ABOUT THE SPEAKER
Trita Parsi - Political scientist
Trita Parsi delves into Middle Eastern history and politics, uncovering fresh perspectives on Iranian, Israeli, and U.S. relations -- and discovers potential solutions to brewing conflicts.

Why you should listen

Writer and political scientist Trita Parsi is an expert observer of the labyrinthine relationships between the U.S. and the Middle East, cutting through conventional stereotypes to laying bare the often-contentious history of the region.
 
When Parsi was only 4, his family fled to Sweden from Iran to escape political repression. Parsi later relocated to the U.S., where he earned a PhD and founded the National Iranian American Council (NIAC), a grassroots organization promoting the interests of the U.S./ Iranian community.

More profile about the speaker
Trita Parsi | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2013

Trita Parsi: Iran and Israel: Peace is possible

Trita Parsi: İran ve İsrail: Barış mümkün

Filmed:
796,662 views

İran ve İsrail: Var olduklarından bu yana araları açıkmış gibi görünen, gerilimli bir ilişkiye sahip iki devlet. Ama bütün bu zıt söylemlerin içinde bir işbirliğinin hatta dostluğun gizli bir yakın tarihi var. Trita Parsi aydınlatıcı konuşmasında, bu kan davalı iki ülkenin geçmişteki stratejik ittifaklarının, gelecekte nasıl barış anlamına gelebilileceğine işaret ediyor.
- Political scientist
Trita Parsi delves into Middle Eastern history and politics, uncovering fresh perspectives on Iranian, Israeli, and U.S. relations -- and discovers potential solutions to brewing conflicts. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
"Iranİran is Israel'sİsrail'in besten iyi friendarkadaş,
0
332
2070
"İran İsrail'in en iyi arkadaşıdır
00:14
and we do not intendniyet etmek to changedeğişiklik our positionpozisyon
1
2402
2709
ve Tahran'la ilişkilerimizde pozisyonumuzu
00:17
in relationilişkisi to TehranTehran."
2
5111
3480
değiştirme niyetinde değiliz."
00:20
Believe it or not, this is a quotealıntı
3
8591
1723
İster inanın ister inanmayın bu alıntı
00:22
from an Israeliİsrail primeasal ministerbakan,
4
10314
2199
İsrail başbakanına ait,
00:24
but it's not Ben-GurionBen-Gurion or GoldaGolda MeirMeir
5
12513
2444
Ama Ben-Gurion ya da Şah döneminden
00:26
from the eraçağ of the ShahŞah.
6
14957
2193
Golda Meir'e ait değil.
00:29
It's actuallyaslında from Yitzhakİzak RabinRabin.
7
17150
2418
Aslında İzak Rabin'den .
00:31
The yearyıl is 1987.
8
19568
2486
1987 yılı.
00:34
AyatollahAyetullah KhomeiniHumeyni is still alivecanlı,
9
22054
1921
Ayetullah Humeyni hala yaşıyor
00:35
and much like AhmadinejadAhmedinecad todaybugün,
10
23975
1938
ve bugünkü Ahmedinecad gibi
00:37
he's usingkullanma the worsten kötü rhetoricretorik againstkarşısında Israelİsrail.
11
25913
2900
İsrail'e karşı en berbat retoriği kullanıyor.
00:40
YetHenüz, RabinRabin referredsevk to Iranİran
12
28813
2879
Yine de Rabin, İran'dan
00:43
as a geostrategicjeostratejik friendarkadaş.
13
31692
3250
jeostratejik bir dost olarak bahsediyor.
00:46
TodayBugün, when we hearduymak the threatstehditler of warsavaş
14
34942
2696
Bugün, ne zaman biz savaş tehdidi haberi
00:49
and the highyüksek rhetoricretorik,
15
37638
1406
ve abartılı söylemler duysak,
00:51
we're oftentimesOftentimes led to believe
16
39044
1631
bunun, kökleri
00:52
that this is yethenüz anotherbir diğeri one of those unsolvableçözülemeyen
17
40675
3283
bölgenin kendisi kadar eski olan,
00:55
MiddleOrta EasternDoğu conflictsçatışmalar
18
43958
1875
bir başka çözümsüz Ortadoğu çatışması
00:57
with rootskökleri as oldeski as the regionbölge itselfkendisi.
19
45833
3728
olduğuna inanmaya meyilliyiz.
01:01
Nothing could be furtherayrıca from the truthhakikat,
20
49561
3889
Hiçbir şey, gerçekten bu kadar uzak olamaz
01:05
and I hopeumut todaybugün to showgöstermek you why that is.
21
53450
4032
ve umarım bugün size bunun nedenini gösterecek.
01:09
The relationsilişkiler betweenarasında the Iranianİran and the JewishYahudi people
22
57482
2338
İran ve Yahudi halkları arasındaki ilişkiler
01:11
throughoutboyunca historytarih has actuallyaslında been quiteoldukça positivepozitif,
23
59820
2480
tarih boyunca aslında oldukça olumlu olmuştur,
01:14
startingbaşlangıç in 539 B.C.,
24
62300
2400
M.Ö.539'dan başlayarak,
01:16
when KingKral CyrusCyrus the Great of PersiaPersia
25
64700
1889
Büyük İran Kralı Cyrus
01:18
liberatedkurtarılmış the JewishYahudi people from theironların BabylonianBabil captivitytutsaklık.
26
66589
3694
Yahudi halkını Babil esaretinden kurtardığı zamandan.
01:22
A thirdüçüncü of the JewishYahudi populationnüfus
27
70283
2471
Yahudi nüfusunun üçte biri
01:24
stayedkaldı in BabyloniaBabylonia.
28
72754
1566
Babil'de kaldı.
01:26
They're today'sbugünkü IraqiIrak JewsYahudiler.
29
74320
2250
Onlar bugünkü Irak Yahudileri.
01:28
A thirdüçüncü migratedgöç to PersiaPersia.
30
76570
3106
Üçte biri İran'a göç etti.
01:31
They're today'sbugünkü Iranianİran JewsYahudiler,
31
79676
2076
Onlar bugünkü İran Yahudileri,
01:33
still 25,000 of them livingyaşam in Iranİran,
32
81752
3031
bunların 25.000'i hala İran'da yaşıyor,
01:36
makingyapma them the largesten büyük JewishYahudi communitytoplum
33
84783
1912
bu onları, Ortadoğu'da, İsrail dışında yaşayan,
01:38
in the MiddleOrta EastDoğu outsidedışında of Israelİsrail itselfkendisi.
34
86695
3248
en büyük Yahudi cemaati yapıyor.
01:41
And a thirdüçüncü returnediade to historictarihi PalestinePalestine,
35
89943
2631
Ve tarihi Filistin'e dönen diğer üçte bir,
01:44
did the secondikinci rebuildingYeniden oluşturma of the TempleTapınak in JerusalemJerusalem,
36
92574
3051
Kudüs Tapınağı'nı ikinci kez yeniden inşa etti,
01:47
financedfinanse, incidentallytesadüfen, by PersianFarsça taxvergi moneypara.
37
95625
5149
bu arada, bunu İran vergileri ile finanse etti.
01:52
But even in modernmodern timeszamanlar,
38
100774
2086
Ancak modern zamanlarda bile,
01:54
relationsilişkiler have been closekapat at timeszamanlar.
39
102860
2445
zaman zaman yakın ilişkileri olmuştur.
01:57
Rabin'sRabin'in statementaçıklama was a reflectionyansıma
40
105305
2801
Rabin'in ifadesi,
02:00
of decadeson yıllar of securitygüvenlik and intelligencezeka collaborationişbirliği
41
108106
3958
ikisi arasındaki, onlarca yıllık
02:04
betweenarasında the two, whichhangi in turndönüş
42
112064
2536
ortak tehditlerin algısından doğan
02:06
was borndoğmuş out of perceptionalgı of commonortak threatstehditler.
43
114600
3997
güvenlik ve istihbarat işbirliğinin yansımasıdır.
02:10
BothHer ikisi de statesdevletler fearedkorkulan the SovietSovyet UnionBirliği
44
118597
2815
Her iki devlet de Sovyetler Birliği ve
02:13
and stronggüçlü ArabArap statesdevletler suchböyle as EgyptMısır and IraqIrak.
45
121412
5147
Mısır ve Irak gibi güçlü Arap devletlerinden korktu.
02:18
And, in additionilave, the Israeliİsrail doctrinedoktrin of the peripheryçevre,
46
126559
4241
Ve buna ek olarak, İsrail'in çevre prensibi,
02:22
the ideaFikir that Israel'sİsrail'in securitygüvenlik was besten iyi achievedelde
47
130800
3292
bölgenin çevresindeki,
02:26
by creatingoluşturma alliancesittifaklar with the non-ArabArap olmayan statesdevletler
48
134092
4078
Arap olmayan Devletler ile ittifak oluşturarak
02:30
in the peripheryçevre of the regionbölge
49
138170
1906
civardaki Arap Devletlerini dengelemekle
02:32
in ordersipariş to balancedenge the ArabArap statesdevletler in its vicinityçevresinde.
50
140076
4889
İsrail güvenliğinin en başarılı olacağı fikri.
02:36
Now, from the Shah'sŞah'ın perspectiveperspektif, thoughgerçi,
51
144965
2468
Şimdi, Şah'ın perspektifinden,
02:39
he wanted to keep this as secretgizli as possiblemümkün,
52
147433
3654
bunun mümkün olduğunca gizli kalmasını istiyordu,
02:43
so when Yitzhakİzak RabinRabin, for instanceörnek,
53
151087
2248
mesela, İzak Rabin 70'lerde
02:45
traveledseyahat to Iranİran in the '70s,
54
153335
1892
İran'a gittiği zaman
02:47
he usuallygenellikle woregiydiği a wigperuk
55
155227
1448
genellikle bir peruk takıyordu
02:48
so that no one would recognizetanımak him.
56
156675
2411
ve böylece kimse onu tanımıyordu.
02:51
The Iraniansİranlılar builtinşa edilmiş a specialözel tarmacasfalt
57
159086
2435
İranlılar, Tahran havalimanında
02:53
at the airporthavalimanı in TehranTehran, faruzak away from the centralmerkezi terminalTerminal,
58
161521
3252
merkez terminalinden uzak, özel bir pist inşa ettiler,
02:56
so that no one would noticeihbar the largegeniş numbernumara
59
164773
2305
böylece hiç kimse, çok sayıda İsrail uçağının
02:59
of Israeliİsrail planesdüzlemler shuttlingMekik betweenarasında TelTel AvivAviv and TehranTehran.
60
167078
5421
Tel Aviv ve Tahran arasında mekik dokuduğunu fark edemezdi.
03:04
Now, did all of this endson with the Islamicİslam revolutiondevrim
61
172499
3187
Şimdi, tüm bunlar 1979 yılındaki
03:07
in 1979?
62
175686
2953
İslam Devrimi ile son mu buldu?
03:10
In spitenispet of the very clearaçık anti-Israelianti-İsrail ideologyideoloji
63
178639
3067
Yeni rejimin, çok net
03:13
of the newyeni regimerejim, the geopoliticaljeopolitik logicmantık
64
181706
3393
anti-İsrail ideolojisine rağmen, jeopolitik mantık gereği
03:17
for theironların collaborationişbirliği livedyaşamış on,
65
185099
2604
işbirlikleri devam etti,
03:19
because they still had commonortak threatstehditler.
66
187703
2812
çünkü hala ortak tehditleri vardı.
03:22
And when IraqIrak invadedişgal Iranİran in 1980,
67
190515
3029
Ve 1980 yılında Irak Iran'ı işgal ettiğinde,
03:25
Israelİsrail fearedkorkulan an IraqiIrak victoryzafer
68
193544
2490
İsrail, bir Irak zaferinden korktu ve
03:28
and activelyaktif helpedyardım etti Iranİran by sellingsatış it armssilâh
69
196034
2751
İran'a, silah satarak ve ellerindeki Amerikan silahları için
03:30
and providingsağlama it with spareyedek partsparçalar
70
198785
2252
yedek parça sağlayarak
03:33
for Iran'sIran'ın AmericanAmerikan weaponrySilahlar
71
201037
2160
aktif bir şekilde yardım etti,
03:35
at a momentan when Iranİran was very vulnerablesavunmasız
72
203197
3716
Iran'ın Amerikan silah ambargosu yüzünden
03:38
because of an AmericanAmerikan armssilâh embargoAmbargo
73
206913
2502
çok savunmasız olduğu bir sırada
03:41
that Israelİsrail was more than happymutlu to violateihlal etmek.
74
209415
2988
İsrail bu ambargoyu ihlal etmekten gayet memnundu.
03:44
In factgerçek, back in the 1980s,
75
212403
2758
Aslında, 1980'lerde,
03:47
it was Israelİsrail that lobbiedLobi WashingtonWashington
76
215161
2809
İran ile konuşup, İran'a silah satması için
03:49
to talk to Iranİran, to sellsatmak armssilâh to Iranİran,
77
217970
4109
Washington'da kulis yapan
03:54
and not payödeme attentionDikkat to Iran'sIran'ın anti-Israelianti-İsrail ideologyideoloji.
78
222079
5624
ve İran'ın anti-İsrail ideolojini dikkate almayan, İsrail'di.
03:59
And this, of coursekurs, climaxedzirveye
79
227703
1939
Ve bu, tabii ki, 1980'lerdeki
04:01
in the Iran-ContraIran-Kontra scandalskandal of the 1980s.
80
229642
4651
Iran-Kontra skandalı ile zirveye erişti.
04:06
But with the endson of the ColdSoğuk WarSavaş
81
234293
2000
Ama soğuk savaşın bitişi ile
04:08
camegeldi alsoAyrıca the endson of the Israeli-Iranianİsrail-İran coldsoğuk peaceBarış.
82
236293
4438
İsrail-İran arasındaki soğuk barışın da sonuna gelindi.
04:12
SuddenlyAniden, the two commonortak threatstehditler
83
240731
2360
Aniden, on yıllardır onları birbirine
04:15
that had pusheditilmiş them closeryakın togetherbirlikte throughoutboyunca decadeson yıllar,
84
243091
3053
yakınlaştıran iki ortak tehdit,
04:18
more or lessaz evaporatedbuharlaşıp.
85
246144
2446
az çok yok oldu.
04:20
The SovietSovyet UnionBirliği collapsedçökmüş,
86
248590
1962
Sovyetler Birliği çöktü,
04:22
IraqIrak was defeatedyendi,
87
250552
1692
Irak yenildi,
04:24
and a newyeni environmentçevre was createdoluşturulan in the regionbölge
88
252244
2081
bölgede her ikisinin de daha güvenli hissettiği
04:26
in whichhangi bothher ikisi de of them feltkeçe more securegüvenli,
89
254325
2340
yeni bir ortam oluşturuldu
04:28
but they were alsoAyrıca now left uncheckeddenetlenmeyen.
90
256665
2920
ama aynı zamanda denetimsiz de kalmışlardı.
04:31
WithoutOlmadan IraqIrak balancingDengeleme Iranİran,
91
259585
3115
Irak, İran'ı dengelemezse,
04:34
Iranİran could now becomeolmak a threattehdit,
92
262700
2178
artık İran bir tehdit haline gelebilir
04:36
some in Israelİsrail arguedsavundu.
93
264878
2532
tezi bazıları tarafından İsrail'de savunuldu.
04:39
In factgerçek, the currentşimdiki dynamicdinamik
94
267410
2945
Gerçek şu ki, Iran ve İsrail arasında gördüğümüz
04:42
that you see betweenarasında Iranİran and Israelİsrail
95
270355
2092
şu anki dinamiğin kökleri
04:44
has its rootskökleri more so
96
272447
2095
1979 olaylarından daha çok,
04:46
in the geopoliticaljeopolitik reconfigurationyeniden yapılandırılması of the regionbölge
97
274542
2653
soğuk savaştan sonra,
04:49
after the ColdSoğuk WarSavaş
98
277195
1789
bölgenin jeopolitik olarak
04:50
than in the eventsolaylar of 1979,
99
278984
2500
yeniden yapılandırılmasına dayanmaktadır,
04:53
because at this pointpuan, Iranİran and Israelİsrail
100
281484
2697
Çünkü bu noktada, Iran ve İsrail
04:56
emergeçıkmak as two of the mostçoğu powerfulgüçlü statesdevletler in the regionbölge,
101
284181
3888
bölgenin en güçlü iki devleti olarak ortaya çıkıp,
05:00
and ratherdaha doğrusu than viewinggörüntüleme eachher other
102
288069
1243
birbirlerini potansiyel güvenlik ortakları
05:01
as potentialpotansiyel securitygüvenlik partnersortaklar,
103
289312
2476
olarak görmek yerine
05:03
they increasinglygiderek camegeldi to viewgörünüm eachher other
104
291788
2212
artan bir şekilde hasım ve rakip
05:06
as rivalsrakip and competitorsrakipler.
105
294000
3558
olarak görmeye başladılar.
05:09
So Israelİsrail, who in the 1980s
106
297558
1801
Böylece, 1980'lerde kulisler yaparak
05:11
lobbiedLobi for and improvedgelişmiş U.S.-Iran-Iran relationsilişkiler
107
299359
3525
ABD-İran ilişkilerini geliştirmeye çalışan İsrail,
05:14
now fearedkorkulan a U.S.-Iran-Iran rapprochementyakınlaşma,
108
302884
3383
şimdi ABD-Iran yakınlaşmasından,
05:18
thinkingdüşünme that it would come
109
306267
1294
İsrail'in güvenlik çıkarları açısından
05:19
at Israel'sİsrail'in securitygüvenlik interests'çıkarları expensegider,
110
307561
3662
sakıncalı olacağını düşünerek korkuyordu,
05:23
and insteadyerine soughtaranan to put Iranİran
111
311223
2132
bunun yerine İran'ı artan bir yalnızlığın
05:25
in increasedartmış isolationyalıtım.
112
313355
2534
içine sokmak için çalıştı.
05:27
Ironicallyİronik bir şekilde, this was happeningolay at a time
113
315889
2928
İronik olarak bu, İran, İsrail'in imhasını görmekten
05:30
when Iranİran was more interestedilgili
114
318817
2067
daha çok, Washington ile barış yapmak
05:32
in peacemakingBarış with WashingtonWashington
115
320884
2150
ile ilgilendiği sıralarda
05:35
than to see to Israel'sİsrail'in destructionimha.
116
323034
3435
oluyordu.
05:38
Iranİran had put itselfkendisi in isolationyalıtım
117
326469
1840
İran, kendi radikalliğinden dolayı
05:40
because of its radicalismradikalizm,
118
328309
1867
kendisini tecrit etti
05:42
and after havingsahip olan helpedyardım etti the UnitedAmerika StatesBirleşik indirectlydolaylı olarak
119
330176
2919
ve 1991 yılında Irak Savaşında,
05:45
in the warsavaş againstkarşısında IraqIrak in 1991,
120
333095
2272
dolaylı olarak ABD'ye yardım ettikten sonra,
05:47
the Iraniansİranlılar were hopingumut
121
335367
1956
İranlılar, savaş sonrası ödül olarak,
05:49
that they would be rewardedödüllendirdi by beingolmak includeddahil
122
337323
3902
bölgesel güvenlik mimarisine
05:53
in the post-warSavaş sonrası securitygüvenlik architecturemimari of the regionbölge.
123
341225
4730
dahil edilecekleri konusunda umutluydular.
05:57
But WashingtonWashington choseseçti to ignorealdırmamak Iran'sIran'ın outreachsosyal yardım,
124
345955
3552
Ama Washington İran'ın sosyal yardımını görmezden geldi,
06:01
as it would a decadeonyıl latersonra in AfghanistanAfganistan,
125
349507
2436
bundan on yıl sonra Afganistan'da olduğu gibi,
06:03
and insteadyerine movedtaşındı to intensifykuvvetlendirmek Iran'sIran'ın isolationyalıtım,
126
351943
4195
bunun yerine İran'ın yalnızlığını kuvvetlendirme yolunu seçti
06:08
and it is at this pointpuan, around 1993, '94,
127
356138
3234
ve işte bu noktada,1993 - 94 yıllarında,
06:11
that Iranİran beginsbaşlar to translateÇevirmek
128
359372
2712
İran, anti-İsrail ideolojisini
06:14
its anti-Israelianti-İsrail ideologyideoloji
129
362084
2227
işlevsel bir politikaya
06:16
into operationalişletme policypolitika.
130
364311
2395
çevirmeye başladı.
06:18
The Iraniansİranlılar believedinanılır that whateverher neyse they did,
131
366706
2279
İranlılar inandılar ki, ne yaparlarsa yapsınlar,
06:20
even if they moderatedyönetilir theironların policiespolitikaları,
132
368985
2310
politikalarını bile yumuşatsalar,
06:23
the U.S. would continuedevam et to seekaramak Iran'sIran'ın isolationyalıtım,
133
371295
3302
ABD, İran'ın yalnızlığını istemeye devam edecekti
06:26
and the only way Iranİran could compelmecbur WashingtonWashington
134
374597
3654
ve İran'ın, Washington'ı konumunu
06:30
to changedeğişiklik its positionpozisyon was by imposingheybetli a costmaliyet
135
378251
3296
değiştirmesi için zorlamasının tek yolu, bu yapmazsa
06:33
on the U.S. if it didn't.
136
381547
3313
maliyetinin ne olacağını empoze etmesi idi.
06:36
The easiesten kolay targethedef was the peaceBarış processsüreç,
137
384860
4090
En kolay hedef, barış süreciydi
06:40
and now the Iranianİran ideologicalideolojik barkbağırmak
138
388950
2377
ve şimdi İran'ın ideolojik kabuğu
06:43
was to be accompaniedeşlik by a nonconventionalçeşitlemesine ait olmayanları biteısırmak,
139
391327
4239
geleneksel olmayan bir hamle ile birleştirilmeliydi
06:47
and Iranİran beganbaşladı supportingDestek extensivelyyaygın olarak
140
395566
3977
ve İran, daha önce uzak durduğu
06:51
PalestinianFilistin Islamistİslamcı groupsgruplar that it previouslyÖnceden
141
399543
2699
Filistinli İslamcı gruplara
06:54
had shunnedkaçtım.
142
402242
3391
kapsamlı bir desteğe başladı.
06:57
In some waysyolları, this soundssesleri paradoxicalparadoksal,
143
405633
3215
Bir bakıma, bu bir paradoksmuş gibi geliyor kulağa,
07:00
but accordinggöre to MartinMartin IndykIndyk
144
408848
2120
Ama Clinton yönetiminden
07:02
of the ClintonClinton administrationyönetim,
145
410968
1873
Martin Indyk'e göre,
07:04
the Iraniansİranlılar had not gottenkazanılmış it entirelyBaştan sona wrongyanlış,
146
412841
2899
İranlılar bunu tamamen yanlış anlamış değillerdi,
07:07
because the more peaceBarış there would be
147
415740
1541
çünkü Amerika, İsrail ve Filistin arasında
07:09
betweenarasında Israelİsrail and PalestinePalestine,
148
417281
2163
daha fazla barış oldukça, İran'ın daha da
07:11
the U.S. believedinanılır, the more Iranİran would get isolatedyalıtılmış.
149
419444
3363
yalnız kalacağına inanıyordu.
07:14
The more Iranİran got isolatedyalıtılmış, the more peaceBarış there would be.
150
422807
3136
Iran ne kadar yalnız kalırsa, orada o kadar fazla barış olacaktı.
07:17
So accordinggöre to IndykIndyk, and these are his wordskelimeler,
151
425943
2448
Yani Indyk'e göre, bunlar onun sözleri,
07:20
the Iraniansİranlılar had an interestfaiz to do us in
152
428391
3188
İranlılar bizim kapsama politikamızı yenmek için
07:23
on the peaceBarış processsüreç
153
431579
1667
barış sürecinin
07:25
in ordersipariş to defeatyenilgi our policypolitika of containmentkapsama.
154
433246
3712
içinde olmamızı istiyorlardı.
07:28
To defeatyenilgi our policypolitika of containmentkapsama,
155
436958
2366
İdeolojiyi değil, bizim kapsama
07:31
not about ideologyideoloji.
156
439324
3986
politikamızı yenmek için.
07:35
But throughoutboyunca even the worsten kötü timeszamanlar of theironların entanglementDolaşıklık,
157
443310
3705
Ama aralarındaki tüm bu karmaşıklıkların en kötü anlarında bile,
07:39
all sidestaraf have reachedulaştı out to eachher other.
158
447015
3263
tüm taraflar her zaman birbirlerine elini uzattı.
07:42
NetanyahuNetanyahu, when he got electedseçildi in 1996,
159
450278
3269
Netanyahu, 1996 yılında seçildiği zaman,
07:45
reachedulaştı out to the Iraniansİranlılar to see
160
453547
1796
çevre doktrininin yeniden canlandırılması yönünde
07:47
if there were any waysyolları that
161
455343
1703
herhangi bir yol olup olmadığını görmek için
07:49
the doctrinedoktrin of the peripheryçevre could be resurrecteddirildi.
162
457046
3189
İranlılara el uzattı.
07:52
TehranTehran was not interestedilgili.
163
460235
2470
Tahran ilgilenmedi.
07:54
A fewaz yearsyıl latersonra, the Iraniansİranlılar sentgönderilen
164
462705
2965
Birkaç yıl sonra, İranlılar,
07:57
a comprehensivekapsamlı negotiationmüzakere proposalöneri to the BushBush administrationyönetim,
165
465670
3459
Bush yönetimine kapsamlı bir görüşme teklifine bulundular,
08:01
a proposalöneri that revealedortaya that there was some potentialpotansiyel
166
469129
4008
ortada Iran ve İsrailn tekrar yakınlaşmaları gibi
08:05
of gettingalma Iranİran and Israelİsrail back on termsşartlar again.
167
473137
3863
bir potansiyel olduğunu ortaya çıkaran bir teklif.
08:09
The BushBush administrationyönetim did not even respondyanıtlamak.
168
477000
3260
Bush yönetimi yanıt bile vermedi.
08:12
All sidestaraf have never missedcevapsız an opportunityfırsat
169
480260
2820
Tüm taraflar bir fırsatı kaçırmak için
08:15
to missbayan an opportunityfırsat.
170
483080
3067
hiçbir fırsatı kaçırmadılar.
08:20
But this is not an ancienteski conflictfikir ayrılığı.
171
488897
4672
Ama bu çok eski bir çatışma değil.
08:25
This is not even an ideologicalideolojik conflictfikir ayrılığı.
172
493569
2959
Bu ideolojik bir çatışma bile değil.
08:28
The ebbsEbbs and flowsakar of hostilitydüşmanlık
173
496528
2794
Düşmanlığın iniş çıkışları
08:31
have not shiftedkaydırılır with ideologicalideolojik zealcoşkusu,
174
499322
3276
ideolojik bir şevkle yön değiştirmiş değil,
08:34
but ratherdaha doğrusu with changesdeğişiklikler in the geopoliticaljeopolitik landscapepeyzaj.
175
502598
2602
bundan ziyade jeopolitik manzaradaki değişikliklerle yön değiştirdi.
08:37
When Iranİran and Israel'sİsrail'in securitygüvenlik imperativeszorunluluklar
176
505200
2331
Ne zaman İran ve İsrail'in güvenlik zorunlulukları
08:39
dictateddikte collaborationişbirliği, they did so
177
507531
2702
işbirliğini dikte etti, birbirlerine karşı olan
08:42
in spitenispet of lethalöldürücü ideologicalideolojik oppositionmuhalefet to eachher other.
178
510233
3576
ölümcül ideolojik muhalefete rağmen, işbirliği yaptılar.
08:45
When Iran'sIran'ın ideologicalideolojik impulsesdarbeleri collidedçarpıştı
179
513809
2916
Ne zaman Iran'ın ideolojik dürtüleri
08:48
with its strategicstratejik interestsilgi,
180
516725
2230
kendi stratejik çıkarları ile çatıştı,
08:50
the strategicstratejik interestsilgi always prevailedgalip.
181
518955
3663
stratejik çıkarları her zaman galip geldi.
08:54
This is good newshaber, because it meansanlamına geliyor
182
522618
2993
Bu iyi haber, çünkü bunun anlamı
08:57
that neitherne warsavaş norne de enmitydüşmanlık
183
525611
2586
ne savaş ne de düşmanlık
09:00
is a foregonekaçınılmaz conclusionSonuç.
184
528197
3670
kaçınılmaz bir sonuç değil.
09:03
But some want warsavaş.
185
531867
2555
Ama bazıları savaş ister.
09:06
Some believe or say that it's 1938,
186
534422
3204
Bazı bunun 1938 olduğuna inanıyor ya da söylüyorlar,
09:09
Iranİran is GermanyAlmanya,
187
537626
1912
İran, Almanya
09:11
and AhmadinejadAhmedinecad is HitlerHitler.
188
539538
3166
ve Ahmedinecad da Hitler.
09:14
If we acceptkabul etmek this to be truedoğru,
189
542704
1865
Eğer biz bunun doğru olduğunu kabul edersek,
09:16
that indeedaslında it is 1938, Iranİran is GermanyAlmanya,
190
544569
3352
kesinlikle bunun 1938 olduğunu, İran'ın Almanya,
09:19
AhmadinejadAhmedinecad is HitlerHitler,
191
547921
2407
Ahmedinecad'ın ise Hitler olduğunu,
09:22
then the questionsoru we have to asksormak ourselfkendimiz is,
192
550328
2835
o zaman kendimize sormamız gereken soru şu,
09:25
who wishesdilek to playoyun the rolerol of NevilleNeville ChamberlainChamberlain?
193
553163
3813
Neville Chamberlain rolünü kim oynamak istiyor?
09:28
Who will riskrisk peaceBarış?
194
556976
2866
Kim barışı riske atacak?
09:31
This is an analogyanaloji that is deliberatelykasten aimedamaçlayan
195
559842
2614
Bu, diplomasiyi bertaraf etmekte
09:34
at eliminatingortadan kaldırarak diplomacyDiplomasi,
196
562456
2760
kasıtlı olarak amaçlanan bir benzetmedir
09:37
and when you eliminateelemek diplomacyDiplomasi,
197
565216
2412
ve diplomasi ortadan kaldırıldığında
09:39
you make warsavaş inevitablekaçınılmaz.
198
567628
3089
savaş kaçınılmaz olur.
09:42
In an ideologicalideolojik conflictfikir ayrılığı, there can be no truceAteşkes,
199
570717
3115
Bir ideolojik çatışmada ortada ateşkes,
09:45
no drawçekmek, no compromisetaviz,
200
573832
2165
beraberlik veya uzlaşma olamaz,
09:47
only victoryzafer or defeatyenilgi.
201
575997
3282
sadece zafer ya da yenilgi olabilir.
09:51
But ratherdaha doğrusu than makingyapma warsavaş inevitablekaçınılmaz
202
579279
3190
Ama bunu bir ideoloji olarak görerek,
09:54
by viewinggörüntüleme this as ideologicalideolojik,
203
582469
3204
savaşı kaçınılmaz yapmak yerine
09:57
we would be wisebilge to seekaramak waysyolları
204
585673
2039
barışı mümkün kılmak için yollar arayacak kadar
09:59
to make peaceBarış possiblemümkün.
205
587712
2988
akıllı olabiliriz.
10:02
Iranİran and Israel'sİsrail'in conflictfikir ayrılığı is a newyeni phenomenonfenomen,
206
590700
3496
Iran ve İsrail'in çatışması yeni bir olgudur,
10:06
only a fewaz decadeson yıllar oldeski
207
594196
1990
2500 yıllık bir geçmişin içinde
10:08
in a historytarih of 2,500 yearsyıl,
208
596186
2626
sadece birkaç on yıl kadar eski
10:10
and preciselytam because its rootskökleri are geopoliticaljeopolitik,
209
598812
3987
ve tam olarak, kökleri jeopolitik olduğundan,
10:14
it meansanlamına geliyor that solutionsçözeltiler can be foundbulunan,
210
602799
2840
çözümler bulunabilir,
10:17
compromisesuzlaşma can be struckvurdu,
211
605639
2687
uzlaşmalar sağlanabilir,
10:20
howeverancak difficultzor it yethenüz mayMayıs ayı be.
212
608326
2819
her ne kadar zor olsa da, yine de olabilir.
10:23
After all, it was Yitzhakİzak RabinRabin himselfkendisi who said,
213
611145
3992
Her şeye rağmen, İzak Rabin'in kendisi şöyle söylemişti,
10:27
"You don't make peaceBarış with your friendsarkadaşlar.
214
615137
2986
"Arkadaşlarınız ile barış yapmazsınız,
10:30
You make it with your enemiesdüşmanları."
215
618123
2380
düşmanlarınız ile yaparsınız."
10:32
Thank you.
216
620503
1435
Teşekkürler.
10:33
(ApplauseAlkış)
217
621938
5082
(Alkış)
Translated by Mine Tatli
Reviewed by Okan KILIC

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Trita Parsi - Political scientist
Trita Parsi delves into Middle Eastern history and politics, uncovering fresh perspectives on Iranian, Israeli, and U.S. relations -- and discovers potential solutions to brewing conflicts.

Why you should listen

Writer and political scientist Trita Parsi is an expert observer of the labyrinthine relationships between the U.S. and the Middle East, cutting through conventional stereotypes to laying bare the often-contentious history of the region.
 
When Parsi was only 4, his family fled to Sweden from Iran to escape political repression. Parsi later relocated to the U.S., where he earned a PhD and founded the National Iranian American Council (NIAC), a grassroots organization promoting the interests of the U.S./ Iranian community.

More profile about the speaker
Trita Parsi | Speaker | TED.com