TEDSummit
Julia Bacha: How women wage conflict without violence
Julia Bacha: Kadınlar ihtilafları nasıl barışçıl yürütür
Filmed:
Readability: 5.5
883,401 views
Dünyayı değiştirmeye mi karar verdiniz? İşte size bilmeniz gereken bir istatistik: Barışçıl mücadelelerin başarılı olma ihtimali, şiddet içerenlere oranla %100 daha fazla. O halde, bir ihtilaf olduğunda neden daha fazla grup bu yönteme başvurmuyor? Film yapımcısı Julia Bacha, kadınların hayati liderlik rolüne dair ufuk açan araştırma dahil, sonuç alan barışçıl direniş hikayeleri paylaşıyor.
Julia Bacha - Filmmaker
Julia Bacha is the creative director at Just Vision, an organization that uses film and multimedia storytelling to foster constructive conversations on some of the most divisive issues of our times. Full bio
Julia Bacha is the creative director at Just Vision, an organization that uses film and multimedia storytelling to foster constructive conversations on some of the most divisive issues of our times. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Twelve years ago, I picked up
a camera for the first time
a camera for the first time
0
920
4136
12 yıl önce, elime ilk defa
kamera aldığımda,
kamera aldığımda,
00:17
to film the olive harvest
in a Palestinian village in the West Bank.
in a Palestinian village in the West Bank.
1
5080
4120
Batı Şeria'da bir Filistin köyünde
zeytin hasadı çekmek içindi.
zeytin hasadı çekmek içindi.
00:21
I thought I was there
to make a single documentary
to make a single documentary
2
9880
2416
Tek bir belgesel yapmak için
orada olduğumu,
orada olduğumu,
00:24
and would then move on
to some other part of the world.
to some other part of the world.
3
12320
2856
sonra dünyanın başka bölgelerine
gideceğimi düşünüyordum
gideceğimi düşünüyordum
00:27
But something kept bringing me back.
4
15200
2280
ama bir şey beni tekrar
tekrar oraya getirdi.
tekrar oraya getirdi.
00:30
Now, usually, when international audiences
hear about that part of the world,
hear about that part of the world,
5
18320
3976
Diğer ülkelerdeki insanlar haberlerde
dünyanın bu kısmını duydukları zaman,
dünyanın bu kısmını duydukları zaman,
00:34
they often just want
that conflict to go away.
that conflict to go away.
6
22320
3536
bu çekişmenin bitmesini dilerler.
00:37
The Israeli-Palestinian conflict is bad,
and we wish it could just disappear.
and we wish it could just disappear.
7
25880
3640
İsrail-Filistin ihtilafı kötü
ve keşke yok olup gitse.
ve keşke yok olup gitse.
00:42
We feel much the same way
about other conflicts around the world.
about other conflicts around the world.
8
30280
3200
Dünyanın diğer bölgelerindeki
ihtilaflar için de aynı düşünürüz
ihtilaflar için de aynı düşünürüz
00:46
But every time we turn
our attention to the news,
our attention to the news,
9
34360
2936
ama ne zaman haberlere baksak;
00:49
it seems like one more country
has gone up in flames.
has gone up in flames.
10
37320
2960
bir başka ülkeyi daha
alevler içinde görürüz.
alevler içinde görürüz.
00:53
So I've been wondering
11
41800
1216
Merak ediyorum,
00:55
whether we should not start
looking at conflict in a different way --
looking at conflict in a different way --
12
43040
3320
acaba ihtilaflara
başka bir açıdan mı bakmalıyız?
başka bir açıdan mı bakmalıyız?
00:59
whether instead of simply
wishing to end conflict,
wishing to end conflict,
13
47200
3936
Acaba sadece ihtilafı
sonlandırmayı dilemek yerine,
sonlandırmayı dilemek yerine,
01:03
we focus instead on how to wage conflict.
14
51160
4016
bu ihtilafı nasıl yürüteceğimize mi
odaklanmalıyız?
odaklanmalıyız?
01:07
This has been a big question for me,
15
55200
2056
Bu benim için büyük bir soru.
01:09
one I've pursued together with my team
at the nonprofit Just Vision.
at the nonprofit Just Vision.
16
57280
3640
Ekibimle birlikte, kâr amacı gütmeyen
Just Vision'da bu soruya cevap arıyoruz.
Just Vision'da bu soruya cevap arıyoruz.
01:14
After witnessing several different kinds
of struggles in the Middle East,
of struggles in the Middle East,
17
62320
4096
Ortadoğuda bir çok türden farklı
mücadeleye tanık olduktan sonra,
mücadeleye tanık olduktan sonra,
01:18
I started noticing some patterns
on the more successful ones.
on the more successful ones.
18
66440
4216
daha başarılı olan mücadelelerde
bazı ortak yönler fark etmeye başladım.
bazı ortak yönler fark etmeye başladım.
01:22
I wondered whether these variables
held across cases, and if they did,
held across cases, and if they did,
19
70680
4136
Bu değişkenlerin vakadan vakaya
tutarlılık gösterip göstermediğini
tutarlılık gösterip göstermediğini
01:26
what lessons we could glean
for waging constructive conflict,
for waging constructive conflict,
20
74840
4896
ve eğer gösteriyorsa,
Filistin, İsrail ve başka yerlerde,
Filistin, İsrail ve başka yerlerde,
yapıcı bir mücadele için hangi
dersi çıkarabileceğimizi düşündüm.
dersi çıkarabileceğimizi düşündüm.
01:31
in Palestine, Israel and elsewhere.
21
79760
2840
01:36
There is some science about this.
22
84200
1720
Bu konuda bilimsel çalışmalar var.
01:38
In a study of 323
major political conflicts
major political conflicts
23
86760
4176
1900 yılından 2006 yılına kadar
ortaya çıkan
ortaya çıkan
01:42
from 1900 to 2006,
24
90960
2976
323 büyük siyasi ihtilafı
inceleyen bir çalışmada,
inceleyen bir çalışmada,
01:45
Maria Stephan and Erica Chenoweth
found that nonviolent campaigns
found that nonviolent campaigns
25
93960
5296
Maria Stephan ve Erica Chenoweth,
şiddet içermeyen hareketlerin,
şiddet içermeyen hareketlerin,
01:51
were almost 100 percent more likely
to lead to success than violent campaigns.
to lead to success than violent campaigns.
26
99280
6240
şiddet içerenlere göre başarı oranının
%100 fazla olduğunu buldu.
%100 fazla olduğunu buldu.
01:58
Nonviolent campaigns are also
less likely to cause physical harm
less likely to cause physical harm
27
106080
4296
Şiddet içermeyen hareketler ayrıca
kampanyayı yürüten kişilere de
kampanyayı yürüten kişilere de
02:02
to those waging the campaign,
28
110400
1936
daha az fiziksel yaralanma getiriyordu,
02:04
as well as their opponents.
29
112360
2136
aynı şekilde karşıtlarına da.
02:06
And, critically, they typically lead
to more peaceful and democratic societies.
to more peaceful and democratic societies.
30
114520
5880
Ayrıca önemli, bu hareketler daha barışçıl
ve demokratik bir toplum sağlıyordu.
ve demokratik bir toplum sağlıyordu.
02:13
In other words, nonviolent resistance
is a more effective and constructive way
is a more effective and constructive way
31
121320
4816
Yani şiddet içermeyen direniş,
mücadeleyi yürütmekte daha etkili
mücadeleyi yürütmekte daha etkili
02:18
of waging conflict.
32
126160
1200
ve yapıcı bir yöntemdi.
02:20
But if that's such an easy choice,
why don't more groups use it?
why don't more groups use it?
33
128720
3200
Peki, böyle kolay bir yöntem varken
bunu neden kullanmıyorlar?
bunu neden kullanmıyorlar?
02:25
Political scientist Victor Asal
and colleagues
and colleagues
34
133240
2656
Politika bilimi uzmanı Victor Asal
ve meslekdaşları
ve meslekdaşları
02:27
have looked at several factors
35
135920
1776
politik grupların taktik seçimini
02:29
that shape a political group's
choice of tactics.
choice of tactics.
36
137720
2560
biçimlendiren birkaç faktörü incelediler.
02:33
And it turns out
that the greatest predictor
that the greatest predictor
37
141200
2960
Ortaya çıktı ki; bir politik hareketin,
02:37
of a movement's decision
to adopt nonviolence or violence
to adopt nonviolence or violence
38
145040
4296
şiddete başvurup başvurmayacağını
belirleyen en büyük etken,
belirleyen en büyük etken,
02:41
is not whether that group
is more left-wing or right-wing,
is more left-wing or right-wing,
39
149360
4336
hareketin sağcı veya solcu olması değil
02:45
not whether the group is more or less
influenced by religious beliefs,
influenced by religious beliefs,
40
153720
5096
veya dini bir hareket olup olmaması değil,
02:50
not whether it's up against
a democracy or a dictatorship,
a democracy or a dictatorship,
41
158840
3056
demokrasi veya diktatörlük
karşıtı olması değil,
karşıtı olması değil,
02:53
and not even the levels of repression
that that group is facing.
that that group is facing.
42
161920
3600
hatta grubun maruz kaldığı
baskının şiddeti de değildir.
baskının şiddeti de değildir.
02:58
The greatest predictor of a movement's
decision to adopt nonviolence
decision to adopt nonviolence
43
166640
4680
Hareketin barışçıl olma kararı
almasının en büyük nedeni,
almasının en büyük nedeni,
03:04
is its ideology regarding
the role of women in public life.
the role of women in public life.
44
172120
4440
kadının toplumdaki rolü
hakkındaki ideolojisidir.
hakkındaki ideolojisidir.
03:09
(Applause)
45
177160
3440
(Alkışlar)
03:15
When a movement includes in its discourse
46
183000
3096
Bir hareket, cinsiyet eşitliği
03:18
language around gender equality,
47
186120
1736
etrafında bir söyleme sahipse
03:19
it increases dramatically
the chances it will adopt nonviolence,
the chances it will adopt nonviolence,
48
187880
3336
şiddeti reddetme ihtimali
ve dolayısıyla başarıya ulaşma şansı,
ve dolayısıyla başarıya ulaşma şansı,
03:23
and thus, the likelihood it will succeed.
49
191240
2320
önemli ölçüde artar.
03:26
The research squared up
with my own documentation
with my own documentation
50
194280
2776
Araştırma benim
İsrail ve Filistinde yaptığım
İsrail ve Filistinde yaptığım
03:29
of political organizing
in Israel and Palestine.
in Israel and Palestine.
51
197080
3336
politik oluşum belgelerimle uyuşuyor.
03:32
I've noticed that movements which
welcome women into leadership positions,
welcome women into leadership positions,
52
200440
4416
Gördüm ki; kadınları liderlik konumuna
getirmeye sıcak bakan hareketlerin,
getirmeye sıcak bakan hareketlerin,
03:36
such as the one I documented
in a village called Budrus,
in a village called Budrus,
53
204880
3296
Budrus köyünde belgelediğim gibi,
03:40
were much more likely
to achieve their goals.
to achieve their goals.
54
208200
2600
hedeflerine ulaşma şansları
daha yüksek.
daha yüksek.
03:43
This village was under a real threat
of being wiped off the map
of being wiped off the map
55
211920
4016
İsrail, ayırma duvarına başladığında,
03:47
when Israel started building
the separation barrier.
the separation barrier.
56
215960
2840
bu köy haritadan silinme tehlikesiyle
karşı karşıyaydı.
karşı karşıyaydı.
03:51
The proposed route would require
57
219560
1856
Önerilen plan, köyün zeytinliklerini
03:53
the destruction of this community's
olive groves, their cemeteries
olive groves, their cemeteries
58
221440
4496
ve mezarlıkları yok etmeyi gerektiriyordu,
03:57
and would ultimately
close the village from all sides.
close the village from all sides.
59
225960
2840
en sonunda köyün etrafı
tamamen kapanacaktı.
tamamen kapanacaktı.
04:01
Through inspired local leadership,
60
229880
1656
Yerel liderlikten ilham alarak,
04:03
they launched a nonviolent resistance
campaign to stop that from happening.
campaign to stop that from happening.
61
231560
3640
şiddet içermeyen bir kampanya ile
bunu durdurmak istediler.
bunu durdurmak istediler.
04:08
The odds were massively
stacked against them.
stacked against them.
62
236400
3120
Başarma ihtimalleri son derece düşüktü.
04:12
But they had a secret weapon:
63
240920
3000
Ama gizli bir silahları vardı:
04:17
a 15-year-old girl
64
245880
1776
15 yaşındaki bir kız,
04:19
who courageously jumped
in front of a bulldozer
in front of a bulldozer
65
247680
2736
cesaretle dozerin önüne atladı,
04:22
which was about to uproot
an olive tree, stopping it.
an olive tree, stopping it.
66
250440
3480
dozer bir zeytin ağacını sökmek üzereyken
onu durdurdu.
onu durdurdu.
04:26
In that moment, the community
of Budrus realized what was possible
of Budrus realized what was possible
67
254640
3576
O anda Budrus köylüleri,
eğer cesur bir kadının toplum hayatında
eğer cesur bir kadının toplum hayatında
04:30
if they welcomed and encouraged women
to participate in public life.
to participate in public life.
68
258240
4600
rol almasına izin verirlerse,
ne başaracaklarını anladılar.
ne başaracaklarını anladılar.
04:35
And so it was that the women of Budrus
went to the front lines day after day,
went to the front lines day after day,
69
263560
3856
Ertesi gün manşetlerde olan şey,
Budruslu kadınlardı.
Budruslu kadınlardı.
04:39
using their creativity and acumen
to overcome multiple obstacles they faced
to overcome multiple obstacles they faced
70
267440
4456
10 aylık silahsız bir mücadele ile
sezgi ve yaratıcılıklarını kullanarak,
sezgi ve yaratıcılıklarını kullanarak,
04:43
in a 10-month unarmed struggle.
71
271920
2080
karşılarına çıkan engelleri aştılar
04:47
And as you can probably
tell at this point,
tell at this point,
72
275000
2000
ve tahmin edebileceğiniz gibi,
04:49
they win at the end.
73
277024
1200
sonunda kazandılar.
04:51
The separation barrier
was changed completely
was changed completely
74
279760
2936
Ayırma duvarı tamamen değişti,
04:54
to the internationally
recognized green line,
recognized green line,
75
282720
2736
uluslararası kabul gören yeşil hata döndü
04:57
and the women of Budrus
came to be known across the West Bank
came to be known across the West Bank
76
285480
3736
ve Butruslu Kadınlar
bütün Batı Şeriada yılmaz enerjileriyle
bütün Batı Şeriada yılmaz enerjileriyle
05:01
for their indomitable energy.
77
289240
2000
tanındılar.
05:04
(Applause)
78
292560
2736
(Alkışlar)
05:07
Thank you.
79
295320
1360
Teşekkürler.
05:12
I want to pause for a second,
which you helped me do,
which you helped me do,
80
300560
2696
Bir an durmak istedim ve
bana yardımcı oldunuz.
bana yardımcı oldunuz.
05:15
because I do want to tackle
two very serious misunderstandings
two very serious misunderstandings
81
303280
3936
Çünkü şu anda olmuş olabilecek
iki çok büyük yanlış anlamayı
iki çok büyük yanlış anlamayı
05:19
that could happen at this point.
82
307240
1600
ele almak istiyorum.
05:21
The first one is that I don't believe
83
309840
3416
Birincisi, kadınların yaradılış icabı
05:25
women are inherently or essentially
more peaceful than men.
more peaceful than men.
84
313280
5040
veya özünde erkeklerden daha
barışçı olduğuna inanmıyorum.
barışçı olduğuna inanmıyorum.
05:31
But I do believe that in today's world,
85
319800
3376
Ancak, bugünkü dünyada kadınların
05:35
women experience power differently.
86
323200
2880
iktidar olgusuyla farklı bir ilişki
kurduğuna inanıyorum.
kurduğuna inanıyorum.
05:39
Having had to navigate
being in the less powerful position
being in the less powerful position
87
327280
3176
Daha alt kademelerde yollarını
açmaya zorlandıklarında ki;
açmaya zorlandıklarında ki;
05:42
in multiple aspects of their lives,
88
330480
2736
hayatlarının çoğunda durum böyledir,
05:45
women are often more adept
89
333240
2336
kadınlar, daha büyük
ve güçlü aktörlere karşı
ve güçlü aktörlere karşı
05:47
at how to surreptitiously
pressure for change
pressure for change
90
335600
3256
değişim isteklerini
üstü kapalı biçimde gündeme getirmede
üstü kapalı biçimde gündeme getirmede
05:50
against large, powerful actors.
91
338880
2736
daha ustadırlar.
05:53
The term "manipulative," often charged
against women in a derogatory way,
against women in a derogatory way,
92
341640
4176
"Manipülatif" terimi genellikle
kadınlar için aşağılama amaçlı kullanılır.
kadınlar için aşağılama amaçlı kullanılır.
05:57
reflects a reality in which women
have often had to find ways
have often had to find ways
93
345840
3976
Bu durum, kadınların amaçlarına ulaşmak
için doğrudan çatışmaya girmek yerine,
için doğrudan çatışmaya girmek yerine,
06:01
other than direct confrontation
to achieve their goals.
to achieve their goals.
94
349840
3400
başka yollar bulmak
zorunda bırakıldıklarına işaret eder.
zorunda bırakıldıklarına işaret eder.
06:06
And finding alternatives
to direct confrontation
to direct confrontation
95
354440
3536
Doğrudan çatışmaya alternatif bulmak,
06:10
is at the core of nonviolent resistance.
96
358000
3080
şiddet içermeyen direnişin özüdür.
06:14
Now to the second
potential misunderstanding.
potential misunderstanding.
97
362360
2496
Şimdi diğer olası yanlış anlamaya bakalım.
06:16
I've been talking a lot about
my experiences in the Middle East,
my experiences in the Middle East,
98
364880
3016
Orta Doğu konusundaki tecrübelerimden
çok bahsediyorum,
çok bahsediyorum,
06:19
and some of you might be thinking now
99
367920
1816
bazılarınız şunu düşünebilir,
06:21
that the solution then is for us
to educate Muslim and Arab societies
to educate Muslim and Arab societies
100
369760
3776
öyleyse çözüm; Müslüman ve Arap
toplumları eğitmek, böylece
toplumları eğitmek, böylece
06:25
to be more inclusive of their women.
101
373560
1720
kadınlara daha fazla kabul sağlarız.
06:27
If we were to do that,
they would be more successful.
they would be more successful.
102
375960
2880
Bunu yaparsak daha başarılı olurlar.
06:33
They do not need this kind of help.
103
381200
2920
Böyle bir yardıma ihtiyaçları yok.
06:36
Women have been part
of the most influential movements
of the most influential movements
104
384880
3416
Kadınlar, Orta Doğu'daki
en etkili toplumsal hareketlerin
en etkili toplumsal hareketlerin
06:40
coming out of the Middle East,
105
388320
1520
bir parçası olmuştur.
06:43
but they tend to be invisible
to the international community.
to the international community.
106
391160
4896
Fakat uluslararası topluma karşı
görmez olma eğilimindeler.
görmez olma eğilimindeler.
06:48
Our cameras are largely focused on the men
107
396080
2736
Kameralar genellikle erkeklere dönük.
06:50
who often end up involved
in the more confrontational scenes
in the more confrontational scenes
108
398840
3056
Erkekler de genellikle daha çatışmalı
sahnelerde görünüyor,
sahnelerde görünüyor,
06:53
that we find so irresistible
in our news cycle.
in our news cycle.
109
401920
3520
ki bu da haberler için oldukça çekici.
06:58
And we end up with a narrative
that not only erases women
that not only erases women
110
406160
3776
Sonunda, bölgedeki mücadele
hikayesinden, sadece kadınları silen
hikayesinden, sadece kadınları silen
07:01
from the struggles in the region
111
409960
1936
bir anlatımla değil,
07:03
but often misrepresents
the struggles themselves.
the struggles themselves.
112
411920
4640
mücadelenin kendisini de çarpıtan
bir yorumla baş başa kalıyoruz.
bir yorumla baş başa kalıyoruz.
07:10
In the late 1980s,
an uprising started in Gaza,
an uprising started in Gaza,
113
418120
5136
1980'lerin sonunda Gazze'de
bir ayaklanma başladı
bir ayaklanma başladı
07:15
and quickly spread to the West Bank
and East Jerusalem.
and East Jerusalem.
114
423280
3080
ve hızla Batı Şeria ve
Doğu Kudüs'e sıçradı.
Doğu Kudüs'e sıçradı.
07:19
It came to be known as the First Intifada,
115
427560
4056
Birinci İntifada olarak biliniyor
07:23
and people who have
any visual memory of it
any visual memory of it
116
431640
2336
ve insanlar bunu hatırlayan insanlar
07:26
generally conjure up something like this:
117
434000
2800
zihinlerinde şöyle bir şey canlandırıyor:
07:29
Palestinian men
throwing rocks at Israeli tanks.
throwing rocks at Israeli tanks.
118
437680
3960
Filistinli erkekler,
İsrail tanklarını taşlıyorlar.
İsrail tanklarını taşlıyorlar.
07:34
The news coverage at the time
119
442800
1496
O zamanın haberlerinde
07:36
made it seem like stones,
Molotov cocktails and burning tires
Molotov cocktails and burning tires
120
444320
4736
her şey taş, molotof kokteyli
ve yanan lastiklerden ibaretti
ve yanan lastiklerden ibaretti
07:41
were the only activities
taking place in the Intifada.
taking place in the Intifada.
121
449080
3040
ve sanki İntifada'da olan biten
sadece bunlardı.
sadece bunlardı.
07:45
This period, though, was also marked
by widespread nonviolent organizing
by widespread nonviolent organizing
122
453960
6376
Fakat bu dönem aynı zamanda şiddet
içermeyen yaygın eylemlere de sahne oldu.
içermeyen yaygın eylemlere de sahne oldu.
07:52
in the forms of strikes, sit-ins
and the creation of parallel institutions.
and the creation of parallel institutions.
123
460360
4720
Grevler, oturma eylemleri,
paralel kurumların oluşumu gibi.
paralel kurumların oluşumu gibi.
07:57
During the First Intifada,
124
465880
1376
Birinci İntifada sırasında,
07:59
whole sectors of the Palestinian
civilian population mobilized,
civilian population mobilized,
125
467280
3336
Filistin sivil nüfusunun bütün
katmanları harekete geçti,
katmanları harekete geçti,
08:02
cutting across generations,
factions and class lines.
factions and class lines.
126
470640
3760
kuşak farkı, hizip ve sınıf farkı tanımadı.
08:07
They did this through networks
of popular committees,
of popular committees,
127
475200
2696
Bunu sevilen komiteler
aracılığı ile yaptılar
aracılığı ile yaptılar
08:09
and their use of direct action
and communal self-help projects
and communal self-help projects
128
477920
3496
ve doğrudan eylem ve topluluk
yardım projeleriyle yaptılar,
yardım projeleriyle yaptılar,
08:13
challenged Israel's very ability
129
481440
2416
İsrail'in gücüne, Batı Şeria ve Gazze'yi
08:15
to continue ruling the West Bank and Gaza.
130
483880
2680
yönetmeye devam etmesine
karşı çıktılar.
karşı çıktılar.
08:19
According to the Israeli Army itself,
131
487600
2336
Bizzat İsrail Ordusuna göre,
08:21
97 percent of activities
during the First Intifada were unarmed.
during the First Intifada were unarmed.
132
489960
5560
Birinci İntifada sırasındaki eylemlerin
%97'si silahsızdı.
%97'si silahsızdı.
08:28
And here's another thing that is not
part of our narrative about that time.
part of our narrative about that time.
133
496840
3800
Ayrıca o zamanki haberlerde
yer almayan başka bir şey var.
yer almayan başka bir şey var.
08:33
For 18 months in the Intifada,
134
501320
2456
18 aylık İntifada boyunca
08:35
women were the ones
calling the shots behind the scenes:
calling the shots behind the scenes:
135
503800
3816
sahne arkasında sözü geçenler, kadınlardı.
08:39
Palestinian women from all walks of life
136
507640
2496
Hayatın bütün kesimlerinden
Filistinli kadınlar,
Filistinli kadınlar,
08:42
in charge of mobilizing
hundreds of thousands of people
hundreds of thousands of people
137
510160
3416
yüz binlerce insanı harekete geçirdiler,
08:45
in a concerted effort to withdraw
consent from the occupation.
consent from the occupation.
138
513600
3880
ortak bir çabayla
bu işgale rıza göstermediler.
bu işgale rıza göstermediler.
08:50
Naela Ayyash, who strived to build
a self-sufficient Palestinian economy
a self-sufficient Palestinian economy
139
518760
5296
Naela Ayyash, kendine yeten bir
Filistin ekonomisi için mücadele ediyordu,
Filistin ekonomisi için mücadele ediyordu,
08:56
by encouraging women in Gaza
to grow vegetables in their backyards,
to grow vegetables in their backyards,
140
524080
5216
Gazze'li kadınları bahçelerinde sebze
yetiştirmeye teşvik ediyordu.
yetiştirmeye teşvik ediyordu.
09:01
an activity deemed illegal
by the Israeli authorities at that time;
by the Israeli authorities at that time;
141
529320
3560
Bu iş İsrail yetkilileri tarafından
o günlerde yasa dışı sayılmıştı.
o günlerde yasa dışı sayılmıştı.
09:06
Rabeha Diab, who took over
decision-making authority
decision-making authority
142
534320
3456
Rabeha Diab, bütün ayaklanmada
karar verme yetkisini,
karar verme yetkisini,
09:09
for the entire uprising
143
537800
1416
bunu yapacak erkekler
09:11
when the men who had been running it
144
539240
1776
sınır dışı edilince,
09:13
were deported;
145
541040
1200
kendi üzerine aldı.
09:15
Fatima Al Jaafari, who swallowed leaflets
containing the uprising's directives
containing the uprising's directives
146
543440
5496
Fatima Al Jaafari, ayaklanma talimatlarını
içeren bildiriyi, talimatları
içeren bildiriyi, talimatları
09:20
in order to spread them
across the territories
across the territories
147
548960
2776
yakalanmadan bütün bölgelere
09:23
without getting caught;
148
551760
1560
yaymak için yuttu.
09:26
and Zahira Kamal,
149
554720
1656
Ve Zahira Kamal,
09:28
who ensured the longevity of the uprising
150
556400
3296
ayaklanmanın ömrünü uzatan
09:31
by leading an organization
151
559720
1536
bir organizasyonu yönetti.
09:33
that went from 25 women
to 3,000 in a single year.
to 3,000 in a single year.
152
561280
4920
Bir yılda 25 kadından
3.000 kadına çıktılar.
3.000 kadına çıktılar.
09:40
Despite their extraordinary achievements,
153
568840
2336
Olağanüstü başarılarına rağmen,
09:43
none of these women have made it
into our narrative of the First Intifada.
into our narrative of the First Intifada.
154
571200
5000
bu kadınların hiçbiri Birinci İntifada
hikayemize giremedi.
hikayemize giremedi.
09:49
We do this in other parts
of the globe, too.
of the globe, too.
155
577880
2120
Biz bunu dünyanın diğer
yerlerinde de yapıyoruz.
yerlerinde de yapıyoruz.
09:52
In our history books, for instance,
and in our collective consciousness,
and in our collective consciousness,
156
580800
4216
Örneğin, tarih kitaplarımız ve
kollektif bilincimizde,
kollektif bilincimizde,
09:57
men are the public faces and spokespersons
157
585040
3056
1960'larda Amerika'daki
siyahların eşitlik mücadelesinde
siyahların eşitlik mücadelesinde
10:00
for the 1960s struggle
for racial justice in the United States.
for racial justice in the United States.
158
588120
4080
olayların görünen yüzü
ve sözcüleri hep erkek.
ve sözcüleri hep erkek.
10:05
But women were also
a critical driving force,
a critical driving force,
159
593440
3416
Ancak kadınlar da mobilize olmada,
organizasyonda, sokağa dökülmede
organizasyonda, sokağa dökülmede
10:08
mobilizing, organizing,
taking to the streets.
taking to the streets.
160
596880
3080
önemli bir itici güç olmuşlardı.
10:12
How many of us think of Septima Clark
161
600800
2536
Amerika'nın Sivil Haklar
Mücadele çağı deyince,
Mücadele çağı deyince,
10:15
when we think of the United States
Civil Rights era?
Civil Rights era?
162
603360
2600
kaçımız Septima Clark'ı hatırlar?
10:20
Remarkably few.
163
608080
1200
Çok çok az kişi.
10:22
But she played a crucial role
in every phase of the struggle,
in every phase of the struggle,
164
610800
4416
Clark, özellikle okur-yazarlığı
ve eğitimi vurgulayarak,
ve eğitimi vurgulayarak,
10:27
particularly by emphasizing
literacy and education.
literacy and education.
165
615240
3656
mücadelenin her aşamasında
çok önemli rol oynamıştır
çok önemli rol oynamıştır
10:30
She's been omitted, ignored,
166
618920
2496
ama es geçilmiş ve görmezden gelinmiştir.
10:33
like so many other women
who played critical roles
who played critical roles
167
621440
3696
Amerika Sivil Haklar Mücadelesinde
10:37
in the United States
Civil Rights Movement.
Civil Rights Movement.
168
625160
2040
önemli rol oynayan pek çok kadın gibi.
10:41
This is not about getting credit.
169
629920
2080
Bu paye almakla ilgili bir şey değil,
10:45
It's more profound than that.
170
633360
1600
bundan çok daha derin bir şey.
10:48
The stories we tell matter deeply
to how we see ourselves,
to how we see ourselves,
171
636400
4136
Anlattığımız hikayeler
kendimizi nasıl gördüğümüz,
kendimizi nasıl gördüğümüz,
hareketlerin nasıl yönetildiği
10:52
and to how we believe movements are run
172
640560
2696
ve hareketlerin nasıl başarılı olduğu
açısından önemlidir.
açısından önemlidir.
10:55
and how movements are won.
173
643280
1880
10:57
The stories we tell about a movement
like the First Intifada
like the First Intifada
174
645960
2856
Birinci İntifada veya
Amerika Sivil Haklar çağı gibi
Amerika Sivil Haklar çağı gibi
11:00
or the United States Civil Rights era
175
648840
1936
eylemler hakkında anlattığımız hikayeler
11:02
matter deeply
and have a critical influence
and have a critical influence
176
650800
4096
Filistinlilerin, Amerikalıların ve
adaletsizlikle karşılaştıkları zaman
adaletsizlikle karşılaştıkları zaman
11:06
in the choices Palestinians,
177
654920
2656
11:09
Americans
178
657600
1296
buna karşı çıkacak cesareti
göstereceklerinde
göstereceklerinde
11:10
and people around the world will make
179
658920
2096
yapacakları seçimlerinde
11:13
next time they encounter an injustice
180
661040
2296
11:15
and develop the courage to confront it.
181
663360
2280
çok önemli ve etkilidirler.
11:18
If we do not lift up the women who played
critical roles in these struggles,
critical roles in these struggles,
182
666560
4256
Bu mücadelelerde önemli rol oynayan
kadınları yüceltmezsek,
kadınları yüceltmezsek,
11:22
we fail to offer up role models
to future generations.
to future generations.
183
670840
3960
gelecek kuşaklara rol modeller sunamayız.
11:28
Without role models, it becomes harder
184
676200
3056
Rol modelleri olmayan kadınların
kamu hayatında
kamu hayatında
11:31
for women to take up their rightful space
185
679280
3016
hak ettikleri yeri almaları
11:34
in public life.
186
682320
1200
zorlaşır.
11:37
And as we saw earlier,
187
685320
2136
Daha önce de söylediğimiz gibi,
11:39
one of the most critical variables
188
687480
1816
bir hareketin başarısını belirleyen
11:41
in determining whether
a movement will be successful or not
a movement will be successful or not
189
689320
4176
en önemli değişkenlerden biri
11:45
is a movement's ideology
regarding the role of women
regarding the role of women
190
693520
4016
hareketin, toplum hayatında kadının rolü
11:49
in public life.
191
697560
1200
konusundaki bakışıdır.
11:52
This is a question of whether we're moving
192
700320
2056
Bu soru daha demokratik ve barışçı
11:54
towards more democratic
and peaceful societies.
and peaceful societies.
193
702400
2880
bir topluma doğru
gidip gitmemekle ilgilidir.
gidip gitmemekle ilgilidir.
11:59
In a world where so much
change is happening,
change is happening,
194
707240
2496
Bu kadar çok değişimin yaşandığı
12:01
and where change is bound to continue
at an increasingly faster pace,
at an increasingly faster pace,
195
709760
4240
ve değişimin gittikçe hızlanan
adımlarının duyulduğu bir dünyada,
adımlarının duyulduğu bir dünyada,
12:06
it is not a question
of whether we will face conflict,
of whether we will face conflict,
196
714880
3720
soru, çatışmalar yaşayıp
yaşamayacağımız değil,
yaşamayacağımız değil,
12:11
but rather a question
197
719680
1536
soru, bu sorunlarla mücadelede
12:13
of which stories will shape
198
721240
3376
hangi öyküyü yazacağımız,
12:16
how we choose to wage conflict.
199
724640
2920
çatışmaları nasıl yürüteceğimizdir.
12:20
Thank you.
200
728560
1456
Teşekkürler.
12:22
(Applause)
201
730040
4802
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Julia Bacha - FilmmakerJulia Bacha is the creative director at Just Vision, an organization that uses film and multimedia storytelling to foster constructive conversations on some of the most divisive issues of our times.
Why you should listen
Bacha started her filmmaking career writing and editing Control Room (2004), a documentary about the inner workings of the Arab satellite television channel Al Jazeera. She then wrote and co-directed Encounter Point (2006) and directed Budrus (2009), both stories of courageous bridge-building between Palestinians and Israelis in a highly volatile environment. Her most recent film, My Neighborhood (2012), follows a Palestinian teenager struggling to reclaim his home in East Jerusalem from Jewish settlers. She is now directing a film about the Palestinian women who secretly led the First Intifada, for which she was awarded a 2016 Guggenheim Fellowship.
Julia Bacha | Speaker | TED.com