TEDMED 2012
E.O. Wilson: Advice to a young scientist
E.O. Wilson: Genç bilim insanlarına tavsiye
Filmed:
Readability: 5.4
1,257,306 views
“Dünyanın size ihtiyacı var, fena hâlde.” diye başlıyor genç bilim insanına mektubunda, ünlü biyolog E.O. Wilson. Yayımlanmak üzere olan kitabından bir kesitle, hayatı boyunca edindiği tecrübelerinin ışığında tavsiyeler sunuyor. Merak ve yaratıcılığın bilimsel hayatın temeli olduğunu bizlere hatırlatıyor. (TEDMED'de kaydedilmiştir.)
E.O. Wilson - Biologist
Biologist E.O. Wilson explores the world of ants and other tiny creatures, and writes movingly about the way all creatures great and small are interdependent. Full bio
Biologist E.O. Wilson explores the world of ants and other tiny creatures, and writes movingly about the way all creatures great and small are interdependent. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Yapacağım şey, hazırlık aşamasında olan kitabım
00:17
What I'm going to do is to just give a few notes,
0
1519
2775
"Genç Bilim İnsanlarına Mektuplar"dan
00:20
and this is from a book I'm preparing called
1
4294
3816
sizlere birkaç not sunmak olacak.
00:24
"Letters to a Young Scientist."
2
8110
2425
00:26
I'd thought it'd be appropriate to
3
10535
2151
Düşündüm ki;
00:28
present it, on the basis that I have had extensive experience
4
12686
5089
pek çok alandaki bilim insanına
öğretmenlik ve danışmanlık yaparken elde ettiğim
00:33
in teaching, counseling scientists across a broad array of fields.
5
17775
3696
geniş tecrübelerimden yararlanarak bunu sunmam uygun olur.
00:37
And you might like to hear some of the principles that I've developed in doing
6
21471
5399
Öğretmenlik ve danışmanlık yaparken
geliştirdiğim prensipleri duymak isteyebileceğinizi sanıyorum.
00:42
that teaching and counseling.
7
26870
1681
00:44
So let me begin by urging you,
8
28551
2898
İzin verin, sizleri, özellikle de siz gençleri,
00:47
particularly you on the youngsters' side,
9
31449
2549
seçtiğiniz bu yolda, gidebildiğiniz kadar
00:49
on this path you've chosen,
10
33998
1976
ileri gitmeniz konusunda teşvik ederek başlayayım.
00:51
to go as far as you can.
11
35974
1904
00:53
The world needs you, badly.
12
37878
3468
Dünyanın size ihtiyacı var, fena hâlde.
00:57
Humanity is now fully into the techno-scientific age.
13
41346
4518
İnsanlık şu anda tamamıyla tekno-bilim çağında.
Bu yoldan dönüş yok.
01:01
There is going to be no turning back.
14
45864
2479
01:04
Although varying among disciplines -- say, astrophysics,
15
48343
4925
Disiplinler arasında çeşitlilik gösterse de
-örneğin, astrofizik, moleküler genetik, bağışıklık bilimi, mikrobiyoloji, halk sağlığı,
01:09
molecular genetics, the immunology, the microbiology, the public
16
53268
3962
simbiyoz olarak insan vücudunu inceleyen yeni alanda,
01:13
health, to the new area of the human body as a symbiont,
17
57230
6194
halk sağlığında, çevre bilimi...
01:19
to public health, environmental science.
18
63424
2481
01:21
Knowledge in medical science and science overall
19
65905
3116
Bilgi, tıp ve diğer tüm bilimlerde
01:24
is doubling every 15 to 20 years.
20
69021
3137
her 15-20 yılda kendini ikiye katlıyor.
01:28
Technology is increasing at a comparable rate.
21
72158
3088
Teknoloji, mukayese edilebilir ölçüde gelişiyor.
Aralarında, bu ikisi,
01:31
Between them, the two already pervade,
22
75246
2984
burada oturan çoğunuzun fark edebildiği üzere,
01:34
as most of you here seated realize,
23
78230
2864
insan yaşamının tüm boyutlarına yayıldı bile.
01:36
every dimension of human life.
24
81094
2385
Tekno-bilim devrimi o kadar süratli ki,
01:39
So swift is the velocity of the techno-scientific revolution,
25
83479
5056
01:44
so startling in its countless twists and turns, that no one can predict
26
88535
4727
sayısız dönüşleri ve sapmalarıyla o kadar şaşırtıcı ki,
bundan on yıl sonraki sonuçlarını dahi hiç kimse öngöremiyor.
01:49
its outcome even a decade from the present moment.
27
93262
4448
01:53
There will come a time, of course,
28
97710
1697
Elbette bir an gelecek,
01:55
when the exponential growth of discovery and knowledge,
29
99407
3751
aslında 1600'lerde başlayan keşfin ve bilginin
01:59
which actually began in the 1600s,
30
103158
2136
bu katlanarak büyüyüşü, zirve yapacak ve sabit kalacak.
02:01
has to peak and level off,
31
105294
2816
Fakat bu, sizin için sorun teşkil etmeyecek.
02:04
but that's not going to matter to you.
32
108110
1248
02:05
The revolution is going to continue
33
109358
1314
Devrim, en azından birkaç on yıl daha devam edecek.
02:06
for at least several more decades.
34
110672
2958
İnsanlık açısından koşulları, bugüne kıyasla köklü bir değişime uğratacak.
02:09
It'll render the human condition
35
113630
1744
02:11
radically different from what it is today.
36
115374
2346
02:13
Traditional fields of study are going to continue to grow
37
117720
6318
Geleneksel bilim dalları gelişmeye devam edecek
02:19
and in so doing, inevitably they will meet and create new disciplines.
38
124038
4825
ve böylece, kaçınılmaz olarak, birbirleriyle karşılaşıp ortaya yeni disiplinler çıkaracaklar.
02:24
In time, all of science will come to be
39
128863
3847
Zaman içinde bilim bütünüyle,
bir tanım sürecine, ağların, prensiplerin ve yasaların izahı şekline dönüşecek.
02:28
a continuum of description, an explanation of networks, of principles and laws.
40
132710
5456
02:34
That's why you need not just be training
41
138166
3200
Bu sebeple, yalnızca bir uzmanlık alanında değil,
02:37
in one specialty, but also acquire breadth in other fields,
42
141366
4440
aynı zamanda, ilk seçtiğiniz uzmanlık alanınızla ilgili ve hatta ona uzak olan
02:41
related to and even distant from your own initial choice.
43
145806
3688
geniş bir alanda bilgi sahibi olmanız gerekiyor.
02:45
Keep your eyes lifted and your head turning.
44
149494
3945
Gözlerinizi ve zihninizi açık tutun.
02:49
The search for knowledge is in our genes.
45
153439
3065
Bilgiyi arama, genlerimizde var.
02:52
It was put there by our distant ancestors
46
156504
3512
Tüm dünyaya yayılan uzak atalarımız tarafından oraya konulmuş
02:55
who spread across the world,
47
160016
1623
ve asla da bastırılamaz.
02:57
and it's never going to be quenched.
48
161639
1695
02:59
To understand and use it sanely,
49
163334
3193
Henüz gelişmekte olan medeniyetin bir parçası olarak,
03:02
as a part of the civilization yet to evolve
50
166527
3959
onu anlamak ve akılcı bir şekilde kullanmak için,
03:06
requires a vastly larger population of scientifically trained people like you.
51
170486
5842
sizler gibi bilim konusunda yetişmiş insanlardan oluşan çok büyük bir nüfusun
olması gerekiyor.
03:12
In education, medicine, law, diplomacy,
52
176328
4038
Eğitimde, tıpta, hukukta, diplomaside, hükümetlerde, iş dünyasında ve günümüzdeki medyada...
03:16
government, business and the media that exist today.
53
180366
4288
03:20
Our political leaders need at least a modest degree of scientific
54
184654
4960
Siyasi liderlerimizin, en azından mütevazi bir bilimsel okuryazarlık bilgisi olması gerekiyor,
03:25
literacy, which most badly lack today --
55
189614
3096
ki bugün çoğu bu konuda oldukça yetersiz
03:28
no applause, please.
56
192710
1544
-alkışlamayın lütfen...
03:30
It will be better for all
57
194254
2458
İşte öğrenmek yerine, meclise girmeden önce hazırlanırlarsa,
03:32
if they prepare before entering office rather than learning on the job.
58
196712
4671
herkes için çok daha iyi olur.
O nedenle, kariyeriniz boyunca laboratuvara ne kadar gömülseniz de,
03:37
Therefore you will do well to act on the side,
59
201383
3159
03:40
no matter how far into the laboratory
60
204542
2705
bir yandan da öğreticilik yapmanız iyi olacaktır.
03:43
you may go, to serve as teachers
61
207247
3319
03:46
during the span of your career.
62
210566
2008
Şimdi hızlıca başka bir şeye geçmeden evvel,
03:48
I'll now proceed quickly,
63
212574
2075
03:50
and before else, to a subject that is both a vital asset
64
214649
3189
akademik kariyer için hem hayati önem arz edebilecek, hem de
03:53
and a potential barrier to a scientific career.
65
217838
3432
potansiyel engel teşkil edebilecek bir konudan bahsedeceğim.
03:57
If you are a bit short in mathematical skills,
66
221270
3480
Eğer matematik becerileriniz yetersiz ise,
04:00
don't worry.
67
224750
1329
hiç endişelenmeyin.
04:01
Many of the most successful scientists
68
226079
2511
Bugün çalışan en başarılı bilim insanlarının birçoğu
04:04
at work today are mathematically semi-literate.
69
228590
4200
matematik bakımından, yarı okuryazar.
Şu mecaz burada yerinde olacaktır:
04:08
A metaphor will serve here:
70
232790
2485
04:11
Where elite mathematicians and statisticians
71
235275
6003
Seçkin matematikçiler, istatistikçiler ve kuramcılar
04:17
and theorists often serve as architects in the expanding realm
72
241278
5065
genişleyen bilim diyarının mimarlarıyken;
04:22
of science, the remaining large majority of
73
246343
3703
ilk kademe sayılabilecek büyük bir kısım da dâhil olmak üzere,
04:25
basic applied scientists, including a large portion of those who could be
74
250046
4712
geri kalan temel uygulamalı bilimcilerin çoğunluğu ise,
04:30
said to be of the first rank, are the ones who map the terrain, they scout
75
254758
5352
harita çıkaranlar, sınırı keşfedenler, yol açanlar ve bina inşa edenlerdir.
04:36
the frontiers, they cut the pathways,
76
260110
2752
04:38
they raise the buildings along the way.
77
262862
2736
04:41
Some may have considered me foolhardy,
78
265598
3176
Kimileri, gözü kara olduğumu düşünmüş olabilir,
04:44
but it's been my habit to brush aside the fear of mathematics
79
268774
3761
ancak bilim insanı adayları ile konuşurken,
matematik korkularını ortadan kaldırmak benim alışkanlığım oldu.
04:48
when talking to candidate scientists.
80
272535
2063
04:50
During 41 years of teaching biology at Harvard,
81
274598
3800
Harvard'da biyoloji öğrettiğim 41 yıl boyunca,
maalesef, çok zeki öğrencilerin, akademik kariyer olasılığına ve hatta zorunlu olmayan bilim
04:54
I watched sadly as bright students turned away
82
278398
4117
04:58
from the possibility of a scientific career
83
282515
2924
dersleri dahi almaya, başarısızlık korkusu yüzünden sırt çevirdiklerine tanık oldum.
05:01
or even from taking non-required courses in science
84
285439
3728
05:05
because they were afraid of failure.
85
289167
1831
05:06
These math-phobes deprive science and medicine
86
290998
3360
Bu matematik-fobikler, bilimi ve tıbbı
05:10
of immeasurable amounts of badly needed talent.
87
294358
3249
sınırsız derecede ihtiyaç duyduğu yetenekten mahrum bırakıyorlar.
05:13
Here's how to relax your anxieties, if you have them:
88
297607
3951
Eğer varsa, endişelerinizden şöyle kurtulabilirsiniz:
05:17
Understand that mathematics is a language
89
301558
2592
Bilin ki, matematik bir lisandır,
tıpkı diğer sözlü dillerin ya da genel olarak
05:20
ruled like other verbal languages,
90
304150
3824
05:23
or like verbal language generally, by its own grammar
91
307974
2999
sözlü bir dilin, kendi grameri ve mantık sistemi ile yönetildiği gibi yönetilir.
05:26
and system of logic.
92
310973
1905
05:28
Any person with average quantitative intelligence
93
312878
2858
Matematiği okumasını ve yazmasını temel seviyede öğrenen
05:31
who learns to read and write mathematics
94
315736
3142
ortalama nicel zekâya sahip herhangi biri,
05:34
at an elementary level will, as in verbal language, have little difficulty
95
318878
6752
bilimin çoğu disiplinindeki matematik diline hâkim olmayı isterse, tıpkı sözlü dillerde olduğu gibi,
05:41
picking up most of the fundamentals
96
325630
2064
temel bilgilerin çoğunu kavramada çok az zorlanacaktır.
05:43
if they choose to master the mathspeak of most disciplines of science.
97
327694
5337
En azından yarı-okuryazar olmak için ne kadar geç kalınırsa,
05:48
The longer you wait to become at least semi-literate
98
333031
3783
05:52
the harder the language of mathematics will be to master, just as again in any verbal
99
336814
6008
yine tıpkı sözlü dillerde olduğu gibi,
matematik dilinde de ustalaşmak o kadar zorlaşacaktır.
05:58
language, but it can be done at any age.
100
342822
2977
Buna rağmen, herhangi bir yaşta da yapılabilir.
06:01
I speak as an authority
101
345799
1711
Bu konuda, bir bilirkişi olarak konuşuyorum,
06:03
on that subject, because I'm an extreme case.
102
347510
3851
çünkü benim durumum tam bir uç nokta.
06:07
I didn't take algebra until my freshman year
103
351361
3661
Alabama Üniversitesi'ndeki ilk yılıma kadar cebir dersi almamıştım.
06:10
at the University of Alabama.
104
355022
2031
O zamanlar, üniversiteye kadar cebir öğretilmiyordu.
06:12
They didn't teach it before then.
105
357053
2321
06:15
I finally got around to calculus as a 32-year-old tenured professor at Harvard,
106
359374
4904
Nihayet kalkülüsle tanıştığımda, Harvard'da 32 yaşında kadrolu bir profesördüm.
Derslerde, yarı yaşımdan biraz büyük lisans öğrencileriyle, diken üstünde otururdum.
06:20
where I sat uncomfortably in classes with undergraduate students,
107
364278
4626
06:24
little more than half my age.
108
368904
2430
Aralarından birkaçı, evrimsel biyoloji üzerine verdiğim dersi alıyordu.
06:27
A couple of them were students
109
371334
1472
06:28
in a course I was giving on evolutionary biology.
110
372806
3256
06:31
I swallowed my pride, and I learned calculus.
111
376062
5256
Gururu bir kenara bıraktım ve kalkülüsü öğrendim.
Fark ettim ki, bilimde ve bilimin tüm uygulamalarında
06:37
I found out that in science and all its applications,
112
381318
3096
06:40
what is crucial is not that technical ability,
113
384414
3962
hayati önem taşıyan şey teknik yetenek değil,
önemli olan hayal gücü, tüm uygulamalarında.
06:44
but it is imagination in all of its applications.
114
388376
3169
06:47
The ability to form concepts with images of entities and processes
115
391545
4334
Sezgilerle betimlenen varlık ve süreç imgeleriyle kurgulama yeteneği.
06:51
pictured by intuition.
116
395879
2936
06:54
I found out that advances in science rarely come upstream
117
398815
4344
Fark ettim ki, kara tahta önünde durup
matematik önermeleri ve denklemleri çözerek bir şeyler ortaya çıkarma
06:59
from an ability to stand at a blackboard
118
403159
3032
yeteneğiniz bilimde ilerlemeyi nadiren ayağınıza getirir.
07:02
and conjure images from unfolding mathematical propositions
119
406191
3135
07:05
and equations.
120
409326
1856
Bilakis, bilimde ilerleme, matematiksel mantığın anlamlı olup olmadığının da kanıtlanabileceği,
07:07
They are instead the products of downstream imagination leading to hard work,
121
411182
5432
07:12
during which mathematical reasoning may or may not prove to be relevant.
122
416614
4560
sizi sıkı çalışmaya yönlendirici beslendiğiniz hayal gücünün ürünleridir.
07:17
Ideas emerge when a part of the real or imagined world is studied
123
421174
5199
Fikirler, gerçek ya da hayal dünyanızın bir kısmını gönüllü olarak incelediğinizde
07:22
for its own sake.
124
426373
1417
gün yüzüne çıkar.
07:23
Of foremost importance is a thorough, well-organized knowledge
125
427790
5641
En büyük ehemmiyet ise, incelemeye niyetlendiğiniz o alanın
içerebileceği, bilinen tüm varlık ve süreçlerine dair
07:29
of all that is known of the relevant entities and processes that might be involved in that domain
126
433431
6649
tam ve planlı bilgi birikimine sahip olmanızdır.
07:35
you propose to enter.
127
440080
1440
07:37
When something new is discovered,
128
441520
2126
Yeni bir şey keşfedildiğinde,
07:39
it's logical then that one of the follow-up steps is
129
443646
4969
bir sonraki adımın, keşfedilen şeyin analizini ilerletmek adına
07:44
to find the mathematical and statistical methods to move its analysis forward.
130
448615
4152
matematiksel ve istatistiksel bir yöntem geliştirmek olması mantıklıdır.
07:48
If that step proves too difficult for
131
452767
2552
Şayet bu adım, keşfi yapan kişi ya da ekip için
07:51
the person or team that made the discovery,
132
455319
4172
aşırı zor olursa,
07:55
a mathematician can then be added by them
133
459491
5299
beraber çalışmak için bir matematikçi takıma dâhil edilebilir.
08:00
as a collaborator.
134
464790
2297
08:02
Consider the following principle,
135
467087
2159
Şu prensibi dikkate alın,
08:05
which I will modestly call Wilson's Principle Number One:
136
469246
5200
ki ben bunu naçizane, "Bir numaralı Wilson Prensibi" olarak adlandırıyorum:
08:10
It is far easier for scientists
137
474446
4400
Tıp araştırmacıları da dâhil olmak üzere, bilim adamlarının
08:14
including medical researchers, to require needed collaboration
138
478846
4569
matematikçi ve istatistikçilerden ihtiyaç duyduğu yardımı alması,
08:19
in mathematics and statistics
139
483415
2118
08:21
than it is for mathematicians and statisticians
140
485533
3681
matematikçiler ve istatistikçilerin, ortaya koyduğu denklemleri kullanacak bilim adamlarını bulmalarından
08:25
to find scientists able to make use of their equations.
141
489214
4096
çok daha kolay.
08:29
It is important in choosing the direction to take in science
142
493310
4094
Bilimde yöneleceğiniz alanı seçerken,
sizde derinden ilgi uyandıran yeterliliğiniz seviyesinde bir konu bularak,
08:33
to find the subject at your level of competence that interests you deeply,
143
497404
5746
08:39
and focus on that.
144
503150
1640
bu konuya odaklanmanız oldukça önemlidir.
08:40
Keep in mind, then, Wilson's Second Principle:
145
504790
4696
O zaman, İkinci Wilson Prensibi'ni aklınızda bulundurun:
08:45
For every scientist, whether researcher, technician,
146
509486
4536
Her bilim insanı için; araştırmacı, tekniker, öğretmen, yönetici ya da iş adamı olsun,
08:49
teacher, manager or businessman,
147
514022
3095
08:53
working at any level of mathematical competence,
148
517117
3987
hangi seviyede matematik yeterlilikle çalışırsa çalışsın,
bilimde ya da tıpta, o seviyenin mükemmeli başarmak için yeterli olduğu bir dal vardır.
08:57
there exists a discipline in science or medicine
149
521104
3454
09:00
for which that level is enough to achieve excellence.
150
524558
3936
09:04
Now I'm going to offer quickly
151
528494
2560
Şimdi sizlere hızlıca, birkaç prensipten daha bahsedeceğim.
09:06
several more principles that will be useful
152
531054
2408
Bunlar, eğitim ve kariyerinizi planlama konusunda yararlı olacak
09:09
in organizing your education and career,
153
533462
2688
09:12
or if you're teaching, how you might
154
536150
4385
ya da eğer öğretmenlik yapıyorsanız,
genç bilim insanlarına öğretme ve danışmanlık yapabilme becerinizi artıracak prensipler.
09:16
enhance your own teaching and counseling of young scientists.
155
540535
4888
09:21
In selecting a subject in which to conduct original research,
156
545423
3799
Özgün bir araştırma ortaya koyabilecek ya da
dünya standardında uzmanlık alanı geliştirebilecek bir konu seçerken,
09:25
or to develop world-class expertise,
157
549222
3200
09:28
take a part of the chosen discipline that is sparsely inhabited.
158
552422
5328
seyrek çalışma yürütülen bir alanda yer alın.
09:33
Judge opportunity by how few other students and researchers
159
557750
4712
Olanakları, ne kadar öğrenci ve araştırmacı mevcut olduğuna bakarak değerlendirin.
09:38
are on hand.
160
562462
1536
Bu, önem arz eden geniş çaplı eğitimin ya da
09:39
This is not to de-emphasize the essential requirement
161
563998
3650
09:43
of broad training, or the value of apprenticing yourself
162
567648
3439
üzerinde araştırma yapılan kaliteli programlarda kendinizi yetiştirmenin değerini
09:46
in ongoing research to programs of high quality.
163
571087
4463
önemsizleştirmez.
Aynı zamanda, bu başarılı programlarda yaşça büyük danışmanlar edinmek
09:51
It is important also to acquire older mentors within these successful
164
575550
4728
ve birbirinize destek olmak için akranlarınızla arkadaşlık ve meslektaşlık ilişkisi kurmak
09:56
programs, and to make friends and colleagues of your age
165
580278
3888
10:00
for mutual support.
166
584166
1856
oldukça önemlidir.
10:01
But through it all, look for a way to break out,
167
586022
2688
Fakat hepsinden öte, ayrışmanın, henüz popüler olmamış bir alan ya da konu bulmanın yollarını arayın.
10:04
to find a field and subject not yet popular.
168
588710
3936
10:08
We have seen this demonstrated already in the talks preceding mine.
169
592646
3777
Benden önceki konuşmalarda da bu gösterildi.
10:12
There is the quickest way advances are likely to occur,
170
596423
5111
İlerlemenin en hızlı şekilde gerçekleşmesinin yolu bu,
araştırmacı başına düşen keşif oranının yıllık olarak ölçülmesi gibi.
10:17
as measured in discoveries per investigator per year.
171
601534
3617
10:21
You may have heard the
172
605151
1607
Orduları toparlamak için söylenen askeriyedeki şu deyişi duymuşsunuzdur:
10:22
military dictum for the gathering of armies:
173
606758
3760
10:26
March to the sound of the guns.
174
610518
2721
"Silah seslerinin geldiği yöne gidin!"
10:29
In science, the exact opposite is the case: March away from the sound of the guns.
175
613239
6510
Bilimde, bunun tam tersi geçerli:
"Silah seslerinin geldiği yönden uzaklaşın!"
10:35
So Wilson's Principle Number Three:
176
619749
2705
Yani, "Üç Numaralı Wilson Prensibi":
10:38
March away from the sound of the guns.
177
622454
3344
"Silah seslerinin geldiği yönden uzaklaşın!"
10:41
Observe from a distance,
178
625798
1864
Uzaktan gözlemleyin,
10:43
but do not join the fray.
179
627662
2097
fakat kavgaya karışmayın.
10:45
Make a fray of your own.
180
629759
2368
Kendi kavganızı çıkarın.
10:48
Once you have settled on a specialty,
181
632127
4255
Sevebileceğiniz bir ihtisas ve bir iş sahibi
10:52
and the profession you can love, and you've secured opportunity,
182
636382
5280
olup fırsatlarınızı güvence altına aldığınızda,
eğer uzmanlaşmak için yeterince çalışırsanız,
10:57
your potential to succeed will be greatly enhanced if you study it
183
641662
5281
başarıya ulaşma potansiyeliniz muazzam ölçüde artacaktır.
11:02
enough to become an expert.
184
646943
2680
11:05
There are thousands of professionally delimited
185
649623
3327
Fizikten kimyaya, biyolojiden tıbba kadar yayılan birçok alanda, mesleki açıdan sınırlandırılmış
11:08
subjects sprinkled through physics and chemistry
186
652950
2476
binlerce konu bulunmaktadır.
11:11
to biology and medicine.
187
655426
1916
11:13
And on then into the social sciences,
188
657342
2896
Sosyal bilimlere gelince,
11:16
where it is possible in short time to acquire
189
660238
3202
burada kısa zamanda yetkin kişi olabilme olasılığı vardır.
11:19
the status of an authority.
190
663440
2574
11:21
When the subject is still very thinly populated,
191
666014
3512
Çalıştığınız konu az popüler bir konuysa,
11:25
you can with diligence and hard work become
192
669526
2621
çaba göstererek ve sıkı çalışarak, dünyada söz sahibi olacak bir konuma gelebilirsiniz.
11:28
the world authority.
193
672147
2211
Dünya bu tür uzmanlıklara ihtiyaç duyuyor
11:30
The world needs this kind of expertise,
194
674358
3961
ve bu uzmanlıkları elde etmek isteyen kişileri ödüllendiriyor.
11:34
and it rewards the kind of people
195
678319
2175
11:36
willing to acquire it.
196
680494
2152
11:38
The existing information and what you self-discover
197
682646
4496
Var olan bilgi ve sizin keşfettikleriniz,
başta yetersiz ve diğer bilgilerle ilişkilendirmesi güç görünebilir.
11:43
may at first seem skimpy and difficult to connect
198
687142
4111
11:47
to other bodies of knowledge.
199
691253
2036
Eğer durum buysa, âlâ!
11:49
Well, if that's the case,
200
693289
1869
11:51
good. Why hard instead of easy?
201
695158
4142
Peki, kolay dururken neden zor olsun ki?
11:55
The answer deserves to be stated as Principle Number Four.
202
699300
4855
Bunun cevabı, "Dört Numaralı Prensip" olmayı hak ediyor.
12:00
In the attempt to make scientific discoveries,
203
704155
3419
Bilimsel keşif yapma girişiminde,
12:03
every problem is an opportunity,
204
707574
1993
her problem bir fırsattır
12:05
and the more difficult the problem,
205
709567
1495
ve problem ne kadar zorsa,
12:06
the greater will be the importance of its solution.
206
711062
2760
çözümün önemi o kadar fazladır.
12:09
Now this brings me to a basic categorization
207
713822
3808
Şimdi bunu, bilimsel keşiflerin yapılışıyla ilgili basit sınıflandırmayla açıklayabiliriz.
12:13
in the way scientific discoveries are made.
208
717630
2875
12:16
Scientists, pure mathematicians among them,
209
720505
3364
Bilim insanları ve aralarında kuramsal matematikçi olanlar,
şu iki yoldan birini seçerler:
12:19
follow one or the other of two pathways:
210
723869
3267
12:23
First through early discoveries,
211
727136
2110
Birincisi, keşfin erken döneminde,
12:25
a problem is identified
212
729246
2144
bir problem tanımlanır
12:27
and a solution is sought.
213
731390
1832
ve çözüm aranır.
12:29
The problem may be relatively small;
214
733222
2529
Bu problem nispeten küçük olabilir.
Örneğin; "Bir turistik gemide, norovirüsler tam olarak nerede yayılmaya başlar?"
12:31
for example, where exactly in a cruise ship does the norovirus begin to spread?
215
735751
5421
12:37
Or larger, what's the role of dark matter in the expansion of the universe?
216
741172
5906
Ya da daha büyüğü; "Karanlık maddenin evrenin genişlemesindeki rolü nedir?"
12:42
As the answer is sought, other phenomena are typically discovered
217
747078
4459
Cevap aranırken, tipik olarak başka olgular da keşfedilir
ve başka sorular sorulmaya başlanır.
12:47
and other questions are asked.
218
751537
1645
12:49
This first of the two strategies is like a hunter,
219
753182
3016
İki stratejinin ilki tıpkı bir avcı gibidir,
12:52
exploring a forest in search of a particular quarry,
220
756198
4249
ormanda belli bir av için dolaşırken,
yolda başka avlarla da karşılaşır.
12:56
who finds other quarries along the way.
221
760447
2919
Araştırmada ikinci strateji ise,
12:59
The second strategy of research
222
763366
2832
bilinmeyen olgularını ya da bilinen olgularının farklı kollarını arayarak
13:02
is to study a subject broadly
223
766198
1792
13:03
searching for unknown phenomena or patterns of known phenomena
224
767990
4776
bir konuyu etraflıca incelemektir.
13:08
like a hunter in what we call "the naturalist's trance,"
225
772766
3801
Tıpkı "doğacının transı" olarak adlandırdığımız durumdaki bir avcı gibi.
13:12
the researcher of mind is open to anything interesting,
226
776567
3663
Araştırmacının zihni, ilginç olan her şeye açıktır,
avlamaya değer tüm avlar için tetiktedir.
13:16
any quarry worth taking.
227
780230
1384
13:17
The search is not for the solution of the problem,
228
781614
2353
Arayış, problemin çözümü için değildir,
13:19
but for problems themselves worth solving.
229
783967
3207
çözmeye değer olan problemlerin kendisi içindir.
13:23
The two strategies of research,
230
787174
1992
Araştırmanın iki stratejisi, özgün araştırmanın, şöyle tanımlanabilir,
13:25
original research, can be stated as follows,
231
789166
3185
son prensip olarak size şunu sunuyorum:
13:28
in the final principle I'm going to offer you:
232
792351
4288
13:32
For every problem in a given discipline of science,
233
796639
4264
Belirli bir bilim dalının her probleminin
13:36
there exists a species or entity or phenomenon
234
800903
3575
çözümü için ideal bir tür, varlık ya da olgu vardır.
13:40
ideal for its solution.
235
804478
1946
13:42
And conversely, for every species or other entity
236
806424
5398
Diğer taraftan, her bir tür, varlık ya da olgu için,
13:47
or phenomenon, there exist important problems
237
811822
2936
araştırmanın belirli özgün hedeflerine uygun çözümlerin olduğu önemli problemler bulunur.
13:50
for the solution of which, those particular objects of research are ideally suited.
238
814758
7577
13:58
Find out what they are.
239
822335
1937
Onların ne olduğunu bulun.
14:00
You'll find your own way to discover,
240
824272
3135
Böylece keşfetmek, öğrenmek ve öğretmek için kendi yolunuzu tayin etmiş olursunuz.
14:03
to learn, to teach.
241
827407
2183
14:05
The decades ahead will see dramatic advances
242
829590
3433
Önümüzdeki on yıllar, hastalıklardan korunma, genel sağlık ve yaşam kalitesi konularında
14:08
in disease prevention, general health, the quality of life.
243
833023
4567
çok büyük ilerlemelere tanık olacak.
14:13
All of humanity depends on the knowledge and practice of the medicine and the science
244
837590
6025
Tüm insanlığın umudu, ardında sizlerin yetişeceği bilim ve tıptaki, bilgi ve çalışmalara bağlı.
14:19
behind it you will master.
245
843615
1583
14:21
You have chosen a calling that will come in steps
246
845198
3464
Sizlere basamaklarında tatmin getirecek bir meslek seçtiniz,
14:24
to give you satisfaction, at its conclusion, of a life well lived.
247
848662
5411
sonuçta ise, iyi yaşanmış bir hayatı...
14:29
And I thank you for having me here tonight.
248
854073
2613
Hepinize teşekkür ederim, bu akşam beni burada kabul ettiğiniz için.
14:32
(Applause)
249
856686
5368
14:37
Oh, thank you.
250
862054
1272
(Alkış) Ah, teşekkür ederim.
14:39
Thank you very much.
251
863326
7156
Çok teşekkür ederim.
14:46
I salute you.
252
870482
4532
Sizleri selamlıyorum.
ABOUT THE SPEAKER
E.O. Wilson - BiologistBiologist E.O. Wilson explores the world of ants and other tiny creatures, and writes movingly about the way all creatures great and small are interdependent.
Why you should listen
One of the world's most distinguished scientists, E.O. Wilson is a professor and honorary curator in entomology at Harvard. In 1975, he published Sociobiology: The New Synthesis, a work that described social behavior, from ants to humans.
Drawing from his deep knowledge of the Earth's "little creatures" and his sense that their contribution to the planet's ecology is underappreciated, he produced what may be his most important book, The Diversity of Life. In it he describes how an intricately interconnected natural system is threatened by man's encroachment, in a crisis he calls the "sixth extinction" (the fifth one wiped out the dinosaurs).
With his most recent book, The Creation, he wants to put the differences of science- and faith-based explanations aside "to protect Earth's vanishing natural habitats and species ...; in other words, the Creation, however we believe it came into existence." A recent documentary called Behold the Earth illustrates this human relationship to nature, or rather separation from an originally intended human bond with nature, through music, imagery, and thoughtful words from both Christians and scientists, including Wilson.
E.O. Wilson | Speaker | TED.com