TED@BCG Paris
Lisa Dyson: A forgotten Space Age technology could change how we grow food
Lisa Dyson: Unutulmuş bir Uzay Çağı teknolojisi yiyecekleri yetiştirmemizi nasıl değiştirebilir
Filmed:
Readability: 5.1
1,425,721 views
10 milyar insanla dolu bir dünyaya doğru ilerliyoruz -- ama ne yiyeceğiz? Lisa Dyson 1960'larda NASA tarafından uzak mesafe uzay yolculukları için geliştirilmiş bir fikri yüzeye çıkardı ve bu yiyeceklerimizi nasıl yetiştirdiğimizi yeniden şekillendirmemizi sağlayabilir.
Lisa Dyson - Sustainability crusader
Lisa Dyson thinks a new class of crops might help us reinvent agriculture -- and feed the world. Full bio
Lisa Dyson thinks a new class of crops might help us reinvent agriculture -- and feed the world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Imagine you are a part
of a crew of astronauts
of a crew of astronauts
0
1658
4442
Bir astronot ekibinde
olduğunuzu hayal edin.
olduğunuzu hayal edin.
00:18
traveling to Mars or some distant planet.
1
6124
3152
Mars'a ya da başka uzak
bir gezegene gittiğinizi.
bir gezegene gittiğinizi.
00:21
The travel time could take a year
2
9854
3032
Bu yolculuk bir yıl veya
00:24
or even longer.
3
12910
1469
daha fazla sürebilir.
00:26
The space on board and the resources
4
14836
2937
Gemideki alan ve kaynaklar
00:29
would be limited.
5
17797
1540
sınırlı olurdu.
00:31
So you and the crew would have
to figure out how to produce food
to figure out how to produce food
6
19361
4587
Yani ekibinizin ve sizin zahmetsiz bir
şekilde yiyecek üretebilmesi
şekilde yiyecek üretebilmesi
00:35
with minimal inputs.
7
23972
1459
gerekirdi.
00:38
What if you could bring with you
just a few packets of seeds,
just a few packets of seeds,
8
26169
3877
Ya ekibiniz beraberinde sadece birkaç
paket tohum getirebilse
paket tohum getirebilse
00:42
and grow crops in a matter of hours?
9
30965
3399
ve birkaç saat içinde ürün alabilseydi?
00:46
And what if those crops
would then make more seeds,
would then make more seeds,
10
34914
3437
Ya da o ürünler daha fazla tohum üretip
00:50
enabling you to feed the entire crew
11
38375
3054
bütün ekibinizi sadece o birkaç
paket tohumla
paket tohumla
00:53
with just those few packets of seeds
for the duration of the trip?
for the duration of the trip?
12
41453
3762
yolculuk boyunca doyurmanızı sağlasaydı?
00:58
Well, the scientists at NASA actually
figured out a way to do this.
figured out a way to do this.
13
46465
4286
NASA'daki bilim adamları tam da
bunu yapmanın bir yolunu buldu.
bunu yapmanın bir yolunu buldu.
01:03
What they came up with
was actually quite interesting.
was actually quite interesting.
14
51546
2643
Buldukları şey oldukça ilginçti.
01:06
It involved microorganisms,
15
54213
1896
Mikroorganizmaları, tek hücreli
01:08
which are single-celled organisms.
16
56133
2090
organizmaları kapsıyordu.
01:10
And they also used hydrogen from water.
17
58732
2336
Aynı zamanda sudaki hidrojeni kullandılar.
01:13
The types of microbes that they used
were called hydrogenotrophs,
were called hydrogenotrophs,
18
61511
4088
Kullandıkları mikrop tipleri
hidrojenotroplar olarak biliniyorlar
hidrojenotroplar olarak biliniyorlar
01:17
and with these hydrogenotrophs,
you can create a virtuous carbon cycle
you can create a virtuous carbon cycle
19
65623
5290
ve bu hidrojenotroplarla bir uzay
gemisinde yaşam sürdürebilecek
gemisinde yaşam sürdürebilecek
01:22
that would sustain life
onboard a spacecraft.
onboard a spacecraft.
20
70937
2818
verimli bir karbon döngüsü yapabilirsiniz.
01:26
Astronauts would breathe out
carbon dioxide,
carbon dioxide,
21
74525
3692
Astronotların nefes verirken
saldıkları karbondioksit,
saldıkları karbondioksit,
01:30
that carbon dioxide would then
be captured by the microbes
be captured by the microbes
22
78241
3801
mikroplar tarafından
yakalanıp besleyici
yakalanıp besleyici
01:34
and converted into a nutritious,
carbon-rich crop.
carbon-rich crop.
23
82066
3555
ve karbon bakımından
zengin bir ekin yaratılırdı.
zengin bir ekin yaratılırdı.
01:38
The astronauts would then eat
that carbon-rich crop
that carbon-rich crop
24
86287
3591
Sonra astronotlar bu bol
karbonlu ürünleri yer,
karbonlu ürünleri yer,
01:41
and exhale the carbon out
in the form of carbon dioxide,
in the form of carbon dioxide,
25
89902
3990
karbonu karbondioksit
hâlinde havaya salar,
hâlinde havaya salar,
01:45
which would then be captured
by the microbes,
by the microbes,
26
93916
2224
bu karbon da mikroplar
tarafından yakalanarak
tarafından yakalanarak
01:48
to create a nutritious crop,
27
96164
1635
besleyici bir ekin yapılır,
01:49
which then would be exhaled
in the form of carbon dioxide
in the form of carbon dioxide
28
97823
2895
bu da astronotlar tarafından
01:52
by the astronauts.
29
100742
1410
yeniden yenirdi.
01:54
So in this way, a closed-loop
carbon cycle is created.
carbon cycle is created.
30
102176
3002
Bu şekilde kapalı bir karbon
döngüsü yaratılmış olur.
döngüsü yaratılmış olur.
01:57
So why is this important?
31
105821
1638
Ama bu neden önemlidir?
02:00
We need carbon to survive as humans,
32
108158
2174
Insanların yaşamak için
karbona ihtiyacı var
karbona ihtiyacı var
02:02
and we get our carbon from food.
33
110872
1865
ve bunu da yiyeceklerden alıyoruz.
02:05
On a long space journey,
34
113237
1683
Uzun bir uzay yolculuğu sırasında,
02:06
you simply wouldn't be able to pick up
any carbon along the way,
any carbon along the way,
35
114944
3319
kısacası karbon toplamak pek mümkün olmaz
02:10
so you'd have to figure out
how to recycle it on board.
how to recycle it on board.
36
118287
2935
ve onu gemide nasıl geri
dönüştüreceğini düşünmen gerekir.
dönüştüreceğini düşünmen gerekir.
02:13
This is a clever solution, right?
37
121817
2445
Bu akıllıca bir çözüm, değil mi?
02:16
But the thing is, that research
didn't really go anywhere.
didn't really go anywhere.
38
124825
3704
Mesele şu ki, araştırma bir yere varmadı.
02:20
We haven't yet gone to Mars.
We haven't yet gone to another planet.
We haven't yet gone to another planet.
39
128553
3722
Daha Mars'a gitmedik. Daha
başka bir gezegene gidemedik.
başka bir gezegene gidemedik.
02:24
And this was actually done
in the '60s and '70s.
in the '60s and '70s.
40
132299
2638
Bu araştırma, 60'lar
ve 70'lerde yapılmıştı.
ve 70'lerde yapılmıştı.
02:27
So a colleague of mine,
Dr. John Reed, and I,
Dr. John Reed, and I,
41
135365
3357
Bir meslektaşım olan Dr. John Reed ve ben,
02:30
were interested, actually,
in carbon recycling here on Earth.
in carbon recycling here on Earth.
42
138746
3971
aslında dünyada karbonu
dönüştürmeye meraklıydık.
dönüştürmeye meraklıydık.
02:34
We wanted to come up
with technical solutions
with technical solutions
43
142741
2231
İklim değişikliğine hitap edecek
02:36
to address climate change.
44
144996
1760
teknik çözümler yaratmak istiyorduk.
02:38
And we discovered this research
45
146780
2221
Bu araştırmayı 60'larda
--1967 ve sonrası--
--1967 ve sonrası--
02:41
by reading some papers published
in the '60s -- 1967 and later --
in the '60s -- 1967 and later --
46
149025
4410
bu konuda basılmış bazı kâğıtları
02:45
articles about this work.
47
153469
2799
okuyarak bulduk.
02:48
And we thought it was a really good idea.
48
156292
2078
Gerçekten iyi bir fikir olduğunu düşündük.
02:50
So we said, well, Earth
is actually like a spaceship.
is actually like a spaceship.
49
158774
3064
Biz de dedik ki, yani, dünya
aslında bir uzay gemisi gibi.
aslında bir uzay gemisi gibi.
02:54
We have limited space
and limited resources,
and limited resources,
50
162370
3412
Sınırlı alana ve kaynaklara sahibiz,
02:57
and on Earth, we really do
need to figure out
need to figure out
51
165806
2183
ve dünyada gerçekten de karbonumuzu nasıl
03:00
how to recycle our carbon better.
52
168013
1895
geri dönüştüreceğimizi çözmemiz lazım.
03:03
So we had the idea,
53
171202
2147
Bir düşüncemiz vardı,
03:05
can we take some of these
NASA-type ideas and apply them
NASA-type ideas and apply them
54
173373
6750
NASA türü fikirlerden bazılarını alıp
dünyadaki karbon problemimize
dünyadaki karbon problemimize
03:12
to our carbon problem here on Earth?
55
180147
2765
uygulayabilir miyiz?
03:14
Could we cultivate
these NASA-type microbes
these NASA-type microbes
56
182936
2632
NASA türü mikropları,
dünyada besinli ürünler
dünyada besinli ürünler
03:17
in order to make
valuable products here on Earth?
valuable products here on Earth?
57
185592
2793
yapmak için yetiştirebilir miyiz?
03:21
We started a company to do it.
58
189241
2452
Bunu yapmak için bir şirket kurduk.
03:23
And in that company, we discovered
that these hydrogenotrophs --
that these hydrogenotrophs --
59
191717
4680
Bu şirkette, hidrojenotropların --
ki ben onlara doğanın süper yüklü karbon
dönüştürücüleri lakabını takacağım --
dönüştürücüleri lakabını takacağım --
03:28
which I'll actually call
nature's supercharged carbon recyclers --
nature's supercharged carbon recyclers --
60
196421
3937
03:32
we found that they are a powerful
class of microbes
class of microbes
61
200382
2819
çoğunlukla gözden kaçırılan
ve yeterince incelenmeyen,
ve yeterince incelenmeyen,
03:35
that had been largely overlooked
and understudied,
and understudied,
62
203225
3828
güçlü bir mikrop sınıfı
olduklarını öğrendik
olduklarını öğrendik
03:39
and that they could make
some really valuable products.
some really valuable products.
63
207077
2705
ve bazı gayet değerli ürünler
yapabildiklerini.
yapabildiklerini.
03:42
So we began cultivating these products,
these microbes, in our lab.
these microbes, in our lab.
64
210544
4087
Böylelikle bu ürünleri ve
mikropları yetiştirmeye başladık.
mikropları yetiştirmeye başladık.
03:47
We found that we can make
essential amino acids from carbon dioxide
essential amino acids from carbon dioxide
65
215115
3855
Bu mikropları kullanarak karbondioksitten
gerekli amino asitleri
gerekli amino asitleri
03:50
using these microbes.
66
218994
1465
yapabilecegimizi öğrendik.
03:52
And we even made a protein-rich meal
67
220483
3045
Amino asit profili bazı hayvansal
proteinlerinkine benzeyen
proteinlerinkine benzeyen
03:55
that has an amino acid profile
similar to what you might find
similar to what you might find
68
223552
4471
ve protein bakımından zengin
04:00
in some animal proteins.
69
228047
1516
bir yemek bile yaptık.
04:02
We began cultivating them even further,
70
230523
2410
Onları daha da yetiştirmeye başladık
04:04
and we found that we can make oil.
71
232957
1917
ve yağ yapabileceğimizi keşfettik.
04:06
Oils are used to manufacture
many products.
many products.
72
234898
2451
Yağlar birçok ürünün
üretiminde kullanılır.
üretiminde kullanılır.
04:09
We made an oil that was similar
to a citrus oil,
to a citrus oil,
73
237738
3333
Narenciye yağına benzer bir yağ yaptık,
04:13
which can be used for flavoring
and for fragrances,
and for fragrances,
74
241095
3085
bu yağ, koku verme ve tatlandırma
amaçlı kullanılabilir,
amaçlı kullanılabilir,
04:16
but it also can be used
as a biodegradable cleaner
as a biodegradable cleaner
75
244204
2627
ayrıca doğada çözünen
bir temizleyici olarak ya da
bir temizleyici olarak ya da
04:18
or even as a jet fuel.
76
246855
1484
jet yakıtı olarak da kullanılabilir.
04:21
And we made an oil
that's similar to palm oil.
that's similar to palm oil.
77
249236
2391
Palmiye yağına benzer bir yağ da yaptık.
04:24
Palm oil is used to manufacture
78
252065
1960
Palmiye yağı, çok çeşitli tüketici
04:26
a wide range of consumer
and industrial goods.
and industrial goods.
79
254049
3308
ve sanayi mallarının
üretiminde kullanılır.
üretiminde kullanılır.
04:30
We began working with manufacturers
to scale up this technology,
to scale up this technology,
80
258873
4742
Bu teknolojiyi büyütmek için
imalatçılarla çalışmaya başladık
imalatçılarla çalışmaya başladık
04:35
and we're currently working with them
81
263639
1807
ve bugünlerde bazı ürünleri
04:37
to bring some of these products to market.
82
265470
2094
pazara getirmek için onlarla çalışıyoruz.
04:40
We believe this type of technology
can indeed help us
can indeed help us
83
268756
2940
Bu teknoloji türünün,
bizim karbondioksiti kârlı şekilde
bizim karbondioksiti kârlı şekilde
04:43
profitably recycle carbon dioxide
into valuable products --
into valuable products --
84
271720
3350
değerli ürünlere dönüştürmemize
yardım edebileceğini düşünüyoruz
yardım edebileceğini düşünüyoruz
04:47
something that's beneficial
for the planet
for the planet
85
275777
2038
-- hem gezegenimize, hem de işletmelere
04:49
but also beneficial for business.
86
277839
1734
yararlı olacak şekilde.
04:52
That's what we're doing today.
87
280383
1818
Bunlar bugün yaptıklarımız.
04:54
But tomorrow, this type of technology
and using these types of microbes
and using these types of microbes
88
282225
4230
Ama yarınlarda, bu teknolojiyi ve
kullandığımız bu mikropları
kullandığımız bu mikropları
04:58
actually could help us
do something even greater
do something even greater
89
286479
2763
bir sonraki seviyeye çıkarabilirsek,
bu bizim daha da
bu bizim daha da
05:01
if we take it to the next level.
90
289266
1951
harika bir şey yapmamıza yardım edebilir.
05:04
We believe that this type of technology
91
292045
2418
Bu teknolojinin,
tarım alanındaki bir soruna
tarım alanındaki bir soruna
05:06
can actually help us address
an issue with agriculture
an issue with agriculture
92
294487
3239
hitap etmemize ve yarınların
ihtiyaçlarına göre,
ihtiyaçlarına göre,
05:09
and allow us to create
a type of agriculture that's sustainable,
a type of agriculture that's sustainable,
93
297750
4525
daha sürdürülebilir bir tarım türü
ayarlamamıza da yardımcı
olabileceğini düşünüyoruz.
olabileceğini düşünüyoruz.
05:14
that will allow us to scale
to meet the demands of tomorrow.
to meet the demands of tomorrow.
94
302299
3585
05:18
And why might we need
a sustainable agriculture?
a sustainable agriculture?
95
306585
3045
Neden sürdürülebilir
bir tarıma ihtiyacımız var?
bir tarıma ihtiyacımız var?
05:22
Well, actually, it is estimated
96
310325
2188
Aslında, nüfusumuzun
05:24
that the population will reach
about 10 billion by 2050,
about 10 billion by 2050,
97
312537
5237
2050 yılında yaklaşık 10 milyara
ulaşacağı hesaplandığı gibi,
ulaşacağı hesaplandığı gibi,
05:29
and we're projecting that we will need
to increase food production
to increase food production
98
317798
3181
öngörümüze göre
gıda üretimini yüzde 70
gıda üretimini yüzde 70
05:33
by 70 percent.
99
321003
1572
arttırmamız gerekecek.
05:35
In addition, we will need many more
resources and raw materials
resources and raw materials
100
323182
3238
Üstelik, daha da fazla tüketici
ve sanayi ürünleri yapmak için
ve sanayi ürünleri yapmak için
05:38
to make consumer goods
and industrial goods.
and industrial goods.
101
326444
2533
daha fazla kaynak ve ham
maddeye ihtiyacımız olacak.
maddeye ihtiyacımız olacak.
05:41
So how will we scale to meet that demand?
102
329571
2663
Peki bu talep için nasıl
hesap yapmamız lazım?
hesap yapmamız lazım?
05:44
Well, modern agriculture simply cannot
sustainably scale to meet that demand.
sustainably scale to meet that demand.
103
332669
5497
Açıkçası modern tarım, bu talebi devamlı
karşılayacak şekilde ayarlanamaz.
karşılayacak şekilde ayarlanamaz.
05:50
There are a number of reasons why.
104
338760
2218
Bunun birçok sebebi var.
05:53
One of them is that modern agriculture
is one of the largest emitters
is one of the largest emitters
105
341309
4836
Bunlardan biri de modern tarımın en
fazla sera gazı salan faaliyetler
fazla sera gazı salan faaliyetler
05:58
of greenhouse gases.
106
346169
1581
arasında olması.
05:59
In fact, it emits more greenhouse gases
107
347774
3623
Hatta, bizim arabalar, kamyon,
uçak ve trenlerimizin
uçak ve trenlerimizin
06:03
than our cars, our trucks, our planes
108
351421
3104
toplamından daha fazla sera gazı
06:06
and our trains combined.
109
354549
2436
salmaktadır.
06:09
Another reason is that modern ag
simply takes up a whole lot of land.
simply takes up a whole lot of land.
110
357009
5516
Başka bir sebep de modern
tarımın fazla toprak kaplamasıdır.
tarımın fazla toprak kaplamasıdır.
06:14
We have cleared 19.4 million square miles
for crops and livestock.
for crops and livestock.
111
362549
6199
50 milyon kilometrekare alanı
ekin ve besi hayvanları için temizledik.
ekin ve besi hayvanları için temizledik.
06:21
What does that look like?
112
369446
1648
Bu nasıl mı görünüyor?
06:23
Well, that's roughly the size
of South America and Africa combined.
of South America and Africa combined.
113
371118
4891
Yaklaşık olarak Güney Amerika
ve Afrika'nın toplamı kadar.
ve Afrika'nın toplamı kadar.
06:29
Let me give you a specific example.
114
377041
2259
Bir örnek verelim.
06:31
In Indonesia, an amount
of virgin rainforest was cleared
of virgin rainforest was cleared
115
379324
4956
Endonezya'da 2000 ve 2012
arasında temizlenen
arasında temizlenen
06:36
totaling the size
of approximately Ireland,
of approximately Ireland,
116
384304
3382
balta girmemiş yağmur ormanları,
06:39
between 2000 and 2012.
117
387710
2595
yaklaşık İrlanda kadardı.
06:42
Just think of all
of the species, the diversity,
of the species, the diversity,
118
390717
3206
Bu işlemde ortadan
kaldırılan çeşitli canlıları,
kaldırılan çeşitli canlıları,
06:45
that was removed in the process,
119
393947
1890
hayvan, bitki ya da böcek olsun,
06:47
whether plant life, insects
or animal life.
or animal life.
120
395861
2687
bir düşünün.
06:51
And a natural carbon sink
was also removed.
was also removed.
121
399145
2649
Doğal bir karbon çukuru da kaldırılmıştı.
06:54
So let me make this real for you.
122
402437
1986
Şimdi bunu sizin için gerçek yapalım.
06:56
This clearing happened primarily
to make room for palm plantations.
to make room for palm plantations.
123
404896
3845
Bu temizleme işi esasen palmiye
tarlalarına yer açmak için yapılmıştı.
tarlalarına yer açmak için yapılmıştı.
07:01
And as I mentioned before,
124
409399
1375
Daha önce belirttiğim gibi,
07:02
palm oil is used
to manufacture many products.
to manufacture many products.
125
410798
3549
palmiye yağı birçok ürünün
yapımında kullanılıyor.
yapımında kullanılıyor.
07:06
In fact, it is estimated
that over 50 percent of consumer products
that over 50 percent of consumer products
126
414371
3927
Aslına bakarsak, tüketici
ürünlerinin %50'sinden fazlası
ürünlerinin %50'sinden fazlası
07:10
are manufactured using palm oil.
127
418322
2389
palmiye yağı kullanılarak yapılıyor.
07:13
And that includes things
like ice cream, cookies ...
like ice cream, cookies ...
128
421671
3227
Buna dondurma ve kurabiye
gibi şeyler de dâhil.
gibi şeyler de dâhil.
07:17
It includes cooking oils.
129
425506
1867
Pişirme yağlarını kapsar.
07:19
It also includes detergents,
lotions, soaps.
lotions, soaps.
130
427397
3538
Aynı zamanda deterjanlar,
losyon ve sabunları da.
losyon ve sabunları da.
07:23
You and I both
probably have numerous items
probably have numerous items
131
431594
4079
Büyük ihtimalle sizin ve benim
mutfak ve banyolarımızda,
07:28
in our kitchens and our bathrooms
132
436395
2501
07:30
that were manufactured using palm oil.
133
438920
2007
palmiye yağıyla yapılmış
birçok eşya vardır.
birçok eşya vardır.
07:33
So you and I are direct beneficiaries
of removed rainforests.
of removed rainforests.
134
441450
5215
Yani sizler ve ben, temizlenmiş yağmur
ormanlarından doğrudan kâr sağlıyoruz.
ormanlarından doğrudan kâr sağlıyoruz.
07:39
Modern ag has some problems,
135
447691
2089
Modern çağın bazı sorunları var
07:41
and we need solutions
if we want to scale sustainably.
if we want to scale sustainably.
136
449804
3474
ve sürdürülebilir bir hesap yapmak
istiyorsak çözümlere ihtiyacımız var.
istiyorsak çözümlere ihtiyacımız var.
07:47
I believe that microbes
can be a part of the answer --
can be a part of the answer --
137
455151
4526
Mikropların bu çözümün bir parçası
olabileceğini düşünüyoruz--
olabileceğini düşünüyoruz--
07:51
specifically, these supercharged
carbon recyclers.
carbon recyclers.
138
459701
3983
özellikle bu süper yüklü
karbon dönüştürücülerinin.
karbon dönüştürücülerinin.
07:55
These supercharged carbon recyclers,
139
463708
2522
Bu süper yüklü karbon dönüştürücüleri,
07:58
like plants, serve as
the natural recyclers
the natural recyclers
140
466254
4031
bitkiler gibi, oldukları yerde
doğal bir geri dönüştürücü
doğal bir geri dönüştürücü
08:02
in their ecosystems where they thrive.
141
470309
2121
görevini alıyorlar.
08:04
And they thrive in exotic places on Earth,
142
472454
2196
Hidrotermal baca ve kaplıcalar gibi
08:06
like hydrothermal vents and hot springs.
143
474674
2451
dünyanın egzotik yerlerinde serpiliyorlar.
08:09
In those ecosystems,
they take carbon and recycle it
they take carbon and recycle it
144
477543
3263
O ekosistemlerde, karbonu alıp
ekosistemin ihtiyaç duyduğu
ekosistemin ihtiyaç duyduğu
08:12
into the nutrients needed
for those ecosystems.
for those ecosystems.
145
480830
2554
besinlere geri dönüştürüyorlar.
08:15
And they're rich in nutrients,
146
483916
1459
Bu besinler de yağ, protein,
08:17
such as oils and proteins,
minerals and carbohydrates.
minerals and carbohydrates.
147
485399
5205
mineral ve karbohidrat
açısından zengindir.
açısından zengindir.
08:24
And actually, microbes are already
an integral part of our everyday lives.
an integral part of our everyday lives.
148
492025
4532
Aslında mikroplar zaten günlük
hayatımızın gerekli bir parçalarıdır.
hayatımızın gerekli bir parçalarıdır.
08:29
If you enjoy a glass of pinot noir
on a Friday night,
on a Friday night,
149
497335
4207
Bir Cuma gecesinde, uzun ve zor
bir haftadan sonra,
bir haftadan sonra,
bir bardak Pinot Noir şarabı
içmeyi seviyorsanız,
içmeyi seviyorsanız,
08:33
after a long, hard work week,
150
501566
1944
08:35
then you are enjoying
a product of microbes.
a product of microbes.
151
503534
2674
bir mikrop ürününün
tadınını çıkarıyorsunuz.
tadınını çıkarıyorsunuz.
08:39
If you enjoy a beer
from your local microbrewery --
from your local microbrewery --
152
507176
2682
Yerel mikro bira işletmenizdeki
biraları seviyorsanız---
biraları seviyorsanız---
08:41
a product of microbes.
153
509882
1620
bir mikrop ürünü.
08:43
Or bread, or cheese, or yogurt.
154
511526
2949
Ekmek, peynir ya da yoğurt da.
08:47
These are all products of microbes.
155
515060
2050
Bunlar hep mikropların ürünleri.
08:49
But the beauty and power associated
with these supercharged carbon recyclers
with these supercharged carbon recyclers
156
517729
5285
Ama bu süper yüklü karbon
dönüştürücülerle ilişkili güç ve güzellik,
dönüştürücülerle ilişkili güç ve güzellik,
08:55
lies in the fact that they can
actually produce in a matter of hours
actually produce in a matter of hours
157
523038
5100
onların işlerini aylar yerine saatler
09:00
versus months.
158
528162
1326
içinde yapabilmeleridir.
09:01
That means we can make crops
159
529512
1943
Bu ekinleri bugün yapabileceğimizden
09:03
much faster than we're making them today.
160
531479
3317
daha hızlı yapabileceğimiz
anlamına geliyor.
anlamına geliyor.
09:07
They grow in the dark,
161
535685
1635
Karanlık yerlerde büyüdüklerinden,
09:09
so they can grow in any season
162
537344
2547
her mevsimde, coğrafyada
09:11
and in any geography and any location.
163
539915
3220
ve her yerde yetiştirilebilirler.
09:15
They can grow in containers
that require minimal space.
that require minimal space.
164
543159
3612
Çok az yer gerektiren
kaplarda yetişebilirler.
kaplarda yetişebilirler.
09:19
And we can get to a type
of vertical agriculture.
of vertical agriculture.
165
547562
3954
Bir dikey tarım türünü de kullanabiliriz.
09:23
Instead of our traditional
horizontal agriculture
horizontal agriculture
166
551540
2657
Çok fazla toprak isteyen geleneksel
09:26
that requires so much land,
167
554221
1729
yatay tarımımız yerine,
09:27
we can scale vertically,
168
555974
1577
dikey tarım yaparsak,
09:29
and as a result
produce much more product per area.
produce much more product per area.
169
557571
5636
alan başına daha fazla ürün üretebiliriz.
09:36
If we implement this type of approach
and use these carbon recyclers,
and use these carbon recyclers,
170
564187
4464
Bu tür bir yaklaşımı kullanıp bu
karbon dönüştürücülerini kullanırsak,
karbon dönüştürücülerini kullanırsak,
09:40
then we wouldn't have to remove
any more rainforests
any more rainforests
171
568675
3296
daha fazla yağmur ormanını,
09:43
to make the food and the goods
that we consume.
that we consume.
172
571995
3434
tükettiğimiz gıda ve malların yapımı için
kesmemize gerek kalmaz.
kesmemize gerek kalmaz.
09:48
Because, at a large scale,
173
576524
2213
Çünkü büyük ölçekte,
09:50
you can actually make 10,000 times
more output per land area
more output per land area
174
578761
5308
-- örneğin, soya fasulyesi kullansanız --
soya fasulyelerini aynı toprak alanda
soya fasulyelerini aynı toprak alanda
09:56
than you could -- for instance,
if you used soybeans --
if you used soybeans --
175
584093
3155
bir yıl yetiştirseydiniz,
her toprak alandan
her toprak alandan
09:59
if you planted soybeans
on that same area of land
on that same area of land
176
587272
3060
normalden 10.000 kat daha fazla ürün
10:02
over a period of a year.
177
590356
1444
elde edebilirdiniz.
10:04
Ten thousand times
over a period of a year.
over a period of a year.
178
592531
2269
Bir yılda on bin kat daha fazla.
10:08
So this is what I mean
by a new type of agriculture.
by a new type of agriculture.
179
596300
3559
Bu, yeni bir tarım şekli derken
demek istediğim şeydi.
demek istediğim şeydi.
10:12
And this is what I mean
by developing a system
by developing a system
180
600613
3308
Bu, 10 milyar kişinin ihtiyaçlarını
10:15
that allows us to sustainably scale
to meet the demands of 10 billion.
to meet the demands of 10 billion.
181
603945
4894
karşılayabilecek sürdürülebilir bir
sistem derken kastettiğim şeydi.
sistem derken kastettiğim şeydi.
10:22
And what would be the products
of this new type of agriculture?
of this new type of agriculture?
182
610704
3595
Peki bu yeni tarım türünün
ürünleri ne olurdu?
ürünleri ne olurdu?
10:26
Well, we've already made a protein meal,
183
614323
2183
Çoktan bir protein yemeği
yapmış durumdayız,
yapmış durumdayız,
10:28
so you can imagine something
similar to a soybean meal,
similar to a soybean meal,
184
616530
3263
o zaman soya fasulyesi yemeğine
hatta iri mısır veya da buğday ununa
hatta iri mısır veya da buğday ununa
10:31
or even cornmeal, or wheat flour.
185
619817
1943
benzer bir şey hayal edebiliriz.
10:34
We've already made oils,
186
622203
1353
Önceden yağ yapmıştık,
10:35
so you can imagine something
similar to coconut oil
similar to coconut oil
187
623580
3678
o zaman hindistan cevizi yağı,
zeytinyağı, soya fasulyesi yağına
zeytinyağı, soya fasulyesi yağına
10:39
or olive oil or soybean oil.
188
627282
2014
benzer bir şey hayal edebiliriz.
10:42
So this type of crop can
actually produce the nutrients
actually produce the nutrients
189
630042
4238
Bu tür ekinler bize
makarna ve ekmek, kek ve
makarna ve ekmek, kek ve
10:46
that would give us pasta and bread,
190
634304
2295
besinli herhangi bir şey
10:48
cakes, nutritional items of many sorts.
191
636623
3126
verebilecek şeyleri sağlayabilir.
10:52
Furthermore, since oil is used
to manufacture multiple other goods,
to manufacture multiple other goods,
192
640226
6912
Üstelik yağlar birçok başka
eşyanın, sanayi ve tüketici ürünlerinin
eşyanın, sanayi ve tüketici ürünlerinin
yapımında kullanıldığına göre,
10:59
industrial products and consumer products,
193
647162
2056
11:01
you can imagine being able to make
detergents, soaps, lotions, etc.,
detergents, soaps, lotions, etc.,
194
649242
4803
bu tür ekinleri kullanarak
sabun, deterjan, losyon gibi ürünleri
sabun, deterjan, losyon gibi ürünleri
11:06
using these types of crops.
195
654069
1647
yapabileceğimizi hayal edebiliriz.
11:09
Not only are we running out of space,
196
657382
2880
Sadece alanlarımızı tüketmiyoruz,
11:12
but if we continue to operate
under the status quo
under the status quo
197
660286
3168
ama modern tarımla
mevcut durumda çalışmaya
mevcut durumda çalışmaya
11:15
with modern agriculture,
198
663478
1473
devam edersek,
11:16
we run the risk of robbing our progeny
of a beautiful planet.
of a beautiful planet.
199
664975
4650
gelecek kuşaklardan güzel
bir gezegen çalabiliriz.
bir gezegen çalabiliriz.
11:22
But it doesn't have to be this way.
200
670216
1964
Ama bu şekilde olmasına gerek yok.
11:24
We can imagine a future of abundance.
201
672627
2778
Bereketli bir gelecek hayal edebiliriz.
11:28
Let us create systems that keep
planet Earth, our spaceship,
planet Earth, our spaceship,
202
676154
5876
Dünya ve uzay gemilerimizi sadece
çarpmaya karşı koruyacak sistemler değil,
çarpmaya karşı koruyacak sistemler değil,
11:34
not only from not crashing,
203
682054
1880
kendimizin ve 2050'de
11:36
but let us also develop systems
and ways of living
and ways of living
204
684410
4130
bu gezegende olacak 10 milyar insanın
11:40
that will be beneficial
to the lives of ourselves
to the lives of ourselves
205
688564
4158
hayatına yardımcı olacak
yaşam tarzı ve sistemler yaratalım.
11:44
and the 10 billion that will
be on this planet by 2050.
be on this planet by 2050.
206
692746
3642
11:48
Thank you very much.
207
696817
1215
Çok teşekkür ederim.
11:50
(Applause)
208
698056
4023
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Lisa Dyson - Sustainability crusaderLisa Dyson thinks a new class of crops might help us reinvent agriculture -- and feed the world.
Why you should listen
Dr. Lisa Dyson is the CEO of Kiverdi, a technology company with a mission to develop innovations that go beyond traditional agriculture to help us feed and power a growing world, one that will include 3 billion more people by 2050. Kiverdi's bio-process uses natural microbes to convert CO2 into the proteins and oils that are the same as the ones we use today for sustenance and to power industry.
Dyson holds a PhD in physics from MIT and has done research in bioengineering, energy and physics at Stanford University, UC Berkeley and Princeton University, among others. She was a Fulbright Scholar at the Imperial College London in the United Kingdom, where she received a master of science, and has degrees in physics and mathematics from Brandeis University.
Dyson has broad business experience developing corporate strategies in a number of industries including in chemicals, packaging, energy, automotive, telecommunications and non-profits. While at The Boston Consulting Group, Dyson worked with executives at multi-national corporations to help them solve strategic business problems including cutting operational costs, expanding internationally, franchising, developing governance structures, designing effective organizations and developing market entry strategies.
Lisa Dyson | Speaker | TED.com