TEDxSonomaCounty
Mac Barnett: Why a good book is a secret door
Mac Barnett: İyi bir kitap neden gizli bir kapıdır
Filmed:
Readability: 3.1
1,882,886 views
Çocuk olmak gerçeküstüdür. Çocuk kitapları neden öyle olmasın? Bu ilgi çekici konuşmada, ödüllü yazar Mac Barnett sayfadan kaçan yazılardan, meraka kapı açan sanattan ve gerçek çocukların hayali bir balinaya ne dediklerinden bahsediyor.
Mac Barnett - Children's book author
Mac Barnett is a bestselling author of books for children. Full bio
Mac Barnett is a bestselling author of books for children. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Hi everybody. So my name is Mac.
0
439
2092
Merhabalar, ben Mac.
00:14
My job is that I lie to children,
1
2531
4058
Benim işim çocuklara yalan söylemek
00:18
but they're honest lies.
2
6589
2016
ama dürüst yalanlar.
00:20
I write children's books,
3
8605
1768
Çocuk kitapları yazıyorum
00:22
and there's a quote from Pablo Picasso,
4
10373
3228
ve Pablo Picasso'nun bir sözünü görüyorsunuz:
00:25
"We all know that Art is not truth.
5
13601
3186
"Sanatın hakikat olmadığını hepimiz biliyoruz.
00:28
Art is a lie that makes us realize truth
6
16787
3642
Sanat hakikati, en azından önümüze
hakikat diye konan şeyi
hakikat diye konan şeyi
00:32
or at least the truth that is
given us to understand.
given us to understand.
7
20429
2698
fark etmemizi sağlayan bir yalandır.
00:35
The artist must know the manner whereby
8
23127
2110
Sanatçı kendi yalanlarının hakikatine
00:37
to convince others of the
truthfulness of his lies."
truthfulness of his lies."
9
25237
4837
başkalarını nasıl inandıracağını
bilmek durumundadır."
bilmek durumundadır."
00:42
I first heard this when I was a kid,
10
30074
2858
Bu sözü ilk defa küçükken duymuştum
00:44
and I loved it,
11
32932
1691
ve çok sevmiştim
00:46
but I had no idea what it meant.
12
34623
2792
ama anlamı hakkında
en ufak bir fikrim bile yoktu.
en ufak bir fikrim bile yoktu.
00:49
(Laughter)
13
37415
1577
(Gülüşmeler)
00:50
So I thought, you know what, it's what I'm here
14
38992
1897
Ben de düşündüm ki, bugün sizinle
00:52
to talk to you today about, though,
15
40889
1619
bunları konuşmak için buradayım;
00:54
truth and lies, fiction and reality.
16
42508
2213
hakikat ve yalan, hikaye ve gerçek.
00:56
So how could I untangle
17
44721
1852
Bu birbirine karışmış
00:58
this knotted bunch of sentences?
18
46573
2527
cümleleri nasıl birbirinden ayırabilirim?
01:01
And I said, I've got PowerPoint.
Let's do a Venn diagram.
Let's do a Venn diagram.
19
49100
3427
Dedim ki, PowerPoint var.
Bir Venn şeması yapalım.
Bir Venn şeması yapalım.
01:04
["Truth. Lies."]
(Laughter)
(Laughter)
20
52527
2493
["Hakikat. Yalan."]
(Gülüşmeler)
(Gülüşmeler)
01:07
So there it is, right there, boom.
21
55020
1760
İşte, görüyorsunuz.
01:08
We've got truth and lies
22
56780
1705
Hakikat var ve gerçek var.
01:10
and then there's this little space,
23
58485
1072
Tam ortalarında da
01:11
the edge, in the middle.
24
59557
1561
küçük bir yer var.
01:13
That liminal space, that's art.
25
61118
6800
O belli belirsiz yer de, sanat.
01:19
All right. Venn diagram. (Laughter) (Applause)
26
67918
4997
Pekala. Venn şeması. (Gülüşmeler) (Alkış)
01:24
But that's actually not very helpful either.
27
72915
3026
Aslında bunun da pek yardımı dokunmuyor.
01:27
The thing that made me understand
28
75941
4375
Bu sözü ve sanatın,
01:32
that quote and really kind of what art,
29
80316
2490
en azından hikaye sanatının, ne olduğunu
01:34
at least the art of fiction, was,
30
82806
2217
anlamama yardımcı olan şey
01:37
was working with kids.
31
85023
1440
çocuklarla çalışmaktı.
01:38
I used to be a summer camp counselor.
32
86463
2260
Üniversitede okurken
01:40
I would do it on my summers off from college,
33
88723
2287
yaz kampı danışmanlığı yapıyordum
01:43
and I loved it.
34
91010
3379
ve işimi seviyordum.
01:46
It was a sports summer camp
35
94389
1759
Dört-altı yaş grubundaki çocuklar için
01:48
for four- to six-year-olds.
36
96148
1834
bir yaz spor kampıydı.
01:49
I was in charge of the four-year-olds,
37
97982
1646
Ben 4 dört yaş grubundan sorumluydum.
01:51
which is good, because
38
99628
1803
Bence bu oldukça güzeldi.
01:53
four-year-olds can't play
sports, and neither can I.
sports, and neither can I.
39
101431
3349
Çünkü dört yaşındakiler spor
yapamıyordu, benim gibi.
yapamıyordu, benim gibi.
01:56
(Laughter)
40
104780
1575
(Gülüşmeler)
01:58
I play sports at a four-year-old level,
41
106355
2925
Ben de dört yaşındaki bir çocuk
kadar spor yapabiliyorum.
kadar spor yapabiliyorum.
02:01
so what would happen is the kids would
42
109280
3717
Çocuklar kukaların etrafında top sürerlerdi
02:04
dribble around some cones, and then got hot,
43
112997
1699
sonra sıcaklayıp,
02:06
and then they would go sit underneath the tree
44
114696
2263
bir ağacın altına otururlardı.
02:08
where I was already sitting — (Laughter) —
45
116959
2845
Bense çoktan o ağacın
altında oturuyor olurdum
altında oturuyor olurdum
02:11
and I would just make up stories and tell them to them
46
119804
2545
ve onlara hikayeler uydururdum ya da
02:14
and I would tell them stories about my life.
47
122349
1819
hayatım hakkında hikayeler anlatırdım.
02:16
I would tell them about how, on the weekends,
48
124168
1743
Haftasonları eve gidip,
02:17
I would go home and I would
spy for the Queen of England.
spy for the Queen of England.
49
125911
3215
İngiltere Kraliçesi için casusluk
yaptığımı anlatırdım.
yaptığımı anlatırdım.
02:21
And soon, other kids
50
129126
3321
Bir süre sonra
02:24
who weren't even in my group of kids,
51
132447
1840
benim grubumdan olmayan çocuklar
02:26
they would come up to me, and they would say,
52
134287
1469
yanıma gelip şöyle derlerdi;
02:27
"You're Mac Barnett, right?
53
135756
1912
"Sen Mac Barnett'sin, değil mi?"
02:29
You're the guy who spies for the Queen of England."
54
137668
3069
"İngiltere Kraliçesi için
casusluk yapan adam?"
casusluk yapan adam?"
02:32
And I had been waiting my whole life for strangers
55
140737
3222
Hayatım boyunca tanımadığım
insanların yanıma gelerek
insanların yanıma gelerek
02:35
to come up and ask me that question.
56
143959
2430
bana bu soruyu sormalarını beklemiştim.
02:38
In my fantasy, they were svelte Russian women,
57
146389
2273
Tabi ki hayallerimde, bu insanlar
02:40
but, you know, four-year-olds —
58
148662
1237
zarif, Rus kadınlardı ama
02:41
you take what you can get in Berkeley, California.
59
149899
4629
Berkeley, California'da elinizde
ne varsa onunla yetinmeniz gerekiyor.
ne varsa onunla yetinmeniz gerekiyor.
02:46
And I realized that the stories that I was telling
60
154528
4428
Sonra şunu fark ettim ki
anlattığım hikayeler,
anlattığım hikayeler,
02:50
were real in this way that was familiar to me
61
158956
3497
bana tanıdık geliyordu, gerçekti
02:54
and really exciting.
62
162453
1205
ve beni heyecanlandırıyordu.
02:55
I think the pinnacle of this for
me — I'll never forget this —
me — I'll never forget this —
63
163658
2206
Sanırım bu konuda yaşadığım
en ilginç şey -hiç unutmam -
en ilginç şey -hiç unutmam -
02:57
there was this little girl
named Riley. She was tiny,
named Riley. She was tiny,
64
165864
2823
Riley adında küçük bir
kız vardı. Minicikti,
kız vardı. Minicikti,
03:00
and she used to always take
out her lunch every day
out her lunch every day
65
168687
2439
her gün yemeğini çıkarırdı
03:03
and she would throw out her fruit.
66
171126
2340
ve meyvesini fırlatıp atardı.
03:05
She would just take her fruit,
67
173466
1408
Her gün, annesinin koyduğu
03:06
her mom packed her a melon every day,
68
174874
1348
kavunu eline alır,
03:08
and she would just throw it in the ivy
69
176222
1749
sarmaşıkların arasına fırlatırdı.
03:09
and then she would eat fruit snacks
70
177971
2313
Sonra da meyveli jelibon ve
puding falan yerdi.
puding falan yerdi.
03:12
and pudding cups, and I was like, "Riley,
71
180284
2373
Ben de şöyle dedim, "Riley,
03:14
you can't do that, you
have to eat the fruit."
have to eat the fruit."
72
182657
3056
böyle yapmamalısın,
meyvelerini yemen lazım."
meyvelerini yemen lazım."
03:17
And she was like, "Why?"
73
185713
1817
O da, "Niye?" dedi.
03:19
And I was like, "Well, when
you throw the fruit in the ivy,
you throw the fruit in the ivy,
74
187530
1832
Ben de, "Meyveyi sarmaşıklara atarsan,
03:21
pretty soon, it's going to be overgrown with melons,"
75
189362
3892
yakında her yer kavunlarla
kaplanacak." dedim
kaplanacak." dedim
03:25
which is why I think I ended up
76
193254
2002
Sanırım bu yüzden,
03:27
telling stories to children and not
being a nutritionist for children.
being a nutritionist for children.
77
195256
5619
çocuk beslenme uzmanı olmak yerine
çocuklara hikaye anlatıyorum.
çocuklara hikaye anlatıyorum.
03:32
And so Riley was like, "That will never happen.
78
200875
1888
Riley, "Böyle bir şey olmaz."
03:34
That's not going to happen."
79
202763
1100
"Öyle olmayacak." dedi.
03:35
And so, on the last day of camp,
80
203863
3051
Ben de, kampın son gününde
03:38
I got up early and I got a big cantaloupe
81
206914
2453
erken kalktım ve marketten
03:41
from the grocery store
82
209367
2026
büyük bir kavun aldım.
03:43
and I hid it in the ivy,
83
211393
2102
Kavunu sarmaşıkların arasına sakladım ve
03:45
and then at lunchtime, I was like,
84
213495
1451
yemek arasında şöyle dedim,
03:46
"Riley, why don't you go over
there and see what you've done."
there and see what you've done."
85
214946
2675
"Riley, neden şuraya gidip
ne yaptığına bakmıyorsun?"
ne yaptığına bakmıyorsun?"
03:49
And — (Laughter) —
86
217621
3175
ve - (Gülüşmeler)-
03:52
she went trudging through
the ivy, and then her eyes
the ivy, and then her eyes
87
220796
2678
zar zor sarmaşıkların arasına
girdi ve gözleri faltaşı gibi
girdi ve gözleri faltaşı gibi
03:55
just got so wide, and she pointed out this melon
88
223474
2092
açılmış bir şekilde kafasından bile
03:57
that was bigger than her head,
89
225566
2114
büyük olan kavunu çıkardı.
03:59
and then all the kids ran over
there and rushed around her,
there and rushed around her,
90
227680
2970
Sonra bütün çocuklar
koşarak etrafına toplandı.
koşarak etrafına toplandı.
04:02
and one of the kids was like, "Hey,
91
230650
1587
Çocuklardan biri şöyle dedi,
04:04
why is there a sticker on this?"
92
232237
1889
"Hey, bunun üstünde niye etiket var?"
04:06
(Laughter)
93
234126
3224
(Gülüşmeler)
04:09
And I was like, "That is also why I say
94
237350
2469
Ben de, "İşte yine bu yüzden
04:11
do not throw your stickers in the ivy.
95
239819
2992
etiketlerinizi sarmaşıkların
arasına atmayın diyorum.
arasına atmayın diyorum.
04:14
Put them in the trash can. It
ruins nature when you do this."
ruins nature when you do this."
96
242811
5472
Çöpe atın. Buraya attığınızda
doğaya zarar veriyorsunuz." dedim.
doğaya zarar veriyorsunuz." dedim.
04:20
And Riley carried that melon around with her all day,
97
248283
5350
Riley kavunu gün boyunca yanında taşıdı
04:25
and she was so proud.
98
253633
2028
ve o kadar gururluydu ki.
04:27
And Riley knew she didn't
grow a melon in seven days,
grow a melon in seven days,
99
255661
4844
Ve Riley yedi günde kavun
yetiştirmediğini biliyordu
yetiştirmediğini biliyordu
04:32
but she also knew that she did,
100
260505
2936
ama yetiştirdiğini de biliyordu.
04:35
and it's a weird place,
101
263441
2216
Burası garip bir yer
04:37
but it's not just a place that kids can get to.
102
265657
2745
ama sadece çocukların
gidebileceği bir yer değil.
gidebileceği bir yer değil.
04:40
It's anything. Art can get us to that place.
103
268402
3532
Herhangi bir şey olabilir.
Sanat, bizi bu yere götürebilir.
Sanat, bizi bu yere götürebilir.
04:43
She was right in that place in the middle,
104
271934
1957
Riley tam da ortadaki yerdeydi,
04:45
that place which you could call art or fiction.
105
273891
3425
sanat ya da hikaye diyebileceğiniz yerde.
04:49
I'm going to call it wonder.
106
277316
2065
Ben bu yere merak diyeceğim.
04:51
It's what Coleridge called the
willing suspension of disbelief
willing suspension of disbelief
107
279381
2629
Coleridge de böyle demişti.
İnanmamanın kasıtlı bir şekilde
İnanmamanın kasıtlı bir şekilde
04:54
or poetic faith,
108
282010
1680
durdurulması ya da şiirsel inanç,
04:55
for those moments where a
story, no matter how strange,
story, no matter how strange,
109
283690
2410
ne kadar garip olursa olsun, bir hikayenin
04:58
has some semblance of the truth,
110
286100
2040
gerçeği andırması
05:00
and then you're able to believe it.
111
288140
1977
ve sizin, buna inanabiliyor olmanız.
05:02
It's not just kids who can get there.
112
290117
1630
Bunu yapan sadece çocuklar değil.
05:03
Adults can too, and we get there when we read.
113
291747
2689
Yetişkinler de yapabilir, okuyarak.
05:06
It's why in two days, people will be
114
294436
2250
İki gün sonra insanlar Dublin'de,
05:08
descending on Dublin to take the walking tour
115
296686
3534
Bloom Günü'nde yürüyüş turu yaparak,
05:12
of Bloomsday and see everything
that happened in "Ulysses,"
that happened in "Ulysses,"
116
300220
5605
"Ulysses"te gerçekleşen her şeyi görecekler,
05:17
even though none of that happened.
117
305825
2255
bu şeylerin hiçbiri
gerçekleşmemiş olsa bile.
gerçekleşmemiş olsa bile.
05:20
Or people go to London and they visit Baker Street
118
308080
2257
Ya da Sherlock Holmes'un
apartmanını görmek için
apartmanını görmek için
05:22
to see Sherlock Holmes' apartment,
119
310337
1472
Londra, Baker Caddesi'ne
05:23
even though 221B is just a number that was painted
120
311809
2127
gidecekler. 221B numarası,
05:25
on a building that never
actually had that address.
actually had that address.
121
313936
3146
o adrese sahip bile olmayan
bir bina üzerine yazılmış olsa bile.
bir bina üzerine yazılmış olsa bile.
05:29
We know these characters aren't real,
122
317082
1725
Bu karakterlerin gerçek
olmadığını biliyoruz
olmadığını biliyoruz
05:30
but we have real feelings about them,
123
318807
2620
fakat onlarla ilgili olan hislerimiz
gerçek ve bu hislere
gerçek ve bu hislere
05:33
and we're able to do that.
124
321427
1044
sahip olmak elimizde.
05:34
We know these characters aren't real,
125
322471
1893
Bu karakterlerin gerçek
olmadığını biliyoruz.
olmadığını biliyoruz.
05:36
and yet we also know that they are.
126
324364
3318
Bununla birlikte gerçek
olduklarını da biliyoruz.
olduklarını da biliyoruz.
05:39
Kids can get there a lot more easily than adults can,
127
327682
3656
Çocuklar bu noktaya yetişkinlerden
daha kolay bir şekilde ulaşıyor.
daha kolay bir şekilde ulaşıyor.
05:43
and that's why I love writing for kids.
128
331338
1553
İşte bu yüzden çocuklar için yazmayı
05:44
I think kids are the best audience
129
332891
1980
seviyorum. Bence çocuklar, edebi kurgu
05:46
for serious literary fiction.
130
334871
4389
için en iyi okuyucu kitlesi.
05:51
When I was a kid,
131
339260
2824
Ben çocukken
05:54
I was obsessed with secret door novels,
132
342084
2626
içinde gizli kapılar olan
romanlara kafayı takmıştım,
romanlara kafayı takmıştım,
05:56
things like "Narnia,"
133
344710
1161
"Narnia" gibi
05:57
where you would open a wardrobe
and go through to a magical land.
and go through to a magical land.
134
345871
3703
bir gardırobun kapağını açıp, büyülü
bir ülkeye gittiğiniz türden romanlara.
bir ülkeye gittiğiniz türden romanlara.
06:01
And I was convinced that secret doors really did exist
135
349574
2730
Gizli kapıların gerçekten var
olduğuna inanıyordum ve bu
olduğuna inanıyordum ve bu
06:04
and I would look for them and try to go through them.
136
352304
2028
kapıları arayarak içinden
geçmeye çalışırdım.
geçmeye çalışırdım.
06:06
I wanted to live and cross over into
that fictional world, which is —
that fictional world, which is —
137
354332
3744
O hayali dünyaya gidip,
orada yaşamak isterdim.
orada yaşamak isterdim.
06:10
I would always just open people's closet doors.
(Laughter)
(Laughter)
138
358076
5695
Bunun için de insanların gardıroplarını
açıp dururdum. (Gülüşmeler)
açıp dururdum. (Gülüşmeler)
06:15
I would just go through my mom's boyfriend's closet,
139
363771
2777
Annemin erkek arkadaşının
gardırobunun içini incelerdim,
gardırobunun içini incelerdim,
06:18
and there was not a secret magical land there.
140
366548
2250
orada gizli ve büyülü bir ülke falan yoktu.
06:20
There was some other weird stuff that
I think my mom should know about.
I think my mom should know about.
141
368798
2588
Annemin bilmesi gereken
başka garip şeyler vardı.
başka garip şeyler vardı.
06:23
(Laughter)
142
371386
1721
(Gülüşmeler)
06:25
And I was happy to tell her all about it.
143
373107
4165
Bunlardan anneme
bahsetmekten de gayet mutluydum.
bahsetmekten de gayet mutluydum.
06:31
After college, my first job was working
144
379545
4138
Üniversiteden sonraki ilk işimde
06:35
behind one of these secret doors.
145
383683
2548
böyle bir gizli kapı arkasında çalıştım.
06:38
This is a place called 826 Valencia.
146
386231
1957
826 Valencia adında bir yerdi.
06:40
It's at 826 Valencia Street
147
388188
2092
Valencia Sokağı, 826 numaradaydı,
06:42
in the Mission in San Francisco,
148
390280
2486
San Francisco'da Mission bölgesinde.
06:44
and when I worked there, there
was a publishing company
was a publishing company
149
392766
2026
Ben çalışırken 826 Valencia'da, kâr amacı
06:46
headquartered there called McSweeney's,
150
394792
2639
gütmeyen bir yayınevi olan McSweeney's'in
06:49
a nonprofit writing center called 826 Valencia,
151
397431
3154
merkezi vardı.
06:52
but then the front of it
152
400585
2205
Fakat ön tarafında
06:54
was a strange shop.
153
402790
1570
değişik bir dükkan vardı.
06:56
You see, this place was zoned retail,
154
404360
1427
Burası perakende satış için
06:57
and in San Francisco, they were
not going to give us a variance,
not going to give us a variance,
155
405787
3116
ayrılmış bir bölge ve bize
değişiklik izni vermeyeceklerdi.
değişiklik izni vermeyeceklerdi.
07:00
and so the writer who founded
it, a writer named Dave Eggers,
it, a writer named Dave Eggers,
156
408903
2887
Mekanın sahibi olan yazar Dave Eggers da
07:03
to come into compliance
with code, he said, "Fine,
with code, he said, "Fine,
157
411790
2339
kanuna karşı gelmemek için şöyle dedi,
07:06
I'm just going to build a pirate supply store."
158
414129
4376
"Peki, o zaman ben de korsanlar
için bir malzeme dükkanı yaparım."
için bir malzeme dükkanı yaparım."
07:10
And that's what he did. (Laughter)
159
418505
3078
Nitekim öyle de yaptı. (Gülüşmeler)
07:13
And it's beautiful. It's all wood.
160
421583
1951
Çok da güzel bir yer. Tamamen ahşap.
07:15
There's drawers you can pull out and get citrus
161
423534
1930
Çekmeceleri açıp, limon alıyorsunuz;
07:17
so you don't get scurvy.
162
425464
3019
iskorbit olmayasınız diye.
07:20
They have eyepatches in lots of colors,
163
428483
2148
Birçok renkte göz bandı var.
07:22
because when it's springtime, pirates want to go wild.
164
430631
2700
Çünkü bahar zamanı korsanlar
zıvanadan çıkmak istiyorlar.
zıvanadan çıkmak istiyorlar.
07:25
You don't know. Black is boring. Pastel.
165
433331
4343
Kesinlikle! Siyah sıkıcıdır.
Pastel renkler de vardı.
Pastel renkler de vardı.
07:29
Or eyes, also in lots of colors,
166
437674
1996
Ya da yine birçok renkte göz vardı.
07:31
just glass eyes, depending on how you want
167
439670
1805
Bildiğimiz cam gözler,
07:33
to deal with that situation.
168
441475
3712
o anda nasıl bir şey isterseniz.
07:37
And the store, strangely,
169
445187
3125
İlginç olan şey de, insanlar
07:40
people came to them and bought things,
170
448312
4012
dükkana gelip bir şeyler alıyorlardı.
07:44
and they ended up paying the rent
171
452324
1827
Bu sayede de gerçekteki
07:46
for our tutoring center, which was behind it,
172
454151
2064
eğitim merkezinin kirası çıkıyordu.
07:48
but to me, more important was the fact
173
456215
3052
Ama benim için önemli olan şey
07:51
that I think the quality of work you do,
174
459267
2651
yaptığınız işin kalitesidir.
07:53
kids would come and get instruction in writing,
175
461918
2486
Çocuklar gelerek, yazma
konusunda eğitim alıyorlardı
konusunda eğitim alıyorlardı
07:56
and when you have to walk this weird, liminal,
fictional space like this to go do your writing,
fictional space like this to go do your writing,
176
464404
4266
ve eğer yazmak için bu garip, küçük,
kurmaca yerden geçmek zorundaysanız;
kurmaca yerden geçmek zorundaysanız;
08:00
it's going to affect the kind of work that you make.
177
468670
3750
yapacağınız işi mutlaka etkileyecektir.
08:04
It's a secret door that you can walk through.
178
472420
2187
İçinden geçebileceğiniz
bir gizli kapı işte.
bir gizli kapı işte.
08:06
So I ran the 826 in Los Angeles,
179
474607
2751
Los Angeles'taki 826'yı ben işletiyordum
08:09
and it was my job to build the store down there.
180
477358
3482
ve aşağıdaki dükkanı da
inşa etmek benim işimdi.
inşa etmek benim işimdi.
08:12
So we have The Echo Park Time Travel Mart.
181
480840
3560
Bir de The Echo Park
Time Travel Mart'ımız var.
Time Travel Mart'ımız var.
08:16
That's our motto: "Whenever
you are, we're already then."
you are, we're already then."
182
484400
2840
Sloganımız da bu "Hangi zamanda iseniz,
biz çoktan o zamandayız.
biz çoktan o zamandayız.
08:19
(Laughter)
183
487240
3860
(Gülüşmeler)
08:23
And it's on Sunset Boulevard in Los Angeles.
184
491100
4757
Burası Los Angeles, Sunset
Bulvarı'nda ve cana yakın
Bulvarı'nda ve cana yakın
08:27
Our friendly staff is ready to help you.
185
495857
2110
çalışanlarımız size yardım etmeye hazırlar.
08:29
They're from all eras,
186
497967
2143
Her çağdan çalışanımız var,
08:32
including just the 1980s, that guy on the end,
187
500110
3609
1980'ler de dahil ama o sondaki adam
08:35
he's from the very recent past.
188
503719
2197
çok yakın geçmişten.
08:37
There's our Employees of the Month,
189
505916
1702
Ayın Çalışanları tablomuz.
08:39
including Genghis Khan, Charles Dickens.
190
507618
2986
Genghis Khan, Charles Dickens da var.
08:42
Some great people have come up through our ranks.
191
510604
2992
Buradan birçok müthiş insan geldi geçti.
08:45
This is our kind of pharmacy section.
192
513596
2351
Burası eczane bölümü gibi bir yer.
08:47
We have some patent medicines,
193
515947
1339
Hazır ilaçlar var,
08:49
Canopic jars for your organs,
194
517286
2351
organlarınız için
kanopik kavanozlar var.
kanopik kavanozlar var.
08:51
communist soap that says,
195
519637
1634
"Bu yıl için sabununuz bu."
08:53
"This is your soap for the year."
(Laughter)
(Laughter)
196
521271
4451
diyen komunist sabun var.
(Gülüşmeler)
(Gülüşmeler)
08:57
Our slushy machine broke
197
525722
2216
Açılış gecemizde buzlu içecek
08:59
on the opening night and
we didn't know what to do.
we didn't know what to do.
198
527938
2633
makinamız bozuldu ve ne
yapacağımızı bilemedik.
yapacağımızı bilemedik.
09:02
Our architect was covered in red syrup.
199
530571
2239
Mimarımızın üzeri tamamen
kırmızı şurup olmuştu.
kırmızı şurup olmuştu.
09:04
It looked like he had just murdered somebody,
200
532810
2474
Biraz önce cinayet işlemiş gibi görünüyordu,
09:07
which it was not out of the question
201
535284
1687
ki özellikle bu mimar için
09:08
for this particular architect,
202
536971
2050
bu gayet olasıydı ve
09:11
and we didn't know what to do.
203
539021
1586
ne yapacağımızı bilemiyorduk.
09:12
It was going to be the highlight of our store.
204
540607
1032
Dükkanımızın en ilgi
09:13
So we just put that sign on it that said,
205
541639
1345
çekici olayı olacaktı. Biz de
09:14
"Out of order. Come back yesterday."
(Laughter)
(Laughter)
206
542984
4505
üzerine "Arızalı. Dün tekrar deneyin." yazan
bir tabela astık. (Gülüşmeler)
bir tabela astık. (Gülüşmeler)
09:19
And that ended up being a better joke than slushies,
207
547489
2036
Bu tabela, buzlu içecek olayından daha
09:21
so we just left it there forever.
208
549525
4096
komik oldu ve tabelayı hiç indirmedik.
09:25
Mammoth Chunks. These things
weigh, like, seven pounds each.
weigh, like, seven pounds each.
209
553621
4313
Mamut Parçaları. Her
biri üç kilo ağırlığında.
biri üç kilo ağırlığında.
09:29
Barbarian repellent. It's full of salad
210
557934
2200
Barbar Kovucu. İçinde salata
09:32
and potpourri — things that barbarians hate.
211
560134
4578
ve potpori var. Barbarların
nefret ettiği şeyler yani.
nefret ettiği şeyler yani.
09:36
Dead languages.
212
564712
1958
Ölü diller.
09:38
(Laughter)
213
566670
2700
(Gülüşmeler)
09:41
Leeches, nature's tiny doctors.
214
569370
3080
Sülükler, doğanın minik doktorları.
09:44
And Viking Odorant, which
comes in lots of great scents:
comes in lots of great scents:
215
572450
3140
Viking Deodorantı. Birçok çeşidi
de var: ayak tırnağı,
de var: ayak tırnağı,
09:47
toenails, sweat and rotten vegetables, pyre ash.
216
575590
4005
ter, küflenmiş sebze, ölü insan külü.
09:51
Because we believe that Axe Body Spray
217
579595
2108
Çünkü Axe Vücut Spreyi'nin
koltuk altınızda değil, sadece
koltuk altınızda değil, sadece
09:53
is something that you should
only find on the battlefield,
only find on the battlefield,
218
581703
1663
savaş meydanında bulabileceğiniz
09:55
not under your arms.
(Laughter)
(Laughter)
219
583366
4194
bir şey olduğuna inanıyoruz.
(Gülüşmeler)
(Gülüşmeler)
09:59
And these are robot emotion chips,
220
587560
1984
Bunlar da robot duygu çipleri; bunlarla
10:01
so robots can feel love or fear.
221
589544
2227
aşkı ya da korkuyu hissedebilecekler.
10:03
Our biggest seller is Schadenfreude,
222
591771
1710
En çok satanımız ise Schadenfreude,
10:05
which we did not expect.
223
593481
1301
hiç beklemiyorduk.
10:06
(Laughter)
224
594782
1011
(Gülüşmeler)
10:07
We did not think that was going to happen.
225
595793
2447
Bunun olmasını beklemiyorduk.
10:10
But there's a nonprofit behind it,
226
598240
2261
Fakat bunun arkasında hiçbir kâr yok
10:12
and kids go through a door
that says "Employees Only"
that says "Employees Only"
227
600501
1980
ve çocuklar "Sadece Çalışanlar Girebilir"
10:14
and they end up in this space
228
602481
1215
yazan bir kapıdan geçerek
10:15
where they do homework and write stories
229
603696
2174
buraya gelip ödev yapıyorlar,
10:17
and make films and this is a book release party
230
605870
2460
hikayeler yazıp, film çekiyorlar.
10:20
where kids will read.
231
608330
1484
Bu da bir kitap partisi.
10:21
There's a quarterly that's published
232
609814
1902
Çocukların yazılarından oluşan
10:23
with just writing that's done by the kids
233
611716
1429
üç aylık bir dergi yayımlanıyor.
10:25
who come every day after school,
234
613145
1057
Her gün okuldan sonra
10:26
and we have release parties
235
614202
1528
geliyorlar, kitap partisi
10:27
and they eat cake and read for their parents
236
615730
2947
yapıyoruz, pasta yiyip
ailelerine kitap okuyorlar
ailelerine kitap okuyorlar
10:30
and drink milk out of champagne glasses.
237
618677
2852
ve şampanya bardağından süt içiyorlar.
10:33
And it's a very special space,
238
621529
3248
Burası çok özel bir yer.
10:36
because it's this weird space in the front.
239
624777
3219
Çünkü önden bakıldığında
garip bir yere benziyor.
garip bir yere benziyor.
10:39
The joke isn't a joke.
240
627996
3299
Bu şaka aslında bir şaka değil.
10:43
You can't find the seams on the fiction,
241
631295
2400
Bir kurguda hata bulamazsınız ve kurgunun
10:45
and I love that. It's this little bit of fiction
242
633695
2908
bu özelliğini çok severim.
Gerçek dünyayı koloni haline
Gerçek dünyayı koloni haline
10:48
that's colonized the real world.
243
636603
3262
getiren şey de bu küçücük kurgudur.
10:51
I see it as kind of a book in three dimensions.
244
639865
4057
Ben bunu üç boyutlu bir
kitap olarak görüyorum.
kitap olarak görüyorum.
10:55
There's a term called metafiction,
245
643922
2240
Üstkurmaca denilen bir kavram vardır.
10:58
and that's just stories about stories,
246
646162
4083
Hikayenin hikayesi anlamındadır
11:02
and meta's having a moment now.
247
650245
1575
ve şu an çok revaçta bir kavram.
11:03
Its last big moment was probably in the 1960s
248
651820
2025
Son revaçta olduğu zaman John Barth ve
11:05
with novelists like John Barth and William Gaddis,
249
653845
2677
William Gaddis gibi
romancıların olduğu 1960'lardı.
romancıların olduğu 1960'lardı.
11:08
but it's been around.
250
656522
1248
Fakat hiç kaybolmadı.
11:09
It's almost as old as storytelling itself.
251
657770
3541
Neredeyse hikaye anlatıcılığı kadar eski.
11:13
And one metafictive technique
252
661311
2540
Bir üstkurmaca tekniği de
11:15
is breaking the fourth wall. Right?
253
663851
1794
dördüncü duvarı kırmaktır. Değil mi?
11:17
It's when an actor will turn to the audience
254
665645
3250
Bir aktör seyircilere döner ve şöyle der,
11:20
and say, "I am an actor,
255
668895
1066
"Ben bir aktörüm,
11:21
these are just rafters."
256
669961
2591
bunlar da sadece kirişler."
11:24
And even that supposedly honest moment,
257
672552
2025
Sözde dürüst olan o anda bile
11:26
I would argue, is in service of the lie,
258
674577
2226
bahse girerim, bir yalan vardır.
11:28
but it's supposed to foreground the artificiality
259
676803
2756
Fakat o anın asıl amacı kurgunun
11:31
of the fiction.
260
679559
1687
sahteliğini ön plana çıkarmaktır.
11:33
For me, I kind of prefer the opposite.
261
681246
2149
Ben tam tersini yapmayı tercih ediyorum.
11:35
If I'm going to break down the fourth wall,
262
683395
2134
Eğer dördüncü duvarı yıkacaksam,
11:37
I want fiction to escape
263
685529
2343
kurgunun kaçıp
11:39
and come into the real world.
264
687872
2083
gerçek dünyaya gelmesini isterim.
11:41
I want a book to be a secret door that opens
265
689955
4599
Bir kitabın gizli bir
kapı olmasını ve açılarak
kapı olmasını ve açılarak
11:46
and lets the stories out into reality.
266
694554
2892
hikayeleri gerçek
hayata çıkarmasını isterim.
hayata çıkarmasını isterim.
11:49
And so I try to do this in my books.
267
697446
2981
Ben de kitaplarımda bunu yapmaya çalışıyorum.
11:52
And here's just one example.
268
700427
1543
İşte bir örnek.
11:53
This is the first book that I ever made.
269
701970
1922
İlk kitabım.
11:55
It's called "Billy Twitters
and his Blue Whale Problem."
and his Blue Whale Problem."
270
703892
2621
İsmi "Billy Twitters ve Mavi Balina Sorunu."
11:58
And it's about a kid who gets a blue whale as a pet
271
706513
2130
Evcil hayvan olarak mavi bir balina alan
12:00
but it's a punishment
272
708643
1586
fakat bu yüzden başına türlü
12:02
and it ruins his life.
273
710229
2475
şeyler gelip, hayatı alt üst
olan bir çocuğu anlatıyor.
olan bir çocuğu anlatıyor.
12:04
So it's delivered overnight by FedUp.
274
712704
2812
Balina bir gecede FedUp ile teslim ediliyor.
12:07
(Laughter)
275
715516
2590
(Gülüşmeler)
12:10
And he has to take it to school with him.
276
718106
1994
Balinayı okula götürmek zorunda kalıyor.
12:12
He lives in San Francisco —
277
720100
1354
San Francisco'da yaşıyor.
12:13
very tough city to own a blue whale in.
278
721454
2531
Bir balinaya sahip
olmak için zor bir şehir.
olmak için zor bir şehir.
12:15
A lot of hills, real estate is at a premium.
279
723985
4434
Çok fazla tepe var, ev
fiyatları uçmuş durumda.
fiyatları uçmuş durumda.
12:20
This market's crazy, everybody.
280
728419
2508
Piyasa çıldırmış durumda, millet.
12:22
But underneath the jacket is this case,
281
730927
3791
Ama kitap kılıfının içinde bir zarf var.
12:26
and that's the cover underneath the book, the jacket,
282
734718
4186
Kitap kapağıın altında
12:30
and there's an ad
283
738904
1380
bir reklam var.
12:32
that offers a free 30-day risk-free trial
284
740284
3243
Mavi bir balina için
12:35
for a blue whale.
285
743527
1899
30 günlük risksiz deneme teklifi sunuyor.
12:37
And you can just send in a
self-addressed stamped envelope
self-addressed stamped envelope
286
745426
2994
Kendinden adresli ve
pullu zarfı gönderiyorsunuz,
pullu zarfı gönderiyorsunuz,
12:40
and we'll send you a whale.
287
748420
3850
biz de size bir balina gönderiyoruz.
12:44
And kids do write in.
288
752270
4340
Çocuklar gerçekten de mektup yazıyorlar.
12:48
So here's a letter. It says, "Dear people,
289
756610
3408
Bir mektup şöyle, "Sevgili insanlar,
12:52
I bet you 10 bucks you won't send me a blue whale.
290
760018
3181
10 dolarına bahse girerim ki bana
mavi bir balina göndermeyeceksiniz.
mavi bir balina göndermeyeceksiniz.
12:55
Eliot Gannon (age 6)."
291
763199
2477
Eliot Gannon (yaş 6)."
12:57
(Laughter) (Applause)
292
765676
3674
(Gülüşmeler) (Alkış)
13:02
So what Eliot and the other kids
293
770838
2122
Eliot ve diğer çocuklar gibi mektup
13:04
who send these in get back
294
772960
2491
gönderenlere biz de
13:07
is a letter in very small print
from a Norwegian law firm —
from a Norwegian law firm —
295
775451
2925
Norveçli bir hukuk firmasından
çok küçük puntolarla yazılmış -
çok küçük puntolarla yazılmış -
13:10
(Laughter) —
296
778376
3961
(Gülüşmeler) - bir mektup gönderiliyor.
13:14
that says that due to a change in customs laws,
297
782337
3361
Mektupta gümrük kanunlarının
değişmesi nedeniyle balinanın
değişmesi nedeniyle balinanın
13:17
their whale has been held up in Sognefjord,
298
785698
2207
çok tatlı bir fiyort olan Sognefjord'da
13:19
which is a very lovely fjord,
299
787905
1224
kaldığı yazılıyor.
13:21
and then it just kind of talks about Sognefjord
300
789129
1464
Sonra Sognefjord'la ve Norveç
13:22
and Norwegian food for
a little while. It digresses.
a little while. It digresses.
301
790593
2480
yemekleriyle ilgili şeyler
yazılıyor ve konu değişiyor.
yazılıyor ve konu değişiyor.
13:25
(Laughter)
302
793073
1782
(Gülüşmeler)
13:28
But it finishes off by saying that
303
796767
1913
Balinanın sizden haber almaktan çok mutlu
13:30
your whale would love to hear from you.
304
798680
2734
olacağı söylenerek mektup bitiriliyor.
13:33
He's got a phone number,
305
801414
1586
Balinanın telefon numarası var,
13:35
and you can call and leave him a message.
306
803000
4714
arayabiliyor ya da mesaj gönderebiliyorsunuz.
13:39
And when you call and leave him a message,
307
807714
2576
Arayıp, mesaj bıraktığınızda
13:42
you just, on the outgoing message,
308
810290
1991
giden mesajda balina sesleri ve sonra
13:44
it's just whale sounds and then a beep,
309
812281
5118
bip sesi duyuyorsunuz.
13:49
which actually sounds a lot like a whale sound.
310
817399
3555
Gerçekten de balina sesine çok benziyor.
13:52
And they get a picture of their whale too.
311
820954
1980
Balinanın resmi bile gönderiliyor.
13:54
So this is Randolph,
312
822934
2531
Bu Randolph,
13:57
and Randolph belongs to a kid named Nico
313
825465
3341
Randolph'un sahibi Nico.
14:00
who was one of the first kids to ever call in,
314
828806
4282
Nico, arama yapan ilk çocuklardan
14:05
and I'll play you some of Nico's message.
315
833088
2310
ve size Nico'nun mesajını dinleteceğim.
14:07
This is the first message I ever got from Nico.
316
835398
4132
Nico'nun ilk mesajı.
14:11
(Audio) Nico: Hello, this is Nico.
317
839530
2239
(Ses) Nico: Merhaba, ben Nico.
14:13
I am your owner, Randolph. Hello.
318
841769
4034
Ben senin sahibinim Randolph. Merhaba.
14:17
So this is the first time I can ever talk to you,
319
845803
3476
Seninle ilk defa şimdi konuşabiliyorum,
14:21
and I might talk to you soon another day. Bye.
320
849279
6244
başka bir gün, tekrar konuşuruz.
Görüşürüz.
Görüşürüz.
14:27
Mac Barnett: So Nico called back, like, an hour later.
321
855523
2587
Mac Barnett: Nico tekrar
aradı, bir saat sonra falan.
aradı, bir saat sonra falan.
14:30
(Laughter)
322
858110
2250
(Gülüşmeler)
14:32
And here's another one of Nico's messages.
323
860360
3937
Bu da Nico'nun başka bir mesajı.
14:36
(Audio) Nico: Hello, Randolph, this is Nico.
324
864297
3543
(Ses) Nico: Merhaba Randolph, ben Nico.
14:39
I haven't talked to you for a long time,
325
867840
5153
Uzun süredir konuşmuyoruz
14:44
but I talked to you on Saturday or Sunday,
326
872993
4695
ama cumartesi ya da pazar konuşmuştuk.
14:49
yeah, Saturday or Sunday,
327
877688
2250
Evet, cumartesi ya da pazar.
14:51
so now I'm calling you again
328
879938
3015
Merhaba demek için tekrar aradım.
14:54
to say hello and I wonder what you're doing right now,
329
882953
4916
Şu an ne yaptığını çok merak ediyorum ve
14:59
and I'm going to probably call you again
330
887869
2936
muhtemelen seni tekrar ararım,
15:02
tomorrow or today,
331
890805
2183
yarın ya da bugün.
15:04
so I'll talk to you later. Bye.
332
892988
4196
Sonra konuşuruz. Görüşürüz.
15:09
MB: So he did, he called back that day again.
333
897184
4308
MB: Gerçekten de aynı gün tekrar aradı.
15:13
He's left over 25 messages for Randolph
334
901492
3881
Dört yıl boyunca Randolph'a
15:17
over four years.
335
905373
2752
25'ten fazla mesaj bıraktı.
15:20
You find out all about him
336
908125
2091
Nico hakkında, çok sevdiği
15:22
and the grandma that he loves
337
910216
1636
anneannesi hakkında, daha az sevdiği
15:23
and the grandma that
he likes a little bit less —
he likes a little bit less —
338
911852
2355
babaannesi hakkında
15:26
(Laughter) —
339
914207
2193
(Gülüşmeler) -
15:28
and the crossword puzzles that he does,
340
916400
2427
çözdüğü bulmaca hakkında
her şeyi öğreniyorsunuz.
her şeyi öğreniyorsunuz.
15:30
and this is — I'll play you one
more message from Nico.
more message from Nico.
341
918827
3780
Bu da, size Nico'nun bir
mesajını daha dinleteceğim,
mesajını daha dinleteceğim,
15:34
This is the Christmas message from Nico.
342
922607
3303
Nico'nun yılbaşı mesajı.
15:37
[Beep] (Audio) Nico: Hello, Randolph,
343
925910
2363
[Bip] (Ses) Nico: Merhaba Randolph.
15:40
sorry I haven't talked to you in a long time.
344
928273
3255
Uzun süredir arayamadığım için üzgünüm.
15:43
It's just that I've been so busy
345
931528
2666
O kadar meşguldüm ki.
15:46
because school started,
346
934194
2699
Çünkü okul başladı
15:48
as you might not know, probably,
347
936893
3033
ama muhtemelen bilmiyorsundur.
15:51
since you're a whale, you don't know,
348
939926
3881
Çünkü bir balinasın.
15:55
and I'm calling you to just say,
349
943807
4680
Sana mutlu yıllar dilemek
16:00
to wish you a merry Christmas.
350
948487
3690
için aramıştım.
16:04
So have a nice Christmas,
351
952177
4601
Mutlu Noeller
16:08
and bye-bye, Randolph. Goodbye.
352
956778
6873
ve görüşürüz Randolph. Hoşçakal.
16:15
MB: I actually got Nico,
353
963651
1524
MB: Nico'dan tekrar haber aldım.
16:17
I hadn't heard from in 18 months,
354
965175
3131
18 aydır sesi çıkmıyordu ve
16:20
and he just left a message two days ago.
355
968306
4118
iki gün önce bir mesaj bıraktı.
16:24
His voice is completely different,
356
972424
2426
Sesi tamamen değişmişti,
16:26
but he put his babysitter on the phone,
357
974850
3500
bakıcısını telefona verdi,
16:30
and she was very nice to Randolph as well.
358
978350
3861
bakıcısı da Randolph'a karşı çok iyiyidi.
16:34
But Nico's the best reader I could hope for.
359
982211
4350
Ama Nico dileyebileceğim en iyi okuyucu.
16:38
I would want anyone I was writing for
360
986561
3726
Yazdıklarımı okuyan herkesin
16:42
to be in that place emotionally
361
990287
2141
yarattığım şeyler sayesinde
16:44
with the things that I create.
362
992428
2236
aynı duyguları hissetmesini isterim.
16:46
I feel lucky. Kids like Nico are the best readers,
363
994664
3701
Kendimi şanslı hissediyorum.
Nico gibi çocuklar en iyi okuyucular ve
Nico gibi çocuklar en iyi okuyucular ve
16:50
and they deserve the best stories we can give them.
364
998365
3595
verebileceğimiz en iyi hikayeleri hak ediyorlar.
16:53
Thank you very much.
365
1001960
2202
Çok teşekkür ederim.
16:56
(Applause)
366
1004162
2655
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Mac Barnett - Children's book authorMac Barnett is a bestselling author of books for children.
Why you should listen
Mac Barnett is the author of fifteen books for children. He was the executive director of 826LA, a nonprofit writing center, and founded the Echo Park Time Travel Mart, a convenience store for time travelers. In this talk about creativity and wonder, he explains why kids are the ideal readers of literary fiction -- and what adults can learn from them about imagination and the willing suspension of disbelief.
Mac Barnett | Speaker | TED.com