TEDxChange
Melinda Gates: Let's put birth control back on the agenda
Melinda Gates: Doğum kontrolünü tekrar gündemimize alalım
Filmed:
Readability: 3.8
1,260,206 views
Doğum Kontrol. Bu konu son yıllarda tartışmalı hale geldi. Ama böyle mi olmalı? Melinda Gates dünyadaki birçok sosyal değişim sorununun kadınların çocuk sayılarını kendilerinin kontrol etmesiyle düzelebileceğine inanıyor. Bu önemli konuşmada, gelecek on yılda sesi olmayı planladığı bu sorunun, dünya tarafından tekrar incelenmesi gerektiğini savunuyor.
Melinda Gates - Philanthropist
Melinda French Gates is co-chair of the Bill & Melinda Gates Foundation, where she puts into practice the idea that every life has equal value. Full bio
Melinda French Gates is co-chair of the Bill & Melinda Gates Foundation, where she puts into practice the idea that every life has equal value. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:04
Today, I'd like to talk with you
0
160
1695
Bugün, sizinle aslında
00:05
about something that should be
a totally uncontroversial topic.
a totally uncontroversial topic.
1
1880
5296
hiçbir şekilde tartışılmaması gereken
bir konu hakkında konuşmak istiyorum.
bir konu hakkında konuşmak istiyorum.
Ama ne yazık ki, bu konu inanılmaz
şekilde tartışmalı hâle geldi.
şekilde tartışmalı hâle geldi.
00:11
But, unfortunately,
it's become incredibly controversial.
it's become incredibly controversial.
2
7200
4920
Bu yıl, eğer düşünecek olursanız,
00:17
This year, if you think about it,
3
13200
1572
00:19
over a billion couples
will have sex with one another.
will have sex with one another.
4
15440
3480
bir milyardan fazla çift seks yapacak.
00:23
Couples like this one,
5
19640
1200
Bunlar gibi
ve bunlar
00:26
and this one,
6
22200
1200
00:27
and this one,
7
23960
1456
ve bunlar
00:29
and, yes,
8
25440
1200
ve evet,
00:31
even this one.
9
27080
1216
hatta bu çift.
00:32
(Laughter)
10
28320
1896
(Gülüşmeler)
Benim fikrim şöyle:
00:34
And my idea is this --
11
30240
1560
00:36
all these men and women
should be free to decide
should be free to decide
12
32640
4536
Tüm bu erkekler ve kadınlar
çocuk yapmak isteyip istemediklerine
çocuk yapmak isteyip istemediklerine
00:41
whether they do or do not
want to conceive a child.
want to conceive a child.
13
37200
3680
karar vermede özgür olmalıdırlar.
00:45
And they should be able to use
one of these birth control methods
one of these birth control methods
14
41680
3456
Verdikleri karara göre de, bu doğum
kontrol yöntemlerinden birini
kontrol yöntemlerinden birini
00:49
to act on their decision.
15
45160
2280
kullanabilmeleri gerekir.
Sanırım bu düşünceye katılmayan
00:53
Now, I think you'd have a hard time
16
49040
2856
00:55
finding many people
who disagree with this idea.
who disagree with this idea.
17
51920
3360
fazla sayıda insan bulmakta zorlanırsınız.
01:00
Over one billion people use birth control
without any hesitation at all.
without any hesitation at all.
18
56240
6000
Bir milyarı aşkın insan hiç tereddütsüz
doğum kontrolü kullanıyor.
doğum kontrolü kullanıyor.
01:07
They want the power
to plan their own lives
to plan their own lives
19
63400
3560
Bu insanlar kendi hayatlarını planlama
gücüne sahip olmak
gücüne sahip olmak
ve daha sağlıklı, daha iyi eğitimli, daha
refah içinde aileler kurmak istiyorlar.
refah içinde aileler kurmak istiyorlar.
01:11
and to raise healthier, better educated
and more prosperous families.
and more prosperous families.
20
67560
5080
01:18
But, for an idea that is
so broadly accepted in private,
so broadly accepted in private,
21
74200
5360
Ama insanların özelde bu kadar yaygın
olarak kabul ettiği bir düşünceye göre,
olarak kabul ettiği bir düşünceye göre,
01:24
birth control certainly generates
a lot of opposition in public.
a lot of opposition in public.
22
80360
4360
doğum kontrolü, toplumda kesinlikle
çok fazla muhalefet yaratıyor.
çok fazla muhalefet yaratıyor.
01:29
Some people think
when we talk about contraception
when we talk about contraception
23
85520
3416
Gebelikten korunma hakkında
konuştuğumuzda, bazı insanlar bunun
konuştuğumuzda, bazı insanlar bunun
kürtaj olduğunu düşünüyorlar,
01:32
that it's code for abortion,
24
88960
1520
01:35
which it's not.
25
91040
1200
ki öyle değil.
01:36
Some people -- let's be honest --
26
92720
2376
Bazı insanlar, dürüst olalım,
01:39
they're uncomfortable with the topic
because it's about sex.
because it's about sex.
27
95120
3280
seksle ilgili olduğu için bu
konudan rahatsızlık duyuyor.
konudan rahatsızlık duyuyor.
Bazı insanlar
01:43
Some people worry
28
99320
1736
aile planlamasının gerçek amacının
nüfus kontrolü olduğundan endişeleniyor.
nüfus kontrolü olduğundan endişeleniyor.
01:45
that the real goal of family planning
is to control populations.
is to control populations.
29
101080
4360
Bunların hepsi ikincil hususlar
01:50
These are all side issues
30
106720
3816
01:54
that have attached themselves
to this core idea that men and women
to this core idea that men and women
31
110560
5776
ve çiftlerin ne zaman çocuk
istediklerine karar verebilmeleri
istediklerine karar verebilmeleri
gerektiği şeklindeki
asıl düşünceye bağlıdırlar.
asıl düşünceye bağlıdırlar.
02:00
should be able to decide
when they want to have a child.
when they want to have a child.
32
116360
3720
02:05
And as a result, birth control has
almost completely and totally disappeared
almost completely and totally disappeared
33
121240
6576
Sonuç olarak, doğum kontrolü
küresel sağlık gündeminden
küresel sağlık gündeminden
neredeyse tamamen kalkmıştır.
02:11
from the global health agenda.
34
127840
1600
02:14
The victims of this paralysis
are the people of sub-Saharan Africa
are the people of sub-Saharan Africa
35
130280
6216
Bu felç hâlinin kurbanları da
Sahra Altı Afrika
Sahra Altı Afrika
ve Güney Asya halklarıdır.
02:20
and South Asia.
36
136520
1200
02:23
Here in Germany, the proportion of people
that use contraception
that use contraception
37
139040
4376
Burada, Almanya'da, doğum kontrolü
kullanan insanların oranı
kullanan insanların oranı
02:27
is about 66 percent.
38
143440
1736
yaklaşık yüzde 66'dır.
02:29
That's about what you'd expect.
39
145200
2120
Bu beklenilen bir oran.
02:31
In El Salvador, very similar, 66 percent.
40
147960
3400
El Salvador'da da çok benzer, yüzde 66.
02:35
Thailand, 64 percent.
41
151920
2520
Tayland'da yüzde 64.
02:39
But let's compare that to other places,
42
155440
2336
Ama bunu başka yerlerle kıyaslayalım.
Örneğin, Uttar Pradesh, Hindistan'ın
en büyük eyaletlerinden biri.
en büyük eyaletlerinden biri.
02:41
like Uttar Pradesh,
one of the largest states in India.
one of the largest states in India.
43
157800
3696
02:45
In fact, if Uttar Pradesh
was its own country,
was its own country,
44
161520
3776
Aslında Uttar Pradesh bir ülke olsaydı,
02:49
it would be the fifth largest
country in the world.
country in the world.
45
165320
3480
dünyadaki en büyük beşinci ülke olurdu.
02:53
Their contraception rate -- 29 percent.
46
169840
3520
Bu eyaletin doğum kontrolü oranı,
yüzde 29.
yüzde 29.
Nijerya, Afrika'nın en kalabalık ülkesi
yüzde 10.
yüzde 10.
02:58
Nigeria, the most populous
country in Africa, 10 percent.
country in Africa, 10 percent.
47
174200
5640
03:04
Chad, 2 percent.
48
180680
2360
Çad'da yüzde 2.
Afrika'da sadece bir ülkeyi ele alalım:
Senegal.
Senegal.
03:09
Let's just take one country
in Africa, Senegal.
in Africa, Senegal.
49
185640
3136
03:12
Their rate is about 12 percent.
50
188800
2056
Burada doğum kontrol oranı
yaklaşık yüzde 12.
yaklaşık yüzde 12.
03:14
But why is it so low?
51
190880
1800
Ama neden bu kadar düşük?
03:17
One reason is that the most popular
contraceptives are rarely available.
contraceptives are rarely available.
52
193400
5480
Bunun bir nedeni, en popüler doğum
kontrol yöntemlerinin nadiren bulunması.
kontrol yöntemlerinin nadiren bulunması.
03:23
Women in Africa will tell you
over and over again
over and over again
53
199560
2896
Afrika'daki kadınlar bugün
tercih ettikleri yöntemin,
tercih ettikleri yöntemin,
03:26
that what they prefer today
is an injectable.
is an injectable.
54
202480
3096
enjeksiyon olduğunu tekrar
tekrar söyleyeceklerdir.
tekrar söyleyeceklerdir.
03:29
They get it in their arm --
and they go about four times a year,
and they go about four times a year,
55
205600
4016
Bunu kollarına bir yılda
yaklaşık dört kez yaptırıyorlar
yaklaşık dört kez yaptırıyorlar
03:33
they have to get it every three months --
to get their injection.
to get their injection.
56
209640
3056
ve enjeksiyonlarını üç ayda bir
yaptırmaları gerekiyor.
yaptırmaları gerekiyor.
Afrika'daki kadınların enjeksiyonu bu
kadar sevmelerinin nedeni,
kadar sevmelerinin nedeni,
03:36
The reason women like it so much in Africa
is they can hide it from their husbands,
is they can hide it from their husbands,
57
212720
5280
bunu bazen bir sürü çocuk isteyen
kocalarından saklayabilmeleri.
kocalarından saklayabilmeleri.
03:42
who sometimes want a lot of children.
58
218600
2000
03:45
The problem is every other time
a woman goes into a clinic in Senegal,
a woman goes into a clinic in Senegal,
59
221280
5496
Sorun şu ki, Senegal'de bir kadın
ne zaman bir kliniğe gitse,
ne zaman bir kliniğe gitse,
03:50
that injection is stocked out.
60
226800
1760
bu enjeksiyon bitmiş oluyor.
03:53
It's stocked out 150 days out of the year.
61
229440
4360
Yılın 150 gününde mevcut değil.
Durumu kafanızda
canlandırabiliyor musunuz?
canlandırabiliyor musunuz?
03:58
So can you imagine the situation --
62
234400
1856
04:00
she walks all this way
to go get her injection.
to go get her injection.
63
236280
2896
Kadın tüm o yolu enjeksiyonunu
yaptırmak için katediyor.
yaptırmak için katediyor.
04:03
She leaves her field,
sometimes leaves her children,
sometimes leaves her children,
64
239200
3176
Tarlasını, bazen çocuklarını bırakıyor
04:06
and it's not there.
65
242400
1456
ve enjeksiyon tükenmiş oluyor.
04:07
And she doesn't know
when it's going to be available again.
when it's going to be available again.
66
243880
2762
Enjeksiyonun tekrar ne zaman
mevcut olacağını da bilmiyor.
mevcut olacağını da bilmiyor.
04:11
This is the same story
across the continent of Africa today.
across the continent of Africa today.
67
247440
4880
Bu durum bugün Afrika kıtası
boyunca aynı şekilde.
boyunca aynı şekilde.
04:16
And so what we've created as a world
has become a life-and-death crisis.
has become a life-and-death crisis.
68
252880
4615
Yani dünya olarak yarattığımız şey
bir ölüm kalım krizi hâline geldi.
bir ölüm kalım krizi hâline geldi.
04:21
There are 100,000 women [per year]
who say they don't want to be pregnant
who say they don't want to be pregnant
69
257519
5681
Hamile kalmak istemediğini
söyleyen 100.000 kadın (yılda) var
söyleyen 100.000 kadın (yılda) var
04:27
and they die in childbirth --
100,000 women a year.
100,000 women a year.
70
263720
3720
ve bunlar doğum sırasında ölüyor --
bir yılda 100.000 kadın.
bir yılda 100.000 kadın.
04:32
There are another 600,000 women [per year]
71
268080
2416
600.000 kadın (yılda) daha var ki,
04:34
who say they didn't want to be pregnant
in the first place,
in the first place,
72
270520
2816
bunlar da hamile kalmayı
istemediklerini söylüyorlar
istemediklerini söylüyorlar
04:37
and they give birth to a baby
73
273360
2096
ve bir çocuk doğuruyorlar
04:39
and her baby dies
in that first month of life.
in that first month of life.
74
275480
3200
ve bu çocuk hayatının ilk ayında ölüyor.
04:43
I know everyone wants to save
these mothers and these children.
these mothers and these children.
75
279840
5920
Herkesin bu anneleri ve çocuklarını
kurtarmak istediğini biliyorum.
kurtarmak istediğini biliyorum.
04:50
But somewhere along the way,
we got confused by our own conversation.
we got confused by our own conversation.
76
286800
5816
Ama bir noktada, kendi konuşmalarımız
ile aklımız karıştı.
ile aklımız karıştı.
04:56
And we stopped trying to save these lives.
77
292640
3040
Bu insanların hayatlarını kurtarmaya
çalışmayı bıraktık.
çalışmayı bıraktık.
05:01
So if we're going to make
progress on this issue,
progress on this issue,
78
297160
2840
Eğer bu konuda bir ilerleme göstereceksek,
05:04
we have to be really clear
about what our agenda is.
about what our agenda is.
79
300640
3520
gündemimizin ne olduğu konusunda
gerçekten net olmalıyız.
gerçekten net olmalıyız.
05:08
We're not talking about abortion.
80
304880
2336
Kürtajdan bahsetmiyoruz.
05:11
We're not talking
about population control.
about population control.
81
307240
2840
Nüfus kontrolünden bahsetmiyoruz.
05:14
What I'm talking about is giving women
the power to save their lives,
the power to save their lives,
82
310640
6496
Bahsettiğim şey kadınlara
kendi hayatlarını,
kendi hayatlarını,
çocuklarının hayatlarını
kurtarma gücü vermek
kurtarma gücü vermek
05:21
to save their children's lives
83
317160
2096
05:23
and to give their families
the best possible future.
the best possible future.
84
319280
3280
ve ailelerine, olabilecek en iyi geleceği
sağlama gücünü vermek.
sağlama gücünü vermek.
05:28
Now, as a world,
85
324080
1856
Dünya olarak,
05:29
there are lots of things we have to do
in the global health community
in the global health community
86
325960
3256
küresel sağlık topluluğunda
yapmamız gereken bir sürü şey var,
yapmamız gereken bir sürü şey var,
05:33
if we want to make the world
better in the future --
better in the future --
87
329240
2429
eğer gelecekte dünyayı daha iyi hâle
getirmek istiyorsak.
getirmek istiyorsak.
05:36
things like fight diseases.
88
332360
1776
Mesela hastalıklarla savaşmak gibi.
05:38
So many children today die of diarrhea,
as you heard earlier, and pneumonia.
as you heard earlier, and pneumonia.
89
334160
4536
Bugün pek çok çocuk, daha önce duyduğunuz
gibi, ishalden ve zatürreden ölüyor.
gibi, ishalden ve zatürreden ölüyor.
Bu hastalıklar yılda milyonlarca
çocuğu öldürüyor.
çocuğu öldürüyor.
05:42
They kill literally
millions of children a year.
millions of children a year.
90
338720
2616
05:45
We also need to help small farmers --
91
341360
2096
Ayrıca küçük çiftçilere yardım etmeliyiz--
05:47
farmers who plow
small plots of land in Africa --
small plots of land in Africa --
92
343480
3920
Afrika'da küçük arazileri
sabanla süren çiftçilere. --
sabanla süren çiftçilere. --
Böylece çocuklarını doyuracak
yeterli yiyeceği yetiştirebilirler.
yeterli yiyeceği yetiştirebilirler.
05:52
so that they can grow enough food
to feed their children.
to feed their children.
93
348000
2896
05:54
And we have to make sure that
children are educated around the world.
children are educated around the world.
94
350920
3320
Ayrıca tüm dünyada çocukların
eğitim görmesini sağlamalıyız.
eğitim görmesini sağlamalıyız.
05:59
But one of the simplest
and most transformative things we can do
and most transformative things we can do
95
355040
5296
Ama yapabileceğimiz en basit ve
en dönüştürücü şeylerden biri,
en dönüştürücü şeylerden biri,
06:04
is to give everybody access
to birth control methods
to birth control methods
96
360360
3856
herkesin doğum kontrol yöntemlerine
erişimini sağlamaktır.
erişimini sağlamaktır.
06:08
that almost all Germans have access to
and all Americans, at some point,
and all Americans, at some point,
97
364240
5456
Bu yöntemlere neredeyse tüm Almanlar
ve Amerikalılar erişebiliyor.
ve Amerikalılar erişebiliyor.
06:13
they use these tools during their life.
98
369720
2160
Bu araçları hayatları boyunca
kullanıyorlar.
kullanıyorlar.
Gündemimizin ne olduğu konusunda
gerçekten net olduğumuz sürece,
gerçekten net olduğumuz sürece,
06:17
And I think as long as we're really clear
about what our agenda is,
about what our agenda is,
99
373000
6096
gerçekleşmeyi bekleyen
küresel bir hareket var
küresel bir hareket var
06:23
there's a global movement
waiting to happen
waiting to happen
100
379120
2616
06:25
and ready to get behind
this totally uncontroversial idea.
this totally uncontroversial idea.
101
381760
4880
ve bu hareket, tamamen tartışmasız
olan bu düşünceyi desteklemeye hazır.
olan bu düşünceyi desteklemeye hazır.
Katolik bir ailede büyüdüm.
06:32
When I grew up,
I grew up in a Catholic home.
I grew up in a Catholic home.
102
388480
3296
06:35
I still consider myself
a practicing Catholic.
a practicing Catholic.
103
391800
2840
Kendimi hâlâ Katolikliği uygulayan
biri olarak görüyorum.
biri olarak görüyorum.
06:39
My mom's great-uncle was a Jesuit priest.
104
395280
4096
Annemin büyük amcası Cizvit bir rahipti.
06:43
My great-aunt was a Dominican nun.
105
399400
3416
Büyük teyzem Dominikan bir rahibeydi.
Tüm hayatı boyunca bir öğretmen
ve bir müdürdü.
ve bir müdürdü.
06:46
She was a schoolteacher
and a principal her entire life.
and a principal her entire life.
106
402840
3736
06:50
In fact, she's the one who taught me
as a young girl how to read.
as a young girl how to read.
107
406600
3480
Aslında, küçük bir kızken bana
okumayı öğreten oydu.
okumayı öğreten oydu.
06:55
I was very close to her.
108
411040
1400
Ona çok yakındım.
06:57
And I went to Catholic schools
for my entire childhood
for my entire childhood
109
413280
3216
Tüm çocukluğum boyunca,
üniversiteye gitmek için
üniversiteye gitmek için
07:00
until I left home to go to university.
110
416520
2240
evden ayrılana kadar
Katolik okullarına gittim.
Katolik okullarına gittim.
07:03
In my high school, Ursuline Academy,
111
419800
2760
Lisemde, Ursuline Akademisi'nde,
07:07
the nuns made service and social justice
a high priority in the school.
a high priority in the school.
112
423200
5720
rahibeler, hizmete ve sosyal adalete
yüksek öncelik verdiler.
yüksek öncelik verdiler.
Bugün, vakfın işlerinde (Gates Vakfı),
07:14
Today, in the [Gates] Foundation's work,
113
430080
2336
07:16
I believe I'm applying the lessons
that I learned in high school.
that I learned in high school.
114
432440
4160
lisede öğrendiğim dersleri
uyguladığıma inanıyorum.
uyguladığıma inanıyorum.
07:22
So, in the tradition of Catholic scholars,
115
438120
2896
Katolik bilginlerinin geleneğinde,
07:25
the nuns also taught us
to question received teachings.
to question received teachings.
116
441040
5120
rahibeler bize kabul edilmiş
öğretileri sorgulamayı da öğrettiler.
öğretileri sorgulamayı da öğrettiler.
07:31
And one of the teachings that we girls
and my peers questioned
and my peers questioned
117
447200
5256
Biz kızların ve akranlarımın
sorguladığı öğretilerden biri,
sorguladığı öğretilerden biri,
07:36
was is birth control really a sin?
118
452480
3560
doğum kontrolünün gerçekten
bir günah olup olmadığıydı.
bir günah olup olmadığıydı.
07:41
Because I think one of the reasons
119
457400
1736
Çünkü bana göre,
doğum kontrolü hakkında konuşmanın bizi
çok rahatsız etmesinin nedenlerinden biri,
çok rahatsız etmesinin nedenlerinden biri,
07:43
we have this huge discomfort
talking about contraception
talking about contraception
120
459160
4336
07:47
is this lingering concern
121
463520
1976
seks ile üremeyi birbirinden ayırmanın
07:49
that if we separate sex from reproduction,
we're going to promote promiscuity.
we're going to promote promiscuity.
122
465520
5320
rastgele cinsel ilişkiyi teşvik
edeceği endişesidir.
edeceği endişesidir.
Bence bu, doğum kontrolü konusunda
sorulabilecek mantıklı bir soru:
sorulabilecek mantıklı bir soru:
07:55
And I think that's a reasonable question
to be asked about contraception --
to be asked about contraception --
123
471560
4256
07:59
what is its impact on sexual morality?
124
475840
3800
Doğum kontrolünün cinsel ahlak
üzerindeki etkisi nedir?
üzerindeki etkisi nedir?
08:05
But, like most women,
125
481160
1336
Ama birçok kadın gibi,
08:06
my decision about birth control
had nothing to do with promiscuity.
had nothing to do with promiscuity.
126
482520
4720
benim doğum kontrol kararımın da
rastgele cinsel ilişki ile ilişkisi yok.
rastgele cinsel ilişki ile ilişkisi yok.
08:11
I had a plan for my future.
I wanted to go to college.
I wanted to go to college.
127
487840
3456
Gelecek için bir planım vardı.
Üniversiteye gitmek istiyordum.
Üniversiteye gitmek istiyordum.
08:15
I studied really hard in college,
128
491320
2336
Üniversitede gerçekten çok çalıştım
08:17
and I was proud to be one of the very few
female computer science graduates
female computer science graduates
129
493680
4736
ve üniversitemdeki çok az sayıda kadın
bilgisayar bilimi mezunu arasında olmaktan
bilgisayar bilimi mezunu arasında olmaktan
gurur duydum.
08:22
at my university.
130
498440
1280
08:24
I wanted to have a career,
so I went on to business school
so I went on to business school
131
500280
3336
Kariyer yapmak istiyordum.
Bu yüzden işletme okuluna devam ettim
Bu yüzden işletme okuluna devam ettim
08:27
and I became one of the youngest
female executives at Microsoft.
female executives at Microsoft.
132
503640
3480
ve Microsoft'taki en genç kadın
yöneticilerden biri oldum.
yöneticilerden biri oldum.
Yine de hâlâ hatırlıyorum.
Ailemin evinden ayrılıp
Ailemin evinden ayrılıp
08:33
I still remember, though,
when I left my parents' home
when I left my parents' home
133
509040
3095
08:36
to move across the country
to start this new job at Microsoft.
to start this new job at Microsoft.
134
512159
3481
Microsoft'taki yeni işime başlamak için
ülkenin diğer ucuna taşındığım zamanı.
ülkenin diğer ucuna taşındığım zamanı.
Ailem beş yıllık daha yüksek eğitim
almam için çok fedakarlıkta bulundu.
almam için çok fedakarlıkta bulundu.
08:40
They had sacrificed a lot
to give me five years of higher education.
to give me five years of higher education.
135
516120
5240
08:46
But they said, as I left home --
136
522120
1576
Ama evden ayrılırken,
08:47
and I literally went down the front steps,
down the porch at home --
down the porch at home --
137
523720
3336
verandanın basamaklarından inerken,
08:51
and they said,
138
527080
1216
bana şöyle söylediler:
08:52
"Even though you've had
this great education,
this great education,
139
528320
2400
"Böyle mükemmel bir eğitim almış olsan da,
08:55
if you decide to get married
and have kids right away,
and have kids right away,
140
531400
4520
hemen evlenip çocuk yapmaya
karar verirsen,
karar verirsen,
09:00
that's OK by us, too."
141
536560
1680
bizim için sorun yok."
09:03
They wanted me to do the thing
that would make me the very happiest.
that would make me the very happiest.
142
539080
5256
Beni en mutlu edecek şeyi
yapmamı istiyorlardı.
yapmamı istiyorlardı.
09:08
I was free to decide what that would be.
143
544360
2936
Bunun ne olduğuna
karar vermekte özgürdüm.
karar vermekte özgürdüm.
09:11
It was an amazing feeling.
144
547320
2160
Bu inanılmaz bir histi.
09:14
In fact, I did want to have kids --
145
550680
3896
Aslında çocuklarım olsun istiyordum --
09:18
but I wanted to have them
when I was ready.
when I was ready.
146
554600
3240
ama bunu hazır olduğum zaman istiyordum.
09:22
And so now, Bill and I have three.
147
558520
2560
Şimdi, Bill ve benim üç çocuğumuz var.
09:26
And when our eldest daughter was born,
148
562000
2200
En büyük kızımız doğduğunda,
09:28
we weren't, I would say,
exactly sure how to be great parents.
exactly sure how to be great parents.
149
564960
3696
nasıl mükemmel bir ebeveyn olunacağından
tam olarak emin değildik.
tam olarak emin değildik.
09:32
Maybe some of you know that feeling.
150
568680
1960
Belki bazılarınız bu hissi
biliyorsunuzdur.
biliyorsunuzdur.
09:35
And so we waited a little while
before we had our second child.
before we had our second child.
151
571240
3080
Bu yüzden ikinci çocuğumuzu
yapmadan önce biraz bekledik.
yapmadan önce biraz bekledik.
09:39
And it's no accident
that we have three children
that we have three children
152
575040
3656
Üç yıl arayla üç çocuğumuzun olması,
09:42
that are spaced three years apart.
153
578720
2240
kesinlikle tesadüf değil.
09:45
Now, as a mother, what do I want
the very most for my children?
the very most for my children?
154
581600
4880
Şimdi bir anne olarak,
çocuklarım için en çok ne istiyorum?
çocuklarım için en çok ne istiyorum?
09:51
I want them to feel the way I did --
155
587520
2200
Onların da benim gibi
hayatta istedikleri her şeyi
hayatta istedikleri her şeyi
09:54
like they can do anything
they want to do in life.
they want to do in life.
156
590240
3960
yapabileceklerini hissetmelerini
istiyorum.
istiyorum.
10:00
And so, what has struck me
157
596040
1616
Beni en çok etkileyen şey,
10:01
as I've travelled the last decade
for the foundation around the world
for the foundation around the world
158
597680
4000
vakıf için dünyayı gezdiğim son on yılda,
10:06
is that all women want that same thing.
159
602280
3960
tüm kadınların o aynı şeyi
istemeleri oldu.
istemeleri oldu.
10:11
Last year, I was in Nairobi, in the slums,
in one called Korogocho --
in one called Korogocho --
160
607520
4936
Geçen yıl, Nairobi'de Korogocho
adındaki yoksul mahalledeydim.
adındaki yoksul mahalledeydim.
10:16
which literally means when translated,
"standing shoulder to shoulder."
"standing shoulder to shoulder."
161
612480
4560
Korogocho, tercüme edildiğinde
"omuz omuza durmak" anlamına geliyor.
"omuz omuza durmak" anlamına geliyor.
10:21
And I spoke with this women's group
that's pictured here.
that's pictured here.
162
617880
3016
Bu resimdeki kadınlarla konuştum.
10:24
And the women talked very openly
about their family life in the slums,
about their family life in the slums,
163
620920
4136
Kadınlar varoşlardaki aile yaşamının
nasıl olduğuyla ilgili
nasıl olduğuyla ilgili
çok açık bir şekilde konuştular
10:29
what it was like.
164
625080
1416
10:30
And they talked quite intimately
about what they did for birth control.
about what they did for birth control.
165
626520
3600
ve doğum kontrolü için ne yaptıklarını
oldukça samimi bir şekilde anlattılar.
oldukça samimi bir şekilde anlattılar.
10:34
Marianne, in the center of the screen
in the red sweater,
in the red sweater,
166
630920
3136
Marianne, ekranın ortasındaki
kırmızı hırkalı kadın,
kırmızı hırkalı kadın,
10:38
she summed up that entire
two-hour conversation
two-hour conversation
167
634080
3736
iki saatlik konuşmamızı
hiçbir zaman unutamayacağım
bir şekilde özetledi.
bir şekilde özetledi.
10:41
in a phrase that I will never forget.
168
637840
2320
10:45
She said, "I want to bring
every good thing to this child
every good thing to this child
169
641240
6360
Dedi ki: "Bir başka çocuk doğurmadan
önce, bu çocuğuma
önce, bu çocuğuma
her şeyin en güzelini vermek istiyorum."
10:52
before I have another."
170
648520
1400
10:55
And I thought -- that's it.
171
651120
2056
"İşte bu" diye düşündüm.
10:57
That's universal.
172
653200
1640
Bu evrensel bir şey.
10:59
We all want to bring
every good thing to our children.
every good thing to our children.
173
655240
4600
Hepimiz çocuklarımıza her şeyin
en güzelini vermek istiyoruz.
en güzelini vermek istiyoruz.
11:04
But what's not universal is our ability
to provide every good thing.
to provide every good thing.
174
660960
4320
Evrensel olmayan şey ise, en güzel
şeyleri sağlayabilme gücümüz.
şeyleri sağlayabilme gücümüz.
11:09
So many women suffer
from domestic violence.
from domestic violence.
175
665960
2696
Çok sayıda kadın aile içi şiddete uğruyor
11:12
And they can't even
broach the subject of contraception,
broach the subject of contraception,
176
668680
3056
ve doğum kontrolü konusunu,
11:15
even inside their own marriage.
177
671760
1840
kendi evliliklerinde dahi açamıyorlar.
11:18
There are many women
who lack basic education.
who lack basic education.
178
674240
2880
Temel eğitimden yoksun
çok sayıda kadın var.
çok sayıda kadın var.
11:21
Even many of the women
who do have knowledge and do have power
who do have knowledge and do have power
179
677840
5000
Ancak bilgi ve güç sahibi olan
kadınların çoğu bile
kadınların çoğu bile
doğum kontrol yöntemlerine ulaşamıyor.
11:27
don't have access to contraceptives.
180
683440
2656
11:30
For 250 years, parents around the world
181
686120
5016
250 yıldır tüm dünyadaki ebeveynler,
daha küçük aileler kurmaya karar veriyor.
11:35
have been deciding
to have smaller families.
to have smaller families.
182
691160
2760
Bu akım, tüm kültür ve coğrafyalarda
11:38
This trend has been steady
for a quarter of a millennium,
for a quarter of a millennium,
183
694960
4176
11:43
across cultures and across geographies,
184
699160
2840
250 yıldır devam ediyor,
11:46
with the glaring exception
of sub-Saharan Africa and South Asia.
of sub-Saharan Africa and South Asia.
185
702800
5480
Sahra Altı Afrika ve Güney Asya'daki
bariz istisnalar hariç.
bariz istisnalar hariç.
Fransızlar, 1700'lerin ortalarında
ailelerini küçültmeye başladılar.
ailelerini küçültmeye başladılar.
11:53
The French started bringing down
their family size in the mid-1700s.
their family size in the mid-1700s.
186
709920
4456
11:58
And over the next 150 years,
this trend spread all across Europe.
this trend spread all across Europe.
187
714400
5920
Sonraki 150 yıl boyunca,
bu akım tüm Avrupa'ya yayıldı.
bu akım tüm Avrupa'ya yayıldı.
Bu tarihi öğrendiğimde beni
şaşırtan şey şu oldu:
şaşırtan şey şu oldu:
12:05
The surprising thing to me,
as I learned this history,
as I learned this history,
188
721000
3576
12:08
was that it spread not along socioeconomic
lines but around cultural lines.
lines but around cultural lines.
189
724600
6816
Bu yayılma, sosyoekonomik düzeyde değil,
kültürel düzeyde gerçekleşmişti.
kültürel düzeyde gerçekleşmişti.
12:15
People who spoke the same language
made that change as a group.
made that change as a group.
190
731440
3856
Aynı dili konuşan insanlar bu değişimi
bir grup olarak yaptılar.
bir grup olarak yaptılar.
12:19
They made the same choice
for their family,
for their family,
191
735320
2576
İster zengin ister yoksul olsunlar,
12:21
whether they were rich
or whether they were poor.
or whether they were poor.
192
737920
3000
kendi aileleri için aynı kararı verdiler.
Daha küçük aile akımının
yayılmasının nedeni,
yayılmasının nedeni,
12:26
The reason that trend
toward smaller families spread
toward smaller families spread
193
742400
3216
12:29
was that this whole way
was driven by an idea --
was driven by an idea --
194
745640
3200
çiftlerin kaç çocuk yapacakları konusunda,
12:33
the idea that couples
can exercise conscious control
can exercise conscious control
195
749320
5016
bilinçli olarak kontrol sahibi olabilmesi
fikriydi.
12:38
over how many children they have.
196
754360
1920
12:41
This is a very powerful idea.
197
757640
3560
Bu çok güçlü bir fikir.
12:45
It means that parents have
the ability to affect the future,
the ability to affect the future,
198
761680
4240
Bu, şu anlama geliyor: Ebeveynler
geleceği etkileme gücüne sahipler.
geleceği etkileme gücüne sahipler.
12:50
not just accept it as it is.
199
766400
3240
Onu olduğu gibi kabul etmek
zorunda değiller.
zorunda değiller.
12:54
In France, the average family size
went down every decade
went down every decade
200
770960
4056
Fransa'da ortalama aile büyüklüğü,
her on yılda azalarak
her on yılda azalarak
12:59
for 150 years in a row
until it stabilized.
until it stabilized.
201
775040
3720
150 yıl sonunda sabit hâle geldi.
13:03
It took so long back then because
the contraceptives weren't that good.
the contraceptives weren't that good.
202
779440
4320
Bu çok uzun sürdü, çünkü o dönemde
doğum kontrol yöntemleri çok iyi değildi.
doğum kontrol yöntemleri çok iyi değildi.
13:08
In Germany, this transition started
in the 1880s, and it took just 50 years
in the 1880s, and it took just 50 years
203
784480
6216
Almanya'da bu değişim 1880'lerde başladı
ve aile büyüklüğünün sabit hâle gelmesi
sadece 50 yıl sürdü.
sadece 50 yıl sürdü.
13:14
for family size
to stabilize in this country.
to stabilize in this country.
204
790720
2640
Asya ve Latin Amerika'da
bu değişim 1960'larda başladı
bu değişim 1960'larda başladı
13:18
And in Asia and Latin America,
the transition started in the 1960s,
the transition started in the 1960s,
205
794120
4616
13:22
and it happened much faster
because of modern contraception.
because of modern contraception.
206
798760
4120
ve modern doğum kontrol yöntemleri
sayesinde çok daha hızlı gerçekleşti.
sayesinde çok daha hızlı gerçekleşti.
13:29
I think, as we go through this history,
it's important to pause for a moment
it's important to pause for a moment
207
805160
5816
Bence bu tarihe göz atarken,
bir an için durup
bir an için durup
13:35
and to remember why this has become
such a contentious issue.
such a contentious issue.
208
811000
5056
bu meselenin neden bu kadar tartışmalı
hâle geldiğini hatırlamamız önemli.
hâle geldiğini hatırlamamız önemli.
13:40
It's because some family planning programs
209
816080
2656
Çünkü bazı aile planlama programları,
13:42
resorted to unfortunate incentives
and coercive policies.
and coercive policies.
210
818760
4840
talihsiz teşviklere ve zorlayıcı
politikalara başvurdu.
politikalara başvurdu.
13:48
For instance, in the 1960s, India
adopted very specific numeric targets
adopted very specific numeric targets
211
824480
6856
Örneğin, 1960'larda Hindistan çok özel
sayısal hedefler benimsedi ve kadınlara,
sayısal hedefler benimsedi ve kadınlara,
bedenlerine rahim içi araç konulmasını
kabul etmeleri için para verildi.
kabul etmeleri için para verildi.
13:55
and they paid women to accept
having an IUD placed in their bodies.
having an IUD placed in their bodies.
212
831360
4280
14:00
Now, Indian women were
really smart in this situation.
really smart in this situation.
213
836200
3376
Hintli kadınlar çok akıllıydı.
14:03
When they went to get an IUD inserted,
they got paid six rupees.
they got paid six rupees.
214
839600
3496
Vücutlarına RİA yerleştirildiğinde
kendilerine altı rupi ödeniyordu.
kendilerine altı rupi ödeniyordu.
Peki ne yaptılar?
14:07
And so what did they do?
215
843120
1200
14:08
They waited a few hours or a few days,
216
844960
2016
Birkaç saat ya da gün beklediler ve
bir başka hizmet sağlayıcısına gidip
bir başka hizmet sağlayıcısına gidip
14:11
and they went to another service provider
and had the IUD removed for one rupee.
and had the IUD removed for one rupee.
217
847000
5200
bir rupi karşılığında RİA'yı
vücutlarından çıkarttırdılar.
vücutlarından çıkarttırdılar.
14:18
For decades in the United States,
218
854200
2560
ABD'de on yıllar boyunca,
Afrikalı-Amerikalı kadınlar kendi
rızaları olmadan kısırlaştırıldılar.
rızaları olmadan kısırlaştırıldılar.
14:21
African-American women
were sterilized without their consent.
were sterilized without their consent.
219
857280
4680
14:26
The procedure was so common
220
862880
2216
Bu prosedür o kadar yaygındı ki,
14:29
it became known as
the Mississippi appendectomy --
the Mississippi appendectomy --
221
865120
3520
Mississippi appendektomisi
(apandisit) adını aldı.
(apandisit) adını aldı.
14:33
a tragic chapter in my country's history.
222
869200
3000
Ülkemin tarihinde trajik bir bölüm.
14:37
And as recently as the 1990s, in Peru,
223
873400
2776
1990'lar kadar yakın bir zamanda,
14:40
women from the Andes region
were given anesthesia
were given anesthesia
224
876200
3496
Peru'nun And bölgesindeki kadınlara
anestezi verildi
anestezi verildi
14:43
and they were sterilized
without their knowledge.
without their knowledge.
225
879720
2920
ve haberleri olmadan kısırlaştırıldılar.
14:48
The most startling thing about this
226
884200
2616
Bu konudaki en ürkütücü şey ise,
14:50
is that these coercive policies
weren't even needed.
weren't even needed.
227
886840
2736
bu zorlayıcı politikalara
gerek bile olmamasıydı.
gerek bile olmamasıydı.
14:53
They were carried out in places
228
889600
1816
Zaten bu politikalar,
ebeveynlerin çocuk sayısını azaltmak
istedikleri bölgelerde uygulanıyordu.
istedikleri bölgelerde uygulanıyordu.
14:55
where parents already
wanted to lower their family size.
wanted to lower their family size.
229
891440
4120
15:00
Because in region after region,
again and again,
again and again,
230
896120
3296
Çünkü art arda her bölgede
ebeveynler daha küçük aileler
istemeye başlamıştı.
istemeye başlamıştı.
15:03
parents have wanted
to have smaller families.
to have smaller families.
231
899440
2920
Yani Afrikalı kadınların özünde
15:07
There's no reason to believe
232
903600
1776
15:09
that African women
have innately different desires.
have innately different desires.
233
905400
3600
farklı istekleri olduğuna inanmak için
hiçbir sebep yok.
hiçbir sebep yok.
15:13
Given the option,
they will have fewer children.
they will have fewer children.
234
909520
3680
Seçenek verildiği takdirde onlar da
daha az çocuk yapacaklardır.
daha az çocuk yapacaklardır.
Soru şu:
15:18
The question is:
235
914080
1496
15:19
will we invest in helping
all women get what they want now?
all women get what they want now?
236
915600
5480
Tüm kadınların isteklerine ulaşmasına
yardım etmeye yatırım yapacak mıyız?
yardım etmeye yatırım yapacak mıyız?
Yoksa onları yüzyıllık bir mücadeleye,
15:25
Or, are we going to condemn them
to some century-long struggle,
to some century-long struggle,
237
921880
4696
15:30
as if this was still revolutionary France
238
926600
2736
hâlâ ihtilal dönemindeki Fransa gibi
15:33
and the best method
was coitus interruptus?
was coitus interruptus?
239
929360
2800
en iyi metodun geri çekme olduğu
zamanlara mı mahkûm edeceğiz?
zamanlara mı mahkûm edeceğiz?
15:39
Empowering parents --
it doesn't need justification.
it doesn't need justification.
240
935320
4280
Ebeveynleri güçlendirmek için
bir gerekçeye ihtiyacımız yok.
bir gerekçeye ihtiyacımız yok.
15:44
But here's the thing -- our desire
to bring every good thing to our children
to bring every good thing to our children
241
940560
6856
Çocuklarımıza en güzelini verme isteği,
15:51
is a force for good throughout the world.
242
947440
2840
dünyanın her yerinde iyiye dair
bir güç oluşturuyor.
bir güç oluşturuyor.
15:54
It's what propels societies forward.
243
950640
2480
Toplumları ileriye iten de işte bu güçtür.
15:58
In that same slum in Nairobi,
I met a young businesswoman,
I met a young businesswoman,
244
954600
3936
Nairobi'deki aynı yoksul mahallede,
genç bir iş kadınıyla tanıştım.
genç bir iş kadınıyla tanıştım.
16:02
and she was making backpacks
out of her home.
out of her home.
245
958560
2216
Evinin dışında sırt çantaları yapıyordu.
16:04
She and her young kids
would go to the local jeans factory
would go to the local jeans factory
246
960800
3336
O ve küçük çocukları bölgelerindeki
kot fabrikasına giderek,
kot fabrikasına giderek,
16:08
and collect scraps of denim.
247
964160
1736
kot parçaları topluyordu.
16:09
She'd create these backpacks
and resell them.
and resell them.
248
965920
2536
O parçalardan sırt çantaları yapıp
onları satıyordu.
onları satıyordu.
16:12
And when I talked with her,
she had three children,
she had three children,
249
968480
2381
Onunla konuştuğumda, üç çocuğu vardı.
Ailesi hakkında sorular sordum
16:14
and I asked her about her family.
250
970885
1576
16:16
And she said she and her husband decided
251
972485
2091
ve bana kocasıyla üçüncü çocuktan sonra
16:18
that they wanted to stop
having children after their third one.
having children after their third one.
252
974600
3016
çocuk yapmak istemediklerine
karar verdiklerini söyledi.
karar verdiklerini söyledi.
16:21
And so when I asked her why,
she simply said,
she simply said,
253
977640
2656
Nedenini sorduğumda,
bana basitçe şunu dedi,
bana basitçe şunu dedi,
16:24
"Well, because I couldn't run
my business if I had another child."
my business if I had another child."
254
980320
3496
"Çünkü bir çocuğum daha olsa
işimi yürütemem."
işimi yürütemem."
16:27
And she explained the income
that she was getting out of her business
that she was getting out of her business
255
983840
3239
Bana işinden elde ettiği gelirin,
16:31
afforded her to be able to give
an education to all three of her children.
an education to all three of her children.
256
987103
3720
üç çocuğunu da okutmaya
yettiğini açıkladı.
yettiğini açıkladı.
16:35
She was incredibly optimistic
about her family's future.
about her family's future.
257
991280
4280
Ailesinin geleceği hakkında
son derece iyimserdi.
son derece iyimserdi.
Bu, yüz milyonlarca kadın ve erkeğin
16:41
This is the same mental calculus
258
997160
2536
16:43
that hundreds of millions
of men and women have gone through.
of men and women have gone through.
259
999720
4176
akıllarında yaptığı hesabın aynısı.
Kanıtlar gösteriyor ki,
tamamen doğru bir hesap.
tamamen doğru bir hesap.
16:47
And evidence proves
that they have it exactly right.
that they have it exactly right.
260
1003920
3800
16:52
They are able to give their children
more opportunities
more opportunities
261
1008320
3896
Aileler ne zaman çocuk sahibi
olacaklarını kendileri belirleyerek,
olacaklarını kendileri belirleyerek,
16:56
by exercising control
over when they have them.
over when they have them.
262
1012240
3280
çocuklarına daha fazla
fırsat sunabilirler.
fırsat sunabilirler.
17:01
In Bangladesh,
263
1017280
1296
Bangladeş'te
17:02
there's a district called Matlab.
264
1018600
1936
Matlab adlı bir bölge var.
Araştırmacılar, burada yaşayan
Araştırmacılar, burada yaşayan
17:04
It's where researchers have collected data
on over 180,000 inhabitants since 1963.
on over 180,000 inhabitants since 1963.
265
1020560
6736
180 binin üzerinde insan hakkında
1963'ten beri veri topluyor.
1963'ten beri veri topluyor.
Küresel sağlık topluluğunda,
bunun en uzun süredir devam eden
bunun en uzun süredir devam eden
17:11
In the global health community,
266
1027319
1537
17:12
we like to say it's one of the longest
pieces of research that's been running.
pieces of research that's been running.
267
1028880
3696
araştırmalardan olduğunu
söylemeyi severiz.
söylemeyi severiz.
Elimizde çok fazla muhteşem
sağlık istatistiği var.
sağlık istatistiği var.
17:16
We have so many great health statistics.
268
1032599
2177
17:18
In one of the studies, what did they do?
269
1034800
2536
Bu çalışmaların birinde, ne yaptılar?
Köylülerin yarısı doğum kontrolü
kullanmak üzere seçildi.
kullanmak üzere seçildi.
17:21
Half the villagers
were chosen to get contraceptives.
were chosen to get contraceptives.
270
1037359
4096
17:25
They got education
and access to contraception.
and access to contraception.
271
1041480
3176
Eğitim aldılar ve doğum kontrol
yöntemlerine erişimleri sağlandı.
yöntemlerine erişimleri sağlandı.
17:28
Twenty years later,
following those villages,
following those villages,
272
1044680
3176
20 yıl sonra bu köylere baktığımızda,
bu köylerin yaşam kalitesinin komşu
köylerden daha yüksek olduğunu gördük.
köylerden daha yüksek olduğunu gördük.
17:31
what we learned is that they had a better
quality of life than their neighbors.
quality of life than their neighbors.
273
1047880
4016
17:35
The families were healthier.
274
1051920
1696
Aileler daha sağlıklıydı.
17:37
The women were less likely
to die in childbirth.
to die in childbirth.
275
1053640
3136
Kadınların çocuk doğururken
ölme ihtimali daha düşüktü.
ölme ihtimali daha düşüktü.
17:40
Their children were less likely
to die in the first thirty days of life.
to die in the first thirty days of life.
276
1056800
4016
Çocuklarının yaşamın ilk otuz gününde
ölme ihtimali daha düşüktü.
ölme ihtimali daha düşüktü.
17:44
The children were better nourished.
277
1060840
2296
Çocuklar daha iyi besleniyordu.
17:47
The families were also wealthier.
278
1063160
2016
Aileler de daha zengindi.
Yetişkin kadınların maaşları
daha yüksekti.
daha yüksekti.
17:49
The adult women's wages were higher.
279
1065200
2496
17:51
Households had more assets --
things like livestock or land or savings.
things like livestock or land or savings.
280
1067720
4520
Hanelerin daha çok mülkü mevcuttu --
hayvan, arazi ya da birikim olarak.
hayvan, arazi ya da birikim olarak.
Son olarak, bu ailelerin çocukları
daha iyi eğitim alıyordu.
daha iyi eğitim alıyordu.
17:56
Finally, their sons and daughters
had more schooling.
had more schooling.
281
1072800
3520
18:01
So when you multiply these types
of effects over millions of families,
of effects over millions of families,
282
1077480
5520
Yani bunların milyonlarca aile
üzerindeki etkisini topladığımızda,
üzerindeki etkisini topladığımızda,
18:07
the product can be large-scale
economic development.
economic development.
283
1083440
3280
büyük ölçekli ekonomik gelişme
elde edilebilir.
elde edilebilir.
18:11
People talk about the Asian
economic miracle of the 1980s --
economic miracle of the 1980s --
284
1087560
4056
1980'lerdeki Asya ekonomik
mucizesi hakkında konuşulur.
mucizesi hakkında konuşulur.
Ama bu aslında bir mucize değildi.
18:15
but it wasn't really a miracle.
285
1091640
2056
18:17
One of the leading causes
of economic growth across that region
of economic growth across that region
286
1093720
3536
Bu bölgedeki ekonomik büyümenin
başlıca nedenlerinden biri,
başlıca nedenlerinden biri,
18:21
was this cultural trend
towards smaller families.
towards smaller families.
287
1097280
3840
daha küçük ailelere doğru olan
bu kültürel akımdı.
bu kültürel akımdı.
18:26
Sweeping changes start
at the individual family level --
at the individual family level --
288
1102600
3896
Büyük değişimler ilk önce
aile bazında başlar.
aile bazında başlar.
18:30
the family making a decision
about what's best for their children.
about what's best for their children.
289
1106520
4440
Çocukları için en iyisinin ne olduğuna
karar veren bir aileyle.
karar veren bir aileyle.
Aileler bu kararı verip
değişimi yarattıklarında,
değişimi yarattıklarında,
18:35
When they make that change
and that decision,
and that decision,
290
1111760
3016
18:38
those become sweeping
regional and national trends.
regional and national trends.
291
1114800
3720
bunlar bölgesel ve ulusal
köklü değişikliklere dönüşür.
köklü değişikliklere dönüşür.
Sahra Altı Afrika'daki ailelere de
18:43
When families in sub-Saharan Africa
are given the opportunity
are given the opportunity
292
1119160
4136
bu kararları vermeleri için
fırsat verildiğinde,
fırsat verildiğinde,
18:47
to make those decisions for themselves,
293
1123320
2360
18:50
I think it will help spark
a virtuous cycle of development
a virtuous cycle of development
294
1126280
3256
bu karar kıtadaki topluluklarda
18:53
in communities across the continent.
295
1129560
2760
verimli bir gelişim döngüsünü
tetikleyecektir.
tetikleyecektir.
18:58
We can help poor families
build a better future.
build a better future.
296
1134000
3856
Yoksul ailelerin daha iyi bir gelecek
inşa etmesine yardım edebiliriz.
inşa etmesine yardım edebiliriz.
19:01
We can insist that all people
have the opportunity
have the opportunity
297
1137880
3696
Tüm insanların
doğum kontrolünü öğrenme
fırsatı olması
fırsatı olması
19:05
to learn about contraceptives
298
1141600
1936
19:07
and have access
to the full variety of methods.
to the full variety of methods.
299
1143560
3280
ve tüm metotlara erişebilmeleri
konusunda ısrar edebiliriz.
konusunda ısrar edebiliriz.
19:12
I think the goal here is really clear:
300
1148040
2856
Bence burada hedef gayet açık:
19:14
universal access to birth control
that women want.
that women want.
301
1150920
4880
Kadınların tüm dünyada doğum
kontrolüne ulaşabilmeleri
kontrolüne ulaşabilmeleri
ve bunun olabilmesi için hem zengin
hem fakir tüm hükûmetlerin benzer şekilde
hem fakir tüm hükûmetlerin benzer şekilde
19:20
And for that to happen, it means that
both rich and poor governments alike
both rich and poor governments alike
302
1156360
5296
19:25
must make contraception a total priority.
303
1161680
3520
doğum kontrolünü birincil öncelik
hâline getirmesi gerekir.
hâline getirmesi gerekir.
19:29
We can do our part,
in this room and globally,
in this room and globally,
304
1165760
3976
Bu odada ve küresel çapta,
19:33
by talking about the hundreds
of millions of families
of millions of families
305
1169760
3256
yüzlerce milyon doğum
kontrolüne ulaşamayan aile
kontrolüne ulaşamayan aile
19:37
that don't have access
to contraception today
to contraception today
306
1173040
2896
ve eğer ulaşabilselerdi hayatlarında
nelerin değişebileceği
nelerin değişebileceği
19:39
and what it would do to change
their lives if they did have access.
their lives if they did have access.
307
1175960
3720
hakkında konuşarak üzerimize
düşeni yapabiliriz.
düşeni yapabiliriz.
19:44
I think if Marianne
and the members of her women's group
and the members of her women's group
308
1180680
3736
Bence Marianne ve kadınlar
grubunun üyeleri,
grubunun üyeleri,
19:48
can talk about this openly
309
1184440
2296
bu konu hakkında açıkça
konuşabiliyorsa,
konuşabiliyorsa,
19:50
and have this discussion
out amongst themselves and in public,
out amongst themselves and in public,
310
1186760
3400
kendi aralarında ve toplum içinde
bunu tartışabiliyorsa,
bunu tartışabiliyorsa,
biz de yapabiliriz
19:54
we can, too.
311
1190800
1360
ve buna şu an başlamamız gerek.
19:56
And we need to start now.
312
1192760
1480
19:59
Because like Marianne, we all want
to bring every good thing to our children.
to bring every good thing to our children.
313
1195480
6560
Çünkü hepimiz Marianne gibi çocuklarımıza
her şeyin en güzelini vermek istiyoruz.
her şeyin en güzelini vermek istiyoruz.
20:06
And where is the controversy in that?
314
1202800
2640
O zaman burada neyi tartışıyoruz?
20:10
Thank you.
315
1206160
1216
Teşekkürler.
20:11
(Applause)
316
1207400
2736
(Alkışlar)
20:14
Chris Anderson: Thank you.
317
1210160
1240
Chris Anderson: Teşekkürler.
20:22
I have some questions for Melinda.
318
1218360
3976
Melinda'ya birkaç sorum var.
20:26
(Applause ends)
319
1222360
1296
(Alkışlar biter)
20:27
Thank you for your courage
and everything else.
and everything else.
320
1223680
2960
Cesaretin ve her şey için teşekkürler.
Peki Melinda, son yıllarda
20:31
So, Melinda, in the last few years
321
1227480
2496
çok fazla akıllı insanın şöyle
şeyler söylediğini duyuyorum:
şeyler söylediğini duyuyorum:
20:34
I've heard a lot of smart people
say something to the effect of,
say something to the effect of,
322
1230000
3720
20:39
"We don't need to worry
about the population issue anymore.
about the population issue anymore.
323
1235400
3456
"Artık nüfus sorunuyla ilgili
endişelenmemiz gerekmiyor.
endişelenmemiz gerekmiyor.
20:42
Family sizes are coming down
naturally all over the world.
naturally all over the world.
324
1238880
3496
Aile büyüklükleri tüm dünyada
doğal olarak azalıyor.
doğal olarak azalıyor.
20:46
We're going to peak
at nine or 10 billion. And that's it."
at nine or 10 billion. And that's it."
325
1242400
2960
9 ya da 10 milyarda zirveye
ulaşacağız, daha fazla artmayacak."
ulaşacağız, daha fazla artmayacak."
20:50
Are they wrong?
326
1246720
1216
Bu kişiler yanılıyor mu?
20:51
Melinda Gates: If you look
at the statistics across Africa,
at the statistics across Africa,
327
1247960
2776
Melinda Gates: Afrika'daki
istatistiklere bakarsanız,
istatistiklere bakarsanız,
yanılıyorlar.
20:54
they are wrong.
328
1250760
1216
Bence bu soruna farklı bir
mercekten bakmalıyız.
mercekten bakmalıyız.
20:56
And I think we need to look at it,
though, from a different lens.
though, from a different lens.
329
1252000
3056
Bu soruna zeminden yukarı
doğru bakmalıyız.
doğru bakmalıyız.
20:59
We need to look at it
from the ground upwards.
from the ground upwards.
330
1255080
2176
Bence doğum kontrolü konusunda
bu kadar sorun yaşamamızın
bu kadar sorun yaşamamızın
21:01
I think that's one of the reasons
we got ourselves in so much trouble
we got ourselves in so much trouble
331
1257280
3256
nedenlerinden biri de bu.
21:04
on this issue of contraception.
332
1260560
1696
Biz olaya yukarıdan aşağı doğru baktık
21:06
We looked at it from top down
333
1262280
1381
21:07
and said we want to have different
population numbers over time.
population numbers over time.
334
1263685
3531
ve zamanla nüfus sayılarının
değişmesi gerektiğini söyledik.
değişmesi gerektiğini söyledik.
21:11
Yes, we care about the planet.
Yes, we need to make the right choices.
Yes, we need to make the right choices.
335
1267240
3296
Evet, gezegenimizi önemsiyoruz.
Evet, doğru kararları vermeliyiz.
Evet, doğru kararları vermeliyiz.
Ama bu kararların aile bazında
verilmesi gerekiyor ve bu sadece
verilmesi gerekiyor ve bu sadece
21:14
But the choices have to be made
at the family level.
at the family level.
336
1270560
2576
21:17
And it's only by giving people access
and letting them choose what to do
and letting them choose what to do
337
1273160
4336
insanlara erişimi verip istediklerini
seçmelerine izin vermekle olur.
seçmelerine izin vermekle olur.
21:21
that you get those sweeping changes
that we have seen globally --
that we have seen globally --
338
1277520
3056
Ancak bu şekilde küresel olarak
yaşadığımız bu değişimleri görürüz,
yaşadığımız bu değişimleri görürüz,
21:24
except for sub-Saharan Africa and those
places in South Asia and Afghanistan.
places in South Asia and Afghanistan.
339
1280600
4680
Sahra Altı Afrika, Güney Asya ve
Afganistan'daki bazı yerler hariç.
Afganistan'daki bazı yerler hariç.
21:31
CA: Some people on the right in America
340
1287920
2096
CA: Amerika'da sağ kanattan bazı insanlar
21:34
and in many conservative cultures
around the world
around the world
341
1290040
3400
ve dünya üzerindeki pek çok
muhafazakar kültür
muhafazakar kültür
şöyle bir şey söyleyebilir:
21:39
might say something like this:
342
1295360
1816
21:41
"It's all very well to talk about saving
lives and empowering women and so on.
lives and empowering women and so on.
343
1297200
3667
"Hayat kurtarmak ve kadınları güçlendirmek
gibi şeylerden bahsetmeniz güzel,
gibi şeylerden bahsetmeniz güzel,
21:44
But, sex is sacred.
344
1300891
1960
ama seks kutsaldır.
Bu önerdiğiniz şey,
21:48
What you're proposing
is going to increase the likelihood
is going to increase the likelihood
345
1304000
4016
evlilik dışı çok fazla seksin
olma ihtimalini arttırır.
olma ihtimalini arttırır.
21:52
that lots of sex happens outside marriage.
346
1308040
2216
21:54
And that is wrong."
347
1310280
1440
Bu yanlıştır."
21:56
What would you say to them?
348
1312600
2056
Onlara ne dersin?
21:58
MG: I would say
that sex is absolutely sacred.
that sex is absolutely sacred.
349
1314680
3256
MG: Onlara seksin kesinlikle
kutsal olduğunu söylerim.
kutsal olduğunu söylerim.
22:01
And it's sacred in Germany,
and it's sacred in the United States,
and it's sacred in the United States,
350
1317960
3096
Almanya'da kutsal, ABD'de kutsal,
22:05
and it's sacred in France
and so many places around the world.
and so many places around the world.
351
1321080
3096
Fransa'da kutsal ve dünyanın
pek çok yerinde de öyle.
pek çok yerinde de öyle.
Ülkemdeki seksüel tecrübesi olan
kadınların yüzde 98'inin,
kadınların yüzde 98'inin,
22:08
And the fact that 98 percent of women
in my country who are sexually experienced
in my country who are sexually experienced
352
1324200
4896
doğum kontrolünün seksi daha az kutsal
yapmadığını düşündüklerini söylerim.
yapmadığını düşündüklerini söylerim.
22:13
say they use birth control
doesn't make sex any less sacred.
doesn't make sex any less sacred.
353
1329120
4176
22:17
It just means that they're getting
to make choices about their lives.
to make choices about their lives.
354
1333320
3256
Bu sadece hayatları hakkında seçim
yapma hakları olduğunu gösterir
yapma hakları olduğunu gösterir
ve bence bu seçimi yaparken,
22:20
And I think in that choice,
355
1336600
1296
22:21
we're also honoring
the sacredness of the family
the sacredness of the family
356
1337920
2896
aynı zamanda ailenin kutsallığını ve de
22:24
and the sacredness of the mother's life
357
1340840
2256
anne ve çocuk hayatlarının kutsallığını
onların hayatlarını kurtararak
onurlandırıyoruz.
onurlandırıyoruz.
22:27
and the childrens' lives
by saving their lives.
by saving their lives.
358
1343120
2256
22:29
To me, that's incredibly sacred, too.
359
1345400
2280
Bence bu da inanılmaz kutsal bir şey.
22:32
CA: So what is your foundation
doing to promote this issue?
doing to promote this issue?
360
1348760
4736
CA: Peki vakfın bu sorunu
düzeltmek için neler yapıyor?
düzeltmek için neler yapıyor?
22:37
And what could people here
and people listening on the web --
and people listening on the web --
361
1353520
4016
Burada ve internetten bizi
dinleyen insanların bu konuda
dinleyen insanların bu konuda
ne yapmalarını istersin?
22:41
what would you like them to do?
362
1357560
1536
22:43
MG: I would say this --
join the conversation.
join the conversation.
363
1359120
2143
MG: Şunu derim, sohbete katılın.
22:45
We've listed the website up here.
Join the conversation.
Join the conversation.
364
1361287
4169
Web sitesini buraya koyduk.
Sohbete katılın.
Sohbete katılın.
Doğum kontrolünün sizin ya da
bir tanıdığınızın hayatını
bir tanıdığınızın hayatını
22:49
Tell your story about how contraception
has either changed your life
has either changed your life
365
1365480
3816
nasıl değiştirdiğini anlatın
22:53
or somebody's life that you know.
366
1369320
2016
ve desteklediğinizi gösterin.
22:55
And say that you're for this.
367
1371360
1381
Şöyle diyecek çok sayıda insana
ihtiyacımız var: " Bu mantıklı.
ihtiyacımız var: " Bu mantıklı.
22:56
We need a groundswell
of people saying, "This makes sense.
of people saying, "This makes sense.
368
1372765
2715
22:59
We've got to give all women access --
no matter where they live."
no matter where they live."
369
1375504
3392
Nerede yaşarsa yaşasın tüm
kadınlara olanak sağlamalıyız."
kadınlara olanak sağlamalıyız."
23:02
And one of the things
that we're going to do
that we're going to do
370
1378920
2096
Yapacağımız şeylerden biri de,
23:05
is do a large event July 11 in London,
371
1381040
3176
11 Temmuz'da Londra'da
büyük bir etkinlik düzenlemek.
büyük bir etkinlik düzenlemek.
23:08
with a whole host of countries,
a whole host of African nations,
a whole host of African nations,
372
1384240
3376
Burada her ülkeden ev sahipleri olacak,
tüm Afrika uluslarından.
tüm Afrika uluslarından.
23:11
to all say we're putting this back
on the global health agenda.
on the global health agenda.
373
1387640
3136
Ve hep birlikte bu sorunu tekrar
küresel sağlık gündemine alacağız.
küresel sağlık gündemine alacağız.
23:14
We're going to commit resources to it,
374
1390800
1856
Buna kaynak sağlayacağız
23:16
and we're going to do planning
from the bottom up with governments
from the bottom up with governments
375
1392680
3136
ve hükûmetlerle aşağıdan yukarı
doğru planlama yapacağız,
doğru planlama yapacağız,
23:19
to make sure that women are educated --
376
1395840
2096
kadınların eğitilmesi
23:21
so that if they
want the tool, they have it,
want the tool, they have it,
377
1397960
2456
ve eğer isterlerse araçlara
ulaşabilmelerini,
ulaşabilmelerini,
23:24
and that they have
lots of options available
lots of options available
378
1400440
2096
birçok seçeneklerinin
olmasını sağlayacağız.
olmasını sağlayacağız.
23:26
either through
their local healthcare worker
their local healthcare worker
379
1402560
2096
İster yerel sağlık çalışanlarına,
23:28
or their local community rural clinic.
380
1404680
1880
ister kırsaldaki toplum
kliniklerine gidebilecekler.
kliniklerine gidebilecekler.
23:31
CA: Melinda, I'm guessing that some
of those nuns who taught you at school
of those nuns who taught you at school
381
1407920
4576
CA: Melinda, okuldayken öğretmenin
olan rahibelerden bazıları bir noktada
olan rahibelerden bazıları bir noktada
23:36
are going to see
this TED Talk at some point.
this TED Talk at some point.
382
1412520
2640
bu TED konuşmasını görecekler.
Sence dehşete mi düşecekler,
yoksa seni destekleyecekler mi?
yoksa seni destekleyecekler mi?
23:39
Are they going to be horrified,
or are they cheering you on?
or are they cheering you on?
383
1415960
2896
MG: Bu TED konuşmasını
göreceklerini biliyorum.
göreceklerini biliyorum.
23:42
MG: I know they're going
to see the TED Talk
to see the TED Talk
384
1418880
2096
Çünkü bunu yaptığımı biliyorlar ve
konuşmayı onlara göndermeyi planlıyorum.
konuşmayı onlara göndermeyi planlıyorum.
23:45
because they know that I'm doing it
and I plan to send it to them.
and I plan to send it to them.
385
1421000
3136
23:48
And, you know, the nuns who taught me
were incredibly progressive.
were incredibly progressive.
386
1424160
3136
Beni eğiten rahibeler son derece
ileri düşünceliydi.
ileri düşünceliydi.
Umarım, sosyal adalet
ve hizmet konularında
ve hizmet konularında
23:51
I hope that they'll be very proud of me
387
1427320
1896
23:53
for living out what they taught us
about social justice and service.
about social justice and service.
388
1429240
3936
bize öğrettiklerine uygun yaşadığım için
benimle çok gurur duyuyorlardır.
benimle çok gurur duyuyorlardır.
23:57
I have come to feel
incredibly passionate about this issue
incredibly passionate about this issue
389
1433200
3896
Bu konu hakkında son derece
tutkulu hissetmeye başladım,
tutkulu hissetmeye başladım,
gelişmekte olan dünyada
gördüklerimden sonra.
gördüklerimden sonra.
24:01
because of what I've seen
in the developing world.
in the developing world.
390
1437120
2776
24:03
And for me, this topic
has become very close to heart
has become very close to heart
391
1439920
4856
Bu konu kalbime çok yakın
gelmeye başladı.
gelmeye başladı.
Çünkü bu kadınlarla tanışıyorsun
ve onların çoğu zaman sesi yok.
ve onların çoğu zaman sesi yok.
24:08
because you meet these women
and they are so often voiceless.
and they are so often voiceless.
392
1444800
3056
24:11
And yet they shouldn't be --
393
1447880
1336
Ama böyle olmamalı,
24:13
they should have a voice,
they should have access.
they should have access.
394
1449240
2536
onların da sesi olmalı,
onların da erişimi olmalı.
onların da erişimi olmalı.
Umarım bu kadınlar,
24:15
And so I hope they'll feel
395
1451800
1256
24:17
that I'm living out
what I've learned from them
what I've learned from them
396
1453080
2816
onlardan ve vakıfta on yıllardır
yapmakta olduğum işlerden
yapmakta olduğum işlerden
24:19
and from the decades of work
that I've already done at the foundation.
that I've already done at the foundation.
397
1455920
3286
öğrendiklerime uygun olarak
yaşadığımı hissediyorlardır.
yaşadığımı hissediyorlardır.
24:24
CA: So, you and your team brought together
today an amazing group of speakers
today an amazing group of speakers
398
1460200
4376
CA: Sen ve takımın bugün buraya
harika bir grup konuşmacı getirdiniz,
harika bir grup konuşmacı getirdiniz,
hepsine minnettarız.
24:28
to whom we're all grateful.
399
1464600
2560
24:31
Did you learn anything?
400
1467680
1816
Bugün bir şey öğrendin mi?
24:33
(Laughter)
401
1469520
1216
(Gülüşmeler)
24:34
MG: Oh my gosh, I learned so many things.
I have so many follow-up questions.
I have so many follow-up questions.
402
1470760
3816
MG: Tanrım, çok şey öğrendim.
Çok fazla sorum var
Çok fazla sorum var
24:38
And I think a lot
of this work is a journey.
of this work is a journey.
403
1474600
2256
ve bence bu işin büyük kısmı
bir yolculuk.
bir yolculuk.
24:40
You heard the discussion
about the journey through energy,
about the journey through energy,
404
1476880
3856
Enerji ile yapılan yolculuğu anlatan
konuşmayı duydunuz,
konuşmayı duydunuz,
24:44
or the journey through social design,
405
1480760
2336
sosyal tasarımla yapılan
yolculuğu anlatanı
yolculuğu anlatanı
24:47
or the journey in the coming and saying,
406
1483120
1920
ya da çıkıp şunu diyeni:
24:49
"Why aren't there any women
on this platform?"
on this platform?"
407
1485064
2152
"Bu platformda neden hiç kadın yok?"
24:51
And I think for all of us who work
on these development issues,
on these development issues,
408
1487240
3376
Bence gelişme konuları üzerinde
çalışan bizler için geçerli bir şey,
çalışan bizler için geçerli bir şey,
diğer insanlarla konuşarak öğreniyorsun.
24:54
you learn by talking to other people.
409
1490640
1776
24:56
You learn by doing.
You learn by trying and making mistakes.
You learn by trying and making mistakes.
410
1492440
2856
Yaparak öğreniyorsun.
Deneyip hatalar yaparak öğreniyorsun.
Deneyip hatalar yaparak öğreniyorsun.
Olay sorduğun sorularda.
24:59
And it's the questions you ask.
411
1495320
1496
Bazen bizi cevaba götüren
sorduğumuz sorulardır,
sorduğumuz sorulardır,
25:00
Sometimes it's the questions you ask
that helps lead to the answer
that helps lead to the answer
412
1496840
3376
bir sonraki kişi bu soruyu
cevaplamamıza yardım edebilir.
cevaplamamıza yardım edebilir.
25:04
the next person
that can help you answer it.
that can help you answer it.
413
1500240
2096
O yüzden bugünkü panelistlere
birçok sorum var.
birçok sorum var.
25:06
So I have lots of questions
for the panelists from today.
for the panelists from today.
414
1502360
2696
Bence harika bir gündü.
25:09
And I thought it was just an amazing day.
415
1505080
2056
CA: Melinda, bizi bu yolculuğa
davet ettiğin için teşekkür ederiz.
davet ettiğin için teşekkür ederiz.
25:11
CA: Melinda, thank you for inviting
all of us on this journey with you.
all of us on this journey with you.
416
1507160
3334
Çok teşekkürler.
MG: Harika. Teşekkürler Chris.
MG: Harika. Teşekkürler Chris.
25:14
Thank you so much.
MG: Great. Thanks, Chris.
MG: Great. Thanks, Chris.
417
1510518
2048
ABOUT THE SPEAKER
Melinda Gates - PhilanthropistMelinda French Gates is co-chair of the Bill & Melinda Gates Foundation, where she puts into practice the idea that every life has equal value.
Why you should listen
The Bill & Melinda Gates Foundation works to help all people lead healthy, productive lives. As co-chair, Melinda French Gates helps shape and approve strategies, review results, advocate for foundation issues and set the overall direction. In developing countries, the foundation focuses on improving people's health with vaccines and other life-saving tools and giving them a chance to lift themselves out of hunger and extreme poverty. In the United States, it seeks to dramatically improve education so that all young people have the opportunity to reach their full potential. Based in Seattle, Washington, the foundation is led by CEO Jeff Raikes and co-chair William H. Gates Sr., under the direction of Bill Gates, Melinda Gates and Warren Buffett.
In recent years, Melinda French Gates has become a vocal advocate for access to contraception, advancing the idea that empowering women to decide whether and when to have children can have transformational effects on societies. In 2012, Gates spearheaded the London Summit on Family Planning, with the goal of delivering contraceptives to 120 million women in developing countries by 2020. When asked why she got involved in this issue, Gates said, "We knew that 210 million women were saying they wanted access to the contraceptives we have here in the United States and we weren't providing them because of political controversy in our country. To me, that was just a crime. I kept looking around trying to find the person to get this back on the global stage. I realized I just had to do it."
Melinda Gates | Speaker | TED.com