TED2008
Brian Cox: CERN's supercollider
ไบรอัน ค็อกส์ (Brian Cox) บรรยายถึง เครื่องชนอนุภาคของ CERN
Filmed:
Readability: 4.2
4,087,820 views
"นักฟิสิกส์ขาร๊อค" ไบรอัน ค็อกส์ พูดเกี่ยวกับงานของเขาที่เครื่องยิงอนุภาคขนาดใหญ่ (LHC) ที่ CERN
ด้วยการอภิปรายที่น่าติดตามและเข้าใจง่าย ถึงกิจกรรมทางวิทยาศาสตร์ที่ใหญ่ยักษ์ที่สุดนี้ ไบรอัน ค็อกส์ ได้นำเราเข้าร่วมการเดินทางแห่งโครงการอันยิ่งใหญ่
Brian Cox - Physicist
Physicist Brian Cox has two jobs: working with the Large Hadron Collider at CERN, and explaining big science to the general public. He's a professor at the University of Manchester. Full bio
Physicist Brian Cox has two jobs: working with the Large Hadron Collider at CERN, and explaining big science to the general public. He's a professor at the University of Manchester. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:19
This is the Large Hadron Collider.
0
1000
3000
นี่คือ เครื่องชนอนุภาคขนาดใหญ่
(Large Hadron Collider; LHC)
(Large Hadron Collider; LHC)
00:22
It's 27 kilometers in circumference.
1
4000
2000
มันมีเส้นรอบวง 27 กิโลเมตร
00:24
It's the biggest scientific experiment ever attempted.
2
6000
3000
มันเป็นความพยายาม
ในการทดลองวิทยาศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดเท่าที่มีมา
ในการทดลองวิทยาศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดเท่าที่มีมา
00:27
Over 10,000 physicists and engineers
3
9000
3000
นักฟิสิกส์และวิศวกรกว่า 10,000 คน
00:30
from 85 countries around the world
4
12000
2000
จาก 85 ประเทศทั่วโลก
00:32
have come together over several decades
5
14000
2000
ทำงานร่วมกัน กว่าหลายทศวรรษ
00:34
to build this machine.
6
16000
2000
เพื่อที่จะสร้างเครื่องดังกล่าว
00:36
What we do is we accelerate protons --
7
18000
2000
สิ่งที่เราทำก็คือ เราเร่งความเร็วโปรตรอน
00:38
so, hydrogen nuclei --
8
20000
2000
หรือว่า นิวเคลียสของไฮโดรเจน
00:40
around 99.999999
9
22000
4000
ที่ความเร็วประมาณ 99.999999
00:44
percent the speed of light.
10
26000
2000
เปอร์เซ็นต์ของความเร็วแสง
00:46
Right? At that speed, they go around
11
28000
2000
เอาล่ะครับ ด้วยความเร็วนั้น พวกมันวิ่งไป
00:48
that 27 kilometers 11,000 times a second.
12
30000
4000
ตามทาง 27 กิโลเมตร 11,000 ครั้งต่อวินาที
00:52
And we collide them with another beam of protons
13
34000
2000
และพวกเราก็ชนมันเข้ากับโปรตรอนอีกตัว
00:54
going in the opposite direction.
14
36000
3000
ที่วิ่งสวนทางมา
00:57
We collide them inside giant detectors.
15
39000
2000
พวกเราชนมันในเครื่องตรวจจับขนาดใหญ่
00:59
They're essentially digital cameras.
16
41000
2000
อันที่จริงพวกมันก็คือกล้องดิจิตัล
01:01
And this is the one that I work on, ATLAS.
17
43000
2000
และนี่คือ ATLAS ที่ผมทำงานอยู่
01:03
You get some sense of the size --
18
45000
2000
คุณคงพอทราบได้ถึงขนาด
01:05
you can just see these EU standard-size
19
47000
2000
คุณสามารถเห็นชาวยุโรปขนาดมาตรฐาน
01:07
people underneath.
20
49000
2000
ที่ยืนอยู่ข้างล่างนี่
01:09
(Laughter)
21
51000
2000
(เสียงหัวเราะ)
01:11
You get some sense of the size: 44 meters wide,
22
53000
3000
คุณคงพอกะเอาได้ มันกว้าง 44 เมตร
01:14
22 meters in diameter, 7,000 tons.
23
56000
3000
เส้นผ่าศูนย์กลาง 22 เมตร และน้ำหนัก 7,000 ตัน
01:17
And we re-create the conditions that were present
24
59000
3000
และเราก็จำลองสร้างสภาวะที่ปรากฏอยู่
01:20
less than a billionth of a second after the universe began
25
62000
3000
ณ ตอนที่เอกภพเราเพิ่งมีกำเนิดได้เพียง
หนึ่งในพันล้านวินาที
หนึ่งในพันล้านวินาที
01:23
up to 600 million times a second
26
65000
2000
(โปรตรอน) ชนกันถึง 6 ล้านครั้งต่อวินาที
01:25
inside that detector -- immense numbers.
27
67000
3000
ในเครื่องตรวจจับนั่น เป็นจำนวนที่มากที่เดียว
01:29
And if you see those metal bits there --
28
71000
2000
และถ้าคุณเห็นส่วนที่เป็นโลหะตรงนั้น
01:31
those are huge magnets that bend
29
73000
2000
พวกนั้นคือแม่เหล็กขนาดใหญ่ ที่สามารถเบี่ยงเบน
01:33
electrically charged particles,
30
75000
2000
เส้นทางของอนุภาคที่มีประจุไฟฟ้า
01:35
so it can measure how fast they're traveling.
31
77000
2000
เพื่อที่มันจะสามารถคำนวณได้ว่า
พวกมันเดินทางเร็วแค่ไหน
พวกมันเดินทางเร็วแค่ไหน
01:37
This is a picture about a year ago.
32
79000
2000
นี่เป็นภาพประมาณปีก่อน
01:39
Those magnets are in there.
33
81000
2000
แม่เหล็กเหล่านั้นอยู่ในนั้น
01:41
And, again, a EU standard-size, real person,
34
83000
2000
และอีกครั้งครับ นั่นคนยุโรปขนาดมาตรฐาน คนจริงๆเลย
01:43
so you get some sense of the scale.
35
85000
3000
คุณคงกะได้ถึงขนาดนะครับ
01:46
And it's in there that those mini-Big Bangs will be created,
36
88000
2000
และนี่ในนั้นเองที่ บิกแบง (Big Bang) เล็กๆ
จะถูกสร้างขึ้น
จะถูกสร้างขึ้น
01:48
sometime in the summer this year.
37
90000
2000
ในช่วงฤดูร้อนในปีนี้
01:50
And actually, this morning, I got an email
38
92000
2000
และที่จริง เมื่อเช้านี้ผมได้รับอีเมล์
01:52
saying that we've just finished, today,
39
94000
2000
บอกว่า การประกอบชิ้นสุดท้ายของ ATLAS
01:54
building the last piece of ATLAS.
40
96000
2000
เพิ่งสำเร็จเสร็จสิ้นวันนี้
01:56
So as of today, it's finished. I'd like to say
41
98000
2000
ในวันนี้ มันได้ถูกสร้างสมบูรณ์แล้ว
ผมอยากที่จะบอกว่า
ผมอยากที่จะบอกว่า
01:58
that I planned that for TED,
42
100000
2000
ผมวางแผนนี้ไว้สำหรับ TED เลย
02:00
but I didn't. So it's been completed as of today.
43
102000
3000
แต่เปล่าหรอกครับ
แต่มันก็เสร็จสมบูรณ์แล้ว ณ วันนี้
แต่มันก็เสร็จสมบูรณ์แล้ว ณ วันนี้
02:03
(Applause)
44
105000
4000
(เสียงปรบมือ)
02:07
Yeah, it's a wonderful achievement.
45
109000
2000
ครับ มันเป็นความสำเร็จที่น่าปลื้มใจ
02:09
So, you might be asking, "Why?
46
111000
2000
คุณอาจจะถามว่า "ทำไมล่ะ"
02:11
Why create the conditions that were present
47
113000
2000
ทำไมถึงต้องสร้างสภาวะที่ปรากฏอยู่
02:13
less than a billionth of a second after the universe began?"
48
115000
3000
ในช่วงที่เอกภพเพิ่งเกิดได้น้อยกว่า หนึ่งในพันล้านวินาที
02:16
Well, particle physicists are nothing if not ambitious.
49
118000
3000
ครับ นักฟิสิกส์อนุภาคคงจะไม่มีอะไรดี
ถ้าไม่ทะเยอทะยาน
ถ้าไม่ทะเยอทะยาน
02:19
And the aim of particle physics is to understand
50
121000
3000
และเป้าหมายของนักฟิสิกส์อนุภาคก็คือ
พยายามที่จะเข้าใจ
พยายามที่จะเข้าใจ
02:22
what everything's made of, and how everything sticks together.
51
124000
3000
ว่าอะไรที่เป็นองค์ประกอบของทุกสิ่ง
และทุกๆอย่างเข้ามาติดอยู่ด้วยกันได้อย่างไร
และทุกๆอย่างเข้ามาติดอยู่ด้วยกันได้อย่างไร
02:25
And by everything I mean, of course,
52
127000
2000
และที่ผมบอกว่าทุกอย่าง แน่นอน ผมหมายถึง
02:27
me and you, the Earth, the Sun,
53
129000
3000
ผมและคุณ โลก ดวงอาทิตย์
02:30
the 100 billion suns in our galaxy
54
132000
3000
และดาวฤกษ์เป็น ล้านล้านดวงในดาราจักร
02:33
and the 100 billion galaxies
55
135000
2000
และดาราจักรอีกเป็นล้านล้าน
02:35
in the observable universe.
56
137000
2000
ในเอกภพที่สำรวจได้
02:37
Absolutely everything.
57
139000
2000
ทุกสิ่งทุกอย่างเลยครับ
02:39
Now you might say, "Well, OK, but why not just look at it?
58
141000
2000
ทีนี้คุณอาจถามว่า "เอาล่ะ แต่ทำไมไม่แค่มองไปที่มันล่ะ
02:41
You know? If you want to know what I'm made of, let's look at me."
59
143000
3000
แบบว่า ถ้าคุณอยากรู้ว่าผมทำมาจากอะไร ก็จ้องที่ผมสิ"
02:44
Well, we found that as you look back in time,
60
146000
3000
เราพบว่า เมื่อคุณมองย้อนเวลากลับไป
02:47
the universe gets hotter and hotter,
61
149000
3000
เอกภพนั้นร้อนขึ้นร้อนขึ้น
02:50
denser and denser, and simpler and simpler.
62
152000
3000
หนาแน่นมากกว่า และเรียบง่ายมากกว่า
02:53
Now, there's no real reason I'm aware of for that,
63
155000
2000
ทีนี้ ทำไมมันเป็นเช่นนั้น ผมเองก็ไม่อาจทราบได้
02:55
but that seems to be the case.
64
157000
3000
แต่มันก็น่าจะเป็นแบบนั้น
02:58
So, way back in the early times of the universe,
65
160000
2000
ดังนั้น กลับไปยังจุดเริ่มต้นของเอกภพ
03:00
we believe it was very simple and understandable.
66
162000
3000
พวกเราเชื่อว่า มันเรียบง่ายมากและน่าจะเข้าใจได้
03:03
All this complexity, all the way to these wonderful things --
67
165000
3000
ทุกสิ่งที่ซับซ้อน เรื่อยมาถึงสิ่งที่น่าตื่นตาเหล่านี้ เช่น
03:06
human brains -- are a property of an old
68
168000
2000
สมองมนุษย์ ก็เป็นส่วนประกอบของสิ่งที่เก่า
03:08
and cold and complicated universe.
69
170000
3000
และเย็น และเป็นส่วนประกอบของเอกภพ
03:11
Back at the start, in the first billionth of a second,
70
173000
3000
กลับไปยังจุดเริ่มต้น
ในเศษหนึ่งส่วนพันล้านของวินาทีแรก
ในเศษหนึ่งส่วนพันล้านของวินาทีแรก
03:14
we believe, or we've observed, it was very simple.
71
176000
2000
เราเชื่อว่า หรือเราว่า มันเรียบง่ายมาก
03:16
It's almost like ...
72
178000
2000
มันแทบเหมือนกับ --
03:18
imagine a snowflake in your hand,
73
180000
2000
ลองคิดถึงเกล็ดน้ำแข็งในมือคุณ
03:20
and you look at it, and it's an incredibly complicated,
74
182000
3000
และคุณมองไปที่มัน และมันช่างซับซ้อนอย่างเหลือเชื่อ
03:23
beautiful object. But as you heat it up,
75
185000
3000
และสวยงาม แต่ถ้าคุณให้ความร้อนกับมัน
03:26
it'll melt into a pool of water,
76
188000
3000
มันจะละลายไปเป็นน้ำ
03:29
and you would be able to see that, actually, it was just made
77
191000
2000
และสิ่งที่คุณสามารถเห็นได้ก็คือ
จริงๆแล้ว มันสร้างมาจาก
จริงๆแล้ว มันสร้างมาจาก
03:31
of H20, water.
78
193000
3000
H2O น้ำ
03:34
So it's in that same sense that we look back in time
79
196000
2000
แบบเดียวกับที่พวกเรามองย้อนกลับไป
03:36
to understand what the universe is made of.
80
198000
3000
เพื่อที่จะเข้าใจว่าเอกภพสร้างขึ้นจากอะไร
03:39
And, as of today, it's made of these things.
81
201000
3000
และเท่าที่เราทราบในวันนี้ มันประกอบด้วยสิ่งเหล่านี้
03:42
Just 12 particles of matter,
82
204000
2000
แค่ อนุภาค 12 ชนิด
03:44
stuck together by four forces of nature.
83
206000
3000
ที่ติดยู่ด้วยกันด้วยแรงจากธรรมชาติทั้งสี่
03:48
The quarks, these pink things, are the things that make up protons and neutrons
84
210000
3000
ควาร์ก (quark) สีชมพูกลุ่มนี้
เป็นองค์ประกอบของโปรตรอนและนิวตรอน
เป็นองค์ประกอบของโปรตรอนและนิวตรอน
03:51
that make up the atomic nuclei in your body.
85
213000
3000
ที่เป็นส่วนประกอบของนิวเคลียสของอะตอมในตัวคุณ
03:54
The electron -- the thing that goes around
86
216000
2000
อิเล็กตรอน -- สิ่งที่เคลื่อนไปรอบๆ
03:56
the atomic nucleus --
87
218000
2000
นิวเคลียสของอะตอม
03:58
held around in orbit, by the way, by the electromagnetic force
88
220000
3000
มันโคจรไปรอบๆด้วยแรงแม่เหล็กไฟฟ้า
04:01
that's carried by this thing, the photon.
89
223000
2000
ที่อยู่ในสิ่งนี้ ซึ่งก็คือโฟตอน (photon)
04:03
The quarks are stuck together by other things called gluons.
90
225000
3000
ควาร์ก ติดอยู่ด้วยกันโดยสิ่งที่เรียกว่า กลูออน (gluon)
04:06
And these guys, here, they're the weak nuclear force,
91
228000
2000
และเจ้าพวกนี้ เป็นพลังงานนิวเคลียร์อย่างอ่อน
(อันตรกิริยาอย่างอ่อน)
(อันตรกิริยาอย่างอ่อน)
04:08
probably the least familiar.
92
230000
2000
บางทีอาจจะไม่เป็นที่รู้จักนัก
04:10
But, without it, the sun wouldn't shine.
93
232000
2000
แต่ถ้าไม่มีมัน ดวงอาทิตย์คงจะไม่ส่องแสง
04:12
And when the sun shines, you get copious quantities
94
234000
2000
และเมื่อดวงอาทิตย์ฉายแสง นิวทริโน (neutrino)
04:14
of these things, called neutrinos, pouring out.
95
236000
3000
ปริมาณมากมายก็จะถูกปล่อยออกมา
04:17
Actually, if you just look at your thumbnail --
96
239000
3000
ที่จริง ถ้าคุณลองมองที่เล็บมือของคุณ
04:20
about a square centimeter --
97
242000
3000
ที่มีขนาดประมาณ 1 ตารางเซนติเมตร
04:23
there are something like 60 billion neutrinos per second
98
245000
3000
บางครั้ง มีนิวทริโนถึง 6 หมื่นล้าน ต่อวินาที
04:26
from the sun, passing
99
248000
2000
จากดวงอาทิตย์ที่ผ่านทะลุ
04:28
through every square centimeter of your body.
100
250000
2000
ทุกๆ 1 ตารางเซนติเมตร ของร่างกายคุณ
04:30
But you don't feel them, because the weak force
101
252000
2000
แต่คุณไม่รู้สึกถึงพวกมัน เพราะว่าแรงอย่างอ่อน
04:32
is correctly named --
102
254000
2000
สมดั่งชื่อ--
04:34
very short range and very weak,
103
256000
2000
มีช่วงคลื่นที่สั่นและอ่อนมากๆ
04:36
so they just fly through you.
104
258000
2000
มันจึงแค่บินผ่านคุณไป
04:38
And these particles have been discovered
105
260000
2000
และอนุภาคพวกนี้ได้ถูกค้นพบ
04:40
over the last century, pretty much.
106
262000
2000
ตั้งแต่ศตวรรษที่แล้ว เห็นจะได้
04:42
The first one, the electron, was discovered in 1897,
107
264000
2000
อิเล็กตรอนถูกค้นพบก่อนเมื่อปี 1897
04:44
and the last one, this thing called the tau neutrino,
108
266000
3000
และ ทาว นิวตริโน (tau neutrino) ถูกค้นพบล่าสุด
04:47
in the year 2000. Actually just --
109
269000
2000
ในปี 2000
แค่ --
แค่ --
04:49
I was going to say, just up the road in Chicago. I know it's a big country,
110
271000
3000
ผมเกือบจะบอกว่า แค่ชิคาโกนี่เอง
[TED จัดที่มอนทาเรย์ แคลิฟอร์เนีย]
ผมรู้ว่าประเทศนี้ใหญ่มาก
[TED จัดที่มอนทาเรย์ แคลิฟอร์เนีย]
ผมรู้ว่าประเทศนี้ใหญ่มาก
04:52
America, isn't it?
111
274000
2000
นี่มันอเมริกาฯใช่ไหมครับ
04:55
Just up the road.
112
277000
2000
ไม่ไกลเลยเนอะ
04:58
Relative to the universe, it's just up the road.
113
280000
3000
ถ้าเปรียบเทียบกับเอกภพ มันก็แค่ถัดไปนิดเดียวเอง
05:01
(Laughter)
114
283000
2000
(เสียงหัวเราะ)
05:03
So, this thing was discovered in the year 2000,
115
285000
2000
ครับ เจ้าสิ่งนี้ถูกค้นพบเมื่อปี 2000 นี่เอง
05:05
so it's a relatively recent picture.
116
287000
3000
ฉะนั้น ภาพนี้ค่อนข้างจะทันสมัย
05:08
One of the wonderful things, actually, I find,
117
290000
2000
สำหรับผมแล้ว สิ่งที่เยี่ยมมากก็คือ
05:10
is that we've discovered any of them, when you realize how tiny they are.
118
292000
3000
การที่พวกเราได้ค้นพบมัน
แม้พวกมันจะมีขนาดเล็กจิ๋ว
แม้พวกมันจะมีขนาดเล็กจิ๋ว
05:13
You know, they're a step in size
119
295000
2000
ขนาดของมันเล็กมาก
05:15
from the entire observable universe.
120
297000
2000
เมื่อเทียบกับทั้งเอกภพที่เรารู้จัก
05:17
So, 100 billion galaxies,
121
299000
2000
ดังนั้น ดาราจักรเป็นล้านล้าน
05:19
13.7 billion light years away --
122
301000
3000
ห่างออกไป 13.7 พันล้านปีแสง --
05:22
a step in size from that to Monterey, actually,
123
304000
3000
เปรียบเทียบขนาดของสิ่งนั้นกับ มอนทาเรย์ (Monterey)
ที่จริงแล้ว
ที่จริงแล้ว
05:25
is about the same as from Monterey to these things.
124
307000
3000
ก็ประมาณได้กับขนาดของมอนทาเรย์เทียบกับสิ่งเหล่านี้
05:28
Absolutely, exquisitely minute,
125
310000
3000
ขนาดช่างเล็กเอามากๆเลย
05:31
and yet we've discovered pretty much the full set.
126
313000
3000
และเรายังสามารถที่จะค้นพบมันได้เกือบทั้งหมด
05:35
So, one of my most illustrious forebears
127
317000
3000
นักวิทยาศาสตร์รุ่นบุกเบิก
มีชื่อเสียงมากที่สุดคนหนึ่ง
มีชื่อเสียงมากที่สุดคนหนึ่ง
05:38
at Manchester University, Ernest Rutherford,
128
320000
2000
ณ มหาวิทยาลัยแมนเชสเตอร์
เออร์เนส รัทเทอร์ฟอร์ด (Ernest Rutherford)
เออร์เนส รัทเทอร์ฟอร์ด (Ernest Rutherford)
05:40
discoverer of the atomic nucleus,
129
322000
2000
ผู้ค้นพบนิวเคลียสของอะตอม
05:42
once said, "All science is either physics
130
324000
2000
กล่าวไว้ว่า "วิทยาศาสตร์ทั้งหลายนั้น
05:44
or stamp collecting."
131
326000
2000
ถ้ามันไม่เป็นฟิสิกส์ ก็เป็นการสะสมแสตมป์"
05:46
Now, I don't think he meant to insult
132
328000
3000
เอาล่ะครับ ผมไม่คิดว่าเขาตั้งใจจะพูดจาดูถูก
05:49
the rest of science,
133
331000
2000
วิทยาศาสตร์แขนงอื่นๆนะครับ
05:51
although he was from New Zealand, so it's possible.
134
333000
3000
ถึงแม้ว่าเขาจะมาจาก นิวซีแลนด์
มันก็อาจเป็นไปได้
มันก็อาจเป็นไปได้
05:54
(Laughter)
135
336000
2000
(เสียงหัวเราะ)
05:56
But what he meant was that what we've done, really,
136
338000
2000
แต่เขาหมายถึงว่า
สิ่งที่เราได้ทำลงไปนั้น อันที่จริง
สิ่งที่เราได้ทำลงไปนั้น อันที่จริง
05:58
is stamp collect there.
137
340000
2000
คือการสะสมแสตมป์นะครับ
06:00
OK, we've discovered the particles,
138
342000
2000
ครับ พวกเราค้นพบอนุภาค
06:02
but unless you understand the underlying
139
344000
2000
แต่เว้นเสียแต่ว่าคุณจะเข้าใจ
06:04
reason for that pattern -- you know, why it's built the way it is --
140
346000
3000
เหตุผลเบื้องหลังว่า ทำไมมันถึงเป็นรูปแบบนี้
06:07
really you've done stamp collecting. You haven't done science.
141
349000
3000
สิ่งที่คุณทำจริงๆแล้วก็คือการเรียงแสตมป์
คุณไม่ได้ทำอะไรเป็นวิทยาศาสตร์เลย
คุณไม่ได้ทำอะไรเป็นวิทยาศาสตร์เลย
06:10
Fortunately, we have
142
352000
2000
แต่โชคดีครับ
06:12
probably one of the greatest scientific achievements of the twentieth century
143
354000
3000
มีความสำเร็จทางวิทยาศาสตร์
ที่เยี่ยมที่สุดอันหนึ่งก็ว่าได้ ในศตวรรษที่ 20
ที่เยี่ยมที่สุดอันหนึ่งก็ว่าได้ ในศตวรรษที่ 20
06:15
that underpins that pattern.
144
357000
2000
ที่สนับสนุนรูปแบบการจัดเรียงนี้
06:17
It's the Newton's laws, if you want,
145
359000
2000
จะเรียกว่า กฎของนิวตัน
06:19
of particle physics.
146
361000
2000
สำหรับฟิสิกส์อนุภาค ก็ว่าได้ครับ
06:21
It's called the standard model -- beautifully simple mathematical equation.
147
363000
3000
มันเรียกว่า แบบจำลองมาตรฐานของฟิสิกส์เชิงอนุภาค
(the standard model) --
สมการคณิตศาสตร์เรียบง่ายสวยงามมาก
(the standard model) --
สมการคณิตศาสตร์เรียบง่ายสวยงามมาก
06:24
You could stick it on the front of a T-shirt,
148
366000
2000
คุณเอาไปปะที่เสื้อยืดก็ได้นะครับ
06:26
which is always the sign of elegance.
149
368000
3000
เป็นอะไรที่ดูหรูหราดี
06:29
This is it.
150
371000
2000
นั่นล่ะครับ
06:31
(Laughter)
151
373000
2000
(เสียงหัวเราะ)
06:33
I've been a little disingenuous, because I've expanded it out
152
375000
2000
ผมลวงคุณหรอกนะครับ เพราะว่าผมขยายมันออกมา
06:35
in all its gory detail.
153
377000
2000
ถึงรายละเอียดยิบย่อย
06:37
This equation, though, allows you to calculate everything --
154
379000
2000
ถึงอย่างนั้น
สมการนี้สามารถทำให้คุณคำนวณได้ทุกอย่าง
สมการนี้สามารถทำให้คุณคำนวณได้ทุกอย่าง
06:39
other than gravity -- that happens in the universe.
155
381000
3000
นอกจากแรงดึงดูด --
ทุกอย่างในเอกภพเลยครับ
ทุกอย่างในเอกภพเลยครับ
06:42
So, you want to know why the sky is blue, why atomic nuclei stick together --
156
384000
3000
ถ้าคุณอยากรู้ว่าทำไมท้องฟ้าถึงสีฟ้า
ทำไมนิวเคลียสของอะตอมติดอยู่ด้วยกันได้
ทำไมนิวเคลียสของอะตอมติดอยู่ด้วยกันได้
06:45
in principle, you've got a big enough computer --
157
387000
2000
ในทางทฤษฎี ถ้าคุณมีคอมพิวเตอร์ที่ใหญ่พอ --
06:47
why DNA is the shape it is.
158
389000
2000
หรือถ้าคุณสงสัยว่าทำไมดีเอ็นเอมีรูปร่างแบบนี้
06:49
In principle, you should be able to calculate it from that equation.
159
391000
3000
ในทางทฤษฎี คุณควรจะสามารถคำนวณได้จากสมการนี้
06:52
But there's a problem.
160
394000
2000
แต่มันมีปัญหานึง
06:55
Can anyone see what it is?
161
397000
3000
มีใครเห็นไหมครับว่าคืออะไร
06:59
A bottle of champagne for anyone that tells me.
162
401000
3000
ตอบผมได้มาเอาแชมเปญไปขวดนึงเลยครับ
07:02
I'll make it easier, actually, by blowing one of the lines up.
163
404000
2000
ผมจะทำให้ง่ายขึ้นหน่อย โดยขยายบรรทัดหนึ่งให้ดู
07:05
Basically, each of these terms
164
407000
2000
แต่ละตัวแปร
07:07
refers to some of the particles.
165
409000
2000
บ่งบอกถึงอนุภาคบางตัว
07:09
So those Ws there refer to the Ws, and how they stick together.
166
411000
3000
พวก W นี่ หมายถึง W (โบซอน)
และบอกว่าพวกมันติดอยู่ด้วยกันได้อยางไร
และบอกว่าพวกมันติดอยู่ด้วยกันได้อยางไร
07:12
These carriers of the weak force, the Zs, the same.
167
414000
3000
พวกนี้เป็นตัวที่มีแรงอย่างอ่อน
พวก Z (โบซอนอีกแบบ) ก็เช่นกัน
พวก Z (โบซอนอีกแบบ) ก็เช่นกัน
07:15
But there's an extra symbol in this equation: H.
168
417000
2000
แต่มันมีสัญลักษณ์อีกตัวหนึ่งในสมการ
07:17
Right, H.
169
419000
2000
ซึ่งก็คือ H
07:19
H stands for Higgs particle.
170
421000
2000
H ย่อมาจาก อนุภาค ฮิกส์ (Higgs)
07:21
Higgs particles have not been discovered.
171
423000
3000
อนุภาคฮิกส์ยังไม่ได้รับการค้นพบ
07:24
But they're necessary: they're necessary
172
426000
2000
แต่พวกมันจำเป็น
07:26
to make that mathematics work.
173
428000
2000
ต่อการคำนวณ
07:28
So all the exquisitely detailed calculations we can do
174
430000
2000
ฉะนั้นการคำนวณอันวิจิตรที่เราสามารถทำได้
07:30
with that wonderful equation
175
432000
2000
ด้วยสมการที่ยอดเยี่ยมนี้
07:32
wouldn't be possible without an extra bit.
176
434000
2000
จะเป็นไปไม่ได้เลยถ้าขาดสิ่งเพิ่มเติมที่ว่า
07:34
So it's a prediction:
177
436000
2000
มันมีการคาดคะเน
07:36
a prediction of a new particle.
178
438000
2000
เป็นการคาดคะเนถึงอนุภาคใหม่
07:38
What does it do?
179
440000
2000
พวกมันทำอะไรหรือ
07:40
Well, we had a long time to come up with good analogies.
180
442000
2000
เราใช้เวลานานในการคิดเปรียบเทียบ
07:42
And back in the 1980s, when we wanted the money
181
444000
3000
และย้อนไปยังยุค 1980 เมื่อเราต้องการงบ
07:45
for the LHC from the U.K. government,
182
447000
2000
สำหรับสร้าง LHC จากรัฐบาลอังกฤษ
07:47
Margaret Thatcher, at the time, said,
183
449000
2000
ในเวลานั้น มากาเร็ต แทชเชอร์ กล่าวว่า
07:49
"If you guys can explain, in language
184
451000
2000
"ถ้าพวกคุณสามารถอธิบาย ในภาษาแบบที่
07:51
a politician can understand,
185
453000
2000
นักการเมืองเข้าใจได้
07:53
what the hell it is that you're doing, you can have the money.
186
455000
3000
ว่าพวกคุณจะทำบ้าอะไร ก็เชิญเอาเงินไปเลย
07:56
I want to know what this Higgs particle does."
187
458000
2000
ฉันก็อยากรู้เหมือนกัน ว่าอนุภาคฮิกส์มันทำอะไร"
07:58
And we came up with this analogy, and it seemed to work.
188
460000
2000
และพวกเราก็ได้วิธีอธิบายแบบอุปมาขึ้นมา
ซึ่งมันก็ได้ผล
ซึ่งมันก็ได้ผล
08:00
Well, what the Higgs does is, it gives mass to the fundamental particles.
189
462000
3000
เอาล่ะครับ สิ่งที่ฮิกส์ทำก็คือ
มันให้มวลกับอนุภาคมูลฐานอื่นๆ
มันให้มวลกับอนุภาคมูลฐานอื่นๆ
08:03
And the picture is that the whole universe --
190
465000
2000
และภาพก็คือว่า ในเอกภพทั้งหมด --
08:05
and that doesn't mean just space, it means me as well, and inside you --
191
467000
3000
ไม่ใช่แค่อวกาศนะครับ
มันรวมไปถึงผมและในตัวคุณด้วย --
มันรวมไปถึงผมและในตัวคุณด้วย --
08:08
the whole universe is full of something called a Higgs field.
192
470000
3000
เอกภพทั้งหมดนั้นเต็มไปด้วย สนามฮิกส์ (Higgs field)
08:11
Higgs particles, if you will.
193
473000
2000
หรือจะเรียกว่า อนุภาคฮิกส์ ก็ได้
08:13
The analogy is that these people in a room
194
475000
2000
อุปมาว่าคนในห้องนี้
08:15
are the Higgs particles.
195
477000
2000
เป็นอนุภาคฮิกส์
08:17
Now when a particle moves through the universe,
196
479000
2000
เมื่ออนุภาคเดินทางในเอกภพ
08:19
it can interact with these Higgs particles.
197
481000
3000
มันมีปฏิสัมพันธ์กับอนุภาคฮิกส์เหล่านี้
08:22
But imagine someone who's not very popular moves through the room.
198
484000
3000
แต่ลองจินตนาการถึงคนที่ไม่ค่อยมีใครรู้จัก
เดินผ่านเข้ามาในห้อง
เดินผ่านเข้ามาในห้อง
08:25
Then everyone ignores them. They can just pass through the room very quickly,
199
487000
3000
ทุกคนก็ไม่สนใจ พวกเขาเดินผ่านห้องนี้ไปได้อย่างรวดเร็ว
08:28
essentially at the speed of light. They're massless.
200
490000
3000
ด้วยความเร็วแสง
พวกเขาไม่มีมวลเลย
พวกเขาไม่มีมวลเลย
08:31
And imagine someone incredibly important
201
493000
2000
และลองจินตนาการถึงบุคคลสำคัญ
08:33
and popular and intelligent
202
495000
2000
ที่โด่งดังและเก่งฉกาจฉกรรจ์
08:35
walks into the room.
203
497000
3000
เดินเข้ามาในห้อง
08:38
They're surrounded by people, and their passage through the room is impeded.
204
500000
3000
พวกเขาถูกห้อมล้อมด้วยคน
การเดินทางของเขาก็ถูกกีดขวาง
การเดินทางของเขาก็ถูกกีดขวาง
08:41
It's almost like they get heavy. They get massive.
205
503000
3000
เหมือนกับว่าพวกเขาตัวหนัก ตัวใหญ่
08:44
And that's exactly the way the Higgs mechanism works.
206
506000
3000
และนั่นเป็นกระบวนการแบบฮิกส์
08:47
The picture is that the electrons and the quarks
207
509000
2000
ภาพก็คือว่า อิเล็กตรอนและควาร์ก
08:49
in your body and in the universe that we see around us
208
511000
3000
ในตัวคุณและในเอกภพรอบๆเราที่เราเห็น
08:52
are heavy, in a sense, and massive,
209
514000
2000
หนัก และมีขนาดใหญ่ ในบริบทดังกล่าว
08:54
because they're surrounded by Higgs particles.
210
516000
2000
เพราะว่ามันถูกรายล้อมไปด้วยอนุภาคฮิกส์
08:56
They're interacting with the Higgs field.
211
518000
3000
พวกมันมีปฏิสัมพันธ์กับสนามฮิกส์
08:59
If that picture's true,
212
521000
2000
ถ้าภาพนั้นเป็นจริง
09:01
then we have to discover those Higgs particles at the LHC.
213
523000
3000
เราจะต้องทำการค้นหาอนุภาคฮิกส์ที่ LHC
09:05
If it's not true -- because it's quite a convoluted mechanism,
214
527000
2000
ถ้ามันไม่จริง --เพราะว่ามันเป็นกระบวนการที่ซับซ้อน
09:07
although it's the simplest we've been able to think of --
215
529000
3000
ถึงแม้ว่ามันจะตรงไปตรงมาที่สุดเท่าที่เราคิดได้ --
09:10
then whatever does the job of the Higgs particles
216
532000
2000
อะไรก็ตามที่ทำหน้าที่ แบบอนุภาคฮิกส์ ที่เรารู้จัก
09:12
we know have to turn up
217
534000
2000
จะต้องปรากฏขึ้น
09:14
at the LHC.
218
536000
2000
ณ LHC
09:16
So, that's one of the prime reasons we built this giant machine.
219
538000
3000
นั่นเป็นเหตุผลแรกเริ่มที่เราสร้างเครื่องยักษ์นี้ขึ้นมา
09:19
I'm glad you recognize Margaret Thatcher.
220
541000
2000
ผมดีใจจังที่คุณจำ มากาเร็ต แทชเชอร์ ได้
09:21
Actually, I thought about making it more culturally relevant, but --
221
543000
3000
ที่จริง ผมคิดจะทำให้มันสอดคล้องกับยุคสมัยมากกว่านี้
แต่ก็--
แต่ก็--
09:24
(Laughter)
222
546000
3000
(เสียงหัวเราะ)
09:27
anyway.
223
549000
2000
ไม่เป็นไร
09:29
So that's one thing.
224
551000
2000
นั่นเป็นเรื่องหนึ่ง
09:31
That's essentially a guarantee of what the LHC will find.
225
553000
3000
นั่นเป็นการยืนยันแน่ๆแล้วว่า LHC จะพบอะไร
09:34
There are many other things. You've heard
226
556000
2000
มันยังมีอีกหลายอย่าง คุณคงได้ยิน
09:36
many of the big problems in particle physics.
227
558000
2000
โจทย์ข้อใหญ่มากมายในฟิสิกส์อนุภาค
09:38
One of them you heard about: dark matter, dark energy.
228
560000
3000
หนึ่งในนั้นก็คือ สสารมืด พลังงานมืด
09:41
There's another issue,
229
563000
2000
และยังมีเรื่องอีกเรื่อง
09:43
which is that the forces in nature -- it's quite beautiful, actually --
230
565000
2000
ซึ่งเป็นแรงตามธรรมชาติ
มันค่อนข้างจะสวยงามนะครับ จริงๆ
มันค่อนข้างจะสวยงามนะครับ จริงๆ
09:45
seem, as you go back in time,
231
567000
2000
ถ้าคุณย้อนเวลากลับไป
09:47
they seem to change in strength.
232
569000
2000
พวกมันเหมือนจะเปลี่ยนความแรง
09:49
Well, they do change in strength.
233
571000
2000
ความแรงของพวกมันเปลี่ยน
09:51
So, the electromagnetic force, the force that holds us together,
234
573000
3000
พลังงานแม่เหล็กไฟฟ้า ซึ่งเป็นพลังงานที่ดึงเราไว้ด้วยกัน
09:54
gets stronger as you go to higher temperatures.
235
576000
3000
มีความแรงมากขึ้นเมื่ออุณหภูมิสูงขึ้น
09:57
The strong force, the strong nuclear force, which sticks nuclei together,
236
579000
3000
อันตรกิริยาอย่างเข้ม หรือแรงนิวเคลียร์อย่างเข้ม
ซึ่งดึงนิวเคลียสเอาไว้ด้วยกัน
ซึ่งดึงนิวเคลียสเอาไว้ด้วยกัน
10:00
gets weaker. And what you see is the standard model --
237
582000
3000
มันอ่อนลง และสิ่งที่คุณเห็นในแบบจำลองมาตรฐาน
10:03
you can calculate how these change -- is the forces,
238
585000
2000
คุณสามารถคำนวณได้ว่ามันเปลี่ยนไปอย่างไร
10:05
the three forces, other than gravity,
239
587000
2000
แรงทั้งสาม นอกจากแรงดึงดูด
[แรงอย่างอ่อน แรงอย่างเข้ม และแรงแม่เหล็กไฟฟ้า]
[แรงอย่างอ่อน แรงอย่างเข้ม และแรงแม่เหล็กไฟฟ้า]
10:07
almost seem to come together at one point.
240
589000
2000
เหมือนจะมาพบกันที่จุดหนึ่ง
10:09
It's almost as if there was one beautiful
241
591000
2000
ราวกับว่ามีหนึ่งสุดยอดพลังอันงดงาม
10:11
kind of super-force, back at the beginning of time.
242
593000
3000
เมื่อย้อนกลับไปยังจุดกำเนิดเวลา
10:14
But they just miss.
243
596000
2000
แต่เราพลาดมันไป
10:16
Now there's a theory called super-symmetry,
244
598000
2000
มันมีทฤษฎีที่เรียกว่า สมมาตรยิ่งยวด
(super-symmetry; SUSY)
(super-symmetry; SUSY)
10:18
which doubles the number of particles in the standard model,
245
600000
3000
ซึ่งให้อนุภาคในแบบจำลองมาตรฐานขึ้นมาอีกชุด
10:21
which, at first sight, doesn't sound like a simplification.
246
603000
2000
ซึ่งในทีแรก มันไม่ดูไม่ง่ายเลย
10:23
But actually, with this theory,
247
605000
2000
แต่จริงๆแล้ว ด้วยทฤษฎีนี้
10:25
we find that the forces of nature
248
607000
2000
เราพบว่า แรงในธรรมชาติ
10:27
do seem to unify together, back at the Big Bang --
249
609000
3000
เหมือนจะรวมเข้าด้วยกัน
ย้อนไปเมื่อตอนบิ๊กแบง
ย้อนไปเมื่อตอนบิ๊กแบง
10:30
absolutely beautiful prophecy. The model wasn't built to do that,
250
612000
3000
เป็นคำพยากรณ์ที่สวยงามจริงๆ
แบบจำลองนั้นไม่ได้ถูกสร้างมาเพื่อสิ่งนี้
แบบจำลองนั้นไม่ได้ถูกสร้างมาเพื่อสิ่งนี้
10:33
but it seems to do it.
251
615000
2000
แต่มันเหมือนจะตอบโจทย์
10:35
Also, those super-symmetric particles
252
617000
2000
ยิ่งไปกว่านั้น อนุภาคสมมาตรยิ่งยวด
10:37
are very strong candidates for the dark matter.
253
619000
2000
เป็นตัวเลือกสำคัญที่จะเป็นสสารมืด
10:39
So a very compelling theory
254
621000
2000
เป็นทฤษฎีที่น่าสนใจมาก
10:41
that's really mainstream physics.
255
623000
2000
นั่นเป็นความสนใจหลักของฟิสิกส์เลย
10:43
And if I was to put money on it, I would put money on --
256
625000
2000
และถ้าจะให้ผมวางเดิมพัน ผมจะลงเงิน
10:45
in a very unscientific way -- that
257
627000
2000
ในแบบไม่เป็นวิทยาศาสตร์นะครับ
10:47
that these things would also crop up at the LHC.
258
629000
2000
ว่าสิ่งเหล่านี้จะปรากฏเป็นดอกผลจาก LHC เช่นกัน
10:50
Many other things that the LHC could discover.
259
632000
3000
เป็นอีกหลายสิ่งที่ LHC จะทำการค้นพบ
10:53
But in the last few minutes, I just want to give you
260
635000
3000
แต่ไม่กี่นาทีที่เหลือนี้ ผมอยากจะ
10:56
a different perspective
261
638000
2000
ให้คุณได้มองต่างมุม
10:58
of what I think -- what particle physics
262
640000
2000
ในแบบที่ผมคิด ถึงความหมายของ
11:00
really means to me -- particle physics and cosmology.
263
642000
3000
ฟิสิกส์อนุภาคและจักรวาลวิทยา
11:03
And that's that I think it's given us a wonderful
264
645000
3000
สำหรับผม มันมอบคำบรรยายอันสวยงาม
11:06
narrative -- almost a creation story,
265
648000
3000
ราวกับเป็นเรื่องการสร้างสรรค์เอกภพ
11:09
if you'd like -- about the universe,
266
651000
2000
คุณอาจคิดเช่นนั้นก็ได้
11:11
from modern science over the last few decades.
267
653000
3000
ที่มาจากวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ในช่วงไม่กี่สิบปีมานี้
11:14
And I'd say that it deserves,
268
656000
2000
และผมจะบอกว่ามันเหมาะสมแล้ว
11:16
in the spirit of Wade Davis' talk,
269
658000
2000
ด้วยจิตวิญญาณจากการบรรยายของ เวด เดวิส
(Wade Davis)
(Wade Davis)
11:18
to be at least put up there with these wonderful creation stories
270
660000
3000
แค่ได้ไปอยู่บนนั้นกับเรื่องราวอันแสนวิเศษ
11:21
of the peoples of the high Andes and the frozen north.
271
663000
4000
เกี่ยวกับผู้คนจากยอดสูงของแอนดีส
และแดนเหนืออันหนาวเหน็บ
และแดนเหนืออันหนาวเหน็บ
11:25
This is a creation story, I think, equally as wonderful.
272
667000
3000
นี่เป็นเรื่องราวแห่งการสร้างสรรค์
ที่สำหรับผมแล้วงดงามไม่แพ้กัน
ที่สำหรับผมแล้วงดงามไม่แพ้กัน
11:29
The story goes like this: we know that
273
671000
2000
เรื่องมันเป็นเช่นนี้ครับ เรารู้ว่า
11:31
the universe began 13.7 billion years ago,
274
673000
3000
เอกภพมีกำเนิดเมื่อ 13.7 พันล้านปีก่อน
11:34
in an immensely hot, dense state,
275
676000
3000
ในสภาวะที่ร้อนจัด และหนาแน่น
11:37
much smaller than a single atom.
276
679000
2000
เล็กเสียยิ่งกว่าอะตอมเดี่ยวๆ
11:39
It began to expand about
277
681000
2000
มันเริ่มที่จะขยายตัวออก
11:41
a million, billion, billion, billion billionth
278
683000
3000
ภายใน หนึ่งใน พันล้านล้านล้านล้านล้านล้าน (1/10^39) วินาที
11:44
of a second -- I think I got that right -- after the Big Bang.
279
686000
4000
ผมว่าผมพูดถูกนะ -- หลังจากบิ๊กแบง
11:48
Gravity separated away from the other forces.
280
690000
2000
แรงดึงดูดแยกตัวออกไปจากแรงอย่างอื่นๆ
11:50
The universe then underwent
281
692000
2000
เอกภพนั้นเข้าสู่การ
11:52
an exponential expansion called inflation.
282
694000
3000
ขยายตัวออกอย่าง เอกซ์โพเนนเชียล
เรียกว่า การพองตัว (inflation)
เรียกว่า การพองตัว (inflation)
11:55
In about the first billionth of a second or so,
283
697000
2000
ในระยะเวลาประมาณ หนึ่งในพันล้านวินาทีแรก
11:57
the Higgs field kicked in, and the quarks
284
699000
2000
สนามฮิกส์ก็เข้ามา และควาร์ก
11:59
and the gluons and the electrons
285
701000
3000
และกลูออน และอิเล็กตรอน
12:02
that make us up got mass.
286
704000
2000
ที่ทำให้เรามีมวล
12:04
The universe continued to expand and cool.
287
706000
3000
เอกภพยังคงขยายตัวออกและเย็นลงเรื่อยๆ
12:07
After about a few minutes,
288
709000
2000
หลังจากผ่านไปไม่กี่นาที
12:09
there was hydrogen and helium in the universe. That's all.
289
711000
3000
เอกภพก็มีไฮโดรเจนและฮีเลียม
แต่มันมีแค่นั้น
แต่มันมีแค่นั้น
12:12
The universe was about 75 percent hydrogen,
290
714000
3000
เอกภพประกอบด้วยไฮโดรเจน 75 เปอร์เซ็นต์
12:15
25 percent helium. It still is today.
291
717000
3000
และฮีเลียม 25 เปอร์เซ็นต์ ทุกวันนี้ก็ยังเป็นแบบนี้
12:18
It continued to expand
292
720000
2000
มันยังขยายตัวออก
12:20
about 300 million years.
293
722000
2000
เป็นเวลาประมาณ 300 ล้านปี
12:22
Then light began to travel through the universe.
294
724000
2000
จากนั้นแสงก็เริ่มเดินทางผ่านเข้ามายังเอกภพ
12:24
It was big enough to be transparent to light,
295
726000
2000
มันใหญ่มากพอที่จะโปร่งต่อแสง
12:26
and that's what we see in the cosmic microwave background
296
728000
2000
และนั่นเป็นสิ่งที่เราเห็นในรังสีไมโครเวฟพื้นหลังของจักรวาล
(cosmic microwave background)
(cosmic microwave background)
12:28
that George Smoot described
297
730000
2000
ที่จอร์จ สมูท (George Smoot) ได้กล่าวไว้ว่า
12:30
as looking at the face of God.
298
732000
2000
เหมือนการมองพระพักตร์ของพระเจ้า
12:32
After about 400 million years, the first stars formed,
299
734000
3000
หลังนั้นอีก 400 ล้านปี ดาวดวงแรกก่อตัวขึ้น
12:35
and that hydrogen, that helium, then began to cook
300
737000
2000
และไฮโดรเจนกับฮีเลียมนั้น ก็เริ่มที่จะทำปฏิกิริยา
12:37
into the heavier elements.
301
739000
2000
ไปเป็นธาตุที่หนักขึ้น
12:39
So the elements of life --
302
741000
2000
ธาตุแห่งชีวิต
12:41
carbon, and oxygen and iron,
303
743000
2000
ซึ่งก็คือคาร์บอน ออกซิเจน และเหล็ก
12:43
all the elements that we need to make us up --
304
745000
2000
และธาตุทั้งหมดที่เป็นองค์ประกอบของเรา
12:45
were cooked in those first generations of stars,
305
747000
3000
ได้ถูกปรุงขึ้นในดาวรุ่นแรก
12:48
which then ran out of fuel, exploded,
306
750000
2000
ซึ่งจากนั้น พวกมันหมดเชื้อเพลิง ระเบิดออก
12:50
threw those elements back into the universe.
307
752000
3000
โยนธาตุเหล่านี้กลับสู่เอกภพ
12:53
They then re-collapsed into another generation
308
755000
2000
จากนั้นพวกมันรวมตัวเข้าหากันอีกครั้ง กลายเป็น
12:55
of stars and planets.
309
757000
3000
ดาวอีกรุ่นหนึ่ง และเป็นดาวเคราะห์
12:58
And on some of those planets, the oxygen, which had been created
310
760000
3000
และบนดาวเคราะห์บางดวง
ออกซิเจนที่ถูกสร้างขึ้น
ออกซิเจนที่ถูกสร้างขึ้น
13:01
in that first generation of stars, could fuse with hydrogen
311
763000
3000
จากดวงดาวยุคแรก
สามารถที่จะหลอมรวมกับไฮโดรเจน
สามารถที่จะหลอมรวมกับไฮโดรเจน
13:04
to form water, liquid water on the surface.
312
766000
3000
แล้วกลายเป็นน้ำ ในรูปของเหลวบนพื้นผิว
13:07
On at least one, and maybe only one of those planets,
313
769000
3000
บนดาวเคราะห์ดวงหนึ่ง และบางทีอาจเป็นเพียงดวงเดียว
13:10
primitive life evolved,
314
772000
2000
ชีวิตแรกได้ถือกำเนิดขึ้น
13:13
which evolved over millions of years into
315
775000
2000
ซึ่งมีวิวัฒนาการเรื่อยมาหลายล้านปี
13:15
things that walked upright and left footprints
316
777000
2000
กลายเป็นสิ่งที่เดินตัวตรง และทิ้งรอยเท้าไว้
13:17
about three and a half million years ago in the mud flats of Tanzania,
317
779000
3000
เมื่อประมาณ 3.5 ล้านปีก่อน บนพื้นเลนในแทนซาเนีย
13:20
and eventually
318
782000
2000
และในที่สุด
13:22
left a footprint on another world.
319
784000
2000
ก็ไปทิ้งรอยเท้าเอาไว้บนส่วนอื่นๆ ของโลก
13:24
And built this civilization,
320
786000
2000
และสร้างอารยธรรมนี้
13:26
this wonderful picture,
321
788000
2000
ภาพที่ช่างงดงามนี้
13:28
that turned the darkness into light,
322
790000
3000
ที่เปลี่ยนความมืดมิดสู่แสงสว่าง
13:31
and you can see the civilization from space.
323
793000
2000
และคุณก็เห็นอารยธรรมนี้ได้จากห้วงอวกาศ
13:33
As one of my great heroes, Carl Sagan, said,
324
795000
3000
ดั่งที่มหาวีรบุรุษของผม คาร์ล เซเกน (Carl Sagan) กล่าว
13:36
these are the things -- and actually, not only these,
325
798000
2000
สิ่งเหล่านี้แหละ และที่จริง ไม่ใช่เพียงแค่นี้
13:38
but I was looking around -- these are the things,
326
800000
2000
แต่ผมได้มองไปรอบๆ สิ่งเหล่านี้
13:40
like Saturn V rockets, and Sputnik,
327
802000
3000
เช่น จรวด แซทเทอร์น 5 (Saturn V) สปุตนิก (Sputnik)
13:43
and DNA, and literature and science --
328
805000
2000
ดีเอ็นเอ งานวรรณกรรม และวิทยาศาสตร์
13:45
these are the things that hydrogen atoms do
329
807000
2000
เหล่านี้คือสิ่งที่อะตอมของไฮโดรเจนสร้างขึ้น
13:47
when given 13.7 billion years.
330
809000
4000
เมื่อมันมีเวลา 13.7 พันล้านปี
13:51
Absolutely remarkable.
331
813000
2000
ช่างน่าทึ่งเป็นที่สุด
13:53
And, the laws of physics. Right?
332
815000
2000
และกฎของฟิสิกส์ ใช่ไหมครับ
13:55
So, the right laws of physics --
333
817000
2000
กฎฟิสิกส์ ที่ถูกต้อง
13:57
they're beautifully balanced.
334
819000
2000
พวกมันสมดุลอย่างสวยงาม
13:59
If the weak force had been a little bit different,
335
821000
2000
ถ้าพลังงานอย่างอ่อนแตกต่างไปจากนี้สักนิด
14:01
then carbon and oxygen wouldn't be stable
336
823000
2000
คาร์บอนและออกซิเจนก็จะไม่เสถียร
14:03
inside the hearts of stars,
337
825000
2000
ภายในใจกลางของดาวดาว
14:05
and there would be none of that in the universe.
338
827000
3000
และก็คงจะไม่มีพวกมันในเอกภพ
14:08
And I think that's
339
830000
2000
และผมก็คิดว่า
14:10
a wonderful and significant story.
340
832000
2000
นั่นเป็นเรื่องราวที่สวยงามและสำคัญยิ่ง
14:12
50 years ago, I couldn't have told that story,
341
834000
2000
50 ปีก่อน ผมคงไม่สามารถเล่าเรื่องนี้ได้
14:14
because we didn't know it.
342
836000
2000
เพราะว่าเราไม่รู้
14:16
It makes me really feel that
343
838000
2000
มันทำให้ผมรู้สึกราวกับว่า
14:18
that civilization --
344
840000
2000
อารยธรรมนั้น --
14:20
which, as I say, if you believe
345
842000
2000
ซึ่ง อย่างที่ผมพูด ถ้าคุณเชื่อ
14:22
the scientific creation story,
346
844000
2000
เรื่องการสร้างสรรค์โดยวิทยาศาสตร์
14:24
has emerged purely as a result of the laws of physics,
347
846000
3000
(อารยธรรม) นั้นปรากฏขึ้นมาจากผลของกฎฟิสิกส์ล้วนๆ
14:27
and a few hydrogen atoms --
348
849000
2000
และไฮโดรเจนอีกไม่กี่อะตอม
14:29
then I think, to me anyway,
349
851000
2000
ผมคิดกับตัวเอง
14:32
it makes me feel incredibly valuable.
350
854000
2000
มันทำให้ผมรู้สึกถึงคุณค่าอย่างมาก
14:34
So that's the LHC.
351
856000
2000
และ LHC ก็เช่นกัน
14:36
The LHC is certainly, when it turns on in summer,
352
858000
3000
แน่นอนว่า เมื่อ LHC ถูกเดินเครื่องในฤดูร้อน
14:39
going to write the next chapter of that book.
353
861000
3000
มันจะเขียนบทใหม่ของหนังสือเล่มนั้น
14:42
And I'm certainly looking forward with
354
864000
2000
และผมก็กำลังตั้งตารอการเริ่มทำงานของมัน
14:44
immense excitement to it being turned on.
355
866000
2000
ด้วยความตื่นเต้นอย่างที่สุด
14:46
Thanks.
356
868000
2000
ขอบคุณครับ
14:48
(Applause)
357
870000
5000
(เสียงปรบมือ)
ABOUT THE SPEAKER
Brian Cox - PhysicistPhysicist Brian Cox has two jobs: working with the Large Hadron Collider at CERN, and explaining big science to the general public. He's a professor at the University of Manchester.
Why you should listen
Based at the University of Manchester, Brian Cox works at CERN in Geneva on the ATLAS experiment, studying the forward proton detectors for the Large Hadron Collider there. He's a professor at the University of Manchester, working in the High Energy Physics group, and is a research fellow of the Royal Society.
He's also become a vital voice in the UK media for explaining physics to the public. With his rockstar hair and accessible charm, he's the go-to physicist for explaining heady concepts on British TV and radio. (If you're in the UK, watch him on The Big Bang Machine.) He was the science advisor for the 2007 film Sunshine. He answers science questions every Friday on BBC6 radio's Breakfast Show.
Brian Cox | Speaker | TED.com