ABOUT THE SPEAKER
Al Gore - Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions.

Why you should listen

Former Vice President Al Gore is co-founder and chairman of Generation Investment Management. While he’s is a senior partner at Kleiner Perkins Caufield & Byers, and a member of Apple, Inc.’s board of directors, Gore spends the majority of his time as chair of The Climate Reality Project, a nonprofit devoted to solving the climate crisis.

He is the author of the bestsellers Earth in the Balance, An Inconvenient Truth, The Assault on Reason, Our Choice: A Plan to Solve the Climate Crisis, and most recently, The Future: Six Drivers of Global Change. He is the subject of the Oscar-winning documentary An Inconvenient Truth and is the co-recipient, with the Intergovernmental Panel on Climate Change, of the Nobel Peace Prize for 2007 for “informing the world of the dangers posed by climate change.”

Gore was elected to the U.S. House of Representatives in 1976, 1978, 1980 and 1982 and the U.S. Senate in 1984 and 1990. He was inaugurated as the 45th Vice President of the United States on January 20, 1993, and served eight years.

More profile about the speaker
Al Gore | Speaker | TED.com
TED2008

Al Gore: New thinking on the climate crisis

Al Gore: Mawazo mapya kuhusu tatizo la mabadiliko ya hali ya hewa

Filmed:
2,169,877 views

Katika kielelezopicha hiki kipya (kinachozinduliwa kwenye TED.com), Al Gore anatoa ushahidi kwamba kasi ya mabadiliko ya hali ya hewa yaweza kuwa mbaya kuliko wanasayansi walivyobashiri hivi karibuni. Anatupa changamoto tuchukue hatua.
- Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18
I have givenalipewa the slideslide showonyesha that I gavealitoa here two yearsmiaka agoiliyopita about 2,000 timesnyakati.
0
0
7000
Nimeshaonyesha kielelezopicha hiki ambacho nilikionyesha hapa miaka miwili iliyopita kwa mara takriban 2,000
00:25
I'm givingkutoa a shortmfupi slideslide showonyesha this morningasubuhi
1
7000
5000
Asubuhi ya leo nitatoa kielelezopicha kifupi
00:30
that I'm givingkutoa for the very first time, so --
2
12000
3000
ambacho ninakitoa kwa mara ya kwanza, kwa hiyo
00:33
well it's -- I don't want or need to raisekuinua the barbar,
3
15000
5000
-- sitaki wala sihitaji kupandisha matumaini;
00:38
I'm actuallykwa kweli tryingkujaribu to lowerchini the barbar.
4
20000
1000
Ninajaribu kushusha matumaini.
00:39
Because I've cobbledcobbled lined this togetherpamoja
5
21000
5000
Kwasababu nimeisuka hii pamoja kujaribu
00:44
to try to meetkukutana the challengechangamoto of this sessionkikao.
6
26000
5000
kukidhi changamoto la kipindi hiki.
00:49
And I was remindedalikumbushwa by KarenKaren Armstrong'sArmstrong fantasticfantastic presentationuwasilisho
7
31000
5000
Na nilikumbushwa na mada nzuri aliyoitoa Karen Armstrong
00:54
that religiondini really properlyvizuri understoodkueleweka
8
36000
6000
kwamba dini ikieleweka vizuri
01:00
is not about beliefimani, but about behaviortabia.
9
42000
3000
cha muhimu siyo imani, bali tabia.
01:03
PerhapsLabda we should say the samesawa thing about optimismmatumaini.
10
45000
4000
Labda tuseme hivyo hivyo kuhusu matarajio.
01:07
How darekuthubutu we be optimisticmatumaini?
11
49000
4000
Tunawezaje kuwa na matarajio?
01:11
OptimismMatumaini is sometimesmara nyingine characterizedsifa as a beliefimani, an intellectualkiakili posturemkao.
12
53000
8000
Matarajio wakati mwingine yanachukuliwa kama imani, mtazamo wa kisomi
01:19
As MahatmaMahatma GandhiGandhi famouslymaarufu said,
13
61000
3000
Kama vile Mahatma Ghandi alivyosema,
01:22
"You mustlazima becomekuwa the changemabadiliko you wishunataka to see in the worldulimwengu."
14
64000
3000
"Inakubidi uwe mabadiliko unayopenda kuyaona katika dunia."
01:25
And the outcomematokeo about whichambayo
15
67000
2000
Na matokeo ambayo
01:27
we wishunataka to be optimisticmatumaini is not going to be createdimeundwa
16
69000
5000
tunatamani yawe matarajio hayawezi kutokea
01:32
by the beliefimani alonepeke yake, exceptisipokuwa to the extentkiwango that the beliefimani
17
74000
5000
kwa imani peke yake, isipokuwa kwa kiwango ambacho imani
01:37
bringshuleta about newmpya behaviortabia. But the wordneno "behaviortabia"
18
79000
6000
inaleta tabia mpya. Lakini neno "tabia"
01:43
is alsopia, I think, sometimesmara nyingine misunderstoodvibaya in this contextmuktadha.
19
85000
4000
pia nadhani, wakati mwingine halieleweki katika muktadha huu.
01:47
I'm a bigkubwa advocatekutetea of changingkubadilisha
20
89000
3000
Mimi ni mtetezi wa kubadili
01:50
the lightbulbsjambo and buyingkununua hybridsmahuluti,
21
92000
3000
taa za umeme na kununua chotara,
01:53
and TipperTipper and I put 33 solarjua panelspaneli on our housenyumba,
22
95000
4000
mimi na Tipper tuliweka vibango vya kunasa mwanga wa jua 33 katika nyumba yetu,
01:57
and dugkuchimbwa the geothermalmvuke wellsvisima, and did all of that other stuffvitu.
23
99000
5000
na ninachimba visima vya nguvujoto, na ninafanya mambo mengine mengi tu.
02:02
But, as importantmuhimu as it is to changemabadiliko the lightbulbsjambo,
24
104000
4000
Lakini, kama ilivyo muhimu kubadilisha taa za umeme,
02:06
it is more importantmuhimu to changemabadiliko the lawssheria.
25
108000
2000
ni muhimu zaidi kubadilisha sheria.
02:08
And when we changemabadiliko our behaviortabia in our dailykila siku livesanaishi,
26
110000
6000
Na tukibadili tabia zetu katika maisha yetu ya kila siku,
02:14
we sometimesmara nyingine leaveshika out the citizenshipuraia partsehemu
27
116000
3000
mara nyingine tunaacha sehemu ya uraia
02:17
and the democracydemokrasia partsehemu. In orderamri to be optimisticmatumaini about this,
28
119000
7000
na sehemu ya demokrasia. Ili tuwe na matarajio kuhusu hili,
02:24
we have to becomekuwa incrediblyincredibly activekazi as citizenswananchi in our democracydemokrasia.
29
126000
6000
ni lazima tuwe raia wa mstari wa mbele katika demokrasia yetu.
02:30
In orderamri to solvekutatua the climatehali ya hewa crisismgogoro,
30
132000
2000
Ili kuweza kutatua matatizo ya mabadiliko ya hali ya hewa,
02:32
we have to solvekutatua the democracydemokrasia crisismgogoro.
31
134000
3000
inabidi tutatue matatizo ya demokrasia.
02:35
And we have one.
32
137000
2000
(Makofi). Na tunalo moja.
02:37
I have been tryingkujaribu to tell this storyhadithi for a long time.
33
139000
5000
Nimekuwa nikijaribu kuielezea habari hii kwa muda mrefu.
02:42
I was remindedalikumbushwa of that recentlyhivi karibuni, by a womanmwanamke
34
144000
4000
Nilikumbushwa kuhusu hili hivi karibuni na mwanamke
02:46
who walkedkutembea pastzilizopita the tablemeza I was sittingameketi at,
35
148000
3000
aliyepita pembeni mwa meza niliyokuwa nimekaa,
02:49
just staringinaonekana at me as she walkedkutembea pastzilizopita. She was in her 70s,
36
151000
4000
alikuwa akinishangaa wakati akinipita. Alikuwa ni wa makamo ya miaka 70 hivi,
02:53
lookedilionekana like she had a kindaina faceuso. I thought nothing of it
37
155000
4000
alionekana mwenye sura ya huruma. Sikufikiria lolote kuhusu hilo
02:57
untilmpaka I saw from the cornerkona of my eyejicho
38
159000
3000
mpaka nilipoona kutoka upande mmoja wa macho yangu
03:00
she was walkingkutembea from the oppositekinyume directionmwelekeo,
39
162000
2000
alikuwa akielekea upande mwingine
03:02
alsopia just staringinaonekana at me. And so I said, "How do you do?"
40
164000
4000
huku akinishangaa. Kwa hiyo nikamwambia, "Waonaje hali?"
03:06
And she said, "You know, if you dyedzilizotiwa rangi your hairnywele blacknyeusi,
41
168000
3000
Na alisema, "Wajua, kama nywele zako ungeziweka rangi nyeusi,
03:09
you would look just like AlAl GoreGore." (LaughterKicheko)
42
171000
5000
ungefanana na Al Gore." (kicheko).
03:19
ManyWengi yearsmiaka agoiliyopita, when I was a youngvijana congressmanBaraza la Congress,
43
181000
2000
Miaka mingi iliyopita, wakati nikiwa mbunge kijana,
03:21
I spentalitumia an awfulmbaya lot of time dealingkushughulika with the challengechangamoto
44
183000
4000
nilitumia muda mwingi sana kupambana na changamoto hili
03:25
of nuclearnyuklia armssilaha controlkudhibiti -- the nuclearnyuklia armssilaha racembio.
45
187000
3000
la kuzuia silaha za nyuklia -- mashindano ya silaha za nyuklia.
03:28
And the militarykijeshi historianswanahistoria taughtalifundishwa me,
46
190000
3000
Na mwanahistoria wa jeshi alinifundisha
03:31
duringwakati that questjitihada, that militarykijeshi conflictsmigogoro are typicallykawaida
47
193000
5000
katika kipindi kile kuwa migongano ya kijeshi
03:36
put into threetatu categoriesmakundi: localmitaa battlesvita,
48
198000
5000
inawekwa katika makundi matatu: mapigano ya ndani,
03:41
regionalkikanda or theatersinema warsvita, and the rarenadra but all-importantmuhimu
49
203000
5000
mapigano ya kanda na machache lakini muhimu
03:46
globalkimataifa, worldulimwengu warvita -- strategicmkakati conflictsmigogoro.
50
208000
5000
ya ulimwengu, vita vya dunia. Migongano ya kimkakati.
03:51
And eachkila mmoja levelngazi of conflictmigogoro requiresinahitaji a differenttofauti allocationugawaji of resourcesrasilimali,
51
213000
5000
Na kila hatua ya mgongano inahitaji mgawanyo tofauti wa rasilimali
03:56
a differenttofauti approachmbinu,
52
218000
2000
mbinu tofauti,
03:58
a differenttofauti organizationalshirika modelmfano.
53
220000
4000
uendeshaji kwa mtindo tofauti.
04:02
EnvironmentalMazingira challengeschangamoto fallkuanguka into the samesawa threetatu categoriesmakundi,
54
224000
4000
Changamoto za mazingira zimo katika makundi hayohayo matatu,
04:06
and mostwengi of what we think about
55
228000
1000
na kila tunachofikiria
04:07
are localmitaa environmentalmazingira problemsmatatizo: airhewa pollutionUchafuzi, watermaji pollutionUchafuzi,
56
229000
3000
matatizo ya mazingira yanayotukabili: uchafuzi wa hewa, uchafuzi wa maji,
04:10
hazardoushatari wastetaka dumpsanamwaga. But there are alsopia
57
232000
4000
majalala ya uchafu wa hatari. Lakini pia kuna
04:14
regionalkikanda environmentalmazingira problemsmatatizo, like acidasidi rainmvua
58
236000
3000
matatizo ya mazingira ya kanda, kama mvua ya tindikali
04:17
from the MidwestMidwest to the NortheastKaskazini Mashariki, and from WesternMagharibi EuropeEurope
59
239000
4000
kutoka Masharikikati mpaka Kaskazinimashariki mpaka Ulaya Magharibi
04:21
to the ArcticAktiki, and from the MidwestMidwest
60
243000
4000
mpaka Aktiki, na kutoka Magharibikati
04:25
out the MississippiMississippi into the deadwamekufa zoneeneo of the GulfGhuba of MexicoMeksiko.
61
247000
3000
mpaka Mississippi na hata kwenye ukanda wa ghuba ya Mexico.
04:28
And there are lots of those. But the climatehali ya hewa crisismgogoro
62
250000
2000
Na zipo nyingi kama hizo. Lakini matatizo ya hali ya hewa
04:30
is the rarenadra but all-importantmuhimu
63
252000
2000
ni adimu lakini ni miongoni mwa migongano muhimu
04:32
globalkimataifa, or strategicmkakati, conflictmigogoro.
64
254000
3000
ya ulimwengu au kimkakati.
04:35
Everything is affectedwalioathirika. And we have to organizekupanga our responsejibu
65
257000
5000
Kila kitu kinaathirika. Na inabidi tupangilie mikakati yetu
04:40
appropriatelyipasavyo. We need a worldwideduniani kote, globalkimataifa mobilizationuhamasishaji
66
262000
6000
vizuri. Tunahitaji uhamasishaji wa dunia nzima
04:46
for renewableinabadilishwa energynishati, conservationuhifadhi, efficiencyufanisi
67
268000
3000
kwa nishati mbadala, utunzaji mazingira, ufanisi
04:49
and a globalkimataifa transitionmpito to a low-carbonchini-kaboni economyuchumi.
68
271000
3000
na dunia ya mapito kuelekea uchumi wa kaboni pungufu.
04:52
We have work to do. And we can mobilizekuhamasisha resourcesrasilimali
69
274000
4000
Tuna kazi kubwa mbele yetu. Na tunaweza kuhamasisha rasilimali
04:56
and politicalkisiasa will. But the politicalkisiasa will
70
278000
4000
na nia ya dhati ya kisiasa. Lakini nia ya dhati
05:00
has to be mobilizedkuhamasishwa, in orderamri to mobilizekuhamasisha the resourcesrasilimali.
71
282000
3000
ni lazima ihamasishwe ili kuhamasisha rasilimali.
05:03
Let me showonyesha you these slidesslides here.
72
285000
5000
Ngoja niwaonyeshe vielelezopicha.
05:08
I thought I would startkuanza with the logoalama. What's missinghaipo here,
73
290000
7000
Nilidhani ningeanza na nembo. Kinachosekana hapa
05:15
of coursebila shaka, is the NorthKaskazini PolarPolar icebarafu capcap.
74
297000
2000
kwa hakika ni kilele cha barafu cha Ncha ya Kaskazini.
05:17
GreenlandGreenland remainsbado. Twenty-eightIshirini na nane yearsmiaka agoiliyopita, this is what the
75
299000
7000
Greenland imebaki. Miaka 28 iliyopita, hivi ndivyo
05:24
polarpolar icebarafu capcap -- the NorthKaskazini PolarPolar icebarafu capcap -- lookedilionekana like
76
306000
4000
kilele cha barafu cha ncha ya kaskazini -- kilivyokuwa kinaonekana
05:28
at the endmwisho of the summermajira ya joto, at the fallkuanguka equinoxikwinoks.
77
310000
4000
katika mwisho wa majira ya joto wakati jua likivuka ikweta.
05:32
This last fallkuanguka, I wentakaenda to the SnowTheluji and IceBarafu DataData CenterKituo cha
78
314000
4000
Msimu wa majira ya kupukutika majani uliopita, nilikwenda kwenye masijala ya takwimu za theluji na barafu
05:36
in BoulderBoulder, ColoradoColorado, and talkedaliongea to the researcherswatafiti
79
318000
3000
huko Boulder, Colorado, na nilikaongea na watafiti
05:39
here in MontereyMonterey at the NavalMajini PostgraduateAnnette LaboratoryMaabara.
80
321000
4000
hapa Monterey katika Naval 'Postgraduate Laboratory'
05:43
This is what's happenedkilichotokea in the last 28 yearsmiaka.
81
325000
4000
Haya ndio yaliyotokea miaka 28 iliyopita.
05:47
To put it in perspectivemtazamo, 2005 was the previousuliopita recordrekodi.
82
329000
5000
Kuliweka hili sawa, mwaka 2005 ulikuwa ni rekodi iliyopita.
05:52
Here'sHapa ni what happenedkilichotokea last fallkuanguka
83
334000
3000
Hiki ndicho kilichotokea msimu wa majira ya kupukutika majani uliopita
05:55
that has really unnervedunnerved the researcherswatafiti.
84
337000
3000
na imewashtua watafiti.
05:58
The NorthKaskazini PolarPolar icebarafu capcap is the samesawa sizeukubwa geographicallykijiografia --
85
340000
12000
Kijiografia, kilele cha barafu cha ncha ya kaskazini kina ukubwa sawa.
06:10
doesn't look quitekabisa the samesawa sizeukubwa --
86
352000
1000
Hakionekani kuwa sawa
06:11
but it is exactlyhasa the samesawa sizeukubwa as the UnitedMuungano StatesMarekani,
87
353000
4000
lakini kina ukubwa sawa na Marekani,
06:15
minusfanya an areaeneo roughlykaribu equalsawa to the statehali of ArizonaArizona.
88
357000
3000
ukiondoa sehemu iliyo takriban sawa na jimbo la Arizona.
06:18
The amountkiasi that disappearedkutoweka in 2005
89
360000
3000
Kiasi kilichopotea mwaka 2005
06:21
was equivalentsawa to everything eastmashariki of the MississippiMississippi.
90
363000
4000
kilikuwa sawa na kila kitu mashariki ya Mississippi.
06:25
The extraziada amountkiasi that disappearedkutoweka last fallkuanguka
91
367000
4000
Kiasi cha ziada kilichotoweka msimu uliopita wa majira ya kupukutika majani
06:29
was equivalentsawa to this much. It comesinakuja back in the winterbaridi,
92
371000
3000
kilikuwa sawa na hiki. Kinarudi tena wakati wa majira ya baridi,
06:32
but not as permanentya kudumu icebarafu, as thinnyembamba icebarafu --
93
374000
4000
lakini sio kama barafu ya kudumu: bali barafu nyembamba.
06:36
vulnerablehatari. The amountkiasi remainingiliyobaki could be completelykabisa gonewamekwenda
94
378000
6000
Dhaifu. Kiasi kilichobaki kinaweza kutoweka chote
06:42
in summermajira ya joto in as little as fivetano yearsmiaka.
95
384000
1000
wakati wa majira ya joto katika muda mfupi wa miaka takriban mitano.
06:43
That putsunaweka a lot of pressureshinikizo on GreenlandGreenland.
96
385000
5000
Hii inaleta mgandamizo mkubwa huko Greenland.
06:49
AlreadyTayari, around the ArcticAktiki CircleDuara --
97
391000
6000
Tayari, katika mzunguko wa Aktiki --
06:57
this is a famousmaarufu villagekijiji in AlaskaAlaska. This is a townmji
98
399000
4000
hiki ni kijiji maarufu huko Alaska. Ni kitongoji
07:01
in NewfoundlandNewfoundland. AntarcticaAntaktika. LatestHivi karibuni studiestafiti from NASANASA.
99
403000
9000
cha Newfoundland. Antaktika. Utafiti wa NASA hivi karibuni
07:10
The amountkiasi of a moderate-to-severewastani-kwa-kali snowtheluji meltingkuyeyuka
100
412000
3000
Kiasi cha kuyeyuka barafu kwa kiwango cha kawaida mpaka kikubwa kabisa.
07:13
of an areaeneo equivalentsawa to the sizeukubwa of CaliforniaCalifornia.
101
415000
4000
kwenye sehemu yenye ukubwa sawa na California.
07:17
"They were the bestbora of timesnyakati,
102
419000
3000
“Zilikuwepo nyakati nzuri,
07:20
they were the worstmbaya zaidi of timesnyakati": the mostwengi famousmaarufu openingkufungua sentencesentensi
103
422000
3000
Ilikuwa ni wakati mbaya”: kifungua sentensi maarafu sana
07:23
in EnglishKiingereza literaturefasihi. I want to sharekushiriki brieflykwa ufupi
104
425000
3000
katika fasihi ya Kiingereza. Ningependa kuwahadithia kwa ufupi
07:26
a talehadithi of two planetssayari. EarthDunia and VenusVenus
105
428000
3000
"Hadithi ya Sayari Mbili". Dunia na Zuhura
07:29
are exactlyhasa the samesawa sizeukubwa. Earth'sYa dunia diameterkipenyo
106
431000
3000
Zina ukubwa sawa. Kipenyo cha dunia
07:32
is about 400 kilometerskilomita largerkubwa, but essentiallykimsingi the samesawa sizeukubwa.
107
434000
5000
ni takriban kilometa 400 zaidi, lakini ni ukubwa sawa.
07:37
They have exactlyhasa the samesawa amountkiasi of carbonkaboni.
108
439000
2000
Zina kiasi sawa cha kaboni
07:39
But the differencetofauti is, on EarthDunia, mostwengi of the carbonkaboni
109
441000
5000
Lakini tofauti ni, duniani, karibu kaboni yake yote
07:44
has been leechedleeched over time out of the atmosphereanga,
110
446000
3000
imefyonzwa kwa miaka mingi kutoka kwenye anga
07:47
depositedzilizoingia in the groundardhi as coalmakaa ya mawe, oilmafuta,
111
449000
4000
imekusanyika katika ardhi kama makaa ya mawe, mafuta,
07:51
naturalasili gasgesi, etcna kadhalika. On VenusVenus, mostwengi of it
112
453000
3000
gesi asilia, nk. Katika Zuhura, kaboni nyingi
07:54
is in the atmosphereanga. The differencetofauti is that our temperaturejoto
113
456000
5000
bado iko angani. Tofauti ni hali yetu ya hewa
07:59
is 59 degreesdigrii on averagewastani. On VenusVenus,
114
461000
3000
ni nyuzi 59 kwa wastani. Kwenye Zuhura
08:02
it's 855. This is relevanthusika to our currentsasa strategymkakati
115
464000
4000
ni 855. Hii ina maana zaidi kwa mkakati wetu wa sasa
08:06
of takingkuchukua as much carbonkaboni out of the groundardhi as quicklyharaka as possibleinawezekana,
116
468000
2000
wa kuondoa kaboni nyingi ardhini haraka tuwezavyo
08:08
and puttingkuweka it into the atmosphereanga.
117
470000
1000
na kuiweka katika anga.
08:12
It's not because VenusVenus is slightlykidogo closerkaribu to the SunJua.
118
474000
3000
Sio kwasababu Zuhura iko karibu zaidi ya jua.
08:15
It's threetatu timesnyakati hotternikaambiwa than MercuryZebaki,
119
477000
2000
Ni ya moto mara tatu zaidi ya Zebaki,
08:17
whichambayo is right nextijayo to the SunJua. Now, brieflykwa ufupi,
120
479000
3000
ambayo iko karibu kabisa na jua. Sasa, kwa ufupi
08:20
here'shapa an imagepicha you've seenkuonekana, as one of the only oldzamani imagesPicha,
121
482000
2000
hii hapa ni picha ambayo mmeiona kama moja ya picha za zamani,
08:22
but I showonyesha it because I want to brieflykwa ufupi give you CSICSI: ClimateHali ya hewa.
122
484000
4000
lakini ninaionyesha kwasababu ninataka kuwapa CSI: Hali ya hewa.
08:26
The globalkimataifa scientifickisayansi communityjumuiya saysanasema:
123
488000
6000
Jumuiya ya wanasayansi duniani inasema,
08:32
man-mademwanadamu globalkimataifa warmingjoto pollutionUchafuzi, put into the atmosphereanga,
124
494000
4000
uchafuzi wa mazingira unaosababishwa na mwanadamu, ukiwekwa kwenye anga,
08:36
thickeningkuenea this, is trappingkufuma more of the outgoinganayemaliza muda wake infraredinfrared.
125
498000
2000
unaongeza utando, unaozuia miale inayotoka.
08:38
You all know that. At the last
126
500000
1000
Wote mnajua kwamba, angalau
08:39
IPCCIPCC summaryMuhtasari, the scientistswanasayansi wanted to say,
127
501000
4000
Muhtsari wa IPCC, wanasayansi walitaka kusema,
08:43
"How certainfulani are you?" They wanted to answerjibu that "99 percentasilimia."
128
505000
3000
“Mna uhakika gani?” Walitaka kujibu kwamba ni "asilimia 99.”
08:46
The ChineseKichina objectedwalipinga, and so the compromisemaelewano was
129
508000
2000
Wachina walipinga, kwa hiyo muafaka ulikuwa
08:48
"more than 90 percentasilimia."
130
510000
2000
“zaidi ya asilimia 90.”
08:50
Now, the skepticswasiwasi say, "Oh, wait a minutedakika,
131
512000
3000
Naam, wenye mashaka walisema, “Oh, subiri kidogo,
08:53
this could be variationstofauti in this energynishati
132
515000
4000
hii inaweza kuwa mabadiliko kwenye – hii nishati
08:57
comingkuja in from the sunjua." If that were truekweli,
133
519000
3000
kutoka kwenye jua. “Kama hii ni kweli,
09:00
the stratospherestratosphere would be heatedmoto as well as the
134
522000
4000
basi anga za juu zingekuwa za moto sana sawa na
09:04
lowerchini atmosphereanga, if it's more comingkuja in.
135
526000
3000
anga za chini, iwapo joto zaidi litakuwa linaingia.
09:07
If it's more beingkuwa trappedimefungwa on the way out, then you would
136
529000
3000
Iwapo litakuwa linazuiwa wakati wa kutoka, kwa hiyo
09:10
expectwanatarajia it to be warmerjoto here and coolerbaridi here. Here is the lowerchini atmosphereanga.
137
532000
6000
tungetegemea kuwe na joto kidogo hapa na baridi kidogo pale. Hapa ni anga za chini.
09:16
Here'sHapa ni the stratospherestratosphere: coolerbaridi.
138
538000
3000
Hapa ni anga za kati: baridi zaidi.
09:19
CSICSI: ClimateHali ya hewa.
139
541000
1000
CSI: Hali ya hewa
09:20
Now, here'shapa the good newshabari. Sixty-eightSitini na nane percentasilimia of AmericansWamarekani now believe
140
542000
7000
Naam, hapa kuna habari njema. 68% ya Wamarekani wanaamini
09:27
that humanbinadamu activityshughuli is responsiblewajibu
141
549000
3000
kwamba shughuli za binadamu ndizo zinasababisha
09:30
for globalkimataifa warmingjoto. Sixty-nineKitahifadhiwa percentasilimia believe that the EarthDunia is heatinginapokanzwa up
142
552000
5000
matatizo ya ongezeko la joto. Asilimia 69 wanaamini kuwa joto la dunia linaongezeka
09:35
in a significantmuhimu way. There has been progressmaendeleo,
143
557000
3000
kwa kiasi kikubwa. Kumekuwa na maendeleo,
09:38
but here is the keyufunguo: when givenalipewa a listorodha
144
560000
7000
lakini hapa kuna ufunguo: ukipewa orodha
09:45
of challengeschangamoto to confrontkukabiliana, globalkimataifa warmingjoto is still listedwaliotajwa at nearkaribu the bottomchini.
145
567000
9000
kati ya changamoto za kukabiliana nazo, uchafuzi wa hali ya hewa ulimwenguni umewekwa mwishoni kabisa mwa orodha
09:54
What is missinghaipo is a sensehisia of urgencydharura.
146
576000
3000
Kinachokosekana hapa ni umuhimu wa dharura hii.
09:57
If you agreekubali with the factualkweli analysisuchambuzi,
147
579000
5000
Kama utakubaliana na mchanganuo wa hali halisi,
10:02
but you don't feel the sensehisia of urgencydharura,
148
584000
3000
lakini huoni umuhimu wa wito huu,
10:05
where does that leaveshika you?
149
587000
1000
upo upande gani?
10:06
Well, the AllianceMuungano for ClimateHali ya hewa ProtectionUlinzi, whichambayo I headkichwa
150
588000
3000
Naam, Umoja wa Ulinzi wa Hali ya Hewa, ambao ninauongoza
10:09
in conjunctionushirikiano with CurrentSasa TVTV -- who did this propro bonobono --
151
591000
4000
kwa kushirikiana na CurrentTV – ambao wameandaa muswaada huu,
10:13
did a worldwideduniani kote contestmashindano to do commercialsmatangazo on how to communicatekuwasiliana this.
152
595000
4000
walifanya mashindano dunia nzima ya jinsi ya kutangaza hili.
10:17
This is the winnermshindi.
153
599000
2000
Huyu ndiye mshindi.
11:06
NBCNBC -- I'll showonyesha all of the networksmitandao here -- the topjuu journalistswaandishi wa habari
154
648000
7000
NBC – Nitawaonyesha hapa vituo vyote vya televisheni – na waandishi mahiri
11:13
for NBCNBC askedaliuliza 956 questionsmaswali in 2007
155
655000
4000
wa NBC waliuliza maswali 956 mwaka 2007
11:17
of the presidentialRais candidateswagombea: two of them were about
156
659000
3000
miongoni mwa wagombea urais: mawili kati yao yalikuwa kuhusu
11:20
the climatehali ya hewa crisismgogoro. ABCABC: 844 questionsmaswali, two about the climatehali ya hewa crisismgogoro.
157
662000
7000
matatizo ya hali ya hewa. ABC: maswali 844, mawili kuhusu matatizo ya hali ya hewa.
11:27
FoxMbweha: two. CNNCNN: two. CBSCBS: zerosufuri.
158
669000
10000
Fox: mawili. CNN: mawili. CBS: sifuri.
11:37
From laughsanaseka to tearsmachozi -- this is one of the olderwakubwa
159
679000
4000
Kuanzia vicheko mpaka machozi. Hili ni mojawapo ya
11:41
tobaccotumbaku commercialsmatangazo.
160
683000
1000
matangazo ya zamani ya tumbaku.
11:43
So here'shapa what we're doing.
161
685000
2000
Kwa hiyo hiki ndicho tunachofanya.
11:45
This is gasolinepetroli consumptionmatumizi in all of these countriesnchi. And us.
162
687000
10000
Haya ni matumizi ya petroli katika nchi zote hizi. Na sisi.
11:55
But it's not just the developedmaendeleo nationsmataifa.
163
697000
6000
Lakini siyo nchi zilizoendelea peke yake.
12:01
The developingkuendeleza countriesnchi are now followingzifuatazo us
164
703000
4000
Nchi zinazoendelea zinatufuata kwa sasa
12:05
and acceleratingkuharakisha theirwao pacekasi. And actuallykwa kweli,
165
707000
2000
na wanakaza mwendo. Na kwa hakika,
12:07
theirwao cumulativecumulative emissionsuzalishaji this yearmwaka are the equivalentsawa
166
709000
3000
jumla ya utoaji wa hewa chafu kwa mwaka huu ni sawa
12:10
to where we were in 1965. And they're catchingkuambukizwa up
167
712000
3000
na tulivyokuwa mwaka 1965. Na wanatukaribia
12:13
very dramaticallykwa kasi. The totaljumla concentrationsviwango vya:
168
715000
4000
kwa haraka sana. Jumla ya kiasi chote:
12:17
by 2025, they will be essentiallykimsingi where we were in 1985.
169
719000
6000
ifikapo mwaka 2025, itakuwa sawa na tulivyokuwa mwaka 1985
12:23
If the wealthytajiri countriesnchi were completelykabisa missinghaipo
170
725000
5000
Kama nchi tajiri wasingekuwepo kabisa
12:28
from the picturepicha, we would still have this crisismgogoro.
171
730000
3000
hapa, tungekuwa bado na tatizo hili.
12:31
But we have givenalipewa to the developingkuendeleza countriesnchi
172
733000
4000
Lakini tumewapa nchi zinazoendelea
12:35
the technologiesteknolojia and the waysnjia of thinkingkufikiri
173
737000
2000
teknolojia na njia za kufikiria
12:37
that are creatingkujenga the crisismgogoro. This is in BoliviaBolivia --
174
739000
6000
ambazo zinaongeza tatizo. Hii hapa ni Bolivia.
12:43
over thirtythelathini yearsmiaka.
175
745000
3000
Kwa miaka zaidi ya 30.
13:05
This is peakkilele fishinguvuvi in a fewwachache secondssekunde. The '60s.
176
767000
4000
Hapa ni unyakuaji wa sekunde chache. Miaka ya 60.
13:09
'70s. '80s. '90s. We have to stop this. And the good newshabari is that we can.
177
771000
9000
70, 80, 90. Ni lazima tusimamishe hili. Na habari njema ni kwamba tunaweza.
13:18
We have the technologiesteknolojia.
178
780000
4000
Teknolojia tunazo.
13:22
We have to have a unifiedumoja viewmtazamo of how to go about this:
179
784000
5000
Inabidi tuwe na msimamo wa pamoja wa jinsi gani tutakabiliana na hili:
13:27
the strugglemapambano againstdhidi povertyumasikini in the worldulimwengu
180
789000
4000
mapambano dhidi ya umaskini duniani
13:31
and the challengechangamoto of cuttingkukata wealthytajiri countrynchi emissionsuzalishaji,
181
793000
4000
na changamoto la kupunguza utoaji wa hewa chafu kwa nchi tajiri,
13:35
all has a singlemoja, very simplerahisi solutionsuluhisho.
182
797000
4000
zote zina utatuzi mmoja rahisi.
13:39
People say, "What's the solutionsuluhisho?" Here it is.
183
801000
4000
Watu wanasema, “Utatuzi ni upi?” Huu hapa.
13:43
Put a pricebei on carbonkaboni. We need a COMRATIBU2 taxkodi, revenuemapato neutralneutral,
184
805000
6000
Weka bei kwenye kaboni. Tunahitaji kodi ya CO2, mapato
13:49
to replacekuchukua nafasi taxationkodi on employmentajira, whichambayo was inventedzuliwa by BismarckBismarck --
185
811000
8000
yatakayoondoa ushuru kwenye ajira, ambao ulivumbuliwa na Bismark --
13:57
and some things have changediliyopita
186
819000
1000
na mambo mengine yamebadilika
13:58
sincetangu the 19tht centurykarne.
187
820000
1000
toka karne ya 19.
13:59
In the poormaskini worldulimwengu, we have to integratekuunganisha the responsesmajibu
188
821000
7000
Katika ulimwengu maskini, inatubidi tuunganishe mikakati yetu
14:06
to povertyumasikini with the solutionsufumbuzi to the climatehali ya hewa crisismgogoro.
189
828000
4000
juu ya umaskini na utatuzi wa matatizo ya hali ya hewa.
14:10
PlansMipango to fightkupigana povertyumasikini in UgandaUganda
190
832000
3000
Mpango wa kupambana na umaskini Uganda
14:13
are mootedmooted, if we do not solvekutatua the climatehali ya hewa crisismgogoro.
191
835000
4000
utaathiriwa iwapo hatutatatua tatizo la hali ya hewa.
14:17
But responsesmajibu can actuallykwa kweli make a hugekubwa differencetofauti
192
839000
8000
Lakini muitikio unaweza kuleta tofauti kubwa sana
14:25
in the poormaskini countriesnchi. This is a proposalpendekezo
193
847000
5000
katika nchi maskini. Hili ni pendekezo
14:30
that has been talkedaliongea about a lot in EuropeEurope.
194
852000
4000
ambalo limezungumzwa sana huko Ulaya.
14:34
This was from NatureAsili magazinegazeti. These are concentratingkuzingatia
195
856000
4000
Hii ni kutoka kwenye jarida la Nature Magazine. Hizi zinazingatia
14:38
solarjua, renewableinabadilishwa energynishati plantsmimea, linkedimeunganishwa in a so-calledkinachojulikana "supergridsupergrid"
196
860000
7000
nishati mbadala ya jua, iliyounganishwa kwenye umeme wa gridi
14:45
to supplyusambazaji all of the electricalumeme powernguvu
197
867000
3000
kusambaza umeme
14:48
to EuropeEurope, largelykwa kiasi kikubwa from developingkuendeleza countriesnchi -- high-voltagejuu-volti DCMM currentsmikondo.
198
870000
8000
Ulaya kote, zaidi kutoka kwenye nchi zinazoendelea. Umeme wa DC.
14:56
This is not pieDuara in the skyanga; this can be donekufanyika.
199
878000
3000
Hii sio “chapati angani,” hii inawezekana.
14:59
We need to do it for our ownmwenyewe economyuchumi.
200
881000
3000
Tunahitaji kufanya hili kwa ajili ya uchumi wetu wenyewe.
15:02
The latestkaribuni figurestakwimu showonyesha that the oldzamani modelmfano
201
884000
3000
Takwimu za hivi karibuni zinaonyesha kuwa muundo wa zamani
15:05
is not workingkufanya kazi. There are a lot of great investmentsuwekezaji
202
887000
4000
haufanikiwi. Kuna fursa kubwa ya uwekezaji
15:09
that you can make. If you are investingkuwekeza in tarlami sandsmchanga
203
891000
4000
ambayo mnaweza kufanya. Kama unawekeza kwenye udongo wa lami
15:13
or shaleShale oilmafuta, then you have a portfoliokwingineko
204
895000
6000
au mafuta, basi una kibindo
15:19
that is crammedilipigwa with sub-primeMkuu ndogo carbonkaboni assetsmali.
205
901000
4000
ambacho kina raslimali za kaboni.
15:23
And it is basedmsingi on an oldzamani modelmfano.
206
905000
4000
Na kiko katika muundo wa zamani.
15:27
JunkiesJunkies find veinsmishipa in theirwao toesvidole when the oneswale
207
909000
3000
Walevi wa madawa haramu wanaona mishipa kwenye vidole vyao wakati zile za
15:30
in theirwao armssilaha and theirwao legsmiguu collapsekuanguka. DevelopingKuendeleza tarlami sandsmchanga
208
912000
5000
kwenye mikono na miguu yao hazionekani. Kutengeneza lami
15:35
and coalmakaa ya mawe shaleShale is the equivalentsawa. Here are just a fewwachache of the investmentsuwekezaji
209
917000
6000
na makaa ni sawa. Hii hapa ni baadhi ya mifano ya uwekezaji
15:41
that I personallybinafsi think make sensehisia.
210
923000
3000
ambayo nafikiri inaleta maana.
15:44
I have a stakemti in these, so I'll have a disclaimerkizuizi there.
211
926000
3000
Nina maslahi katika hizi, kwa hiyo nina udhuru hapa.
15:47
But geothermalmvuke, concentratingkuzingatia solarjua,
212
929000
3000
Lakini joto la ardhini, kukusanya nishati ya jua,
15:50
advancedya juu photovoltaicsphotovoltaics, efficiencyufanisi and conservationuhifadhi.
213
932000
6000
betri za miali ya jua za teknolojia ya hali ya juu, ufanisi na uhifadhi.
15:57
You've seenkuonekana this slideslide before, but there's a changemabadiliko.
214
939000
3000
Mmewahi kuona hiki kielelezopicha, lakini kuna mabadiliko.
16:00
The only two countriesnchi that didn't ratifykuridhia
215
942000
4000
Nchi mbili pekee ambazo hazikuridhia
16:04
-- and now there's only one. AustraliaAustralia had an electionuchaguzi.
216
946000
5000
--na sasa iko moja tu. Australia ilifanya uchaguzi.
16:09
And there was a campaignkampeni in AustraliaAustralia
217
951000
3000
Na kulikuwa na kampeni huko Australia
16:12
that involvedhusika televisiontelevisheni and InternetTovuti and radioredio commercialsmatangazo
218
954000
5000
ambayo ilihusisha luninga na mtandao na matangazo ya redio
16:17
to liftkuinua the sensehisia of urgencydharura for the people there.
219
959000
2000
kuhamasisha uzito wa dharura hii kwa watu wa huko.
16:19
And we trainedwamefundishwa 250 people to give the slideslide showonyesha
220
961000
4000
Na tuliwafunza watu 250 jinsi ya kuonyesha kielelezopicha hiki
16:23
in everykila townmji and villagekijiji and cityjiji in AustraliaAustralia.
221
965000
5000
katika vitongoji na vijiji na miji huko Australia.
16:28
Lot of other things contributedimechangia to it,
222
970000
2000
Vitu vingine vingi vilichangia kwenye hilo,
16:30
but the newmpya PrimeMkuu MinisterWaziri announcedalitangaza that
223
972000
3000
lakini Waziri Mkuu mpya alitangaza kwamba
16:33
his very first prioritykipaumbele would be to changemabadiliko Australia'sYa Australia positionnafasi
224
975000
4000
Jambo lake la muhimu kwanza ni kubadili msimamo wa Australia
16:37
on KyotoKyoto, and he has. Now, they camealikuja to an awarenessufahamu
225
979000
5000
kuhusu Kyoto, na amefanya hivyo. Sasa wameelewa
16:42
partlysehemu because of the horriblekutisha droughtukame that they have had.
226
984000
4000
sababu mojawapo ikiwa ni ukame mkubwa uliowakumba.
16:46
This is LakeZiwa LanierLanier. My friendrafiki HeidiHeidi CullenCullen
227
988000
4000
Hili ni Ziwa Lanier. Rafiki yangu Heidi Cullins
16:50
said that if we gavealitoa droughtsukame namesmajina the way we give hurricanestufani namesmajina,
228
992000
4000
kama tungekuwa tunatoa majina kwa ukame kama tufanyavyo kwa vimbunga,
16:54
we'dtunatarajia call the one in the southeastkusini mashariki now KatrinaKatrina,
229
996000
3000
tungeuita ukame wa kusini mashariki Katrina,
16:57
and we would say it's headedinaongozwa towardkuelekea AtlantaAtlanta.
230
999000
2000
na tungesema kuwa unaelekea Atlanta.
16:59
We can't wait for the kindaina of droughtukame
231
1001000
4000
Hatuwezi kusubiri ukame kama huu
17:03
AustraliaAustralia had to changemabadiliko our politicalkisiasa cultureutamaduni.
232
1005000
2000
ili tubadili utamaduni wetu wa kisiasa.
17:05
Here'sHapa ni more good newshabari. The citiesmiji supportingkusaidia KyotoKyoto in the U.S.
233
1007000
9000
Hii hapa habari njema. Miji inayounga mkono mkataba wa Kyoto nchini Marekani
17:14
are up to 780 -- and I thought I saw one go by there,
234
1016000
3000
imefikia 780 -- na nadhani niliuona mmoja ukipita pale,
17:17
just to localizekulinganisha this -- whichambayo is good newshabari.
235
1019000
6000
ukirahisisha hii. Hii ni habari njema.
17:23
Now, to closekaribu, we heardkusikia a couplewanandoa of dayssiku agoiliyopita
236
1025000
6000
Sasa kwa kumalizia, tulisikia siku chache zilizopita
17:29
about the valuethamani of makingkufanya individualmtu binafsi heroismheroism so commonplacekawaida
237
1031000
9000
kuhusu thamani ya kufanya ujasiri uonekane kitu cha kawaida
17:38
that it becomesinakuwa banalbanal or routinekawaida.
238
1040000
3000
ili iwe jambo la kawaida.
17:41
What we need is anothermwingine heroshujaa generationkizazi. Those of us who are alivehai
239
1043000
9000
Tunachohitaji sasa ni kizazi kipya cha majasiri. Sisi tulio hai
17:50
in the UnitedMuungano StatesMarekani of AmericaAmerika
240
1052000
2000
ndani ya Marekani
17:52
todayleo especiallyhasa, but alsopia the restpumzika of the worldulimwengu,
241
1054000
2000
hasa leo, na hata kwa dunia nzima,
17:55
have to somehowkwa namna fulani understandkuelewa that historyhistoria
242
1057000
5000
inabidi waelewe kuwa historia
18:00
has presentediliyotolewa us with a choiceuchaguzi -- just as JillJill [BolteBolte] TaylorTaylor was figuringkuzingatia out
243
1062000
10000
imetupa uchaguzi -- kama vile ambavyo Jill Bolte Taylor alipojaribu
18:10
how to savesalama her life while she was distractedaliwasihi
244
1072000
5000
kuokoa maisha yake wakati alipokuwa amekinzwa
18:15
by the amazingajabu experienceuzoefu that she was going throughkupitia.
245
1077000
4000
na hali ya kushangaza iliyomkumba.
18:19
We now have a cultureutamaduni of distractionkuvuruga.
246
1081000
3000
Sasa tuna utamaduni wa ukinzani.
18:22
But we have a planetarysayari emergencydharura.
247
1084000
5000
Lakini tuna dharura ya kidunia.
18:27
And we have to find a way to createkuunda,
248
1089000
4000
Inabidi tutafute njia ya kujenga,
18:31
in the generationkizazi of those alivehai todayleo, a sensehisia of generationalutundu missionujumbe.
249
1093000
6000
katika kizazi cha walio hai leo, wito wa dhamira
18:37
I wishunataka I could find the wordsmaneno to conveykuwasilisha this.
250
1099000
3000
Natamani ningepata maneno muafaka ya kuelezea hili.
18:43
This was anothermwingine heroshujaa generationkizazi
251
1105000
2000
Hiki kilikuwa ni kizazi kingine shupavu
18:45
that broughtkuletwa democracydemokrasia to the planetsayari.
252
1107000
3000
kilicholeta demokrasia katika dunia.
18:48
AnotherMwingine that endedilimalizika slaveryutumwa. And that gavealitoa womenwanawake the right to votekupiga kura.
253
1110000
7000
Ambacho kiliondoa utumwa. Na kuwapa wanawake haki ya kupiga kura.
18:55
We can do this. Don't tell me that we don't have the capacityuwezo to do it.
254
1117000
7000
Tunaweza kulifanya hili. Usiniambie kuwa hatuna uwezo wa kulifanya.
19:02
If we had just one week'sya wiki worththamani of what we spendtumia on the IraqIraki WarVita,
255
1124000
4000
Iwapo tukiwa na wiki moja tu ya gharama tunaitumia kwenye vita vya Iraki,
19:06
we could be well on the way to solvingkutatua this challengechangamoto.
256
1128000
3000
tungekuwa tunakaribia kutatua changamoto hili.
19:09
We have the capacityuwezo to do it.
257
1131000
4000
Tuna uwezo wa kutenda.
19:19
One finalmwisho pointuhakika: I'm optimisticmatumaini, because I believe
258
1141000
13000
Jambo la mwisho. Nina matumaini, kwasababu nina amini
19:32
we have the capacityuwezo, at momentswakati of great challengechangamoto,
259
1154000
4000
tuna uwezo, katika wakati huu wa changamoto kubwa,
19:36
to setkuweka asidekando the causessababu of distractionkuvuruga and risekupanda to the challengechangamoto
260
1158000
6000
kuweka pembeni ukinzani na kujikwamua kwenye changamoto hili.
19:42
that historyhistoria is presentingkuwasilisha to us.
261
1164000
3000
ambalo historia imetuwekea.
19:47
SometimesWakati mwingine I hearkusikia people respondjibu to the disturbingkutisha factsukweli of the climatehali ya hewa crisismgogoro
262
1169000
12000
Wakati mwingine nasikia watu wakiongelea kuhusu hali tete ya matatizo ya mabadiliko ya hali ya hewa
19:59
by sayingkusema, "Oh, this is so terriblembaya.
263
1181000
2000
kwa kusema, "Oh, hii mbaya sana.
20:01
What a burdenmzigo we have." I would like to askkuuliza you
264
1183000
6000
Mzigo mkubwa tunao." Ningependa kuwaomba
20:07
to reframereframe that. How manywengi generationsvizazi
265
1189000
4000
mbadilishe hilo. Ni vizazi vingapi
20:11
in all of humanbinadamu historyhistoria have had the opportunitynafasi
266
1193000
5000
katika historia ya mwanadamu wamekuwa na fursa
20:16
to risekupanda to a challengechangamoto that is worthythamani of our bestbora effortsjuhudi?
267
1198000
9000
ya kupambana na changamoto lenye kuhitaji juhudi zetu kubwa?
20:25
A challengechangamoto that can pullkuvuta from us
268
1207000
6000
Changamoto ambalo litatukamua
20:31
more than we knewalijua we could do? I think we oughtlazima to approachmbinu
269
1213000
8000
kuliko uwezo wetu wa kutenda? Nafikiri inabidi tukabiliane
20:39
this challengechangamoto with a sensehisia of profoundkina joyfuraha
270
1221000
4000
na changamoto hili kwa furaha kubwa
20:43
and gratitudeshukrani that we are the generationkizazi
271
1225000
5000
na shukrani kuwa sisi ni kizazi
20:48
about whichambayo, a thousandelfu yearsmiaka from now,
272
1230000
4000
ambacho, miaka elfu ijayo,
20:52
philharmonicphilharmonic orchestrasorchestras and poetswashairi and singerswaimbaji will celebratekusherehekea
273
1234000
9000
waghani wa muziki na washairi watasheherekea
21:01
by sayingkusema, they were the oneswale that foundkupatikana it withinndani themselveswenyewe
274
1243000
7000
kwa kusema, kuwa sisi tulifanikiwa kujitafuta ndani mwetu
21:08
to solvekutatua this crisismgogoro and laykuweka the basismsingi
275
1250000
5000
kutatua tatizo hili na kuweka msingi
21:13
for a brightmkali and optimisticmatumaini humanbinadamu futurebaadaye.
276
1255000
2000
kwa maisha ya baadae ya mwanandamu yenye matumaini.
21:15
Let's do that. Thank you very much.
277
1257000
3000
Tufanye hivyo. Asanteni sana.
21:42
ChrisChris AndersonAnderson: For so manywengi people at TEDTED, there is deepkina painmaumivu
278
1284000
6000
Chris Anderson: Kwa watu wengi wa TED, kuna uchungu mkubwa
21:48
that basicallykimsingi a designkubuni issuesuala
279
1290000
2000
ambao ni wa ubunifu tu -- lakini mwishowe,
21:50
on a votingkupiga kura formfomu --
280
1292000
2000
ubunifu kwenye karatasi ya uchaguzi --
21:52
one badmbaya designkubuni issuesuala meantmaana yake that your voicesauti wasn'thaikuwa beingkuwa heardkusikia
281
1294000
4000
ubunifu mbaya ni kwamba sauti yako haikusikika
21:56
like that in the last eightnane yearsmiaka in a positionnafasi
282
1298000
1000
kama ile ya miaka nane iliyopita katika nafasi
21:57
where you could make these things come truekweli.
283
1299000
2000
ambayo ungeweza kufanya kweli.
21:59
That hurtshuumiza.
284
1301000
2000
Hii inauma.
22:01
AlAl GoreGore: You have no ideawazo. (LaughterKicheko)
285
1303000
7000
Al Gore: Hamuelewi ninyi. (Kicheko).
22:11
CACA: When you look at what the leadingkuongoza candidateswagombea
286
1313000
1000
CA: Ukiangalia wagombea wanaoongoza
22:12
in your ownmwenyewe partychama are doing now -- I mean, there's --
287
1314000
2000
katika chama chako wanachokifanya kwa sasa – Namaanisha, kuna --
22:14
are you excitedmsisimko by theirwao plansmipango on globalkimataifa warmingjoto?
288
1316000
5000
unafurahia mipango yao kuhusu matatizo ya hali ya hewa?
22:28
AGAG: The answerjibu to the questionswali is hardngumu for me
289
1330000
4000
AG: Jibu la swali hilo ni gumu kwangu
22:32
because, on the one handmkono, I think that
290
1334000
4000
kwasababu, kwa upande mwingine, nadhani kwamba
22:36
we should feel really great about the factukweli
291
1338000
4000
ni lazima tuone fahari kwa ukweli kwamba
22:41
that the RepublicanJamhuri nomineemteule -- certainfulani nomineemteule --
292
1343000
6000
mgombea wa Republican – mgombea wa uhakika--
22:47
JohnYohana McCainMcCain, and bothwote wawili of the finalistswahitimisho
293
1349000
4000
John McCain, na wagombea wote
22:51
for the DemocraticKidemokrasia nominationuteuzi -- all threetatu have a very differenttofauti
294
1353000
5000
wa Democratic – wote watatu wana tofauti
22:56
and forward-leaningmbele-leaning positionnafasi
295
1358000
2000
ya mitazamo ya namna ya kusonga mbele
22:58
on the climatehali ya hewa crisismgogoro. All threetatu have offeredinayotolewa leadershipuongozi,
296
1360000
5000
juu ya matatizo ya hali ya hewa. Wote watatu wameahidi kutoa mwongozo,
23:03
and all threetatu are very differenttofauti from the approachmbinu takenkuchukuliwa
297
1365000
4000
na wote watatu wana mitazamo tofauti kutokana na msimamo
23:07
by the currentsasa administrationutawala. And I think
298
1369000
3000
wa uongozi wa sasa. Na ninadhani
23:10
that all threetatu have alsopia been responsiblewajibu in
299
1372000
4000
kuwa wote watatu wamewajibika katika
23:14
puttingkuweka forwardmbele plansmipango and proposalsmapendekezo. But the campaignkampeni dialoguemajadiliano that --
300
1376000
11000
kupitisha mipango na mapendekezo. Lakini mazungumzo ya kampeni --
23:25
as illustratediliyoonyeshwa by the questionsmaswali --
301
1387000
1000
kama yalivyofafanuliwa kwa maswali --
23:26
that was put togetherpamoja by the
302
1388000
1000
ambayo yalitayarishwa na
23:27
LeagueLigi of ConservationUhifadhi VotersWapigakura, by the way, the analysisuchambuzi of all the questionsmaswali --
303
1389000
3000
Umoja wa Wapiga Kura Watunzaji wa Mazingira, mchanganuo wa maswali yote --
23:30
and, by the way, the debatesmjadala have all been
304
1392000
2000
na, mathalani, midahalo yote
23:34
sponsoredkufadhiliwa by something that goeshuenda by the OrwellianOrwellian labellebo,
305
1396000
2000
imedhaminiwa na nembo ya Orwellian,
23:36
"CleanSafi CoalMakaa ya mawe." Has anybodymtu yeyote noticedniliona that?
306
1398000
4000
“Makaa Safi.” Kuna mtu yeyote ameliona hilo?
23:40
EveryKila singlemoja debatemjadala has been sponsoredkufadhiliwa by "CleanSafi CoalMakaa ya mawe."
307
1402000
4000
Kila mdahalo ulidhaminiwa na “Makaa Masafi.”
23:44
"Now, even lowerchini emissionsuzalishaji!"
308
1406000
2000
“Naam, kupunguza zaidi hewa chafu!”
23:46
The richnessutajiri and fullnessukamilifu of the dialoguemajadiliano
309
1408000
4000
Ukubwa na uzito wa mazungumzo
23:50
in our democracydemokrasia has not laidkuweka the basismsingi
310
1412000
3000
katika demokrasia yetu haujaweka msingi
23:53
for the kindaina of boldujasiri initiativempango that is really neededinahitajika.
311
1415000
4000
katika mikakati thabiti inayohitajika.
23:57
So they're sayingkusema the right things and they mayinaweza --
312
1419000
3000
Kwa hiyo wanasema maneno muafaka na itabidi wafanye --
24:00
whichevernamna yoyote of them is electedwaliochaguliwa -- mayinaweza do the right thing,
313
1422000
3000
yeyote atakayechaguliwa – jambo la muhimu,
24:03
but let me tell you: when I camealikuja back from KyotoKyoto
314
1425000
4000
lakini ngoja niwaeleze: niliporudi kutoka Kyoto
24:07
in 1997, with a feelinghisia of great happinessfuraha
315
1429000
7000
mwaka 1997 nikiwa na hisia za furaha kubwa
24:14
that we'dtunatarajia gottenimepata that breakthroughmafanikio there,
316
1436000
2000
kwamba tumewezakupata utatuzi huko,
24:16
and then confrontedwanakabiliwa the UnitedMuungano StatesMarekani SenateSeneti,
317
1438000
2000
na nililikabili bunge la Marekani,
24:18
only one out of 100 senatorsmaseneta was willingtayari to votekupiga kura
318
1440000
4000
lakini mbunge mmoja kati ya 100 alikuwa tayari kupiga kura
24:22
to confirmkuthibitisha, to ratifykuridhia that treatyMkataba. WhateverChochote the candidateswagombea say
319
1444000
7000
kupitisha, kuridhia mkataba huo. Chochote watakachosema wagombea
24:29
has to be laidkuweka alongsidesambamba na what the people say.
320
1451000
5000
lazima kiwe sambamba na watakachosema watu.
24:34
This challengechangamoto is partsehemu of the fabrickitambaa
321
1456000
4000
Changamoto hili ni sehemu ya mfumo
24:38
of our wholeyote civilizationustaarabu.
322
1460000
2000
wa ustaarabu wetu wote.
24:40
COMRATIBU2 is the exhalingexhaling breathpumzi of our civilizationustaarabu, literallyhalisi.
323
1462000
3000
CO2 ni pumzi ya ustaarabu wetu.
24:44
And now we mechanizedmechanized that processmchakato. ChangingKubadilisha that patternmfano
324
1466000
3000
Na sasa tumeutengeneza mlolongo huu bandia. Kubadilisha mwelekeo
24:47
requiresinahitaji a scopewigo, a scalekiwango, a speedkasi of changemabadiliko
325
1469000
7000
kunahitaji upeo, kipimo, mwelekeo wa mabadiliko
24:54
that is beyondzaidi what we have donekufanyika in the pastzilizopita.
326
1476000
3000
ambayo ni zaidi ya tulivyofanya huko nyuma.
24:57
So that's why I beganilianza by sayingkusema,
327
1479000
2000
Na ndio maana ninaanza kwa kusema,
24:59
be optimisticmatumaini in what you do, but be an activekazi citizenraia.
328
1481000
6000
muwe na matumaini kwa mnachokifanya, lakini muwe raia wenye shauku
25:06
DemandMahitaji -- changemabadiliko the lightmwanga bulbsLED,
329
1488000
2000
Mahitaji – badilisha taa za umeme,
25:08
but changemabadiliko the lawssheria. ChangeMabadiliko the globalkimataifa treatiesmikataba.
330
1490000
3000
lakini pia badilisha sheria. Badilisha mikataba ya kimataifa.
25:11
We have to speaksema up. We have to solvekutatua this democracydemokrasia -- this --
331
1493000
6000
Ni lazima tuongelee hili. Tutatue hii demokrasia – hii--
25:18
We have sclerosissclerosis in our democracydemokrasia. And we have to changemabadiliko that.
332
1500000
6000
Tuna sclerosis kwenye demokrasia yetu. Na inabidi tubadili hili.
25:25
Use the InternetTovuti. Go on the InternetTovuti.
333
1507000
1000
Tumia mtandao. Nenda kwenye mtandao.
25:26
ConnectKuunganisha with people. BecomeKuwa very activekazi as citizenswananchi.
334
1508000
4000
Ungana na watu. Muwe raia wenye shauku
25:30
Have a moratoriumkusitisha -- we shouldn'thaipaswi
335
1512000
2000
Muweze kuzuia -- hatuwezi
25:32
have any newmpya coal-firedmakaa ya mawe wafukuzwa kazi generatingkuzalisha plantsmimea
336
1514000
2000
kuwa na mitambo mipya ya kutengeneza nishati ya makaa
25:34
that aren'tsio ableinaweza to capturekukamata and storekuhifadhi COMRATIBU2, whichambayo meansina maana we have to
337
1516000
5000
ambayo haiwezi kuchuja na kutunza CO2. Hii ina maana kwamba inatulazimu
25:39
quicklyharaka buildjenga these renewableinabadilishwa sourcesvyanzo.
338
1521000
2000
tujenge haraka vyanzo hivi vya nishati mbadala.
25:41
Now, nobodyhakuna is talkingkuzungumza on that scalekiwango. But I do believe
339
1523000
4000
Kwa sasa, hakuna mtu anaongelea kwenye kiwango hicho. Lakini naamini
25:45
that betweenkati now and NovemberNovemba, it is possibleinawezekana.
340
1527000
4000
kwamba kati ya sasa na Novemba, inawezekana.
25:49
This AllianceMuungano for ClimateHali ya hewa ProtectionUlinzi
341
1531000
1000
Huu Mshikamano wa Kutunza Mazingira
25:51
is going to launchuzinduzi a nationwidekote ulimwenguni campaignkampeni --
342
1533000
3000
utazindua kampeni ya nchi nzima --
25:54
grassrootsmaeneo mobilizationuhamasishaji, televisiontelevisheni adsmatangazo, InternetTovuti adsmatangazo,
343
1536000
3000
uhamasishaji kuanzia shina, matangazo ya luninga, matangazo ya mtandaoni,
25:57
radioredio, newspapergazeti -- with partnershipsushirikiano with everybodykila mtu
344
1539000
3000
radio, magazeti – kwa kushirikiana na kila mtu
26:00
from the GirlMsichana ScoutsScouts to the hunterswawindaji and fishermenwavuvi.
345
1542000
3000
Kutoka Maskauti wa Kike mpaka wawindaji na wavuvi.
26:03
We need help. We need help.
346
1545000
4000
Tuna hitaji msaada. Tunahitaji msaada.
26:07
CACA: In termsmaneno of your ownmwenyewe personalbinafsi rolejukumu going forwardmbele,
347
1549000
4000
CA: Kwa wajibu wako binafsi kusonga mbele,
26:11
AlAl, is there something more than that
348
1553000
2000
Al, kuna kitu kingine zaidi ya hicho
26:13
you would like to be doing?
349
1555000
1000
ambacho utapenda kufanya?
26:14
AGAG: I have prayedaliomba that I would be ableinaweza to find the answerjibu
350
1556000
8000
AG: Nimekuwa nikisali ili niweze kupata jibu
26:22
to that questionswali. What can I do?
351
1564000
5000
la swali hilo. Nifanyaje?
26:27
BuckminsterBuckminster FullerDobi oncemara moja wrotealiandika, "If the futurebaadaye
352
1569000
4000
Buckminster Fuller aliandika, "Kama maisha ya baadae ya
26:31
of all humanbinadamu civilizationustaarabu dependedilitegemea on me, what would I do?
353
1573000
5000
ya ustaarabu yangenitegemea mimi, ningefanya nini?
26:36
How would I be?" It does dependtegemee on all of us,
354
1578000
5000
Nitakuwaje? Itatutegemea sisi sote,
26:41
but again, not just with the lightmwanga bulbsLED.
355
1583000
2000
hata hivyo, sio kwa taa za umeme tu.
26:43
We, mostwengi of us here, are AmericansWamarekani. We have a democracydemokrasia.
356
1585000
8000
Wengi wetu hapa, ni Wamarekani. Tuna demokrasia.
26:51
We can changemabadiliko things, but we have to activelykikamilifu changemabadiliko.
357
1593000
6000
Tunaweza kubadili mambo, lakini tunatakiwa tuhamasike kubadili.
26:57
What's neededinahitajika really is a higherjuu levelngazi of consciousnessfahamu.
358
1599000
5000
Kinachotakiwa hasa ni ufahamu zaidi.
27:02
And that's hardngumu to --
359
1604000
2000
Na hii ni ngumu ku --
27:04
that's hardngumu to createkuunda -- but it is comingkuja.
360
1606000
4000
ni ngumu kuijenga -- lakini inakuja.
27:08
There's an oldzamani AfricanAfrika proverbMethali that some of you know
361
1610000
3000
Kuna methali ya zamani ya Kiafrika ambayo baadhi yenu mnaijua
27:11
that saysanasema, "If you want to go quicklyharaka, go alonepeke yake;
362
1613000
4000
ambayo inasema, "iwapo unataka kwenda haraka, nenda peke yako;
27:15
if you want to go farmbali, go togetherpamoja." We have to go farmbali, quicklyharaka.
363
1617000
8000
iwapo mnataka kwenda mbali, nendeni pamoja. "Inabidi twende mbali haraka.
27:23
So we have to have a changemabadiliko in consciousnessfahamu.
364
1625000
4000
Kwahiyo inatubidi tuwe na mabadiliko katika ufahamu.
27:27
A changemabadiliko in commitmentkujitolea. A newmpya sensehisia of urgencydharura.
365
1629000
4000
Mabadiliko katika malengo. Nia mpya ya dharura.
27:31
A newmpya appreciationshukrani for the privilegeupendeleo
366
1633000
3000
Utambuzi mpya wa fursa hii
27:34
that we have of undertakingkufanya this challengechangamoto.
367
1636000
3000
tuliyonayo katika kukabiliana na changamoto hili.
27:37
CACA: AlAl GoreGore, thank you so much for comingkuja to TEDTED.
368
1639000
4000
CA: Al Gore, asanteni sana kwa kuja TED
27:41
AGAG: Thank you. Thank you very much.
369
1643000
4000
AG: Asante. Asante sana. (Makofi)

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Al Gore - Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions.

Why you should listen

Former Vice President Al Gore is co-founder and chairman of Generation Investment Management. While he’s is a senior partner at Kleiner Perkins Caufield & Byers, and a member of Apple, Inc.’s board of directors, Gore spends the majority of his time as chair of The Climate Reality Project, a nonprofit devoted to solving the climate crisis.

He is the author of the bestsellers Earth in the Balance, An Inconvenient Truth, The Assault on Reason, Our Choice: A Plan to Solve the Climate Crisis, and most recently, The Future: Six Drivers of Global Change. He is the subject of the Oscar-winning documentary An Inconvenient Truth and is the co-recipient, with the Intergovernmental Panel on Climate Change, of the Nobel Peace Prize for 2007 for “informing the world of the dangers posed by climate change.”

Gore was elected to the U.S. House of Representatives in 1976, 1978, 1980 and 1982 and the U.S. Senate in 1984 and 1990. He was inaugurated as the 45th Vice President of the United States on January 20, 1993, and served eight years.

More profile about the speaker
Al Gore | Speaker | TED.com