TEDGlobal 2012
Vikram Patel: Mental health for all by involving all
Vikram Patel: Herkes için herkesin katıldığı akıl sağlığı
Filmed:
Readability: 5.8
1,103,181 views
Dünyada yaklaşık 450 milyon insanın zihinsel bir hastalığı var. Zengin toplumlarda, bunların sadece yarısı gerekli yardımı alıyor; ancak gelişmekte olan ülkelerde hastaların yaklaşık %90'ı tedavi edilmiyor, çünkü psikiyatrist sayısı çok az. Vikram Patel umut vaadeden yaklaşımını açıklıyor -- akıl sağlığı hizmeti vermek için toplumdaki insanların eğitilmesi, başkalarına yardım etmeleri için sıradan insanların yetkilendirilmesi.
Vikram Patel - Mental health care advocate
Vikram Patel helps bring better mental health care to low-resource communities -- by teaching ordinary people to deliver basic psychiatric services. Full bio
Vikram Patel helps bring better mental health care to low-resource communities -- by teaching ordinary people to deliver basic psychiatric services. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I want you to imagine this for a moment.
0
433
2771
Bir an için şunu hayal edin.
00:19
Two men, Rahul and Rajiv,
1
3204
2895
İki adam, Rahul ve Rajiv,
00:21
living in the same neighborhood,
2
6099
1858
aynı civarda oturuyorlar,
00:23
from the same educational background, similar occupation,
3
7957
3295
aynı eğitimi almışlar, benzer işle uğraşıyorlar
00:27
and they both turn up at their local accident emergency
4
11252
2768
ve her ikisi de akut göğüs ağrısı şikayetiyle
00:29
complaining of acute chest pain.
5
14020
2816
acil servise başvuruyorlar.
00:32
Rahul is offered a cardiac procedure,
6
16836
3124
Rahul'a kalp ameliyatı yapılmasına karar veriliyor,
00:35
but Rajiv is sent home.
7
19960
2811
ancak Rajiv eve gönderiliyor.
00:38
What might explain the difference in the experience
8
22771
2510
Neredeyse özdeş bu iki adama yaklaşımlar
00:41
of these two nearly identical men?
9
25281
3252
arasındaki farkı ne açıklayabilir?
00:44
Rajiv suffers from a mental illness.
10
28533
3487
Rajiv'in zihinsel bir hastalığı olması.
00:47
The difference in the quality of medical care
11
32020
3099
Zihinsel hastalığı olan insanların, olmayanlara göre
00:51
received by people with mental illness is one of the reasons
12
35119
2861
daha kısa yaşamasının sebeplerinden biri
00:53
why they live shorter lives
13
37980
1915
aldıkları tıbbi desteğin
00:55
than people without mental illness.
14
39895
1583
niteliğindeki farklılıktır.
00:57
Even in the best-resourced countries in the world,
15
41478
2670
Dünyanın en varlıklı ülkelerinde bile
01:00
this life expectancy gap is as much as 20 years.
16
44148
4770
yaşam süreleri arasındaki fark 20 yıla kadar çıkabiliyor.
01:04
In the developing countries of the world, this gap
17
48918
1925
Gelişmekte olan ülkelerde ise,
01:06
is even larger.
18
50843
2625
bu fark daha fazla.
01:09
But of course, mental illnesses can kill in more direct ways
19
53468
2859
Ancak zihinsel hastalıklar daha dolaysız yoldan da
01:12
as well. The most obvious example is suicide.
20
56327
3361
ölüme sebep olabiliyor tabii. Bunun en bariz örneği intihar.
01:15
It might surprise some of you here, as it did me,
21
59688
2655
Keşfettiğimde beni şaşırttığı gibi aranızdan bazıları da şuna şaşırabilir:
01:18
when I discovered that suicide is at the top of the list
22
62343
2937
En fakirleri de dahil olmak üzere,
01:21
of the leading causes of death in young people
23
65280
2565
dünyadaki tüm ülkelerde, genç nüfusun
01:23
in all countries in the world,
24
67845
1648
önde gelen ölüm sebepleri arasında
01:25
including the poorest countries of the world.
25
69493
3392
intihar başı çekiyor.
01:28
But beyond the impact of a health condition
26
72885
2834
Fakat sağlık durumundan öte,
01:31
on life expectancy, we're also concerned
27
75719
2370
yaşam kalitesinin de yaşam süresi beklentisi
01:33
about the quality of life lived.
28
78089
2694
üzerine etkisi olduğundan endişe etmekteyiz.
01:36
Now, in order for us to examine the overall impact
29
80783
2249
Sağlık durumunun, yaşam kalitesi üzerine
01:38
of a health condition both on life expectancy
30
83032
2373
olduğu kadar yaşam süresi beklentisi üzerine de
01:41
as well as on the quality of life lived, we need to use
31
85405
3158
olan toplam etkisini incelemek için
01:44
a metric called the DALY,
32
88563
1386
MUYS denilen bir ölçüt kullanıyoruz.
01:45
which stands for a Disability-Adjusted Life Year.
33
89949
4287
Bu "Maluliyet Uyarlı Yaşam Süresi" anlamına geliyor.
01:50
Now when we do that, we discover some startling things
34
94236
2521
Böylece evrensel bir bakış açısıyla, zihinsel hastalık hakkında
01:52
about mental illness from a global perspective.
35
96757
2822
bazı şaşırtıcı şeyler keşfedebiliyoruz.
01:55
We discover that, for example, mental illnesses are
36
99579
3264
Mesela, zihinsel hastalıkların tüm dünyada maluliyetin
01:58
amongst the leading causes of disability around the world.
37
102843
4588
önde gelen sebeplerinden biri olduğunu görüyoruz.
02:03
Depression, for example, is the third-leading cause
38
107431
2735
Örneğin depresyonun, çocuklarda
02:06
of disability, alongside conditions such as
39
110166
2972
ishal ve zatürrenin ardından, maluliyetin en fazla rastlandığı
02:09
diarrhea and pneumonia in children.
40
113138
3352
üçüncü sebep olduğunu görüyoruz.
02:12
When you put all the mental illnesses together,
41
116490
2104
Tüm bu zihinsel hastalıklar bir araya getirildiğinde
02:14
they account for roughly 15 percent
42
118594
2262
toplam evrensel hastalık yükünün
02:16
of the total global burden of disease.
43
120856
3206
yaklaşık yüzde 15'ini oluşturuyor.
02:19
Indeed, mental illnesses are also very damaging
44
124062
4511
Zihinsel hastalıklar insan hayatı için
02:24
to people's lives, but beyond just the burden of disease,
45
128573
5445
gerçekten çok zarar verici, ancak hastalık yükünün ötesinde
02:29
let us consider the absolute numbers.
46
134018
2712
bir de kesin rakamlara bakalım.
02:32
The World Health Organization estimates
47
136730
2059
Dünya Sağlık Örgütü
02:34
that there are nearly four to five hundred million people
48
138789
3105
şu küçük gezegenimizde
02:37
living on our tiny planet
49
141894
2183
yaklaşık 4 ila 5 yüz milyon zihinsel hastalığa sahip
02:39
who are affected by a mental illness.
50
144077
1661
insanın yaşadığını tahmin ediyor.
02:41
Now some of you here
51
145738
1719
Şu an bazılarınız
02:43
look a bit astonished by that number,
52
147457
2598
bu rakamı duyunca hayrete düştünüz,
02:45
but consider for a moment the incredible diversity
53
150055
2493
fakat bir an için, çocuklukta otizmden zeka geriliğine,
02:48
of mental illnesses, from autism and intellectual disability
54
152548
3154
yetişkinlerde depresyondan anksiyeteye,
02:51
in childhood, through to depression and anxiety,
55
155702
2681
madde istismarından psikoza,
02:54
substance misuse and psychosis in adulthood,
56
158383
2281
ileri yaşlarda bunaklığa
02:56
all the way through to dementia in old age,
57
160664
1636
kadar varolan çeşitliliği bir an düşünün
02:58
and I'm pretty sure that each and every one us
58
162300
2954
ve eminim ki bugün buradaki herkes
03:01
present here today can think of at least one person,
59
165254
3352
en yakın sosyal çevresinde en az bir kişinin,
03:04
at least one person, who's affected by mental illness
60
168606
3322
en az bir kişinin,
03:07
in our most intimate social networks.
61
171928
4431
zihinsel bir hastalığı olduğunu anımsayacaktır.
03:12
I see some nodding heads there.
62
176359
3205
Başı ile onaylayanları görebiliyorum.
03:15
But beyond the staggering numbers,
63
179564
2970
Fakat şaşırtıcı rakamların ötesinde,
03:18
what's truly important from a global health point of view,
64
182534
3009
evrensel sağlık açısından asıl önemli olan,
03:21
what's truly worrying from a global health point of view,
65
185543
2545
evrensel sağlık açısından asıl endişe verici olan,
03:23
is that the vast majority of these affected individuals
66
188088
3168
bu hasta bireylerin çok büyük bir çoğunluğunun
03:27
do not receive the care
67
191256
2009
hayatlarını değiştirebileceğini bildiğimiz
03:29
that we know can transform their lives, and remember,
68
193265
2466
tedavi görmemeleri ve unutmayın ki,
03:31
we do have robust evidence that a range of interventions,
69
195731
3061
bir müdahale yelpazesinin, ilaçların,
03:34
medicines, psychological interventions,
70
198792
2452
psikolojik ve sosyal müdahalelerin
03:37
and social interventions, can make a vast difference.
71
201244
3488
devasa farklılık yarattığına dair güçlü delillerimiz var.
03:40
And yet, even in the best-resourced countries,
72
204732
2251
Ancak hâlâ en varlıklı ülkelerde bile,
03:42
for example here in Europe, roughly 50 percent
73
206983
2935
mesela burada, Avrupa'da, hasta bireylerin
03:45
of affected people don't receive these interventions.
74
209918
3117
yaklaşık yüzde 50'si bu hizmetleri almıyor.
03:48
In the sorts of countries I work in,
75
213035
2317
Benim çalıştığım gibi ülkelerde,
03:51
that so-called treatment gap
76
215352
2150
bu tedavi farkı, şaşırtıcı şekilde
03:53
approaches an astonishing 90 percent.
77
217502
4887
yaklaşık yüzde 90'a ulaşıyor.
03:58
It isn't surprising, then, that if you should speak
78
222389
3212
Zihinsel hastalığı olan biriyle konuştuğunuzda
04:01
to anyone affected by a mental illness,
79
225601
2431
hayatlarının hemen her döneminde
04:03
the chances are that you will hear stories
80
228032
2812
gizli bir ceza çekme, utanç
04:06
of hidden suffering, shame and discrimination
81
230844
4050
ve dışlanmışlık hikayesi duymanız
04:10
in nearly every sector of their lives.
82
234894
2949
hiç de şaşırtıcı değil.
04:13
But perhaps most heartbreaking of all
83
237843
2710
Ancak hepsinin içinde en üzücü olanları
04:16
are the stories of the abuse
84
240553
2689
en temel insan haklarının bile
04:19
of even the most basic human rights,
85
243242
2532
isitismarı ile ilgili olan hikayeler;
04:21
such as the young woman shown in this image here
86
245774
2857
resimde görülen ve her geçen gün tükenen
04:24
that are played out every day,
87
248631
2064
bu kız gibi
04:26
sadly, even in the very institutions that were built to care
88
250695
3944
ve maalesef zihinsel hastalığı olan insanlar için yapılan
04:30
for people with mental illnesses, the mental hospitals.
89
254639
3835
tesislerde, akıl hastanelerinde bile rastlayabileceğiniz durumlar.
04:34
It's this injustice that has really driven my mission
90
258474
3028
Beni zihinsel hasta olan
04:37
to try to do a little bit to transform the lives
91
261502
2392
insanların hayatlarını değiştirmeye doğru iten asıl şey
04:39
of people affected by mental illness, and a particularly
92
263894
2746
işte bu adaletsizlik
04:42
critical action that I focused on is to bridge the gulf
93
266640
3849
ve yoğunlaştığım asıl önemli nokta, o hayatları
04:46
between the knowledge we have that can transform lives,
94
270489
2786
değiştirebilecek bilgi, etkin tedavilerin bilgisi ile
04:49
the knowledge of effective treatments, and how we actually
95
273275
2442
o bilgiyi aslında günlük hayatta nasıl kullandığımız
04:51
use that knowledge in the everyday world.
96
275717
3422
arasındaki farklılığı ortadan kaldırmak.
04:55
And an especially important challenge that I've had to face
97
279139
3159
Yüzleşmek zorunda olduğum bir önemli zorluk da,
04:58
is the great shortage of mental health professionals,
98
282298
2925
psikiyatrist veya psikologlar gibi akıl sağlığı uzmanlarının
05:01
such as psychiatrists and psychologists,
99
285223
1672
özellikle gelişmekte olan ülkelerde
05:02
particularly in the developing world.
100
286895
2788
belirgin şekilde az olması.
05:05
Now I trained in medicine in India, and after that
101
289683
2685
Ben Hindistan'da tıp okudum ve sonra
05:08
I chose psychiatry as my specialty, much to the dismay
102
292368
3419
uzmanlık dalı olarak psikiyatriyi seçtim,
05:11
of my mother and all my family members who
103
295787
2228
ama bu, parlak zekalı oğulları için beyin cerrahisinin
05:13
kind of thought neurosurgery would be
104
298015
1703
daha saygın bir seçenek olduğunu düşünen
05:15
a more respectable option for their brilliant son.
105
299718
3169
annem ve ailenin diğer fertlerine göre bir hayal kırıklığıydı.
05:18
Any case, I went on, I soldiered on with psychiatry,
106
302887
2734
Neyse, ben zorluklara rağmen psikiyatriye devam ettim
05:21
and found myself training in Britain in some of
107
305621
2295
ve kendimi İngiltere'nin en iyi hastanelerinden birinde
05:23
the best hospitals in this country. I was very privileged.
108
307916
2375
eğitim alırken buldum. Kendimi çok seçkin hissediyordum.
05:26
I worked in a team of incredibly talented, compassionate,
109
310291
3543
İnanılmaz yetenekli, sevecen,
05:29
but most importantly, highly trained, specialized
110
313834
3251
ancak en önemlisi, iyi eğitimli akıl sağlığı uzmanlarının
05:32
mental health professionals.
111
317085
2191
olduğu bir takımda çalıştım.
05:35
Soon after my training, I found myself working
112
319276
1972
Eğitimimden kısa bir süre sonra,
05:37
first in Zimbabwe and then in India, and I was confronted
113
321248
2443
önce Zimbabve'de, sonra Hindistan'da çalıştım
05:39
by an altogether new reality.
114
323691
2860
ve yepyeni bir gerçekle karşılaştım.
05:42
This was a reality of a world in which there were almost no
115
326551
3346
Hiçbir akıl sağlığı uzmanının olmadığı
05:45
mental health professionals at all.
116
329897
2365
bir dünya gerçeğiydi bu.
05:48
In Zimbabwe, for example, there were just about
117
332262
2034
Mesela Zimbabve'de, yaklaşık bir düzine psikiyatrist vardı
05:50
a dozen psychiatrists, most of whom lived and worked
118
334296
3060
ve çoğu Harare'de yaşayıp çalışıyordu
05:53
in Harare city, leaving only a couple
119
337356
2126
ve kırsal kesimde yaşayan 9 milyon kişinin
05:55
to address the mental health care needs
120
339482
2393
akıl sağlığı sorunlarını çözmek için
05:57
of nine million people living in the countryside.
121
341875
3668
geriye sadece birkaç tanesi kalıyordu.
06:01
In India, I found the situation was not a lot better.
122
345543
3617
Hindistan'da da durumun daha iyi olmadığını gördüm.
06:05
To give you a perspective, if I had to translate
123
349160
2423
Size bir fikir vermesi açısından;
06:07
the proportion of psychiatrists in the population
124
351583
2208
İngiltere ile Hindistan arasında, psikiyatrist sayılarının
06:09
that one might see in Britain to India,
125
353791
2382
ülke nüfusuna oranı kıyaslanacak olursa,
06:12
one might expect roughly 150,000 psychiatrists in India.
126
356173
5609
Hindistan'da yaklaşık 150.000 psikiyatrist olması beklenir.
06:17
In reality, take a guess.
127
361782
3031
Fakat gerçekte... Tahmin edin.
06:20
The actual number is about 3,000,
128
364813
2565
Gerçek sayı ise yaklaşık 3000,
06:23
about two percent of that number.
129
367378
2464
yani beklenen sayının yaklaşık yüzde 2'si.
06:25
It became quickly apparent to me that I couldn't follow
130
369842
2497
Hemen farkettim ki; daha önce
06:28
the sorts of mental health care models that I had been trained in,
131
372339
3061
eğitim almış olduğum türde ve pahalı akıl sağlığı uzmanları
06:31
one that relied heavily on specialized, expensive
132
375400
2939
tarafından sağlanan, fazlaca güvendiğim
06:34
mental health professionals to provide mental health care
133
378339
2532
sağlık hizmetlerini Hindistan ve Zimbabve gibi
06:36
in countries like India and Zimbabwe.
134
380871
2460
ülkelerde uygulamam mümkün değil.
06:39
I had to think out of the box about some other model
135
383331
2653
Yepyeni bir hizmet modeli geliştirmek
06:41
of care.
136
385984
1623
zorundaydım.
06:43
It was then that I came across these books,
137
387607
3113
Daha sonra bu kitaplara rastladım
06:46
and in these books I discovered the idea of task shifting
138
390720
3243
ve bu kitaplarda evrensel sağlıkta görev değişimi
06:49
in global health.
139
393963
2068
fikrini keşfettim.
06:51
The idea is actually quite simple. The idea is,
140
396031
2276
Fikir aslında çok basit. Sağlık hizmeti uzmanlarınız
06:54
when you're short of specialized health care professionals,
141
398307
3014
sayıca az ise, toplumda uygun kim varsa
06:57
use whoever is available in the community,
142
401321
3049
onu kullanın, belirli bir yelpazede sağlık
07:00
train them to provide a range of health care interventions,
143
404370
2937
müdahalelerinde bulunmaları için onları eğitin.
07:03
and in these books I read inspiring examples,
144
407307
2868
Ayrıca bu kitaplarda ilham verici örnekler de vardı;
07:06
for example of how ordinary people had been trained
145
410175
2936
mesela, sıradan insanların eğitimle, gayet etkin biçimde,
07:09
to deliver babies,
146
413111
1353
doğum eylemini gerçekleştirmesi,
07:10
diagnose and treat early pneumonia, to great effect.
147
414464
3631
erken dönem zatürrenin tanısını koyup tedavi etmesi gibi.
07:13
And it struck me that if you could train ordinary people
148
418095
2751
Böyle karmaşık sağlık müdahaleleri sıradan insanlara
07:16
to deliver such complex health care interventions,
149
420846
2224
öğretilebiliyorsa, akıl sağlığı hizmetleri için de
07:18
then perhaps they could also do the same
150
423070
2073
aynısının yapılabilirliğine dair
07:21
with mental health care.
151
425143
1992
bende bir kıvılcım oluştu.
07:23
Well today, I'm very pleased to report to you
152
427135
2869
Bugün, akıl sağlığı hizmetlerinde görev değişimi
07:25
that there have been many experiments in task shifting
153
430004
3112
konusunda, son 10 yılda, gelişmekte olan dünyanın
07:29
in mental health care across the developing world
154
433116
2771
birçok yerinde birçok deneyin yapılmakta olduğunu
07:31
over the past decade, and I want to share with you
155
435887
2063
söylemekten dolayı çok mutluyum ve
07:33
the findings of three particular such experiments,
156
437950
2697
her üçü de zihinsel hastalıkların en yaygını olan
07:36
all three of which focused on depression,
157
440647
2087
depresyon odaklı 3 deneyin
07:38
the most common of all mental illnesses.
158
442734
2435
sonuçlarını sizlerle paylaşmak istiyorum.
07:41
In rural Uganda, Paul Bolton and his colleagues,
159
445169
3342
Uganda'nın kırsal kesimlerinde Paul Bolton ve arkadaşları
07:44
using villagers, demonstrated that they could deliver
160
448511
3844
köylüleri kullanarak, depresyon için kişiler arası
07:48
interpersonal psychotherapy for depression
161
452355
2355
psikoterapi uygulayabileceklerini ispatladılar
07:50
and, using a randomized control design,
162
454710
2672
ve rastgele kontrol metodu kullanarak,
07:53
showed that 90 percent of the people receiving
163
457382
2245
kontrol grubuna ait köylerdeki yaklaşık yüzde 40'lık
07:55
this intervention recovered as compared
164
459627
1960
iyileşme oranına kıyasla, bu uygulamanın
07:57
to roughly 40 percent in the comparison villages.
165
461587
3541
yapıldığı köylerde iyileşme oranını yüzde 90 olarak buldular.
08:01
Similarly, using a randomized control trial in rural Pakistan,
166
465128
4140
Benzer şekilde Pakistan'ın kırsal kesimlerinde rastgele kontrol çalışmasında,
08:05
Atif Rahman and his colleagues showed
167
469268
2340
Atıf Rahman ve arkadaşları
08:07
that lady health visitors, who are community maternal
168
471608
2735
Pakistan sağlık hizmetleri sisteminde anne sağlığı
08:10
health workers in Pakistan's health care system,
169
474343
2789
hizmetlerinde çalışan kadın ziyaretçilerin,
08:13
could deliver cognitive behavior therapy for mothers
170
477132
2217
depresyondaki annelere bilişsel davranış terapisi
08:15
who were depressed, again showing dramatic differences
171
479349
2508
verebildiğini ve iyileşme oranlarında ciddi farklılıklar
08:17
in the recovery rates. Roughly 75 percent of mothers
172
481857
2847
sağladığını gösterdi. Karşılaştırma grubuna ait köylerdeki
08:20
recovered as compared to about 45 percent
173
484704
2565
yüzde 45'lik iyileşme oranına karşılık
08:23
in the comparison villages.
174
487269
2284
yüzde 75'lik bir iyileşme oranı yakaladılar.
08:25
And in my own trial in Goa, in India, we again showed
175
489553
3086
Hindistan'da, Goa'daki kendi çalışmamda,
08:28
that lay counselors drawn from local communities
176
492639
2528
yöresel toplumlardan seçilen eğitimsiz rehberlerin,
08:31
could be trained to deliver psychosocial interventions
177
495167
2684
depresyon ve anksiyeteye yönelik psikososyal müdahalelerde
08:33
for depression, anxiety, leading to 70 percent
178
497851
2582
bulunmak üzere eğitim alarak, gerçek sağlık merkezlerindeki
08:36
recovery rates as compared to 50 percent
179
500433
2083
yüzde 50'lik iyileşme oranına kıyasla,
08:38
in the comparison primary health centers.
180
502516
3206
yüzde 70'e varan bir iyileşme oranı yakalayabildiğini gösterdik.
08:41
Now, if I had to draw together all these different
181
505722
1969
Görev değişimi ile ilgili tüm bu deneyleri
08:43
experiments in task shifting, and there have of course
182
507691
2532
bir araya getirecek olursam, ki birçok farklı deneyler bulunmakta,
08:46
been many other examples, and try and identify
183
510223
2374
ve başarılı bir görev değişimi operasyonunun
08:48
what are the key lessons we can learn that makes
184
512597
2018
öğrenebileceğimiz kilit noktalarını
08:50
for a successful task shifting operation,
185
514615
3078
tanımlayacak olursam;
08:53
I have coined this particular acronym, SUNDAR.
186
517693
3856
şu özel kısaltmayı ürettiğimi söyleyebilirim; SUNDAR.
08:57
What SUNDAR stands for, in Hindi, is "attractive."
187
521549
4234
SUNDAR Hintçe'de "cazibeli" demek.
09:01
It seems to me that there are five key lessons
188
525783
2215
Etkin bir görev değişimi için
09:03
that I've shown on this slide that are critically important
189
527998
2599
bu yansıda anlattığım 5 kilit noktanın
09:06
for effective task shifting.
190
530597
2183
kritik önemi olduğunu düşünüyorum.
09:08
The first is that we need to simplify the message
191
532780
3026
Birincisi, kullandığımız dili basitleştirmeliyiz (S)
09:11
that we're using, stripping away all the jargon
192
535806
2384
ve tıbbın kendi ürettiği
09:14
that medicine has invented around itself.
193
538190
3321
jargondan arındırmalıyız.
09:17
We need to unpack complex health care interventions
194
541511
2957
Karmaşık sağlık hizmeti müdahalelerini
09:20
into smaller components that can be more easily
195
544468
2228
küçük parçalara bölerek (UN), az eğitimlilerce
09:22
transferred to less-trained individuals.
196
546696
2655
daha kolay anlaşılır hale getirmeliyiz.
09:25
We need to deliver health care, not in large institutions,
197
549351
2567
Sağlık hizmeti dağıtmalıyız (D), fakat büyük kuruluşlarla değil,
09:27
but close to people's homes, and we need to deliver
198
551918
2226
insanların evlerine yakın olarak, ayrıca
09:30
health care using whoever is available and affordable
199
554144
2772
bölgesel toplumlarda uygun ve ekonomik (A) olarak
09:32
in our local communities.
200
556916
2381
kim varsa kullanmalıyız.
09:35
And importantly, we need to reallocate the few specialists
201
559297
2880
Bİr önemli nokta da; birkaç uzmanı,
09:38
who are available to perform roles
202
562177
2068
beceri kazandırma ve denetim amacıyla
09:40
such as capacity-building and supervision.
203
564245
3478
görevlendirmeliyiz. (R)
09:43
Now for me, task shifting is an idea
204
567723
2332
Bence görev değişimi gerçekten
09:45
with truly global significance,
205
570055
2959
evrensel bir öneme sahip bir fikir,
09:48
because even though it has arisen out of the
206
573014
2533
çünkü her ne kadar gelişmekte olan ülkelerdeki
09:51
situation of the lack of resources that you find
207
575547
3498
kaynak eksikliği sebebiyle türemiş olsa da,
09:54
in developing countries, I think it has a lot of significance
208
579045
2959
bence daha iyi kaynakları olan ülkeler için de
09:57
for better-resourced countries as well. Why is that?
209
582004
2881
önemi oldukça fazla. Neden mi?
10:00
Well, in part, because health care in the developed world,
210
584885
3520
Çünkü gelişmiş dünyadaki sağlık hizmeti,
10:04
the health care costs in the [developed] world,
211
588405
2475
[gelişmiş] dünyadaki sağlık harcamaları,
10:06
are rapidly spiraling out of control, and a huge chunk
212
590880
2577
çığ gibi artıyor ve bu harcamaların
10:09
of those costs are human resource costs.
213
593457
3420
büyük bir kısmı insan kaynaklarına ait.
10:12
But equally important is because health care has become
214
596877
2486
Aynı önemdeki diğer bir sebep de
10:15
so incredibly professionalized that it's become very remote
215
599363
3837
sağlık hizmetleri o kadar profesyonelleşti ki
10:19
and removed from local communities.
216
603200
2755
artık yerel olmaktan çıkıp ulaşılması zor bir hal aldı.
10:21
For me, what's truly sundar about the idea of task shifting,
217
605955
3722
Bence görev değişimi fikrinin asıl "cazibe"si,
10:25
though, isn't that it simply makes health care
218
609677
1646
sağlık hizmetini daha kolay ulaşılabilir
10:27
more accessible and affordable but that
219
611323
3158
ve ekonomik hale getirmesinden ziyade,
10:30
it is also fundamentally empowering.
220
614481
2556
esas olarak yetki verici de olmasıdır.
10:32
It empowers ordinary people to be more effective
221
617037
3632
Sıradan insanlara, toplumlarındaki diğer kişilere
10:36
in caring for the health of others in their community,
222
620669
2823
daha etkin sağlık hizmeti vermek için yetki verir,
10:39
and in doing so, to become better guardians
223
623492
1489
böylece, kendi sağlıklarını da daha iyi
10:40
of their own health. Indeed, for me, task shifting
224
624981
3282
koruyabilirler. Bence görev değişimi
10:44
is the ultimate example of the democratization
225
628263
2687
tıbbi bilginin, böylece tıbbi gücün
10:46
of medical knowledge, and therefore, medical power.
226
630950
5249
demokratikleşmesinin en uç örneğidir.
10:52
Just over 30 years ago, the nations of the world assembled
227
636199
3451
30 yılı aşkın bir süre önce, dünyadaki uluslar bu simgeleşmiş
10:55
at Alma-Ata and made this iconic declaration.
228
639650
2973
bildiriyi yayımlamak üzere Almatı'da toplandılar.
10:58
Well, I think all of you can guess
229
642623
1605
Hepiniz tahmin ediyorsunuzdur ki;
11:00
that 12 years on, we're still nowhere near that goal.
230
644228
3715
12 yıl geçti, bu amacın yakınına bile yaklaşamadık.
11:03
Still, today, armed with that knowledge
231
647943
2665
Yine de bugün, toplumda bu bilgiyle
11:06
that ordinary people in the community
232
650608
2656
kuşanmış sıradan insanlar
11:09
can be trained and, with sufficient supervision and support,
233
653264
3163
yeterli denetim ve destek ile eğitilebilir ve
11:12
can deliver a range of health care interventions effectively,
234
656427
3272
etkin biçimde belli başlı sağlık müdahalelerinde bulunabilir
11:15
perhaps that promise is within reach now.
235
659699
3881
ki, muhtemelen o zaman bu vaade ulaşılabilir.
11:19
Indeed, to implement the slogan of Health for All,
236
663580
3644
Doğrusu Herkes İçin Sağlık sloganını yerine getirmek için
11:23
we will need to involve all
237
667224
1786
bu özel yolculuğa
11:24
in that particular journey,
238
669010
1659
hepimiz çıkmalıyız
11:26
and in the case of mental health, in particular we would
239
670669
2946
ve özellikle akıl sağlığı konusunda
11:29
need to involve people who are affected by mental illness
240
673615
2903
zihinsel hastalığı olanları ve onlara bakan
11:32
and their caregivers.
241
676518
1454
kimseleri müdahil etmeliyiz.
11:33
It is for this reason that, some years ago,
242
677972
2536
Bu yüzden, birkaç yıl önce,
11:36
the Movement for Global Mental Health was founded
243
680508
1918
Evrensel Akıl Sağlığı Hareketi; ben ve
11:38
as a sort of a virtual platform upon which professionals
244
682426
4023
benim gibi profesyonellerle birlikte
11:42
like myself and people affected by mental illness
245
686449
2807
zihinsel hastalığı olan insanların
11:45
could stand together, shoulder-to-shoulder,
246
689256
2712
birlikte, omuz omuza durabileceği ve zihinsel hastaların
11:47
and advocate for the rights of people with mental illness
247
691968
2486
hayatlarını değiştirecek hizmeti alması ve
11:50
to receive the care that we know can transform their lives,
248
694454
3217
saygınlıklarıyla yaşayabilmesi için haklarını savunabileceği
11:53
and to live a life with dignity.
249
697671
3009
bir çeşit sanal platform olarak kuruldu.
11:56
And in closing, when you have a moment of peace or quiet
250
700680
3517
Son olarak, şu yoğun birkaç günde
12:00
in these very busy few days or perhaps afterwards,
251
704197
2826
sakin bir anınızda,
12:02
spare a thought for that person you thought about
252
707023
2754
veya sonrasında, az önce aklınıza gelen
12:05
who has a mental illness, or persons that you thought about
253
709777
2577
o zihinsel hastalığı olan kişiyi
12:08
who have mental illness,
254
712354
1588
veya kişileri düşünün
12:09
and dare to care for them. Thank you. (Applause)
255
713942
3804
ve onlarla ilgilenme cüretinde bulunun. Teşekkürler.
12:13
(Applause)
256
717746
4064
(alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Vikram Patel - Mental health care advocateVikram Patel helps bring better mental health care to low-resource communities -- by teaching ordinary people to deliver basic psychiatric services.
Why you should listen
In towns and villages that have few clinics, doctors and nurses, one particular need often gets overlooked: mental health. When there is no psychiatrist, how do people get care when they need it? Vikram Patel studies how to treat conditions like depression and schizophrenia in low-resource communities, and he's come up with a powerful model: training the community to help.
Based in Goa for much of the year, Patel is part of a policy group that's developing India's first national mental health policy; he's the co-founder of Sangath, a local NGO dedicated to mental health and family wellbeing. In London, he co-directs the Centre for Global Mental Health at the London School of Hygiene & Tropical Medicine. And he led the efforts to set up the Movement for Global Mental Health, a network that supports mental health care as a basic human right.
From Sangath's mission statement: "At the heart of our vision lies the ‘treatment gap’ for mental disorders; the gap between the number of people with a mental disorder and the number who receive care for their mental disorders."
Vikram Patel | Speaker | TED.com