ABOUT THE SPEAKER
Ruth Chang - Philosopher
Ruth Chang asks why some choices are so hard — and what that means for the human condition.

Why you should listen

When Ruth Chang graduated from college, she was presented with a choice: Should she pursue a career in philosophy, or a career in law? Soon after finishing Harvard Law School and dipping her toe in the legal world, she regretted her decision and switched paths. She went off to Oxford University to study philosophy and has been a philosopher studying choice, freedom, value and action ever since.

Chang's research focuses on decision-making and the human condition: How do we exercise our freedom through the choices we make? She studies the relationship between reason and value, and how we navigate the sea of pros and cons as we make decisions that shape our lives.

More profile about the speaker
Ruth Chang | Speaker | TED.com
TEDSalon NY2014

Ruth Chang: How to make hard choices

Ruth Chang: Zor seçimler nasıl yapılır

Filmed:
7,927,034 views

Bu, hayatınızı tamamen değiştirebilecek bir konuşma. Hangi kariyerin peşinde koşmalıyım? Ayrılmalı mıyım evlenmeli miyim?! Nerede yaşamalıyım? Bunun gibi büyük kararlar acı verici derecede zor olabilir. Ama bunun nedeni bunlar hakkında yanlış düşünüyor olmamız, diyor filozof Ruth Chang. Gerçekte kim olduğumuzu şekillendirmek için yepyeni ve güçlü bir bakış açısı sunuyor.
- Philosopher
Ruth Chang asks why some choices are so hard — and what that means for the human condition. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Think of a hardzor choiceseçim you'llEğer olacak faceyüz in the nearyakın futuregelecek.
0
611
3445
Gelecekte karşı karşıya kalacağınız zor bir seçimi düşünün.
00:16
It mightbelki be betweenarasında two careerskariyer --
1
4056
1842
Bu, iki kariyer arasında olabilir --
00:18
artistsanatçı and accountantMuhasebeci --
2
5898
2116
sanatçı veya muhasebeci --
00:20
or placesyerler to livecanlı -- the cityŞehir or the countryülke --
3
8014
2893
ya da yaşanacak yerler -- şehir veya kırsal --
00:23
or even betweenarasında two people to marryevlenmek --
4
10907
1943
hatta iki kişi arasından evlenilecek kişi seçmek bile olabilir --
00:25
you could marryevlenmek BettyBetty or you could marryevlenmek LolitaLolita.
5
12850
3722
Betty'yle evlenebilirsiniz ya da Lolita'yla.
00:28
Or it mightbelki be a choiceseçim about
whetherolup olmadığını to have childrençocuklar,
6
16572
2715
Ya da bu, çocuk yapıp yapmamak arasında bir seçim olabilir
00:31
to have an ailinghasta parentebeveyn movehareket in with you,
7
19287
2472
ya da hasta bir ebeveynin yanınıza taşınması kararı,
00:33
to raiseyükseltmek your childçocuk in a religiondin
8
21759
2042
çocuklarınızı bir dine göre yetiştirme kararı,
00:36
that your partnerortak liveshayatları by
9
23801
1099
partnerinizin inandığı
00:37
but leavesyapraklar you coldsoğuk.
10
24900
2020
ama sizin ilginizi çekmeyen bir din.
00:39
Or whetherolup olmadığını to donateBağış your life savingstasarruf to charitysadaka.
11
26920
3177
Ya da hayatınız boyunca yaptığınız birikimleri hayır kurumlarına bağışlama kararı.
00:42
ChancesŞansı are, the hardzor choiceseçim you thought of
12
30097
2463
Büyük ihtimalle, hakkında düşündüğünüz zor seçim
00:44
was something bigbüyük, something momentousmühim,
13
32560
2060
büyük bir şeydi, mühim bir şeydi,
00:46
something that mattershususlar to you.
14
34620
1867
sizin için önemli olan bir şeydi.
00:48
HardZor choicesseçimler seemgörünmek to be occasionsdurumlar
15
36487
2325
Zor seçimler acı verici,
00:51
for agonizingacı veren, hand-wringingel sıkma,
16
38812
2402
sıkıntılı, diş gıcırtatılacak kadar zorlu
00:53
the gnashinggıcırdayan of teethdiş.
17
41214
2461
durumlar yaratıyor gibi görünüyor.
00:55
But I think we'vebiz ettik misunderstoodyanlış hardzor choicesseçimler
18
43675
2209
Ama bence zor seçimleri ve hayatımızda oynadıkları rolü
00:58
and the rolerol they playoyun in our liveshayatları.
19
45884
2250
yanlış anlamışız.
01:00
UnderstandingAnlama hardzor choicesseçimler
20
48134
1767
Zor seçimleri anlamak
01:02
uncoversortaya çıkarır a hiddengizli powergüç
21
49901
1970
her birimizin sahip olduğu
01:04
eachher of us possessessahip.
22
51871
2680
gizli bir gücü açığa çıkarıyor.
01:06
What makesmarkaları a choiceseçim hardzor is the way
23
54551
2164
Bir seçimi zor yapan şey,
01:08
the alternativesalternatifleri relateilgili.
24
56715
1849
alternatiflerin ne olduğudur.
01:10
In any easykolay choiceseçim,
25
58564
1683
Kolay bir seçimde
01:12
one alternativealternatif is better than the other.
26
60247
2569
bir alternatif diğerinden daha iyidir.
01:15
In a hardzor choiceseçim,
27
62816
1471
Zor bir seçimde ise
01:16
one alternativealternatif is better in some waysyolları,
28
64287
2097
bir alternatif bazı yönlerden daha iyidir,
01:18
the other alternativealternatif is better in other waysyolları,
29
66384
2796
diğer alternatif başka yönlerden daha iyidir
01:21
and neitherne is better than the other overalltüm.
30
69180
3067
ve etraflıca düşünüldüğünde hiçbir alternatif diğerinden daha iyi değildir.
01:24
You agonizeişkence over whetherolup olmadığını to staykalmak
31
72247
2754
Şehirde şu anki işinizde kalmak veya
01:27
in your currentşimdiki job in the cityŞehir
32
75001
1514
kırsalda daha iddialı bir iş için
01:28
or uprootkökünü kazımak your life for
33
76515
2390
hayatınızı kökünden değiştirmek
01:31
more challengingmeydan okuma work in the countryülke
34
78905
2033
arasında kıvranır durursunuz.
01:33
because stayingkalma is better in some waysyolları,
35
80938
2766
çünkü kalmak bazı yönlerden iyidir,
taşınmak başka yönlerden
01:35
movinghareketli is better in othersdiğerleri,
36
83704
1386
01:37
and neitherne is better than the other overalltüm.
37
85090
3968
ve ikisi de birbirinden daha iyi seçimler değildir.
01:41
We shouldn'tolmamalı think that all hardzor choicesseçimler are bigbüyük.
38
89058
3802
Bütün zorlu seçimlerin büyük seçimler olduğunu düşünmemeliyiz.
01:45
Let's say you're decidingkarar what to have for breakfastkahvaltı.
39
92860
2413
Varsayalım ki kahvaltıda ne yiyeceğinize karar vermeye çalışıyorsunuz.
01:47
You could have highyüksek fiberelyaf branKepek cerealtahıl
40
95273
2597
Bolca lif içeren kepekli mısır gevreğini yiyebilirsiniz
01:50
or a chocolateçikolata donutçörek.
41
97870
2040
veya çikolatalı donut.
01:52
SupposeVarsayalım what mattershususlar in the choiceseçim
42
99910
1371
Sanırım bu seçimde önemli olan
01:53
is tastinesslezzetliliği and healthfulnesshealthfulness.
43
101281
3047
tat ve sağlık açısından uygunluk.
01:56
The cerealtahıl is better for you,
44
104328
2296
Mısır gevreği sizin için daha iyi,
01:58
the donutçörek tastestadı way better,
45
106624
1994
donut'un tadı çok daha iyi,
02:00
but neitherne is better than the other overalltüm,
46
108618
2447
ama işin sonunda hiçbiri diğerinden daha iyi değil,
02:03
a hardzor choiceseçim.
47
111065
2168
zor bir seçim.
02:05
RealizingFark that smallküçük choicesseçimler
48
113233
2046
Küçük seçimlerin de
02:07
can alsoAyrıca be hardzor
49
115279
2093
oldukça zor olabileceğinin farkına varmak
02:09
mayMayıs ayı make bigbüyük hardzor choicesseçimler seemgörünmek lessaz intractablezorlu.
50
117372
4027
büyük ve zor seçimleri daha az çetin göstermeye yarayabilir.
02:13
After all, we manageyönetmek to figureşekil
out what to have for breakfastkahvaltı,
51
121399
2801
Sonuç olarak, kahvaltıda ne yiyeceğimize karar vermeyi başarabiliyoruz,
02:16
so maybe we can figureşekil out
52
124200
1480
yani belki de
02:17
whetherolup olmadığını to staykalmak in the cityŞehir
53
125680
1619
şehirde mi kalacağımıza
02:19
or uprootkökünü kazımak for the newyeni job in the countryülke.
54
127299
4060
yoksa kırsaldaki yeni iş için hayatımızı mı değiştireceğimize karar verebiliriz.
02:23
We alsoAyrıca shouldn'tolmamalı think that hardzor choicesseçimler are hardzor
55
131359
4801
Ayrıca zor seçimlerin
02:28
because we are stupidaptal.
56
136160
2532
aptal olduğumuz için zor olduğunu düşünmemeliyiz.
02:30
When I graduatedmezun from collegekolej,
57
138692
1794
Ben üniversiteden mezun olduğumda,
02:32
I couldn'tcould decidekarar ver betweenarasında two careerskariyer,
58
140486
1871
iki kariyer arasında kararsız kaldım,
02:34
philosophyFelsefe and lawhukuk.
59
142357
1570
felsefe ve hukuk.
02:36
I really lovedsevilen philosophyFelsefe.
60
143927
3478
Felsefeyi gerçekten seviyordum.
02:39
There are amazingşaşırtıcı things you can learnöğrenmek
61
147405
1629
Bir filozof olarak
02:41
as a philosopherfilozof,
62
149034
1255
öğrenebileceğiniz muazzam şeyler var
02:42
and all from the comfortkonfor of an armchairkoltuk.
63
150289
3288
ve hepsini rahat bir sandalyeden yapabilirsiniz.
02:45
But I camegeldi from a modestmütevazi immigrantGöçmen familyaile
64
153577
3431
Ama mütevazi göçmen bir aileden geliyordum,
02:49
where my ideaFikir of luxurylüks
65
157008
1138
okula götürdüğüm öğle yemeğinde
02:50
was havingsahip olan a porkdomuz eti tonguedil and jellyjöle sandwichsandviç
66
158146
2844
domuz dili ve reçelli sandviç olması fikri
02:53
in my schoolokul lunchboxbeslenme çantası,
67
160990
2110
benim için lükstü
02:55
so the thought of spendingharcama my wholebütün life
68
163100
2239
bu nedenle bütün hayatımı
02:57
sittingoturma around in armchairskoltuklar just thinkingdüşünme,
69
165339
3390
bir sandalyede düşünerek geçirme fikri
03:00
well, that struckvurdu me as the heightyükseklik
of extravagancesavurganlık and frivolityciddiyetsizlik.
70
168729
4148
yani, bana savurganlığın ve ciddiyetsizliğin zirvesi gibi gelmişti.
03:05
So I got out my yellowSarı padped,
71
172877
2250
Sarı not defterimi çıkardım,
03:07
I drewdrew a linehat down the middleorta,
72
175127
1907
ortaya bir çizgi çizdim
03:09
and I trieddenenmiş my besten iyi to think of the reasonsnedenleri
73
177034
1993
ve her alternatif için
03:11
for and againstkarşısında eachher alternativealternatif.
74
179027
3964
olumlu ve olumsuz nedenler bulmak için elimden geleni yaptım.
03:15
I rememberhatırlamak thinkingdüşünme to myselfkendim,
75
182991
2244
Kendi kendime,
03:17
if only I knewbiliyordum what my life
76
185235
3087
keşke her iki kariyerde de
03:20
in eachher careerkariyer would be like.
77
188322
1810
hayatımın nasıl olacağını bilebilsem diye düşündüğümü hatırlıyorum.
03:22
If only God or NetflixNetflix would sendgöndermek me a DVDDVD
78
190132
3745
Keşke Tanrı veya Netflix bana iki olası kariyerimin olduğu
03:26
of my two possiblemümkün futuregelecek careerskariyer, I'd be setset.
79
193877
3255
bir DVD gönderseydi, memnun olurdum.
03:29
I'd comparekarşılaştırmak them sideyan by sideyan,
80
197132
2214
İkisini yan yana karşılaştırırdım,
03:31
I'd see that one was better,
81
199346
1795
birinin diğerinden daha iyi olduğunu görürdüm
03:33
and the choiceseçim would be easykolay.
82
201141
2562
ve seçmek kolay olurdu.
03:35
But I got no DVDDVD,
83
203703
2023
Ama DVD'm yoktu,
03:37
and because I couldn'tcould figureşekil out whichhangi was better,
84
205726
2677
ve hangisinin daha iyi olduğuna karar veremediğim için,
03:40
I did what manyçok of us do in hardzor choicesseçimler:
85
208403
2817
çoğumuzun zor seçimler karşısında yaptığı şeyi yaptım:
03:43
I tookaldı the safestEn güvenli optionseçenek.
86
211220
2878
En güvenli seçeneği seçtim.
03:46
FearKorku of beingolmak an unemployedişsiz philosopherfilozof
87
214098
3017
İşsiz bir filozof olma korkusu
03:49
led me to becomeolmak a lawyeravukat,
88
217115
2567
beni avukat olmaya yönlendirdi
03:51
and as I discoveredkeşfedilen,
89
219682
1905
ve kendimi keşfettikçe gördüm ki
03:53
lawyeringavukatlık didn't quiteoldukça fituygun.
90
221587
1689
avukatlık bana uygun değildi.
03:55
It wasn'tdeğildi who I was.
91
223276
2264
Olduğum kişiyle uyuşmuyordu.
03:57
So now I'm a philosopherfilozof,
92
225540
1805
Şimdi bir filozofum
03:59
and I studyders çalışma hardzor choicesseçimler,
93
227345
1709
ve zor seçimler üzerine çalışıyorum
04:01
and I can tell you that fearkorku of the unknownBilinmeyen,
94
229054
3462
ve size şunu söyleyebilirim ki bilinmeyenden korkmak,
04:04
while a commonortak motivationalmotivasyon defaultVarsayılan
95
232516
2890
zor kararlarla baş etmede
04:07
in dealingmuamele with hardzor choicesseçimler,
96
235406
2484
genel bir motivasyon hatası,
04:10
restsaittir on a misconceptionyanlış kanı of them.
97
237890
2313
bu kararlar hakkında bir yanılgı oluşturuyor.
04:12
It's a mistakehata to think that in hardzor choicesseçimler,
98
240203
2797
Zor kararlarda
04:15
one alternativealternatif really is better than the other,
99
243000
3225
bir alternatifim diğerinden daha iyi olduğun
04:18
but we're too stupidaptal to know whichhangi,
100
246225
1828
ama hangisinin daha iyi olduğunu bilemeyecek kadar aptal olduğumuzu düşünmek
04:20
and sincedan beri we don't know whichhangi, we mightbelki as well
101
248053
1707
ve hangisinin daha iyi olduğunu bilmediğimiz için
04:21
take the leasten az riskyriskli optionseçenek.
102
249760
2704
en az riskli seçeneği seçmek bir hata.
04:24
Even takingalma two alternativesalternatifleri sideyan by sideyan
103
252464
2743
Her iki alternatifi kapsamlı bilgilerle
04:27
with fulltam informationbilgi, a choiceseçim can still be hardzor.
104
255207
4685
yan yana getirsek bile seçim yine de zor olabilir.
04:32
HardZor choicesseçimler are hardzor
105
259892
2151
Zor seçimler zordur,
04:34
not because of us or our ignorancecehalet;
106
262043
2136
bizim yüzümüzden veya cehaletimizden değil
04:36
they're hardzor because there is no besten iyi optionseçenek.
107
264179
4323
zordurlar çünkü en iyi seçenek diye bir şey yoktur.
04:40
Now, if there's no besten iyi optionseçenek,
108
268502
2154
Şimdi, eğer en iyi seçenek diye bir şey yoksa,
04:42
if the scalesterazi don't tipbahşiş in favoriyilik of one alternativealternatif
109
270656
3919
eğer tartı bir alternatife
04:46
over anotherbir diğeri,
110
274575
1245
diğerine göre daha ağır basmıyorsa
04:48
then surelyelbette the alternativesalternatifleri mustşart be equallyaynı derecede good.
111
275820
3977
o zaman gerçekten her iki alternatif de eşit derecede iyi olmalı.
04:51
So maybe the right thing to say in hardzor choicesseçimler
112
279797
1854
Yani belki de zor seçimler yaparken
04:53
is that they're betweenarasında equallyaynı derecede good optionsseçenekleri.
113
281651
3119
iki eşit derecede seçenek arasında olduğumuzu söylemek daha doğru.
04:56
But that can't be right.
114
284770
1185
Bu doğru olamaz.
04:58
If alternativesalternatifleri are equallyaynı derecede good,
115
285955
1608
Eğer alternatifler eşit derecede iyiyse,
04:59
you should just flipfiske a coinmadeni para betweenarasında them,
116
287563
2335
seçmek izin yazı tura atmalısınız
05:02
and it seemsgörünüyor a mistakehata to think,
117
289898
1726
ve iki kariyer arasında karar verirken
05:03
here'sburada how you should decidekarar ver betweenarasında careerskariyer,
118
291624
2923
veya yaşayacak yer, evlenilecek kişi seçerken
05:06
placesyerler to livecanlı, people to marryevlenmek: FlipFiske vurmak a coinmadeni para.
119
294547
3960
böyle yapmak hata gibi görünüyor: yazı tura at.
05:10
There's anotherbir diğeri reasonneden for thinkingdüşünme
120
298507
1800
Zor seçimlerin
05:12
that hardzor choicesseçimler aren'tdeğil choicesseçimler
121
300307
2300
eşit derecede iyi seçenekler arasında olmadığını
05:14
betweenarasında equallyaynı derecede good optionsseçenekleri.
122
302607
3333
düşünmek için bir neden daha var.
05:18
SupposeVarsayalım you have a choiceseçim betweenarasında two jobsMeslekler:
123
305940
3280
Varsayalım ki iki iş arasında bir seçim yapmalısınız:
05:21
you could be an investmentyatırım bankerbankacı
124
309220
3207
bir yatırım bankeri
05:24
or a graphicGrafiği artistsanatçı.
125
312427
2518
veya grafik sanatçısı olabilirsiniz.
05:27
There are a varietyvaryete of things
that mattermadde in suchböyle a choiceseçim,
126
314945
2946
Böyle bir seçimde önemli olan pek çok şey vardır,
05:30
like the excitementheyecan of the work,
127
317891
2199
işin verdiği heyecan gibi,
05:32
achievingelde financialmali securitygüvenlik,
128
320090
2286
veya ekonomik güvenceye ulaşmak gibi
05:34
havingsahip olan time to raiseyükseltmek a familyaile, and so on.
129
322376
2374
ya da aileye ayıracak zaman bulabilmek gibi.
05:36
Maybe the artist'ssanatçının careerkariyer putskoyar you
130
324750
2795
Belki sanat kariyeri size
05:39
on the cuttingkesim edgekenar of newyeni formsformlar
131
327545
2438
görsel ifade adına
05:42
of pictorialresimsel expressionifade.
132
329983
1740
yepyeni bir bakış açısı sağlıyor.
05:43
Maybe the bankingBankacılık careerkariyer
133
331723
1749
Belki bankacılık kariyeri
05:45
putskoyar you on the cuttingkesim edgekenar
134
333472
1398
size finansal idare konusunda
05:47
of newyeni formsformlar of financialmali manipulationhile.
135
334870
4367
yeni formlar sağlıyor.
05:51
ImagineHayal the two jobsMeslekler howeverancak you like
136
339237
3079
Her iki işi de tam istediğiniz gibi hayal edin,
05:54
so that neitherne is better than the other.
137
342316
2973
ikisi de birbirinden daha iyi değil.
05:57
Now supposevarsaymak we improveiyileştirmek one of them a bitbit.
138
345289
3092
Şimdi birini biraz geliştirmemiz gerekecek.
06:00
SupposeVarsayalım the bankbanka, wooingKur yapmak you,
139
348381
2494
Varsayalım ki banka, size kur yapmak için,
06:03
addsekler 500 dollarsdolar a monthay to your salarymaaş.
140
350875
3389
maaşınıza fazladan 500 dolar ekliyor.
06:06
Does the extraekstra moneypara now make the bankingBankacılık job
141
354264
3772
Fazladan para bankacılık işini
06:10
better than the artistsanatçı one?
142
358036
2592
sanatçılıktan daha iyi yaptı mı?
06:12
Not necessarilyzorunlu olarak.
143
360628
2202
Öyle olmak zorunda değil.
06:15
A higherdaha yüksek salarymaaş makesmarkaları the bankingBankacılık job
144
362830
2168
Daha yüksek bir maaş bankacılık işini
06:17
better than it was before,
145
364998
1965
eskiden olduğundan daha iyi hale getirdi,
06:19
but it mightbelki not be enoughyeterli to make
146
366963
2177
ama bir bankacı olmayı
06:21
beingolmak a bankerbankacı better than beingolmak an artistsanatçı.
147
369140
3971
bir sanatçı olmaktan daha iyi hale getiremeyebilir.
06:25
But if an improvementgelişme iyilesme duzelme ilerleme in one of the jobsMeslekler
148
373111
2654
Ama eğer işlerden birindeki gelişme
06:27
doesn't make it better than the other,
149
375765
1809
onu diğer işten daha iyi yapmıyorsa
06:29
then the two originalorijinal jobsMeslekler
150
377574
1172
o zaman en başta bahsettiğimiz iki iş
06:30
could not have been equallyaynı derecede good.
151
378746
2799
eşit derecede iyi olamaz.
06:33
If you startbaşlama with two things that are equallyaynı derecede good,
152
381545
1982
Eğer eşit derecede iyi şeylerle başlarsanız
06:35
and you improveiyileştirmek one of them,
153
383527
1858
ve birini geliştirirseniz
06:37
it now mustşart be better than the other.
154
385385
2895
o seçenek diğerinden daha iyi hale gelmeli.
06:40
That's not the casedurum with optionsseçenekleri in hardzor choicesseçimler.
155
388280
4622
Zor seçimlerdeki seçeneklerde durum bu değil.
06:45
So now we'vebiz ettik got a puzzlebulmaca.
156
392902
2718
Şimdi elimizde bir bulmaca var.
06:47
We'veBiz ettik got two jobsMeslekler.
157
395620
1676
İki işimiz var.
06:49
NeitherNe is better than the other,
158
397296
1960
Hiçbiri diğerinden daha iyi değil,
06:51
norne de are they equallyaynı derecede good.
159
399256
2022
ama eşit derecede iyi de değiller.
06:53
So how are we supposedsözde to chooseseçmek?
160
401278
2306
Peki nasıl seçim yapacağız?
06:55
Something seemsgörünüyor to have gonegitmiş wrongyanlış here.
161
403584
4635
Burada bir şeyler yanlış gitmiş gibi görünüyor.
07:00
Maybe the choiceseçim itselfkendisi is problematicsorunsal
162
408219
2471
Belki de seçimin kendisi problemli
07:02
and comparisonkarşılaştırma is impossibleimkansız.
163
410690
3270
ve karşılaştırma mümkün değil.
07:06
But that can't be right.
164
413960
1560
Ama bu doğru olamaz.
07:07
It's not like we're tryingçalışıyor to chooseseçmek betweenarasında
165
415520
1808
Karşılaştırılamayan iki şey arasında
07:09
two things that can't be comparedkarşılaştırıldığında.
166
417328
2379
seçim yapmaya çalışıyor değiliz ki.
07:11
We're weighingtartı the meritsyararları of two jobsMeslekler, after all,
167
419707
3131
Sonuçta iki işin faziletlerini değerlendiriyoruz,
07:15
not the meritsyararları of the numbernumara ninedokuz
168
422838
1780
dokuz numaranın ve bir tabak patates kızartmasının
07:16
and a plateplaka of friedKızarmış eggsyumurta.
169
424618
3181
faziletini değil.
07:19
A comparisonkarşılaştırma of the overalltüm meritsyararları of two jobsMeslekler
170
427799
3291
İki işin faziletlerini karşılaştırmak
07:23
is something we can make,
171
431090
2004
yapabileceğimiz bir şey
07:25
and one we oftensık sık do make.
172
433094
3962
ve çoğunlukla yapıyoruz da.
07:29
I think the puzzlebulmaca arisesortaya çıkan
173
437056
2205
Bence sorunu ortaya çıkaran
07:31
because of an unreflectiveYansımasız assumptionvarsayım
174
439261
2319
değer hakkında yaptığımız
07:33
we make about valuedeğer.
175
441580
2320
düşüncesizce bir varsayım.
07:36
We unwittinglyfarkında olmadan assumeüstlenmek that valuesdeğerler
176
443900
3056
Farkında olmadan
07:39
like justiceadalet, beautygüzellik, kindnessnezaket,
177
446956
2555
adalet, güzellik, naziklik gibi
07:41
are akinakın to scientificilmi quantitiesmiktarları,
178
449511
3114
değerlerin uzunluk, kütle, ağırlık gibi
07:44
like lengthuzunluk, masskitle and weightağırlık.
179
452625
4380
bilimsel niceliklere benzer olduğunu varsayıyoruz.
07:49
Take any comparativekarşılaştırmalı questionsoru not involvingiçeren valuedeğer,
180
457005
2920
İçinde değer barındırmayan herhangi bir karşılaştırma sorusunu düşünelim,
07:52
suchböyle as whichhangi of two suitcasesbavul is heavierdaha ağır.
181
459925
3664
mesela hangi bavul daha ağır?
07:55
There are only threeüç possibilitiesolasılıklar.
182
463589
2685
Sadece üç olasılık var.
07:58
The weightağırlık of one is greaterbüyük, lesserdaha az
183
466274
3124
Birinini ağırlığı diğerinden ya daha az
08:01
or equaleşit to the weightağırlık of the other.
184
469398
2896
ya daha fazla ya da ağırlıkları eşit.
08:04
PropertiesÖzellikleri like weightağırlık can be representedtemsil
185
472294
2292
Ağırlık gibi nitelikler
08:06
by realgerçek numberssayılar -- one, two, threeüç and so on --
186
474586
2875
reel sayılarla ifade edilebilirler -- bir, iki, üç vs. --
08:09
and there are only threeüç possiblemümkün comparisonskarşılaştırmalar
187
477461
3067
ve herhangi iki reel sayı arasında
08:12
betweenarasında any two realgerçek numberssayılar.
188
480528
2543
sadece üç olası karşılaştırma vardır.
08:15
One numbernumara is greaterbüyük, lesserdaha az,
189
483071
2393
Bir sayı diğerinden büyüktür, küçüktür
08:17
or equaleşit to the other.
190
485464
2735
veya diğerine eşittir.
08:20
Not so with valuesdeğerler.
191
488199
2787
Değerler ise pek öyle değildir.
08:23
As post-Enlightenmentsonrası aydınlanma creaturesyaratıklar,
192
490986
2305
Aydınlanma sonrası yaratıklar olarak
08:25
we tendeğiliminde to assumeüstlenmek
193
493291
1843
dünyada önemli olan her şeyin anahtarının
08:27
that scientificilmi thinkingdüşünme holdstutar the keyanahtar
194
495134
2454
bilimsel düşünmekte yattığını
08:29
to everything of importanceönem in our worldDünya,
195
497588
3252
varsaymaya eğilimliyiz
08:33
but the worldDünya of valuedeğer
196
500840
1457
ama değerler dünyası
08:34
is differentfarklı from the worldDünya of scienceBilim.
197
502297
2077
bilim dünyasından daha farklıdır.
08:36
The stuffşey of the one worldDünya
198
504374
1714
Bir dünyadaki şeyler
08:38
can be quantifiedsayısal by realgerçek numberssayılar.
199
506088
1852
reel sayılarla ifade edilebilir.
08:40
The stuffşey of the other worldDünya can't.
200
507940
3433
Diğer dünyadakiler edilemez.
08:43
We shouldn'tolmamalı assumeüstlenmek
201
511373
1451
Uzunluklar ve ağırlıklardan dünyasının
08:45
that the worldDünya of is, of lengthsuzunlukları and weightsağırlıkları,
202
512824
2633
ne yapmalıyız dünyasıyla
08:47
has the sameaynı structureyapı as the worldDünya of oughtgerektiğini,
203
515457
3028
aynı yapıya sahip olduğunu
08:50
of what we should do.
204
518485
2051
varsaymamalıyız.
08:52
So if what mattershususlar to us --
205
520536
2314
Yani eğer bizim için önemli olan şeyler --
08:55
a child'sçocuğun delightzevk, the love
you have for your partnerortak
206
522850
3408
bir çocuğun mutluluğu, partnerinize duyduğunuz aşk --
08:58
can't be representedtemsil by realgerçek numberssayılar,
207
526258
2741
reel sayılarla ifade edilemez,
09:01
then there's no reasonneden to believe
208
528999
2005
yani sadece bir alternatifin diğerinden daha iyi,
09:03
that in choiceseçim, there are only threeüç possibilitiesolasılıklar --
209
531004
3498
daha kötü veya diğerine eşit olduğu
09:06
that one alternativealternatif is better, worsedaha da kötüsü or equaleşit
210
534502
3625
üç olasılığın olduğuna
09:10
to the other.
211
538127
1980
inanmak için bir neden yok.
09:12
We need to introducetakdim etmek a newyeni, fourthdördüncü relationilişkisi
212
540107
4073
Zor seçimlerde neler olup bittiğini tarif etmek için
09:16
beyondötesinde beingolmak better, worsedaha da kötüsü or equaleşit,
213
544180
3651
daha iyi, daha kötü veya eşit olmanın ötesinde
09:20
that describesaçıklar what's going on in hardzor choicesseçimler.
214
547831
3713
yeni, dördüncü bir bağıntı ileri sürmemiz gerek.
09:23
I like to say that the alternativesalternatifleri are
215
551544
2158
Alternatiflerin "aynı kulvarda"
09:25
"on a parpar."
216
553702
1449
olduğunu belirtmeliyim.
09:27
When alternativesalternatifleri are on a parpar,
217
555151
1600
Alternatifler aynı kulvarda olduğunda
09:28
it mayMayıs ayı mattermadde very much whichhangi you chooseseçmek,
218
556751
3175
ne seçtiğinizi çok çok önemli olabilir
09:32
but one alternativealternatif isn't better than the other.
219
559926
3293
ama bir alternatif diğerinden daha iyi değildir.
09:35
RatherDaha doğrusu, the alternativesalternatifleri are in
220
563219
2162
Bunun yerine, alternatifler
09:37
the sameaynı neighborhoodKomşuluk of valuedeğer,
221
565381
2278
aşağı yukarı aynı değerde,
09:39
in the sameaynı leaguelig of valuedeğer,
222
567659
1999
değerleri aşağı yukarı aynı düzeyde
09:41
while at the sameaynı time beingolmak very differentfarklı
223
569658
2525
ama aynı zamanda da
09:44
in kindtür of valuedeğer.
224
572183
1778
farklı çeşitlerde değere sahip.
09:46
That's why the choiceseçim is hardzor.
225
573961
3478
Seçimin zor olmasının nedeni bu.
09:49
UnderstandingAnlama hardzor choicesseçimler in this way
226
577439
2362
Zor seçimleri bu şekilde algılamak
09:52
uncoversortaya çıkarır something about ourselveskendimizi we didn't know.
227
579801
4050
kendimiz hakkında bilmediğimiz bir şeyi açığa çıkarıyor.
09:56
EachHer of us has the powergüç
228
583851
2354
Her birimiz
09:58
to createyaratmak reasonsnedenleri.
229
586205
3538
gerekçeler üretme gücüne sahibiz.
10:01
ImagineHayal a worldDünya in whichhangi everyher choiceseçim you faceyüz
230
589743
3207
Karşı karşıya kaldığınız her seçimin
10:05
is an easykolay choiceseçim,
231
592950
1690
kolay bir seçim olduğu bir dünya hayal edin,
10:06
that is, there's always a besten iyi alternativealternatif.
232
594640
2392
her zaman diğerlerinden iyi bir alternatif var.
10:09
If there's a besten iyi alternativealternatif,
233
597032
1748
Eğer en iyi alternatif varsa,
10:10
then that's the one you should chooseseçmek,
234
598780
1442
o zaman bu seçmeniz gereken alternatiftir,
10:12
because partBölüm of beingolmak rationalakılcı
235
600222
2010
çünkü mantıklı olmanın bir parçası da
10:14
is doing the better thing ratherdaha doğrusu than the worsedaha da kötüsü thing,
236
602232
2590
kötü şeydense iyi şeyi yapmak,
10:17
choosingSeçme what you have mostçoğu reasonneden to chooseseçmek.
237
604822
3216
seçmeye en çok sebebiniz olan alternatifi seçmektir.
10:20
In suchböyle a worldDünya,
238
608038
2062
Böyle bir dünyada,
10:22
we'devlenmek have mostçoğu reasonneden
239
610100
2366
pembe çoraplar yerine siyah çoraplar giymek için,
10:24
to weargiyinmek blacksiyah socksçorap insteadyerine of pinkpembe socksçorap,
240
612466
2480
donut yerine mısır gevreği yemek için,
10:27
to eatyemek cerealtahıl insteadyerine of donutsçörek,
241
614946
1915
kırsaldansa şehir içinde yaşamak için,
10:29
to livecanlı in the cityŞehir ratherdaha doğrusu than the countryülke,
242
616861
1605
Lolita yerine Betty'yle evlenmek için
10:30
to marryevlenmek BettyBetty insteadyerine of LolitaLolita.
243
618466
2202
en çok nedenimiz olurdu.
10:32
A worldDünya fulltam of only easykolay choicesseçimler
244
620668
3118
Kolay seçimlerle dolu bir dünya
10:35
would enslaveköle us to reasonsnedenleri.
245
623786
3894
bizi gerekçelerin kölesi ederdi.
10:39
When you think about it,
246
627680
2567
Düşündüğünüz zaman,
10:42
it's nutsfındık to believe
247
630247
2600
size, yaptığınız hobileri yapmak için,
10:45
that the reasonsnedenleri givenverilmiş to you
248
632847
3097
içinde yaşadığınız evde yaşamak için,
10:48
dictateddikte that you had mostçoğu reasonneden to pursuesürdürmek
249
635944
4989
çalıştığınız işte çalışmak için
10:53
the exactkesin hobbiesHobiler you do,
250
640933
2758
en çok nedene sahip olduğunuza dair
10:55
to livecanlı in the exactkesin houseev you do,
251
643691
2279
verilen gerekçelerin
10:58
to work at the exactkesin job you do.
252
645970
3236
sizi bunları yapmaya zorladığına inanmak delice.
11:01
InsteadBunun yerine, you facedyüzlü alternativesalternatifleri
253
649206
2528
Bunun yerine, aynı kulvarda olan
11:03
that were on a parparhardzor choicesseçimler
254
651734
3415
alternatifleri karşılaştırdınız, zor seçimler
11:07
and you madeyapılmış reasonsnedenleri for yourselfkendin
255
655149
2771
ve o hobiyi, o evi veya o işi seçmek için
11:10
to chooseseçmek that hobbyhobi, that houseev and that job.
256
657920
4622
kendinize gerekçeler uydurdunuz.
11:14
When alternativesalternatifleri are on a parpar,
257
662542
2541
Alternatifler aynı kulvarda olduğu zaman
11:17
the reasonsnedenleri givenverilmiş to us, the onesolanlar
258
665083
1730
bize verilen gerekçeler,
11:19
that determinebelirlemek whetherolup olmadığını we're makingyapma a mistakehata,
259
666813
2768
bir hata yapıp yapmadığımızı belirleyecek gerekçeler
11:21
are silentsessiz as to what to do.
260
669581
3060
en az ne yapmamız gerektiği kadar etkisiz.
11:24
It's here, in the spaceuzay of hardzor choicesseçimler,
261
672641
3363
Burası, kendinizi kırsal yaşama şehir hayatına göre
11:28
that we get to exerciseegzersiz
262
676004
2481
daha uygun olan bir insana
11:30
our normativenormatif powergüç,
263
678485
2679
dönüştürmek için,
11:33
the powergüç to createyaratmak reasonsnedenleri for yourselfkendin,
264
681164
2451
kendi kuralcı gücünüzüi
11:35
to make yourselfkendin
265
683615
1769
kendinize gerekçe üretmekte
11:37
into the kindtür of personkişi
266
685384
2646
kullandığınız gücü
11:40
for whomkime countryülke livingyaşam
267
688030
2233
test ettiğiniz
11:42
is preferabletercih to the urbankentsel life.
268
690263
2733
bir zor seçimler diyarı.
11:45
When we chooseseçmek betweenarasında
269
692996
1738
Aynı seviyede olan
11:46
optionsseçenekleri that are on a parpar,
270
694734
1699
seçenekler arasında seçim yaptığımızda
11:48
we can do something really ratherdaha doğrusu remarkabledikkat çekici.
271
696433
3773
gerçekten kayda değer bir şey yapabiliriz.
11:52
We can put our very selvescanlarından behindarkasında an optionseçenek.
272
700206
3723
Kendimizi o seçimin arkasına koyabiliriz.
11:56
Here'sİşte where I standdurmak.
273
703929
2817
Burası olduğum yer.
11:58
Here'sİşte who I am. I am for bankingBankacılık.
274
706746
3386
Bu, olduğum kişi. Ben bankacılık için doğmuşum.
12:02
I am for chocolateçikolata donutsçörek.
275
710132
3636
Çikolatalı donut istiyorum.
12:05
This responsetepki in hardzor choicesseçimler
276
713768
2543
Zor seçimler de bu karşılık
12:08
is a rationalakılcı responsetepki,
277
716311
2088
mantıklı bir karşılık,
12:10
but it's not dictateddikte by reasonsnedenleri givenverilmiş to us.
278
718399
2918
ama bize gösterilen gerekçeler tarafından dikte ettirilmiyor.
12:13
RatherDaha doğrusu, it's supporteddestekli by reasonsnedenleri createdoluşturulan by us.
279
721317
6448
Onun yerine, bizim tarafımızdan yaratılmış nedenlerle destekleniyor.
12:19
When we createyaratmak reasonsnedenleri for ourselveskendimizi
280
727765
2405
Kendimiz için şunun yerine bu insan olmak için
neden ürettiğimizde
12:22
to becomeolmak this kindtür of personkişi ratherdaha doğrusu than that,
281
730170
3314
bütün kalbimizle
12:25
we wholeheartedlyNe mutlu Türküm diyene becomeolmak the people that we are.
282
733484
3733
o insana dönüşüyoruz. Kendi hayatımızın yazarlarına
12:29
You mightbelki say that we becomeolmak the authorsyazarlar
283
737217
2456
dönüştüğümüzü söyleyebilirsiniz.
12:31
of our ownkendi liveshayatları.
284
739673
3086
Yani zor seçimlerle karşı karşıya kaldığımızda,
12:34
So when we faceyüz hardzor choicesseçimler,
285
742759
2452
hangi alternatifin daha iyi olduğuna karar vermeye çalışırken
12:37
we shouldn'tolmamalı beatdövmek our headkafa againstkarşısında a wallduvar
286
745211
2222
kafamızı duvarlara vurmamalıyız.
12:39
tryingçalışıyor to figureşekil out whichhangi alternativealternatif is better.
287
747433
2497
En iyi alternatif diye bir şey yok.
12:42
There is no besten iyi alternativealternatif.
288
749930
2439
Dışarıda gerekçeler aramak yerine,
12:44
InsteadBunun yerine of looking for reasonsnedenleri out there,
289
752369
2519
burada nedenler aramalıyız:
12:47
we should be looking for reasonsnedenleri in here:
290
754888
2586
Ben ne olacağım?
12:49
Who am I to be?
291
757474
2679
Pembe çorap giyen, mısır gevreği seven,
12:52
You mightbelki decidekarar ver to be a pinkpembe sock-wearingçorap giyen,
292
760153
3156
kırsalda yaşayan biri olmaya karar verebilirsiniz
12:55
cereal-lovingMısır gevreği sevgi dolu, country-livingülke-yaşam bankerbankacı,
293
763309
3688
ve ben de siyah çorap giyen, şehirde yaşayan,
12:59
and I mightbelki decidekarar ver to be a blacksiyah sock-wearingçorap giyen,
294
766997
3576
donut seven bir sanatçı olmaya karar verebilirim.
13:02
urbankentsel, donut-lovingçörek sevgi dolu artistsanatçı.
295
770573
3457
Zor seçimler karşısında ne yaptığımız
13:06
What we do in hardzor choicesseçimler is very much
296
774030
2807
her birimize özel.
13:09
up to eachher of us.
297
776837
3983
Zor seçimler sırasında kuralcı güçlerini uygulamayan insanlar
13:13
Now, people who don't exerciseegzersiz theironların
normativenormatif powersgüçler in hardzor choicesseçimler
298
780820
4651
avareler.
13:17
are driftersDrifters.
299
785471
1615
Hepimiz böyle insanlar tanıyoruz.
13:19
We all know people like that.
300
787086
2082
Ben kendimi avukat olarak buluverdim.
13:21
I driftedsürüklendi into beingolmak a lawyeravukat.
301
789168
2150
Avukat olmak için canla başla çalışmadım.
13:23
I didn't put my agencyAjans behindarkasında lawyeringavukatlık.
302
791318
2091
Avukatlık bana uygun değildi.
13:25
I wasn'tdeğildi for lawyeringavukatlık.
303
793409
2680
Avareler, hayatlarının hikayesini
13:28
DriftersDrifters allowizin vermek the worldDünya
304
796089
2931
dünyanın yazmasına izin verir.
13:31
to writeyazmak the storyÖykü of theironların liveshayatları.
305
799020
2224
Ödül ve ceza mekanizmalarının --
13:33
They let mechanismsmekanizmalar of rewardödül and punishmentceza --
306
801244
3903
tebrik, korku, bir seçeneğin kolaylığı --
13:37
patspats on the headkafa, fearkorku, the easinesskolaylığı of an optionseçenek
307
805147
3840
ne yaptıklarını belirlemesine izin verirler.
13:41
to determinebelirlemek what they do.
308
808987
2671
Yani zor seçimlerden alacağımız ders:
13:43
So the lessonders of hardzor choicesseçimler:
309
811658
2476
ne için canla başla çalışabileceğinize,
13:46
reflectyansıtmak on what you can put your agencyAjans behindarkasında,
310
814134
4475
neyi istediğinize kafa yorun
13:50
on what you can be for,
311
818609
2390
ve zor seçimler aracılığıyla
13:53
and throughvasitasiyla hardzor choicesseçimler,
312
820999
2770
o insana dönüşün.
13:55
becomeolmak that personkişi.
313
823769
2777
Istırap ve korku kaynağı olmaktan çok uzakta,
13:58
FarÇok from beingolmak sourceskaynaklar of agonyacı and dreaddehşet,
314
826546
3178
zor seçimler
14:01
hardzor choicesseçimler are preciousdeğerli opportunitiesfırsatlar
315
829724
3570
insanın koşulları hakkında
14:05
for us to celebratekutlamak what is specialözel
316
833294
1931
özel olan şeyleri kutlamak,
14:07
about the humaninsan conditionşart,
317
835225
1833
doğru veya yanlış,
14:09
that the reasonsnedenleri that governyönetmek our choicesseçimler
318
837058
2630
seçimlerimizi yöneten nedenleri
14:11
as correctdoğru or incorrectyanlış
319
839688
1983
bazen tükendiğini
14:13
sometimesara sıra runkoş out,
320
841671
1662
ve burada, zor seçimler dünyasında
14:15
and it is here, in the spaceuzay of hardzor choicesseçimler,
321
843333
3223
özgün bir insan olmak için
14:18
that we have the powergüç
322
846556
1689
kendi nedenlerimizi üretecek gücümüzün olduğunu
14:20
to createyaratmak reasonsnedenleri for ourselveskendimizi
323
848245
2512
anlamamız için çok değeri fırsatlar.
14:22
to becomeolmak the distinctiveayırıcı people that we are.
324
850757
3578
Bu nedenle zor seçimler bir lanet değil
14:26
And that's why hardzor choicesseçimler are not a curselanet
325
854335
2620
Tanrı'nın bir lutfü.
14:29
but a godsenddevlet kuşu.
326
856955
1650
Teşekkürler.
14:30
Thank you.
327
858605
2671
(Alkış)
14:33
(ApplauseAlkış)
328
861276
3295
Translated by Demet Kayabaşı
Reviewed by ilker Gül

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Ruth Chang - Philosopher
Ruth Chang asks why some choices are so hard — and what that means for the human condition.

Why you should listen

When Ruth Chang graduated from college, she was presented with a choice: Should she pursue a career in philosophy, or a career in law? Soon after finishing Harvard Law School and dipping her toe in the legal world, she regretted her decision and switched paths. She went off to Oxford University to study philosophy and has been a philosopher studying choice, freedom, value and action ever since.

Chang's research focuses on decision-making and the human condition: How do we exercise our freedom through the choices we make? She studies the relationship between reason and value, and how we navigate the sea of pros and cons as we make decisions that shape our lives.

More profile about the speaker
Ruth Chang | Speaker | TED.com