ABOUT THE SPEAKER
Lisa Margonelli - Writer
Director of the New America Foundation Energy Policy Initiative, Lisa Margonelli writes about the global culture and economy of energy.

Why you should listen

Lisa Margonelli's work examines the promise and possibility of a post-oil world. She has studied California's opportunity to benefit from new technologies and policies, and is looking at the unexpected complications of alternative fuels and energy efficiency.

Margonelli has been published in The Atlantic, New York Times online, Washington Post, Wired and other publications. Her book about the oil supply chain, Oil On the Brain: Petroleum's Long Strange Trip to Your Tank, was recognized as one of the 25 Notable Books of 2007 by the American Library Association.

More profile about the speaker
Lisa Margonelli | Speaker | TED.com
TEDxOilSpill

Lisa Margonelli: The political chemistry of oil

Lisa Margonelli: Polityczna chemia ropy naftowej

Filmed:
581,463 views

Po wycieku ropy naftowej w Zatoce Meksykańskiej, Lisa Margonelli mówi, że wstrzymanie nowych wierceń i zwalnianie prezesów są bardzo widowiskowe, ale zaciemniają istotę problemu: nasze niepohamowane zużycie ropy naftowej. Przedstawia swój odważny plan odzwyczajenia Ameryki od używania tego surowca -- poprzez uświadomienie konsumentom jego prawdziwych kosztów.
- Writer
Director of the New America Foundation Energy Policy Initiative, Lisa Margonelli writes about the global culture and economy of energy. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
So I'm going to talk to you about you about the politicalpolityczny chemistrychemia of oilolej spillswycieki
0
0
3000
Opowiem wam o politycznej chemii wycieków ropy naftowej,
00:18
and why this is an incrediblyniewiarygodnie importantważny,
1
3000
3000
o tym, dlaczego to długie, gorące i ropne
00:21
long, oilytłustej, hotgorąco summerlato,
2
6000
2000
lato jest tak ważne
00:23
and why we need to keep ourselvesmy sami from gettinguzyskiwanie distractedroztargniony.
3
8000
3000
i dlaczego musimy pamiętać o istocie problemu.
00:26
But before I talk about the politicalpolityczny chemistrychemia,
4
11000
2000
Ale zanim przejdę do politycznej chemii,
00:28
I actuallytak właściwie need to talk about the chemistrychemia of oilolej.
5
13000
3000
muszę opowiedzieć o składzie chemicznym ropy.
00:31
This is a photographfotografia from when I visitedodwiedzone
6
16000
2000
To jest zdjęcie z mojej wizyty
00:33
PrudhoePrudhoe BayBay in AlaskaAlaska in 2002
7
18000
3000
w Prudhoe Bay na Alasce w 2002 roku,
00:36
to watch the MineralsMinerały ManagementZarządzanie ServiceUsługi
8
21000
2000
gdzie obserwowałam, jak Minerals Management Service
00:38
testingtestowanie theirich abilityzdolność
9
23000
2000
testuje swoje możliwości
00:40
to burnpalić się oilolej spillswycieki in icelód.
10
25000
2000
spalania wycieków ropy w lodzie.
00:42
And what you see here is, you see a little bitkawałek of crudesurowy oilolej,
11
27000
2000
Tutaj widać odrobinę ropy naftowej,
00:44
you see some icelód cubeskostki,
12
29000
2000
trochę kostek lodu
00:46
and you see two sandwichkanapka baggiestorebeczki of napalmNapalm.
13
31000
3000
i dwa woreczki śniadaniowe pełne napalmu.
00:49
The napalmNapalm is burningpalenie there quitecałkiem nicelyładnie.
14
34000
2000
Widać, że napalm się ładnie pali.
00:51
And the thing is, is that
15
36000
2000
Chodzi o to,
00:53
oilolej is really an abstractionabstrakcja for us as the AmericanAmerykański consumerkonsument.
16
38000
3000
że ropa jest czystą abstrakcją dla amerykańskich konsumentów.
00:56
We're fourcztery percentprocent of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy populationpopulacja;
17
41000
2000
Stanowimy cztery procent ludności świata;
00:58
we use 25 percentprocent of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy oilolej productionprodukcja.
18
43000
3000
zużywamy 25 procent światowego wydobycia ropy.
01:01
And we don't really understandzrozumieć what oilolej is,
19
46000
3000
I nie zrozumiemy, czym jest ropa,
01:04
untilaż do you checkczek out its moleculesCząsteczki,
20
49000
2000
bez przyjrzenia się jej molekułom.
01:06
And you don't really understandzrozumieć that untilaż do you see this stuffrzeczy burnpalić się.
21
51000
3000
Pojmiemy to, gdy zobaczymy, jak płonie.
01:09
So this is what happensdzieje się as that burnpalić się getsdostaje going.
22
54000
2000
A więc tak się zaczyna spalanie:
01:11
It takes off. It's a bigduży wooshpociągnięcie pędzla.
23
56000
2000
rozpala się od razu, wielkie buchnięcie.
01:13
I highlywysoko recommendpolecić that you get a chanceszansa to see crudesurowy oilolej burnpalić się somedaypewnego dnia,
24
58000
3000
Wielce polecam, żebyście kiedyś zobaczyli jak płonie ropa naftowa,
01:16
because you will never need to hearsłyszeć anotherinne polipoli sciSci lecturewykład
25
61000
3000
zamiast słuchać kolejnych wykładów polityczno-naukowych
01:19
on the geopoliticsGeopolityka of oilolej again.
26
64000
3000
o geopolityce tego surowca.
01:22
It'llBędzie to just bakePiec your retinassiatkówki.
27
67000
2000
To wam po prostu wypali siatkówkę.
01:24
So there it is; the retinassiatkówki are bakingpieczenie.
28
69000
2000
Więc siatkówki płoną.
01:26
Let me tell you a little bitkawałek about this chemistrychemia of oilolej.
29
71000
3000
Opowiem wam trochę o składzie chemicznym ropy.
01:29
OilOlej is a stewgulasz of hydrocarbonwęglowodorów moleculesCząsteczki.
30
74000
3000
Jest to mieszanka cząsteczek węglowodoru.
01:32
It startszaczyna się of with the very smallmały oneste,
31
77000
2000
Zaczyna się od najmniejszych,
01:34
whichktóry are one carbonwęgiel, fourcztery hydrogenwodór --
32
79000
2000
czyli atom węgla, cztery atomy wodoru,
01:36
that's methanemetan -- it just floatsSpławiki off.
33
81000
2000
to jest metan, który po prostu ulatuje.
01:38
Then there's all sortssortuje of intermediatepośredni oneste with middleśrodkowy amountskwoty of carbonwęgiel.
34
83000
3000
A potem jest dużo pośrednich form, ze średnią ilością węgla.
01:41
You've probablyprawdopodobnie heardsłyszał of benzenebenzen ringspierścienie; they're very carcinogenicrakotwórcze.
35
86000
3000
Pewnie słyszeliście o pierścieniach benzenowych, są bardzo rakotwórcze.
01:44
And it goesidzie all the way over
36
89000
2000
I dochodzi aż do tych
01:46
to these bigduży, thickgruby, galumphygalumphy oneste that have hundredssetki of carbonsatomów węgla,
37
91000
2000
dużych, grubych, ciężkich, które mają setki atomów węgla
01:48
and they have thousandstysiące of hydrogensHydrogens,
38
93000
2000
i tysiące atomów wodoru,
01:50
and they have vanadiumWanad and heavyciężki metalsmetale and sulfurSiarka
39
95000
2000
i zawierają wanad oraz metale ciężkie i siarkę
01:52
and all kindsrodzaje of crazinessszaleństwo hangingwiszące off the sidesboki of them.
40
97000
2000
i najróżniejsze paskudztwa im wiszą po bokach.
01:54
Those are callednazywa the asphaltenesAsfaltenów; they're an ingredientskładnik in asphaltasfaltu.
41
99000
3000
To są asfalteny, które są składnikiem asfaltu.
01:57
They're very importantważny in oilolej spillswycieki.
42
102000
2000
Są bardzo ważne w wyciekach ropy.
01:59
Let me tell you a little bitkawałek about
43
104000
2000
Opowiem wam trochę o
02:01
the chemistrychemia of oilolej in waterwoda.
44
106000
3000
zachowaniu ropy w wodzie.
02:04
It is this chemistrychemia that makesczyni oilolej so disastrouskatastrofalne.
45
109000
3000
Właśnie przez to zachowanie ropa jest tak niszczycielska.
02:07
OilOlej doesn't sinktonąć, it floatsSpławiki.
46
112000
2000
Ropa nie tonie, unosi się na wodzie.
02:09
If it sankzatonął, it would be a wholecały differentróżne storyfabuła as fardaleko as an oilolej spillzalanie.
47
114000
3000
Gdyby tonęła, to wycieki ropy byłyby zupełnie inne.
02:12
And the other thing it does is it spreadsspready out the momentza chwilę it hitstrafienia the waterwoda.
48
117000
3000
A do tego, gdy tylko ropa wpadnie do wody, rozprzestrzenia się.
02:15
It spreadsspready out to be really thincienki,
49
120000
2000
Rozlewa się, tworząc cienką warstwę,
02:17
so you have a hardciężko time corrallingpróżnię it.
50
122000
2000
więc bardzo ciężko ją zgarnąć.
02:19
The nextNastępny thing that happensdzieje się
51
124000
2000
A potem
02:21
is the lightlekki endskończy się evaporateOdparować,
52
126000
3000
lekkie końce odparowują,
02:24
and some of the toxictoksyczny things floatfloat into the waterwoda columnkolumna
53
129000
3000
a niektóre toksyczne składniki wnikają wgłąb wody
02:27
and killzabić fishryba eggsjaja
54
132000
2000
i zabijają ikrę,
02:29
and smallermniejszy fishryba and things like that, and shrimpkrewetki.
55
134000
3000
mniejsze ryby i tym podobne, także krewetki.
02:32
And then the asphaltenesAsfaltenów -- and this is the crucialistotny thing --
56
137000
2000
Potem, co jest kluczowe,
02:34
the asphaltenesAsfaltenów get whippedbitą by the wavesfale
57
139000
3000
asfalteny są ubijane przez fale,
02:37
into a frothypianką emulsionEmulsja, something like mayonnaisemajonez.
58
142000
2000
aż tworzy się pienista emulsja, jak majonez.
02:39
It triplespokoje trzyosobowe the amountilość
59
144000
2000
Tak powstaje trzy razy więcej
02:41
of oilytłustej, messyniechlujny googoo that you have in the waterwoda,
60
146000
3000
oleistej, brudzącej mazi w wodzie,
02:44
and it makesczyni it very hardciężko to handleuchwyt.
61
149000
2000
z którą trudno sobie poradzić.
02:46
It alsorównież makesczyni it very viscouslepka.
62
151000
2000
Ona jest też bardzo lepka.
02:48
When the PrestigePrestige sankzatonął off the coastWybrzeże of SpainHiszpania,
63
153000
3000
Gdy Prestige zatonął u wybrzeża Hiszpanii,
02:51
there were bigduży, floatingRuchomy cushionspoduszki the sizerozmiar of sofakanapa cushionspoduszki
64
156000
3000
pojawiły się wielkie pływające poduszki, wielkości tych z kanapy,
02:54
of emulsifiedemulsji oilolej,
65
159000
2000
zemulgowanej ropy
02:56
with the consistencykonsystencja, or the viscositylepkość, of chewingdo żucia gumguma.
66
161000
2000
o gęstości i lepkości gumy do żucia.
02:58
It's incrediblyniewiarygodnie hardciężko to cleanczysty up.
67
163000
2000
Niesamowicie ciężko to wyczyścić.
03:00
And everykażdy singlepojedynczy oilolej is differentróżne when it hitstrafienia waterwoda.
68
165000
3000
A każdy rodzaj ropy zachowuje się inaczej w zetknięciu z wodą.
03:03
When the chemistrychemia of the oilolej and waterwoda
69
168000
2000
Gdy do połączenia ropy i wody
03:05
alsorównież hitstrafienia our politicsPolityka,
70
170000
2000
dodać politykę,
03:07
it's absolutelyabsolutnie explosivemateriał wybuchowy.
71
172000
2000
to powstaje mieszanka wybuchowa.
03:09
For the first time, AmericanAmerykański consumerskonsumenci
72
174000
2000
Po raz pierwszy amerykańscy konsumenci
03:11
will kinduprzejmy of see the oilolej supplyDostawa chainłańcuch in frontz przodu of themselvessami.
73
176000
4000
niejako zobaczą przed sobą łańcuch dostaw ropy naftowej.
03:15
They have a "eurekaEureka!" momentza chwilę,
74
180000
2000
Będą mieli moment olśnienia,
03:17
when we suddenlynagle understandzrozumieć oilolej in a differentróżne contextkontekst.
75
182000
3000
gdy nagle zrozumieją ropę w innym kontekście.
03:20
So I'm going to talk just a little bitkawałek about the originpochodzenie of these politicsPolityka,
76
185000
3000
Opowiem trochę o źródłach tej polityki,
03:23
because it's really crucialistotny to understandingzrozumienie
77
188000
2000
bo to niezwykle ważne, by zrozumieć,
03:25
why this summerlato is so importantważny, why we need to stayzostać focusedskupiony.
78
190000
3000
dlaczego to lato jest tak ważne i dlaczego nie możemy się rozpraszać.
03:28
NobodyNikt nie getsdostaje up in the morningranek and thinksmyśli,
79
193000
2000
Nikt nie budzi się rano z myślą:
03:30
"WowWow! I'm going to go buykupować
80
195000
2000
"Wow! Kupię sobie dzisiaj
03:32
some three-carbon-to-trzy-węgla-do-12-carbon-węgiel moleculesCząsteczki to put in my tankczołg
81
197000
2000
trochę cząsteczek trzy-do-12-węglowych i wleję do baku
03:34
and drivenapęd happilySzczęśliwie to work."
82
199000
2000
i pojadę radośnie do pracy."
03:36
No, they think, "UghUgh. I have to go buykupować gasgaz.
83
201000
2000
Ludzie myślą raczej "Ech, muszę kupić benzynę.
03:38
I'm so angryzły about it. The oilolej companiesfirmy are rippingprzybierka me off.
84
203000
2000
Denerwuje mnie to. Koncerny paliwowe zdzierają ze mnie.
03:40
They setzestaw the pricesceny, and I don't even know.
85
205000
2000
Ustalają ceny w tajemnicy przede mną.
03:42
I am helplessbezradny over this."
86
207000
2000
Jestem bezradny w tej sytuacji."
03:44
And this is what happensdzieje się to us at the gasgaz pumppompa --
87
209000
2000
I tak sobie myślimy przy dystrybutorze.
03:46
and actuallytak właściwie, gasgaz pumpslakierki are specificallykonkretnie designedzaprojektowany
88
211000
2000
Zresztą dystrybutory są specjalnie projektowane,
03:48
to diffuserozproszone that angergniew.
89
213000
2000
żeby rozładowywać tę złość.
03:50
You mightmoc noticeogłoszenie that manywiele gasgaz pumpslakierki, includingwłącznie z this one,
90
215000
2000
Zauważcie, że dystrybutory, takie jak ten,
03:52
are designedzaprojektowany to look like ATMsBankomaty.
91
217000
2000
zostały tak zaprojektowane, by przypominały bankomaty.
03:54
I've talkedrozmawialiśmy to engineersinżynierowie. That's specificallykonkretnie to diffuserozproszone our angergniew,
92
219000
3000
Rozmawiałam z projektantami - to właśnie po to, żeby rozładować złość,
03:57
because supposedlypodobno we feel good about ATMsBankomaty.
93
222000
2000
bo podobno lubimy bankomaty.
03:59
(LaughterŚmiech)
94
224000
2000
(śmiech)
04:01
That showsprzedstawia you how badzły it is.
95
226000
2000
Z tego widać, jak duży jest ten problem.
04:03
But actuallytak właściwie, I mean, this feelinguczucie of helplessnessbezradności
96
228000
2000
Ale tak naprawdę to uczucie bezradności
04:05
comespochodzi in because mostwiększość AmericansAmerykanie actuallytak właściwie feel
97
230000
3000
pojawia się, bo większość Amerykanów sądzi,
04:08
that oilolej pricesceny are the resultwynik of a conspiracyspisek,
98
233000
3000
że ceny paliwa to wynik spisku,
04:11
not of the vicissitudeskoleje losu of the worldświat oilolej marketrynek.
99
236000
3000
a nie zmiennego światowego rynku ropy.
04:14
And the thing is, too,
100
239000
2000
A do tego
04:16
is that we alsorównież feel very helplessbezradny about the amountilość that we consumekonsumować,
101
241000
2000
czujemy się bezradni także wobec ilości ropy, jaką zużywamy,
04:18
whichktóry is somewhatnieco reasonablerozsądny,
102
243000
2000
co akurat jest jakoś uzasadnione,
04:20
because in factfakt, we have designedzaprojektowany this systemsystem
103
245000
3000
bo rzeczywiście wprowadziliśmy taki system,
04:23
where, if you want to get a jobpraca,
104
248000
3000
że jeśli się chce znaleźć pracę,
04:26
it's much more importantważny to have a carsamochód that runsdziała,
105
251000
3000
to ważniejsze jest, żeby mieć działający samochód,
04:29
to have a jobpraca and keep a jobpraca, than to have a GEDGED.
106
254000
3000
żeby znaleźć i utrzymać pracę, niż żeby mieć maturę.
04:32
And that's actuallytak właściwie very perverseprzewrotne.
107
257000
2000
I to jest bardzo nienormalne.
04:34
Now there's anotherinne perverseprzewrotne thing about the way we buykupować gasgaz,
108
259000
2000
Jeszcze coś jest nienormalnego w tym, jak kupujemy paliwo,
04:36
whichktóry is that we'dpoślubić ratherraczej be doing anything elsejeszcze.
109
261000
2000
chodzi o to, że wolelibyśmy robić cokolwiek innego.
04:38
This is BP'sBP gasgaz stationstacja
110
263000
2000
To jest stacja benzynowa BP
04:40
in downtownśródmieście LosLos AngelesAngeles.
111
265000
2000
w centrum Los Angeles.
04:42
It is greenZielony. It is a shrineSanktuarium to greenishnessgreenishness.
112
267000
3000
Jest ekologiczna. Jest świątynią ekologiczności.
04:45
"Now," you think, "why would something so lamekulawy
113
270000
3000
"Ale czemu," myślicie sobie "coś tak głupawego
04:48
work on people so smartmądry?"
114
273000
2000
działa na takich mądrych ludzi?"
04:50
Well, the reasonpowód is, is because, when we're buyingkupowanie gasgaz,
115
275000
3000
A powód jest taki, że gdy kupujemy paliwo,
04:53
we're very investedzainwestowany in this sortsortować of cognitivepoznawczy dissonancedysonans.
116
278000
3000
to popadamy głęboko w pewien dysonans poznawczy.
04:56
I mean, we're angryzły at the one handdłoń and we want to be somewheregdzieś elsejeszcze.
117
281000
3000
Z jednej strony jesteśmy wściekli i chcemy być gdzie indziej.
04:59
We don't want to be buyingkupowanie oilolej;
118
284000
2000
Nie chcemy kupować ropy natowej,
05:01
we want to be doing something greenZielony.
119
286000
2000
chcemy robić coś ekologicznego.
05:03
And we get kinduprzejmy of in on our ownwłasny con.
120
288000
3000
I tak oszukujemy sami siebie.
05:06
I mean -- and this is funnyzabawny,
121
291000
2000
I to jest śmieszne.
05:08
it lookswygląda funnyzabawny here.
122
293000
2000
Tutaj wygląda to śmiesznie.
05:10
But in factfakt, that's why the sloganslogan "beyondpoza petroleumropa naftowa" workedpracował.
123
295000
3000
Ale to dzięki temu sprawdził się slogan BP "więcej niż ropa" ("beyond petroleum").
05:13
But it's an inherentnieodłączny partczęść of our energyenergia policypolityka,
124
298000
3000
Ale nieodłączną częścią naszej polityki energetycznej jest,
05:16
whichktóry is we don't talk about
125
301000
2000
o czym mało się mówi,
05:18
reducingredukcja the amountilość of oilolej that we use.
126
303000
2000
ograniczanie ilości zużywanej przez nas ropy.
05:20
We talk about energyenergia independenceniezależność. We talk about hydrogenwodór carssamochody.
127
305000
3000
Mówimy o niezależności energetycznej, o samochodach na wodór.
05:23
We talk about biofuelsbiopaliwa that haven'tnie mam been inventedzmyślony yetjeszcze.
128
308000
2000
O biopaliwach, których jeszcze nie wynaleziono.
05:25
And so, cognitivepoznawczy dissonancedysonans
129
310000
3000
I dlatego dysonans poznawczy
05:28
is partczęść and parceldziałki of the way that we dealsprawa with oilolej,
130
313000
3000
jest nieodłączną częścią naszego podejścia do ropy
05:31
and it's really importantważny to dealingpostępowanie with this oilolej spillzalanie.
131
316000
2000
i jest bardzo ważny w radzeniu sobie z tym wyciekiem.
05:33
Okay, so the politicsPolityka of oilolej
132
318000
3000
Zatem poglądy polityczne na ropę
05:36
are very moralmorał in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
133
321000
2000
są w USA ściśle związane z morlanością.
05:38
The oilolej industryprzemysł is like a hugeolbrzymi, giganticgigantyczne octopusOśmiornica
134
323000
3000
Przemysł naftowy jest jak gigantyczna ośmiornica
05:41
of engineeringInżynieria and financefinanse
135
326000
2000
złożona z inżynierii, finansów
05:43
and everything elsejeszcze,
136
328000
2000
i całej reszty,
05:45
but we actuallytak właściwie see it in very moralmorał termswarunki.
137
330000
2000
ale my ją postrzegamy w kontekście moralnym.
05:47
This is an early-on-na początku photographfotografia -- you can see, we had these gushersGushers.
138
332000
3000
To jest zdjęcie z początków. Były takie szyby naftowe.
05:50
EarlyNa początku journalistsdziennikarze lookedspojrzał at these spillswycieki,
139
335000
2000
Ówcześni dziennikarze patrzyli na wylewającą się ropę
05:52
and they said, "This is a filthybrudny industryprzemysł."
140
337000
2000
i mówili: "To jest brudny przemysł".
05:54
But they alsorównież saw in it
141
339000
2000
Ale widzieli w nim także
05:56
that people were gettinguzyskiwanie richbogaty for doing nothing.
142
341000
2000
ludzi, którzy bogacili się nic nie robiąc.
05:58
They weren'tnie były farmersrolnicy, they were just gettinguzyskiwanie richbogaty for stuffrzeczy comingprzyjście out of the groundziemia.
143
343000
3000
Nie byli rolnikami, bogacili się na czymś, co tryskało z ziemi.
06:01
It's the "BeverlyBeverly HillbilliesHillbillies," basicallygruntownie.
144
346000
2000
Jak w tym serialu "Beverly Hillbillies".
06:03
But in the beginningpoczątek, this was seenwidziany as a very morallymoralnie problematicproblematyczny thing,
145
348000
3000
Na początku to był duży problem moralny,
06:06
long before it becamestał się funnyzabawny.
146
351000
2000
długo zanim zaczęto się z tego śmiać.
06:08
And then, of coursekurs, there was JohnJohn D. RockefellerRockefeller.
147
353000
3000
Potem oczywiście pojawił się John D. Rockefeller.
06:11
And the thing about JohnJohn D. is that
148
356000
2000
I rzecz w tym, że Rockefeller
06:13
he wentposzedł into this chaoticchaotyczny wild-eastdziki wschód
149
358000
2000
wszedł w ten chaotyczny dziki wschód
06:15
of oilolej industryprzemysł,
150
360000
2000
przemysłu naftowego
06:17
and he rationalizedzracjonalizować it
151
362000
2000
i go zracjonalizował,
06:19
into a verticallypionowo integratedzintegrowany companyfirma, a multinationalwielonarodowy.
152
364000
3000
tworząc firmę zintegrowaną pionowo, korporację międzynarodową.
06:22
It was terrifyingprzerażający; you think WalmartWalmart is a terrifyingprzerażający businessbiznes modelModel now,
153
367000
3000
To było przerażające. To niby Walmart jest strasznym modelem biznesowym,
06:25
imaginewyobrażać sobie what this lookedspojrzał like in the 1860s or 1870s.
154
370000
3000
a wyobraźcie sobie, jak to wyglądało w latach 60-tych i 70-tych XIX wieku.
06:28
And it alsorównież the kinduprzejmy of rootkorzeń
155
373000
3000
W tym tkwią korzenie tego,
06:31
of how we see oilolej as a conspiracyspisek.
156
376000
3000
że postrzegamy rynek ropy jako spisek.
06:34
But what's really amazingniesamowity is that
157
379000
2000
Ale fascynujące jest to,
06:36
IdaIda TarbellTarbell, the journalistdziennikarz,
158
381000
3000
że dziennikarka Ida Tarbell
06:39
wentposzedł in and did a bigduży exposExposé of RockefellerRockefeller
159
384000
3000
napisała artykuł demaskujący Rockefellera
06:42
and actuallytak właściwie got the wholecały antitrustantymonopolowe lawsprawa
160
387000
2000
i w ten sposób doprowadziła do uchwalenia
06:44
put in placemiejsce.
161
389000
2000
prawa antymonopolowego.
06:46
But in manywiele wayssposoby,
162
391000
2000
Ale pod wieloma względami
06:48
that imageobraz of the conspiracyspisek still stickskije with us.
163
393000
2000
wizje spisku wciąż się nas trzymają.
06:50
And here'soto jest one of the things
164
395000
2000
Oto jeden z cytatów
06:52
that IdaIda TarbellTarbell said --
165
397000
2000
z Idy Tarbell:
06:54
she said, "He has a thincienki nosenos like a thornCierń.
166
399000
3000
"On ma nos wąski jak kolec.
06:57
There were no lipsusta.
167
402000
2000
Nie ma warg.
06:59
There were puffskłęby underpod the little colorlessBezbarwny eyesoczy
168
404000
2000
Ma podkrążone małe bezbarwne oczka,
07:01
with creaseszagniecenia runningbieganie from them."
169
406000
2000
od których rozchodzą się zmarszczki".
07:03
(LaughterŚmiech)
170
408000
2000
(śmiech)
07:05
Okay, so that guy is actuallytak właściwie still with us.
171
410000
2000
A więc ten facet jest wciąż żywy dla nas.
07:07
(LaughterŚmiech)
172
412000
2000
(śmiech)
07:09
I mean, this is a very pervasiverozpowszechniony -- this is partczęść of our DNADNA.
173
414000
3000
Ciężko jest pozbyć się tego -- mamy to we krwi.
07:12
And then there's this guy, okay.
174
417000
3000
I do tego ten facet.
07:15
So, you mightmoc be wonderingpełen zdumienia why it is that,
175
420000
2000
Możecie się zastanawiać,
07:17
everykażdy time we have highwysoki oilolej pricesceny or an oilolej spillzalanie,
176
422000
2000
dlaczego ilekroć rosną ceny ropy albo dochodzi do wycieku,
07:19
we call these CEOsPrezesów down to WashingtonWaszyngton,
177
424000
3000
to wzywamy tych wszystkich prezesów do Waszyngtonu,
07:22
and we sortsortować of pepperpieprz them with questionspytania in publicpubliczny and we try to shamewstyd them.
178
427000
3000
zasypujemy ich pytaniami i próbujemy ich zawstydzać.
07:25
And this is something that we'vemamy been doing sinceod 1974,
179
430000
3000
I robimy to od 1974 roku,
07:28
when we first askedspytał them, "Why are there these obsceneobsceniczne profitszyski?"
180
433000
3000
kiedy to pierwszy raz zapytaliśmy ich: "Skąd te nieprzyzwoite zyski?"
07:31
And we'vemamy sortsortować of personalizedspersonalizowane the wholecały oilolej industryprzemysł
181
436000
2000
W ten sposób ci prezesi uosabiają dla nas
07:33
into these CEOsPrezesów.
182
438000
2000
cały przemysł naftowy.
07:35
And we take it as, you know --
183
440000
3000
A my na to patrzymy
07:38
we look at it on a moralmorał levelpoziom,
184
443000
2000
przez pryzmat moralności,
07:40
ratherraczej than looking at it on a legalprawny and financialbudżetowy levelpoziom.
185
445000
3000
zamiast patrzeć na poziomie prawnym i finansowym.
07:43
And so I'm not sayingpowiedzenie these guys aren'tnie są liableodpowiedzialność to answerodpowiedź questionspytania --
186
448000
3000
Ja nie mówię, że ci ludzie nie powinni odpowiadać na pytania.
07:46
I'm just sayingpowiedzenie that, when you focusskupiać on
187
451000
2000
Chodzi o to, że jeśli skupiamy się na tym,
07:48
whetherczy they are or are not a bunchwiązka of greedychciwy bastardsdranie,
188
453000
3000
czy oni są, czy też nie, bandą chciwych bydlaków,
07:51
you don't actuallytak właściwie get around to the pointpunkt
189
456000
2000
to tracimy czas, zamiast tworzyć prawo,
07:53
of makingzrobienie lawsprawa that are eitherzarówno going to eitherzarówno changezmiana the way they operatedziałać,
190
458000
3000
które spowoduje, że oni zmienią swoje postępowanie
07:56
or you're going to get around
191
461000
2000
albo zabrać się
07:58
to really reducingredukcja the amountilość of oilolej
192
463000
2000
za ograniczenie zużycia ropy
08:00
and reducingredukcja our dependencezależność on oilolej.
193
465000
2000
i zmniejszenie zależności od tego surowca.
08:02
So I'm sayingpowiedzenie this is kinduprzejmy of a distractionroztargnienie.
194
467000
2000
Moim zdaniem to nas rozprasza.
08:04
But it makesczyni for good theaterteatr,
195
469000
2000
To jest niezła pokazówka,
08:06
and it's powerfullymocno catharticśrodek przeczyszczający as you probablyprawdopodobnie saw last weektydzień.
196
471000
3000
który ma siłę oczyszczającą, jak widzieliście w zeszłym tygodniu.
08:10
So the thing about waterwoda oilolej spillswycieki
197
475000
2000
Wycieki ropy naftowej do wody mają to do siebie,
08:12
is that they are very politicallypolitycznie galvanizingCynkowanie ogniowe.
198
477000
3000
że wyzwalają polityczną energię.
08:15
I mean, these pictureskino -- this is from the SantaSanta BarbaraBarbara spillzalanie.
199
480000
3000
Spójrzcie tylko na te zdjęcia -- to z wycieku w Santa Barbara.
08:18
You have these pictureskino of birdsptaki.
200
483000
2000
Takie zdjęcia ptaków
08:20
They really influencewpływ people.
201
485000
2000
naprawdę wpływają na ludzi.
08:22
When the SantaSanta BarbaraBarbara spillzalanie happenedstało się in 1969,
202
487000
3000
Pod wpływem wycieku w Santa Barbara w 1969
08:25
it formedpowstały the environmentalśrodowiskowy movementruch in its modernnowoczesny formformularz.
203
490000
2000
powstał ruch ekologiczny w dzisiejszym kształcie.
08:27
It startedRozpoczęty EarthZiemia Day.
204
492000
2000
Zainicjował on Dzień Ziemi.
08:29
It alsorównież put in placemiejsce the NationalKrajowe EnvironmentalOchrony środowiska PolicyPolityka ActUstawy,
205
494000
3000
Uchwalono ustawę o państwowej polityce wobec środowiska,
08:32
the CleanCzyste AirPowietrza ActUstawy, the CleanCzyste WaterWody ActUstawy.
206
497000
3000
ustawę o czystym powietrzu i ustawę o czystej wodzie.
08:35
Everything that we are really stemmedwynikała from this periodokres.
207
500000
3000
Wszystko, czym jesteśmy zaczęło się w tamtym okresie.
08:38
I think it's importantważny to kinduprzejmy of look at these pictureskino of the birdsptaki
208
503000
3000
Moim zdaniem trzeba spojrzeć na te zdjęcia ptaków,
08:41
and understandzrozumieć what happensdzieje się to us.
209
506000
2000
żeby zrozumieć, co się z nami dzieje.
08:43
Here we are normallynormalnie;
210
508000
2000
Tacy jesteśmy normalnie:
08:45
we're standingna stojąco at the gasgaz pumppompa, and we're feelinguczucie kinduprzejmy of helplessbezradny.
211
510000
2000
stoimy przy dystrybutorze i czujemy się dość bezradni.
08:47
We look at these pictureskino
212
512000
2000
Patrzymy na te zdjęcia
08:49
and we understandzrozumieć, for the first time, our rolerola in this supplyDostawa chainłańcuch.
213
514000
3000
i po raz pierwszy pojmujemy naszą rolę w łańcuchu dostaw.
08:52
We connectpołączyć the dotskropki in the supplyDostawa chainłańcuch.
214
517000
2000
Dopełniamy całości łańcucha dostaw.
08:54
And we have this kinduprzejmy of --
215
519000
2000
I jako obywatele
08:56
as voterswyborców, we have kinduprzejmy of a "eurekaEureka!" momentza chwilę.
216
521000
3000
mamy chwilę olśnienia.
08:59
This is why these momentschwile of these oilolej spillswycieki
217
524000
2000
Dlatego te wycieki ropy
09:01
are so importantważny.
218
526000
2000
są takie istotne.
09:03
But it's alsorównież really importantważny that we don't get distractedroztargniony
219
528000
3000
Ale równie istotne jest to, byśmy się nie rozpraszali
09:06
by the theaterteatr or the moralsmoralność of it.
220
531000
2000
przez te pokazówki lub problemy moralne.
09:08
We actuallytak właściwie need to go in
221
533000
2000
Musimy się zabrać
09:10
and work on the rootskorzenie of the problemproblem.
222
535000
2000
za pracę u źródła problemu.
09:12
One of the things that happenedstało się with the two previouspoprzedni oilolej spillswycieki
223
537000
3000
Przy poprzednich wyciekach ropy
09:15
was that we really workedpracował on some of the symptomsobjawy.
224
540000
3000
ciężko pracowaliśmy nad niektórymi objawami.
09:18
We were very reactivereaktywne, as opposedprzeciwny to beingistota proactiveproaktywny
225
543000
2000
Ale tylko reagowaliśmy, a nie zapobiegaliśmy
09:20
about what happenedstało się.
226
545000
2000
skutkom wycieku.
09:22
And so what we did was, actuallytak właściwie,
227
547000
2000
Więc zrobiliśmy tak:
09:24
we madezrobiony moratoriumsmoratoria on the eastWschód and westzachód coastswybrzeża on drillingwiercenie.
228
549000
3000
wstrzymaliśmy wiercenia na wschodnim i zachodnim wybrzeżu,
09:27
We stoppedzatrzymany drillingwiercenie in ANWRANWR,
229
552000
3000
i wstrzymaliśmy wiercenia w rezerwacie na Alasce (ANWR),
09:30
but we didn't actuallytak właściwie reducezmniejszyć the amountilość of oilolej that we consumedstrawiony.
230
555000
3000
ale nie ograniczyliśmy zużycia ropy naftowej.
09:33
In factfakt, it's continuednieprzerwany to increasezwiększać.
231
558000
2000
A nawet zwiększyliśmy je.
09:35
The only thing that really reducesredukuje the amountilość of oilolej that we consumekonsumować
232
560000
3000
Jedynym czynnikiem, który skutecznie zmniejsza nasze zużycie ropy
09:38
is much higherwyższy pricesceny.
233
563000
2000
są znacznie wyższe ceny.
09:40
As you can see, our ownwłasny productionprodukcja has fallenupadły off
234
565000
2000
Jak widać, nasze wydobycie spadło,
09:42
as our reservoirszbiorniki have gottenzdobyć oldstary and expensivedrogi to drillwiercić out.
235
567000
2000
bo nasze zasoby są stare i drogie w eksploatacji.
09:44
We only have two percentprocent of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy oilolej reservesrezerwy;
236
569000
3000
Mamy już tylko 2 procent światowych zasobów ropy,
09:47
65 percentprocent of them are in the PersianPerski GulfZatoka.
237
572000
3000
a 65 procent jest w Zatoce Perskiej.
09:50
One of the things that's happenedstało się because of this
238
575000
2000
Jednym ze skutków tego
09:52
is that, sinceod 1969,
239
577000
3000
jest to, że od 1969 roku
09:55
the countrykraj of NigeriaNigeria, or the partczęść of NigeriaNigeria that pumpslakierki oilolej,
240
580000
3000
w tej część Nigerii gdzie się wydobywa ropę,
09:58
whichktóry is the deltadelta -- whichktóry is two timesczasy the sizerozmiar of MarylandMaryland --
241
583000
3000
czyli delcie Nigru -- obszar dwa razy większy niż województwo wielkopolskie --
10:01
has had thousandstysiące of oilolej spillswycieki a yearrok.
242
586000
2000
dochodzi co roku do tysięcy wycieków.
10:03
I mean, we'vemamy essentiallygłównie been exportingEksport oilolej spillswycieki
243
588000
2000
Co oznacza, że eksportujemy wycieki ropy,
10:05
when we importimport oilolej from placesmiejsca
244
590000
2000
gdy importujemy ją z miejsc,
10:07
withoutbez tightmocno environmentalśrodowiskowy regulationsprzepisy prawne.
245
592000
2000
gdzie brak surowego prawa ochrony przyrody.
10:09
That has been the equivalentrównowartość of an ExxonExxon ValdezValdez spillzalanie
246
594000
3000
Każdego roku, począwszy od 1969,
10:12
everykażdy yearrok sinceod 1969.
247
597000
3000
wycieka tam tyle ropy, co ze statku Exxon Valdez.
10:15
And we can wrapowinąć our headsgłowy around the spillswycieki,
248
600000
2000
Możemy pojąć, na czym polega taki wyciek,
10:17
because that's what we see here,
249
602000
2000
bo teraz mamy go u siebie,
10:19
but in factfakt, these guys actuallytak właściwie liverelacja na żywo in a warwojna zonestrefa.
250
604000
2000
ale tam ludzie mieszkają w strefie działań wojennych.
10:21
There's a thousandtysiąc battle-relatedzwiązane z Bitwa deathsśmierci a yearrok
251
606000
3000
Co roku tysiąc ludzi ginie w ich wyniku
10:24
in this areapowierzchnia twicedwa razy the sizerozmiar of MarylandMaryland,
252
609000
2000
na obszarze równym dwóm województwom wielkopolskim,
10:26
and it's all relatedzwiązane z to the oilolej.
253
611000
2000
a to wszystko w związku z ropą.
10:28
And these guys, I mean, if they were in the U.S.,
254
613000
2000
A ci ludzie, gdyby mieszkali w USA,
10:30
they mightmoc be actuallytak właściwie here in this roompokój.
255
615000
2000
mogliby być teraz w tej sali.
10:32
They have degreesstopni in politicalpolityczny sciencenauka, degreesstopni in businessbiznes --
256
617000
2000
Mają dyplomy z nauk politycznych, z zarządzania.
10:34
they're entrepreneursprzedsiębiorców. They don't actuallytak właściwie want to be doing what they're doing.
257
619000
3000
Są przedsiębiorcami. Oni nie chcą robić tego, co teraz.
10:38
And it's sortsortować of one of the other groupsgrupy of people
258
623000
3000
A skutek jest taki, że to jedna z pozostałych grup ludzi
10:41
who payzapłacić a pricecena for us.
259
626000
2000
płaci cenę za nasze działania.
10:43
The other thing that we'vemamy doneGotowe,
260
628000
2000
Innym skutkiem naszego postępowania,
10:45
as we'vemamy continuednieprzerwany to increasezwiększać demandżądanie,
261
630000
2000
które zwiększyło zapotrzebowanie na ropę,
10:47
is that we kinduprzejmy of playgrać a shellmuszla gamegra with the costskoszty.
262
632000
3000
jest ukrywanie rzeczywistych kosztów.
10:50
One of the placesmiejsca we put in a bigduży oilolej projectprojekt
263
635000
3000
Zbudowaliśmy dużą kopalnię ropy naftowej
10:53
in ChadCzad, with ExxonExxon.
264
638000
2000
w Czadzie, razem z firmą Exxon.
10:55
So the U.S. taxpayerpodatnik paidpłatny for it;
265
640000
2000
Za to zapłacili podatnicy w USA,
10:57
the WorldŚwiat BankBank, ExxonExxon paidpłatny for it.
266
642000
2000
Bank Światowy i Exxon.
10:59
We put it in. There was a tremendousogromny banditrybandytyzm problemproblem.
267
644000
3000
Zbudowaliśmy ją. A tam jest duży problem z bandytami.
11:02
I was there in 2003.
268
647000
2000
Byłam tam w 2003.
11:04
We were drivingnapędowy alongwzdłuż this darkciemny, darkciemny roadDroga,
269
649000
2000
Jechaliśmy ciemną drogą
11:06
and the guy in the greenZielony steppedkrok po kroku out,
270
651000
2000
i nagle wyszedł do nas facet ubrany na zielono,
11:08
and I was just like, "AhhhAhhh! This is it."
271
653000
3000
a ja pomyślałam "Ach! Już po nas".
11:11
And then the guy in the ExxonExxon uniformmundur steppedkrok po kroku out,
272
656000
3000
A potem wyszedł facet w mundurze Exxona
11:14
and we realizedrealizowany it was okay.
273
659000
2000
i zdaliśmy sobie sprawę, że wszystko jest w porządku.
11:16
They have theirich ownwłasny privateprywatny sortsortować of armyarmia around them at the oilolej fieldspola.
274
661000
2000
Mają tam prywatną armię pilnującą pól naftowych.
11:18
But at the samepodobnie time,
275
663000
2000
Ale równocześnie
11:20
ChadCzad has becomestają się much more unstableniestabilna,
276
665000
2000
Czad stał się o wiele mniej stabilny,
11:22
and we are not payingintratny for that pricecena at the pumppompa.
277
667000
3000
a za to nie płacimy przy dystrybutorze.
11:25
We payzapłacić for it in our taxespodatki on AprilKwietnia 15thth.
278
670000
3000
Za to płacimy naszymi podatkami, 15 kwietnia.
11:28
We do the samepodobnie thing
279
673000
2000
To samo się dzieje
11:30
with the pricecena of policingdziałania policji the PersianPerski GulfZatoka
280
675000
2000
z ceną za pilnowanie Zatoki Perskiej
11:32
and keepingkonserwacja the shippingWysyłka  lanesścieżki openotwarty.
281
677000
2000
i utrzymanie otwartych szlaków transportowych.
11:34
This is 1988 --
282
679000
2000
Był rok 1988.
11:36
we actuallytak właściwie bombedzbombardowany two IranianIrański oilolej platformsplatformy that yearrok.
283
681000
3000
Wtedy zbombardowaliśmy dwie irańskie platformy wiertnicze.
11:39
That was the beginningpoczątek of an escalatingeskalacji U.S. involvementuwikłanie there
284
684000
2000
To był początek rosnącego zaangażowania USA w tamtym regionie,
11:41
that we do not payzapłacić for at the pumppompa.
285
686000
2000
za które nie płacimy przy dystrybutorze.
11:43
We payzapłacić for it on AprilKwietnia 15thth,
286
688000
2000
Płacimy za nie podatkami
11:45
and we can't even calculateobliczać the costkoszt of this involvementuwikłanie.
287
690000
3000
i nawet nie możemy wyliczyć kosztów tego zaangażowania.
11:48
The other placemiejsce that is sortsortować of supportingwspieranie our dependencezależność on oilolej
288
693000
3000
Kolejnym miejscem, które przyczynia się do naszej zależności od ropy
11:51
and our increasedzwiększony consumptionkonsumpcja
289
696000
3000
i naszego zwiększonego jej zużycia
11:54
is the GulfZatoka of MexicoMeksyk,
290
699000
2000
jest Zatoka Meksykańska,
11:56
whichktóry was not partczęść of the moratoriumsmoratoria.
291
701000
2000
której nie objęły nasze zakazy wierceń.
11:58
Now what's happenedstało się in the GulfZatoka of MexicoMeksyk -- as you can see,
292
703000
2000
To, co się stało w Zatoce Meksykańskiej, możecie zobaczyć
12:00
this is the MineralsMinerały ManagementZarządzanie diagramdiagram
293
705000
2000
na tym diagramie od Minerals Management Service,
12:02
of wellsstudnie for gasgaz and oilolej.
294
707000
2000
pokazującym szyby z ropą i gazem.
12:04
It's becomestają się this intenseintensywny industrializeduprzemysłowiony zonestrefa.
295
709000
2000
Zatoka stała się strefą intensywnie uprzemysłowioną.
12:06
It doesn't have the samepodobnie resonancerezonans for us
296
711000
2000
Nie porusza nas to tak bardzo,
12:08
that the ArcticArctic NationalKrajowe WildlifeDzikich zwierząt RefugeSchronienia has,
297
713000
2000
jak Arktyczny Narodowy Rezerwat Zwierząt (ANWR),
12:10
but it should, I mean, it's a birdptak sanctuarySanktuarium.
298
715000
3000
ale powinno, bo tam jest przecież rezerwat ptaków.
12:13
AlsoRównież, everykażdy time you buykupować gasolinebenzyna in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa,
299
718000
2000
Poza tym, z każdej kupionej przez was benzyny
12:15
halfpół of it is actuallytak właściwie beingistota refinedrafinowany alongwzdłuż the coastWybrzeże,
300
720000
3000
połowa była rafinowana wzdłuż wybrzeża,
12:18
because the GulfZatoka actuallytak właściwie has
301
723000
2000
bo w Zatoce Meksykańskiej znajduje się
12:20
about 50 percentprocent of our refiningrafinacji capacityPojemność
302
725000
2000
około połowy naszych mocy rafineryjnych
12:22
and a lot of our marineMarine terminalszaciski as well.
303
727000
2000
i wiele terminali morskich.
12:24
So the people of the GulfZatoka have essentiallygłównie been subsidizingsubsydiowanie the restodpoczynek of us
304
729000
3000
Więc w sumie to mieszkańcy Zatoki wspierali nas wszystkich
12:27
throughprzez a less-cleanmniej czyszczenia environmentśrodowisko.
305
732000
3000
poprzez poświęcenie swojej przyrody.
12:30
And finallywreszcie, AmericanAmerykański familiesrodziny alsorównież payzapłacić a pricecena for oilolej.
306
735000
3000
I wreszcie amerykańskie rodziny też płacą cenę za ropę.
12:33
Now on the one handdłoń, the pricecena at the pumppompa is not really very highwysoki
307
738000
3000
Z jednej strony, ceny na stacjach nie są bardzo wysokie,
12:36
when you considerrozważać the actualrzeczywisty costkoszt of the oilolej,
308
741000
2000
kiedy się uwzględni prawdziwe koszty ropy,
12:38
but on the other handdłoń,
309
743000
2000
ale z drugiej strony
12:40
the factfakt that people have no other transittranzyt optionsopcje
310
745000
3000
przez to, że ludzie nie mają innych możliwości transportu,
12:43
meansznaczy that they payzapłacić a largeduży amountilość of theirich incomedochód
311
748000
3000
muszą poświęcać znaczną część dochodów
12:46
into just gettinguzyskiwanie back and forthnaprzód to work,
312
751000
2000
na same dojazdy do i z pracy,
12:48
generallyogólnie in a fairlydość crummyforsą carsamochód.
313
753000
2000
na ogół dość paskudnym samochodem.
12:50
If you look at people who make $50,000 a yearrok, they have two kidsdzieciaki,
314
755000
3000
Ludzie, którzy zarabiają 50 000 dolarów rocznie, mają dwójkę dzieci,
12:53
they mightmoc have threetrzy jobsOferty pracy or more,
315
758000
2000
pracują na trzy albo i więcej etatów
12:55
and then they have to really commuteDojazd do pracy.
316
760000
2000
i muszą dojeżdżać do tej pracy.
12:57
They're actuallytak właściwie spendingwydatki more on theirich carsamochód and fuelpaliwo
317
762000
3000
W sumie wydają więcej na samochód i paliwo
13:00
than they are on taxespodatki or on healthzdrowie careopieka.
318
765000
2000
niż na podatki i opiekę zdrowotną.
13:02
And the samepodobnie thing happensdzieje się
319
767000
2000
To samo się dzieje z ludźmi
13:04
at the 50thth percentilepercentyl, around 80,000.
320
769000
3000
z 50-tego percentyla, zarabiającymi około 80 000.
13:07
GasolineBenzyna costskoszty are a tremendousogromny draindrenażu
321
772000
2000
Koszty benzyny są ogromnym obciążeniem
13:09
on the AmericanAmerykański economygospodarka,
322
774000
2000
dla amerykańskiej gospodarki,
13:11
but they're alsorównież a draindrenażu on individualindywidualny familiesrodziny
323
776000
3000
ale także dla poszczególnych rodzin
13:14
and it's kinduprzejmy of terrifyingprzerażający to think about what happensdzieje się when pricesceny get higherwyższy.
324
779000
3000
i trochę strach myśleć, co się dzieje, kiedy te ceny rosną.
13:17
So, what I'm going to talk to you about now is:
325
782000
3000
Więc chcę teraz odpowiedzieć na pytanie:
13:20
what do we have to do this time?
326
785000
2000
co musimy tym razem zrobić?
13:22
What are the lawsprawa? What do we have to do to keep ourselvesmy sami focusedskupiony?
327
787000
3000
Jakie są przepisy? Co mamy zrobić, żebyśmy byli skupieni?
13:25
One thing is -- we need to stayzostać away from the theaterteatr.
328
790000
2000
Jedną rzeczą jest unikanie pokazówki.
13:27
We need to stayzostać away from the moratoriumsmoratoria.
329
792000
2000
Musimy trzymać się z dala od zakazów wierceń.
13:29
We need to focusskupiać really back again
330
794000
2000
Musimy na nowo się skupić
13:31
on the moleculesCząsteczki.
331
796000
2000
na molekułach.
13:33
The moratoriumsmoratoria are fine, but we do need to focusskupiać
332
798000
3000
Zakazy wierceń są dobre, ale musimy się skupić
13:36
on the moleculesCząsteczki on the oilolej.
333
801000
2000
na molekułach, na ropie.
13:38
One of the things that we alsorównież need to do,
334
803000
2000
Kolejną rzeczą, którą musimy zrobić
13:40
is we need to try to not kinduprzejmy of fooloszukać ourselvesmy sami
335
805000
2000
to przestać się oszukiwać,
13:42
into thinkingmyślący that you can have a greenZielony worldświat,
336
807000
3000
że możemy żyć w ekologicznym świecie
13:45
before you reducezmniejszyć the amountilość of oilolej that we use.
337
810000
2000
zanim ograniczymy nasze zużycie ropy.
13:47
We need to focusskupiać on reducingredukcja the oilolej.
338
812000
2000
Musimy się skupić na ograniczeniu jej zużycia.
13:49
What you see in this topTop drawingrysunek is a schematicschematyczny
339
814000
3000
Ilustracja na górze jest schematem
13:52
of how petroleumropa naftowa getsdostaje used in the U.S. economygospodarka.
340
817000
2000
wykorzystywania ropy naftowej w gospodarce USA.
13:54
It comespochodzi in on the sidebok -- the usefulprzydatny stuffrzeczy is the darkciemny grayszary,
341
819000
3000
Zaczyna się z boku; przydatne rzeczy to kolor ciemnoszary
13:57
and the un-usefulun-przydatne stuffrzeczy,
342
822000
2000
a nieprzydatne rzeczy,
13:59
whichktóry is callednazywa the rejectedodrzucony energyenergia -- the wastemarnotrawstwo,
343
824000
3000
czyli tak zwana zmarnowana energia, odpady
14:02
goesidzie up to the topTop.
344
827000
2000
jest pokazana na wierzchu.
14:04
Now you can see that the wastemarnotrawstwo fardaleko outweighsprzewyższają
345
829000
2000
Widać, że odpady zdecydowanie przeważają
14:06
the actuallytak właściwie usefulprzydatny amountilość.
346
831000
2000
nad faktycznie użyteczną ilością.
14:08
And one of the things that we need to do
347
833000
2000
Więc musimy nie tylko
14:10
is, not only fixnaprawić the fuelpaliwo efficiencywydajność of our vehiclespojazdy
348
835000
2000
ograniczyć zużycie paliwa naszych pojazdów,
14:12
and make them much more efficientwydajny,
349
837000
2000
i sprawić, żeby były bardziej wydajne,
14:14
but we alsorównież need to fixnaprawić the economygospodarka in generalgenerał.
350
839000
2000
ale także naprawić całą gospodarkę.
14:16
We need to removeusunąć the perverseprzewrotne incentiveszachęt to use more fuelpaliwo.
351
841000
3000
Musimy pozbyć się nienormalnych zachęt do zużywania paliwa.
14:19
For exampleprzykład, we have an insuranceubezpieczenie systemsystem
352
844000
2000
Na przykład w naszym systemie ubezpieczeniowym
14:21
where the personosoba who drivesdyski 20,000 milesmile a yearrok
353
846000
3000
osoba, która przejeżdża 30 000 km rocznie
14:24
payspłaci the samepodobnie insuranceubezpieczenie as somebodyktoś who drivesdyski 3,000.
354
849000
3000
płaci tyle samo za ubezpieczenie, co ktoś, kto przejeżdża 5 000 km.
14:27
We actuallytak właściwie encouragezachęcać people to drivenapęd more.
355
852000
2000
W ten sposób zachęcamy, żeby więcej jeździć.
14:29
We have policieszasady that rewardnagroda sprawlSprawl -- we have all kindsrodzaje of policieszasady.
356
854000
3000
Nasze strategie zachęcają do rozbudowy aglomeracji. Mamy wiele różnych strategii.
14:32
We need to have more mobilityruchliwość choiceswybory.
357
857000
2000
Musimy stworzyć więcej alternatyw dojazdu.
14:34
We need to make the gasgaz pricecena
358
859000
2000
Musimy sprawić, żeby ceny paliwa
14:36
better reflectodzwierciedlić the realreal costkoszt of oilolej.
359
861000
2000
lepiej odzwierciedlały jego prawdziwy koszt.
14:38
And we need to shiftprzesunięcie subsidiesdotacje from the oilolej industryprzemysł,
360
863000
3000
Musimy przesunąć dotacje dla koncernów paliwowych,
14:41
whichktóry is at leastnajmniej 10 billionmiliard dollarsdolarów a yearrok,
361
866000
3000
czyli co najmniej 10 miliardów dolarów rocznie,
14:44
into something that allowspozwala middle-classśredniej klasy people to find better wayssposoby to commuteDojazd do pracy.
362
869000
3000
na dotacje, które pozwolą klasie średniej znaleźć lepsze sposoby dojazdu do pracy.
14:47
WhetherCzy that's gettinguzyskiwanie a much more efficientwydajny carsamochód
363
872000
3000
To mogą być dopłaty do wydajniejszych samochodów,
14:50
and alsorównież kinduprzejmy of buildingbudynek marketsrynki
364
875000
2000
tworzenie przyszłych rynków
14:52
for newNowy carssamochody and newNowy fuelspaliwa down the roadDroga,
365
877000
2000
na nowe samochody i nowe paliwa.
14:54
this is where we need to be.
366
879000
2000
Tak trzeba użyć tych pieniędzy.
14:56
We need to kinduprzejmy of rationalizeracjonalizacji this wholecały thing,
367
881000
2000
Musimy zracjonalizować to wszystko.
14:58
and you can find more about this policypolityka.
368
883000
2000
Możecie się dowiedzieć więcej o tej strategii.
15:00
It's callednazywa STRONGSTRONG, whichktóry is "SecureBezpieczne TransportationTransportu
369
885000
2000
To jest STRONG, skrót od:
15:02
ReducingZmniejszenie OilOlej NeedsPotrzeb GraduallyStopniowo,"
370
887000
2000
"Zapewnienie Transportu Stopniowo Zmniejszające Popyt Ropy".
15:04
and the ideapomysł is insteadzamiast of beingistota helplessbezradny, we need to be more strongsilny.
371
889000
3000
Sens jest taki, że zamiast być bezradni, musimy być silniejsi.
15:07
They're up at NewAmericaNewAmerica.netnetto.
372
892000
2000
Strategia ta jest dostępna na NewAmerica.net
15:09
What's importantważny about these
373
894000
2000
Ważne jest w niej to,
15:11
is that we try to moveruszaj się
374
896000
2000
że próbujemy przejść
15:13
from feelinguczucie helplessbezradny at the pumppompa,
375
898000
2000
od poczucia bezsilności przy dystrybutorze
15:15
to actuallytak właściwie beingistota activeaktywny
376
900000
2000
do prawdziwej aktywności,
15:17
and to really sortsortować of thinkingmyślący about who we are,
377
902000
3000
żeby zacząć naprawdę myśleć o tym, kim jesteśmy,
15:20
havingmający kinduprzejmy of that specialspecjalny momentza chwilę,
378
905000
2000
doświadczyć wyjątkowego przeżycia,
15:22
where we connectpołączyć the dotskropki actuallytak właściwie at the pumppompa.
379
907000
3000
kiedy wszystko staje się dla nas jasne przy dystrybutorze.
15:25
Now supposedlypodobno, oilolej taxespodatki
380
910000
3000
Mówi się, że podatki paliwowe
15:28
are the thirdtrzeci railszyna of AmericanAmerykański politicsPolityka -- the no-flynie-fly zonestrefa.
381
913000
3000
to tabu amerykańskiej polityki - jak je ruszysz, to po tobie.
15:31
I actuallytak właściwie -- I agreeZgodzić się that a dollardolar a gallongalon on oilolej
382
916000
2000
Zgadzam się, że dolar za galon ropy (0,74 zł za litr)
15:33
is probablyprawdopodobnie too much,
383
918000
2000
to pewnie za dużo,
15:35
but I think that if we startedRozpoczęty this yearrok
384
920000
2000
ale myślę, że gdybyśmy zaczęli w tym roku
15:37
with threetrzy centscentów a gallongalon on gasolinebenzyna,
385
922000
3000
od trzech centów za galon benzyny
15:40
and uppedpodniósł it to sixsześć centscentów nextNastępny yearrok, ninedziewięć centscentów the followingnastępujący yearrok,
386
925000
3000
i doszli do sześciu centów w przyszłym roku, 9 centów rok potem,
15:43
all the way up to 30 centscentów by 2020,
387
928000
3000
aż do 30 centów w 2020,
15:46
that we could actuallytak właściwie significantlyznacząco reducezmniejszyć our gasolinebenzyna consumptionkonsumpcja,
388
931000
3000
to moglibyśmy znacznie obniżyć nasze zużycie benzyny,
15:49
and at the samepodobnie time we would give people time to prepareprzygotować,
389
934000
3000
a przy tym dać ludziom dość czasu na przygotowanie się,
15:52
time to respondodpowiadać,
390
937000
2000
na dostosowanie się
15:54
and we would be raisingwychowywanie moneypieniądze and raisingwychowywanie consciousnessświadomość at the samepodobnie time.
391
939000
3000
i w ten sposób równocześnie poprawialibyśmy przychody i świadomość.
15:57
Let me give you a little sensesens of how this would work.
392
942000
3000
Pokażę wam, jak by to wyglądało.
16:00
This is a gasgaz receiptotrzymania, hypotheticallyhipotetycznie, for a yearrok from now.
393
945000
3000
To przykładowy paragon za benzynę z przyszłego roku.
16:03
The first thing that you have on the taxpodatek is --
394
948000
2000
U góry, tam gdzie podatki,
16:05
you have a taxpodatek for a strongersilniejszy AmericaAmeryka -- 33 centscentów.
395
950000
3000
jest podany podatek na silniejszą Amerykę - 33 centy.
16:08
So you're not helplessbezradny at the pumppompa.
396
953000
2000
Żeby się nie czuć bezsilnym przy dystrybutorze.
16:10
And the seconddruga thing that you have is a kinduprzejmy of warningostrzeżenie signznak,
397
955000
3000
A poniżej jest takie ostrzeżenie,
16:13
very similarpodobny to what you would find
398
958000
2000
podobne do tego
16:15
on a cigarettepapieros packpakiet.
399
960000
2000
z paczek papierosów.
16:17
And what it saysmówi is, "The NationalKrajowe AcademyAkademia of SciencesNauki
400
962000
3000
Brzmi ono: "Państwowa Akademia Nauk
16:20
estimatesszacunki that everykażdy gallongalon of gasgaz you burnpalić się in your carsamochód
401
965000
3000
szacuje, że każdy galon paliwa, który spala twój samochód
16:23
createstworzy 29 centscentów in healthzdrowie careopieka costskoszty."
402
968000
2000
powoduje szkody zdrowotne o wartości 29 centów".
16:25
That's a lot.
403
970000
2000
To jest dużo.
16:27
And so this -- you can see that you're payingintratny considerablywydatnie lessmniej
404
972000
2000
I w ten sposób widzisz, że płacisz znacznie mniej
16:29
than the healthzdrowie careopieka costskoszty on the taxpodatek.
405
974000
3000
podatku, niż te szkody zdrowotne.
16:32
And alsorównież, the hopenadzieja is that
406
977000
3000
Poza tym, powinieneś być wtedy
16:35
you startpoczątek to be connectedpołączony to the wholecały greaterwiększy systemsystem.
407
980000
3000
już podłączony do większego systemu.
16:38
And at the samepodobnie time, you have a numbernumer that you can call
408
983000
2000
Wtedy możesz też zadzwonić na infolinię,
16:40
to get more informationInformacja on commutingdojazdów do pracy,
409
985000
3000
gdzie uzyskasz informacje o możliwościach dojazdu do pracy
16:43
or a low-interestnisko oprocentowane loanpożyczyć on a differentróżne kinduprzejmy of carsamochód,
410
988000
3000
albo o tanim kredycie na inny rodzaj samochodu,
16:46
or whatevercokolwiek it is you're going to need
411
991000
2000
czy cokolwiek innego, co ci jest potrzebne,
16:48
to actuallytak właściwie reducezmniejszyć your gasolinebenzyna dependencezależność.
412
993000
3000
żeby zmniejszyć twoją zależność od bezyny.
16:52
With this wholecały sortsortować of suiteApartament typu Suite of policieszasady,
413
997000
2000
To jest cały zestaw strategii,
16:54
we could actuallytak właściwie reducezmniejszyć our gasolinebenzyna consumptionkonsumpcja --
414
999000
2000
które mogą zmniejszyć nasze zużycie benzyny,
16:56
or our oilolej consumptionkonsumpcja --
415
1001000
2000
nasze zużycie ropy,
16:58
by 20 percentprocent by 2020.
416
1003000
3000
o 20 procent do 2020.
17:01
So, threetrzy millionmilion barrelsbeczki a day.
417
1006000
3000
Czyli trzy miliony baryłek dziennie.
17:04
But in orderzamówienie to do this,
418
1009000
2000
Ale żeby to osiągnąć,
17:06
one of the things we really need to do, is we need to rememberZapamiętaj
419
1011000
2000
musimy pamiętać o jednym:
17:08
we are people of the hydrocarbonwęglowodorów.
420
1013000
2000
jesteśmy ludźmi węglowodorów.
17:10
We need to keep or mindsumysły on the moleculesCząsteczki
421
1015000
2000
Musimy skupić się na molekułach
17:12
and not get distractedroztargniony by the theaterteatr,
422
1017000
3000
i nie dać się rozproszyć przez pokazówki,
17:15
not get distractedroztargniony by the cognitivepoznawczy dissonancedysonans
423
1020000
2000
nie dać się rozproszyć przez dysonans poznawczy
17:17
of the greenZielony possibilitiesmożliwości that are out there.
424
1022000
2000
wszystkich ekologicznych możliwości, które są dostępne.
17:19
We need to kinduprzejmy of get down and do the grittyRodowicz work
425
1024000
2000
Musimy się wziąć do przyziemnej pracy
17:21
of reducingredukcja our dependencezależność uponna this fuelpaliwo and these moleculesCząsteczki.
426
1026000
3000
zmniejszania naszej zależności od tego paliwa i tych molekuł.
17:24
Thank you.
427
1029000
2000
Dziękuję.
17:26
(ApplauseAplauz)
428
1031000
2000
(Oklaski)
Translated by Grzegorz Borek
Reviewed by Aleksandra Gutowska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Lisa Margonelli - Writer
Director of the New America Foundation Energy Policy Initiative, Lisa Margonelli writes about the global culture and economy of energy.

Why you should listen

Lisa Margonelli's work examines the promise and possibility of a post-oil world. She has studied California's opportunity to benefit from new technologies and policies, and is looking at the unexpected complications of alternative fuels and energy efficiency.

Margonelli has been published in The Atlantic, New York Times online, Washington Post, Wired and other publications. Her book about the oil supply chain, Oil On the Brain: Petroleum's Long Strange Trip to Your Tank, was recognized as one of the 25 Notable Books of 2007 by the American Library Association.

More profile about the speaker
Lisa Margonelli | Speaker | TED.com