ABOUT THE SPEAKERS
Hans Rosling - Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus.

Why you should listen

Even the most worldly and well-traveled among us have had their perspectives shifted by Hans Rosling. A professor of global health at Sweden's Karolinska Institute, his work focused on dispelling common myths about the so-called developing world, which (as he pointed out) is no longer worlds away from the West. In fact, most of the Third World is on the same trajectory toward health and prosperity, and many countries are moving twice as fast as the west did.

What set Rosling apart wasn't just his apt observations of broad social and economic trends, but the stunning way he presented them. Guaranteed: You've never seen data presented like this. A presentation that tracks global health and poverty trends should be, in a word: boring. But in Rosling's hands, data sings. Trends come to life. And the big picture — usually hazy at best — snaps into sharp focus.

Rosling's presentations were grounded in solid statistics (often drawn from United Nations and World Bank data), illustrated by the visualization software he developed. The animations transform development statistics into moving bubbles and flowing curves that make global trends clear, intuitive and even playful. During his legendary presentations, Rosling took this one step farther, narrating the animations with a sportscaster's flair.

Rosling developed the breakthrough software behind his visualizations through his nonprofit Gapminder, founded with his son and daughter-in-law. The free software — which can be loaded with any data — was purchased by Google in March 2007. (Rosling met the Google founders at TED.)

Rosling began his wide-ranging career as a physician, spending many years in rural Africa tracking a rare paralytic disease (which he named konzo) and discovering its cause: hunger and badly processed cassava. He co-founded Médecins sans Frontièrs (Doctors without Borders) Sweden, wrote a textbook on global health, and as a professor at the Karolinska Institut in Stockholm initiated key international research collaborations. He's also personally argued with many heads of state, including Fidel Castro.

Hans Rosling passed away in February 2017. He is greatly missed.


More profile about the speaker
Hans Rosling | Speaker | TED.com
Ola Rosling - Director of the Gapminder Foundation
Ola Rosling is the director and co-founder of the Gapminder Foundation. Previously, he was the Google Public Data product manager.

Why you should listen
To fight devastating ignorance, we have to be more systematic about spreading facts that matter. In this talk with Hans Rosling, Ola teaches 4 ways to quickly learn more about the world of facts.
More profile about the speaker
Ola Rosling | Speaker | TED.com
TEDSalon Berlin 2014

Hans and Ola Rosling: How not to be ignorant about the world

Hans and Ola Rosling: Dünyayla ilgili nasıl cahil kalmamalı

Filmed:
5,377,171 views

Dünya hakkında ne kadar şey biliyorsunuz?Hans Rosling, ünlü küresel nüfus, sağlık ve gelir verisi (ve çok fazla uzun göstergeciyle) şablonlarıyla, bildiğinizi düşündüğünüz şeyler hakkında yanılmanız ihtimalinin oldukça yüksek olduğunu kanıtlıyor. Seyirci için hazırladığı ufak sınava siz de katılın ve sonrasında Hans'ın oğlu Ola ile daha az cahil olmanın 4 pratik yolunu öğrenin.
- Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus. Full bio - Director of the Gapminder Foundation
Ola Rosling is the director and co-founder of the Gapminder Foundation. Previously, he was the Google Public Data product manager. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
HansHans RoslingRosling: I'm going to asksormak you
0
663
2403
Hans Rosling: Sizlere 3 tane
00:15
threeüç multipleçoklu choiceseçim questionssorular.
1
3066
1325
çok şıklı soru soracağım.
00:16
Use this devicecihaz. Use this devicecihaz to answerCevap.
2
4391
3731
Bu cihazı kullanarak cevap verin.
00:20
The first questionsoru is, how did the numbernumara
3
8122
2555
İlk soru, doğal sebeplerden
00:22
of deathsölümler perbaşına yearyıl
4
10677
2121
dolayı gerçekleşen
00:24
from naturaldoğal disasterafet,
5
12798
1292
yıllık ölüm sayısı
00:26
how did that changedeğişiklik duringsırasında the last centuryyüzyıl?
6
14090
2601
son yüzyılda nasıl değişmiştir ?
00:28
Did it more than doubleçift,
7
16691
1379
İki katından fazla artmış mıdır,
00:30
did it remainkalmak about the sameaynı in the worldDünya as a wholebütün,
8
18070
2782
bütün dünyada neredeyse
aynı oranda mı kalmıştır,
00:32
or did it decreaseazaltmak to lessaz than halfyarım?
9
20852
2374
yoksa yarıdan daha az
bir orana mı düşmüştür ?
00:35
Please answerCevap A, B or C.
10
23226
2404
Lütfen A, B veya C olarak cevaplayın.
00:37
I see lots of answerscevaplar. This is much
fasterDaha hızlı than I do it at universitiesüniversiteler.
11
25630
4100
Çok fazla cevap görüyorum. Bu
üniversitelerde yaptıklarımdan çok daha hızlı.
00:41
They are so slowyavaş. They keep
thinkingdüşünme, thinkingdüşünme, thinkingdüşünme.
12
29730
3157
Çok yavaşlar, sürekli düşünüyorlar, düşünüyorlar.
00:44
Oh, very, very good.
13
32887
2022
Güzel çok, çok güzel.
00:46
And we go to the nextSonraki questionsoru.
14
34909
1863
Şimdi sıradaki soruya geçiyoruz.
00:48
So how long did womenkadınlar 30 yearsyıl oldeski
15
36772
2659
Dünya üzerinde 30 yaşındaki kadınlar
00:51
in the worldDünya go to schoolokul:
16
39431
2096
ne kadar süre okula gitmişlerdir;
00:53
sevenYedi yearsyıl, fivebeş yearsyıl or threeüç yearsyıl?
17
41527
2034
yedi yıl, beş yıl ya da üç yıl?
00:55
A, B or C? Please answerCevap.
18
43561
6503
A, B veya C? Lütfen cevaplayın.
01:02
And we go to the nextSonraki questionsoru.
19
50064
2038
Şimdi de sıradaki soruya geçiyoruz.
01:04
In the last 20 yearsyıl, how did the percentageyüzde
20
52102
3921
Son 20 yılda, çok ileri derecede
01:08
of people in the worldDünya
21
56023
1827
fakirlik içinde yaşayan
01:09
who livecanlı in extremeaşırı povertyyoksulluk changedeğişiklik?
22
57850
2217
insanların oranı nasıl değişmiştir?
01:12
ExtremeAşırı povertyyoksulluk — not havingsahip olan
enoughyeterli foodGıda for the day.
23
60067
2561
İleri derece fakirlik: bir günlük yiyeceği olmayan.
01:14
Did it almostneredeyse doubleçift,
24
62628
2061
Neredeyse 2 katına mı çıkmıştır,
01:16
did it remainkalmak more or lessaz the sameaynı,
25
64689
1549
aşağı yukarı aynı mı kalmıştır,
01:18
or did it halveyarıya indirmek?
26
66238
1513
yoksa yarıya mı düşmüştür?
01:19
A, B or C?
27
67751
4020
A, B veya C?
01:23
Now, answerscevaplar.
28
71771
3156
Şimdi cevaplar,
01:26
You see,
29
74927
1094
Görüyorsunuz,
01:28
deathsölümler from naturaldoğal disastersafetler in the worldDünya,
30
76021
1725
dünyada doğal afetlerden ölenleri
01:29
you can see it from this graphgrafik here,
31
77746
1922
burdaki grafikte görebilirsiniz,
01:31
from 1900 to 2000.
32
79668
2780
1900'lerden 2000'lere kadar.
01:34
In 1900, there was about halfyarım a millionmilyon people
33
82448
3255
1900'lerde, yaklaşık
yarım milyon kadar insan
01:37
who diedvefat etti everyher yearyıl from naturaldoğal disastersafetler:
34
85703
2087
doğal afetler nedeniyle ölüyordu;
01:39
floodssel, earthquakesDepremler, volcanicvolkanik
eruptionErüpsiyonu, whateverher neyse, droughtskuraklık.
35
87790
5097
seller, depremler, volkanik
patlamalar, vesaire, kıtlık.
01:44
And then, how did that changedeğişiklik?
36
92887
2720
Ve sonra, bu nasıl değişti?
01:47
GapminderGapminder askeddiye sordu the publichalka açık in Swedenİsveç.
37
95607
3486
Gapminder İsviçre'de halka sordu.
01:51
This is how they answeredcevap.
38
99093
1859
İşte böyle cevapladılar,
01:52
The Swedishİsveç dili publichalka açık answeredcevap like this:
39
100952
1929
İsveç halkı böyle cevap verdi:
01:54
FiftyElli percentyüzde thought it had doubledkatına,
40
102881
1472
%50'si iki katına çıktığını,
01:56
38 percentyüzde said it's more or lessaz the sameaynı,
41
104353
2205
%38'i aşağı yukarı aynı kaldığını,
01:58
12 said it had halvedyarıya.
42
106558
2098
%12'si de yarıya düştüğünü belirtti.
Bu afet araştırmacılarından
gelen en iyi bilgi,
02:00
This is the besten iyi dataveri from the disasterafet researchersaraştırmacılar,
43
108656
2652
02:03
and it goesgider up and down,
44
111308
2966
artıyor ve azalıyor
02:06
and it goesgider to the Secondİkinci WorldDünya WarSavaş,
45
114274
2552
ve sonra 2. dünya savaşına gidiyor
02:08
and after that it startsbaşlar to falldüşmek and it keepstutar fallingdüşen
46
116826
3400
ve bundan sonra düşmeye
başlıyor ve düşmeye devam ediyor
02:12
and it's down to much lessaz than halfyarım.
47
120226
1846
ve yarıdan çok daha azına kadar düşüyor.
02:14
The worldDünya has been much, much more capableyetenekli
48
122072
2608
Dünya, insanları bundan korumak için
02:16
as the decadeson yıllar go by
49
124680
1614
on yıllar geçtikçe,
02:18
to protectkorumak people from this, you know.
50
126294
2391
çok ama çok daha fazla kabiliyete sahip.
02:20
So only 12 percentyüzde of the Swedesİsveçliler know this.
51
128685
2866
Yani İsveçlilerin sadece %12'si bunu biliyor.
02:23
So I wentgitti to the zooHayvanat Bahçesi and I askeddiye sordu the chimpsşempanzeler.
52
131551
2491
Bir hayvanat bahçesine
gittim ve şempanzelere sordum.
02:26
(LaughterKahkaha) (ApplauseAlkış)
53
134042
9846
(Kahkaha) (Alkışlar)
02:39
The chimpsşempanzeler don't watch the eveningakşam newshaber,
54
147458
3799
Şempanzeler akşam haberlerini izlemiyorlar,
02:43
so the chimpsşempanzeler,
55
151257
1458
şempanzeler,
02:44
they chooseseçmek by randomrasgele, so the
Swedesİsveçliler answerCevap worsedaha da kötüsü than randomrasgele.
56
152715
3432
rastgele seçtiler, yani İsveçliler
rastgeleden daha kötü cevap verdiler.
02:48
Now how did you do?
57
156147
2939
Peki siz ne yaptınız ?
02:51
That's you.
58
159086
2962
Bu sizsiniz.
02:54
You were beatendövülmüş by the chimpsşempanzeler.
59
162048
2225
Şempanzeler tarafından yenildiniz.
02:56
(LaughterKahkaha)
60
164273
1790
(Kahkahalar)
02:58
But it was closekapat.
61
166063
2975
Ama yakındı.
03:01
You were threeüç timeszamanlar better than the Swedesİsveçliler,
62
169038
4021
İsveçlilerden üç kat daha iyiydiniz,
03:05
but that's not enoughyeterli.
63
173059
1243
ama bu yeterli değil.
03:06
You shouldn'tolmamalı comparekarşılaştırmak yourselfkendin to Swedesİsveçliler.
64
174302
2582
Kendinizi İsveçlilerle karşılaştırmamalısınız.
03:08
You mustşart have higherdaha yüksek ambitionsemelleri in the worldDünya.
65
176884
3531
Dünyada daha büyük hedefleriniz olmalı.
Şimdi şuradaki diğer cevaba
bakalım; okuldaki kadınlar.
03:12
Let's look at the nextSonraki answerCevap here: womenkadınlar in schoolokul.
66
180415
3408
Burada, erkeklerin 8 yıl gittiğini görebilirsiniz.
03:15
Here, you can see menerkekler wentgitti eightsekiz yearsyıl.
67
183823
2016
03:17
How long did womenkadınlar go to schoolokul?
68
185839
1781
Kadınlar ne kadar süre okula gittiler ?
03:19
Well, we askeddiye sordu the Swedesİsveçliler like this,
69
187620
2749
İsveçliler şöyle demiş
03:22
and that givesverir you a hintipucu, doesn't it?
70
190369
2217
ve bu size ipucu veriyor değil mi ?
03:24
The right answerCevap is probablymuhtemelen the one
71
192586
2362
Doğru cevap muhtemelen,
03:26
the fewesten az Swedesİsveçliler pickedseçilmiş, isn't it?
72
194948
2735
en az İsveçlinin seçtiği değil mi ?
(Kahkahalar)
03:29
(LaughterKahkaha)
73
197683
1503
Bakalım, bakalım, işte geliyor.
03:31
Let's see, let's see. Here we come.
74
199186
2438
03:33
Yes, yes, yes, womenkadınlar have almostneredeyse caughtyakalandı up.
75
201624
4401
Evet, evet, evet, kadınlar neredeyse yetişmiş.
03:38
This is the U.S. publichalka açık.
76
206025
3413
Bu Birleşik Devletler halkı.
03:41
And this is you. Here you come.
77
209438
3875
Ve bu da sizsiniz. İşte geliyor.
03:45
OohOoh.
78
213313
4012
Oh.
03:49
Well, congratulationstebrik ederiz, you're
twiceiki defa as good as the Swedesİsveçliler,
79
217325
1829
Valla tebrikler, İsveçlilerin
2 katı daha iyisiniz.
03:51
but you don't need me —
80
219154
2420
Ama bana ihtiyacınız yok ---
03:53
So how come? I think it's like this,
81
221574
4814
Peki nasıl oluyor? Şöyle düşünüyorum,
03:58
that everyoneherkes is awarefarkında that there are countriesülkeler
82
226388
2722
herkes kızların büyük zorluklar yaşadığı
04:01
and there are areasalanlar
83
229110
1104
bazı ülkelerin, bazı yerlerin
04:02
where girlskızlar have great difficultieszorluklar.
84
230214
2138
olduğunun farkında.
04:04
They are stoppeddurduruldu when they go to schoolokul,
85
232352
1908
Okula gittiklerinde durduruluyorlar
04:06
and it's disgustingiğrenç.
86
234260
2065
ve bu mide bulandırıcı.
04:08
But in the majorityçoğunluk of the worldDünya,
87
236325
1897
Ama dünyanın çoğunluğunda,
04:10
where mostçoğu people in the worldDünya livecanlı,
88
238222
1687
dünyadaki insanların çoğunun yaşadığı yerlerde,
04:11
mostçoğu countriesülkeler, girlskızlar todaybugün go to schoolokul
89
239909
2982
ülkelerin çoğunda, kızlar okula gidiyor
04:14
as long as boysçocuklar, more or lessaz.
90
242891
2539
aşağı yukarı erkeklerle aynı oranda.
04:17
That doesn't mean that genderCinsiyet equityhisse senedi is achievedelde,
91
245430
2059
Bu cinsiyet eşitliğinin
sağlandığı anlamına gelmiyor,
04:19
not at all.
92
247489
2084
hem de hiç.
Hâlâ çok kötü sınırlandırmalara
maruz kalıyorlar,
04:21
They still are confinedsınırlı to terriblekorkunç, terriblekorkunç limitationssınırlamaları,
93
249573
4541
04:26
but schoolingeğitim is there in the worldDünya todaybugün.
94
254114
2232
ama bugün eğitimde
dünyanın geldiği yer burası.
04:28
Now, we missbayan the majorityçoğunluk.
95
256346
4095
Şimdi, çoğunluğu kaçırıyoruz.
04:32
When you answerCevap, you answerCevap
accordinggöre to the worsten kötü placesyerler,
96
260441
3323
Cevap verdiğinizde, en kötü
yerlere göre cevap veriyorsunuz.
04:35
and there you are right, but you missbayan the majorityçoğunluk.
97
263764
2856
Ve orada haklısınız,
ama çoğunluğu kaçırıyorsunuz.
04:38
What about povertyyoksulluk?
98
266620
1476
Peki yoksulluk konusunda?
04:40
Well, it's very clearaçık that povertyyoksulluk here
99
268096
2903
Burada yoksulluk gayet açık şekilde,
04:42
was almostneredeyse halvedyarıya,
100
270999
1775
neredeyse yarıya inmiş
04:44
and in U.S., when we askeddiye sordu the publichalka açık,
101
272774
1679
ve Birleşik Devletler'de hakla sorduğumuzda,
04:46
only fivebeş percentyüzde got it right.
102
274453
3984
sadece %5 doğru noktada.
04:50
And you?
103
278437
2869
Peki siz?
04:53
AhAh, you almostneredeyse madeyapılmış it to the chimpsşempanzeler.
104
281306
3858
Neredeyse şempanzelere yetiştiniz.
04:57
(LaughterKahkaha) (ApplauseAlkış)
105
285164
2361
(Kahkaha) (Alkış)
04:59
That little, just a fewaz of you!
106
287525
5617
Çok ufak, çok az bir kısmınız!
05:05
There mustşart be preconceivedönyargılı ideasfikirler, you know.
107
293142
3679
Bazı basmakalıp
düşünceler var biliyorsunuz.
05:08
And manyçok in the richzengin countriesülkeler,
108
296821
1794
Ve pek çok zengin ülkede,
05:10
they think that oh, we can never endson extremeaşırı povertyyoksulluk.
109
298615
3660
asla aşırı yoksulluğun
bitirilemeyeceğini düşünenler var.
05:14
Of coursekurs they think so,
110
302275
1653
Tabii ki böyle düşünüyorlar,
05:15
because they don't even know what has happenedolmuş.
111
303928
2964
çünkü neler olduğu hakkında
bir fikirleri bile yok.
05:18
The first thing to think about the futuregelecek
112
306892
2350
Gelecek hakkında düşünmenin ilk yolu,
05:21
is to know about the presentmevcut.
113
309242
2021
şu an hakkında bilgi sahibi olmaktır.
05:23
These questionssorular were a fewaz of the first onesolanlar
114
311263
3052
Bu sorular Gapminder Vakfında
yürüttüğümüz Cehalet Projesinin
05:26
in the pilotpilot phaseAşama of the IgnoranceCehalet ProjectProje
115
314315
3385
başlangıç evresindekilerden
05:29
in GapminderGapminder FoundationVakfı that we runkoş,
116
317700
3020
sadece bir kaç tanesi.
Ve bu proje, geçen yıl başlatıldı,
05:32
and it was startedbaşladı, this projectproje, last yearyıl
117
320720
2796
05:35
by my bosspatron, and alsoAyrıca my sonoğul, OlaOla RoslingRosling. (LaughterKahkaha)
118
323516
4406
patronum ve aynı zamanda oğlum
Ola Rosling tarafından. (Kahkahalar)
05:39
He's cofounderkurucularından and directoryönetmen,
119
327922
1582
Kendisi kuruculardan ve yönetici
05:41
and he wanted, OlaOla told me
120
329504
1544
ve istediği, bana bunu söyledi;
05:43
we have to be more systematicsistematik
121
331048
2560
yıkıcı bir cehaletle savaşırken,
05:45
when we fightkavga devastatingyıkıcı ignorancecehalet.
122
333608
1873
daha sistemli olmalıyız.
05:47
So alreadyzaten the pilotspilotlar revealortaya çıkartmak this,
123
335481
2218
Ve ilk çalışmalar şunu gösteriyor,
05:49
that so manyçok in the publichalka açık scoreGol worsedaha da kötüsü than randomrasgele,
124
337699
3210
halk içinde rastgele tercihlerden daha
kötü yapan çok fazla insan var,
05:52
so we have to think about preconceivedönyargılı ideasfikirler,
125
340909
2083
bu yüzden bu basmakalıp fikirler
hakkında düşünmemiz gerek,
05:54
and one of the mainana preconceivedönyargılı ideasfikirler
126
342992
2028
ve bunlar arasındaki
temel düşüncelerden biri,
05:57
is about worldDünya incomegelir distributiondağıtım.
127
345020
1869
dünyadaki gelir dağılımı hakkında.
05:58
Look here. This is how it was in 1975.
128
346889
3831
Buraya bakın. 1975'te durum böyleydi.
06:02
It's the numbernumara of people on eachher incomegelir,
129
350720
3219
Bu her gelirden insanların sayısı,
06:05
from one dollardolar a day —
130
353939
2891
günde 1 dolardan itibaren —
06:08
(ApplauseAlkış)
131
356830
2451
(Alkış)
06:11
See, there was one humpkambur here,
132
359281
2075
Gördünüz mü burda bir tepe var,
06:13
around one dollardolar a day,
133
361356
1898
günde bir dolar civarında,
06:15
and then there was one humpkambur here
134
363254
1456
birde burda bir tepe var,
06:16
somewherebir yerde betweenarasında 10 and 100 dollarsdolar.
135
364710
2015
10 ile 100 dolar arasında bir yerde.
06:18
The worldDünya was two groupsgruplar.
136
366725
1746
Dünya iki gruptu.
06:20
It was a cameldeve worldDünya, like a cameldeve with two humpsHumps,
137
368471
3610
Deve gibiydi, iki hörgüçlü bir deve
06:24
the poorfakir onesolanlar and the richzengin onesolanlar,
138
372081
2012
fakirler ve zenginler
06:26
and there were fewerDaha az in betweenarasında.
139
374093
1564
ve arada kalan bir kaçı.
06:27
But look how this has changeddeğişmiş:
140
375657
2169
Ama bakın nasıl değişti:
06:29
As I go forwardileri, what has changeddeğişmiş,
141
377826
1826
İleri gittikçe, ne değişmiş,
06:31
the worldDünya populationnüfus has grownyetişkin,
142
379652
1656
dünya nüfusu çoğaldı
06:33
and the humpsHumps startbaşlama to mergebirleşmek.
143
381308
2768
ve hörgüçler birleşmeye başladı.
06:36
The loweralt humpsHumps mergedbirleşti with the upperüst humpkambur,
144
384076
2770
Alçaktaki hörgüç yüksektekiyle birleşti ve
06:38
and the cameldeve dieskalıp and we have a dromedarydromedary worldDünya
145
386846
3127
deve öldü ve tek hörgüçlü bir dünyamız oldu,
06:41
with one humpkambur only.
146
389973
2255
sadece bir hörgüçle.
06:44
The percentyüzde in povertyyoksulluk has decreasedazalma.
147
392228
1924
Yoksulluk oranı azaldı.
06:46
Still it's appallingkorkunç
148
394152
1577
Hala çok fazla kişinin
06:47
that so manyçok remainkalmak in extremeaşırı povertyyoksulluk.
149
395729
3201
aşırı yoksul olarak kalması çok korkunç.
06:50
We still have this groupgrup, almostneredeyse a billionmilyar, over there,
150
398930
3023
Hâlâ böyle insanlar var,
nerdeyse bir milyar kişi
06:53
but that can be endedbitti now.
151
401953
3049
ama bu şimdi sonlandırılabilir.
06:57
The challengemeydan okuma we have now
152
405002
2303
Şimdiki zorlu görevimiz
06:59
is to get away from that,
understandanlama where the majorityçoğunluk is,
153
407305
2808
bundan uzak durmak,
çoğunluğun nerede olduğunu anlamak
07:02
and that is very clearlyAçıkça showngösterilen in this questionsoru.
154
410113
3244
ve bu soruda da bu açıkça gözüküyor.
07:05
We askeddiye sordu, what is the percentageyüzde of the world'sDünyanın en
155
413357
2233
Şu bizim yıllardır kızamık ve diğer şeylere
07:07
one-year-oldbir yaşında childrençocuklar who have got those
156
415590
1654
karşı kullandığımız basit aşıları
07:09
basictemel vaccinesaşılar againstkarşısında measlesKızamık and other things
157
417244
2610
kullanan bir yaşındaki çocukların
07:11
that we have had for manyçok yearsyıl:
158
419854
1493
dünyadaki oranı nedir diye sorduk:
07:13
20, 50 or 80 percentyüzde?
159
421347
2022
Yüzde 20, 50 ya da 80?
07:15
Now, this is what the U.S.
publichalka açık and the Swedishİsveç dili answeredcevap.
160
423369
4073
Şimdi, bunlar Birleşik Devletler
halkının ve İsveçlilerin cevapları.
07:19
Look at the Swedishİsveç dili resultsonuç:
161
427442
876
İsveçlilerinkine bakalım:
07:20
you know what the right answerCevap is.
162
428318
2062
Doğru cevap hangisi biliyorsunuz.
07:22
(LaughterKahkaha)
163
430380
3673
(Kahkahalar)
07:26
Who the heckkahrolası is a professorprofesör of
globalglobal healthsağlık in that countryülke?
164
434053
3503
Yahu kim bu ülkede küresel sağlık profesörü?
07:29
Well, it's me. It's me.
165
437556
1672
Benim tabii ki. Benim.
07:31
(LaughterKahkaha)
166
439228
1962
(Kahkahalar)
07:33
It's very difficultzor, this. It's very difficultzor.
167
441190
2482
Bu çok zor. Çok zor.
07:35
(ApplauseAlkış)
168
443672
3098
(Alkış)
07:38
HoweverAncak, Ola'sOla approachyaklaşım
169
446770
3714
Şu var ki, Ola'nın ne bildiğimizi ölçmeye
07:42
to really measureölçmek what we know madeyapılmış headlineshaber başlıkları,
170
450484
3158
olan yaklaşımı gazetelere manşet oldu.
07:45
and CNNCNN publishedyayınlanan these resultsSonuçlar on theironların web
171
453642
3063
CNN bu sonuçları internet sitesinde gösterdi ve
07:48
and they had the questionssorular there, millionsmilyonlarca answeredcevap,
172
456705
2147
milyonların cevapladığı sorular ordaydı ve
07:50
and I think there were about 2,000 commentsyorumlar,
173
458852
3482
sanırım 2000 civarı yorum vardı.
07:54
and this was one of the commentsyorumlar.
174
462334
2313
Ve yorumlardan biri şuydu:
07:56
"I betbahis no memberüye of the mediamedya
passedgeçti the testÖlçek," he said.
175
464647
3544
"Eminim ki hiçbir basın mensubu bu testi geçememiştir."
08:00
So OlaOla told me, "Take these devicescihazlar.
176
468191
2639
Ola bana dedi ki; "Al bu cihazları.
08:02
You are inviteddavet to mediamedya conferenceskonferanslar.
177
470830
1705
Basın konferanslarına davetlisin sen.
08:04
Give it to them and measureölçmek what the mediamedya know."
178
472535
2277
Bunu onlara ver ve ne biliyorlar ölç bakalım."
08:06
And ladiesBayan and gentlemenbeyler,
179
474812
1924
İşte bayanlar ve baylar,
08:08
for the first time, the informalresmi olmayan resultsSonuçlar
180
476736
2677
ilk kez, Amerikan basınıyla yapılan bir konferansın
08:11
from a conferencekonferans with U.S. mediamedya.
181
479413
3925
gayriresmi sonuçları burada.
08:15
And then, latelyson zamanlarda, from the EuropeanAvrupa UnionBirliği mediamedya.
182
483338
4886
Ve sonra, yakın zamanda,
Avrupa Birliği medyasından gelen sonuçlar.
08:20
(LaughterKahkaha)
183
488224
1268
(Kahkahalar)
08:21
You see, the problemsorun is not that people
184
489492
2205
Gördünüz mü, problem insanların
08:23
don't readokumak and listen to the mediamedya.
185
491697
1948
basını takip etmemesi değil.
08:25
The problemsorun is that the
mediamedya doesn't know themselveskendilerini.
186
493645
4219
Problem basının daha kendisini bilmemesi.
08:29
What shall-acak we do about this, OlaOla?
187
497864
1581
Bu konuda ne yapmalıyız, Ola?
08:31
Do we have any ideasfikirler?
188
499445
1498
Hiç fikrimiz var mı?
08:32
(ApplauseAlkış)
189
500943
11094
(Alkış)
08:44
OlaOla RoslingRosling: Yes, I have an ideaFikir, but first,
190
512037
3709
Ola Rosling: Evet, bir fikrim var, ama önce
08:47
I'm so sorry that you were beatendövülmüş by the chimpsşempanzeler.
191
515746
3815
şempanzeler tarafından
yenildiğiniz için çok üzgünüm.
08:51
FortunatelyNeyse ki, I will be ableyapabilmek to comfortkonfor you
192
519561
2633
Neyse ki, ben bunun
neden sizin suçunuz olmadığını
08:54
by showinggösterme why it was not your faulthatası, actuallyaslında.
193
522194
4559
göstererek sizi rahatlatacağım aslında.
08:58
Then, I will equipdonatmak you with some trickspüf nokta
194
526753
2022
Ardından, bir daha ki sefere
şempanzeleri yenmeniz için
09:00
for beatingdayak the chimpsşempanzeler in the futuregelecek.
195
528775
2090
sizi bir kaç numarayla donatacağım.
09:02
That's basicallytemel olarak what I will do.
196
530865
2214
Basitçe yapacaklarım bunlar.
09:05
But first, let's look at why are we so ignorantcahil,
197
533079
2203
Ama önce, neden bu kadar
cahiliz ona bir bakalım.
09:07
and it all startsbaşlar in this placeyer.
198
535282
2607
Hepsi burada başlıyor.
09:09
It's HudiksvallHudiksvall. It's a cityŞehir in northernkuzey Swedenİsveç.
199
537889
3690
Hudiksvall. İsveç'in kuzeyinde bir şehir.
09:13
It's a neighborhoodKomşuluk where I grewbüyüdü up,
200
541579
3797
Benim büyüdüğüm ve
09:17
and it's a neighborhoodKomşuluk with a largegeniş problemsorun.
201
545376
3601
büyük bir probleme sahip bir muhit.
09:20
ActuallyAslında, it has exactlykesinlikle the sameaynı problemsorun
202
548977
1986
Aslında, sizin büyüdüğünüz yerlerin de
09:22
whichhangi existedvar in all the neighborhoodsmahalleler
203
550963
2609
sahip olduğu
aynı probleme sahip.
09:25
where you grewbüyüdü up as well.
204
553572
1348
09:26
It was not representativetemsilci. Okay?
205
554920
2662
Bu temsili değildi. Tamam mı?
09:29
It gaveverdi me a very biasedönyargılı viewgörünüm
206
557582
2443
Bana bu gezegende yaşamın
nasıl olduğuyla ilgili
09:32
of how life is on this planetgezegen.
207
560025
2348
çok önyargılı bir bakış kazandırmıştı.
09:34
So this is the first pieceparça of the ignorancecehalet puzzlebulmaca.
208
562373
2992
Dolayısıyla, bu cahiliyet
yapbozunun ilk parçası.
09:37
We have a personalkişisel biasönyargı.
209
565365
1272
Kişisel önyargılarımız var.
09:38
We have all differentfarklı experiencesdeneyimler
210
566637
2113
Dahil olduğumuz topluluklar ve
09:40
from communitiestopluluklar and people we meetkarşılamak,
211
568750
1640
tanıştığımız insanlar bize
farklı deneyimler kazandırıyor.
09:42
and on topüst of this, we startbaşlama schoolokul,
212
570390
2987
Üstüne üstlük, okula başlıyoruz ve
09:45
and we addeklemek the nextSonraki problemsorun.
213
573377
1921
bir diğer problemi eklemiş oluyoruz.
09:47
Well, I like schoolsokullar,
214
575298
1144
Yani, okulları seviyorum
09:48
but teachersöğretmenler tendeğiliminde to teachöğretmek outdatedmodası geçmiş worldviewsdünya görüşleri,
215
576442
5087
ama öğretmenler zaman aşımına uğramış
dünya görüşlerini öğretmeye meyilli
09:53
because they learnedbilgili something
when they wentgitti to schoolokul,
216
581529
2601
çünkü okulda bir şeyler öğrendiler ve
09:56
and now they describetanımlamak this worldDünya to the studentsöğrencilerin
217
584130
2553
şimdi hiçbir art niyet olmaksızın
09:58
withoutolmadan any badkötü intentionsniyetleri,
218
586683
2206
o dünyayı öğrencilere aktarıyorlar.
10:00
and those bookskitaplar, of coursekurs, that are printedbasılı
219
588889
2229
Ve o kitaplar, tabii ki, basılı olanlar
10:03
are outdatedmodası geçmiş in a worldDünya that changesdeğişiklikler.
220
591118
2931
bu değişen dünyada demode kalıyorlar.
10:06
And there is really no practiceuygulama
221
594049
1247
Ve öğretim materyallerini
10:07
to keep the teachingöğretim materialmalzeme up to datetarih.
222
595296
3249
güncel tutmak için hiçbir
uygulama yok gerçekten.
10:10
So that's what we are focusingodaklanma on.
223
598545
1984
Odaklandığımız şey de bu.
Demek ki, elimizde
10:12
So we have these outdatedmodası geçmiş factsGerçekler
224
600529
1569
kişisel önyargılarımızın
üzerine eklediğimiz demode unsurlar var.
10:14
addedkatma on topüst of our personalkişisel biasönyargı.
225
602098
2934
10:17
What happensolur nextSonraki is newshaber, okay?
226
605032
2476
Bir sonraki adım haberler, tamam mı?
10:19
An excellentMükemmel journalistgazeteci knowsbilir how to pickalmak
227
607508
2517
Kusursuz bir gazeteci haber olacak
10:22
the storyÖykü that will make headlineshaber başlıkları,
228
610025
2406
hikayeleri toplamasını bilir
10:24
and people will readokumak it because it's sensationalsansasyonel.
229
612431
2599
ve insanlar da bunu
okuyacaktır çünkü sansasyonel.
10:27
UnusualOlağandışı eventsolaylar are more interestingilginç, no?
230
615030
3965
Sıradışı olaylar daha ilgi çekici, değil mi?
10:30
And they are exaggeratedabartılı,
231
618995
1715
Ve abartılmışlardır,
10:32
and especiallyözellikle things we're afraidkorkmuş of.
232
620710
3429
özellikle korktuğumuz şeyler.
10:36
A sharkköpek balığı attacksaldırı on a Swedishİsveç dili personkişi
233
624139
2428
İsveçli bir kimsenin başına gelen köpek balığı saldırısı
10:38
will get headlineshaber başlıkları for weekshaftalar in Swedenİsveç.
234
626567
3715
haftalarca başlıkları süsleyecektir İsveç'te.
10:42
So these threeüç skewedetkiye sahip sourceskaynaklar of informationbilgi
235
630282
3719
Yani bu üç çarpık bilgi kaynağından
10:46
were really hardzor to get away from.
236
634001
3275
uzaklaşmak çok zordu, değil mi?
10:49
They kindtür of bombardbombardıman us
237
637276
1631
Bir bakıma bizi bombardımana tutup
10:50
and equipdonatmak our mindus with a lot of strangegarip ideasfikirler,
238
638907
3806
zihnimizi bir sürü garip fikirlerle donatıyorlar
10:54
and on topüst of it we put the very thing
239
642713
2737
ve biz de bunun üstüne
bizi insan yapan en önemli şeyi,
10:57
that makesmarkaları us humansinsanlar, our humaninsan intuitionsezgi.
240
645450
5266
insani sezgimizi koyuyoruz.
11:02
It was good in evolutionevrim.
241
650716
2176
Bu evrim sırasında iyiydi.
11:04
It helpedyardım etti us generalizegenellemek
242
652892
1258
Bu genelleme yapmamıza
11:06
and jumpatlama to conclusionssonuçlar very, very fasthızlı.
243
654150
2258
ve anlamadan hemen sonuca
varmamıza yardım etti.
11:08
It helpedyardım etti us exaggerateabartmak what we were afraidkorkmuş of,
244
656408
3968
Korktuğumuz şeyleri
abartmamıza yardım etti.
11:12
and we seekaramak causalitynedensellik where there is noneYok,
245
660376
3284
Olmayan yerde aciliyet arıyoruz ve
11:15
and we then get an illusionyanılsama of confidencegüven
246
663660
4937
sonrasında, ortalamanın üstünde
11:20
where we believe that we are the besten iyi cararaba driverssürücüleri,
247
668597
3006
en iyi sürücülerin biz olduğumuza dair
11:23
aboveyukarıdaki the averageortalama.
248
671603
1740
özgüven yanılsaması ediniyoruz.
11:25
EverybodyHerkes answeredcevap that questionsoru,
249
673343
1362
Herkes şu soruyu cevapladı,
11:26
"Yeah, I drivesürücü carsarabalar better."
250
674705
1269
"Evet, ben daha iyi araba sürüyorum."
11:27
Okay, this was good evolutionarilyevrimsel,
251
675974
2297
Tamam, bu evrimsel olarak iyiydi ama
11:30
but now when it comesgeliyor to the worldviewdünya görüşü,
252
678271
1833
konu dünya görüşüne gelince,
11:32
it is the exactkesin reasonneden why it's upsideüst taraf down.
253
680104
2862
bunun tepe taklak olmasının sebebi de aynı.
11:34
The trendseğilimler that are increasingartan are insteadyerine fallingdüşen,
254
682966
2923
Düşeceğine yükselen trendler
11:37
and the other way around,
255
685889
1582
ve bir de tam tersi,
11:39
and in this casedurum, the chimpsşempanzeler
use our intuitionsezgi againstkarşısında us,
256
687471
4000
bu durumda şempanzeler bizim
sezgilerimizi bize karşı kullanıyorlar ve
11:43
and it becomesolur our weaknesszayıflık insteadyerine of our strengthkuvvet.
257
691471
3440
bu bizim güçlü yanımız
olacağına zayıflığımız oluyor.
11:46
It was supposedsözde to be our strengthkuvvet, wasn'tdeğildi it?
258
694911
2483
Güya güçlü yanımız olmalıydı, değil mi?
11:49
So how do we solveçözmek suchböyle problemssorunlar?
259
697394
2372
Peki böyle problemleri nasıl çözüyoruz?
11:51
First, we need to measureölçmek it,
260
699766
1675
İlk olarak ölçmemiz sonra da
11:53
and then we need to cureÇare it.
261
701441
1402
tedavi etmemiz lazım.
11:54
So by measuringölçme it we can understandanlama
262
702843
2532
Bunu ölçerek cahilliğin yapısının
11:57
what is the patternmodel of ignorancecehalet.
263
705375
2324
ne olduğunu anlayabiliriz.
11:59
We startedbaşladı the pilotpilot last yearyıl,
264
707699
1536
Geçen sene kılavuzu başlattık,
12:01
and now we're prettygüzel sure that we will encounterkarşılaşma
265
709235
2469
şimdi eminiz ki bütün dünyada
12:03
a lot of ignorancecehalet acrosskarşısında the wholebütün worldDünya,
266
711704
3581
bir sürü cahillikle karşı karşıya geleceğiz
12:07
and the ideaFikir is really to
267
715285
3613
ve fikir, bunu gerçekten
12:10
scaleölçek it up to all domainsetki alanları
268
718898
1977
iklim, nesli tükenen türler, insan hakları,
12:12
or dimensionsboyutlar of globalglobal developmentgelişme,
269
720875
2548
cinsiyet eşitliği, enerji, finans gibi
12:15
suchböyle as climateiklim, endangerednesli tehlike altında olan speciesTürler, humaninsan rightshaklar,
270
723423
4082
tüm alanlara ya da küresel gelişme
12:19
genderCinsiyet equalityeşitlik, energyenerji, financemaliye.
271
727505
3210
boyutlarına yükseltmek.
12:22
All differentfarklı sectorsSektörler have factsGerçekler,
272
730715
2733
Her sektörün kendi gerçekleri
12:25
and there are organizationsorganizasyonlar tryingçalışıyor to spreadYAYILMIŞ
273
733448
1596
ve bu gerçekler hakkında farkındalık
12:27
awarenessfarkında olma about these factsGerçekler.
274
735044
1926
yaymaya çalışan kuruluşlar var.
12:28
So I've startedbaşladı actuallyaslında contactingbaşvurma some of them,
275
736970
3704
Ben de gerçekten bazılarıyla iletişime geçerek,
12:32
like WWFWWF and AmnestyAf Örgütü InternationalUluslararası and UNICEFUNICEF,
276
740674
3341
Dünya Doğayı Koruma Vakfı,
Uluslararası Af Örgütü ve UNICEF gibi
12:36
and askingsormak them, what are your favoritesevdiğim factsGerçekler
277
744015
2598
ve onlara halkın bilmediğini düşündükleri
12:38
whichhangi you think the publichalka açık doesn't know?
278
746613
1893
gerçekleri sorarak başladım.
12:40
Okay, I gathertoplamak those factsGerçekler.
279
748506
1578
Tamam, bu gerçekleri bir araya getirdim.
12:42
ImagineHayal a long listliste with, say, 250 factsGerçekler.
280
750084
3535
Diyelim ki 250 maddeli,
uzun bir liste düşünün.
12:45
And then we pollAnket the publichalka açık
281
753619
1299
Sonra halka soruyoruz ve
12:46
and see where they scoreGol worsten kötü.
282
754918
1937
en kötü sayıyı nerede aldıklarını görüyoruz.
12:48
So we get a shorterdaha kısa listliste
283
756855
1346
Ve berbat sonuçların olduğu
12:50
with the terriblekorkunç resultsSonuçlar,
284
758201
1056
daha kısa bir liste hazırlıyoruz,
12:51
like some fewaz examplesörnekler from HansHans,
285
759257
2549
Hans'ın verdiği örnektekiler gibi
12:53
and we have no problemsorun findingbulgu these kindsçeşit
286
761806
1917
ki bu berbat sonuçları bulurken
12:55
of terriblekorkunç resultsSonuçlar.
287
763723
1215
hiç zorluk çekmiyoruz.
12:56
Okay, this little shortlistkısa liste, what
are we going to do with it?
288
764938
2845
Tamam, kısa liste burada,
ne yapacağız onunla?
12:59
Well, we turndönüş it into a knowledgebilgi certificatesertifika,
289
767783
4126
Onu bir bilgi sertifikasına dönüştürüyoruz,
13:03
a globalglobal knowledgebilgi certificatesertifika,
290
771909
1862
bir küresel bilgi sertifikası.
13:05
whichhangi you can use, if you're a largegeniş organizationorganizasyon,
291
773771
2903
Ve eğer büyük bir organizasyon ya da okul
13:08
a schoolokul, a universityÜniversite, or maybe a newshaber agencyAjans,
292
776674
3755
ya da bir üniversite ya da
belki bir haber ajansıysan
13:12
to certifytasdik yourselfkendin as globallyküresel knowledgeablebilgili.
293
780429
3628
bununla küresel olarak
bilgili olduğunu tasdikleyebilirsin.
13:16
BasicallyTemel olarak meaninganlam, we don't hirekiralama people
294
784057
2963
Yani, şempanzelerle aynı puanı yapanları
13:19
who scoreGol like chimpanzeesşempanzelerin.
295
787020
2270
işe almıyoruz.
13:21
Of coursekurs you shouldn'tolmamalı.
296
789290
2360
Tabii ki almamalısınız da.
13:23
So maybe 10 yearsyıl from now,
297
791650
2271
Yani belki bundan 10 yıl sonra,
13:25
if this projectproje succeedsbaşarılı,
298
793921
1992
eğer bu proje başarılı olursa,
13:27
you will be sittingoturma in an interviewröportaj
299
795913
2248
bir röportaj da bütün bu çılgın
13:30
havingsahip olan to filldoldurmak out this crazyçılgın globalglobal knowledgebilgi.
300
798161
4206
küresel bilgileri aktarıyor olacaksınız.
13:34
So now we come to the practicalpratik trickspüf nokta.
301
802367
3363
İşte şimdi pratik numaralara geliyoruz.
13:37
How are you going to succeedbaşarılı olmak?
302
805730
1904
Nasıl başarılı olacaksınız?
13:39
There is, of coursekurs, one way,
303
807634
3579
Burada tabii ki bir yol var,
13:43
whichhangi is to sitoturmak down lategeç nightsgece
304
811213
1737
ki bu da gece geç saatlere kadar oturup
13:44
and learnöğrenmek all the factsGerçekler by heartkalp
305
812950
2155
bütün haberleri okuyarak
13:47
by readingokuma all these reportsraporlar.
306
815105
1768
bütün gerçekleri ezberlemek.
13:48
That will never happenolmak, actuallyaslında.
307
816873
2012
Aslında bu hiç gerçekleşmeyecek.
13:50
Not even HansHans thinksdüşünüyor that's going to happenolmak.
308
818885
2709
Hans bile bunun gerçekleşeceğini düşünmüyor.
13:53
People don't have that time.
309
821594
1373
İnsanların bu kadar vakti yok.
13:54
People like shortcutskısayolları, and here are the shortcutskısayolları.
310
822967
3383
İnsanlar kestirme yolları sever
ve işte kestirme yollar:
13:58
We need to turndönüş our intuitionsezgi into strengthkuvvet again.
311
826350
2774
Sezgilerimizi tekrar güce çevirmeliyiz.
14:01
We need to be ableyapabilmek to generalizegenellemek.
312
829124
1444
Genelleme yapabilmeliyiz.
14:02
So now I'm going to showgöstermek you some trickspüf nokta
313
830568
2105
Şimdi size yanlış düşüncelerin,
14:04
where the misconceptionsyanlış are turneddönük around
314
832673
2550
genel olarak kabul edilmiş
kurallara döndüğü
14:07
into ruleskurallar of thumbbaşparmak.
315
835223
3208
bir kaç numara göstereceğim.
14:10
Let's startbaşlama with the first misconceptionyanlış kanı.
316
838431
2014
İlk yanlış düşünceyle başlayalım.
14:12
This is very widespreadyaygın.
317
840445
1637
Bu oldukça yaygın.
14:14
Everything is gettingalma worsedaha da kötüsü.
318
842082
1866
Her şey kötüye gidiyor.
14:15
You heardduymuş it. You thought it yourselfkendin.
319
843948
3270
Duydunuz. Kendiniz de düşündünüz.
14:19
The other way to think is, mostçoğu things improveiyileştirmek.
320
847218
3029
Düşünmenin diğer yolu, çoğu şey gelişiyor.
14:22
So you're sittingoturma with a questionsoru in frontön of you
321
850247
2136
Önünüzde bir soruyla
oturuyorsunuz ve emin değilsiniz.
14:24
and you're unsureemin değilseniz. You should guesstahmin "improveiyileştirmek."
322
852383
3233
"Gelişmek"i tahmin etmelisiniz.
14:27
Okay? Don't go for the worsedaha da kötüsü.
323
855616
2984
Tamam mı? En kötüsünü düşünmeyin.
14:30
That will help you scoreGol better on our teststestler.
324
858600
2363
Bu testlerimizde daha iyi
puanlar almanıza yardım edecek.
14:32
(ApplauseAlkış)
325
860963
1216
(Alkış)
14:34
That was the first one.
326
862179
4226
Bu ilkiydi.
14:38
There are richzengin and poorfakir
327
866405
1759
Zenginler ve fakirler var
14:40
and the gapboşluk is increasingartan.
328
868164
1466
ve ara gittikçe açılıyor.
14:41
It's a terriblekorkunç inequalityeşitsizlik.
329
869630
1655
Bu korkunç bir eşitsizlik.
14:43
Yeah, it's an unequaleşitsiz worldDünya,
330
871285
2201
Evet, bu eşit olmayan bir dünya ama
14:45
but when you look at the dataveri, it's one humpkambur.
331
873486
2325
verilere baktığın zaman bir yükselti var.
14:47
Okay? If you feel unsureemin değilseniz,
332
875811
1854
Tamam mı? Emin olamıyorsan
14:49
go for "the mostçoğu people are in the middleorta."
333
877665
2753
"Çoğu insan orta kararda." diye düşün.
14:52
That's going to help you get the answerCevap right.
334
880418
1983
Bu sana cevabı doğru
vermende yardım edecek.
14:54
Now, the nextSonraki preconceivedönyargılı ideaFikir is
335
882401
3707
Şimdi, sıradaki yerleşmiş fikir;
14:58
first countriesülkeler and people need to be very, very richzengin
336
886108
3625
sosyal gelişme gösterebilmeleri için
ülkelerin ve insanların
çok zengin olmaları gerektiği.
15:01
to get the socialsosyal developmentgelişme
337
889733
2326
15:04
like girlskızlar in schoolokul and be readyhazır for naturaldoğal disastersafetler.
338
892059
3451
Okuyan kızlar ve doğal
afetlere hazır olma durumu gibi.
15:07
No, no, no. That's wrongyanlış.
339
895510
1686
Hayır, hayır, hayır. Bu doğru değil.
15:09
Look: that hugeKocaman humpkambur in the middleorta
340
897196
2120
Bakın; şu ortadaki yükseltinin
15:11
alreadyzaten have girlskızlar in schoolokul.
341
899316
2443
halihazırda okula giden kızları var.
15:13
So if you are unsureemin değilseniz, go for the
342
901759
2328
Emin değilseniz,
"çoğunluk zaten buna sahip" diye düşünün.
15:16
"the majorityçoğunluk alreadyzaten have this,"
343
904087
1395
15:17
like electricityelektrik and girlskızlar in
schoolokul, these kindsçeşit of things.
344
905482
3043
Elektrik ve okuyan kızlar gibi, bu tarz şeyler.
15:20
They're only ruleskurallar of thumbbaşparmak,
345
908525
2216
Bunlar genel kurallar yani
15:22
so of coursekurs they don't applyuygulamak to everything,
346
910741
2390
tabii ki her şeye uymuyorlar ama
15:25
but this is how you can generalizegenellemek.
347
913131
1657
genelleyebilmenizin yolu bu.
15:26
Let's look at the last one.
348
914788
1965
Sonuncusuna bakalım.
Eğer bir şey, evet, bu iyi,
15:28
If something, yes, this is a good one,
349
916753
3301
15:32
sharksKöpekbalıkları are dangeroustehlikeli.
350
920054
2173
köpek balıkları tehlikelidir.
15:34
No — well, yes, but they are not so importantönemli
351
922227
4399
Hayır- yani, evet, ama küresel istatistiklerde
15:38
in the globalglobal statisticsistatistik, that is what I'm sayingsöz.
352
926626
2976
pek önemli değiller,
söylemeye çalıştığım bu.
15:41
I actuallyaslında, I'm very afraidkorkmuş of sharksKöpekbalıkları.
353
929602
2531
Aslında ben köpek
balıklarından çok korkuyorum.
15:44
So as soonyakında as I see a questionsoru
about things I'm afraidkorkmuş of,
354
932133
2844
Bu yüzden, korktuğum
şeylerle alakalı bir soru gördüğümde,
15:46
whichhangi mightbelki be earthquakesDepremler, other religionsdinler,
355
934977
2933
depremler ya da diğer dinler olabilir,
15:49
maybe I'm afraidkorkmuş of terroriststeröristler or sharksKöpekbalıkları,
356
937910
3038
belki ben teröristlerden ya da
köpek balıklarından korkuyorum,
15:52
anything that makesmarkaları me feel,
357
940948
1159
düşünün ki
15:54
assumeüstlenmek you're going to exaggerateabartmak the problemsorun.
358
942107
2501
problemi abartacakmışsınız gibi
hissettiren her şey.
15:56
That's a rulekural of thumbbaşparmak.
359
944608
1837
Bu genel kabul görmüş bir kural.
15:58
Of coursekurs there are dangeroustehlikeli
things that are alsoAyrıca great.
360
946445
2159
Tabii ki aynı zamanda harika olan
pek çok tehlikeli şey var.
16:00
SharksKöpekbalıkları killöldürmek very, very fewaz.
That's how you should think.
361
948604
3585
Köpek balıkları çok nadir öldürür.
Böyle düşünmelisiniz.
16:04
With these fourdört ruleskurallar of thumbbaşparmak,
362
952189
3738
Bu dört genel kuralla,
16:07
you could probablymuhtemelen answerCevap better than the chimpsşempanzeler,
363
955927
3360
büyük ihtimalle şempanzelerden
daha iyi cevaplar verirsiniz.
16:11
because the chimpsşempanzeler cannotyapamam do this.
364
959287
1954
Çünkü şempanzeler bunları yapamaz.
16:13
They cannotyapamam generalizegenellemek these kindsçeşit of ruleskurallar.
365
961241
2603
Bu tür kuralları genelleyemezler.
16:15
And hopefullyinşallah we can turndönüş your worldDünya around
366
963844
4012
Ve inşallah sizi düzlüğe çıkarabilip
16:19
and we're going to beatdövmek the chimpsşempanzeler. Okay?
367
967856
2835
şempanzeleri yeneceğiz.Tamam mı?
16:22
(ApplauseAlkış)
368
970691
3921
(Alkış)
16:31
That's a systematicsistematik approachyaklaşım.
369
979160
2088
Bu sistematik bir yaklaşım.
16:33
Now the questionsoru, is this importantönemli?
370
981248
2564
Şimdi soru şu ki, bu önemli mi?
16:35
Yeah, it's importantönemli to understandanlama povertyyoksulluk,
371
983812
2726
Evet, fakirliği anlamak,
16:38
extremeaşırı povertyyoksulluk and how to fightkavga it,
372
986538
3247
sefaleti ve onunla nasıl
savaşılacağını anlamak,
16:41
and how to bringgetirmek girlskızlar in schoolokul.
373
989785
2045
kızları nasıl okula getireceğimizi anlamak.
16:43
When we realizegerçekleştirmek that actuallyaslında it's
succeedingbaşarılı, we can understandanlama it.
374
991830
4340
Aslında bunu anladığımızda
bu başarmaktır, anlayabiliriz.
16:48
But is it importantönemli for everyoneherkes elsebaşka
375
996170
1812
Ama bu, ölçeğin sonundaki zengini
16:49
who caresbakımları about the richzengin endson of this scaleölçek?
376
997982
2454
umursayan herkes için önemli.
16:52
I would say yes, extremelyson derece importantönemli,
377
1000436
2044
Aynı sebepten dolayı ben de
16:54
for the sameaynı reasonneden.
378
1002480
1509
evet, çok önemli derdim.
16:55
If you have a fact-basedgerçeklere dayalı worldviewdünya görüşü of todaybugün,
379
1003989
3065
Eğer günümüze dair gerçeğe
dayalı bir dünya görüşünüz varsa,
16:59
you mightbelki have a chanceşans to understandanlama
380
1007054
1618
gelecekte ne olacağını anlamak için
17:00
what's cominggelecek nextSonraki in the futuregelecek.
381
1008672
1754
bir fırsatınız olabilir.
17:02
We're going back to these two humpsHumps in 1975.
382
1010426
2438
1975'teki şu iki yükseltiye geri gelelim.
17:04
That's when I was borndoğmuş,
383
1012864
1350
Bu ben doğduğum zaman ve
17:06
and I selectedseçilmiş the WestBatı.
384
1014214
3019
batıyı seçtim.
17:09
That's the currentşimdiki EUAB countriesülkeler and NorthKuzey AmericaAmerika.
385
1017233
4183
Bu şu anki AB ülkeleri ve Kuzey Amerika.
17:13
Let's now see how the restdinlenme and the WestBatı compareskarşılaştırır
386
1021416
3383
Şimdi geri kalanlar ve Batı
ne kadar zengin olduğunuzu
17:16
in termsşartlar of how richzengin you are.
387
1024799
2081
neye göre kıyaslıyor.
17:18
These are the people who can affordparası yetmek
388
1026880
2251
Bunlar yurt dışına tatil için
17:21
to flyuçmak abroadyurt dışı with an airplaneuçak for a vacationtatil.
389
1029131
3578
uçakla gidebilen insanlar.
17:24
In 1975, only 30 percentyüzde of them livedyaşamış
390
1032709
3308
1975'te sadece %30'u
AB ve Kuzey Amerika'dan
17:28
outsidedışında EUAB and NorthKuzey AmericaAmerika.
391
1036017
2967
farklı yerlerde yaşıyorlardı.
17:30
But this has changeddeğişmiş, okay?
392
1038984
2329
Ama bu değişti, tamam mı?
17:33
So first, let's look at the changedeğişiklik up tillkadar todaybugün, 2014.
393
1041313
4743
İlk olarak, bugüne kadarki değişime bakalım, 2014.
17:38
TodayBugün it's 50/50.
394
1046056
1388
Bugün durum 50/50.
17:39
The WesternWestern dominationegemenlik is over, as of todaybugün.
395
1047444
3681
Bugünden itibaren
batı egemenliği sona erdi.
17:43
That's niceGüzel. So what's going to happenolmak nextSonraki?
396
1051125
2199
Bu güzel. Peki şimdi ne olacak?
17:45
Do you see the bigbüyük humpkambur? Did you see how it movedtaşındı?
397
1053324
3243
Büyük yükseltiyi görüyor musunuz?
Nasıl kaydı gördünüz mü?
17:48
I did a little experimentdeney. I wentgitti to the IMFIMF,
InternationalUluslararası MonetaryParasal FundFonu, websiteWeb sitesi.
398
1056567
6031
Küçük bir deney yaptım. Uluslararası
Para Fonu'nun internet sitesine girdim.
17:54
They have a forecasttahmin for the nextSonraki
fivebeş yearsyıl of GDPGSYİH perbaşına capitadüşen.
399
1062598
4163
Gelecek beş yıla göre kişi başına düşen
gayrisafi yurtiçi hasıla için tahminleri var.
17:58
So I can use that to go fivebeş yearsyıl into the futuregelecek,
400
1066761
3017
Her ülkenin gelir adaletsizliğinin
aynı kaldığını düşünerek,
18:01
assumingvarsayarak the incomegelir inequalityeşitsizlik
of eachher countryülke is the sameaynı.
401
1069778
3335
bunu beş yıl ileri gitmek için kullanabilirim.
18:05
I did that, but I wentgitti even furtherayrıca.
402
1073113
1927
Bunu yaptım, hatta daha ileri gittim.
18:07
I used those fivebeş yearsyıl for the nextSonraki 20 yearsyıl
403
1075040
3178
Bu beş yılı diğer bir 20 yıl için kullandım,
18:10
with the sameaynı speedhız, just as an
experimentdeney what mightbelki actuallyaslında happenolmak.
404
1078218
5277
bir deneyde gerçekten
olabileceği gibi aynı hızı kullanarak.
18:15
Let's movehareket into the futuregelecek.
405
1083495
1367
Hadi geleceğe gidelim.
18:16
In 2020, it's 57 percentyüzde in the restdinlenme.
406
1084862
5220
2020'de geri kalan için %57.
18:22
In 2025, 63 percentyüzde.
407
1090082
3036
2025'te %63.
18:25
2030, 68. And in 2035, the WestBatı is
outnumberedSayıca az in the richzengin consumertüketici marketpazar.
408
1093118
9237
2030, 68. Ve 2035'te zengin tüketen
kesimde batı az kaldı.
18:34
These are just projectionsprojeksiyonlar of
GDPGSYİH perbaşına capitadüşen into the futuregelecek.
409
1102355
3347
Bunlar sadece gelecekteki
kişi başına düşen hasılanın yansımaları.
18:37
Seventy-three873 tane percentyüzde of the richzengin consumerstüketicilerin
410
1105702
2355
Zengin tüketicilerin yüzde 73'ü
18:40
are going to livecanlı outsidedışında NorthKuzey AmericaAmerika and EuropeEurope.
411
1108057
3618
Kuzey Amerika ve Avrupa'dan
başka yerlerde yaşıyor olacak.
18:43
So yes, I think it's a good ideaFikir for
a companyşirket to use this certificatesertifika
412
1111675
4198
Yani evet, sanırım bir şirketin
gelecekte gerçeğe dayalı
18:47
to make sure to make fact-Aslında-
basedmerkezli decisionskararlar in the futuregelecek.
413
1115873
3407
kararlar alması için bu
sertifikayı kullanması iyi bir fikir.
18:51
Thank you very much.
414
1119280
1476
Çok teşekkürler.
18:52
(ApplauseAlkış)
415
1120756
2501
(Alkış)
19:00
BrunoBruno GiussaniGiussani: HansHans and OlaOla RoslingRosling!
416
1128184
2052
Bruno Giussani: Hans and Ola Rosling!
Translated by Öykü Doğan
Reviewed by Ramazan Şen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKERS
Hans Rosling - Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus.

Why you should listen

Even the most worldly and well-traveled among us have had their perspectives shifted by Hans Rosling. A professor of global health at Sweden's Karolinska Institute, his work focused on dispelling common myths about the so-called developing world, which (as he pointed out) is no longer worlds away from the West. In fact, most of the Third World is on the same trajectory toward health and prosperity, and many countries are moving twice as fast as the west did.

What set Rosling apart wasn't just his apt observations of broad social and economic trends, but the stunning way he presented them. Guaranteed: You've never seen data presented like this. A presentation that tracks global health and poverty trends should be, in a word: boring. But in Rosling's hands, data sings. Trends come to life. And the big picture — usually hazy at best — snaps into sharp focus.

Rosling's presentations were grounded in solid statistics (often drawn from United Nations and World Bank data), illustrated by the visualization software he developed. The animations transform development statistics into moving bubbles and flowing curves that make global trends clear, intuitive and even playful. During his legendary presentations, Rosling took this one step farther, narrating the animations with a sportscaster's flair.

Rosling developed the breakthrough software behind his visualizations through his nonprofit Gapminder, founded with his son and daughter-in-law. The free software — which can be loaded with any data — was purchased by Google in March 2007. (Rosling met the Google founders at TED.)

Rosling began his wide-ranging career as a physician, spending many years in rural Africa tracking a rare paralytic disease (which he named konzo) and discovering its cause: hunger and badly processed cassava. He co-founded Médecins sans Frontièrs (Doctors without Borders) Sweden, wrote a textbook on global health, and as a professor at the Karolinska Institut in Stockholm initiated key international research collaborations. He's also personally argued with many heads of state, including Fidel Castro.

Hans Rosling passed away in February 2017. He is greatly missed.


More profile about the speaker
Hans Rosling | Speaker | TED.com
Ola Rosling - Director of the Gapminder Foundation
Ola Rosling is the director and co-founder of the Gapminder Foundation. Previously, he was the Google Public Data product manager.

Why you should listen
To fight devastating ignorance, we have to be more systematic about spreading facts that matter. In this talk with Hans Rosling, Ola teaches 4 ways to quickly learn more about the world of facts.
More profile about the speaker
Ola Rosling | Speaker | TED.com