!".
Ojciec gonił go do łóżka mówiąc:
07:16
(LaughterŚmiech)
151
412070
3000
07:23
"MustNależy try hardertrudniejsze."
152
419729
1035
07:24
(LaughterŚmiech)
153
420788
3900
07:28
BeingJest sentwysłane to bedłóżko by his dadtata, you know,
to ShakespeareSzekspir, "Go to bedłóżko, now!
154
424712
3464
"Idź SPAĆ!”, wiecie,
do Williama Szekspira.
"I odłóż ten ołówek!
07:32
And put the pencilołówek down."
155
428200
2428
I przestań mówić w ten sposób!
Bo nikt nie wie o co ci chodzi..."
07:34
(LaughterŚmiech)
156
430652
1074
07:35
"And stop speakingmówienie like that."
157
431750
1555
07:37
(LaughterŚmiech)
158
433329
3891
07:41
"It's confusingmylące everybodywszyscy."
159
437244
1324
(Śmiech)
07:42
(LaughterŚmiech)
160
438592
5123
Przenieśliśmy się ze Stratford do LA
07:47
AnywayW każdym razie, we movedprzeniósł
from StratfordStratford to LosLos AngelesAngeles,
161
443739
5338
i właściwie to miałem mówić
o tej przeprowadzce...
07:53
and I just want to say a wordsłowo
about the transitionprzejście.
162
449101
2441
Mój syn nie chciał jechać.
07:55
My sonsyn didn't want to come.
163
451566
1410
07:57
I've got two kidsdzieciaki;
he's 21 now, my daughter'scórka 16.
164
453000
2976
Mam dwoje dzieci:
syn ma teraz 21 lat, córka 16.
08:00
He didn't want to come to LosLos AngelesAngeles.
165
456000
2044
On nie chciał się przenosić,
choć uwielbia Los Angeles,
ale miał dziewczynę w Anglii,
miłość swojego życia - Sarah.
08:02
He lovedkochany it, but he had
a girlfrienddziewczyna in EnglandAnglia.
166
458068
2956
08:05
This was the love of his life, SarahSarah.
167
461048
3603
Znali się wtedy od miesiąca.
08:08
He'dTo on knownznany her for a monthmiesiąc.
168
464761
1375
Musicie wiedzieć,
że mijała wówczas ich 4. rocznica,
08:10
(LaughterŚmiech)
169
466160
1350
08:11
MindUmysł you, they'doni by had
theirich fourthczwarty anniversaryrocznica,
170
467534
2256
a to dużo czasu, kiedy ma się 16 lat.
08:13
because it's a long time when you're 16.
171
469814
2939
W każdym razie, w samolocie był bardzo zły
08:16
He was really upsetzdenerwowany on the planesamolot,
172
472777
1661
i powiedział: "Już nigdy nie znajdę
takiej dziewczyny jak Sarah."
08:18
he said, "I'll never find
anotherinne girldziewczyna like SarahSarah."
173
474462
2461
I byliśmy z tego zadowoleni
08:20
And we were ratherraczej pleasedzadowolony
about that, franklyszczerze --
174
476947
2378
bo była głównym powodem,
naszego wyjazdu z kraju.
08:23
(LaughterŚmiech)
175
479349
2900
08:31
Because she was the mainGłówny reasonpowód
we were leavingodejście the countrykraj.
176
487395
2881
(Śmiech)
08:34
(LaughterŚmiech)
177
490300
3000
Ale przenosząc się do Ameryki
i podróżując po świecie,
dowiadujesz się,
08:40
But something strikesUderzenia you
when you moveruszaj się to AmericaAmeryka
178
496059
2342
że każdy system edukacji na ziemi
ma tą samą hierarchię przedmiotów.
08:42
and travelpodróżować around the worldświat:
179
498425
1366
08:43
EveryKażdy educationEdukacja systemsystem on EarthZiemia
has the samepodobnie hierarchyhierarchia of subjectstematy.
180
499815
3378
Każdy. Gdziekolwiek pojedziecie.
08:47
EveryKażdy one. Doesn't mattermateria where you go.
181
503537
1955
Możecie myśleć,
że jest inaczej, ale to nieprawda.
08:49
You'dW przypadku think it would be
otherwisew przeciwnym razie, but it isn't.
182
505516
2270
Na samej górze znajdują się,
matematyka i języki,
08:51
At the topTop are mathematicsmatematyka and languagesJęzyki,
183
507810
1966
potem humanistyczne,
a artystyczne są na szarym końcu.
08:53
then the humanitieshumanistyka,
and at the bottomDolny are the artssztuka.
184
509800
2434
W każdym zakątku świata.
08:56
EverywhereWszędzie on EarthZiemia.
185
512258
1118
Podobnie jest, w większości tych systemów,
08:57
And in prettyładny much everykażdy systemsystem too,
there's a hierarchyhierarchia withinw ciągu the artssztuka.
186
513400
4095
z hierarchią przedmiotów artystycznych.
09:01
ArtSztuka and musicmuzyka are normallynormalnie
givendany a higherwyższy statusstatus in schoolsszkoły
187
517519
2857
Sztuka i muzyka zajmują wyższe pozycje
niż teatr i taniec.
Nie ma takiego systemu na świecie,
09:04
than dramadramat and dancetaniec.
188
520400
1167
09:05
There isn't an educationEdukacja
systemsystem on the planetplaneta
189
521591
2256
w którym dzieci uczyłyby się codziennie
09:07
that teachesuczy dancetaniec everydaycodziennie to childrendzieci
190
523871
2058
tańca, tak jak matematyki. Dlaczego?
09:09
the way we teachnauczać them mathematicsmatematyka. Why?
191
525953
2047
No czemu nie? Ja uważam, że to istotne.
09:12
Why not? I think this is ratherraczej importantważny.
192
528524
2701
Myślę, że matematyka
i taniec są tak samo ważne.
09:15
I think mathmatematyka is very
importantważny, but so is dancetaniec.
193
531249
2303
Dzieci tańczą cały czas,
jeśli się im na to pozwoli, jak wszyscy.
09:17
ChildrenDzieci dancetaniec all the time
if they're alloweddozwolony to, we all do.
194
533576
2900
Wszyscy mamy ciała, prawda?
A może przegapiłem jakieś spotkanie?
09:20
We all have bodiesciała, don't we?
Did I misstęsknić a meetingspotkanie?
195
536500
2476
09:23
(LaughterŚmiech)
196
539000
3338
(śmiech) Jednak kiedy dzieci dorastają,
09:26
TruthfullyZgodnie z prawdą, what happensdzieje się is,
as childrendzieci growrosnąć up,
197
542510
2335
zaczynamy kształcić je od pasa w górę,
09:28
we startpoczątek to educatekształcić them progressivelystopniowo
from the waisttalia up.
198
544869
2768
skupiając się szczególnie na ich głowach.
09:31
And then we focusskupiać on theirich headsgłowy.
199
547661
1625
I to dość stronniczo.
09:33
And slightlynieco to one sidebok.
200
549310
1490
Gdybyście, jako kosmiczni przybysze,
odwiedzili szkołę
09:35
If you were to visitodwiedzić
educationEdukacja, as an alienobcy,
201
551319
2657
09:38
and say "What's it for, publicpubliczny educationEdukacja?"
202
554000
2976
i odpowiedzieć:
"Po co jest publiczna edukacja?"
09:41
I think you'dty byś have to concludewyciągnąć wniosek,
if you look at the outputwydajność,
203
557000
2776
To doszlibyście do wniosku,
patrząc na efekt końcowy,
kto naprawdę osiąga
sukces dzięki edukacji?
09:43
who really succeedssię uda by this,
204
559800
1376
kto robi wszystko, co do niego należy?
09:45
who does everything that they should,
205
561200
1776
09:47
who getsdostaje all the brownieduszek
pointszwrotnica, who are the winnerszwycięzcy --
206
563000
2731
kto zgarnia punkty, kto jest zwycięzcą?
09:49
I think you'dty byś have to concludewyciągnąć wniosek
the wholecały purposecel, powód of publicpubliczny educationEdukacja
207
565755
3339
Gdybyście rozważyli cel edukacji,
na całym świecie,
wniosek byłby jeden:
09:53
throughoutpoprzez the worldświat
208
569118
1097
Edukacja produkuje
profesorów uniwersyteckich! Nieprawdaż?
09:54
is to produceprodukować universityUniwersytet professorsprofesorowie.
209
570239
1953
09:56
Isn't it?
210
572216
1311
09:57
They're the people who come out the topTop.
211
573551
1983
To są ludzie,
których znaleźlibyście na szczycie.
09:59
And I used to be one, so there.
212
575558
2179
Kiedyś byłem jednym z nich. Co z tego..?
10:01
(LaughterŚmiech)
213
577761
2636
Lubię profesorów uniwersyteckich,
ale wiecie...
10:04
And I like universityUniwersytet
professorsprofesorowie, but you know,
214
580421
3101
10:07
we shouldn'tnie powinien holdutrzymać them up
215
583546
1475
nie powinniśmy traktować ich
jak szczyt osiągnięć ludzkości.
10:09
as the high-waterWysoka woda markznak
of all humanczłowiek achievementosiągnięcie.
216
585045
2931
10:12
They're just a formformularz of life,
217
588000
1976
Są po prostu formami życia,
10:14
anotherinne formformularz of life.
218
590000
1560
kolejną formą życia.
Ale są raczej osobliwi,
10:15
But they're ratherraczej curiousciekawy, and I say this
out of affectiontkliwość for them.
219
591584
3298
Mówię to tylko z czystej sympatii do nich.
Z moich kontaktów z profesorami
wynika kilka ciekawych spostrzeżeń --
10:18
There's something curiousciekawy
about professorsprofesorowie in my experiencedoświadczenie --
220
594906
2970
może nie wszyscy, ale większość,
żyje we własnych głowach.
10:21
not all of them, but typicallyzwykle,
they liverelacja na żywo in theirich headsgłowy.
221
597900
2676
Żyją tam,
i to z tendencją do jednej półkuli.
10:24
They liverelacja na żywo up there,
and slightlynieco to one sidebok.
222
600600
2143
Są pozbawieni ciał,
wiecie, i to całkiem dosłownie.
10:27
They're disembodiedbezcielesny, you know,
in a kinduprzejmy of literaldosłowny way.
223
603495
3374
Postrzegają swoje ciała
10:30
They look uponna theirich bodyciało as a formformularz
of transporttransport for theirich headsgłowy.
224
606893
3093
jako środek transportu dla głowy.
Zauważyliście?
10:34
(LaughterŚmiech)
225
610010
6166
10:40
Don't they?
226
616200
1016
(Śmiech) To sposób
na dostarczanie jej na spotkania.
10:41
It's a way of gettinguzyskiwanie
theirich headgłowa to meetingsspotkania.
227
617240
2222
10:43
(LaughterŚmiech)
228
619486
5512
Jeśli żądacie dowodów
zjawiska opuszczania ciała
10:49
If you want realreal evidencedowód
of out-of-bodypoza ciałem experienceswzruszenie religijne,
229
625022
3830
wybierzcie się kiedyś na jakąś konferencję
10:52
get yourselfsiebie alongwzdłuż to a residentialosiedle mieszkaniowe
conferencekonferencja of seniorsenior academicsakademicy,
230
628876
3486
profesorów akademickich
i wpadnijcie na dyskotekę ostatniej nocy.
10:56
and popmuzyka pop into the discothequedyskoteka
on the finalfinał night.
231
632386
2243
10:58
(LaughterŚmiech)
232
634653
2801
(śmiech) Wtedy się przekonacie.
Dorośli mężczyźni i kobiety
11:01
And there, you will see it.
233
637478
1356
11:02
GrownUprawiane menmężczyźni and womenkobiety
writhingwije się uncontrollablyniekontrolowany, off the beatbić.
234
638858
4118
wykonujący niekontrolowane
ruchy poza rytmem,
11:07
(LaughterŚmiech)
235
643000
2867
wyczekujący końca balu i powrotu do domu,
w którym napiszą o tym artykuł.
11:09
WaitingCzeka untilaż do it endskończy się so they can
go home and writepisać a paperpapier about it.
236
645891
3325
Nasz system edukacji opiera się
na idei kompetencji akademickich.
11:13
(LaughterŚmiech)
237
649240
1904
11:15
Our educationEdukacja systemsystem is predicatedprzewidywane
on the ideapomysł of academicakademicki abilityzdolność.
238
651168
3843
Jest ku temu powód:
11:19
And there's a reasonpowód.
239
655035
1241
Cały system został wynaleziony...
Do wieku XIX, na świecie
11:20
Around the worldświat, there were
no publicpubliczny systemssystemy of educationEdukacja,
240
656300
3556
nie było publicznego systemu edukacji
z prawdziwego zdarzenia.
11:23
really, before the 19thth centurystulecie.
241
659880
2106
Pojawiły się dopiero,
aby sprostać wymaganiom
11:26
They all cameoprawa ołowiana witrażu into beingistota
to meetspotykać się the needswymagania of industrialismindustrializm.
242
662010
2957
industrializmu.
System zatem,
wywodzi się z dwóch głównych założeń.
11:29
So the hierarchyhierarchia is rootedukorzeniony on two ideaspomysły.
243
665269
2163
Przedmioty najbardziej przydatne
do pracy są w czołówce
11:31
NumberNumer one, that the mostwiększość usefulprzydatny
subjectstematy for work are at the topTop.
244
667456
4597
Więc "dobrodusznie" pokierowano was
11:36
So you were
probablyprawdopodobnie steeredsterowany benignlyżyczliwie away
245
672077
2031
daleko od rzeczy, które lubiliście robić.
11:38
from things at schoolszkoła when you
were a kiddziecko, things you likedlubiany,
246
674132
2934
Motywując to słowami,
że nigdy nie dostaniecie
pracy związanej z tym. Czyż nie?
11:41
on the groundsfusy that you would
never get a jobpraca doing that. Is that right?
247
677090
3386
''Nie graj, nie zostaniesz muzykiem."
11:44
Don't do musicmuzyka, you're not
going to be a musicianmuzyk;
248
680500
2381
Nie maluj, i tak nie będziesz artystą”
11:46
don't do artsztuka, you won'tprzyzwyczajenie be an artistartysta.
249
682905
1801
11:48
BenignŁagodne adviceRada -- now, profoundlygłęboko mistakenbłędny.
250
684730
3420
"Życzliwa" rada, jednak nietrafiona.
Cały świat jest pochłonięty rewolucją.
11:52
The wholecały worldświat
is engulfedpochłonięty in a revolutionrewolucja.
251
688174
2145
"Życzliwa" rada, jednak nietrafiona.
Cały świat jest pochłonięty rewolucją.
Dwa to kompetencja akademicka,
która poważnie zdominowała
11:54
And the seconddruga is academicakademicki abilityzdolność,
252
690343
2097
11:56
whichktóry has really come to dominatezdominować
our viewwidok of intelligenceinteligencja,
253
692464
2885
nasze pojmowanie inteligencji,
ponieważ uniwersytety stworzyły
system edukacji na swoje podobieństwo.
11:59
because the universitiesuniwersytety designedzaprojektowany
the systemsystem in theirich imageobraz.
254
695373
2903
Zastanówcie się, cały system edukacji
12:02
If you think of it, the wholecały systemsystem
of publicpubliczny educationEdukacja around the worldświat
255
698300
3494
na świecie to przeciągły proces
osiągania coraz wyższych stopni naukowych.
12:05
is a protracteddłuższy processproces
of universityUniwersytet entrancewejście.
256
701818
2226
W rezultacie, wielu wysoce utalentowanych,
12:08
And the consequencekonsekwencja
is that manywiele highly-talentedbardzo utalentowany,
257
704068
2333
wspaniałych, kreatywnych ludzi,
myśli, że tacy nie są,
12:10
brilliantznakomity, creativetwórczy
people think they're not,
258
706425
2435
bo rzecz, w której byli dobrzy w szkole
12:12
because the thing
they were good at at schoolszkoła
259
708884
2138
nie była ceniona, lecz tępiona.
12:15
wasn'tnie było valuedcenny,
or was actuallytak właściwie stigmatizedstygmatyzowany.
260
711046
2108
12:17
And I think we can't affordpozwolić sobie
to go on that way.
261
713383
2296
Nie możemy dłużej
sobie na to pozwolić.
12:19
In the nextNastępny 30 yearslat, accordingwedług to UNESCOUNESCO,
262
715703
2464
Za 30 lat, w oparciu o dane UNESCO,
na całym świecie,
będziemy mieli więcej absolwentów
12:22
more people worldwidena calym swiecie will be graduatingukończeniu
263
718191
2810
niż kiedykolwiek wcześniej
w naszej historii.
12:25
throughprzez educationEdukacja
than sinceod the beginningpoczątek of historyhistoria.
264
721025
2546
To wynik kombinacji wszystkich rzeczy,
12:27
More people, and it's the combinationpołączenie
of all the things we'vemamy talkedrozmawialiśmy about --
265
723595
3681
o których tu mówiliśmy:
technologii i jej wpływu na prace,
demografii,
12:31
technologytechnologia and its transformationtransformacja
effectefekt on work, and demographydemografia
266
727300
3048
oraz dużego wzrostu ilości narodzin.
12:34
and the hugeolbrzymi explosioneksplozja in populationpopulacja.
267
730372
1804
Nagle, okazuje się, że stopnie naukowe
nic nie znaczą. Czyż nie?
12:36
SuddenlyNagle, degreesstopni aren'tnie są worthwartość anything.
268
732200
2865
Za moich czasów,
jeśli miałeś tytuł, miałeś też pracę.
12:39
Isn't that trueprawdziwe?
269
735089
1380
12:40
When I was a studentstudent,
if you had a degreestopień, you had a jobpraca.
270
736723
2753
Jeśli nie miałeś pracy, oznaczało,
że jej zwyczajnie nie chciałeś.
12:43
If you didn't have a jobpraca,
it's because you didn't want one.
271
739500
2776
Ja nie chciałem, szczerze mówiąc. (Śmiech)
12:46
And I didn't want one, franklyszczerze. (LaughterŚmiech)
272
742300
2676
12:49
But now kidsdzieciaki with degreesstopni
273
745000
4074
Teraz dzieci z tytułami naukowymi
12:53
are oftenczęsto headingnagłówek home
to carrynieść on playinggra videowideo gamesGry,
274
749098
3045
wracają do domów, żeby pograć w gry video,
bo potrzebna jest magisterka,
tam gdzie wcześniej wymagano licencjatu,
12:56
because you need an MAMA where
the previouspoprzedni jobpraca requiredwymagany a BABA,
275
752167
3198
albo doktorat, żeby dostać inną pracę.
12:59
and now you need a PhDPhD for the other.
276
755389
1787
Jest to proces inflacji akademickiej,
13:01
It's a processproces of academicakademicki inflationinflacja.
277
757200
1776
13:03
And it indicateswskazuje the wholecały
structureStruktura of educationEdukacja
278
759000
2376
która sygnalizuje,
że struktura edukacji
osuwa nam się spod nóg.
Musimy radykalnie zmienić
13:05
is shiftingprzeniesienie beneathpod our feetstopy.
279
761400
1433
13:06
We need to radicallyradykalnie rethinkprzemyśleć ponownie
our viewwidok of intelligenceinteligencja.
280
762857
2620
myślenie o inteligencji,
o której wiemy 3 rzeczy:
13:09
We know threetrzy things about intelligenceinteligencja.
281
765501
1995
Po pierwsze, nie jest jednakowa.
Odbieramy świat
13:11
One, it's diverseróżnorodny.
282
767520
1227
13:12
We think about the worldświat in all the wayssposoby
that we experiencedoświadczenie it.
283
768771
3005
na przeróżne sposoby. Myślimy wizualnie,
myślimy dźwiękami, myślimy kinetycznie,
13:15
We think visuallynaocznie, we think in sounddźwięk,
we think kinestheticallykinestetycznie.
284
771800
2976
myślimy abstrakcyjnie, myślimy w ruchu.
13:18
We think in abstractabstrakcyjny termswarunki,
we think in movementruch.
285
774800
2301
Po drugie, inteligencja jest dynamiczna.
13:21
SecondlyPo drugie, intelligenceinteligencja is dynamicdynamiczny.
286
777246
1754
Jeśli spojrzymy
na działanie ludzkiego umysłu,
13:23
If you look at the interactionsinterakcje
of a humanczłowiek brainmózg,
287
779587
2389
13:26
as we heardsłyszał yesterdaywczoraj
from a numbernumer of presentationsprezentacje,
288
782000
2976
co wczoraj omawialiśmy,
13:29
intelligenceinteligencja is wonderfullyfenomenalnie interactiveinteraktywny.
289
785000
1976
inteligencja jest cudownie interaktywna.
13:31
The brainmózg isn't dividedpodzielony into compartmentsprzedziały.
290
787000
2238
Mózg nie jest podzielony na komory.
13:33
In factfakt, creativitykreatywność --
whichktóry I definedefiniować as the processproces
291
789873
3103
Tak naprawdę, kreatywność,
którą określam jako proces
13:37
of havingmający originaloryginalny ideaspomysły
that have valuewartość --
292
793000
2325
tworzenia nowych, wartościowych pomysłów,
najczęściej zachodzi
dzięki postrzeganiu rzeczy
13:39
more oftenczęsto than not comespochodzi about
throughprzez the interactioninterakcja
293
795349
2652
przez pryzmat interakcji rożnych dziedzin.
13:42
of differentróżne disciplinarydyscyplinarny
wayssposoby of seeingwidzenie things.
294
798025
3000
Mózg jest specjalnie(...) -- swoją drogą
13:46
By the way, there's a shaftwał of nervesnerwowość
that joinsdołącza the two halvespołówki of the brainmózg
295
802310
3666
istnieje trzon nerwowy
łączący półkule mózgowe
13:50
callednazywa the corpusciało callosummodzelowatość.
296
806000
1491
- ciało modzelowate.
Jest grubsze u kobiet.
13:51
It's thickergrubszy in womenkobiety.
297
807515
1266
Być może dlatego kobiety są lepsze
13:53
FollowingPo off from HelenHelen yesterdaywczoraj,
298
809088
1741
w wykonywaniu wielu zadań naraz.
13:54
this is probablyprawdopodobnie why womenkobiety
are better at multi-taskingwielozadaniowość.
299
810853
3123
13:58
Because you are, aren'tnie są you?
300
814000
1817
Bo tak jest, czyż nie?
13:59
There's a rafttratwa of researchBadania,
but I know it from my personalosobisty life.
301
815841
3207
Wynika to z wielu badań,
ale wiem to też z życia osobistego.
Kiedy moja żona gotuje
14:03
If my wifeżona is cookinggotowanie a mealposiłek at home --
whichktóry is not oftenczęsto, thankfullyna szczęście.
302
819738
5238
co nie zdarza się często,
na szczęście, (Śmiech)
14:09
(LaughterŚmiech)
303
825000
2854
ale jest dobra w innych sprawach,
14:11
No, she's good at some things,
but if she's cookinggotowanie,
304
827878
2498
a jeśli już gotuje,
to jednocześnie rozmawia przez telefon,
14:14
she's dealingpostępowanie with people on the phonetelefon,
305
830400
1876
rozmawia z dziećmi, maluje sufit,
14:16
she's talkingmówić to the kidsdzieciaki,
she's paintingobraz the ceilingsufit,
306
832300
2556
14:18
she's doing open-heartotwarte serce surgeryChirurgia over here.
307
834880
3096
operuje na otwartym sercu gdzieś obok.
14:22
If I'm cookinggotowanie, the doordrzwi
is shutzamknąć, the kidsdzieciaki are out,
308
838000
2976
Kiedy ja gotuję, drzwi są zamknięte,
dzieci poza domem,
14:25
the phone'stelefon on the hookhak,
if she comespochodzi in I get annoyedzirytowany.
309
841000
2976
telefon odłożony.
Gdy wchodzi żona, zdenerwowany mówię:
14:28
I say, "TerryTerry, please,
I'm tryingpróbować to frysmażyć an eggjajko in here."
310
844000
3071
"Terry, błagam, próbuję tu usmażyć jajko,
daj mi chwilę!" (Śmiech)
14:31
(LaughterŚmiech)
311
847095
6730
14:38
"Give me a breakprzerwa."
312
854254
1200
14:39
(LaughterŚmiech)
313
855478
1720
Znacie tą starą, filozoficzną powiastkę,
14:41
ActuallyFaktycznie, do you know
that oldstary philosophicalfilozoficzny thing,
314
857222
2499
jeśli w lesie zwali się jakieś drzewo
i nikt tego nie usłyszy,
14:43
if a treedrzewo fallsspada in a forestlas
and nobodynikt hearssłyszy it, did it happenzdarzyć?
315
859745
3253
to czy wydarzyło się to naprawdę?
14:47
RememberNależy pamiętać that oldstary chestnutkasztan?
316
863252
1329
14:48
I saw a great t-shirtpodkoszulek
recentlyostatnio, whichktóry said,
317
864605
2409
Ostatnio widziałem T-Shirt z napisem:
"Jeśli mężczyzna mówi otwarcie
14:51
"If a man speaksmówi his mindumysł
in a forestlas, and no womankobieta hearssłyszy him,
318
867038
3938
w lesie i nie słyszy go żadna kobieta,
14:55
is he still wrongźle?"
319
871000
1396
to czy on wciąż nie ma racji?" (Śmiech)
14:56
(LaughterŚmiech)
320
872420
5606
15:03
And the thirdtrzeci thing about intelligenceinteligencja is,
321
879976
2000
Trzecią kwestią
dotyczącą inteligencji jest to,
15:06
it's distinctodrębny.
322
882000
1369
że jest wyrazista.
Piszę teraz nową książkę
15:07
I'm doing a newNowy bookksiążka at the momentza chwilę
callednazywa "EpiphanyŚwięto Trzech Króli,"
323
883754
2573
zatytułowaną "Epifania", opartą na serii
15:10
whichktóry is basedna podstawie on a seriesseria
of interviewswywiady with people
324
886351
2474
wywiadów z ludźmi o tym,
jak odkryli swój talent
15:12
about how they discoveredodkryty theirich talenttalent.
325
888849
1920
Fascynujące jest to,
jak zaszli tak daleko.
15:14
I'm fascinatedzafascynowany
by how people got to be there.
326
890793
2169
Sprowokowała mnie do tego rozmowa,
15:16
It's really promptedmonit by a conversationrozmowa
I had with a wonderfulwspaniale womankobieta
327
892986
3190
ze wspaniałą kobietą,
o której niewielu słyszało,
nazywa się Gillian Lynne,
15:20
who maybe mostwiększość people
have never heardsłyszał of, GillianGillian LynneLynne.
328
896200
2676
kojarzycie? Niektórzy na pewno.
Jest choreografem
15:22
Have you heardsłyszał of her? Some have.
329
898900
1630
i wszyscy znają jej projekty.
15:24
She's a choreographerchoreograf,
and everybodywszyscy knowswie her work.
330
900554
2522
Pracowała nad "Cats" i "Upiór w operze".
15:27
She did "CatsKoty" and "PhantomPhantom of the OperaOpera."
331
903100
2001
Jest wspaniała. Kiedyś bywałem
na deskach Baletu Królewskiego, w Anglii,
15:29
She's wonderfulwspaniale.
332
905125
978
15:30
I used to be on the boardtablica
of The RoyalRoyal BalletBalet,
333
906127
2146
jak widzicie.
15:32
as you can see.
334
908297
1201
15:33
AnywayW każdym razie, GillianGillian and I had
lunchlunch one day and I said,
335
909522
2400
Podczas wspólnego obiadu zapytałem:
jak to się stało, że zostałaś tancerką?
15:36
"How did you get to be a dancertancerz?"
336
912047
1800
15:37
It was interestingciekawy.
337
913976
1000
I co ciekawe, jako uczennica
15:39
When she was at schoolszkoła,
she was really hopelessbeznadziejny.
338
915000
2350
była beznadziejna.
Szkoła, a było to w latach 30,
15:41
And the schoolszkoła, in the '30s,
wrotenapisał to her parentsrodzice and said,
339
917374
3602
wysłała list do jej rodziców mówiąc,
15:45
"We think GillianGillian
has a learninguczenie się disordernieład."
340
921000
2000
"Gillian ma trudności z nauką."
Nie potrafiła się skoncentrować
ciągle się wierciła.
Teraz nazwaliby to pewnie
15:47
She couldn'tnie mógł concentratekoncentrować;
she was fidgetingwiercenie.
341
923024
2142
ADHD. Czyż nie?
Ale to działo się w 1930 roku,
15:49
I think now they'doni by say she had ADHDADHD.
Wouldn'tNie you?
342
925190
3290
15:52
But this was the 1930s, and ADHDADHD
hadn'tnie miał been inventedzmyślony at this pointpunkt.
343
928504
4059
ADHD wówczas jeszcze nie istniało.
To była niedostępna 'choroba'. (śmiech)
15:56
It wasn'tnie było an availabledostępny conditionstan.
344
932587
2389
15:59
(LaughterŚmiech)
345
935000
2737
Ludzie nie zdawali sobie sprawy,
że można ją mieć.
16:01
People weren'tnie były awareświadomy they could have that.
346
937761
2060
W każdym razie,
matka zabrała Gillian do specjalisty
16:03
(LaughterŚmiech)
347
939845
2134
16:06
AnywayW każdym razie, she wentposzedł to see this specialistspecjalista.
348
942003
4278
wprowadziła ją
do gabinetu wyłożonego dębem
i posadziła na krześle na końcu.
16:10
So, this oak-paneleddębowe panele roompokój,
and she was there with her mothermama,
349
946305
3722
Siedziała na rękach przez 20 minut kiedy
16:14
and she was led and satsob
on this chairkrzesło at the endkoniec,
350
950051
2477
facet rozmawiał z jej matką o wszystkich
16:16
and she satsob on her handsręce for 20 minutesminuty
while this man talkedrozmawialiśmy to her mothermama
351
952552
3639
problemach Gillian w szkole, o tym jak
16:20
about the problemsproblemy
GillianGillian was havingmający at schoolszkoła.
352
956215
2328
przeszkadzała ludziom,
16:22
Because she was disturbingniepokojące people;
her homeworkPraca domowa was always latepóźno; and so on,
353
958567
3677
nie odrabiała lekcji i tak dalej,
typowe 8 letnie dziecko.
Na koniec lekarz usiadł
16:26
little kiddziecko of eightosiem.
354
962268
1096
16:27
In the endkoniec, the doctorlekarz
wentposzedł and satsob nextNastępny to GillianGillian, and said,
355
963388
3055
obok Gillian i powiedział: "Gillian
wysłuchałem twojej mamy,
16:30
"I've listenedsłuchałem to all these
things your mother'smatki told me,
356
966467
2705
a teraz muszę
porozmawiać z nią na osobności.
16:33
I need to speakmówić to her privatelyprywatnie.
357
969196
1619
Poczekaj tu, zaraz wrócimy,
to nie potrwa długo."
16:34
Wait here. We'llMy będziemy be back;
we won'tprzyzwyczajenie be very long,"
358
970839
2376
I wyszli zostawiając ją samą.
16:37
and they wentposzedł and left her.
359
973239
2325
Ale wychodząc lekarz włączył radio
16:39
But as they wentposzedł out of the roompokój,
360
975588
1636
stojące na jego biurku. I kiedy
16:41
he turnedobrócony on the radioradio
that was sittingposiedzenie on his deskbiurko.
361
977248
2500
wyszli z pokoju,
lekarz powiedział do matki
16:44
And when they got out, he said to her
mothermama, "Just standstoisko and watch her."
362
980342
3430
"Proszę ją obserwować". Po chwili,
16:48
And the minutechwila they left the roompokój,
363
984000
2991
dziewczynka wstała
i zaczęła ruszać się w rytm muzyki.
16:51
she was on her feetstopy, movingw ruchu to the musicmuzyka.
364
987015
2484
Patrzyli na nią przez kilka minut,
16:53
And they watchedoglądaliśmy for a fewkilka minutesminuty
and he turnedobrócony to her mothermama and said,
365
989523
3453
po czym lekarz zwrócił się do matki:
16:57
"MrsMrs. LynneLynne, GillianGillian
isn't sickchory; she's a dancertancerz.
366
993000
3976
"Pani Lynne,
Gillian nie jest chora, ona jest tancerką.
17:01
Take her to a dancetaniec schoolszkoła."
367
997000
1976
Proszę zabrać ja do szkoły tańca."
17:03
I said, "What happenedstało się?"
368
999000
1976
Zapytałem: "I co się stało?"
17:05
She said, "She did. I can't tell you
how wonderfulwspaniale it was.
369
1001000
2976
Powiedziała: "Zabrała mnie tam.
To było cudowne.
17:08
We walkedchodził in this roompokój
and it was fullpełny of people like me.
370
1004000
2753
Weszłyśmy do pomieszczenia,
pełnego ludzi takich jak ja.
Ludzi, którzy nie umieli
usiedzieć w miejscu.
17:10
People who couldn'tnie mógł sitsiedzieć still.
371
1006777
2199
17:13
People who had to moveruszaj się to think."
Who had to moveruszaj się to think.
372
1009000
4587
Ludzi, którzy potrzebowali ruchu,
żeby myśleć."
Tańczyli balet, tap, jazz,
17:17
They did balletbalet, they did tapkran, jazzjazz;
they did modernnowoczesny; they did contemporarywspółczesny.
373
1013746
3630
taniec nowoczesny, współczesny.
Potem dostała się
do Królewskiej Szkoły Baletowej
17:21
She was eventuallyostatecznie auditionedprzesłuchany
for the RoyalRoyal BalletBalet SchoolSzkoła;
374
1017400
2820
została solistką,
rozpoczęła wspaniałą karierę zawodową
17:24
she becamestał się a soloistsolista; she had
a wonderfulwspaniale careerkariera at the RoyalRoyal BalletBalet.
375
1020244
3299
Potem, gdy ukończyła
Królewską Szkołę Baletową
założyła własną firmę,
17:27
She eventuallyostatecznie graduatedukończył
from the RoyalRoyal BalletBalet SchoolSzkoła,
376
1023567
2608
Gillian Lynne Dance Company,
17:30
foundedzałożony the GillianGillian LynneLynne DanceTaniec CompanyFirma,
377
1026200
1975
zaczęła współpracę
z Andrew Lloyd Weberem. Stworzyła
17:32
metspotkał AndrewAndrew LloydLloyd WebberWebber.
378
1028200
1243
17:33
She's been responsibleodpowiedzialny for
379
1029568
1409
jedne z najsłynniejszych
musicali w historii,
17:35
some of the mostwiększość successfuludany
musicalmusical theaterteatr productionsprodukcje in historyhistoria,
380
1031001
3146
sprawia radość i przyjemność
milionom ludzi,
17:38
she's givendany pleasureprzyjemność to millionsmiliony,
and she's a multi-millionairemultimilioner.
381
1034172
3072
17:41
SomebodyKtoś elsejeszcze mightmoc have put her
on medicationlek and told her to calmspokojna down.
382
1037269
4070
a sama jest multimilionerką. Inny lekarz
mógł przepisać jej leki
17:45
(ApplauseAplauz)
383
1041364
6782
i kazać się uspokoić.
(Brawa) Teraz myślę sobie:
17:52
What I think it comespochodzi to is this:
384
1048575
1601
Al Gore przemawiał któregoś wieczoru
17:54
AlAl GoreGore spokeprzemówił the other night
385
1050200
1776
17:56
about ecologyekologia and the revolutionrewolucja
that was triggeredwywołany by RachelRachel CarsonCarson.
386
1052000
4269
o ekologii i rewolucji,
wywołanej przez Rachel Carson.
Wierze, że naszą jedyną
nadzieją na przyszłość
18:01
I believe our only hopenadzieja for the futureprzyszłość
387
1057111
2166
jest przyjęcie
nowej koncepcji o ekologii człowieka.
18:03
is to adoptprzyjąć a newNowy conceptionkoncepcja
of humanczłowiek ecologyekologia,
388
1059301
3833
Takiej, w której zaczniemy
przywracać nasze wyobrażenie
18:07
one in whichktóry we startpoczątek
to reconstituteodtworzyć our conceptionkoncepcja
389
1063158
2818
18:10
of the richnessbogactwo of humanczłowiek capacityPojemność.
390
1066000
1976
o bogactwie ludzkich możliwości.
18:12
Our educationEdukacja systemsystem has minedzaminowany our mindsumysły
391
1068000
3499
Nasz system edukacji
wyeksploatował nasze umysły tak,
18:15
in the way that we strip-minestrip-mine the earthZiemia:
for a particularszczególny commoditytowar.
392
1071523
3276
żebyśmy wyzyskali Ziemię
dla określonych surowców.
I to nie służy naszej przyszłości.
18:19
And for the futureprzyszłość, it won'tprzyzwyczajenie serveobsługiwać us.
393
1075188
2484
Musimy zmienić fundamentalne zasady,
18:21
We have to rethinkprzemyśleć ponownie
the fundamentalfundamentalny principleszasady
394
1077696
2280
18:24
on whichktóry we're educatingedukowanie our childrendzieci.
395
1080000
1968
na których uczymy nasze dzieci. Jest taki
wspaniały cytat Jonasa Salka,
który powiedział: "Gdyby wszystkie owady
18:26
There was a wonderfulwspaniale quotezacytować
by JonasJonas SalkSalka, who said,
396
1082087
2674
18:28
"If all the insectsowady
were to disappearznikać from the EarthZiemia,
397
1084785
5039
zniknęły z Ziemi,
to wszystkie pozostałe formy życia
zginęłyby w ciągu 50 lat.
18:33
withinw ciągu 50 yearslat all life
on EarthZiemia would endkoniec.
398
1089848
2841
Gdyby wszyscy ludzie zniknęli z Ziemi,
18:37
If all humanczłowiek beingsIstoty
disappearedzniknął from the EarthZiemia,
399
1093688
3072
w ciągu 50 lat
wszystkie inne formy życia rozkwitłyby."
18:40
withinw ciągu 50 yearslat all formsformularze
of life would flourishzakrętas."
400
1096784
2634
I to jest prawda.
18:44
And he's right.
401
1100244
1285
TED ceni dar ludzkiej wyobraźni.
18:46
What TEDTED celebratesświętuje is the giftprezent
of the humanczłowiek imaginationwyobraźnia.
402
1102291
3634
Musimy mądrze z niego korzystać,
18:50
We have to be carefulostrożny now
403
1106417
2071
żeby zapobiec niektórym
ze wspomnianych tu scenariuszy.
18:52
that we use this giftprezent wiselymądrze
404
1108512
2255
18:54
and that we avertzapobiec some of the scenariosscenariusze
that we'vemamy talkedrozmawialiśmy about.
405
1110791
3229
I jedynym sposobem by to osiągnąć
18:58
And the only way we'lldobrze do it is by seeingwidzenie
our creativetwórczy capacitieszdolności
406
1114044
3932
jest dostrzeganie bogactwa
w naszej kreatywności
19:02
for the richnessbogactwo they are
407
1118000
1610
oraz nadziei w naszych dzieciach.
19:03
and seeingwidzenie our childrendzieci
for the hopenadzieja that they are.
408
1119634
3182
Naszym zadaniem jest
19:06
And our taskzadanie is to educatekształcić
theirich wholecały beingistota,
409
1122840
2398
nauczenie ich wszystkich,
jak stawiać czoła przyszłości.
19:09
so they can facetwarz this futureprzyszłość.
410
1125262
1484
My możemy tej przyszłości nie doczekać,
19:10
By the way -- we maymoże not see this futureprzyszłość,
411
1126770
2206
19:13
but they will.
412
1129000
1430
ale oni owszem. I naszym celem jest
19:14
And our jobpraca is to help them
make something of it.
413
1130454
3079
pomóc im coś w niej stworzyć.
Dziękuję.
19:17
Thank you very much.
414
1133557
1000
19:18
(ApplauseAplauz)
415
1134581
3000
Translated by Radek Tomaszewski
Reviewed by Jakub Bruszewski

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Ken Robinson - Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence.

Why you should listen

Why don't we get the best out of people? Sir Ken Robinson argues that it's because we've been educated to become good workers, rather than creative thinkers. Students with restless minds and bodies -- far from being cultivated for their energy and curiosity -- are ignored or even stigmatized, with terrible consequences. "We are educating people out of their creativity," Robinson says. It's a message with deep resonance. Robinson's TED Talk has been distributed widely around the Web since its release in June 2006. The most popular words framing blog posts on his talk? "Everyone should watch this."

A visionary cultural leader, Sir Ken led the British government's 1998 advisory committee on creative and cultural education, a massive inquiry into the significance of creativity in the educational system and the economy, and was knighted in 2003 for his achievements. His 2009 book, The Element: How Finding Your Passion Changes Everything, is a New York Times bestseller and has been translated into 21 languages. A 10th anniversary edition of his classic work on creativity and innovation, Out of Our Minds: Learning to be Creative, was published in 2011. His 2013 book, Finding Your Element: How to Discover Your Talents and Passions and Transform Your Life, is a practical guide that answers questions about finding your personal Element. In his latest book, Creative Schools: The Grassroots Revolution That’s Transforming Education, he argues for an end to our outmoded industrial educational system and proposes a highly personalized, organic approach that draws on today’s unprecedented technological and professional resources to engage all students.

More profile about the speaker
Ken Robinson | Speaker | TED.com