ABOUT THE SPEAKER
Robert Neuwirth - Author
Robert Neuwirth’s writings on the street-level reality of the developing world have opened a new dialogue on development and economics.

Why you should listen

For too many people in the world, Robert Neuwirth suggests, the world's globalized economic system has turned out to be a capitalism of decay. Only by embracing true sharing strategies, he argues, can people develop an equitable vision of the future.

Neuwirth is the author of two previous books: Stealth of Nations (2011), on the global growth of the street markets and cross-border smuggling, and Shadow Cities (2005), on the power of squatter communities and shantytowns. His work has appeared in documentary films, on radio and television, and in many publications. In addition to writing, he has taught at Rikers Island, New York City’s jail, and at Columbia University’s Graduate School of Journalism. 

More profile about the speaker
Robert Neuwirth | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2012

Robert Neuwirth: The power of the informal economy

Robert Neuwirth: Kayıt dışı ekonominin gücü

Filmed:
871,851 views

Robert Neuwirth spent four years among the chaotic stalls of street markets, talking to pushcart hawkers and gray marketers, to study the remarkable "System D," the world's unlicensed economic network. Responsible for some 1.8 billion jobs, it's an economy of underappreciated power and scope.
- Author
Robert Neuwirth’s writings on the street-level reality of the developing world have opened a new dialogue on development and economics. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
In SystemSistem D, this
0
705
2225
Sistem D'de
00:18
is a storemağaza,
1
2930
2047
burası bir dükkan,
00:20
and what I mean by that is that this is a photographfotoğraf
2
4977
2327
aslında Lagos'un kenar mahallesi olan Makoko'da
00:23
I tookaldı in MakokoMakoko, shantytownGecekondu in LagosLagos, NigeriaNijerya.
3
7304
5315
Nijerya'da çektiğim bir fotoğraf.
00:28
It's builtinşa edilmiş over the lagoongölcük, and there are no streetssokaklar
4
12619
2383
Bir lagunun üzerine kurulu ve burada üzerinde alışveriş yapılan
00:30
where there can be storesdepolar to shopDükkan,
5
15002
1816
dükkanlar olan caddeler yok,
00:32
and so the storemağaza comesgeliyor to you.
6
16818
1890
çünkü dükkan size geliyor.
00:34
And in the sameaynı communitytoplum,
7
18708
1785
Ve aynı toplulukta
00:36
this is business synergysinerji.
8
20493
1752
bir iş sinerjisi.
00:38
This is the boattekne that that ladybayan was paddlingayaklarını suda oynatma around in,
9
22245
4106
Bu, biraz önceki fotoğraftaki bayanın kürek çektiği kayık
00:42
and this artisanesnaf makesmarkaları the boattekne and the paddlesKürekler
10
26351
2740
ve bu esnaf bu kayıkları ve kürekleri yapıyor
00:44
and sellssatar directlydirekt olarak
11
29091
1305
ve bu kayık ve küreklere ihtiyacı olan
00:46
to the people who need the boattekne and the paddlesKürekler.
12
30396
2164
insanlara direkt olarak satıyor.
00:48
And this is a globalglobal business.
13
32560
2182
Ve bu dünya çapında bir iş.
00:50
OgandiroOgandiro smokesSigara fishbalık in MakokoMakoko in LagosLagos,
14
34742
4126
Ogandiro Makoko Lagos'ta balık tütsülüyor.
00:54
and I askeddiye sordu her, "Where does the fishbalık come from?"
15
38868
2961
Ona bu balığın nereden geldiğini sordum.
00:57
And I thought she'do ediyorum say, "Oh, you know,
16
41829
2726
Onun lagunun üst tarafında bir yerlerden veya
01:00
up the lagoongölcük somewherebir yerde, or maybe acrosskarşısında AfricaAfrika,"
17
44555
2901
belki de Afrika'dan gibi bir şeyler söyleyeceğini düşündüm
01:03
but you'llEğer olacak be happymutlu to know she said
18
47456
1431
Fakat duyunca mutlu olacağınızı düşünüyorum, o
01:04
it camegeldi from here, it comesgeliyor from the NorthKuzey SeaDeniz.
19
48887
2057
balıkların buradan Kuzey denizinden geldiğini söyledi.
01:06
It's caughtyakalandı here, frozendondurulmuş, shippedsevk down to LagosLagos,
20
50944
2326
Yakalanıp, donrulup Lagos'a gönderiliyor ve
01:09
smokedfüme, and soldsatıldı for a tinyminik incrementartım of profitkâr
21
53270
3087
küçük kar marjları için tütsülenip,
01:12
on the streetssokaklar of LagosLagos.
22
56357
1522
Lagos caddelerinde satılıyor.
01:13
And this is a business incubatorkuluçka makinesi.
23
57879
1851
Ve bu bir iş geliştirme bölgesi
01:15
This is OlusosunOlusosun dumpçöplük, the largesten büyük garbageçöp dumpçöplük in LagosLagos,
24
59730
3702
Burası Olusosun çöplüğü, Lagostaki en büyük çöplük alanı.
01:19
and 2,000 people work here, and I foundbulunan this out
25
63432
3071
Burada 2.000 kişi çalışıyor ve ben burayı
01:22
from this fellowadam, AndrewAndrew SaboruSaboru.
26
66503
2418
bu adamdan, Andrew Saboru'dan öğrendim.
01:24
AndrewAndrew spentharcanmış 16 yearsyıl scavengingkayıt atma materialsmalzemeler on the dumpçöplük,
27
68921
4160
Andrew 16 yılını bu çöplükte malzeme ayrıştırarak geçirmiş,
01:28
earnedkazanılan enoughyeterli moneypara to turndönüş himselfkendisi into a contractsözleşme scalerölçekleyici,
28
73081
3228
kendisini bir iş adamı yapmaya yetecek parayı kazanmış,
01:32
whichhangi meantdemek he carriedtaşınan a scaleölçek and wentgitti around and
29
76309
2610
bir tartı almış ve insanların çöplükten topladıkları
01:34
weighedtartılır all the materialsmalzemeler that people had scavengedscavenged
30
78919
2224
malzemelerin tartma işini yapmış.
01:37
from the dumpçöplük. Now he's a scraphurda dealersatıcı.
31
81143
3023
Şimdi o bir hurda satıcısı.
01:40
That's his little depotdepo behindarkasında him,
32
84166
2401
Arkasındaki küçük depo kendisinin,
01:42
and he earnskazanır twiceiki defa the NigerianNijerya minimumasgari wageücret.
33
86567
4511
ve bir Nijeryalının asgari ücretinin iki katını kazanıyor.
01:46
This is a shoppingalışveriş yapmak mallalışveriş Merkezi.
34
91078
2262
Burası bir alışveriş merkezi
01:49
This is OshodiOshodi MarketPazar in LagosLagos.
35
93340
2175
Burası Lagos'taki Oshodi Marketi.
01:51
JorgeJorge LuisLuis BorgesBorges had a storyÖykü calleddenilen "The AlephAleph,"
36
95515
2346
Jorge Luis Borges'in "The Aleph" isminde bir hikayesi vardır.
01:53
and the AlephAleph is a pointpuan in the worldDünya
37
97861
1823
Ve Aleph üzerinde herşeyin
01:55
where absolutelykesinlikle everything existsvar,
38
99684
2295
bulunduğu bir yerdir.
01:57
and for me, this imagegörüntü is a pointpuan in the worldDünya
39
101979
2345
ve benim için, bu görüntü kesinlikle herşeyin bulunduğu
02:00
where absolutelykesinlikle everything existsvar.
40
104324
2464
bir yerdir.
02:02
So, what am I talkingkonuşma about when I talk about SystemSistem D?
41
106788
2849
Yani Sistem D ile ilgili konuşurken neden bahsediyorum?
02:05
It's traditionallygeleneksel calleddenilen the informalresmi olmayan economyekonomi,
42
109637
2299
Bu geleneksel olarak "Kayıt Dışı Ekonomi" olarak bilinir.
02:07
the undergroundyeraltı economyekonomi, the blacksiyah marketpazar.
43
111936
3628
gizli ekonomi, karaborsa.
02:11
I don't conceivegebe of it that way.
44
115564
2293
Ben bunu bu şekilde düşünmüyorum.
02:13
I think it's really importantönemli to understandanlama that something like
45
117857
2757
Bunun tamamen dürüst olduğunun anlaşılmasının
02:16
this is totallybütünüyle openaçık. It's right there for you to find.
46
120614
4480
çok önemli olduğunu düşünüyorum. O orada bulmanız için sizi bekliyor.
02:20
All of this is happeningolay openlyaçıkça, and aboveboardMadem.
47
125094
2727
Buradaki herşey dürüstçe ve yasal olarak gerçekleşiyor.
02:23
There's nothing undergroundyeraltı about it.
48
127821
2522
Burada gizli olan hiçbirşey yok.
02:26
It's our prejudgmenthükümverildiğini that it's undergroundyeraltı.
49
130343
3382
Bunun gizli olduğu bizim önyargımız.
02:29
I've piratedkorsan the termterim SystemSistem D from the formereski FrenchFransızca colonieskoloniler.
50
133725
4505
Sistem D terimini eski Fransız kolonilerinden çaldım.
02:34
There's a wordsözcük in FrenchFransızca that is débrouillardisebrouillardise,
51
138230
3096
Fransızcada kendine güvenen anlamına gelen "débrouillardise"
02:37
that meansanlamına geliyor to be self-reliantKendine güvenen,
52
141326
2120
diye bir kelime vardır.
02:39
and the formereski FrenchFransızca colonieskoloniler have turneddönük that into
53
143446
3363
ve eski Fransız kolonileri kendine güvenen ekonomi
02:42
SystemSistem D for the economyekonomi of self-relianceöz-güven,
54
146809
2557
veya kendin yap ekonomilerini
02:45
or the DIYDIY economyekonomi.
55
149366
3258
Sistem D'ye çevirmişler.
02:48
But governmentshükümetler hatenefret the DIYDIY economyekonomi,
56
152624
3129
Fakat hükümetler kendin yap ekonomilerinden nefret ederler.
02:51
and that's why -- I tookaldı this pictureresim in 2007,
57
155753
3244
ve bu nedenle bu fotoğrafı 2007 yılında çektim,
02:54
and this is the sameaynı marketpazar in 2009 --
58
158997
4552
ve bu da aynı marketin 2009'daki hali.
02:59
and I think, when the organizersorganizatörler of this conferencekonferans
59
163549
2306
Bu konferansın organizatörlerinin
03:01
were talkingkonuşma about radicalradikal opennessaçıklık,
60
165855
1427
radikal şefafflıktan kastettiklerinin
03:03
they didn't mean that the streetssokaklar should be openaçık
61
167282
2556
bu caddelerin açılması
03:05
and the people should be gonegitmiş.
62
169838
1743
ve insanların gitmeleri olmadığını düşünüyorum.
03:07
I think what we have is a pickleturşu problemsorun.
63
171581
3943
Bu durumun bir turşu problemi olduğunu düşünüyorum.
03:11
I had a friendarkadaş who workedişlenmiş at a pickleturşu factoryfabrika,
64
175524
2940
Bir turşu fabrikasında çalışan bir arkadaşım vardı.
03:14
and the cucumbersSalatalık would come flyinguçan down
65
178464
1901
salatalıklar taşıma bandından gelirlerdi
03:16
this conveyerZincirleme makara beltkemer, and his job was to pickalmak off the onesolanlar
66
180365
4003
ve onun işi güzel görünmeyenleri seçerek
03:20
that didn't look so good and throwatmak them in the binçöp Kutusu
67
184368
2349
farklı şekillerde faydalanılabilmesi için
03:22
labeledetiketli "relishRelish" where they'dgittiklerini be crushedezilmiş and mixedkarışık
68
186717
1906
üzerinde "çeşni" diye etiketlenmiş olan
03:24
with vinegarsirke and used for other kindsçeşit of profitkâr.
69
188623
3326
kutuya ezilerek sirke ile karıştırılması için atmaktı.
03:27
This is the pickleturşu economyekonomi.
70
191949
2311
Bu turşu ekonomisidir.
03:30
We're all focusingodaklanma on — this is a statisticistatistik from
71
194260
2505
Biz hepimiz --bu bu ayın başlarında
03:32
earlierdaha erken this monthay in the FinancialFinansal TimesKez
72
196765
2579
Financial Times dan alınan bir istatistiktir--
03:35
we're all focusingodaklanma on the luxurylüks economyekonomi.
73
199344
3543
biz hepimiz lüks ekonomisine odaklanmış durumdayız.
03:38
It's worthdeğer 1.5 trilliontrilyon dollarsdolar everyher yearyıl, and that's
74
202887
2743
Bunun değeri yıllık 1,5 trilyon dolar ve
03:41
a vastgeniş amounttutar of moneypara, right?
75
205630
1744
bu çok miktarda para, değil mi?
03:43
That's threeüç timeszamanlar the GrossBrüt DomesticAile içi ProductÜrün of Switzerlandİsviçre.
76
207374
3248
Bu İsviçre'nin gayrı safi yurtiçi hasılasının 3 katıdır.
03:46
So it's vastgeniş. But it should come with an asteriskyıldız işareti,
77
210622
4798
Dolayısıyla çok büyük. Fakat bu bir yıldız işereti (*) ile beraber gelmeli
03:51
and the asteriskyıldız işareti is that it excludeshariç two thirdsüçte of the workersişçiler
78
215420
4193
ve yıldız işareti bunun dünyadaki çalışanların üçte ikisini
03:55
of the worldDünya.
79
219613
1053
dahil etmez.
03:56
1.8 billionmilyar people around the worldDünya work
80
220666
3389
Dünyada 1,8 milyar kişi bu düzensiz ve
03:59
in the economyekonomi that is unregulateddüzensiz and informalresmi olmayan.
81
224055
5536
resmi olmayan ekonomi içinde çalışır.
04:05
That's a hugeKocaman numbernumara, and what does that mean?
82
229591
3280
Bu çok büyük bir rakam ve ne anlama geliyor?
04:08
Well, it meansanlamına geliyor if it were unitedbirleşmiş in a singletek politicalsiyasi systemsistem,
83
232871
4753
Eğer birleşmiş tekil bir politik sistem,
04:13
one countryülke, call it
84
237624
4255
bir ülke olsaydı
04:17
"The UnitedAmerika StreetSokak SellersSatıcılar RepublicCumhuriyeti," the U.S.S.R.,
85
241879
3001
"Birleşmiş Sokak Satıcıları Cumhuriyeti, U.S.S.R."
04:20
or "BazaaristanBazaaristan,"
86
244880
1833
"Bazaaristan"
04:22
it would be worthdeğer 10 trilliontrilyon dollarsdolar everyher yearyıl,
87
246713
4276
değeri yıllık 10 trilyon dolar olurdu ve
04:26
and that would make it the secondikinci largesten büyük economyekonomi
88
250989
2056
Birleşik Devlatlerden sonraki dünyanın
04:28
in the worldDünya, after the UnitedAmerika StatesBirleşik.
89
253045
2481
ikinci büyük ekonomisi olurdu.
04:31
And givenverilmiş that projectionsprojeksiyonlar are that the bulkkütle
90
255526
2840
Bilinen projeksiyonlara göre
04:34
of economicekonomik growthbüyüme over the nextSonraki 15 yearsyıl will come
91
258366
3665
Ekonomik büyüme hacmi önümüzdeki 15 yıl için
04:37
from emerginggelişmekte olan economiesekonomiler in the developinggelişen worldDünya,
92
262031
3372
gelişen dünyanın gelişmekte olan ekonomilerinden gelecek.
04:41
it could easilykolayca overtakesollamak the UnitedAmerika StatesBirleşik
93
265403
2131
Birleşik Devletleri kolayca yakalayıp geçecek
04:43
and becomeolmak the largesten büyük economyekonomi in the worldDünya.
94
267534
3366
ve dünyanın en büyük ekonomisi olacak.
04:46
So the implicationsetkileri of that are vastgeniş, because it meansanlamına geliyor
95
270900
3535
Bunu ifade ettikleri çok büyük, çünkü bu
04:50
that this is where employment is — 1.8 billionmilyar people —
96
274435
3523
istihdamın nerede olduğunu --1,8 milyar insan--
04:53
and this is where we can createyaratmak a more egalitarianeşitlikçi worldDünya,
97
277958
4622
ve bizim insanların gerçekten para kazanabilecekleri, yaşayacakları ve gelişecekleri
04:58
because people are actuallyaslında ableyapabilmek to earnkazanmak moneypara and livecanlı
98
282580
3971
daha eşitlikçi bir dünyayı nasıl yaratabileceğimizi ifade eder.
05:02
and thrivegelişmek, as AndrewAndrew SaboruSaboru did.
99
286551
2995
Andrew Saboru'nun yaptığı gibi
05:05
BigBüyük businessesişletmeler have recognizedtanınan this,
100
289546
2161
Büyük ekonomiler bunu farkettiler,
05:07
and what's fascinatingbüyüleyici about this slidekaymak,
101
291707
1979
bu slayt ile ilgili etkileyici olan şey
05:09
it's not that the guys can carrytaşımak boxeskutuları on theironların headskafalar
102
293686
2258
bu adamların kutuları başlarının üzerinde taşımaları
05:11
and runkoş around withoutolmadan droppingbırakarak them off.
103
295944
2515
düşürmemeleri değil.
05:14
it's that the GalaGala sausagesosis rollrulo is a productürün that's madeyapılmış
104
298459
3095
Gala sosisli böreği dünya çapında bir şirket olan
05:17
by a globalglobal companyşirket calleddenilen UACUAC foodsgıdalar
105
301554
2710
UCA Foods tarafından üretilmektedir,
05:20
that's activeaktif throughoutboyunca AfricaAfrika and the MiddleOrta EastDoğu,
106
304264
2567
bu şirket Afrika ve Orta Doğu'da aktiftir,
05:22
but the GalaGala sausagesosis rollrulo is not soldsatıldı in storesdepolar.
107
306831
3689
fakat Gala sosisli böreği dükkanlarda satılmaz.
05:26
UACUAC foodsgıdalar has recognizedtanınan that it won'talışkanlık sellsatmak if it's in storesdepolar.
108
310520
3337
UAC Food bunun dükkanlarda olursa satılmayacağını fark etti
05:29
It's only soldsatıldı by a phalanxfalanks of streetsokak hawkersHawkers
109
313857
4105
Sadece Lagos'un sokaklarında koşuşturan organize olmuş
05:33
who runkoş around the streetssokaklar of LagosLagos at busotobüs stationsistasyonlar
110
317962
2813
sokak satıcıları tarafından otobüs duraklarında
05:36
and in traffictrafik jamssıkışmaları and sellsatmak it as a snackAperatif,
111
320775
4473
ve trafik sıkışıklıklarında aperatif olarak satılır,
05:41
and it's been soldsatıldı that way for 40 yearsyıl.
112
325248
3022
ve 40 yıldır bu yolla satılıyor.
05:44
It's a business planplan for a corporationşirket.
113
328270
2170
Bu şirket için bir iş planıdır.
05:46
And it's not just in AfricaAfrika.
114
330440
2493
Sadece Afrika'da değil.
05:48
Here'sİşte MrBay. CleanTemiz looking amorouslyamorously at all the other
115
332933
3113
Burada MR. Clean diğer Procter and Gamble
05:51
ProcterProcter & GambleKumar productsÜrünler,
116
336046
1920
ürünlerine tutkuyla bakıyor,
05:53
and ProcterProcter & GambleKumar, you know,
117
337966
2448
ve istatistikler her zaman
05:56
the statisticistatistik always citedatıf is that Wal-MartWal-Mart
118
340414
2577
Wal-Mart'ı kendilerinin büyük müşterisi
05:58
is theironların largesten büyük customermüşteri, and it's truedoğru, as one storemağaza,
119
342991
4841
olarak gösterir ve bu doğrudur, bir mağaza olarak
06:03
Wal-MartWal-Mart buyssatın alır 15 percentyüzde, thusBöylece 15 percentyüzde
120
347847
3187
Wal-Mart yüzde 15'ini satın alır. Böylece
06:06
of ProcterProcter & Gamble'sGamble'nın business is with Wal-MartWal-Mart,
121
351034
3100
Procter and Gamble'ın ticaretinin yüzde 15'i Wal-Mart'ladır.
06:10
but theironların largesten büyük marketpazar segmentbölüm is something that they call
122
354134
3561
fakat onların en büyük pazar dilimi kendilerinin
06:13
"highyüksek frequencySıklık storesdepolar," whichhangi is all these tinyminik kiosksbüfeler
123
357695
2920
"yüksek sıklıklı mağazalar" olarak adlandırdıkları küçük büfeler,
06:16
and the ladybayan in the canoeKano and all these other businessesişletmeler
124
360615
3311
kanodaki bayan ve Sistem D'yi oluşturan bütün
06:19
that existvar olmak in SystemSistem D, the informalresmi olmayan economyekonomi,
125
363926
5347
ticaret şekilleridir, resmi olmayan ekonomi,
06:25
and ProcterProcter & GambleKumar makesmarkaları 20 percentyüzde of its moneypara
126
369273
3398
Procter and Gamble parasının yüzde 2o'sini
06:28
from that marketpazar segmentbölüm,
127
372671
2049
bu pazar diliminden kazanır
06:30
and it's the only marketpazar segmentbölüm that's growingbüyüyen.
128
374720
3436
ve bu büyümekte olan tek pazar dilimidir.
06:34
So ProcterProcter & GambleKumar saysdiyor, "We don't carebakım whetherolup olmadığını a storemağaza
129
378156
3108
Procter and Gamble "Biz bir mağazanın
06:37
is incorporatedAnonim or registeredkayıtlı or anything like that.
130
381264
2894
tüzel, kayıtlı veya bu tür bir şey olmasını önemsemiyoruz.
06:40
We want our productsÜrünler in that storemağaza."
131
384158
3833
Biz ürünlerimizi bu mağazada istiyoruz." diyor.
06:43
And then there's mobileseyyar phonestelefonlar.
132
387991
2172
Sırada cep telefonları var.
06:46
This is an adilan for MTNMTN,
133
390163
1840
Bu MTN firmasının reklamı,
06:47
whichhangi is a SouthGüney AfricanAfrika multinationalçok uluslu
134
392003
2642
Afrika'nın çok uluslu
06:50
activeaktif in about 25 countriesülkeler,
135
394645
2749
25 civarında ülkede aktif olan firması.
06:53
and when they camegeldi into NigeriaNijerya
136
397394
1561
Nijerya'ya geldikleri zaman
06:54
NigeriaNijerya is the bigbüyük dogköpek in AfricaAfrika.
137
398955
1957
ki Nijerya Afrika'nın büyük balığıdır.
06:56
One in sevenYedi AfricansAfrikalılar is a NigerianNijerya,
138
400912
2324
Afrikalıların yedide biri Nijeryalıdır,
06:59
and so everyoneherkes wants in to the mobileseyyar phonetelefon marketpazar
139
403236
2702
bu nedenle herkes Nijerya'daki cep telefonu pazarına girmek ister.
07:01
in NigeriaNijerya. And when MTNMTN camegeldi in, they wanted
140
405938
2034
MTN firması geldiği zaman
07:03
to sellsatmak the mobileseyyar servicehizmet like I get in the UnitedAmerika StatesBirleşik
141
407972
2960
mobil hizmeti, benim Birleşik Devletlerde aldığım
07:06
or like people get here in the U.K. or in EuropeEurope --
142
410932
3774
veya insanların İngiltere'de veya Avrupa'da aldıkları gibi satmak istediler.
07:10
expensivepahalı monthlyaylık plansplanları, you get a phonetelefon,
143
414706
3889
pahalı aylık tarife ücretleri, telefonu alıyorsun,
07:14
you payödeme overagesoverages,
144
418595
2000
fazlalıkları ödüyorsun
07:16
you're killedöldürdü with feesharç --
145
420595
2128
ücretler tarafından öldürülüyorsun
07:18
and theironların planplan crashedçöktü and burnedyanmış.
146
422723
1804
ve bu planları çöktü ve yokoldu.
07:20
And they wentgitti back to the drawingçizim boardyazı tahtası, and they retooledretooled,
147
424527
2040
Çizim tahtasının başına gittiler ve yenilendiler
07:22
and they camegeldi up with anotherbir diğeri planplan:
148
426567
1504
farklı bir planla geldiler:
07:23
We don't sellsatmak you the phonetelefon,
149
428071
2186
Biz size telefon satmıyoruz,
07:26
we don't sellsatmak you the monthlyaylık planplan.
150
430257
1830
biz size aylık tarifeler satmıyoruz.
07:27
We only sellsatmak you airtimenormal görüşme.
151
432087
3136
Biz sadece kontür satıyoruz.
07:31
And where'snerede the airtimenormal görüşme soldsatıldı?
152
435223
1913
Kontür nerede satılıyor.
07:33
It's soldsatıldı at umbrellaşemsiye standsstandları all over the streetssokaklar,
153
437136
4093
Cadde üzerindeki şemsiyeliklerde satılıyor,
07:37
where people are unregisteredKayıt dışı, unlicensedlisanssız,
154
441229
3724
İnsanların kayıtsız ve ruhsatsız oldukları yerlerde,
07:40
but MTNMTN makesmarkaları mostçoğu of its profitskar,
155
444953
2705
fakat MTN karının büyük kısmını yapıyor,
07:43
perhapsbelki 90 percentyüzde of its profitskar,
156
447658
2687
belki de karının yüzde 90'ını
07:46
from sellingsatış throughvasitasiyla SystemSistem D, the informalresmi olmayan economyekonomi.
157
450345
4662
resmi olmayan, kayıtdışı Sistem D satışlarından elde ediyor.
07:50
And where do the phonestelefonlar come from?
158
455007
1836
Telefonlar nereden geliyor?
07:52
Well, they come from here. This is in GuangzhouGuangzhou, ChinaÇin,
159
456843
2874
Buradan geliyor. Burası Guangzhou, Çin,
07:55
and if you go upstairsüst katta in this ratherdaha doğrusu sleepyuykulu looking
160
459717
3436
ve eğer bu uyuşuk görünüşlü elektronik
07:59
electronicselektronik mallalışveriş Merkezi, you find the GuangzhouGuangzhou DashatouDashatou
161
463153
4626
alışveriş merkezinden yukarı çıkarsanız, Guangzhou Dashatou
08:03
second-handİkinci el tradeTicaret centermerkez,
162
467779
2873
İkinci el alım satım merkezini bulursunuz.
08:06
and if you go in there, you followtakip et the guys with the muscleskaslar
163
470652
3184
ve eğer oraya giderseniz, kutuları taşıyan kaslı adamları
08:09
who are carryingtaşıma the boxeskutuları, and where are they going?
164
473836
2662
takip edin, nereye gidiyorlar?
08:12
They're going to EddyEddy in LagosLagos.
165
476498
2817
Lagos'taki Eddy'ye gidiyorlar.
08:15
Now, mostçoğu of the phonestelefonlar there are not second-handİkinci el at all.
166
479315
2704
Oradaki birçok telefon sadece ikinci el değil.
08:17
The nameisim is a misnomeryanlış isim.
167
482019
1307
İsmi bir isim hatası
08:19
MostÇoğu of them are piratedkorsan. They have the nameisim brandmarka
168
483326
2908
Çoğu korsan. Üzerlerinde marka isimleri var
08:22
on them, but they're not manufacturedimal by the nameisim brandmarka.
169
486234
3081
fakat üzerinde ismi yazan markalar tarafından üretilmemişler.
08:25
Now, are there downsidesdownsides to that?
170
489315
2656
Bunun dezavantajları var mı?
08:27
Well, I guesstahmin. You know, ChinaÇin has no —
171
491971
3248
Tahmin ediyorum. Bilirsiniz, Çin'e
08:31
(LaughterKahkaha) — no intellectualentellektüel propertyözellik, right?
172
495219
3292
fikri mülkiyet yok, değil mi?
08:34
VersaceVersace withoutolmadan the vowelssesli harfler.
173
498511
1901
Sesli harfsiz Versace.
08:36
ZhuomaniZhuomani insteadyerine of ArmaniArmani.
174
500412
2062
Armani yerine Zhuomani.
08:38
S. GuuuciGuuuci, and -- (LaughterKahkaha) (ApplauseAlkış)
175
502474
5007
Guuuci, ve -- (Kahkahalar) (Alkış)
08:43
All around the worldDünya this is how productsÜrünler
176
507481
3129
Bu bütün dünyaya bu ürünlerin nasıl
08:46
are beingolmak distributeddağıtılmış, so, for instanceörnek,
177
510610
2520
yayıldığıdır, örneğin,
08:49
in one streetsokak marketpazar on RuaRua 25 dede MarMarço
178
513130
3159
Rua 25 de Marco'daki bir sokak pazarı
08:52
in São PauloPaulo, BrazilBrezilya,
179
516289
1969
Sao Paulo Brezilya'da
08:54
you can buysatın almak fakesahte designertasarımcı glassesgözlük.
180
518258
3296
taklit tasarımcı gözlükleri alabilirsiniz.
08:57
You can buysatın almak clonedklonlanmış cologneKöln.
181
521554
2063
Klonlanmış kolonyalar alabilirsiniz.
08:59
You can buysatın almak piratedkorsan DVDsDVD, of coursekurs.
182
523617
2775
Tabii ki korsan DVD'ler alabilirsiniz.
09:02
You can buysatın almak NewYeni YorkYork YankeesYankees capskapaklar
183
526392
2857
New York Yankileri şapkalarının
09:05
in all sortssıralar of unauthorizedyetkisiz patternsdesenler.
184
529249
3206
bütün yetki alınmamış motiflerini alabilirsiniz.
09:08
You can buysatın almak cuecascuecas baratasbaratas, designertasarımcı underweariç çamaşırı
185
532455
3089
Ucuz iç çamaşırları alabilirsiniz, tasarımcısı tarafından
09:11
that isn't really manufacturedimal by a designertasarımcı,
186
535544
2297
üretilmemiş tasarım çamaşırlar.
09:13
and even piratedkorsan evangelicalProtestan mixtapesmixtapes. (LaughterKahkaha)
187
537841
4374
hatta korsan kayıt incili anlatan kasetler bile.
09:18
Now, businessesişletmeler tendeğiliminde to complainşikayet about this,
188
542215
2754
İşletmeler bundan şikayet etme eğilimindeler,
09:20
and theironların, they, I don't want to take away from theironların
189
544969
3539
bu konudan şikayet etmeleri ile ilgili tamamının geçerliğine
09:24
entiretüm validitygeçerlilik of complainingşikayetçi about it,
190
548508
2038
gölge düşürmek istemiyorum,
09:26
but I did asksormak a majormajör sneakerspor ayakkabı manufacturerüretici firma earlierdaha erken this yearyıl
191
550546
4498
fakat bu senenin başlarında büyük bir spor ayakkabı üreticisine
09:30
what they thought about piracykorsanlık,
192
555044
2897
taklit ürünler ile ilgili ne düşündüklerini sordum.
09:33
and they told me, "Well, you can't quotealıntı me on this,
193
557941
1347
bana dediler ki, "Bunu benden duyduğunu kimseye söyleme
09:35
because if you quotealıntı me on this, I have to killöldürmek you,"
194
559288
2100
çünkü eğer ismim geçerse, seni öldürmek zorunda kalırım."
09:37
but they use piracykorsanlık as marketpazar researchAraştırma.
195
561388
5704
fakat onlar taklit ürünleri pazar araştırmasında kullanıyorlardı.
09:42
The sneakerspor ayakkabı manufacturerüretici firma told me that if
196
567092
3224
Spor ayakkabı üreticisi bana eğer
09:46
they find that PumasPumalar are beingolmak piratedkorsan, or AdidasAdidas
197
570316
3687
Puma'nın veya Adidas'ın taklit edildiğini
09:49
are beingolmak piratedkorsan and theironların sneakersSpor ayakkabı aren'tdeğil beingolmak piratedkorsan,
198
574003
3286
ve kendilerininkinin taklit edilmediğini tespit ederlerse
09:53
they know they'veonlar ettik donetamam something wrongyanlış. (LaughterKahkaha)
199
577289
2885
birşeyleri yanlış yaptıklarını öğrendiklerini söyledi.
09:56
So it's very importantönemli to them to trackiz piracykorsanlık
200
580174
3077
Bu nedenden dolayı taklit ürünleri ve bu taklit ürünleri alan insanların
09:59
exactlykesinlikle because of this, and the people who are buyingalış,
201
583251
2364
kendi müşterileri olmayacaklarını bildikleri halde
10:01
the piratesKorsanlar, are not theironların customersmüşteriler anywayneyse,
202
585615
2120
takip etmenin kendileri için çok önemli olduğunu söylediler.
10:03
because theironların customersmüşteriler want the realgerçek dealanlaştık mı.
203
587735
2732
Çünkü kendi müşterileri gerçek anlaşma isterler.
10:06
Now, there's anotherbir diğeri problemsorun.
204
590467
1493
Başka bir problem.
10:07
This is a realgerçek streetsokak signişaret in LagosLagos, NigeriaNijerya.
205
591960
3332
Bu Nijerya Lagos'taki gerçek bir sokak tabelası
10:11
All of SystemSistem D really doesn't payödeme taxesvergileri, right?
206
595292
3064
Bütün Sistem D gerçekten vergilerini ödemiyor değil mi?
10:14
And when I think about that, first of all I think that
207
598356
1805
Ne zaman bunu düşünsem, ilk düşündüğüm
10:16
governmenthükümet is a socialsosyal contractsözleşme betweenarasında the people and
208
600161
3714
hükümetin insanlar ve hükümet arasında sosyal bir anlaşma olduğudur,
10:19
the governmenthükümet, and if the governmenthükümet isn't transparentşeffaf,
209
603875
2516
ve eğer hükümet şeffaf değilse,
10:22
then the people aren'tdeğil going to be transparentşeffaf eitherya,
210
606391
2221
insanlar da şeffaf olmayacaklardır,
10:24
but alsoAyrıca that we're blamingsuçlamayı the little guy
211
608612
3048
fakat aynı zamanda vergilerini ödemeyen
10:27
who doesn't payödeme his taxesvergileri, and we're not recognizingtanıyan
212
611660
1937
küçük çocuğu ayıplıyoruz, ve bütün dünyadaki
10:29
that everyone'sherkesin var fudgingFudging things all over the worldDünya,
213
613597
2773
bazı çok itibarlı işletmeleri kapsayan
10:32
includingdahil olmak üzere some extremelyson derece respecteditibarlı businessesişletmeler,
214
616370
4033
hileleri farketmiyoruz.
10:36
and I'll give you one exampleörnek.
215
620403
1140
size bir örnek vereyim.
10:37
There was one companyşirket that paidödenmiş 4,000 bribesrüşvet
216
621543
4151
Bu milenyumun ilk 10 yılında 4.000 adet rüşvet veren
10:41
in the first decadeonyıl of this millenniumMillennium, and
217
625694
2398
bir şirket vardı,
10:43
a millionmilyon dollarsdolar in bribesrüşvet everyher business day, right?
218
628092
4901
her iş gününe milyon dolarlık rüşvetler.
10:48
All over the worldDünya. And that companyşirket
219
632993
2295
Bütün dünyada. Ve bu şirket
10:51
was the bigbüyük GermanAlmanca electronicselektronik giantdev SiemensSiemens.
220
635288
2906
büyük Alman elektronik devi Siemens.
10:54
So this goesgider on in the formalbiçimsel economyekonomi
221
638194
3878
yani bu kayıtlı ekonomide de
10:57
as well as the informalresmi olmayan economyekonomi,
222
642072
2198
kayıt dışı ekonomideki gibi yürüyor.
11:00
so it's wrongyanlış of us to blamesuçlama — and I'm not singlingsingling out
223
644270
2130
ayıplamak bizim hatamız. Sadece Siemens yapıyor demiyorum,
11:02
SiemensSiemens, I'm sayingsöz everyoneherkes does it. Okay?
224
646400
3719
Herkes bunu yapıyor.
11:06
I just want to endson by sayingsöz that if AdamAdam SmithSmith
225
650119
3449
Adam Smith'in serbest pazar yerine bit pazarı ile ilgili
11:09
had framedçerçeveli out a theoryteori of the fleapire marketpazar
226
653568
2840
bir teori ortaya koyması durumunda
11:12
insteadyerine of the freeücretsiz marketpazar, what would be some
227
656408
3311
prensipleri toplamının ne olacağını söyleyerek
11:15
of the principlesprensipler?
228
659719
2009
bitirmek istiyorum.
11:17
First, it would be to understandanlama that it could be
229
661728
3760
Birincisi, Bir kooperatif olarak nitelendirilebileceğinin
11:21
considereddüşünülen a cooperativeKooperatif, and this is a thought
230
665488
2191
anlaşılmasıdır ve bu Brezilyalı hukuk bilimci
11:23
from the BrazilianBrezilya legalyasal scholarbilim adamı RobertoRoberto MangabeiraMangabeira UngerUnger.
231
667679
4585
Roberto Mangabeira Unger'in düşüncesidir.
11:28
CooperativeKooperatif developmentgelişme is a way forwardileri.
232
672264
2593
Kooperatif gelişme ileriye yönelik bir yoldur.
11:30
Secondlyİkinci olarak, from the [AustrianAvusturya] anarchistanarşist philosopherfilozof PaulPaul FeyerabendFeyerabend,
233
674857
4678
İkincisi, Avusturyalı anarşist filozof Paul Feyerabend'den,
11:35
factsGerçekler are relativebağıl, and what is a massivemasif right
234
679535
4288
olaylar görecelidir ve kendine güvenen bir
11:39
of self-relianceöz-güven to a NigerianNijerya businesspersonişadamı
235
683823
2985
Nijeryalı iş adamının doğruları
11:42
is considereddüşünülen unauthorizedyetkisiz and horriblekorkunç to other people,
236
686808
4011
diğer insanlar tarafından yetkisiz ve korkutucu olarak algılanabilir.
11:46
and we have to recognizetanımak that there are differencesfarklar
237
690819
2017
insanların nesneleri ve olayları tanımlamaları arasında
11:48
in how people definetanımlamak things and what theironların factsGerçekler are.
238
692836
2057
farklılıklar olduğunu kabul etmeliyiz.
11:50
And thirdüçüncü is, and I'm takingalma this from
239
694893
3100
Ve üçüncüsü, bunu Amerikalı büyük, asi şair
11:53
the great AmericanAmerikan beatdövmek poetşair AllenAllen GinsbergGinsberg,
240
697993
3280
Allen Ginsberg'den alıyorum,
11:57
that alternateAlternatif economiesekonomiler bartertakas and
241
701273
3152
Alternatif ekonomik ürün değişimleri
12:00
differentfarklı kindsçeşit of currencypara birimi, alternateAlternatif currenciespara birimleri
242
704425
2751
değişik çeşitlerde para birimleri, yardımcı para birimleri de
12:03
are alsoAyrıca very importantönemli, and he talkedkonuştuk about
243
707176
2842
çok önemlidir ve o ihtiyacı olan şeyleri
12:05
buyingalış what he neededgerekli just with his good looksgörünüyor.
244
710018
2991
sadece iyi görünüşü ile satın aldığından bahseder.
12:08
And so I just want to leaveayrılmak you there, and say that
245
713009
3631
Ve ben sizi orada bırakmak istiyorum,
12:12
this economyekonomi is a tremendousmuazzam forcekuvvet for globalglobal developmentgelişme
246
716640
4216
bu ekonominin küresel gelişim için muazzam bir güç olduğunu,
12:16
and we need to think about it that way.
247
720856
1967
ve bunu bu şekilde düşünmemiz gerektiğini söylüyorum.
12:18
Thank you very much. (ApplauseAlkış)
248
722823
3016
Çok teşekkür ederim. (Alkışlar)
12:21
(ApplauseAlkış)
249
725839
3125
(Alkışlar)
Translated by Ethem Canbolat
Reviewed by alper bayrı

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Robert Neuwirth - Author
Robert Neuwirth’s writings on the street-level reality of the developing world have opened a new dialogue on development and economics.

Why you should listen

For too many people in the world, Robert Neuwirth suggests, the world's globalized economic system has turned out to be a capitalism of decay. Only by embracing true sharing strategies, he argues, can people develop an equitable vision of the future.

Neuwirth is the author of two previous books: Stealth of Nations (2011), on the global growth of the street markets and cross-border smuggling, and Shadow Cities (2005), on the power of squatter communities and shantytowns. His work has appeared in documentary films, on radio and television, and in many publications. In addition to writing, he has taught at Rikers Island, New York City’s jail, and at Columbia University’s Graduate School of Journalism. 

More profile about the speaker
Robert Neuwirth | Speaker | TED.com