ABOUT THE SPEAKER
Adam Grant - Organizational psychologist
After years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others.

Why you should listen

In his groundbreaking book Give and Take, top-rated Wharton professor Adam Grant upended decades of conventional motivational thinking with the thesis that giving unselfishly to colleagues or clients can lead to one’s own long-term success. Grant’s research has led hundreds of advice seekers (and HR departments) to his doorstep, and it’s changing the way leaders view their workforces.

Grant's book Originals: How Non-Conformists Move the World examines how unconventional thinkers overturn the status quo and champion game-changing ideas.

Grant is the host of the TED original podcast WorkLife, taking us inside unconventional workplaces to explore the ideas we can all use to make work more meaningful and creative.

More profile about the speaker
Adam Grant | Speaker | TED.com
TED2016

Adam Grant: The surprising habits of original thinkers

Adam Grant: Shprehitë e çuditshme të njerëzve origjinal

Filmed:
15,037,019 views

Si krijojnë njerëzit kreativ ide të shkëlqyera? Psikologu Adam Grant studion "njerëzit origjinale": mendimtarët që përfytyrojnë ide të reja dhe ndërmarrin veprime për t'i vënë ato në jetë. Në këtë diskutim, mësoni tre zakone të papritura të njerëzve origjinale - duke përfshirë përqafimin e dështimit. "Njerëzit origjinal më të mëdhenj janë ata që dështojnë më shumë, sepse janë ata që përpiqen më së shumti," thotë Grant. "Ju keni nevojë për më shumë ide të këqija për të marrë disa ide të mira."
- Organizational psychologist
After years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
Seven years ago, a student came to me
and asked me to invest in his company.
0
1120
4416
Shtate vjet më parë, një student më kërkoi
të investoja në kompaninë e tij.
00:17
He said, "I'm working with three friends,
1
5560
1976
Ai tha, "Po punoj bashkë me 3 miqtë e mi,
00:19
and we're going to try to disrupt
an industry by selling stuff online."
2
7560
3440
do përpiqemi që të revolucionarizojmë
një industri duke shitur gjërat online."
00:23
And I said, "OK, you guys spent
the whole summer on this, right?"
3
11640
3056
I thashë, "Keni punuar gjithë verën
në këtë projekt apo jo?"
"Jo, kemi bere internshipe,
në rast se ky projekt dështon."
00:26
"No, we all took internships
just in case it doesn't work out."
4
14720
3136
00:29
"All right, but you're going to
go in full time once you graduate."
5
17880
3160
"Por do të punoni në këtë projekt
me kohë te plote kur të diplomoheni ."
"Jo, saktësisht.
Të gjithë kemi siguruar punë të tjera."
00:33
"Not exactly. We've all
lined up backup jobs."
6
21640
3080
00:37
Six months go by,
7
25600
1256
Kalojnë 6 muaj,
është një ditë para se
kjo kompani do të lancohet,
00:38
it's the day before the company launches,
8
26880
1976
00:40
and there is still
not a functioning website.
9
28880
2120
dhe ende nuk ka as edhe
një website funksional.
00:43
"You guys realize,
the entire company is a website.
10
31400
2416
"Ju djem e kuptoni se e gjithë kompania
është një website.
00:45
That's literally all it is."
11
33840
1360
Kjo është një gjë shumë e rëndësishme."
00:48
So I obviously declined to invest.
12
36800
3640
Kështu refuzova
të investoja në këtë kompani.
Si përfundim ata e emëruan
kompaninë e tyre Warby Parker.
00:53
And they ended up
naming the company Warby Parker.
13
41520
2376
00:55
(Laughter)
14
43920
1616
(Të qeshura)
00:57
They sell glasses online.
15
45560
1760
Ata shesin syze online.
01:00
They were recently recognized
as the world's most innovative company
16
48480
3216
Kohët e fundit ajo është quajtur
kompania më inovative në botë
01:03
and valued at over a billion dollars.
17
51720
2016
dhe ka vlerë mbi një miliard dollarë.
01:05
And now? My wife handles our investments.
18
53760
3320
Dhe tani? Gruaja ime merret
me investimet tona.
01:10
Why was I so wrong?
19
58880
1640
Ku paskam gabuar?
01:13
To find out, I've been studying people
that I come to call "originals."
20
61000
3680
Për të gjetur përgjigje, kam studiuar
njerëzit që unë i quaj "origjinalë".
Origjinalët janë njerëzit
që nuk konformohen,
01:17
Originals are nonconformists,
21
65200
1816
01:19
people who not only have new ideas
22
67040
2416
njerëz që jo vetëm kanë ide të reja
por edhe bëjnë veprime
për ti vënë në jetë këto ide.
01:21
but take action to champion them.
23
69480
1840
Ata janë njerëz që dallohen nga të tjerët
dhe ngrejnë zërin.
01:23
They are people
who stand out and speak up.
24
71920
2536
01:26
Originals drive creativity
and change in the world.
25
74480
2936
Origjinalët kanë kreativitet dhe
ndryshojnë botën për të mirë.
01:29
They're the people you want to bet on.
26
77440
2136
Ata janë njerëz që ne duhet tu besojmë.
01:31
And they look nothing like I expected.
27
79600
2400
Dhe ata nuk duken ashtu si unë mendoja.
01:34
I want to show you today
three things I've learned
28
82760
2416
Unë dua tju tregoj sot
tri gjëra që kam mësuar
01:37
about recognizing originals
29
85200
2016
se si mund ti njihni njerëzit origjinal
01:39
and becoming a little bit more like them.
30
87240
2400
dhe të bëheni më shumë si ata.
01:42
So the first reason
that I passed on Warby Parker
31
90440
3336
Pra e vetmja arsye
që nuk iu bashkova Warby Parker
ishte sepse ata ishin shumë të ngadalshëm
në punët që bënin.
01:45
was they were really slow
getting off the ground.
32
93800
2760
01:49
Now, you are all intimately familiar
with the mind of a procrastinator.
33
97080
4280
Ju të gjithë e njihni mendjen
e një procrastinatori.
01:54
Well, I have a confession for you.
I'm the opposite. I'm a precrastinator.
34
102960
3640
Kam një rrëfim për ju.
Unë jam krejt ndryshe. Jam prekrastinator.
Po , ky është një term i vërtetë.
02:00
Yes, that's an actual term.
35
108120
1336
E dini ndjenjën e panikut që keni secili
nga ju kur keni ndonjë afat afër
02:01
You know that panic you feel
a few hours before a big deadline
36
109480
2936
kur nuk i keni përfunduar
ende obligimet tuaja.
02:04
when you haven't done anything yet.
37
112440
1920
Unë këtë ndjenjë e kam muaj
para se të afrohet afati i fundit.
02:06
I just feel that
a few months ahead of time.
38
114760
2336
02:09
(Laughter)
39
117120
2040
(Të qeshura)
02:11
So this started early: when I was a kid,
I took Nintendo games very seriously.
40
119920
6656
Ka filluar shumë herët: si fëmijë i merrja
lojërat kompjuterike shumë seriozisht.
02:18
I would wake up at 5am,
41
126600
2016
Zgjohesha në ora 5:00 të mëngjesit,
02:20
start playing and not stop
until I had mastered them.
42
128639
2801
filloja të luaja pa ndërprerje
derisa unë fitoja lojën.
Më doli aq shumë jashtë dore saqë një
gazetë lokale erdhi të më intervistonte
02:24
Eventually it got so out of hand
that a local newspaper came
43
132320
3496
02:27
and did a story on the dark side
of Nintendo, starring me.
44
135840
3976
dhe shkruan një artikull për efektet
e këqija të lojërave kompjuterike.
02:31
(Laughter)
45
139840
2856
(Të qeshura)
02:34
(Applause)
46
142720
2760
(Duartrokitje)
Që atëherë, më kanë rënë flokët
e më kanë dalë të gjitha dhëmbët.
02:41
Since then, I have traded hair for teeth.
47
149440
2976
02:44
(Laughter)
48
152440
2640
(Të qeshura)
02:49
But this served me well in college,
49
157000
3016
Por kjo histori më ndihmoi në kolegj,
02:52
because I finished my senior thesis
four months before the deadline.
50
160040
4840
sepse unë përfundova temën e diplomës
katër muaj para se të përfundonte afati.
02:58
And I was proud of that,
until a few years ago.
51
166160
3656
Dhe isha krenar për këtë,
deri disa vite më parë.
03:01
I had a student named Jihae,
who came to me and said,
52
169840
4016
Kisha një studente që quhej Jihae,
e cila erdhi tek unë dhe më tha,
03:05
"I have my most creative ideas
when I'm procrastinating."
53
173880
2880
"Unë kam idetë më kreative
kur prokrastinoj."
03:09
And I was like, "That's cute,
where are the four papers you owe me?"
54
177360
3216
I thashë, "Shumë mirë, ku janë
katër faqet që duhet ti shkruaje?"
03:12
(Laughter)
55
180600
1096
(Të qeshura)
03:13
No, she was one
of our most creative students,
56
181720
2176
Jo, ajo ishte një nga studentet
tonë më kreative,
03:15
and as an organizational psychologist,
this is the kind of idea that I test.
57
183920
4256
dhe si një psikolog ky është
lloji i ideve që po hulumtoj.
Kështu që unë e sfidova atë
që të merrte disa të dhëna.
03:20
So I challenged her to get some data.
58
188200
2016
03:22
She goes into a bunch of companies.
59
190240
1696
Ajo shkoi në disa kompani.
03:23
She has people fill out surveys
about how often they procrastinate.
60
191960
3416
Iu kërkoi njerëzve të plotësonin pyetësorë
se sa shpesh prokrastinojnë.
03:27
Then she gets their bosses to rate
how creative and innovative they are.
61
195400
3616
Pastaj iu kërkon shefave të tyre ti
renditin sa kreativë dhe inovativë janë.
03:31
And sure enough,
the precrastinators like me,
62
199040
2856
Dhe sigurisht, prekrastinorët si unë,
03:33
who rush in and do everything early
63
201920
1936
të cilët shpejtojnë për ti bërë gjërat
03:35
are rated as less creative
64
203880
1736
kishin dalë nga hulumtimi
se janë më pak kreativ
03:37
than people who procrastinate moderately.
65
205640
1960
sesa njerëzit që prokrastinojnë pak.
Kështu dua të di se çfarë ndodh me
njerëzit që prokrastinojnë rregullisht.
03:40
So I want to know what happens
to the chronic procrastinators.
66
208480
3176
03:43
She was like, "I don't know.
They didn't fill out my survey."
67
211680
2896
Ajo tha, "Nuk e di.
Ata nuk e plotësuan pyetësorin tim."
03:46
(Laughter)
68
214600
2496
(Të qeshura)
03:49
No, here are our results.
69
217120
1960
Jo, këtu janë rezultatet tona.
03:51
You actually do see that the people
who wait until the last minute
70
219880
3936
Ju e shihni që njerëzit që presin
deri në momentin e fundit
03:55
are so busy goofing off
that they don't have any new ideas.
71
223840
3720
janë aq të zënë duke u endur kot
saqë nuk kanë ndonjë ide.
04:00
And on the flip side,
the people who race in
72
228680
3216
Dhe në anën tjetër njerëzit
që janë gjithmonë në garë
04:03
are in such a frenzy of anxiety that they
don't have original thoughts either.
73
231920
3920
janë në furinë e ankthit saqë
nuk kanë mendime origjinale.
04:09
There's a sweet spot
where originals seem to live.
74
237400
3320
Gjendet një vend ideal ku mendohet
se njerëzit origjinal jetojnë.
04:13
Why is this?
75
241880
1200
Pse është kështu?
04:15
Maybe original people
just have bad work habits.
76
243520
2896
Ndoshta njerëzit origjinal
kanë shprehi pune të këqija.
04:18
Maybe procrastinating
does not cause creativity.
77
246440
3120
Ndoshta prokrastinimi
nuk shkakton kreativitet.
04:22
To find out, we designed some experiments.
78
250200
3216
Për të zbuluar, ne bëmë disa eksperimente.
04:25
We asked people
to generate new business ideas,
79
253440
2815
Ne i pyetëm njerëzit
për të nxjerrë disa ide,
dhe pastaj ne morëm lexues të pavarur.
04:28
and then we get independent readers
80
256279
1697
04:30
to evaluate how creative
and useful they are.
81
258000
3176
për të zbuluar sa kreativ ata ishin.
04:33
And some of them are asked
to do the task right away.
82
261200
3416
Dhe disa prej tyre ne iu kërkuam
që të bëjmë detyrat menjëherë.
04:36
Others we randomly assign
to procrastinate
83
264640
2536
Tjerëve ne iu kërkuam
që të bëjnë për më vonë
04:39
by dangling Minesweeper in front of them
84
267200
2000
duke luajtur lojëra kompjuterike
04:41
for either five or 10 minutes.
85
269840
2056
çdo 10 minuta.
04:43
And sure enough,
the moderate procrastinators
86
271920
3136
Sigurisht, njerëzit që prokrastiononin pak
04:47
are 16 percent more creative
than the other two groups.
87
275080
3680
ishin 16% më kreativ sesa
njerëzit e dy grupeve tjera.
Lojërat kompjuterike janë shumë të mira,
por jo arsyeja që këta janë më kreativ,
04:51
Now, Minesweeper is awesome,
but it's not the driver of the effect,
88
279600
3176
sepse nëse ju e luani këtë loje pa mësuar
më herët për detyrat tuaja,
04:54
because if you play the game first
before you learn about the task,
89
282800
3176
atëherë nuk do të ketë fare kreativitet.
04:58
there's no creativity boost.
90
286000
1656
04:59
It's only when you're told that you're
going to be working on this problem,
91
287680
3536
Vetëm atëherë kur e dini më përpara
se duhet të punoni në ndonjë problem,
05:03
and then you start procrastinating,
92
291240
1696
dhe atëherë ju filloni të prokrastinoni.
05:04
but the task is still active
in the back of your mind,
93
292960
2536
por kur detyrat janë
ende aktive në trurin tuaj
që ato të fillojnë të punojnë
në mendjen tuaj.
05:07
that you start to incubate.
94
295520
1496
05:09
Procrastination gives you time
to consider divergent ideas,
95
297040
3576
Prokrastinimi ju jep kohë të mendoni
për ide të ndryshme,
05:12
to think in nonlinear ways,
to make unexpected leaps.
96
300640
3120
për të menduar në mënyrë jo të rregullt,
për të bërë hapa jo të zakonshëm.
05:16
So just as we were finishing
these experiments,
97
304720
2216
Në fund të këtyre eksperimenteve,
05:18
I was starting to write
a book about originals,
98
306960
2496
unë fillova të shkruaj një libër
për njerëzit origjinal, dhe mendova,
05:21
and I thought, "This is the perfect time
to teach myself to procrastinate,
99
309480
4536
"Kjo është e koha e përkryer për të mësuar
veten time si të prokrastinoj,
05:26
while writing a chapter
on procrastination."
100
314040
2080
ndersa po shkruaja një kapitull
rreth prokrastinimit."
Kështu që e lashë për më vonë
për të shkruar këtë kapitull,
05:28
So I metaprocrastinated,
101
316720
1400
dhe si çdo njeri tjetër që prokrastinon,
05:32
and like any self-respecting
precrastinator,
102
320120
3376
u zgjova herët në mëngjes ditën e ardhshme
05:35
I woke up early the next morning
103
323520
1576
05:37
and I made a to-do list
with steps on how to procrastinate.
104
325120
2816
dhe bëra një listë me hapa
se si të prokrastinoja.
05:39
(Laughter)
105
327960
2520
(Të qeshura)
05:43
And then I worked diligently
106
331320
3736
Pastaj punova me zell
05:47
toward my goal of not making
progress toward my goal.
107
335080
3640
drejt qëllimit tim duke mos punuar
drejt qëllimit tim.
Fillova të shkruaj kapitullin
rreth prokrastinimit,
05:52
I started writing
the procrastination chapter,
108
340160
2176
dhe për një ditë -- kur unë kisha shkruar
gjysmë kapitulli--
05:54
and one day -- I was halfway through --
109
342360
1896
05:56
I literally put it away in mid-sentence
110
344280
1896
e lashe ne nje ane ne gjysem te fjalise
05:58
for months.
111
346200
1336
per muaj të tërë.
05:59
It was agony.
112
347560
2000
Ishte agoni.
06:02
But when I came back to it,
I had all sorts of new ideas.
113
350640
2960
Por kur u ktheva prapë në të,
kisha plot ide.
06:06
As Aaron Sorkin put it,
114
354560
1336
Siç ka thënë Aaron Sorkin,
06:07
"You call it procrastinating.
I call it thinking."
115
355920
2960
"Ju e quani prokrastinim,
unë e quaj të menduar."
06:12
And along the way I discovered
116
360200
1456
Rrugës zbulova
06:13
that a lot of great originals
in history were procrastinators.
117
361680
3280
se shumë nga njerëzit origjinale
gjatë historisë kanë qenë prokrastinatorë.
06:17
Take Leonardo da Vinci.
118
365680
1776
Merrni si shembull Leonardo da Vinci.
06:19
He toiled on and off for 16 years
119
367480
3536
Ai punoi fort me shumë ndërprerje
për 16 vite
06:23
on the Mona Lisa.
120
371040
1776
kur punoi Mona Lisen.
06:24
He felt like a failure.
121
372840
1416
Ai është ndjerë si dështak.
06:26
He wrote as much in his journal.
122
374280
1800
Për këtë shkroi në ditarin e tij.
06:30
But some of the diversions
he took in optics
123
378240
2576
Disa nga ndryshimet që ai bëri në optikë
transformuan mënyrën
se si ai modeloi dritën
06:32
transformed the way that he modeled light
124
380840
1976
06:34
and made him into a much better painter.
125
382840
1920
dhe e bënë atë piktor shumë më të mirë.
Po çfarë bënte Martin Luther King, Jr.?
06:37
What about Martin Luther King, Jr.?
126
385760
1760
Një natë para fjalimit më të madh
në jetën e tij,
06:40
The night before
the biggest speech of his life,
127
388480
2256
para marshit në Washington,
06:42
the March on Washington,
128
390760
1256
ai ishte zgjuar deri ne 3:00 te mëngjesit,
duke e rishkruar fjalimin.
06:44
he was up past 3am, rewriting it.
129
392040
2120
06:46
He's sitting in the audience
waiting for his turn to go onstage,
130
394800
3416
Po priste në audiencë radhën e tij
për të dalë në skenë,
06:50
and he is still scribbling notes
and crossing out lines.
131
398240
3800
dhe ende bente shënime në flete
dhe hiqte rreshta.
06:54
When he gets onstage, 11 minutes in,
132
402760
2056
Kur ai del në skenë, flet për 11 minuta,
06:56
he leaves his prepared remarks
133
404840
1936
i le shënimet
06:58
to utter four words
that changed the course of history:
134
406800
3136
për ti thënë kater fjalët që ndryshuan
rrjedhën e historisë:
07:01
"I have a dream."
135
409960
1280
"Unë kam një ëndërr."
07:04
That was not in the script.
136
412080
2080
Kjo nuk ishte e shkruar në shënimet.
07:07
By delaying the task of finalizing
the speech until the very last minute,
137
415080
4656
Duke vonuar përfundimin e fjalimit
për në momentin e fundit,
07:11
he left himself open
to the widest range of possible ideas.
138
419760
3736
ai i lejoi vetes mundësi të hapura
të ideve të shumta.
07:15
And because the text wasn't set in stone,
139
423520
2256
Dhe për shkak se teksti
nuk ishte definitiv
07:17
he had freedom to improvise.
140
425800
2040
ai mund të improvizonte.
07:20
Procrastinating is a vice
when it comes to productivity,
141
428640
3176
Prokrastinimi është një gjë
jo shumë e mirë për produktivitet,
07:23
but it can be a virtue for creativity.
142
431840
2840
por është virtyt për kreativitet.
Çfarë mund të mësojmë
nga shumë njerëz origjinale
07:27
What you see with a lot of great originals
143
435400
2016
është se janë të shpejtë për të filluar
diçka por vonohen për të përfunduar atë.
07:29
is that they are quick to start
but they're slow to finish.
144
437440
3616
07:33
And this is what I missed
with Warby Parker.
145
441080
2080
Dhe kjo është ajo çfarë
unë nuk pashë tek Warby Parker.
07:35
When they were dragging
their heels for six months,
146
443720
2656
Kur ata po vonoheshin për 6 muaj,
07:38
I looked at them and said,
147
446400
1616
unë i shikova dhe u thashë,
"E dini se edhe shumë kompani të tjera
kanë filluar të shesin syze online."
07:40
"You know, a lot of other companies
are starting to sell glasses online."
148
448040
3456
07:43
They missed the first-mover advantage.
149
451520
1840
Ata e humbën përparësinë
që ka i pari ne loje.
Por çfarë unë nuk kuptova ishte
se ata po e kalonin gjithë kohën
07:46
But what I didn't realize was
they were spending all that time
150
454200
2936
duke u munduar të kuptojnë
se si ti benin njerezit
07:49
trying to figure out how to get people
151
457160
1856
07:51
to be comfortable ordering glasses online.
152
459040
2000
që të porosisin syze online.
07:53
And it turns out the first-mover
advantage is mostly a myth.
153
461064
2992
Dhe ndodhi qe i pari ne lojë
është vetëm një legjendë.
07:56
Look at a classic study
of over 50 product categories,
154
464080
3816
Shikoni një studim të vjetër
me mbi 50 kategori të produkteve,
që studion lëvizjet e para të njerëzve
që krijuan tregun e konsumatorëve
07:59
comparing the first movers
who created the market
155
467920
2496
08:02
with the improvers who introduced
something different and better.
156
470440
3440
me përmirësime që çdoherë krijuan
gjëra të ndryshme dhe më të mira.
08:06
What you see is that the first movers
had a failure rate of 47 percent,
157
474920
3976
Shikoni që të parët kishin
47% shanse për të dështuar,
08:10
compared with only 8 percent
for the improvers.
158
478920
3280
krahasuar me vetem 8% shanse që kishin ata
që vazhdimisht përmirësoheshin.
08:15
Look at Facebook,
waiting to build a social network
159
483000
2536
Shikojeni Facebook
të cilit iu desh të priste
08:17
until after Myspace and Friendster.
160
485560
3456
pasi Myspace dhe Friendster kishin dalë.
08:21
Look at Google, waiting for years
after Altavista and Yahoo.
161
489040
3776
Pastaj Google, qe priti për shumë vjet
pasi Altavista e Yahoo kishin dalë.
08:24
It's much easier to improve
on somebody else's idea
162
492840
3096
Është shumë më e lehtë
që të përmirësohet ideja e dikujt
08:27
than it is to create
something new from scratch.
163
495960
2240
sesa të krijoni diçka të re nga fillimi.
08:30
So the lesson I learned is that
to be original you don't have to be first.
164
498880
4096
Kështu mësova që per të qerë origjinal
ska nevoje te jeni të parët në diçka.
08:35
You just have to be different and better.
165
503000
2200
Mjafton të jeni të ndryshëm
dhe më të mirë.
Por kjo nuk ishte arsyeja e vetme
që nuk investova tek Warby Parker.
08:38
But that wasn't the only reason
I passed on Warby Parker.
166
506360
2976
08:41
They were also full of doubts.
167
509360
2416
Ata kishin shumë dyshime në veten e tyre.
08:43
They had backup plans lined up,
168
511800
1816
Kishin edhe planin e dytë te gatshem,
08:45
and that made me doubt
that they had the courage to be original,
169
513640
3416
dhe kjo më bëri të dyshoja
në guximin e tyre per të qene origjinal,
08:49
because I expected that originals
would look something like this.
170
517080
4680
sepse nuk prisja që
njerëzit origjinal të ishin kështu.
08:55
(Laughter)
171
523039
2321
(Të qeshura)
Ne shikim te pare,
08:58
Now, on the surface,
172
526680
1616
shume njerëz origjinal duken se
kanë më shumë vetëbesim,
09:00
a lot of original people look confident,
173
528320
1976
09:02
but behind the scenes,
174
530320
1256
por brenda,
09:03
they feel the same fear and doubt
that the rest of us do.
175
531600
3016
ata ndjejnë të njëjtën frikë dhe dyshim
sikur secili nga ne.
09:06
They just manage it differently.
176
534640
1560
Vetëm se ata e menaxhojnë ndryshe.
Me lejoni tu tregoj: ky është përshkrimi
09:08
Let me show you: this is a depiction
177
536840
1736
se si proceset kreative punojnë
në shumicën nga ne.
09:10
of how the creative process
works for most of us.
178
538600
2320
09:16
(Laughter)
179
544120
2000
(Të qeshura)
Në hulumtimet që bëra,
zbulova se ka dy lloj dyshimesh.
09:20
Now, in my research, I discovered
there are two different kinds of doubt.
180
548160
3456
Është dyshimi në vetvete
dhe dyshimi në ide.
09:23
There's self-doubt and idea doubt.
181
551640
1656
Dyshimi në vetvete është paralizues.
09:25
Self-doubt is paralyzing.
182
553320
1536
09:26
It leads you to freeze.
183
554880
1616
Ju bën që të mos veproni.
09:28
But idea doubt is energizing.
184
556520
1736
Por dyshimi në ide ju jep energji.
09:30
It motivates you to test,
to experiment, to refine,
185
558280
2776
Ju motivon që të testoni,
të eksperimentoni, të përsoseni,
09:33
just like MLK did.
186
561080
2056
ashtu siç bëri MLK.
09:35
And so the key to being original
187
563160
3256
Kështu çelësi i të qenit njeri origjinal
09:38
is just a simple thing
188
566440
1736
është i thjeshtë:
09:40
of avoiding the leap
from step three to step four.
189
568200
3376
dhe përfshin shmangien e kërcimit
nga hapi 3 në të 4.
09:43
Instead of saying, "I'm crap,"
190
571600
1816
Në vend të thoni, "Unë jam i deshtuar,"
09:45
you say, "The first few drafts
are always crap,
191
573440
2480
ju duhet të thoni,
"Provat e para gjithnje deshtojnë,
09:48
and I'm just not there yet."
192
576680
1400
dhe ende nuk kam arritur
në fund të planit."
09:50
So how do you get there?
193
578920
1616
Si do të arrij atje?
09:52
Well, there's a clue, it turns out,
194
580560
1896
Epo, duket se ka një zgjidhje,
09:54
in the Internet browser that you use.
195
582480
1960
në shfletuesin e internetit
që ju përdorni.
Ne mund të parashikojmë performancën
e punës dhe angazhimin tuaj
09:57
We can predict your job performance
and your commitment
196
585000
2616
09:59
just by knowing what web browser you use.
197
587640
2840
vetëm duke e ditur se cilin shfletues
të internetit ju përdorni.
10:03
Now, some of you are not
going to like the results of this study --
198
591440
3176
Tani disa nga ju nuk do të pëlqeni
rezultatet e këtij hulumtimi --
10:06
(Laughter)
199
594640
1336
(Të qeshura)
10:08
But there is good evidence
that Firefox and Chrome users
200
596000
3936
Por ka shumë fakte që mbështesin
se përdoruesit e Firefox dhe Chrome
10:11
significantly outperform
Internet Explorer and Safari users.
201
599960
3360
performojnë më mirë se përdoruesit
e Internet Explorer dhe Safari.
10:15
Yes.
202
603960
1336
Po.
10:17
(Applause)
203
605320
1856
(Duartrokitje)
10:19
They also stay in their jobs
15 percent longer, by the way.
204
607200
2960
Ata gjithashtu qëndrojnë në punët e tyre
15% më gjatë, meqë ra fjala.
10:23
Why? It's not a technical advantage.
205
611120
2176
Pse? Nuk është ndonjë përparësi teknike.
10:25
The four browser groups
on average have similar typing speed
206
613320
3376
Mesatarisht kater shfletuesit e internetit
kanë shpejtësi të njëjtë
dhe ata kanë gjithashtu dhe njohuri
gati të njëjta kompjuterike.
10:28
and they also have similar levels
of computer knowledge.
207
616720
3136
Ka të bëjë me motivin pse perdorni
atë shfletues.
10:31
It's about how you got the browser.
208
619880
2096
10:34
Because if you use
Internet Explorer or Safari,
209
622000
2456
Nëse ju përdorni
Internet Explorer ose Safari,
10:36
those came preinstalled on your computer,
210
624480
2536
ato kanë qenë të instaluar
në kompjuterin tuaj,
10:39
and you accepted the default option
that was handed to you.
211
627040
2800
dhe ju keni pranuar variantin
që ju është dhënë.
Nëse do Firefox ose Chrome, keni pasur
dyshime në variantin e instaluar
10:42
If you wanted Firefox or Chrome,
you had to doubt the default
212
630600
3016
10:45
and ask, is there
a different option out there,
213
633640
2256
dhe keni kerkuar nëse
ka ndonjë mundësi tjetër,
10:47
and then be a little resourceful
and download a new browser.
214
635920
2960
pastaj keni gjetur dhe shkarkuar
shfletuesin e ri të internetit.
10:51
So people hear about this study
and they're like,
215
639760
2336
Kur njerëzit dëgjojnë
për këtë studim, thonë,
"Ah, nëse dua të përmirësohem ne punë,
mjaft të ndërroj shfletuesin e internetit?
10:54
"Great, if I want to get better at my job,
I just need to upgrade my browser?"
216
642120
3696
10:57
(Laughter)
217
645840
1016
(Të qeshura)
10:58
No, it's about being the kind of person
218
646880
2096
Jo, është të qenit personi
11:01
who takes the initiative
to doubt the default
219
649000
2416
që merr nismë të dyshojë
në atë që i është ofruar
11:03
and look for a better option.
220
651440
2136
dhe të kërkojë për mundësi më të mira.
11:05
And if you do that well,
221
653600
1496
Nëse ju e bëni këtë si duhet,
11:07
you will open yourself up
to the opposite of déjà vu.
222
655120
2800
do ti hapni vetes rrugë të reja,
si e kundërta e deja vu.
11:10
There's a name for it.
It's called vuja de.
223
658600
3136
Ka një emër për këtë. Quhet vuja de.
11:13
(Laughter)
224
661760
2000
(Të qeshura)
11:16
Vuja de is when you look at something
you've seen many times before
225
664800
3176
Vuja de është kur shihni diçka
që keni parë shumë herë me pare
11:20
and all of a sudden
see it with fresh eyes.
226
668000
2760
dhe papritur tani e shihni me sy tjeter.
11:23
It's a screenwriter
who looks at a movie script
227
671920
2616
Është sikur një skenarist
që ruan skenarin e një filmi
11:26
that can't get the green light
for more than half a century.
228
674560
2976
që nuk sheh dritën e gjelbër
për më shumë se gjysmë shekulli.
11:29
In every past version,
the main character has been an evil queen.
229
677560
4200
Në çdo version të mëparshëm personazhi
kryesor ka qenë një mbretëreshë e keqe.
11:34
But Jennifer Lee starts to question
whether that makes sense.
230
682280
3136
Por Jennifer Lee filloi të pyeste
nëse kjo ka kuptim.
11:37
She rewrites the first act,
231
685440
1456
Ajo e rishkruan aktin e parë.
11:38
reinvents the villain as a tortured hero
232
686920
2616
Shndërron personazhin negativ
në një hero të torturuar.
11:41
and Frozen becomes
the most successful animated movie ever.
233
689560
2960
Frozen bëhet kështu filmi më i dashur
i të gjitha kohërave.
11:45
So there's a simple message
from this story.
234
693600
2096
Ka një mesazh kjo histori.
11:47
When you feel doubt, don't let it go.
235
695720
2600
Kur keni dyshime, mos u dorëzoni.
11:50
(Laughter)
236
698680
2280
(Të qeshura)
11:53
What about fear?
237
701640
1336
Po frikë?
11:55
Originals feel fear, too.
238
703000
1920
Edhe origjinalët kanë frikë.
11:57
They're afraid of failing,
239
705600
1856
Kanë frikë se do të dështojnë.
11:59
but what sets them apart
from the rest of us
240
707480
2096
Por ajo cka i dallon ata nga ne
12:01
is that they're even more
afraid of failing to try.
241
709600
2616
është se ata kanë më shumë frikë
të mos e provojnë.
12:04
They know you can fail
by starting a business that goes bankrupt
242
712240
3096
E dinë se mund të dështosh kur fillon
një biznes sepse mund të falimentojë,
12:07
or by failing to start a business at all.
243
715360
2440
ose mund të dështojë pa filluar ende.
E dinë se në të ardhmen pendimet tona
më të mëdha nuk do të jenë veprimet tona
12:10
They know that in the long run,
our biggest regrets are not our actions
244
718480
3536
12:14
but our inactions.
245
722040
1656
por mosveprimet.
Gjërat që do të donim ti ribënim,
nëse e shikoni nga ana shkencore,
12:15
The things we wish we could redo,
if you look at the science,
246
723720
2858
12:18
are the chances not taken.
247
726602
2200
janë pendimet që ne kemi për mundësitë
që nuk i kemi shfrytëzuar.
12:21
Elon Musk told me recently,
he didn't expect Tesla to succeed.
248
729720
3656
Elon Musk kohëve të fundit më tha se,
nuk ka pritur që Tesla të arrinte sukses.
12:25
He was sure the first few SpaceX launches
249
733400
2736
Ai ishte i sigurt se SpaceX
12:28
would fail to make it to orbit,
let alone get back,
250
736160
3176
do të dështonte që të arrinte në orbitë
12:31
but it was too important not to try.
251
739360
2200
por ishte shumë e rëndësishme
që të provonim.
12:34
And for so many of us,
when we have an important idea,
252
742360
2536
Dhe për shumë nga ne, kur kemi ndonjë ide,
12:36
we don't bother to try.
253
744920
1240
nuk provojmë që as ta vëmë në jetë.
12:38
But I have some good news for you.
254
746960
2056
Por kam disa lajme të mira për ju.
Askush nuk do tu gjykoje
për idetë tuaja të këqija.
12:41
You are not going to get judged
on your bad ideas.
255
749040
2576
Shumë njerëz mendojnë
se do të gjykohen për to.
12:43
A lot of people think they will.
256
751640
1616
12:45
If you look across industries
257
753280
1656
Nëse shikoni në shumë industri
12:46
and ask people about their biggest idea,
their most important suggestion,
258
754960
3429
dhe pyesni njerëzit për idetë e tyre
më të mira, sugjerimi i tyre më i madh,
12:50
85 percent of them stayed silent
instead of speaking up.
259
758880
3840
është që ata kanë kaluar 85% të kohës
duke heshtur në vend qe të flisnin.
Ata kishin frikë se do të turpëronin veten
e tyre, apo se do të dukeshin budallenj.
12:55
They were afraid of embarrassing
themselves, of looking stupid.
260
763240
3416
12:58
But guess what? Originals
have lots and lots of bad ideas,
261
766680
3416
Por a e dini çfarë? Njerëzit origjinal
kanë shumë ide të këqija,
13:02
tons of them, in fact.
262
770120
1280
shumë prej tyre në fakt.
13:04
Take the guy who invented this.
263
772560
2000
Merrni si shembull njeriun që shpiku këtë.
13:07
Do you care that he came up
with a talking doll so creepy
264
775400
2696
A e dini se ai filloi idenë e tij
duke biseduar me kukulla
13:10
that it scared not only kids
but adults, too?
265
778120
2400
që frikësoi jo vetëm fëmijët
por edhe të rriturit?
13:13
No. You celebrate Thomas Edison
for pioneering the light bulb.
266
781920
4336
Jo. Ju vetëm e mendoni Thomas Edison
si njeriun që shpiku poçin elektrik.
13:18
(Laughter)
267
786280
1640
(Të qeshura)
13:20
If you look across fields,
268
788680
2416
Nëse shikoni në shumë fusha të jetës,
njerëzit origjinal më të mëdhenj
janë ata që kanë dështuar shumë herë,
13:23
the greatest originals
are the ones who fail the most,
269
791120
2976
13:26
because they're the ones who try the most.
270
794120
2296
sepse ata kanë provuar më së shumti.
Merrni si shembull kompozitorët klasik,
më të mirët e më të mirëve.
13:28
Take classical composers,
the best of the best.
271
796440
2976
13:31
Why do some of them get more pages
in encyclopedias than others
272
799440
3136
Pse disa prej tyre janë më të përmendur
në libra sesa të tjerët
13:34
and also have their compositions
rerecorded more times?
273
802600
3376
dhe pse kanë më shumë
kompozime të regjistruara?
Një nga parashikuesit më të mirë
13:38
One of the best predictors
274
806000
1296
13:39
is the sheer volume
of compositions that they generate.
275
807320
2800
është numri i madh i kompozimeve
që ata kanë prodhuar.
13:43
The more output you churn out,
the more variety you get
276
811240
3096
Sa më shumë mund jepni,
më shumë llojllojshmëri fitoni
dhe shanset janë më të mëdha për të kaluar
pengesat dhe të bëheni njeri origjinal.
13:46
and the better your chances
of stumbling on something truly original.
277
814360
3736
13:50
Even the three icons of classical music --
Bach, Beethoven, Mozart --
278
818120
4336
Madje edhe 3 ikonat e muzikës klasike
--Bach, Beethoven, Mozart --
13:54
had to generate hundreds
and hundreds of compositions
279
822480
3016
kanë prodhuar me qindra kompozime
13:57
to come up with a much smaller
number of masterpieces.
280
825520
3240
për të ardhur deri tek krijimi i një numri
të vogël të kryeveprave.
14:01
Now, you may be wondering,
281
829840
1536
Jo, mund të mendoni ju,
14:03
how did this guy become great
without doing a whole lot?
282
831400
3480
si janë bërë këta njerëz kaq të mirë
pa bërë shumë punë?
Nuk e di se si Wagner
ka mundur të bëj këtë.
14:07
I don't know how Wagner pulled that off.
283
835520
1960
Por për shumicën nga ne,
nëse duam që të jemi më origjinal,
14:10
But for most of us,
if we want to be more original,
284
838760
2616
14:13
we have to generate more ideas.
285
841400
2320
duhet të prodhojmë më shumë ide.
Themeluesit e Warby Parker,
kur po emëronin kompaninë e tyre,
14:16
The Warby Parker founders, when they
were trying to name their company,
286
844520
3616
iu duhej diçka e sofistikuar,
unike, pa lidhje me negativitetin
14:20
they needed something sophisticated,
unique, with no negative associations
287
848160
3496
për të ndërtuar një kompani që
do të merrej me shitje me pakicë,
14:23
to build a retail brand,
288
851680
1456
14:25
and they tested over 2,000 possibilities
289
853160
2456
dhe ata testuan mbi 2000 mundësi
14:27
before they finally put together
290
855640
1656
para se të vendosnin që ta emëronin
14:29
Warby and Parker.
291
857320
1400
Warby dhe Parker.
14:32
So if you put all this together,
what you see is that originals
292
860040
2976
Nëse shikoni me kujdes këtu
do të vëreni se njerëzit origjinal
14:35
are not that different
from the rest of us.
293
863040
2040
nuk ndryshojnë shumë nga ne.
14:37
They feel fear and doubt.
They procrastinate.
294
865720
3136
Ata kanë ndjenjat e dyshimit dhe frikës.
Ata prokrastinojnë.
14:40
They have bad ideas.
295
868880
2016
Kanë ide të këqija.
14:42
And sometimes, it's not in spite
of those qualities but because of them
296
870920
3336
Nganjëherë nuk është se nuk i kanë këto
ndjenja por nga shkaku i tyre
14:46
that they succeed.
297
874280
1240
ata korrin suksese.
14:48
So when you see those things,
don't make the same mistake I did.
298
876040
3056
Kur i shihni këto gjëra,
mos bëni gabimin e njëjtë si unë.
14:51
Don't write them off.
299
879120
1256
Mos i largoni.
Dhe nëse ju jeni njëri prej tyre
mos u largoni nga vetja juaj.
14:52
And when that's you,
don't count yourself out either.
300
880400
2976
Dijeni se nëse i filloni gjërat shpejt
por i përfundoni ngadalë,
14:55
Know that being quick to start
but slow to finish
301
883400
2456
14:57
can boost your creativity,
302
885880
1616
do tu rrise aftësitë tuaja kreative,
14:59
that you can motivate yourself
by doubting your ideas
303
887520
2536
dhe do tju motivojë
të dyshoni në idetë tuaja
15:02
and embracing the fear of failing to try,
304
890080
2576
dhe të pranoni frikën e dështimit
e mos te provuarit fare,
15:04
and that you need a lot of bad ideas
in order to get a few good ones.
305
892680
3560
ju duhen shumë ide të këqija
që të përfundoni me disa ide të mira.
15:08
Look, being original is not easy,
306
896880
2456
Shikoni, të qenit origjinal
nuk është e lehtë,
15:11
but I have no doubt about this:
307
899360
1936
por nuk kam asnjë dyshim për këtë:
kjo është mënyra më e mirë
e përmirësimit të mjedisit që na rrethon.
15:13
it's the best way
to improve the world around us.
308
901320
2816
15:16
Thank you.
309
904160
1216
Ju falemnderit.
15:17
(Applause)
310
905400
3240
(Duartrokitje)
Translated by Besiana Zekaj
Reviewed by Helena Bedalli

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Adam Grant - Organizational psychologist
After years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others.

Why you should listen

In his groundbreaking book Give and Take, top-rated Wharton professor Adam Grant upended decades of conventional motivational thinking with the thesis that giving unselfishly to colleagues or clients can lead to one’s own long-term success. Grant’s research has led hundreds of advice seekers (and HR departments) to his doorstep, and it’s changing the way leaders view their workforces.

Grant's book Originals: How Non-Conformists Move the World examines how unconventional thinkers overturn the status quo and champion game-changing ideas.

Grant is the host of the TED original podcast WorkLife, taking us inside unconventional workplaces to explore the ideas we can all use to make work more meaningful and creative.

More profile about the speaker
Adam Grant | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM