ABOUT THE SPEAKER
Nic Marks - Happiness researcher
Nic Marks gathers evidence about what makes us happy, and uses it to promote policy that puts the well-being of people and the planet first. He's the founder of the Centre for Well-Being at the UK think tank New Economics Foundation (NEF).

Why you should listen

Nic Marks thinks quality of life is measurable, and that true contentment comes not from the accumulation of material wealth but from our connections with others, engagement with the world, and a sense of autonomy. This isn't just theory: a pioneer in the field of well-being research, Marks creates statistical methods to measure happiness, analyzing and interpreting the evidence so that it can be applied to such policy fields as education, sustainable development, healthcare, and economics.

The founder of the Centre for Well-Being, an independent think tank at the New Economics Foundation (NEF), in London, Marks is particularly keen to promote a balance between sustainable development and quality of life. To investigate this, he devised the Happy Planet Index, a global index of human well-being and environmental impact. The results made headlines: People in the world's wealthiest countries, who consume the most of the planet's resources, don't come out on top in terms of well-being. Which raises the question: What purpose does unfettered economic growth serve?

To measure (and possibly improve) your own, or your organization's, happiness and well-being, visit two useful sites: 5 ways to Well-being and Happiness Works.

Read the TED Book: The Happiness Manifesto >>

More profile about the speaker
Nic Marks | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2010

Nic Marks: The Happy Planet Index

Nic Marks: Indeks Happy Planet

Filmed:
2,221,321 views

Statystyk Nic Marks zastanawia się czemu mierzymy sukces narodu poprzez jego zdolność produkcyjną - zamiast jako poziom samopoczucia i szczęścia jego członków. Przedstawia indeks Happy Planet, który śledzi pomyślność wobec zużycia surowców naturalnych (szczęśliwe życie nie musi przecież obciążać Ziemi). Które kraje mają najwyższy wskaźnik HPI? Możesz się zdziwić.
- Happiness researcher
Nic Marks gathers evidence about what makes us happy, and uses it to promote policy that puts the well-being of people and the planet first. He's the founder of the Centre for Well-Being at the UK think tank New Economics Foundation (NEF). Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:17
MartinMartin LutherLuter KingKról
0
2000
2000
Martin Luther King
00:19
did not say,
1
4000
2000
nie powiedział,
00:21
"I have a nightmarekoszmar,"
2
6000
2000
"Mam koszmar",
00:23
when he inspirednatchniony the civilcywilny rightsprawa movementsruchy.
3
8000
3000
kiedy inspirował ruchy praw obywatelskich.
00:26
He said, "I have a dreamśnić."
4
11000
3000
Powiedział: "Mam sen".
00:29
And I have a dreamśnić.
5
14000
2000
I ja mam sen.
00:31
I have a dreamśnić that we can stop thinkingmyślący
6
16000
2000
Śnię, że możemy przestać myśleć,
00:33
that the futureprzyszłość will be a nightmarekoszmar,
7
18000
3000
że przyszłość będzie koszmarem.
00:36
and this is going to be a challengewyzwanie,
8
21000
2000
To wyzwanie,
00:38
because, if you think
9
23000
2000
ponieważ jeżeli pomyśleć
00:40
of everykażdy majorpoważny blockbustingblockbusting filmfilm of recentniedawny timesczasy,
10
25000
4000
o popularnych ostatnio filmach,
00:44
nearlyprawie all of its visionswizje for humanityludzkość
11
29000
3000
to prawie wszystkie wizje
00:47
are apocalypticapokaliptyczny.
12
32000
2000
są apokaliptyczne.
00:49
I think this filmfilm
13
34000
2000
Myślę, że ten film
00:51
is one of the hardestnajtrudniejszy watcheszegarki of modernnowoczesny timesczasy, "The RoadDrogi."
14
36000
3000
jest jednym z trudniejszych: "The Road."
00:54
It's a beautifulpiękny piecekawałek of filmmakingkręcenie filmów,
15
39000
2000
To piękny okaz kinematografii,
00:56
but everything is desolateopuszczony,
16
41000
2000
ale wszystko w nim jest spustoszone,
00:58
everything is deadnie żyje.
17
43000
3000
wszystko jest martwe.
01:01
And just a fatherojciec and sonsyn
18
46000
2000
Są tylko ojciec i syn
01:03
tryingpróbować to surviveprzetrwać, walkingpieszy alongwzdłuż the roadDroga.
19
48000
3000
próbujący przetrwać, idący wzdłuż drogi.
01:06
And I think the environmentalśrodowiskowy movementruch
20
51000
2000
Myślę że ruch środowiskowy
01:08
of whichktóry I am a partczęść of
21
53000
2000
do którego należę,
01:10
has been complicitwspółudział
22
55000
2000
jest i był zamieszany
01:12
in creatingtworzenie this visionwizja of the futureprzyszłość.
23
57000
2000
w tworzenie takiej wizji przyszłości.
01:14
For too long,
24
59000
2000
Zbyt długo
01:16
we have peddledpeddled a nightmarishkoszmarne visionwizja
25
61000
2000
rozpowszechnialiśmy straszliwą wizję
01:18
of what's going to happenzdarzyć.
26
63000
2000
tego co się stanie.
01:20
We have focusedskupiony on the worst-casenajgorszy scenarioscenariusz.
27
65000
3000
Koncentrowaliśmy się
01:23
We have focusedskupiony on the problemsproblemy.
28
68000
2000
na tym co najgorsze,
01:25
And we have not thought enoughdość
29
70000
2000
prawie nie myśląc
01:27
about the solutionsrozwiązania.
30
72000
2000
o rozwiązaniach.
01:29
We'veMamy used fearstrach, if you like,
31
74000
2000
Wykorzystywaliśmy strach,
01:31
to grabchwycić people'sludzie attentionUwaga.
32
76000
3000
by przyciągnąć uwagę ludzi.
01:34
And any psychologistpsycholog will tell you
33
79000
3000
Każdy psycholog powie,
01:37
that fearstrach in the organismorganizm
34
82000
2000
że strach w organizmie
01:39
is linkedpołączony to flightlot mechanismmechanizm.
35
84000
2000
jest związany z walką.
01:41
It's partczęść of the fightwalka and flightlot mechanismmechanizm,
36
86000
3000
Jest częścią mechanizmu walki i ucieczki,
01:44
that when an animalzwierzę is frightenedprzerażony --
37
89000
2000
kiedy zwierzę boi się...
01:46
think of a deerJeleń.
38
91000
2000
Pomyślcie o jeleniu.
01:48
A deerJeleń freezeszawiesza się very, very still,
39
93000
3000
Jeleń zastyga całkowicie,
01:51
poisedgotowy to runbiegać away.
40
96000
2000
szykując się do ucieczki.
01:53
And I think that's what we're doing
41
98000
2000
Myślę, że tak robimy my,
01:55
when we're askingpytając people to engageangażować with our agendaprogram
42
100000
3000
kiedy prosimy ludzi o zaangażowanie w program
01:58
around environmentalśrodowiskowy degradationdegradacja and climateklimat changezmiana.
43
103000
3000
o degradacji środowiska i zmian klimatycznych.
02:01
People are freezingzamrożenie and runningbieganie away
44
106000
3000
Ludzie zastygają i uciekają,
02:04
because we're usingza pomocą fearstrach.
45
109000
2000
bo posługujemy się strachem.
02:06
And I think the environmentalśrodowiskowy movementruch has to growrosnąć up
46
111000
3000
Ruch ochrony środowiska musi dorosnąć
02:09
and startpoczątek to think about
47
114000
2000
i zacząć myśleć
02:11
what progresspostęp is.
48
116000
2000
o tym, czym jest postęp.
02:13
What would it be like to be improvingpoprawa the humanczłowiek lot?
49
118000
3000
Jak by to było gdyby ulepszyć ludzi?
02:16
And one of the problemsproblemy that we facetwarz, I think,
50
121000
2000
Jednym z problemów które napotykamy,
02:18
is that the only people that have corneredosaczony the marketrynek
51
123000
3000
jest to, że ludzie kontrolujący rynek,
02:21
in termswarunki of progresspostęp
52
126000
2000
jeżeli chodzi o jego rozwój
02:23
is a financialbudżetowy definitiondefinicja of what progresspostęp is,
53
128000
3000
używają finansowej definicji tego czym jest postęp,
02:26
an economicgospodarczy definitiondefinicja of what progresspostęp is --
54
131000
3000
definicji ekonomicznej:
02:29
that somehowjakoś,
55
134000
2000
jeżeli sprawimy by odpowiednie cyfry zaczęły rosnąć,
02:31
if we get the right numbersliczby to go up,
56
136000
2000
jeżeli sprawimy by odpowiednie cyfry zaczęły rosnąć,
02:33
we're going to be better off,
57
138000
3000
to skorzystamy na tym,
02:36
whetherczy that's on the stockZbiory marketrynek,
58
141000
2000
czy mówimy o rynku akcji,
02:38
whetherczy that's with GDPPKB
59
143000
2000
czy o PKB
02:40
and economicgospodarczy growthwzrost,
60
145000
2000
i wzroście gospodarczym,
02:42
that somehowjakoś life is going to get better.
61
147000
2000
wtedy życie stanie się lepsze.
02:44
This is somehowjakoś appealingatrakcyjne to humanczłowiek greedchciwość
62
149000
3000
Odnosi się to do ludzkiej chciwości
02:47
insteadzamiast of fearstrach --
63
152000
2000
a nie do strachu.
02:49
that more is better.
64
154000
2000
Więcej znaczy lepiej.
02:51
Come on. In the WesternWestern worldświat, we have enoughdość.
65
156000
3000
Dajcie spokój. Na zachodzie mamy wystarczająco dużo.
02:54
Maybe some partsCzęści of the worldświat don't, but we have enoughdość.
66
159000
3000
Nie wszędzie tak jest, ale u nas tak.
02:57
And we'vemamy know for a long time that this is not a good measurezmierzyć
67
162000
3000
Wiem, że nie jest to odpowiednia miara
03:00
of the welfaredobrobyt of nationsnarody.
68
165000
2000
bogactwa narodów.
03:02
In factfakt, the architectarchitekt of our nationalkrajowy accountingrachunkowości systemsystem,
69
167000
3000
W rzeczywistości, architekt systemu księgowego,
03:05
SimonSimon KuznetsKuznetza, in the 1930s,
70
170000
3000
Simon Kuznets, w roku 1930,
03:08
said that, "A nation'snarodu welfaredobrobyt
71
173000
2000
powiedział, "Bogactwa narodu
03:10
can scarcelyledwie be inferredwywnioskować from theirich nationalkrajowy incomedochód."
72
175000
3000
nie da się oszacować na podstawie przychodów."
03:13
But we'vemamy createdstworzony a nationalkrajowy accountingrachunkowości systemsystem
73
178000
2000
Stworzyliśmy narodowy system księgowy,
03:15
whichktóry is firmlymocno basedna podstawie on productionprodukcja
74
180000
2000
który jest twardo osadzony w produkcji
03:17
and producingprodukujący stuffrzeczy.
75
182000
2000
i wytwarzaniu dóbr.
03:19
And indeedw rzeczy samej, this is probablyprawdopodobnie historicalhistoryczny, and it had its time.
76
184000
3000
Jest tak, bo było to kiedyś użyteczne.
03:22
In the seconddruga WorldŚwiat WarWojny, we neededpotrzebne to produceprodukować a lot of stuffrzeczy.
77
187000
3000
W czasie II Wojny Światowej, musieliśmy wiele produkować.
03:25
And indeedw rzeczy samej, we were so successfuludany at producingprodukujący certainpewny typestypy of stuffrzeczy
78
190000
3000
Odnosiliśmy sukcesy w wytwarzaniu produktów,
03:28
that we destroyedzniszczony a lot of EuropeEuropy, and we had to rebuildodbudować it afterwardspotem.
79
193000
3000
przez co zniszczyliśmy kawał Europy, by ją potem odbudować.
03:31
And so our nationalkrajowy accountingrachunkowości systemsystem
80
196000
2000
W ten sposób nasz narodowy system księgowy
03:33
becamestał się fixatednaprawione on what we can produceprodukować.
81
198000
3000
skoncentrował się na zdolności produkcyjnej.
03:36
But as earlywcześnie as 1968,
82
201000
3000
Ale już w 1968 roku,
03:39
this visionarywizjoner man, RobertRobert KennedyKennedy,
83
204000
3000
wizjoner, Robert Kennedy,
03:42
at the startpoczątek of his ill-fatedferalnego presidentialprezydenckie campaignkampania,
84
207000
3000
na początku kampanii,
03:45
gavedał the mostwiększość eloquentwymowne deconstructiondekonstrukcja
85
210000
3000
przedstawił dekonstrukcję
03:48
of grossobrzydliwy nationalkrajowy productprodukt
86
213000
2000
produktu narodowego brutto
03:50
that ever has been.
87
215000
2000
udaną i elokwentną.
03:52
And he finishedskończone his talk with the phrasewyrażenie,
88
217000
3000
Zakończył przemowę zdaniem,
03:55
that, "The grossobrzydliwy nationalkrajowy productprodukt
89
220000
2000
"Produkt narodowy brutto
03:57
measuresśrodki everything exceptz wyjątkiem that
90
222000
3000
określa wszystko poza tym,
04:00
whichktóry makesczyni life worthwhilewart."
91
225000
2000
co sprawia, że życie jest coś warte."
04:02
How crazyzwariowany is that? That our measurezmierzyć of progresspostęp,
92
227000
3000
Wariactwo. Nasza miara postępu,
04:05
our dominantdominujący measurezmierzyć of progresspostęp in societyspołeczeństwo,
93
230000
3000
miara postępu społecznego,
04:08
is measuringzmierzenie everything
94
233000
2000
bierze pod uwagę wszystko,
04:10
exceptz wyjątkiem that whichktóry makesczyni life worthwhilewart?
95
235000
3000
oprócz tego co wartościowe.
04:13
I believe, if KennedyKennedy was aliveżywy todaydzisiaj,
96
238000
3000
Gdyby Kennedy żył dzisiaj,
04:16
he would be askingpytając statisticiansstatystycy suchtaki as myselfsiebie
97
241000
3000
prosiłby statystyków takich jak ja,
04:19
to go out and find out
98
244000
2000
by wyszli na ulicę i dowiedzieli się
04:21
what makesczyni life worthwhilewart.
99
246000
2000
co sprawia, że chce się żyć.
04:23
He'dTo on be askingpytając us to redesignprzeprojektowanie
100
248000
2000
Optowałby za zmianą konstrukcji
04:25
our nationalkrajowy accountingrachunkowości systemsystem
101
250000
2000
naszego systemu księgowego
04:27
to be basedna podstawie uponna
102
252000
2000
by zaczął bazować
04:29
suchtaki importantważny things as socialspołeczny justicesprawiedliwość,
103
254000
3000
na rzeczach jak sprawiedliwość społeczna,
04:32
sustainabilityzrównoważony rozwój
104
257000
2000
zrównoważenie
04:34
and people'sludzie well-beingdobre samopoczucie.
105
259000
2000
i powodzenie ludzi.
04:36
And actuallytak właściwie, socialspołeczny scientistsnaukowcy have alreadyjuż goneodszedł out
106
261000
2000
Socjolodzy już wyszli na ulice
04:38
and askedspytał these questionspytania around the worldświat.
107
263000
2000
i zadali te pytania.
04:40
This is from a globalświatowy surveyAnkieta.
108
265000
2000
Te wyniki pochodzą ze światowej ankiety.
04:42
It's askingpytając people, what do they want.
109
267000
3000
Pytano w niej ludzi o to czego pragną.
04:45
And unsurprisinglynic dziwnego, people all around the worldświat
110
270000
3000
Jak można przewidzieć, wszędzie na świecie
04:48
say that what they want
111
273000
2000
ludzie chcą szczęścia,
04:50
is happinessszczęście, for themselvessami,
112
275000
2000
dla nich samych,
04:52
for theirich familiesrodziny, theirich childrendzieci,
113
277000
2000
dla ich rodzin, dzieci,
04:54
theirich communitiesspołeczności.
114
279000
2000
społeczności w których funkcjonują.
04:56
Okay, they think moneypieniądze is slightlynieco importantważny.
115
281000
2000
Myślą że pieniądze też się liczą.
04:58
It's there, but it's not nearlyprawie as importantważny as happinessszczęście,
116
283000
3000
Ale nie tak jak szczęście,
05:01
and it's not nearlyprawie as importantważny as love.
117
286000
3000
a już na pewno nie jak miłość.
05:04
We all need to love and be lovedkochany in life.
118
289000
3000
Potrzebujemy kochać i być kochanymi.
05:07
It's not nearlyprawie as importantważny as healthzdrowie.
119
292000
2000
Zdrowie też jest ważniejsze.
05:09
We want to be healthyzdrowy and liverelacja na żywo a fullpełny life.
120
294000
3000
Chcemy być zdrowi i żyć pełnią życia.
05:12
These seemwydać się to be naturalnaturalny humanczłowiek aspirationsaspiracje.
121
297000
3000
To naturalne ludzkie aspiracje.
05:15
Why are statisticiansstatystycy not measuringzmierzenie these?
122
300000
3000
Czemu statystycy tego nie mierzą?
05:18
Why are we not thinkingmyślący of the progresspostęp of nationsnarody in these termswarunki,
123
303000
3000
Czemu tak nie mierzymy postępu,
05:21
insteadzamiast of just how much stuffrzeczy we have?
124
306000
3000
a zamiast tego liczymy posiadane dobra?
05:24
And really, this is what I've doneGotowe with my adultdorosły life --
125
309000
3000
Temu poświęciłem swoje dorosłe życie.
05:27
is think about how do we measurezmierzyć happinessszczęście,
126
312000
2000
Myślę o tym jak mierzymy szczęście,
05:29
how do we measurezmierzyć well-beingdobre samopoczucie,
127
314000
2000
jak mierzymy jakość życia,
05:31
how can we do that withinw ciągu environmentalśrodowiskowy limitsograniczenia.
128
316000
2000
jak możemy to robić wobec limitów środowiskowych.
05:33
And we createdstworzony, at the organizationorganizacja that I work for,
129
318000
2000
Stworzyliśmy, w organizacji dla której pracuję,
05:35
the NewNowy EconomicsEkonomia FoundationFundacja,
130
320000
2000
w New Economics Foundation,
05:37
something we call the HappySzczęśliwy PlanetPlaneta IndexIndeks,
131
322000
3000
coś co nazywamy Indeksem Happy Planet,
05:40
because we think people should be happyszczęśliwy and the planetplaneta should be happyszczęśliwy.
132
325000
3000
planeta i ludzie zasługują na szczęście.
05:43
Why don't we createStwórz a measurezmierzyć of progresspostęp that showsprzedstawia that?
133
328000
3000
Nasz wskaźnik postępu to zakłada.
05:46
And what we do,
134
331000
2000
Twierdzimy, że ostatecznym
05:48
is we say that the ultimateostateczny outcomewynik of a nationnaród
135
333000
2000
dorobkiem narodu
05:50
is how successfuludany is it
136
335000
2000
jest to jak skuteczny jest
05:52
at creatingtworzenie happyszczęśliwy and healthyzdrowy liveszyje for its citizensobywatele.
137
337000
3000
w tworzeniu szczęśliwego i zdrowego życia.
05:55
That should be the goalcel
138
340000
2000
To powinien być cel
05:57
of everykażdy nationnaród on the planetplaneta.
139
342000
2000
każdego narodu tej planety.
05:59
But we have to rememberZapamiętaj
140
344000
2000
Ale musimy pamiętać,
06:01
that there's a fundamentalfundamentalny inputwkład to that,
141
346000
3000
że istnieje tu fundamentalna zmienna:
06:04
and that is how manywiele of the planet'splanety resourceszasoby we use.
142
349000
3000
ilość zasobów naturalnych jakie zużywamy.
06:07
We all have one planetplaneta. We all have to sharedzielić it.
143
352000
3000
Mamy jedną planetę do podziału.
06:10
It is the ultimateostateczny scarcedeficytowy resourceratunek,
144
355000
3000
To ograniczony i rzadki zasób,
06:13
the one planetplaneta that we sharedzielić.
145
358000
3000
ta jedyna planeta jaką mamy.
06:16
And economicsEkonomia is very interestedzainteresowany in scarcityniedostatek.
146
361000
3000
Ekonomia bada deficyty.
06:19
When it has a scarcedeficytowy resourceratunek
147
364000
2000
Przy rzadkich zasobach,
06:21
that it wants to turnskręcać into
148
366000
2000
które można przekształcić
06:23
a desirablepożądany outcomewynik,
149
368000
2000
w pożądany zysk,
06:25
it thinksmyśli in termswarunki of efficiencywydajność.
150
370000
3000
chodzi o efektywność.
06:28
It thinksmyśli in termswarunki of how much banghuk do we get for our buckBuck.
151
373000
3000
Najbardziej optymalne ich użycie.
06:31
And this is a measurezmierzyć of how much well-beingdobre samopoczucie
152
376000
2000
To miara jakości życia
06:33
we get for our planetaryplanetarny resourceratunek use.
153
378000
3000
w stosunku do wykorzystywanych zasobów naturalnych.
06:36
It is an efficiencywydajność measurezmierzyć.
154
381000
2000
To miara wydajności.
06:38
And probablyprawdopodobnie the easiestnajłatwiejszy way to showpokazać you that,
155
383000
3000
Najłatwiej wam to przedstawić
06:41
is to showpokazać you this graphwykres.
156
386000
2000
na tym rysunku.
06:43
RunningUruchomiona horizontallypoziomo alongwzdłuż the graphwykres,
157
388000
3000
Poziomo mamy
06:46
is "ecologicalekologiczny footprintślad stopy,"
158
391000
2000
"ekologiczny odcisk",
06:48
whichktóry is a measurezmierzyć of how much resourceszasoby we use
159
393000
3000
mierzący jak wiele zasobów zużywamy
06:51
and how much pressurenacisk we put on the planetplaneta.
160
396000
2000
i jaki wpływ ma to na planetę.
06:53
More is badzły.
161
398000
2000
Im więcej tym gorzej.
06:55
RunningUruchomiona verticallypionowo upwardsdo góry,
162
400000
2000
Pionowo ku górze,
06:57
is a measurezmierzyć callednazywa "happyszczęśliwy life yearslat."
163
402000
2000
mierzymy "szczęśliwe lata."
06:59
It's about the well-beingdobre samopoczucie of nationsnarody.
164
404000
2000
To miara jakości życia narodów.
07:01
It's like a happinessszczęście adjusteddostosować life-expectancyOczekiwana długość życia.
165
406000
3000
Spodziewany czas życia w szczęściu.
07:04
It's like qualityjakość and quantityilość of life in nationsnarody.
166
409000
3000
Jakość i ilość życia w narodzie.
07:07
And the yellowżółty dotkropka there you see, is the globalświatowy averageśredni.
167
412000
3000
Ta żółta kropka to globalna średnia.
07:10
Now, there's a hugeolbrzymi arrayszyk of nationsnarody
168
415000
2000
Jak widać jest bardzo wiele narodów
07:12
around that globalświatowy averageśredni.
169
417000
2000
wokół tej światowej średniej.
07:14
To the topTop right of the graphwykres,
170
419000
3000
W prawym górnym rogu wykresu,
07:17
are countrieskraje whichktóry are doing reasonablyracjonalnie well and producingprodukujący well-beingdobre samopoczucie,
171
422000
3000
znajdują się kraje dające szczęście,
07:20
but they're usingza pomocą a lot of planetplaneta to get there.
172
425000
2000
ale używające wielu zasobów planety.
07:22
They are the U.S.A.,
173
427000
2000
Są tam USA,
07:24
other WesternWestern countrieskraje going acrossprzez in those trianglesTrójkąty
174
429000
3000
inne zachodnie kraje w trójkątach
07:27
and a fewkilka GulfZatoka statesstany in there actuallytak właściwie.
175
432000
2000
i kilka krajów z rejonów zatoki.
07:29
ConverselyZ drugiej strony, at the bottomDolny left of the graphwykres,
176
434000
3000
Przeciwnie, w lewym dolnym rogu,
07:32
are countrieskraje that are not producingprodukujący much well-beingdobre samopoczucie --
177
437000
3000
znajdują się kraje, które nie dają dobrej jakości życia
07:35
typicallyzwykle, sub-SaharanSubsaharyjskiej AfricaAfryka.
178
440000
3000
takie jak Afryka subsaharyjska.
07:38
In HobbesianHobbesowska termswarunki,
179
443000
2000
Zgodnie z terminologią hobbismu,
07:40
life is shortkrótki and brutishokrutny there.
180
445000
2000
życie tam jest krótkie i brutalne.
07:42
The averageśredni life expectancyoczekiwanie in manywiele of these countrieskraje
181
447000
3000
Średnia przewidywana długość życia
07:45
is only 40 yearslat.
182
450000
3000
wynosi tylko 40 lat.
07:48
MalariaMalarii, HIVHIV/AIDSAIDS
183
453000
2000
Malaria, HIV/AIDS
07:50
are killingzabicie a lot of people
184
455000
2000
zabijają wielu ludzi
07:52
in these regionsregiony of the worldświat.
185
457000
2000
w tych regionach świata.
07:54
But now for the good newsAktualności!
186
459000
2000
Ale teraz czas na dobre wieści!
07:56
There are some countrieskraje up there, yellowżółty trianglesTrójkąty,
187
461000
2000
Są kraje tam na górze, żółte trójkąciki,
07:58
that are doing better than globalświatowy averageśredni,
188
463000
2000
które radzą sobie lepiej niż średnia światowa,
08:00
that are headingnagłówek up towardsw kierunku the topTop left of the graphwykres.
189
465000
2000
które zbliżają się do lewego górnego roku wykresu.
08:02
This is an aspirationalaspiracji graphwykres.
190
467000
2000
To wykres aspiracji.
08:04
We want to be topTop left, where good liveszyje don't costkoszt the earthZiemia.
191
469000
3000
Chcemy być w lewym górnym rogu, gdzie dobre życie nie obciąża Ziemi.
08:07
They're LatinŁaciński AmericanAmerykański.
192
472000
2000
To Ameryka Łacińska.
08:09
The countrykraj on its ownwłasny up at the topTop
193
474000
2000
Kraj samotnie będący na szczycie
08:11
is a placemiejsce I haven'tnie mam been to.
194
476000
2000
to miejsce gdzie jeszcze nie byłem.
08:13
Maybe some of you have.
195
478000
2000
Może niektórzy z Was już byli.
08:15
CostaCosta RicaRica.
196
480000
2000
Kostaryka.
08:19
CostaCosta RicaRica --
197
484000
2000
Kostaryka.
08:21
averageśredni life expectancyoczekiwanie is 78-and-a-half- i --połowa yearslat.
198
486000
3000
średnia przewidywana długość życia to 78 lat.
08:24
That is longerdłużej than in the USASTANY ZJEDNOCZONE AMERYKI.
199
489000
3000
Dłużej niż w USA.
08:28
They are, accordingwedług to the latestnajnowszy GallupGallup worldświat pollAnkieta,
200
493000
3000
Według badań Gallupa,
08:31
the happiestnajszczęśliwszy nationnaród on the planetplaneta --
201
496000
3000
to najszczęśliwszy naród tej planety,
08:34
than anybodyktoś; more than SwitzerlandSzwajcaria and DenmarkDania.
202
499000
3000
bardziej niż Szwajcaria i Dania.
08:37
They are the happiestnajszczęśliwszy placemiejsce.
203
502000
2000
To najszczęśliwsze miejsce.
08:39
They are doing that
204
504000
2000
Osiągają to
08:41
on a quarterjedna czwarta of the resourceszasoby
205
506000
2000
z wykorzystaniem ćwierci zasobów
08:43
that are used typicallyzwykle in [the] WesternWestern worldświat --
206
508000
3000
wykorzystywanych w świecie zachodnim.
08:46
a quarterjedna czwarta of the resourceszasoby.
207
511000
3000
wykorzystywanych w świecie zachodnim.
08:49
What's going on there?
208
514000
3000
Co tam się dzieje?
08:52
What's happeningwydarzenie in CostaCosta RicaRica?
209
517000
2000
Co dzieje się w Kostaryce?
08:54
We can look at some of the datadane.
210
519000
2000
Popatrzy na niektóre dane.
08:56
99 percentprocent of theirich electricityElektryczność comespochodzi from renewableodnawialny resourceszasoby.
211
521000
3000
99% energii czerpią z zasobów odnawialnych.
08:59
TheirIch governmentrząd is one of the first to commitpopełnić
212
524000
2000
Ich rząd jest pierwszym, który zadeklarował
09:01
to be carbonwęgiel neutralneutralny by 2021.
213
526000
3000
bycie wolnym od węgla do 2021 roku.
09:04
They abolishedzniesione the armyarmia
214
529000
3000
Znieśli armię
09:07
in 1949 --
215
532000
2000
w 1949 roku.
09:09
1949.
216
534000
2000
w 1949 roku.
09:11
And they investedzainwestowany in socialspołeczny programsprogramy --
217
536000
2000
Zainwestowali w programy lokalne,
09:13
healthzdrowie and educationEdukacja.
218
538000
2000
zdrowie i edukację.
09:15
They have one of the highestnajwyższy literacyalfabetyzacja ratesstawki in LatinŁaciński AmericaAmeryka
219
540000
3000
Analfabetyzm tam praktycznie nie istnieje.
09:18
and in the worldświat.
220
543000
2000
Analfabetyzm tam praktycznie nie istnieje.
09:20
And they have that LatinŁaciński vibeVibe, don't they.
221
545000
2000
No i ten ich latynoski dryg.
09:22
They have the socialspołeczny connectednesswięzi.
222
547000
2000
Łatwość zawierania kontaktów.
09:24
(LaughterŚmiech)
223
549000
2000
(Śmiech)
09:26
The challengewyzwanie is, that possiblymożliwie -- and the thing we mightmoc have to think about --
224
551000
3000
To wyzwanie, myśleć o przyszłości
09:29
is that the futureprzyszłość
225
554000
2000
jako o czymś nie związanym
09:31
mightmoc not be NorthPółnoc AmericanAmerykański,
226
556000
2000
z Ameryką Północną
09:33
mightmoc not be WesternWestern EuropeanEuropejski.
227
558000
2000
czy Europą Zachodnią,
09:35
It mightmoc be LatinŁaciński AmericanAmerykański.
228
560000
3000
ale z Ameryką Łacińską.
09:38
And the challengewyzwanie, really,
229
563000
2000
Prawdziwym wyzwaniem,
09:40
is to pullCiągnąć the globalświatowy averageśredni up here.
230
565000
3000
jest podciągnąć globalną średnią aż tutaj.
09:43
That's what we need to do.
231
568000
2000
Musimy to zrobić.
09:45
And if we're going to do that,
232
570000
2000
By się udało
09:47
we need to pullCiągnąć countrieskraje from the bottomDolny,
233
572000
3000
musimy wyciągnąć kraje z dołu,
09:50
and we need to pullCiągnąć countrieskraje from the right of the graphwykres.
234
575000
3000
jak również kraje z prawej części wykresu.
09:53
And then we're startingstartowy to createStwórz a happyszczęśliwy planetplaneta.
235
578000
3000
Wtedy zaczniemy tworzyć szczęśliwą planetę.
09:56
That's one way of looking at it.
236
581000
2000
Można tak na to spojrzeć.
09:58
AnotherInnym way of looking at it is looking at time trendstrendy.
237
583000
2000
Można też analizować trendy czasowe.
10:00
We don't have good datadane going back for everykażdy countrykraj in the worldświat,
238
585000
3000
Nie mamy danych o wszystkich krajach świata,
10:03
but for some of the richestnajbogatszy countrieskraje, the OECDOECD groupGrupa, we do.
239
588000
3000
ale o tych najbogatszych z grupy OECD tak.
10:06
And this is the trendtendencja in well-beingdobre samopoczucie over that time,
240
591000
3000
Tutaj jest trend jakości bytu w tym okresie,
10:09
a smallmały increasezwiększać,
241
594000
2000
mały wzrost,
10:11
but this is the trendtendencja in ecologicalekologiczny footprintślad stopy.
242
596000
2000
ale jest to trend odcisku ekologicznego.
10:13
And so in strictścisły happy-planetprzypad methodologymetodologia,
243
598000
3000
W metodologii happy-planet,
10:16
we'vemamy becomestają się lessmniej efficientwydajny
244
601000
2000
staliśmy się mniej efektywni
10:18
at turningobrócenie our ultimateostateczny scarcedeficytowy resourceratunek
245
603000
2000
w zamienianiu ograniczonych zasobów ziemi
10:20
into the outcomewynik we want to.
246
605000
3000
w pożądany przez nas rezultat.
10:23
And the pointpunkt really is, is that I think,
247
608000
3000
Tak naprawdę chodzi o to, według mnie,
10:26
probablyprawdopodobnie everybodywszyscy in this roompokój
248
611000
2000
że chyba każdy w tym pokoju
10:28
would like societyspołeczeństwo to get to 2050
249
613000
2000
chciałby byśmy dotrwali do roku 2050
10:30
withoutbez an apocalypticapokaliptyczny
250
615000
3000
bez apokaliptycznych wydażeń.
10:33
something happeningwydarzenie.
251
618000
2000
bez apokaliptycznych wydażeń.
10:35
It's actuallytak właściwie not very long away.
252
620000
2000
To wcale nie taki długi czas.
10:37
It's halfpół a humanczłowiek lifetimeżycie away.
253
622000
2000
To połowa ludzkiego życia.
10:39
A childdziecko enteringwstępowanie schoolszkoła todaydzisiaj
254
624000
2000
Dziecko zaczynające dziś szkołę
10:41
will be my agewiek in 2050.
255
626000
2000
będzie w moim wieku w 2050.
10:43
This is not the very distantodległy futureprzyszłość.
256
628000
3000
To nie jest bardzo odległa przyszłość.
10:46
This is what the U.K. governmentrząd targetcel
257
631000
3000
To jest cel rządu U.K
10:49
on carbonwęgiel and greenhouseszklarnia emissionsemisje lookswygląda like.
258
634000
3000
jeżeli chodzi o węgiel i emisje cieplarniane.
10:53
And I put it to you, that is not businessbiznes as usualzwykły.
259
638000
3000
To nie zwykły biznes.
10:56
That is changingwymiana pieniędzy our businessbiznes.
260
641000
2000
To coś co biznes zmienia.
10:58
That is changingwymiana pieniędzy the way we createStwórz our organizationsorganizacje,
261
643000
3000
Zmienia sposób w jaki tworzymy organizacje,
11:01
we do our governmentrząd policypolityka and we liverelacja na żywo our liveszyje.
262
646000
3000
tworzymy prawa i żyjemy.
11:04
And the pointpunkt is,
263
649000
2000
Sednem jest to,
11:06
we need to carrynieść on increasingwzrastający well-beingdobre samopoczucie.
264
651000
2000
że musimy zawsze dążyć do poprawiania bytu.
11:08
No one can go to the pollsankiety
265
653000
2000
Nikt nie może pójść na wybory
11:10
and say that qualityjakość of life is going to reducezmniejszyć.
266
655000
3000
mówiąc, że jakość życia pogorszy się.
11:13
NoneBrak of us, I think,
267
658000
2000
Nikt z nas nie chce
11:15
want humanczłowiek progresspostęp to stop.
268
660000
2000
zahamowania ludzkiego rozwoju.
11:17
I think we want it to carrynieść on.
269
662000
2000
Chcemy go kontynuować.
11:19
I think we want the lot of humanityludzkość to keep on increasingwzrastający.
270
664000
2000
Chcemy by ludzkość rozwijała się.
11:21
And I think this is where climateklimat changezmiana skepticssceptycy and deniersnegujących come in.
271
666000
3000
Tutaj pojawiają się sceptycy zmian klimatycznych.
11:24
I think this is what they want. They want qualityjakość of life to keep increasingwzrastający.
272
669000
3000
Chcą by jakość życia wciąż rosła.
11:27
They want to holdutrzymać on to what they'veoni got.
273
672000
3000
Chcą pozostać przy tym co mają.
11:30
And if we're going to engageangażować them,
274
675000
2000
Jeżeli podejmiemy walkę z nimi,
11:32
I think that's what we'vemamy got to do.
275
677000
2000
to trzeba to zrobić teraz.
11:34
And that meansznaczy we have to really increasezwiększać efficiencywydajność even more.
276
679000
3000
Musimy zwiększyć wydajność.
11:37
Now that's all very easyłatwo to drawrysować graphswykresy and things like that,
277
682000
3000
Łatwo jest rysować wykresy,
11:40
but the pointpunkt is we need to turnskręcać those curvesKrzywe.
278
685000
3000
ale chodzi o to by zmienić te krzywe.
11:43
And this is where I think we can take a leafliść
279
688000
2000
Tutaj właśnie możemy wziąć przykład
11:45
out of systemssystemy theoryteoria, systemssystemy engineersinżynierowie,
280
690000
3000
z teorii systemów, inżynierów systemowych,
11:48
where they createStwórz feedbackinformacje zwrotne loopspętle,
281
693000
2000
którzy tworzą pętle informacji zwrotnej,
11:50
put the right informationInformacja at the right pointpunkt of time.
282
695000
3000
wykorzystując informacje w odpowiednim czasie.
11:53
HumanCzłowieka beingsIstoty are very motivatedmotywację by the "now."
283
698000
3000
Ludzie są silnie zmotywowani poprzez "teraz".
11:56
You put a smartmądry metermetr in your home,
284
701000
2000
Instalujesz inteligentny licznik w domu
11:58
and you see how much electricityElektryczność you're usingza pomocą right now,
285
703000
2000
i widzisz ile właśnie energii zużywasz,
12:00
how much it's costingkalkulacji kosztów you,
286
705000
2000
ile to cię kosztuje
12:02
your kidsdzieciaki go around and turnskręcać the lightsświatła off prettyładny quicklyszybko.
287
707000
3000
i wówczas twoje dzieci szybko wyłączają światła.
12:05
What would that look like for societyspołeczeństwo?
288
710000
3000
Co by to ze sobą niosło dla społeczeństwa?
12:08
Why is it, on the radioradio newsAktualności everykażdy eveningwieczór,
289
713000
2000
Dlaczego każdego wieczora,
12:10
I hearsłyszeć the FTSEFTSE 100, the DowDow JonesJones, the dollardolar poundfunt ratiostosunek --
290
715000
3000
słyszę o FTSE 100, stosunku dolara do funta
12:13
I don't even know whichktóry way the dollardolar poundfunt ratiostosunek should go to be good newsAktualności.
291
718000
3000
nawet nie wiem jaki powinien być żeby się cieszyć.
12:16
And why do I hearsłyszeć that?
292
721000
2000
Dlaczego to słyszę?
12:18
Why don't I hearsłyszeć how much energyenergia BritainWielkiej Brytanii used yesterdaywczoraj,
293
723000
3000
A nie jak dużo energii zużyła
12:21
or AmericanAmerykański used yesterdaywczoraj?
294
726000
2000
wczoraj Wielka Brytania albo USA?
12:23
Did we meetspotykać się our threetrzy percentprocent annualroczny targetcel
295
728000
2000
Czy udało się osiągnąć 3% roczny cel
12:25
on reducingredukcja carbonwęgiel emissionsemisje?
296
730000
2000
redukcji emisji dwutlenku węgla?
12:27
That's how you createStwórz a collectivekolektyw goalcel.
297
732000
2000
W taki sposób tworzy się wspólny cel.
12:29
You put it out there into the mediagłoska bezdźwięczna and startpoczątek thinkingmyślący about it.
298
734000
3000
Wrzućcie to w media i zacznijcie o tym myśleć.
12:32
And we need positivepozytywny feedbackinformacje zwrotne loopspętle
299
737000
3000
Potrzebujemy pozytywnych pętli informacji zwrotnej,
12:35
for increasingwzrastający well-beingdobre samopoczucie
300
740000
2000
Potrzebujemy pozytywnych pętli informacji zwrotnej,
12:37
At a governmentrząd levelpoziom, they mightmoc createStwórz nationalkrajowy accountskonta of well-beingdobre samopoczucie.
301
742000
3000
Rząd może stworzyć sprawozdanie z jakości bytu.
12:40
At a businessbiznes levelpoziom, you mightmoc look at the well-beingdobre samopoczucie of your employeespracowników,
302
745000
3000
W firmach można analizować jakość życia pracowników,
12:43
whichktóry we know is really linkedpołączony to creativitykreatywność,
303
748000
2000
która jest powiązana z kreatywnością,
12:45
whichktóry is linkedpołączony to innovationinnowacja,
304
750000
2000
z którą wiąże się innowacyjność,
12:47
and we're going to need a lot of innovationinnowacja to dealsprawa with those environmentalśrodowiskowy issuesproblemy.
305
752000
3000
Potrzeba innowacji by poradzić sobie z zagadnieniami środowiskowymi.
12:50
At a personalosobisty levelpoziom, we need these nudgestrąca too.
306
755000
3000
Osobiście również potrzebujemy kuksańców.
12:54
Maybe we don't quitecałkiem need the datadane, but we need remindersprzypomnienia.
307
759000
3000
Nie danych ale przypomnień.
12:57
In the U.K., we have a strongsilny publicpubliczny healthzdrowie messagewiadomość
308
762000
3000
W UK mamy silne publiczne przesłanie zdrowotne
13:00
on fivepięć fruitowoc and vegetableswarzywa a day
309
765000
2000
o spożywaniu pięciu owoców i warzyw dziennie
13:02
and how much exercisećwiczenie we should do -- never my bestNajlepiej thing.
310
767000
3000
i o tym jak dużo należy ćwiczyć.
13:05
What are these for happinessszczęście?
311
770000
3000
Jak to wiąże się ze szczęściem?
13:08
What are the fivepięć things that you should do everykażdy day
312
773000
2000
Jakie pięć rzeczy powinniśmy robić
13:10
to be happierszczęśliwsi?
313
775000
2000
by być bardziej szczęśliwymi?
13:12
We did a projectprojekt for the GovernmentRząd OfficeBiuro of ScienceNauka a couplepara of yearslat agotemu,
314
777000
3000
Kiedyś zrobiliśmy projekt dla Rządowego Biura Nauki,
13:15
a bigduży programprogram callednazywa the ForesightForesight programprogram --
315
780000
3000
duży program "Foresight".
13:18
lots and lots of people -- involvedzaangażowany lots of expertseksperci --
316
783000
2000
Zaangażowanych było wielu ekspertów.
13:20
everything evidencedowód basedna podstawie -- a hugeolbrzymi tomeTome.
317
785000
3000
Wszystko bazowało na faktach.
13:23
But a piecekawałek of work we did was on: what fivepięć positivepozytywny actionsdziałania can you do
318
788000
3000
Chcieliśmy znaleźć 5 rzeczy, które trzeba zrobić
13:26
to improveulepszać well-beingdobre samopoczucie in your life?
319
791000
2000
by poprawić jakość swojego życia.
13:28
And the pointpunkt of these is
320
793000
2000
Sednem jest to,
13:30
they are, not quitecałkiem, the secretstajniki of happinessszczęście,
321
795000
2000
że nie do końca są one sekretem szczęścia,
13:32
but they are things that I think happinessszczęście will flowpływ out the sidebok from.
322
797000
3000
ale, że mogą pomóc w tworzeniu go.
13:35
And the first of these is to connectpołączyć,
323
800000
3000
Po pierwsze stosunki międzyludzkie,
13:38
is that your socialspołeczny relationshipsrelacje
324
803000
2000
stosunki społeczne
13:40
are the mostwiększość importantważny cornerstonesfundamentów of your life.
325
805000
3000
leżą u fundamentów życia.
13:43
Do you investinwestować the time with your lovedkochany oneste
326
808000
2000
Czy zużywasz czas i energię
13:45
that you could do, and energyenergia?
327
810000
2000
na to by mieć kontakt z bliskimi?
13:47
Keep buildingbudynek them.
328
812000
2000
Trwaj w budowaniu tych relacji.
13:49
The seconddruga one is be activeaktywny.
329
814000
2000
Drugą kwestią jest bycie aktywnym.
13:51
The fastestnajszybszy way out of a badzły moodnastrój:
330
816000
3000
Najłatwiej pozbyć się złego nastroju
13:54
stepkrok outsidena zewnątrz, go for a walkspacerować, turnskręcać the radioradio on and dancetaniec.
331
819000
3000
idąc na spacer, włączając muzykę i tańcząc.
13:57
BeingJest activeaktywny is great for our positivepozytywny moodnastrój.
332
822000
3000
Aktywność wiele daje.
14:00
The thirdtrzeci one is take noticeogłoszenie.
333
825000
3000
Trzecią rzeczą jest świadomość.
14:03
How awareświadomy are you of things going on around the worldświat,
334
828000
3000
Jak bardzo jesteśmy świadomi świata...
14:06
the seasonspory roku changingwymiana pieniędzy, people around you?
335
831000
3000
zmian pór roku, ludzi wokół?
14:09
Do you noticeogłoszenie what's bubblingpropagacji up for you and tryingpróbować to emergepojawić się?
336
834000
3000
Czy zauważasz to co pod powierzchnią?
14:12
BasedNa podstawie on a lot of evidencedowód for mindfulnessuważności,
337
837000
2000
Bycie świadomym,
14:14
cognitivepoznawczy behavioralbehawioralne therapyterapia,
338
839000
2000
terapia kognitywno-behawioralna,
14:16
[very] strongsilny for our well beingistota.
339
841000
3000
są bardzo dobre dla naszego samopoczucia.
14:19
The fourthczwarty is keep learninguczenie się
340
844000
2000
Czwartą kwestią jest ciągłe uczenie się.
14:21
and keep is importantważny --
341
846000
2000
Trwanie w tym jest ważne,
14:23
learninguczenie się throughoutpoprzez the wholecały life coursekurs.
342
848000
2000
uczenie się w każdym momencie życia.
14:25
OlderStarsze people who keep learninguczenie się and are curiousciekawy,
343
850000
3000
Ciekawi życia starsi ludzie
14:28
they have much better healthzdrowie outcomeswyniki than those who startpoczątek to closeblisko down.
344
853000
3000
mają dużo lepsze wyniki zdrowotne.
14:31
But it doesn't have to be formalformalny learninguczenie się; it's not knowledgewiedza, umiejętności basedna podstawie.
345
856000
2000
Nie musi byś to formalne uczenie się.
14:33
It's more curiosityciekawość.
346
858000
2000
Bardziej chodzi o ciekawość świata.
14:35
It can be learninguczenie się to cookgotować a newNowy dishdanie,
347
860000
3000
Może to być nauka przyrządzania nowej potrawy,
14:38
pickingowocobranie up an instrumentinstrument you forgotzapomniałem as a childdziecko.
348
863000
2000
nauka gry na instrumencie, na którym grałeś za młodu.
14:40
Keep learninguczenie się.
349
865000
2000
Nie przestawaj się uczyć.
14:42
And the finalfinał one
350
867000
2000
I ostatnią rzeczą
14:44
is that mostwiększość anti-economicanty-gospodarcze of activitieszajęcia,
351
869000
2000
jest najbardziej anty-ekonomiczna z aktywności,
14:46
but give.
352
871000
2000
chodzi tu o dawanie.
14:48
Our generosityhojność, our altruismaltruizm,
353
873000
2000
Nasza hojność, nasz altruizm,
14:50
our compassionwspółczucie,
354
875000
2000
nasze współczucie,
14:52
are all hardwiredprzewodowych
355
877000
2000
wszystkie są zakodowane
14:54
to the rewardnagroda mechanismmechanizm in our brainmózg.
356
879000
2000
w mechanizmie nagrody w naszym mózgu.
14:56
We feel good if we give.
357
881000
2000
Czujemy się dobrze gdy dajemy.
14:58
You can do an experimenteksperyment where you give
358
883000
2000
Możecie zrobić eksperyment, w którym rano
15:00
two groupsgrupy of people a hundredsto dollarsdolarów in the morningranek.
359
885000
3000
daje się dwóm grupom sto dolarów.
15:03
You tell one of them to spendwydać it on themselvessami
360
888000
3000
Mówicie jednej by wydała pieniądze nie siebie,
15:06
and one on other people.
361
891000
2000
a drugiej by wydała pieniądze na innych.
15:08
You measurezmierzyć theirich happinessszczęście at the endkoniec of the day,
362
893000
2000
Mierzycie ich poczucie szczęścia pod wieczór,
15:10
those that have goneodszedł and spentwydany on other people are much happierszczęśliwsi
363
895000
2000
ci którzy obdarowali innych są szczęśliwsi,
15:12
that those that spentwydany it on themselvessami.
364
897000
3000
niż ci którzy wydali na siebie.
15:15
And these fivepięć wayssposoby,
365
900000
2000
Te pięć sposobów,
15:17
whichktóry we put ontona these handypod ręką postcardskartki pocztowe,
366
902000
3000
które umieszczamy na tych kartkach,
15:20
I would say, don't have to costkoszt the earthZiemia.
367
905000
3000
nie muszą nic kosztować ziemię.
15:23
They don't have any carbonwęgiel contentzadowolony.
368
908000
2000
Nie zawierają węgla.
15:25
They don't need a lot of materialmateriał goodsdobra to be satisfiedzadowolona.
369
910000
3000
Nie potrzebują wielu dóbr.
15:29
And so I think it's really quitecałkiem feasiblewykonalny
370
914000
2000
To jest sposób na to,
15:31
that happinessszczęście does not costkoszt the earthZiemia.
371
916000
2000
by szczęście nie kosztowało Ziemi wiele.
15:33
Now, MartinMartin LutherLuter KingKról,
372
918000
2000
Martin Luther King,
15:35
on the eveprzeddzień of his deathśmierć,
373
920000
2000
w przededniu swojej śmierci,
15:37
gavedał an incredibleniesamowite speechprzemówienie.
374
922000
2000
wygłosił niesamowitą przemowę.
15:39
He said, "I know there are challengeswyzwania aheadprzed siebie,
375
924000
3000
"Wiem, że przed nami są wyzwania,
15:42
there maymoże be troublekłopot aheadprzed siebie,
376
927000
2000
że mogą być problemy,
15:44
but I fearstrach no one. I don't careopieka.
377
929000
2000
ale nie boję się żadnego. Nie obchodzą mnie.
15:46
I have been to the mountainGóra topTop,
378
931000
3000
Byłem na szczycie góry,
15:49
and I have seenwidziany the PromisedObiecał LandGruntów."
379
934000
2000
i widziałem Ziemię Obiecaną."
15:51
Now, he was a preacherkaznodzieja,
380
936000
2000
Był kaznodzieją,
15:53
but I believe the environmentalśrodowiskowy movementruch
381
938000
2000
ale ruch na rzecz środowiska
15:55
and, in factfakt, the businessbiznes communityspołeczność, governmentrząd,
382
940000
3000
jak i społeczność biznesowa, rządy,
15:58
needswymagania to go to the topTop of the mountainGóra topTop,
383
943000
3000
muszą również pójść na szczyt tej góry,
16:01
and it needswymagania to look out,
384
946000
2000
muszą rozejrzeć się,
16:03
and it needswymagania to see the PromisedObiecał LandGruntów,
385
948000
2000
zobaczyć Ziemię Obiecaną,
16:05
or the landwylądować of promiseobietnica,
386
950000
2000
lub ziemię obietnicy,
16:07
and it needswymagania to have a visionwizja
387
952000
2000
i muszą mieć wizję
16:09
of a worldświat that we all want.
388
954000
3000
świata, którego wszyscy pożądamy.
16:12
And not only that, we need to createStwórz a Great TransitionPrzejście
389
957000
2000
Wiele musi się zmienić
16:14
to get there,
390
959000
2000
byśmy mogli tam dotrzeć.
16:16
and we need to pavePave that great transitionprzejście with good things.
391
961000
3000
Trzeba wybrukować tą drogę dobrymi rzeczami.
16:19
HumanCzłowieka beingsIstoty want to be happyszczęśliwy.
392
964000
3000
Ludzie chcą być szczęśliwi.
16:22
PavePave them with the fivepięć wayssposoby.
393
967000
2000
Wybrukujmy w nich te pięć dróg.
16:24
And we need to have signpostsdrogowskazy
394
969000
2000
Postawmy znaki
16:26
gatheringzebranie people togetherRazem and pointingwskazując them --
395
971000
2000
zbierające ludzi razem i wskazujące drogę,
16:28
something like the HappySzczęśliwy PlanetPlaneta IndexIndeks.
396
973000
2000
coś jak Indeks Happy Planet.
16:30
And then I believe
397
975000
2000
Wówczas będziemy w stanie
16:32
that we can all createStwórz a worldświat we all want,
398
977000
2000
stworzyć świat, którego wszyscy pragniemy,
16:34
where happinessszczęście does not costkoszt the earthZiemia.
399
979000
3000
gdzie ziemia nie płaci za nasze szczęście.
16:37
(ApplauseAplauz)
400
982000
6000
(Brawa)
Translated by Maciej Wais
Reviewed by Kinga Skorupska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Nic Marks - Happiness researcher
Nic Marks gathers evidence about what makes us happy, and uses it to promote policy that puts the well-being of people and the planet first. He's the founder of the Centre for Well-Being at the UK think tank New Economics Foundation (NEF).

Why you should listen

Nic Marks thinks quality of life is measurable, and that true contentment comes not from the accumulation of material wealth but from our connections with others, engagement with the world, and a sense of autonomy. This isn't just theory: a pioneer in the field of well-being research, Marks creates statistical methods to measure happiness, analyzing and interpreting the evidence so that it can be applied to such policy fields as education, sustainable development, healthcare, and economics.

The founder of the Centre for Well-Being, an independent think tank at the New Economics Foundation (NEF), in London, Marks is particularly keen to promote a balance between sustainable development and quality of life. To investigate this, he devised the Happy Planet Index, a global index of human well-being and environmental impact. The results made headlines: People in the world's wealthiest countries, who consume the most of the planet's resources, don't come out on top in terms of well-being. Which raises the question: What purpose does unfettered economic growth serve?

To measure (and possibly improve) your own, or your organization's, happiness and well-being, visit two useful sites: 5 ways to Well-being and Happiness Works.

Read the TED Book: The Happiness Manifesto >>

More profile about the speaker
Nic Marks | Speaker | TED.com