ABOUT THE SPEAKER
Laura Carstensen - Psychologist
Laura Carstensen is the director of the Stanford Center on Longevity, and has extensively studied the effects on wellbeing of extended lifetimes.

Why you should listen
Dr. Carstensen is Professor of Psychology and Public Policy at Stanford University, where she is the founding director of the Stanford Center on Longevity, which explores innovative ways to solve the problems of people over 50 and improve the well-being of people of all ages. She is best known in academia for socioemotional selectivity theory, a life-span theory of motivation. She is also the author of A Long Bright Future: An Action Plan for a Lifetime of Happiness, Health, and Financial Security — an updated edition will be released in 2011.
More profile about the speaker
Laura Carstensen | Speaker | TED.com
TEDxWomen 2011

Laura Carstensen: Older people are happier

Laura Carstensen: Yaşlı insanlar daha mutlular

Filmed:
1,414,570 views

20. yüzyılda yaşam süremizi eşi benzeri görülmemiş bir şekilde arttırdık; peki yaşam kalitemizi de aynı şekilde iyileştirebildik mi? Şaşırtıcı ama, evet! Psikolog Laura Carstensten TEDxWomen'da insanların yaşlandıkça daha mutlu, daha hoşnut olduklarını ve dünyaya daha olumlu baktıklarını gösteren incelemeleri değerlendiriyor.
- Psychologist
Laura Carstensen is the director of the Stanford Center on Longevity, and has extensively studied the effects on wellbeing of extended lifetimes. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
People are livingyaşam longeruzun
0
0
2000
İnsanlar artık daha uzun yaşıyorlar
00:17
and societiestoplumlar are gettingalma grayerGrayer.
1
2000
2000
ve toplumlar ruhsuzlaşıyorlar.
00:19
You hearduymak about it all the time.
2
4000
2000
Sürekli bunlardan bahsediliyor.
00:21
You readokumak about it in your newspapersgazeteler.
3
6000
2000
Gazetelerde,
00:23
You hearduymak about it on your televisiontelevizyon setskümeler.
4
8000
2000
televizyonda.
00:25
SometimesBazen I'm concernedilgili
5
10000
2000
Bazen bunu çok sık duyduğumuz için
00:27
that we hearduymak about it so much
6
12000
2000
daha uzun yaşamayı
00:29
that we'vebiz ettik come to acceptkabul etmek longeruzun liveshayatları
7
14000
3000
bir tür memnuniyet
00:32
with a kindtür of a complacencyGönül,
8
17000
2000
hatta gönül rahatlığıyla
00:34
even easekolaylaştırmak.
9
19000
2000
kabul ettiğimiz için endişeleniyorum.
00:36
But make no mistakehata,
10
21000
3000
Ama oldukça eminim ki
00:39
longeruzun liveshayatları can
11
24000
2000
uzun bir hayat
00:41
and, I believe, will
12
26000
2000
kişinin yaşam kalitesini
00:43
improveiyileştirmek qualitykalite of life
13
28000
2000
her yaşta yükseltme şansına sahiptir;
00:45
at all agesyaşlar.
14
30000
2000
ve inanıyorum ki yükseltecektir de.
00:47
Now to put this in perspectiveperspektif,
15
32000
2000
Şimdi daha açık olmak için
00:49
let me just zoomyakınlaştırma out for a minutedakika.
16
34000
3000
olaya daha tepeden bakalım.
00:52
More yearsyıl were addedkatma
17
37000
3000
20. yüzyılda
00:55
to averageortalama life expectancybeklenti
18
40000
2000
ortalama insan ömrü
00:57
in the 20thinci centuryyüzyıl
19
42000
2000
daha önceki
00:59
than all yearsyıl addedkatma
20
44000
3000
bütün
01:02
acrosskarşısında all priorönceki millenniabin yıl
21
47000
4000
milenyumlarda olduğundan
01:06
of humaninsan evolutionevrim combinedkombine.
22
51000
3000
daha fazla uzadı.
01:09
In the blinkgoz kirpmak of an eyegöz,
23
54000
2000
Çok kısa bir süre içeriside
01:11
we nearlyneredeyse doubledkatına the lengthuzunluk of time
24
56000
3000
yaşadığımız zamanı
01:14
that we're livingyaşam.
25
59000
2000
neredeyse ikiye katladık.
01:16
So if you ever feel like you don't have this agingyaşlanma thing quiteoldukça peggedsaptanmış,
26
61000
3000
Bu yüzden bu yaşlanma işini tam kavrayamadıysanız
01:19
don't kicktekme yourselfkendin.
27
64000
2000
kendinize kızmayın.
01:21
It's brandmarka newyeni.
28
66000
2000
Bu daha çok yeni bir olay.
01:23
And because fertilitydoğurganlık ratesoranları felldüştü
29
68000
2000
Ve yaşamdan beklenti artarken
01:25
acrosskarşısında that very sameaynı perioddönem
30
70000
2000
aynı zamanda doğurganlık oranı düştüğünden,
01:27
that life expectancybeklenti was going up,
31
72000
4000
yaş ortalaması dağılımının gösterildiği
01:31
that pyramidpiramit
32
76000
2000
ve en alttaki genç nüfusun
01:33
that has always representedtemsil the distributiondağıtım of ageyaş in the populationnüfus,
33
78000
3000
belli yaşa gelebilmeyi başarmış
01:36
with manyçok younggenç onesolanlar at the bottomalt
34
81000
3000
ve bu yüzden piramidin ufacık tepesinde birikmiş
01:39
winnowedŞüphelilerin to a tinyminik peakzirve of olderdaha eski people
35
84000
3000
nüfustan ayrıldığı grafiği
01:42
who make it and survivehayatta kalmak to oldeski ageyaş
36
87000
2000
artık
01:44
is beingolmak reshapedyeniden şekillenen
37
89000
2000
bir piramit değil de
01:46
into a rectangledikdörtgen.
38
91000
3000
bir dikdörtgen görselleştiriliyor.
01:49
And now, if you're the kindtür of personkişi
39
94000
2000
Ve şimdi
01:51
who can get chillstitreme from populationnüfus statisticsistatistik,
40
96000
4000
eğer nüfus istatiklerinden etkilenebilecek bir insansanız
01:55
these are the onesolanlar that should do it.
41
100000
2000
bu istatikler bunu başaracaktır.
01:57
Because what that meansanlamına geliyor
42
102000
2000
Çünkü bu
01:59
is that for the first time in the historytarih of the speciesTürler,
43
104000
3000
türlerin tarihinde
02:02
the majorityçoğunluk of babiesbebekler borndoğmuş
44
107000
2000
modern dünyada doğan bebeklerin
02:04
in the DevelopedGeliştirilen WorldDünya
45
109000
2000
ilk defa
02:06
are havingsahip olan the opportunityfırsat
46
111000
3000
yaşlanma fırsatını ellerinde bulundurdukları
02:09
to growbüyümek oldeski.
47
114000
2000
anlamına geliyor.
02:11
How did this happenolmak?
48
116000
3000
Peki bu nası gerçekleşti?
02:14
Well we're no geneticallygenetik olarak hardierhardier than our ancestorsatalarımız were
49
119000
2000
Yani kalıtımsal olarak atalarımızın 10.000 yıl önceki hallerinden
02:16
10,000 yearsyıl agoönce.
50
121000
2000
daha dayanıklı değiliz.
02:18
This increaseartırmak in life expectancybeklenti
51
123000
2000
Umulan yaşam süresindeki bu artış
02:20
is the remarkabledikkat çekici productürün of culturekültür --
52
125000
3000
bir yandan kültürün,
02:23
the cruciblepota
53
128000
2000
diğer yandan bilim ve teknolojinin birlikte eridiği
02:25
that holdstutar scienceBilim and technologyteknoloji
54
130000
2000
ve insan davranışındaki
02:27
and wide-scalegeniş ölçekli changesdeğişiklikler in behaviordavranış
55
132000
3000
sağlık ve refahı arttıran geniş çaplı gelişimleri de içinde barındıran potanın
02:30
that improveiyileştirmek healthsağlık and well-beingsağlık.
56
135000
3000
olağanüstü bir ürünü.
02:33
ThroughAracılığıyla culturalkültürel changesdeğişiklikler,
57
138000
2000
Kültürel gelişimler sayesinde
02:35
our ancestorsatalarımız
58
140000
2000
atalarımız erken ölümleri büyük ölçüde elimine ederek
02:37
largelybüyük oranda eliminatedelimine earlyerken deathölüm
59
142000
3000
insanların doya doya ve uzunca yaşayabildikleri
02:40
so that people can now livecanlı out theironların fulltam liveshayatları.
60
145000
3000
bir düzen oluşturdular.
02:44
Now there are problemssorunlar associatedilişkili with agingyaşlanma --
61
149000
3000
Ancak şimdi de yaşlanmayla ilgili problemler mevcut:
02:47
diseaseshastalıklar, povertyyoksulluk, losskayıp of socialsosyal statusdurum.
62
152000
3000
hastalıklar, yoksulluk ve sosyal statü kaybı gibi.
02:50
It's hardlyzorlukla time to restdinlenme on our laurelsdefne.
63
155000
2000
Geldiğimiz noktadan memnun olduğumuz zamanlar o kadar nadir ki.
02:52
But the more we learnöğrenmek about agingyaşlanma,
64
157000
2000
Ancak yaşlanma hakkında ne kadar bilgi sahibi olursak,
02:54
the clearerdaha net it becomesolur
65
159000
2000
yaşlanmanın kaçınılmaz bir düşüş olduğu fikri
02:56
that a sweepingNefes kesici downwardaşağı doğru coursekurs
66
161000
2000
göze o kadar
02:58
is grosslyfena halde inaccurateyanlış.
67
163000
3000
yanlış gelmeye başlıyor.
03:01
AgingYaşlanma bringsgetiriyor some ratherdaha doğrusu remarkabledikkat çekici improvementsiyileştirmeler --
68
166000
4000
Aslında "yaşlanmak" daha ziyade bazı güzel özellikleri de yanında getiriyor.
03:05
increasedartmış knowledgebilgi, expertiseUzmanlık --
69
170000
3000
Örneğin yüksek tecrübe, uzmanlık
03:08
and emotionalduygusal aspectsyönleri of life improveiyileştirmek.
70
173000
6000
ve en önemlisi; duygusal algımız.
03:14
That's right,
71
179000
2000
Evet,
03:16
olderdaha eski people are happymutlu.
72
181000
3000
yaşlı insanlar mutlular.
03:19
They're happierdaha mutlu than middle-agedorta yaşlı people,
73
184000
2000
Orta yaşlılardan
03:21
and youngerdaha genç people certainlykesinlikle.
74
186000
2000
ve genç olanlardan kesinlikle daha mutlular.
03:23
StudyÇalışma after studyders çalışma
75
188000
2000
Yapılan her araştırma
03:25
is cominggelecek to the sameaynı conclusionSonuç.
76
190000
2000
aynı sonuca varıyor.
03:27
The CDCCDC recentlyson günlerde conductedyürütülen a surveyanket
77
192000
3000
CDC (Centers for Disease Control - Hastalık Gözetim Merkezleri) geçenlerde
03:30
where they askeddiye sordu respondentskatılımcıların simplybasitçe to tell them
78
195000
3000
bir anket yaptı.
03:33
whetherolup olmadığını they experienceddeneyimli significantönemli psychologicalpsikolojik distresssıkıntı
79
198000
2000
Bu ankette katılımcılardan içinde bulundukları bir hafta içinde
03:35
in the previousönceki weekhafta.
80
200000
2000
kayda değer bir psikolojik sıkıntı yaşayıp yaşamadıklarını söylemeleri bekleniyordu.
03:37
And fewerDaha az olderdaha eski people answeredcevap affirmativelyonaylayarak to that questionsoru
81
202000
3000
Anket değerlendirmesine göre yaşlı insanların
03:40
than middle-agedorta yaşlı people,
82
205000
2000
gençlere ve orta yaşlılara göre
03:42
and youngerdaha genç people as well.
83
207000
2000
daha az psikolojik sıkıntı yaşadıkları sonucuna varıldı.
03:44
And a recentson GallupGallup pollAnket
84
209000
2000
Bunun yanında yakınlarda yapılan bir Gallup anketi de
03:46
askeddiye sordu participantskatılımcılar
85
211000
2000
katılımcıların bir önceki gün
03:48
how much stressstres and worryendişelenmek and angeröfke
86
213000
2000
ne kadar sinir stres ve endişe
03:50
they had experienceddeneyimli the previousönceki day.
87
215000
2000
yaşadıklarıyla alakalıydı.
03:52
And stressstres, worryendişelenmek, angeröfke
88
217000
4000
Ve anket sonuçları sinir, stres ve endişenin
03:56
all decreaseazaltmak with ageyaş.
89
221000
3000
yaşla azaldığına işaret ediyordu.
04:00
Now socialsosyal scientistsBilim adamları call this the paradoxparadoks of agingyaşlanma.
90
225000
3000
Sosyologlar bu durumu yaşlanma paradoksu olarak tanımlıyorlar.
04:03
After all, agingyaşlanma is not a pieceparça of cakekek.
91
228000
3000
Yine de yaşlanmak o kadar da basit bir şey değil.
04:06
So we'vebiz ettik askeddiye sordu all sortssıralar of questionssorular
92
231000
2000
Bu buluşları geri alabilmek için
04:08
to see if we could undogeri alma this findingbulgu.
93
233000
4000
çok çeşitli sorular sorduk.
04:12
We'veBiz ettik askeddiye sordu whetherolup olmadığını it mayMayıs ayı be
94
237000
2000
Bu durumun yaşlı insanların
04:14
that the currentşimdiki generationsnesiller of olderdaha eski people
95
239000
3000
şu anki popülasyonlarının
04:17
are and always have been
96
242000
2000
her zaman en iyi popülasyon olup olmadığını
04:19
the greatestEn büyük generationsnesiller.
97
244000
2000
sorduk.
04:21
That is that youngerdaha genç people todaybugün
98
246000
2000
Yani geç popülasyon
04:23
mayMayıs ayı not typicallytipik experiencedeneyim these improvementsiyileştirmeler
99
248000
3000
somut olarak yaşlı popülasyonun deneyimlediği gelişmeleri
04:26
as they growbüyümek olderdaha eski.
100
251000
2000
yaşlandıklarında deneyimlemiş olmayacaklar.
04:28
We'veBiz ettik askeddiye sordu,
101
253000
2000
Aynı zamanda yaşlı insanların
04:30
well maybe olderdaha eski people are just tryingçalışıyor to put a positivepozitif spinçevirmek
102
255000
3000
genelde depresif olan yaşlanmayı
04:33
on an otherwiseaksi takdirde depressingiç karartıcı existencevaroluş.
103
258000
2000
hissettiklerinden daha güzel yansıtmaya çalıştıklarını düşündük; ve bunu da sorduk.
04:35
(LaughterKahkaha)
104
260000
2000
(Gülüşmeler)
04:37
But the more we'vebiz ettik trieddenenmiş to disavowinkâr this findingbulgu,
105
262000
3000
Ancak bu gerçeği ne kadar gözardı etmeye çalıştıysak
04:40
the more evidencekanıt we find
106
265000
2000
onu kanıtlayan
04:42
to supportdestek it.
107
267000
2000
o kadar çok kanıt bulduk.
04:44
YearsYıl agoönce, my colleaguesmeslektaşlar and I embarkedgirişti on a studyders çalışma
108
269000
2000
Yıllar önce bir iş arkadaşımla birlikte aynı grup insanı
04:46
where we followedtakip etti the sameaynı groupgrup of people over a 10-year-yıl perioddönem.
109
271000
3000
10 yıl boyunca gözlemlediğimiz bir çalışma yürüttük.
04:49
OriginallyAslında the sampleNumune was agedyaşlı 18 to 94.
110
274000
4000
Deneklerimiz 18 ile 94 yaş aralığındandılar.
04:53
And we studiedokudu whetherolup olmadığını and how theironların emotionalduygusal experiencesdeneyimler changeddeğişmiş
111
278000
3000
Deneklerimizin duygusal deneyimlemelerinin yaşlandıkça
04:56
as they grewbüyüdü olderdaha eski.
112
281000
2000
nasıl değiştiğini gözlemledik.
04:58
Our participantskatılımcılar would carrytaşımak electronicelektronik pagersçağrı cihazları
113
283000
3000
Katılımcılarımız bir haftalığına eletkronik alıcılar taşıdılar.
05:01
for a weekhafta at a time,
114
286000
2000
Gün içinde ve akşam üstü
05:03
and we'devlenmek pagesayfa them throughoutboyunca the day and eveningsAkşamları at randomrasgele timeszamanlar.
115
288000
3000
onları rastgele zamanlarda alıcılarından aradık.
05:06
And everyher time we pageddisk belleği them
116
291000
2000
Ve onları her aradığımızda
05:08
we'devlenmek asksormak them to answerCevap severalbirkaç questionssorular --
117
293000
2000
1 ile 7 arası bir ölçekte
05:10
On a one to sevenYedi scaleölçek, how happymutlu are you right now?
118
295000
3000
o anda ne kadar mutlu olduklarını soruyorduk.
05:13
How sadüzgün are you right now?
119
298000
2000
Ya da ne kadar üzgün olduklarını.
05:15
How frustratedhayal kırıklığına uğramış are you right now? --
120
300000
2000
Ne kadar yılmış olduklarını.
05:17
so that we could get a senseduyu
121
302000
2000
Böylelikle günlük yaşantılarında
05:19
of the kindsçeşit of emotionsduygular and feelingsduygular they were havingsahip olan
122
304000
2000
ne çeşit duygular
05:21
in theironların day-to-dayGünden güne liveshayatları.
123
306000
2000
hissettiklerini kaydedebiliyoduk.
05:23
And usingkullanma this intenseyoğun studyders çalışma
124
308000
2000
Ve bu yoğun çalışmadan yola çıkarak
05:25
of individualsbireyler,
125
310000
2000
gördük ki; daha mutlu veya başarılı olan
05:27
we find that it's not one particularbelirli generationnesil
126
312000
4000
belli bir nesil yok.
05:31
that's doing better than the othersdiğerleri,
127
316000
2000
Ancak bireyler teker teker incelendiğinde
05:33
but the sameaynı individualsbireyler over time
128
318000
3000
zaman ilerledikçe verdikleri sonuçlar
05:36
come to reportrapor relativelyNispeten greaterbüyük
129
321000
2000
deney başında verdikleri sonuçlara göre
05:38
positivepozitif experiencedeneyim.
130
323000
2000
daha pozitif.
05:40
Now you see this slighthafif downturnkriz
131
325000
3000
Burada gördüğümüz gibi çok ileri yaşlarda
05:43
at very advancedileri agesyaşlar.
132
328000
2000
hafif bir düşüş var.
05:45
And there is a slighthafif downturnkriz.
133
330000
2000
Bu düşüş gerçekten var.
05:47
But at no pointpuan does it returndönüş
134
332000
2000
Ancak hiç bir zaman
05:49
to the levelsseviyeleri we see
135
334000
2000
yetişkinlik başlangıcındaki seviyeye kadar
05:51
in earlyerken adulthoodyetişkinlik.
136
336000
2000
uzanmıyor.
05:53
Now it's really too simplisticbasit
137
338000
4000
Yaşlı insanlar "mutludur" demek de
05:57
to say that olderdaha eski people are "happymutlu."
138
342000
4000
çok basit kaçacak.
06:01
In our studyders çalışma, they are more positivepozitif,
139
346000
3000
Çalışmalarımızda daha pozitifler
06:04
but they're alsoAyrıca more likelymuhtemelen than youngerdaha genç people
140
349000
2000
ancak gençlere göre farklı duyguları bir arada yaşamaya
06:06
to experiencedeneyim mixedkarışık emotionsduygular --
141
351000
3000
daha yatkınlar--
06:09
sadnessüzüntü at the sameaynı time you experiencedeneyim happinessmutluluk;
142
354000
2000
mutlulukla hüznü bir arada yaşamak gibi.
06:11
you know, that teargözyaşı in the eyegöz
143
356000
2000
Hani olur ya, arkadaşınıza gülümserken
06:13
when you're smilinggülümseyen at a friendarkadaş.
144
358000
3000
gözünüzdeki bir yaş.
06:16
And other researchAraştırma has showngösterilen
145
361000
2000
Başka bir araştırma da
06:18
that olderdaha eski people seemgörünmek to engagetutmak with sadnessüzüntü
146
363000
2000
yaşlı insanların hüzünle daha rahat başa çıkabildiklerini
06:20
more comfortablyrahatça.
147
365000
2000
gösterdi.
06:22
They're more acceptingkabul etme of sadnessüzüntü than youngerdaha genç people are.
148
367000
3000
Gençlere göre üzüntüyü daha kolay kabulleniyorlar.
06:25
And we suspectşüpheli that this mayMayıs ayı help to explainaçıklamak
149
370000
3000
Ve sanıyoruz ki bu durum yaşlıların
06:28
why olderdaha eski people are better than youngerdaha genç people
150
373000
3000
hararetli duygusal çatışmaları ve tartışmaları
06:31
at solvingçözme hotly-chargedhararetli kullanılıyorsa emotionalduygusal conflictsçatışmalar and debatestartışmalar.
151
376000
5000
gençlere göre neden daha rahat çözebildiklerini açıklıyor.
06:36
OlderBüyük people can viewgörünüm injusticeadaletsizlik
152
381000
3000
Yaşlı insanlar adaletsizlikleri
06:39
with compassionmerhamet,
153
384000
2000
umutsuzlukla değil de
06:41
but not despairumutsuzluk.
154
386000
3000
merhametle değerlendirebiliyorlar.
06:44
And all things beingolmak equaleşit,
155
389000
2000
Aynı şartlar altında yaşlı insanlar
06:46
olderdaha eski people directdirekt theironların cognitivebilişsel resourceskaynaklar,
156
391000
2000
dikkat ve hafıza gibi bilişsel algılarını
06:48
like attentionDikkat and memorybellek,
157
393000
2000
olumsuzdan ziyade
06:50
to positivepozitif informationbilgi more than negativenegatif.
158
395000
3000
olumluya yöneltiyorlar.
06:53
If we showgöstermek olderdaha eski, middle-agedorta yaşlı, youngerdaha genç people imagesGörüntüler,
159
398000
3000
Genç, orta yaşlı ve yaşlı insanlara ekrandaki gibi
06:56
like the onesolanlar you see on the screenekran,
160
401000
3000
fotoğraflar gösterdiğimizde
06:59
and we latersonra asksormak them
161
404000
2000
ve sonrasında
07:01
to recallhatırlama all the imagesGörüntüler that they can,
162
406000
3000
bu fotoğrafları hatırlamalarını istediğimizde
07:04
olderdaha eski people, but not youngerdaha genç people,
163
409000
3000
yaşlı insanlar, genç değil yaşlı olanlar,
07:07
rememberhatırlamak more positivepozitif imagesGörüntüler
164
412000
2000
olumsuzlardan çok
07:09
than negativenegatif imagesGörüntüler.
165
414000
2000
olumluları hatırladılar.
07:11
We'veBiz ettik askeddiye sordu olderdaha eski and youngerdaha genç people
166
416000
2000
Genç ve yaşlı insanlara laboratuvar ortamında
07:13
to viewgörünüm facesyüzleri in laboratorylaboratuvar studiesçalışmalar,
167
418000
2000
gülümseyen ve somurtan insan yüzlerine
07:15
some frowningçatık, some smilinggülümseyen.
168
420000
2000
bakmalarını istedik.
07:17
OlderBüyük people look towardkarşı the smilinggülümseyen facesyüzleri
169
422000
3000
Yaşlı insanlar gülen yüzlere baktılar.
07:20
and away from the frowningçatık, angrykızgın facesyüzleri.
170
425000
3000
Somurtan yüzlerden uzak durdular.
07:23
In day-to-dayGünden güne life,
171
428000
2000
Bu, günlük hayatta
07:25
this translatesçevirir into greaterbüyük enjoymenthoşlanma
172
430000
2000
daha fazla keyif ve tatmine
07:27
and satisfactionmemnuniyet.
173
432000
2000
karşılık geliyor.
07:31
But as socialsosyal scientistsBilim adamları, we continuedevam et to asksormak
174
436000
2000
Ama sosyal bilimciler olarak,
07:33
about possiblemümkün alternativesalternatifleri.
175
438000
2000
olası alternatifler arayışındayız.
07:35
We'veBiz ettik said, well maybe olderdaha eski people
176
440000
2000
Aslında belki de yaşlı insanların
07:37
reportrapor more positivepozitif emotionsduygular
177
442000
2000
iyi hissettiklerini belirtmeleri
07:39
because they're cognitivelybilişsel impairedayrılmış.
178
444000
3000
etraflarındaki şeyleri zor idrak ettiklerinden kaynaklanıyordur.
07:42
(LaughterKahkaha)
179
447000
3000
(Gülüşmeler)
07:45
We'veBiz ettik said, could it be
180
450000
2000
Belki de olumlu hisleri işlemek
07:47
that positivepozitif emotionsduygular are simplybasitçe easierDaha kolay to processsüreç than negativenegatif emotionsduygular,
181
452000
3000
olumsuzları sindirmekten çok daha kolay olduğu için
07:50
and so you switchşalter to the positivepozitif emotionsduygular?
182
455000
3000
direkt olarak olumlu hislere eğilimliyizdir.
07:53
Maybe our neuralsinirsel centersmerkezleri in our brainbeyin
183
458000
2000
Ya da beynimizdeki sinirsel merkezler
07:55
are degradedbozulmuş suchböyle
184
460000
2000
olumsuz hisleri sindiremez hale geldiklerinden
07:57
that we're unableaciz to processsüreç negativenegatif emotionsduygular anymoreartık.
185
462000
3000
bu böyledir.
08:00
But that's not the casedurum.
186
465000
2000
Ama asıl sebep bu değil.
08:02
The mostçoğu mentallyzihinsel sharpkeskin olderdaha eski adultsyetişkinler
187
467000
3000
Zihinsel olarak hala dinç olan yetişkinler
08:05
are the onesolanlar who showgöstermek this positivitypozitifliği effectEfekt the mostçoğu.
188
470000
4000
deneylerimizde daha çok olumlu geri dönüş yaptılar.
08:09
And underaltında conditionskoşullar where it really mattershususlar,
189
474000
3000
Ve gerçekten gerektiğinde,
08:12
olderdaha eski people do processsüreç the negativenegatif informationbilgi
190
477000
2000
yaşlı insanlar olumsuz bilgiyi de olumlu bilgiyi işleyebildikleri gibi
08:14
just as well as the positivepozitif informationbilgi.
191
479000
3000
işleyebiliyorlar.
08:17
So how can this be?
192
482000
3000
Peki bu nasıl olabilir?
08:20
Well in our researchAraştırma,
193
485000
2000
Araştırmalar bu değişimlerin
08:22
we'vebiz ettik foundbulunan that these changesdeğişiklikler
194
487000
2000
esasen insanın zamanı gözlemleme yeteneği
08:24
are groundedtopraklı fundamentallyesasen
195
489000
2000
üzerine kurulu olduğunu gösterdi.
08:26
in the uniquelybenzersiz humaninsan abilitykabiliyet to monitorizlemek time --
196
491000
3000
Bahsedilen zaman sınırları belli olan, saatlerimizde okuduğumuz
08:29
not just clocksaat time and calendartakvim time,
197
494000
2000
ya da takvimsel zaman değil.
08:31
but lifetimeömür.
198
496000
3000
Bir ömür boyu bize eşlik eden zaman.
08:34
And if there's a paradoxparadoks of agingyaşlanma,
199
499000
2000
Ve eğer yaşlanmayla ilgili bir paradoks varsa o da şudur ki:
08:36
it's that recognizingtanıyan that we won'talışkanlık livecanlı foreversonsuza dek
200
501000
3000
yaşlandıkça ölümsüz olmadığımızın daha da bilincine varıyoruz
08:39
changesdeğişiklikler our perspectiveperspektif on life
201
504000
2000
ve bu hayata bakışımızı
08:41
in positivepozitif waysyolları.
202
506000
3000
olumlu yönde değiştiriyor.
08:44
When time horizonsufuklar are long and nebulousbelirsiz,
203
509000
3000
Zaman ufkumuz gençlikte olduğu gibi
08:47
as they typicallytipik are in youthgençlik,
204
512000
2000
uzun ve dumanlıyken
08:49
people are constantlysürekli preparinghazırlamak,
205
514000
3000
sürekli bir şekilde etrafımızı keşfederek, risk alarak
08:52
tryingçalışıyor to soakemmek up all the informationbilgi they possiblybelki can,
206
517000
3000
mümkün olan bütün bilgiyi
08:55
takingalma risksriskler, exploringkeşfetmek.
207
520000
2000
emmeye çalışıyoruz.
08:57
We mightbelki spendharcamak time with people we don't even like
208
522000
3000
Mesela hiç sevmediğimiz insanlarla
09:00
because it's somehowbir şekilde interestingilginç.
209
525000
3000
bir şekilde ilginç olduğu için zaman geçirebiliriz.
09:03
We mightbelki learnöğrenmek something unexpectedbeklenmedik.
210
528000
2000
Belki beklenmedik bir şey öğreniriz diye.
09:05
(LaughterKahkaha)
211
530000
2000
(Gülüşmeler)
09:07
We go on blindkör datestarihleri.
212
532000
2000
Önceden tanımadığımız insanlarla çıkarız mesela.
09:09
(LaughterKahkaha)
213
534000
2000
(Gülüşmeler)
09:11
You know, after all,
214
536000
2000
Bilirsiniz, en nihayetinde
09:13
if it doesn't work out, there's always tomorrowyarın.
215
538000
3000
bu sefer olmazsa başka sefer olur.
09:16
People over 50
216
541000
2000
50 yaşın üstündekiler
09:18
don't go on blindkör datestarihleri.
217
543000
3000
tanımadığı insanlarla çıkmaz.
09:21
(LaughterKahkaha)
218
546000
5000
(Gülüşmeler)
09:26
As we ageyaş,
219
551000
2000
Yaşlandıkça zaman ufkumuz kısalır
09:28
our time horizonsufuklar growbüyümek shorterdaha kısa
220
553000
2000
ve hayattaki hedeflerimiz
09:30
and our goalshedefleri changedeğişiklik.
221
555000
3000
değişir.
09:33
When we recognizetanımak that we don't have all the time in the worldDünya,
222
558000
3000
Dünyanın bütün zamanına sahip olmadığımızı farkettiğimizde
09:36
we see our prioritiesöncelikler mostçoğu clearlyAçıkça.
223
561000
2000
önceliklerimizi daha net bir şekilde görmeye başlarız.
09:38
We take lessaz noticeihbar of trivialönemsiz mattershususlar.
224
563000
3000
Önemsiz olaylara daha az dikkate alırız.
09:41
We savortadını çıkarmak life.
225
566000
2000
Yaşamın tadını çıkarırız.
09:43
We're more appreciativeminnettar,
226
568000
2000
Daha minnettarızdır,
09:45
more openaçık to reconciliationmutabakat.
227
570000
3000
ve uzlaşmaya daha açığızdır.
09:48
We investyatırmak in more emotionallyduygusal yönden importantönemli partsparçalar of life,
228
573000
3000
Yaşamın duygusal açıdan önemli olan alanlarına yatırım yaparız.
09:51
and life getsalır better,
229
576000
3000
Ve yaşam iyileşir.
09:54
so we're happierdaha mutlu day-to-dayGünden güne.
230
579000
3000
Böylece günden güne daha da mutluyuzdur.
09:57
But that sameaynı shiftvardiya in perspectiveperspektif
231
582000
2000
Fakat bakış açımızdaki bu değişiklik
09:59
leadspotansiyel müşteriler us to have lessaz tolerancehata payı than ever
232
584000
3000
adaletsizliğe karşı toleransımızı
10:02
for injusticeadaletsizlik.
233
587000
2000
çok büyük ölçüde düşürür.
10:04
By 2015,
234
589000
2000
2015 yılında Amerika'da
10:06
there will be more people in the UnitedAmerika StatesBirleşik
235
591000
3000
60 yaş üstündeki popülasyon
10:09
over the ageyaş of 60
236
594000
2000
15 yaş altındakilerden
10:11
than underaltında 15.
237
596000
3000
daha az olacak.
10:14
What will happenolmak to societiestoplumlar
238
599000
2000
Peki bu yaşlılarla dolu toplumlara
10:16
that are top-heavyHayatım with olderdaha eski people?
239
601000
3000
ne olacak?
10:19
The numberssayılar won'talışkanlık determinebelirlemek
240
604000
3000
Sonucu
10:22
the outcomesonuç.
241
607000
2000
rakamlar belirlemeyecek.
10:24
CultureKültür will.
242
609000
3000
Sonucu kültür belirleyecek.
10:27
If we investyatırmak in scienceBilim and technologyteknoloji
243
612000
3000
Eğer bilim ve teknolojiye yönlenip
10:30
and find solutionsçözeltiler for the realgerçek problemssorunlar
244
615000
2000
yaşlı insanların yüzleştikleri asıl problemlere
10:32
that olderdaha eski people faceyüz
245
617000
3000
çözüm bulursak
10:35
and we capitalizebüyük harfe çevirme
246
620000
2000
ve yaşlı insanların
10:37
on the very realgerçek strengthsgüçlü
247
622000
2000
yaşamlarına eklenen yıllardansa
10:39
of olderdaha eski people,
248
624000
2000
dayanıklılıklarına ve dayanma güçlerine
10:41
then addedkatma yearsyıl of life
249
626000
2000
yatırım yaparsak,
10:43
can dramaticallydramatik improveiyileştirmek qualitykalite of life
250
628000
3000
yaşam kalitesini her yaş için
10:46
at all agesyaşlar.
251
631000
2000
arttırabiliriz.
10:48
SocietiesToplumlar with millionsmilyonlarca
252
633000
3000
Milyonlarca yetenekli ve duygusal istikrar gösteren,
10:51
of talentedyetenekli, emotionallyduygusal yönden stablekararlı citizensvatandaşlar
253
636000
2000
sağlıklı ve kendisinden önceki toplumlara göre
10:53
who are healthierdaha sağlıklı and better educatedeğitimli
254
638000
3000
daha iyi eğitim görmüş,
10:56
than any generationsnesiller before them,
255
641000
2000
hayatın gerçekçi hususlarıyla yüzleşmek için
10:58
armedSilahlı with knowledgebilgi
256
643000
2000
bilgiyle zırhlanmış
11:00
about the practicalpratik mattershususlar of life
257
645000
2000
ve büyük sorunları çözmek için
11:02
and motivatedmotive
258
647000
2000
motive bireylere sahip toplulıklar
11:04
to solveçözmek the bigbüyük issuessorunlar
259
649000
2000
görüp görebileceğimiz
11:06
can be better societiestoplumlar
260
651000
3000
en iyi toplum
11:09
than we have ever knownbilinen.
261
654000
4000
olabilirler.
11:13
My fatherbaba, who is 92,
262
658000
3000
92 yaşındaki babam
11:16
likesseviyor to say,
263
661000
2000
şöyle der:
11:18
"Let's stop talkingkonuşma only about
264
663000
2000
Yaşlıları nasıl kurtaracağımızı
11:20
how to savekayıt etmek the oldeski folksarkadaşlar
265
665000
2000
düşünmeyi bırakıp
11:22
and startbaşlama talkingkonuşma about
266
667000
2000
onların bizi nasıl kurtaracaklarını
11:24
how to get them to savekayıt etmek us all."
267
669000
4000
düşünmeye başlayalım.
11:28
Thank you.
268
673000
2000
Teşekkür ederim.
11:30
(ApplauseAlkış)
269
675000
2000
(Alkış)
Translated by Elifnaz Tuna
Reviewed by Meric Aydonat

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Laura Carstensen - Psychologist
Laura Carstensen is the director of the Stanford Center on Longevity, and has extensively studied the effects on wellbeing of extended lifetimes.

Why you should listen
Dr. Carstensen is Professor of Psychology and Public Policy at Stanford University, where she is the founding director of the Stanford Center on Longevity, which explores innovative ways to solve the problems of people over 50 and improve the well-being of people of all ages. She is best known in academia for socioemotional selectivity theory, a life-span theory of motivation. She is also the author of A Long Bright Future: An Action Plan for a Lifetime of Happiness, Health, and Financial Security — an updated edition will be released in 2011.
More profile about the speaker
Laura Carstensen | Speaker | TED.com