ABOUT THE SPEAKER
Barbara Block - Marine biologist
Barbara Block studies how tuna, billfish and sharks move around (and stay warm) in the open ocean. Knowing how these large predators travel through pelagic waters will help us understand their role in the wider ocean ecosystem.

Why you should listen

Barbara Block takes a multidisciplinary approach to studying how large pelagic fish live and travel in the open ocean. Using novel electronic tags, Block and her team track large predators — tunas, billfish and sharks — on their ocean journeys. She also studies how and why muscle makes heat at a molecular level in fish.

Working out of Stanford's Hopkins Marine Station, Block and her colleagues run the Tuna Research and Conservation Center, a member of the Tagging of Pacific Predators (TOPP) program. Combining tracking data with physiological and genetic analyses, Block (a MacArthur "genius" grant winner) is developing population and ecological models to help us understand these fishes' roles in the ocean ecosystem — and perhaps learn to better manage these important food fish.

More profile about the speaker
Barbara Block | Speaker | TED.com
Mission Blue Voyage

Barbara Block: Tagging tuna in the deep ocean

Barbara Block: Oznaczanie tuńczyków w głębokim oceanie

Filmed:
368,018 views

Tuńczyki to tytani oceanów - szybkie drapieżniki o ogromnym zasięgu, których nawyki dopiero zaczynamy rozumieć. Biolog morski Barbara Block umieszcza na tuńczykach śledzące znaczniki (pełne, z transponderami), które zbierają niebywałą ilość danych o tych wspaniałych, zagrożonych rybach, a także o środowisku oceanicznym, w którym się poruszają.
- Marine biologist
Barbara Block studies how tuna, billfish and sharks move around (and stay warm) in the open ocean. Knowing how these large predators travel through pelagic waters will help us understand their role in the wider ocean ecosystem. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
I've been fascinatedzafascynowany for a lifetimeżycie
0
0
3000
Przez całe życie fascynowały mnie
00:18
by the beautypiękno, formformularz and functionfunkcjonować
1
3000
2000
piękno, kształt i funkcjonowanie
00:20
of giantogromny bluefintuńczyk tunatuńczyka.
2
5000
3000
tuńczyka błękitnopłetwego.
00:23
BluefinTuńczyk are warmbloodedwarmblooded like us.
3
8000
3000
Jest on ciepłokrwisty, jak my.
00:26
They're the largestNajwiększa of the tunastuńczyka,
4
11000
3000
To największy z tuńczyków,
00:29
the second-largestdrugim co do wielkości fishryba in the seamorze -- bonykostnych fishryba.
5
14000
3000
druga co do wielkości ryba morska - ryba oścista.
00:32
They actuallytak właściwie are a fishryba
6
17000
2000
Jest to ryba
00:34
that is endothermicendotermiczne --
7
19000
2000
endotermiczna -
00:36
powersuprawnienie throughprzez the oceanocean with warmciepły musclesmięśnie like a mammalssak.
8
21000
3000
przemierzająca ocean za pomocą ciepłych mięśni - jak ssak.
00:40
That's one of our bluefintuńczyk at the MontereyMonterey BayBay AquariumAkwarium.
9
25000
3000
Oto jeden z błękitnopłetwych w Monterey Bay Aquarium.
00:43
You can see in its shapekształt and its streamlinedUsprawnione designprojekt
10
28000
3000
Zwróćcie uwagę na jego opływowy kształt.
00:46
it's powerednapędzany for oceanocean swimmingpływanie.
11
31000
3000
Jest stworzony do pływania w oceanie.
00:49
It fliesmuchy throughprzez the oceanocean on its pectoralpiersiowe finspłetwy, getsdostaje liftwinda,
12
34000
3000
Przemierza ocean za pomocą płetw piersiowych, unosi się
00:52
powersuprawnienie its movementsruchy
13
37000
2000
i napędza swoje ruchy
00:54
with a lunatepółksiężycowy tailogon.
14
39000
2000
półksiężycowatym ogonem.
00:56
It's actuallytak właściwie got a nakednagi skinskóra for mostwiększość of its bodyciało,
15
41000
3000
Większość ciała pokryte ma gołą skórą,
00:59
so it reducesredukuje frictiontarcie with the waterwoda.
16
44000
3000
przez co zmniejsza tarcie z wodą.
01:02
This is what one of nature'snatura finestnajlepsze machinesmaszyny.
17
47000
3000
To jeden z najwspanialszych tworów natury.
01:05
Now, bluefintuńczyk
18
50000
2000
Błękitnopłetwy
01:07
were reveredczczony by Man
19
52000
2000
był szanowany przez ludzi
01:09
for all of humanczłowiek historyhistoria.
20
54000
3000
przez całe wieki.
01:12
For 4,000 yearslat, we fishedpoławiane sustainablyw sposób zrównoważony for this animalzwierzę,
21
57000
3000
Przez 4,000 lat łowiliśmy te zwierzęta w sposób zrównoważony.
01:15
and it's evidenceddowodem
22
60000
2000
Dowodem na to
01:17
in the artsztuka that we see
23
62000
2000
jest sztuka
01:19
from thousandstysiące of yearslat agotemu.
24
64000
2000
sprzed tysięcy lat.
01:21
BluefinTuńczyk are in caveJaskinia paintingsobrazy in FranceFrancja.
25
66000
3000
Błękitnopłetwe są na malowidłach jaskiniowych we Francji.
01:24
They're on coinsmonety
26
69000
2000
Są na monetach
01:26
that datedata back 3,000 yearslat.
27
71000
3000
sprzed 3,000 lat.
01:29
This fishryba was reveredczczony by humankindludzkości.
28
74000
3000
Ta ryba była szanowana przez ludzkość.
01:32
It was fishedpoławiane sustainablyw sposób zrównoważony
29
77000
2000
Łowiono ją w sposób zrównoważony
01:34
tilldo all of time,
30
79000
2000
przez cały czas -
01:36
exceptz wyjątkiem for our generationgeneracja.
31
81000
2000
oprócz naszego pokolenia.
01:38
BluefinTuńczyk are pursuedścigany wherevergdziekolwiek they go --
32
83000
3000
Błękitnopłetwe ścigane są wszędzie.
01:41
there is a goldzłoto rushpośpiech on EarthZiemia,
33
86000
2000
Na Ziemi była gorączka złota,
01:43
and this is a goldzłoto rushpośpiech for bluefintuńczyk.
34
88000
2000
a teraz jest gorączka na błękitnopłetwe.
01:45
There are trapspułapki that fishryba sustainablyw sposób zrównoważony
35
90000
2000
Aż do dzisiaj dało się łapać te ryby
01:47
up untilaż do recentlyostatnio.
36
92000
3000
w sposób zrównoważony.
01:50
And yetjeszcze, the typerodzaj of fishingwędkowanie going on todaydzisiaj,
37
95000
3000
A jednak dzisiejszy styl łowienia,
01:53
with pensdługopisy, with enormousogromny stakespula,
38
98000
3000
z zagrodami, z olbrzymimi palami,
01:56
is really wipingwycieranie bluefintuńczyk
39
101000
2000
ekologicznie zmiata te ryby
01:58
ecologicallyekologicznie off the planetplaneta.
40
103000
2000
z powierzchni Ziemi
02:00
Now bluefintuńczyk, in generalgenerał,
41
105000
2000
Obecnie błękitnopłetwy
02:02
goesidzie to one placemiejsce: JapanJaponia.
42
107000
2000
udaje się do jednego miejsca - Japonii.
02:04
Some of you maymoże be guiltywinny
43
109000
2000
Niektórzy z was pewnie są winni
02:06
of havingmający contributedprzyczynił się to the demisezgon of bluefintuńczyk.
44
111000
2000
współudziału w niszczeniu błękitnopłetwych.
02:08
They're delectableprzemiły musclemięsień,
45
113000
2000
Są one smakowitym kąskiem,
02:10
richbogaty in fatgruby --
46
115000
2000
bogate w tłuszcz -
02:12
absolutelyabsolutnie tastesmak deliciouspyszne.
47
117000
2000
smakują wspaniale.
02:14
And that's theirich problemproblem; we're eatingjedzenie them to deathśmierć.
48
119000
3000
I to właśnie ich problem - zjadamy je na śmierć.
02:17
Now in the AtlanticAtlantic, the storyfabuła is prettyładny simpleprosty.
49
122000
3000
W Atlantyku historia jest prosta.
02:20
BluefinTuńczyk have two populationspopulacje: one largeduży, one smallmały.
50
125000
3000
Są dwie populacje błękitnopłetwych - duża i mała.
02:23
The NorthPółnoc AmericanAmerykański populationpopulacja
51
128000
2000
Z populacji północnoamerykańskiej
02:25
is fishedpoławiane at about 2,000 tonton.
52
130000
3000
łowi się około 2,000 ton.
02:28
The EuropeanEuropejski populationpopulacja and NorthPółnoc AfricanAfrykańska -- the EasternWschodniej bluefintuńczyk tunatuńczyka --
53
133000
3000
Z populacji europejskiej i północnoafrykańskiej - tuńczyka wschodniego -
02:31
is fishedpoławiane at tremendousogromny levelspoziomy:
54
136000
3000
łowi się straszliwe
02:34
50,000 tonsmnóstwo over the last decadedekada almostprawie everykażdy yearrok.
55
139000
3000
50,000 ton co roku przez ostatnie 10 lat.
02:37
The resultwynik is whetherczy you're looking
56
142000
2000
Wskutek tego, zarówno
02:39
at the WestWest or the EasternWschodniej bluefintuńczyk populationpopulacja,
57
144000
3000
w zachodniej, jak i wschodniej populacji
02:42
there's been tremendousogromny declineupadek on bothobie sidesboki,
58
147000
2000
obserwujemy ogromne ubytki,
02:44
as much as 90 percentprocent
59
149000
2000
nawet do 90 procent,
02:46
if you go back with your baselinelinia podstawowa
60
151000
2000
jeśli za bazę przyjmiemy stan
02:48
to 1950.
61
153000
2000
z 1950 r.
02:50
For that, bluefintuńczyk have been givendany a statusstatus
62
155000
3000
Dlatego tuńczykom przyznano taki sam status
02:53
equivalentrównowartość to tigersTygrysy, to lionsosobliwości miasta,
63
158000
3000
co tygrysom, lwom,
02:56
to certainpewny AfricanAfrykańska elephantssłonie
64
161000
2000
niektórym słoniom afrykańskim
02:58
and to pandaspandy.
65
163000
2000
i pandom.
03:00
These fishryba have been proposedproponowane
66
165000
2000
Ryby te zgłaszano
03:02
for an endangeredzagrożone speciesgatunki listingAukcja in the pastprzeszłość two monthsmiesiące.
67
167000
3000
do listy zagrożonych gatunków przez ostatnie dwa miesiące.
03:05
They were votedgłosowało on and rejectedodrzucony
68
170000
2000
Odrzucono je w głosowaniu
03:07
just two weekstygodnie agotemu,
69
172000
2000
dwa tygodnie temu,
03:09
despitepomimo outstandingwybitne sciencenauka
70
174000
2000
pomimo oczywistych dowodów naukowych
03:11
that showsprzedstawia from two committeeskomitety
71
176000
3000
dwóch komitetów,
03:14
this fishryba meetsspełnia the criteriakryteria of CITESCYTUJE I.
72
179000
3000
że ryba spełnia kryteria CITES I.
03:17
And if it's tunastuńczyka you don't careopieka about,
73
182000
2000
A jeśli nie interesują was tuńczyki,
03:19
perhapsmoże you mightmoc be interestedzainteresowany
74
184000
2000
być może zwrócicie uwagę na to,
03:21
that internationalmiędzynarodowy long lineskwestia and pursingwykonujących
75
186000
2000
że międzynarodowe sznury haczykowe
03:23
chaseChase down tunastuńczyka and bycatchprzyłów animalszwierzęta
76
188000
3000
łapią tuńczyki, a przy okazji inne zwierzęta,
03:26
suchtaki as leatherbacksskórzane, sharksrekiny,
77
191000
2000
na przykład żółwie, rekiny,
03:28
marlinMarlin, albatrossAlbatross.
78
193000
2000
marliny, albatrosy.
03:30
These animalszwierzęta and theirich demisezgon
79
195000
2000
Zagłada tych zwierząt
03:32
occurswystępuje in the tunatuńczyka fisheriesrybołówstwa.
80
197000
3000
ma miejsce na łowiskach tuńczyków.
03:35
The challengewyzwanie we facetwarz
81
200000
2000
Wyzwanie polega na tym,
03:37
is that we know very little about tunatuńczyka,
82
202000
3000
że o tuńczykach wiemy bardzo niewiele.
03:40
and everyonekażdy in the roompokój knowswie what it lookswygląda like
83
205000
3000
Każdy na tej sali wie, jak wygląda
03:43
when an AfricanAfrykańska lionLew
84
208000
2000
lew afrykański
03:45
takes down its preyzdobycz.
85
210000
2000
pożerający swoją zdobycz.
03:47
I doubtwątpić anyonektokolwiek has seenwidziany a giantogromny bluefintuńczyk feedkarmić.
86
212000
3000
Wątpię, by ktokolwiek widział, jak pożywia się tuńczyk.
03:50
This tunatuńczyka symbolizessymbolizuje
87
215000
3000
Ten tuńczyk symbolizuje
03:53
what's the problemproblem for all of us in the roompokój.
88
218000
3000
problem nas wszystkich tu zgromadzonych.
03:56
It's the 21stul centurystulecie, but we really have only just begunzaczął
89
221000
3000
jest XXI wiek, ale dopiero zaczęliśmy
03:59
to really studybadanie our oceansoceany in a deepgłęboki way.
90
224000
3000
dogłębnie badać oceany.
04:02
TechnologyTechnologia has come of agewiek
91
227000
2000
Technika się rozwinęła
04:04
that's allowingpozwalać us to see the EarthZiemia from spaceprzestrzeń
92
229000
3000
i umożliwiła oglądanie Ziemi z kosmosu
04:07
and go deepgłęboki into the seasmorza remotelyzdalnie.
93
232000
3000
i zagłębianie się w morza na duże odległości.
04:10
And we'vemamy got to use these technologiestechnologie immediatelynatychmiast
94
235000
2000
Od razu zaczęliśmy korzystać z tych technologii,
04:12
to get a better understandingzrozumienie
95
237000
2000
aby lepiej zrozumieć,
04:14
of how our oceanocean realmkrólestwo worksPrace.
96
239000
3000
jak działa królestwo oceanów.
04:17
MostWiększość of us from the shipstatek -- even I --
97
242000
2000
Większość z nas, nawet ja,
04:19
look out at the oceanocean and see this homogeneousjednorodne seamorze.
98
244000
3000
patrzy na ocean ze statku i widzi jednorodną powierzchnię.
04:22
We don't know where the structureStruktura is.
99
247000
2000
Nie wiemy, jaka jest struktura.
04:24
We can't tell where are the wateringpodlewanie holesdziury
100
249000
3000
Nie możemy stwierdzić, gdzie są wodopoje -
04:27
like we can on an AfricanAfrykańska plainRównina.
101
252000
3000
tak jak na afrykańskiej równinie.
04:30
We can't see the corridorskorytarze,
102
255000
2000
Nie widzimy korytarzy,
04:32
and we can't see what it is
103
257000
2000
nie widzimy,
04:34
that bringsprzynosi togetherRazem a tunatuńczyka,
104
259000
2000
co łączy tuńczyka,
04:36
a leatherbackskórzasty and an albatrossAlbatross.
105
261000
2000
żółwia skórzastego i albatrosa.
04:38
We're only just beginningpoczątek to understandzrozumieć
106
263000
2000
Dopiero zaczynamy rozumieć,
04:40
how the physicalfizyczny oceanographyOceanografii
107
265000
2000
jak oceanografia fizyczna
04:42
and the biologicalbiologiczny oceanographyOceanografii
108
267000
2000
i biologiczna
04:44
come togetherRazem
109
269000
2000
łączą się
04:46
to createStwórz a seasonalsezonowe forcesiła
110
271000
2000
i tworzą okresową siłę,
04:48
that actuallytak właściwie causesprzyczyny the upwellingupwelling
111
273000
2000
która podnosi wody głębinowe
04:50
that mightmoc make a hotgorąco spotmiejsce a hopenadzieja spotmiejsce.
112
275000
3000
i zamienia punkty zapalne w miejsca niezbędne dla oceanu.
04:53
The reasonspowody these challengeswyzwania are great
113
278000
2000
Wyzwania te są ogromne, ponieważ
04:55
is that technicallytechnicznie it's difficulttrudny to go to seamorze.
114
280000
3000
badanie mórz jest trudne technicznie.
04:58
It's hardciężko to studybadanie a bluefintuńczyk on its turfdarń,
115
283000
2000
Trudno jest badać tuńczyka na jego terytorium,
05:00
the entireCały PacificPacyfiku realmkrólestwo.
116
285000
2000
całym królestwie Pacyfiku.
05:02
It's really toughtwardy to get up closeblisko and personalosobisty with a makoMako sharkrekin
117
287000
4000
Naprawdę trudno jest zbliżyć się do ostronosa atlantyckiego
05:06
and try to put a tagznacznik on it.
118
291000
2000
i spróbować go oznaczyć.
05:08
And then imaginewyobrażać sobie beingistota BruceBruce Mate'sMate teamzespół from OSUOSU,
119
293000
3000
A potem wyobrażać sobie, że jesteśmy zespołem Bruce'a Mate'a z Oregon State University
05:11
gettinguzyskiwanie up closeblisko to a blueniebieski whalewieloryb
120
296000
2000
zbliżamy się do płetwala blękitnego
05:13
and fixingustalenie a tagznacznik on the blueniebieski whalewieloryb that staysgorset,
121
298000
3000
i oznaczamy go. To wciąż jest
05:16
an engineeringInżynieria challengewyzwanie
122
301000
2000
wyzwanie techniki,
05:18
we'vemamy yetjeszcze to really overcomeprzezwyciężać.
123
303000
2000
które musimy pokonać.
05:20
So the storyfabuła of our teamzespół, a dedicateddedykowane teamzespół,
124
305000
3000
To, czemu poświęca się nasz oddany zespół,
05:23
is fishryba and chipsfrytki.
125
308000
2000
jest jak tworzenie zestawów.
05:25
We basicallygruntownie are takingnabierający
126
310000
2000
Po prostu bierzemy
05:27
the samepodobnie satellitesatelita phonetelefon partsCzęści,
127
312000
2000
takie same części telefonów satelitarnych,
05:29
or the samepodobnie partsCzęści that are in your computerkomputer, chipsfrytki.
128
314000
3000
albo takie same części, jakie są w komputerach, chipy.
05:32
We're puttingwprowadzenie them togetherRazem in unusualniezwykły wayssposoby,
129
317000
3000
Zastawiamy je w nietypowy sposób,
05:35
and this is takingnabierający us into the oceanocean realmkrólestwo
130
320000
2000
a to pozwala nam badać królestwo oceanów
05:37
like never before.
131
322000
2000
jak nigdy przedtem.
05:39
And for the first time,
132
324000
2000
Po raz pierwszy
05:41
we're ablezdolny to watch the journeypodróż of a tunatuńczyka beneathpod the oceanocean
133
326000
3000
jesteśmy w stanie obserwować podróże tuńczyka w oceanie
05:44
usingza pomocą lightlekki and photonsfotony
134
329000
2000
za pomocą światła i fotonów,
05:46
to measurezmierzyć sunrisewschód słońca and sunsetzachód słońca.
135
331000
3000
mierzących wschody i zachody słońca.
05:49
Now, I've been workingpracujący with tunastuńczyka for over 15 yearslat.
136
334000
3000
Pracowałam nad tuńczykami przez ponad 15 lat.
05:52
I have the privilegeprzywilej of beingistota a partnerpartner
137
337000
2000
Mam zaszczyt współpracować
05:54
with the MontereyMonterey BayBay AquariumAkwarium.
138
339000
2000
z Monterey Bay Aquarium.
05:56
We'veMamy actuallytak właściwie takenwzięty a sliverdrzazga of the oceanocean,
139
341000
2000
Dosłownie wzięliśmy kawałek oceanu,
05:58
put it behindza glassszkło,
140
343000
2000
umieściliśmy go za szybą
06:00
and we togetherRazem
141
345000
2000
i wspólnie
06:02
have put bluefintuńczyk tunatuńczyka and yellowfintuńczyk żółtopłetwy tunatuńczyka on displaypokaz.
142
347000
3000
prezentujemy tuńczyka błękitnopłetwego i żółtopłetwego.
06:05
When the veilwelon of bubblesbąbelki liftswindy everykażdy morningranek,
143
350000
3000
Kiedy zasłona bąbelków unosi się co rano,
06:08
we can actuallytak właściwie see a communityspołeczność from the PelagicPelagicznych oceanocean,
144
353000
3000
możemy oglądać społeczność bezkresnego oceanu.
06:11
one of the only placesmiejsca on EarthZiemia
145
356000
2000
To jedno z niewielu miejsc na Ziemi,
06:13
you can see giantogromny bluefintuńczyk swimpływać by.
146
358000
3000
gdzie można zobaczyć pływające błękitnopłetwe.
06:16
We can see in theirich beautypiękno of formformularz and functionfunkcjonować,
147
361000
2000
Możemy zobaczyć ich piękno, kształt czy funkcje,
06:19
theirich ceaselessnieustanna activityczynność.
148
364000
2000
ich nieustającą aktywność.
06:21
They're flyinglatający throughprzez theirich spaceprzestrzeń, oceanocean spaceprzestrzeń.
149
366000
3000
Przemieszczają się po przestrzeni oceanów.
06:24
And we can bringprzynieść two millionmilion people a yearrok
150
369000
2000
A my możemy zebrać dwa miliony ludzi rocznie
06:26
into contactkontakt with this fishryba
151
371000
2000
i pokazać im tę rybę,
06:28
and showpokazać them its beautypiękno.
152
373000
3000
pokazać im jej piękno.
06:31
BehindZa the scenessceny is a workingpracujący lablaboratorium at StanfordStanford UniversityUniwersytet
153
376000
3000
Za kulisami działa laboratorium Universytetu Stanforda -
06:34
partneredwspólnik with the MontereyMonterey BayBay AquariumAkwarium.
154
379000
2000
partnera Monterey Bay Aquarium.
06:36
Here, for over 14 or 15 yearslat,
155
381000
2000
Tam, przez ponad 14 lub 15 lat,
06:38
we'vemamy actuallytak właściwie broughtprzyniósł in
156
383000
2000
uwięziliśmy zarówno
06:40
bothobie bluefintuńczyk and yellowfintuńczyk żółtopłetwy in captivityniewola.
157
385000
2000
błękitnopłetwego, jak i żółtopłetwego.
06:42
We'dChcielibyśmy been studyingstudiować these fishryba,
158
387000
2000
Badaliśmy te ryby. Ale najpierw
06:44
but first we had to learnuczyć się how to husbandryHodowla them.
159
389000
2000
musieliśmy się dowiedzieć, jak je hodować.
06:46
What do they like to eatjeść?
160
391000
2000
Co lubią jeść?
06:48
What is it that they're happyszczęśliwy with?
161
393000
2000
Co je zadowala?
06:50
We go in the tanksczołgi with the tunatuńczyka -- we touchdotknąć theirich nakednagi skinskóra --
162
395000
3000
Wchodzimy do zbiorników z tuńczykami. Dotykamy ich nagiej skóry.
06:53
it's prettyładny amazingniesamowity. It feelsczuje wonderfulwspaniale.
163
398000
3000
To zadziwiające. To wspaniałe uczucie.
06:56
And then, better yetjeszcze,
164
401000
2000
A oprócz tego
06:58
we'vemamy got our ownwłasny versionwersja of tunatuńczyka whisperersSzepczące ściany,
165
403000
2000
mamy własną wersję zaklinaczy tuńczyków,
07:00
our ownwłasny ChuckChuck FarwellFarwell, AlexAlex NortonNorton,
166
405000
2000
własnego Chucka Farwella, Alexa Nortona,
07:02
who can take a bigduży tunatuńczyka
167
407000
2000
który potrafi
07:04
and in one motionruch,
168
409000
2000
jednym ruchem
07:06
put it into an envelopekoperta of waterwoda,
169
411000
2000
umieścić tuńczyka w wodnej torbie,
07:08
so that we can actuallytak właściwie work with the tunatuńczyka
170
413000
2000
żebyśmy mogli z nim pracować
07:10
and learnuczyć się the techniquestechniki it takes
171
415000
2000
i nauczyć się, jak postępować,
07:12
to not injurezranić this fishryba
172
417000
2000
aby nie skrzywdzić ryby,
07:14
who never seeswidzi a boundarygranica in the openotwarty seamorze.
173
419000
3000
która w otwartym oceanie nie ma granic.
07:17
JeffJeff and JasonJason there, are scientistsnaukowcy
174
422000
2000
Jeff i Jason są naukowcami,
07:19
who are going to take a tunatuńczyka
175
424000
2000
którzy potrafią umieścić tuńczyka
07:21
and put it in the equivalentrównowartość of a treadmillBieżnia, a flumekoryta.
176
426000
3000
w pewnego rodzaju korytarzu, kieracie,
07:24
And that tunatuńczyka thinksmyśli it's going to JapanJaponia, but it's stayingprzebywający in placemiejsce.
177
429000
3000
tak że tuńczyk myśli, że płynie do Japonii, mimo że zostaje w miejscu.
07:27
We're actuallytak właściwie measuringzmierzenie its oxygentlen consumptionkonsumpcja,
178
432000
2000
Mierzymy ich poziom zużycia tlenu,
07:29
its energyenergia consumptionkonsumpcja.
179
434000
2000
energii.
07:32
We're takingnabierający this datadane and buildingbudynek better modelsmodele.
180
437000
3000
Zbieramy dane i tworzymy lepsze modele.
07:35
And when I see that tunatuńczyka -- this is my favoriteulubiony viewwidok --
181
440000
3000
I kiedy widzę tuńczyka - to mój ulubiony widok -
07:38
I beginzaczynać to wondercud:
182
443000
2000
zastanawiam się:
07:40
how did this fishryba solverozwiązać the longitudeDługość geograficzna problemproblem before we did?
183
445000
3000
jak ta ryba rozwiązała problem długości geograficznej przed nami?
07:44
So take a look at that animalzwierzę.
184
449000
2000
Spójrzcie na to zwierzę.
07:46
That's the closestnajbliższy you'llTy będziesz probablyprawdopodobnie ever get.
185
451000
2000
Prawdopodobnie nigdy bliżej już nie będziecie.
07:48
Now, the activitieszajęcia from the lablaboratorium
186
453000
3000
Działalność w laboratorium
07:51
have taughtnauczony us now how to go out in the openotwarty oceanocean.
187
456000
3000
nauczyła nas, jak udać się do otwartego oceanu.
07:54
So in a programprogram callednazywa Tag-A-GiantTag-A-gigant
188
459000
3000
W ramach programu "Tag-A-Giant"
07:57
we'vemamy actuallytak właściwie goneodszedł from IrelandIrlandia to CanadaKanada,
189
462000
3000
udaliśmy się z Irlandii do Kanady,
08:00
from CorsicaCorsica to SpainHiszpania.
190
465000
2000
z Korsyki do Hiszpanii.
08:02
We'veMamy fishedpoławiane with manywiele nationsnarody around the worldświat
191
467000
3000
Łowiliśmy z wieloma narodami na całym świecie,
08:05
in an effortwysiłek to basicallygruntownie
192
470000
2000
aby, krótko mówiąc,
08:07
put electronicelektroniczny computerskomputery
193
472000
3000
umieścić elektroniczne komputery
08:10
insidewewnątrz giantogromny tunastuńczyka.
194
475000
2000
w środku tuńczyków.
08:12
We'veMamy actuallytak właściwie taggedetykietą 1,100 tunastuńczyka.
195
477000
3000
Udało nam się oznaczyć 1,100 tuńczyków.
08:15
And I'm going to showpokazać you threetrzy clipsklipy,
196
480000
2000
Pokażę wam trzy nagrania,
08:17
because I taggedetykietą 1,100 tunastuńczyka.
197
482000
3000
ponieważ oznaczyłam 1,100 tuńczyków,
08:20
It's a very hardciężko processproces, but it's a balletbalet.
198
485000
3000
To bardzo trudny proces, ale jest jak balet.
08:23
We bringprzynieść the tunatuńczyka out, we measurezmierzyć it.
199
488000
3000
Wyławiamy tuńczyka, mierzymy go.
08:26
A teamzespół of fishersrybaków, captainskapitanów, scientistsnaukowcy and technicianstechnicy
200
491000
3000
Zespół rybaków, kapitanów, naukowców i techników
08:29
work togetherRazem to keep this animalzwierzę out of the oceanocean
201
494000
3000
współpracuje, aby utrzymać zwierzę poza oceanem
08:32
for about fourcztery to fivepięć minutesminuty.
202
497000
3000
przez około cztery do pięciu minut.
08:35
We put waterwoda over its gillsskrzela, give it oxygentlen.
203
500000
3000
polewamy wodą jego skrzela, podajemy mu tlen.
08:38
And then with a lot of effortwysiłek, after taggingtagowanie,
204
503000
3000
A potem, z wielkim trudem, po oznaczeniu,
08:41
puttingwprowadzenie in the computerkomputer,
205
506000
2000
po umieszczeniu komputera,
08:43
makingzrobienie sure the stalkdo sterowania z kierownicy is stickingklejący out so it sensesrozsądek the environmentśrodowisko,
206
508000
3000
upewnieniu się, że czujnik wystaje pionowo, aby mógł badać środowisko,
08:46
we sendwysłać this fishryba back into the seamorze.
207
511000
3000
wpuszczamy rybę z powrotem do oceanu.
08:49
And when it goesidzie, we're always happyszczęśliwy.
208
514000
2000
Kiedy odpływa, zawsze się cieszymy.
08:51
We see a flickFlick of the tailogon.
209
516000
2000
Widzimy machnięcie ogona.
08:53
And from our datadane that getsdostaje collectedZebrane,
210
518000
3000
Z danych uzbieranych,
08:56
when that tagznacznik comespochodzi back,
211
521000
2000
kiedy znacznik do nas wraca,
08:58
because a fisherrybak returnszwraca it
212
523000
2000
ponieważ rybak go oddaje
09:00
for a thousand-dollartysięcy dolarów rewardnagroda,
213
525000
2000
za tysiąc dolarów nagrody,
09:02
we can get tracksutwory beneathpod the seamorze
214
527000
2000
poznajemy już od pięciu lat,
09:04
for up to fivepięć yearslat now,
215
529000
2000
co dzieje się w morzu
09:06
on a backbonedbackboned animalzwierzę.
216
531000
2000
z tym zwierzęciem.
09:08
Now sometimesczasami the tunastuńczyka are really largeduży,
217
533000
3000
Czasami tuńczyki są naprawdę wielkie,
09:11
suchtaki as this fishryba off NantucketNantucket.
218
536000
2000
jak na przykład ta ryba z Nantucket.
09:13
But that's about halfpół the sizerozmiar
219
538000
2000
Ale jest ona aż o połowę mniejsza
09:15
of the biggestnajwiększy tunatuńczyka we'vemamy ever taggedetykietą.
220
540000
2000
od największego oznaczonego tuńczyka.
09:17
It takes a humanczłowiek effortwysiłek,
221
542000
2000
Wiele wysiłku wymaga -
09:19
a teamzespół effortwysiłek, to bringprzynieść the fishryba in.
222
544000
2000
wysiłku całego zespołu - złapanie takiej ryby.
09:21
In this casewalizka, what we're going to do
223
546000
2000
W tym wypadku umieścimy na niej
09:23
is put a pop-uppop-up satellitesatelita archivalarchiwalne tagznacznik on the tunatuńczyka.
224
548000
3000
satelitarny znacznik automatyczny (pop-up tag)
09:27
This tagznacznik ridesprzejażdżki on the tunatuńczyka,
225
552000
2000
Taki znacznik przemieszcza się na tuńczyku,
09:29
sensesrozsądek the environmentśrodowisko around the tunatuńczyka
226
554000
3000
bada środowisko wokół niego
09:32
and actuallytak właściwie will come off the fishryba,
227
557000
3000
i sam odczepia się od ryby,
09:35
detachodłączyć, floatfloat to the surfacepowierzchnia
228
560000
2000
płynie na powierzchnię
09:37
and sendwysłać back to Earth-orbitingKrążące wokół Ziemi satellitessatelity
229
562000
3000
i wysyła do satelitów na orbicie Ziemi
09:40
positionpozycja datadane estimatedszacowany by mathmatematyka on the tagznacznik,
230
565000
3000
dane o położeniu, oszacowanym przez znacznik,
09:43
pressurenacisk datadane and temperaturetemperatura datadane.
231
568000
3000
dane o ciśnieniu oraz temperaturze.
09:46
And so what we get then from the pop-uppop-up satellitesatelita tagznacznik
232
571000
2000
Dzięki takim znacznikom automatycznym
09:48
is we get away from havingmający to have a humanczłowiek interactioninterakcja
233
573000
3000
unikamy przymusu współdziałania z ludźmi
09:51
to recaptureodzyskać the tagznacznik.
234
576000
2000
w celu odzyskania znacznika.
09:53
BothZarówno the electronicelektroniczny tagsTagi I'm talkingmówić about are expensivedrogi.
235
578000
3000
Oba rodzaje znaczników są drogie.
09:56
These tagsTagi have been engineeredzaprojektowane
236
581000
2000
Zostały zaprojektowane
09:58
by a varietyróżnorodność of teamszespoły in NorthPółnoc AmericaAmeryka.
237
583000
3000
przez różne zespoły w Ameryce Północnej.
10:01
They are some of our finestnajlepsze instrumentsinstrumenty,
238
586000
2000
To jedne z najdoskonalszych narzędzi
10:03
our newNowy technologytechnologia in the oceanocean todaydzisiaj.
239
588000
3000
nowej technologii w oceanach.
10:07
One communityspołeczność in generalgenerał
240
592000
2000
Jedna społeczność
10:09
has givendany more to help us than any other communityspołeczność.
241
594000
2000
pomogła nam najbardziej ze wszystkich.
10:11
And that's the fisheriesrybołówstwa off the statestan of NorthPółnoc CarolinaCarolina.
242
596000
3000
Były to łowiska w Karolinie Północnej.
10:14
There are two villageswioski, HarrisHarris and MoreheadMorehead CityMiasto,
243
599000
3000
Dwie wioski - Harris i Morehead City -
10:17
everykażdy winterzimowy for over a decadedekada,
244
602000
2000
każdej zimy przez ponad dziesięć lat
10:19
heldtrzymany a partyprzyjęcie callednazywa Tag-A-GiantTag-A-gigant,
245
604000
3000
organizują akcję zwaną "Tag-A-Giant".
10:22
and togetherRazem, fishersrybaków workedpracował with us
246
607000
2000
Rybacy pracują razem z nami,
10:24
to tagznacznik 800 to 900 fishryba.
247
609000
3000
aby oznaczyć 800 do 900 ryb.
10:27
In this casewalizka, we're actuallytak właściwie going to measurezmierzyć the fishryba.
248
612000
3000
W takim przypadku zmierzymy rybę.
10:30
We're going to do something that in recentniedawny yearslat we'vemamy startedRozpoczęty:
249
615000
3000
Zrobimy też coś, co zaczęliśmy w ostatnim czasie:
10:33
take a mucusśluzu samplepróba.
250
618000
2000
pobierzemy próbkę śluzu.
10:35
Watch how shinybłyszczący the skinskóra is; you can see my reflectionodbicie there.
251
620000
3000
Spójrzcie, jak błyszczącą ma skórę - widać moje odbicie.
10:38
And from that mucusśluzu, we can get genegen profilesProfile,
252
623000
3000
Ze śluzu możemy poznać profile genetyczne,
10:41
we can get informationInformacja on genderpłeć,
253
626000
2000
dostajemy informację o płci.
10:43
checkingkontrola the pop-uppop-up tagznacznik one more time,
254
628000
2000
Sprawdzamy znacznik automatyczny jeszcze raz -
10:45
and then it's out in the oceanocean.
255
630000
2000
i już jest w oceanie.
10:47
And this is my favoriteulubiony.
256
632000
2000
A to lubię najbardziej.
10:49
With the help of my formerbyły postdocPostdoc, GarethGareth LawsonLawson,
257
634000
3000
Stworzony z pomocą doktora Garetha Lawsona,
10:52
this is a gorgeouswspaniały pictureobrazek of a singlepojedynczy tunatuńczyka.
258
637000
2000
wspaniały obraz pojedynczego tuńczyka.
10:54
This tunatuńczyka is actuallytak właściwie movingw ruchu on a numericalliczbowy oceanocean.
259
639000
3000
Tuńczyk ten porusza się po numerycznym oceanie.
10:57
The warmciepły is the GulfZatoka StreamStrumień,
260
642000
2000
Ciepły obszar to Golfsztrom,
10:59
the coldzimno up there in the GulfZatoka of MaineMaine.
261
644000
3000
tamten zimny obszar to Zatoka Maine.
11:02
That's where the tunatuńczyka wants to go -- it wants to foragepasza on schoolsszkoły of herringśledź --
262
647000
3000
To tam chce dotrzeć tuńczyk. Chce żywić się ławicami śledzi.
11:05
but it can't get there. It's too coldzimno.
263
650000
2000
Ale nie może się tam dostać. Jest za zimno.
11:07
But then it warmsogrzewa up, and the tunatuńczyka popswyskakuje mi in, getsdostaje some fishryba,
264
652000
3000
Ale potem ociepla się. Tuńczyk wpływa do środka, łapie trochę ryb,
11:10
maybe comespochodzi back to home basebaza,
265
655000
2000
być może wraca do bazy,
11:12
goesidzie in again
266
657000
2000
wpływa ponownie,
11:14
and then comespochodzi back to winterzimowy down there in NorthPółnoc CarolinaCarolina
267
659000
3000
a potem wraca na zimę w dół - do Karoliny Północnej,
11:17
and then on to the BahamasBahamy.
268
662000
2000
a potem do Bahamów.
11:19
And my favoriteulubiony scenescena, threetrzy tunastuńczyka going into the GulfZatoka of MexicoMeksyk.
269
664000
3000
Moja ulubiona scena: trzy tuńczyki płyną do Zatoki Meksykańskiej.
11:22
ThreeTrzy tunastuńczyka taggedetykietą.
270
667000
2000
Trzy oznaczone tuńczyki.
11:24
AstronomicallyAstronomicznie, we're calculatingobliczenia positionspozycje.
271
669000
2000
Obliczamy astronomicznie pozycje.
11:26
They're comingprzyjście togetherRazem. That could be tunatuńczyka sexseks --
272
671000
3000
Płyną razem. To może być seks tuńczyków.
11:29
and there it is.
273
674000
2000
I oto jest.
11:31
That is where the tunatuńczyka spawnikra.
274
676000
2000
Oto gdzie mnożą się tuńczyki.
11:33
So from datadane like this,
275
678000
2000
Z takich danych
11:35
we're ablezdolny now to put the mapmapa up,
276
680000
2000
jesteśmy w stanie stworzyć mapę,
11:37
and in this mapmapa
277
682000
2000
a na niej widzimy
11:39
you see thousandstysiące of positionspozycje
278
684000
2000
tysiące pozycji,
11:41
generatedwygenerowany by this decadedekada and a halfpół of taggingtagowanie.
279
686000
3000
wytworzonych przez 15 lat oznaczania.
11:44
And now we're showingseans that tunastuńczyka on the westernwestern sidebok
280
689000
3000
Wykazujemy, że tuńczyki ze strony zachodniej
11:47
go to the easternwschodni sidebok.
281
692000
2000
płyną na stronę wschodnią.
11:49
So two populationspopulacje of tunastuńczyka --
282
694000
2000
A więc są dwie populacje tuńczyków -
11:51
that is, we have a GulfZatoka populationpopulacja, one that we can tagznacznik --
283
696000
2000
populacja zatokowa - ta, którą możemy oznaczyć -
11:53
they go to the GulfZatoka of MexicoMeksyk, I showedpokazał you that --
284
698000
3000
płynie do Zatoki Meksykańskiej - pokazywałam to wam -
11:56
and a seconddruga populationpopulacja.
285
701000
2000
i druga populacja.
11:58
LivingŻycia amongstwśród our tunastuńczyka -- our NorthPółnoc AmericanAmerykański tunastuńczyka --
286
703000
2000
pomiędzy naszymi tuńczykami północnoamerykańskimi
12:00
are EuropeanEuropejski tunastuńczyka that go back to the MedMed.
287
705000
3000
żyją tuńczyki europejskie, które wracają do Morza Śródziemnego.
12:03
On the hotgorąco spotskropki -- the hopenadzieja spotskropki --
288
708000
2000
W najistotniejszych punktach
12:05
they're mixedmieszany populationspopulacje.
289
710000
2000
populacje się mieszają.
12:07
And so what we'vemamy doneGotowe with the sciencenauka
290
712000
2000
Nauka umożliwiła nam
12:09
is we're showingseans the InternationalInternational CommissionKomisja,
291
714000
2000
pokazanie Komisji Międzynarodowej,
12:11
buildingbudynek newNowy modelsmodele,
292
716000
2000
przez tworzenie nowych modeli,
12:13
showingseans them that a two-stockdwa stock no-mixingnie mieszania modelModel --
293
718000
2000
pokazanie jej, że model dwóch niemieszających się populacji -
12:15
to this day, used to rejectodrzucić
294
720000
3000
cały czas odrzucano
12:18
the CITESCYTUJE treatyTraktat --
295
723000
2000
traktat CITES -
12:20
that modelModel isn't the right modelModel.
296
725000
2000
a ten model nie jest właściwy.
12:22
This modelModel, a modelModel of overlapzakładka,
297
727000
2000
Taki model - model zachodzenia na siebie -
12:24
is the way to moveruszaj się forwardNaprzód.
298
729000
2000
to droga postępowania naprzód.
12:26
So we can then predictprzepowiadać, wywróżyć
299
731000
2000
Wówczas możemy przewidzieć,
12:28
where managementzarządzanie placesmiejsca should be.
300
733000
2000
gdzie powinny być miejsca zarządzania.
12:30
PlacesMiejsca like the GulfZatoka of MexicoMeksyk and the MediterraneanMediterranean
301
735000
3000
Zatoka Meksykańska czy Morze Śródziemne to jedne z miejsc,
12:33
are placesmiejsca where the singlepojedynczy speciesgatunki,
302
738000
2000
gdzie można uchwycić
12:35
the singlepojedynczy populationpopulacja, can be capturedschwytany.
303
740000
2000
pojedyncze gatunki czy populacje.
12:37
These becomestają się forthrightszczery in placesmiejsca we need to protectochraniać.
304
742000
3000
To właśnie te miejsca musimy chronić.
12:40
The centercentrum of the AtlanticAtlantic where the mixingmieszanie is,
305
745000
3000
Centrum Atlantyku - gdzie zachodzi mieszanie się.
12:43
I could imaginewyobrażać sobie a policypolityka that letspozwala CanadaKanada and AmericaAmeryka fishryba,
306
748000
2000
Mogę wyobrazić sobie politykę, która pozwala łowić Kanadzie czy Ameryce,
12:45
because they managezarządzanie theirich fisheriesrybołówstwa well,
307
750000
3000
bo dobrze prowadzą swoje łowiska,
12:48
they're doing a good jobpraca.
308
753000
2000
dobrze wykonują swoją pracę.
12:50
But in the internationalmiędzynarodowy realmkrólestwo,
309
755000
2000
Ale w sferze międzynarodowej,
12:52
where fishingwędkowanie and overfishingprzełowienie has really goneodszedł wilddziki,
310
757000
2000
gdzie łowienie wymknęło się spod kontroli,
12:54
these are the placesmiejsca that we have to make hopenadzieja spotskropki in.
311
759000
3000
musimy stworzyć miejsca niezbędne dla oceanu.
12:57
That's the sizerozmiar they have to be to protectochraniać the bluefintuńczyk tunatuńczyka.
312
762000
3000
Aby chronić tuńczyka, muszą one być tak duże.
13:00
Now in a seconddruga projectprojekt
313
765000
2000
W drugim projekcie,
13:02
callednazywa TaggingZnakowanie of PacificPacyfiku PelagicsGatunków pelagicznych,
314
767000
2000
zwanym "Oznaczanie Ryb Pelagicznych Pacyfiku",
13:04
we tookwziął on the planetplaneta as a teamzespół,
315
769000
2000
zajęliśmy się planetą jako zespół,
13:06
those of us in the CensusSpisu powszechnego of MarineMarine Life.
316
771000
2000
w ramach Spisu Morskich Form Życia (Census of Marine Life).
13:08
And, fundedfinansowane primarilyprzede wszystkim throughprzez SloanSloan FoundationFundacja and othersinni,
317
773000
4000
Jesteśmy finansowani głównie przez Fundację Sloana i inne,
13:12
we were ablezdolny to actuallytak właściwie go in, in our projectprojekt --
318
777000
3000
a więc możemy rzeczywiście zajmować się projektem.
13:15
we're one of 17 fieldpole programsprogramy
319
780000
2000
Stanowimy jeden z 17 programów tematycznych
13:17
and beginzaczynać to take on taggingtagowanie largeduży numbersliczby of predatorsdrapieżniki,
320
782000
3000
i zaczynamy oznaczać wiele drapieżników,
13:20
not just tunastuńczyka.
321
785000
2000
nie tylko tuńczyki.
13:22
So what we'vemamy doneGotowe
322
787000
2000
A więc udaliśmy się,
13:24
is actuallytak właściwie goneodszedł up to tagznacznik salmonŁosoś sharkrekin in AlaskaAlaska,
323
789000
3000
żeby oznaczyć lamnę pacyficzną na Alasce.
13:27
metspotkał salmonŁosoś sharkrekin on theirich home territoryterytorium,
324
792000
3000
Spotkaliśmy lamny na ich terytorium,
13:30
followedśledzić them catchinguchwyt salmonŁosoś
325
795000
2000
obserwowaliśmy, jak łapią łososie,
13:32
and then wentposzedł in and figuredwzorzysty out
326
797000
2000
a potem odkryliśmy,
13:34
that, if we take a salmonŁosoś and put it on a linelinia,
327
799000
3000
że jeśli umieścimy łososia na linie,
13:37
we can actuallytak właściwie take up a salmonŁosoś sharkrekin --
328
802000
2000
możemy złapać tego rekina.
13:39
This is the cousinkuzyn of the whitebiały sharkrekin --
329
804000
2000
To kuzyn żarłacza białego.
13:41
and very carefullyostrożnie --
330
806000
2000
A potem bardzo ostrożnie -
13:43
noteUwaga, I say "very carefullyostrożnie," --
331
808000
2000
powtórzę raz jeszcze: bardzo ostrożnie -
13:45
we can actuallytak właściwie keep it calmspokojna,
332
810000
2000
staramy się, by był spokojny,
13:47
put a hosewąż in its mouthusta, keep it off the deckpokład
333
812000
3000
wkładamy wąż do jego paszczy, trzymamy go poza pokładem,
13:50
and then tagznacznik it with a satellitesatelita tagznacznik.
334
815000
3000
a potem umieszczamy znacznik satelitarny.
13:53
That satellitesatelita tagznacznik will now have your sharkrekin phonetelefon home
335
818000
3000
Dzięki temu znacznikowi rekin skontaktuje się z nami
13:56
and sendwysłać in a messagewiadomość.
336
821000
2000
i prześle nam wiadomość.
13:58
And that sharkrekin leapingskaczący there, if you look carefullyostrożnie, has an antennaantena.
337
823000
3000
Tamten skaczący rekin ma, jeśli popatrzycie uważnie - antenkę.
14:01
It's a freewolny swimmingpływanie sharkrekin with a satellitesatelita tagznacznik
338
826000
2000
To oznaczony rekin pływający na swobodzie,
14:03
jumpingskoki after salmonŁosoś,
339
828000
2000
ścigający łososia
14:05
sendingwysyłanie home its datadane.
340
830000
3000
i wysyłający nam dane.
14:09
SalmonŁosoś sharksrekiny aren'tnie są the only sharksrekiny we tagznacznik.
341
834000
2000
Lamny to nie jedyne rekiny, które oznaczamy.
14:11
But there goesidzie salmonŁosoś sharksrekiny with this meter-levelMiernik poziomu resolutionrozkład
342
836000
3000
A tutaj płynie lamna pacyficzna po dokładnie wytyczonym szlaku,
14:14
on an oceanocean of temperaturetemperatura -- warmciepły colorszabarwienie are warmercieplej.
343
839000
3000
na oceanie temperatur - ciepłe kolory to cieplejsze miejsca.
14:17
SalmonŁosoś sharksrekiny go down
344
842000
2000
Lamny płyną w dół,
14:19
to the tropicstropiki to pupPUP
345
844000
2000
aby rozmnożyć się w tropikach
14:21
and come into MontereyMonterey.
346
846000
2000
i udają się do Monterey.
14:23
Now right nextNastępny doordrzwi in MontereyMonterey and up at the FarallonesFarallones
347
848000
3000
A tuż obok w Monterey i powyżej przy Wyspach Farallońskich
14:26
are a whitebiały sharkrekin teamzespół led by ScottScott AndersonAnderson -- there --
348
851000
2000
pracuje zespół żarłacza białego, pod przewodnictwem
14:28
and SalSal JorgensenJorgensen.
349
853000
2000
Scotta Andersona i Sala Jorgensena.
14:30
They can throwrzucać out a targetcel --
350
855000
2000
Wyrzucają cel -
14:32
it's a carpetwykładzina podłogowa shapedw kształcie like a sealfoka --
351
857000
2000
to dywan w kształcie foki -
14:34
and in will come a whitebiały sharkrekin, a curiousciekawy critterCritter
352
859000
3000
i zaraz przypłynie żarłacz biały - ciekawski stwór -
14:37
that will come right up to our 16-ft-ft. boatłódź.
353
862000
3000
który zbliży się do naszej 16-stopowej łodzi.
14:40
It's a severalkilka thousand-poundtysięcy funtów animalzwierzę.
354
865000
2000
To zwierzę waży kilka tysięcy funtów.
14:42
And we'lldobrze windwiatr in the targetcel.
355
867000
3000
Potem zwiniemy cel
14:45
And we'lldobrze placemiejsce an acousticakustyczny tagznacznik
356
870000
2000
i umieścimy znacznik akustyczny,
14:47
that saysmówi, "OMSHARKOMSHARK 10165,"
357
872000
2000
mówiący: "OMSHARK 10165,"
14:49
or something like that, acousticallyakustycznie with a pingping.
358
874000
3000
albo coś w tym rodzaju, akustycznie, brzęczeniem.
14:52
And then we'lldobrze put on a satellitesatelita tagznacznik
359
877000
2000
A potem umieścimy znacznik satelitarny,
14:54
that will give us the long-distancedługi dystans journeysPodróże
360
879000
3000
który pokaże nam długodystansowe trasy
14:57
with the light-basedopartych na światło geolocationGeolocation algorithmsalgorytmy
361
882000
2000
przy pomocy opartych na świetle algorytmów geolokacji,
14:59
solvedrozwiązany on the computerkomputer that's on the fishryba.
362
884000
3000
umieszczonych w komputerze na rybie.
15:02
So in this casewalizka, Sal'sSal's looking at two tagsTagi there,
363
887000
3000
W tym przypadku więc, Sal pracuje nad dwoma znacznikami.
15:05
and there they are: the whitebiały sharksrekiny of CaliforniaCalifornia
364
890000
3000
I oto one: żarłacze białe z Kalifornii
15:08
going off to the whitebiały sharkrekin cafeKawiarnia and comingprzyjście back.
365
893000
3000
wypływają z żarłaczowej kawiarni i wpływają z powrotem.
15:12
We alsorównież tagznacznik makosMakos with our NOAANOAA colleagueskoledzy,
366
897000
2000
Oznaczamy również ostronosy wspólnie z kolegami z NOAA,
15:14
blueniebieski sharksrekiny.
367
899000
2000
żarłacze błękitne.
15:16
And now, togetherRazem, what we can see
368
901000
2000
A tutaj - na tym kolorowym oceanie,
15:18
on this oceanocean of colorkolor that's temperaturetemperatura,
369
903000
2000
oznaczającym temperatury,
15:20
we can see ten-daydziesięć dni wormsrobaki of makosMakos and salmonŁosoś sharksrekiny.
370
905000
3000
widzimy dziesięciodniowe robaczki ostronosów i lamn pacyficznych.
15:24
We have whitebiały sharksrekiny and blueniebieski sharksrekiny.
371
909000
2000
Mamy też żarłacze białe i błękitne.
15:26
For the first time,
372
911000
2000
Po raz pierwszy w historii
15:28
an ecoscapeecoscape as largeduży as ocean-scaleOcean Skala,
373
913000
2000
na tak wielką skalę, jaką jest ocean,
15:30
showingseans where the sharksrekiny go.
374
915000
3000
możemy widzieć, gdzie pływają rekiny.
15:33
The tunatuńczyka teamzespół from TOPPTOPP has doneGotowe the unthinkablenie do pomyślenia:
375
918000
3000
Zespół tuńczyka z TOPP uczynił coś niewyobrażalnego:
15:36
threetrzy teamszespoły taggedetykietą 1,700 tunastuńczyka,
376
921000
3000
trzy zespoły oznaczyły 1,700 tuńczyków,
15:39
bluefintuńczyk, yellowfintuńczyk żółtopłetwy and albacorealbakora
377
924000
2000
błękitnopłetwych, żółtopłetwych i długopłetwych
15:41
all at the samepodobnie time --
378
926000
2000
w tym samym czasie.
15:43
carefullyostrożnie rehearsedprzećwiczone taggingtagowanie programsprogramy
379
928000
2000
Ostrożnie powtarzali program oznaczania,
15:45
in whichktóry we go out, pickwybierać up juvenilenieletni tunastuńczyka,
380
930000
3000
w którym wypływamy, łowimy młode tuńczyki,
15:48
put in the tagsTagi that actuallytak właściwie have the sensorsczujniki,
381
933000
3000
umieszczamy znaczniki z czujnikami,
15:51
stickkij out the tunatuńczyka
382
936000
2000
wypuszczamy tuńczyka
15:53
and then let them go.
383
938000
2000
i pozwalamy mu odpłynąć.
15:55
They get returnedzwrócony, and when they get returnedzwrócony,
384
940000
2000
Potem wracają do nas, a kiedy wrócą,
15:57
here on a NASANASA numericalliczbowy oceanocean
385
942000
3000
tutaj - na numerycznym oceanie NASA -
16:00
you can see bluefintuńczyk in blueniebieski
386
945000
2000
widzimy błękitnopłetwe na niebiesko,
16:02
go acrossprzez theirich corridorkorytarz,
387
947000
2000
które płyną swoimi korytarzami
16:04
returningpowracający to the WesternWestern PacificPacyfiku.
388
949000
3000
i wracają do Pacyfiku Zachodniego.
16:07
Our teamzespół from UCSCUCSC has taggedetykietą elephantsłoń sealspieczęcie
389
952000
3000
Nasz zespół z UCSC oznaczał też słonie morskie,
16:10
with tagsTagi that are gluedklejone on theirich headsgłowy, that come off when they sloughSlough.
390
955000
3000
przyklejając im do głów znaczniki, które odpadały, gdy liniały.
16:13
These elephantsłoń sealspieczęcie coverpokrywa halfpół an oceanocean,
391
958000
3000
Te słonie morskie pokrywają połowę oceanu,
16:16
take datadane down to 1,800 feetstopy --
392
961000
2000
zbierają dane sięgające 1,8000 stóp -
16:18
amazingniesamowity datadane.
393
963000
2000
niesamowite dane.
16:20
And then there's ScottScott ShafferShaffer and our shearwatersdwubocznie
394
965000
3000
A tutaj widzimy Scotta Shaffera i nasze burzyki,
16:23
wearingma na sobie tunatuńczyka tagsTagi, light-basedopartych na światło tagsTagi,
395
968000
3000
noszące lekkie znaczniki tuńczyków,
16:26
that now are going to take you from NewNowy ZealandZelandia to MontereyMonterey and back,
396
971000
3000
które teraz poprowadzą nas z Nowej Zelandii do Monterey i z powrotem,
16:29
journeysPodróże of 35,000 nauticalmorskie milesmile
397
974000
3000
przemierzając 35,000 mil morskich -
16:32
we had never seenwidziany before.
398
977000
2000
nigdy przedtem nie widzieliśmy takich odległości.
16:34
But now with light-basedopartych na światło geolocationGeolocation tagsTagi that are very smallmały,
399
979000
3000
Ale teraz z lekkimi znacznikami geolokacji, które są bardzo małe,
16:37
we can actuallytak właściwie see these journeysPodróże.
400
982000
2000
możemy śledzić te podróże.
16:39
SameTym samym thing with LaysanLaysan albatrossAlbatross
401
984000
2000
Tak samo z albatrosem ciemnolicym,
16:41
who travelpodróżować an entireCały oceanocean
402
986000
2000
który przemierza cały ocean,
16:43
on a tripwycieczka sometimesczasami,
403
988000
2000
czasami aż do tych samych stref,
16:45
up to the samepodobnie zonestrefa the tunastuńczyka use.
404
990000
2000
z jakich korzystają tuńczyki.
16:47
You can see why they mightmoc be caughtzłapany.
405
992000
3000
Widzicie, dlaczego można je złapać.
16:50
Then there's GeorgeGeorge SchillingerSchillinger and our leatherbackskórzasty teamzespół out of PlayaPlaya GrandeGrande
406
995000
3000
A oto George Schillinger i nasz zespół żółwi skórzastych z Playa Grande,
16:53
taggingtagowanie leatherbacksskórzane
407
998000
2000
który oznacza żółwie skórzaste,
16:55
that go right pastprzeszłość where we are.
408
1000000
3000
wzdłuż miejsca, w którym jesteśmy.
16:58
And ScottScott Benson'sBenson teamzespół
409
1003000
2000
I zespół Scotta Bensona,
17:00
that showedpokazał that leatherbacksskórzane go from IndonesiaIndonezja
410
1005000
2000
który wykazał, że żółwie skórzaste płyną z Indonezji
17:02
all the way to MontereyMonterey.
411
1007000
2000
aż do Monterey.
17:04
So what we can see on this movingw ruchu oceanocean
412
1009000
3000
A więc na tym ruchomym oceanie możemy
17:07
is we can finallywreszcie see where the predatorsdrapieżniki are.
413
1012000
3000
wreszcie zobaczyć, gdzie są drapieżniki.
17:10
We can actuallytak właściwie see how they're usingza pomocą ecospacesecospaces
414
1015000
3000
Możemy zobaczyć, jak korzystają z ekoprzestrzeni
17:13
as largeduży as an oceanocean.
415
1018000
2000
tak wielkiej jak ocean.
17:15
And from this informationInformacja,
416
1020000
2000
Dzięki tym informacjom
17:17
we can beginzaczynać to mapmapa the hopenadzieja spotskropki.
417
1022000
3000
możemy zacząć nanosić miejsca niezbędne dla oceanu.
17:20
So this is just threetrzy yearslat of datadane right here --
418
1025000
2000
Tutaj widzimy dane z zaledwie trzech lat,
17:22
and there's a decadedekada of this datadane.
419
1027000
2000
a w ogóle mamy dane z dziesięciu lat.
17:24
We see the pulsepuls and the seasonalsezonowe activitieszajęcia
420
1029000
2000
Możemy zaobserwować rytm i czynności sezonowe,
17:26
that these animalszwierzęta are going on.
421
1031000
3000
podejmowane przez te zwierzęta.
17:30
So what we're ablezdolny to do with this informationInformacja
422
1035000
2000
A więc dzięki tym informacjom
17:32
is boilgotować it down to hotgorąco spotskropki,
423
1037000
3000
możemy sprowadzić je do punktów zapalnych,
17:35
4,000 deploymentswdrożeń,
424
1040000
2000
4,000 rozmieszczeń -
17:37
a hugeolbrzymi herculeanherkulesowe taskzadanie,
425
1042000
3000
praca herkulesowa -
17:40
2,000 tagsTagi
426
1045000
2000
2,000 znaczników
17:42
in an areapowierzchnia, shownpokazane here for the first time,
427
1047000
2000
na po raz pierwszy tu ukazanym obszarze
17:44
off the CaliforniaCalifornia coastWybrzeże,
428
1049000
2000
u wybrzeży Kalifornii,
17:46
that appearspojawia się to be a gatheringzebranie placemiejsce.
429
1051000
3000
który wygląda na miejsce zbierania się.
17:50
And then for sortsortować of an encoreBis from these animalszwierzęta,
430
1055000
3000
w ramach swoistego bisu zwierząt
17:53
they're helpingporcja jedzenia us.
431
1058000
2000
pomagają one nam.
17:55
They're carryingNiosąc instrumentsinstrumenty
432
1060000
2000
Noszą narzędzia
17:57
that are actuallytak właściwie takingnabierający datadane down to 2,000 metersmetrów.
433
1062000
3000
i zbierają dane z głębokości do 2,000 metrów.
18:00
They're takingnabierający informationInformacja from our planetplaneta
434
1065000
2000
Zbierają informacje z naszej planety
18:02
at very criticalkrytyczny placesmiejsca like AntarcticaAntarktyda and the PolesPolacy.
435
1067000
3000
w miejscach krytycznych, jak Antarktyda czy bieguny.
18:05
Those are sealspieczęcie from manywiele countrieskraje
436
1070000
2000
Tutaj mamy foki z wielu krajów,
18:07
beingistota releasedwydany
437
1072000
2000
które wypuszczono,
18:09
who are samplingPobieranie próbek underneathpod spodem the icelód sheetspościel
438
1074000
2000
aby zbierały dane pod pokrywą lodu
18:11
and givingdający us temperaturetemperatura datadane of oceanographicoceanograficzny qualityjakość
439
1076000
3000
i informowały nas o temperaturze
18:14
on bothobie polestyczki.
440
1079000
2000
na obu biegunach.
18:16
This datadane, when visualizedwizualizowane, is captivatingUrzekające to watch.
441
1081000
3000
Fascynujące jest oglądanie tych danych, kiedy są zwizualizowane.
18:19
We still haven'tnie mam figuredwzorzysty out bestNajlepiej how to visualizewyobrażać sobie the datadane.
442
1084000
3000
Jeszcze nie odkryliśmy najlepszego sposobu wizualizacji.
18:22
And then, as these animalszwierzęta swimpływać
443
1087000
2000
A kiedy te zwierzęta pływają
18:24
and give us the informationInformacja
444
1089000
2000
i przekazują nam informacje,
18:26
that's importantważny to climateklimat issuesproblemy,
445
1091000
2000
jest to ważne w kwestiach klimatu.
18:28
we alsorównież think it's criticalkrytyczny
446
1093000
2000
Sądzimy, że niezwykle ważne
18:30
to get this informationInformacja to the publicpubliczny,
447
1095000
2000
jest upowszechnianie tych informacji,
18:32
to engageangażować the publicpubliczny with this kinduprzejmy of datadane.
448
1097000
3000
pokazanie społeczeństwu tego rodzaju danych.
18:35
We did this with the Great TurtleŻółw RaceWyścig --
449
1100000
2000
Zrobiliśmy to w ramach Wielkiego Wyścigu Żółwi (the Great Turtle Race) -
18:37
taggedetykietą turtlesżółwie, broughtprzyniósł in fourcztery millionmilion hitstrafienia.
450
1102000
3000
oznaczyliśmy żółwie, osiągnęliśmy 4 miliony wyświetleń.
18:40
And now with Google'sFirmy Google OceansOceany,
451
1105000
3000
A teraz dzięki Google's Oceans
18:43
we can actuallytak właściwie put a whitebiały sharkrekin in that oceanocean.
452
1108000
2000
możemy umieścić w oceanie żarłacza białego.
18:45
And when we do and it swimspływa,
453
1110000
2000
A kiedy popłynie,
18:47
we see this magnificentwspaniały bathymetrybatymetria
454
1112000
2000
możemy obserwować tę niesamowitą batymetrię
18:49
that the sharkrekin knowswie is there on its pathścieżka
455
1114000
2000
rekina, będącego na swoim szlaku,
18:51
as it goesidzie from CaliforniaCalifornia to HawaiiHawaje.
456
1116000
2000
kiedy udaje się z Kalifornii na Hawaje.
18:53
But maybe MissionMisja BlueNiebieski
457
1118000
2000
A może Mission Blue
18:55
can fillwypełniać in that oceanocean that we can't see.
458
1120000
3000
może uzupełnić tę część oceanu, którego my nie widzimy.
18:58
We'veMamy got the capacityPojemność, NASANASA has the oceanocean.
459
1123000
3000
My mamy możliwości. NASA ma ocean.
19:01
We just need to put it togetherRazem.
460
1126000
2000
Musimy tylko połączyć siły.
19:03
So in conclusionwniosek,
461
1128000
2000
Zatem, podsumowując,
19:05
we know where YellowstoneYellowstone is for NorthPółnoc AmericaAmeryka;
462
1130000
3000
wiemy, gdzie jest Yellowstone w Ameryce Północnej.
19:08
it's off our coastWybrzeże.
463
1133000
2000
Jest daleko od brzegu.
19:10
We have the technologytechnologia that's shownpokazane us where it is.
464
1135000
2000
Mamy technologie, które pokazały nam, gdzie jest.
19:12
What we need to think about perhapsmoże for MissionMisja BlueNiebieski
465
1137000
3000
Musimy teraz zastanowić się w ramach Mission Blue,
19:15
is increasingwzrastający the biologgingbiologging capacityPojemność.
466
1140000
3000
jak zwiększyć zdolności biologiczne.
19:18
How is it that we can actuallytak właściwie
467
1143000
2000
Jak to się dzieje, że możemy
19:20
take this typerodzaj of activityczynność elsewheregdzie indziej?
468
1145000
3000
przenieść te czynności tam, gdzie chcemy?
19:23
And then finallywreszcie -- to basicallygruntownie get the messagewiadomość home --
469
1148000
3000
Aż wreszcie, aby lepiej przekazać, o co nam chodzi,
19:26
maybe use liverelacja na żywo linksspinki do mankietów
470
1151000
2000
użyjmy połączeń na żywo
19:28
from animalszwierzęta suchtaki as blueniebieski whaleswieloryby and whitebiały sharksrekiny.
471
1153000
2000
ze zwierzętami, jak płetwal błękitny czy żarłacz biały.
19:30
Make killerzabójca appsaplikacje, if you will.
472
1155000
2000
Być może stwórzmy killer apps.
19:32
A lot of people are excitedpodekscytowany
473
1157000
2000
Wielu ludzi ekscytuje się
19:34
when sharksrekiny actuallytak właściwie wentposzedł underpod the GoldenZłoty GateBrama BridgeMost.
474
1159000
3000
rekinami, które przepływają pod Mostem Golden Gate.
19:37
Let's connectpołączyć the publicpubliczny to this activityczynność right on theirich iPhoneiPhone.
475
1162000
3000
Połączmy ich bezpośrednio z tym wydarzeniem przez iPnony.
19:40
That way we do away with a fewkilka internetInternet mythsmity.
476
1165000
3000
W ten sposób rozwiejemy kilka internetowych mitów.
19:44
So we can savezapisać the bluefintuńczyk tunatuńczyka.
477
1169000
2000
Żebyśmy mogli ocalić tuńczyka błękitnopłetwego.
19:46
We can savezapisać the whitebiały sharkrekin.
478
1171000
2000
Możemy ocalić żarłacza białego.
19:48
We have the sciencenauka and technologytechnologia.
479
1173000
2000
Mamy naukę i technikę.
19:50
HopeNadzieję, że is here. Yes we can.
480
1175000
2000
Tu leży nadzieja. Możemy.
19:52
We need just to applyzastosować this capacityPojemność
481
1177000
2000
Musimy tylko zastosować możliwości
19:54
furtherdalej in the oceansoceany.
482
1179000
2000
głębiej w oceanach.
19:56
Thank you.
483
1181000
2000
Dziękuję.
19:58
(ApplauseAplauz)
484
1183000
2000
(Brawa)
Translated by Dominika Krochmal
Reviewed by Agata Osińska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Barbara Block - Marine biologist
Barbara Block studies how tuna, billfish and sharks move around (and stay warm) in the open ocean. Knowing how these large predators travel through pelagic waters will help us understand their role in the wider ocean ecosystem.

Why you should listen

Barbara Block takes a multidisciplinary approach to studying how large pelagic fish live and travel in the open ocean. Using novel electronic tags, Block and her team track large predators — tunas, billfish and sharks — on their ocean journeys. She also studies how and why muscle makes heat at a molecular level in fish.

Working out of Stanford's Hopkins Marine Station, Block and her colleagues run the Tuna Research and Conservation Center, a member of the Tagging of Pacific Predators (TOPP) program. Combining tracking data with physiological and genetic analyses, Block (a MacArthur "genius" grant winner) is developing population and ecological models to help us understand these fishes' roles in the ocean ecosystem — and perhaps learn to better manage these important food fish.

More profile about the speaker
Barbara Block | Speaker | TED.com