ABOUT THE SPEAKER
Anjan Chatterjee - Cognitive neuroscientist
Anjan Chatterjee seeks to answer a tantalizing question: Why is beauty so gripping?

Why you should listen

In his recent book, The Aesthetic Brain: How We Evolved to Desire Beauty and Enjoy Art, cognitive neuroscientist Anjan Chatterjee investigates neural responses to beauty, explaining that the faces and places we find aesthetically pleasing may promote evolutionary success.

With numerous publications to his name in areas such as attention, spatial cognition and neuroethics, Chatterjee is the former president of the Behavioral and Cognitive Neurology Society and the International Association of Empirical Aesthetics, and he is also a founding member of the Board of Governors of the Neuroethics Society. In 2016, Chatterjee was awarded the Rudolph Arnheim Award for contributions to psychology and the arts. Currently at the Center for Cognitive Neuroscience at the University of Pennsylvania, Chatterjee's cutting edge work in neuroaesthetics bridges art and neuroscience in complex and fascinating ways.

More profile about the speaker
Anjan Chatterjee | Speaker | TED.com
TEDMED 2016

Anjan Chatterjee: How your brain decides what is beautiful

Anjan Chatterjee: Beyin bir şeyin güzel olduğuna nasıl karar verir

Filmed:
2,701,069 views

Anjan Chatterjee, evrimsel psikoloji ve bilişsel nörobilim ışığında, doğanın en derin olgularından birine değiniyor: güzellik. Beynin derinliklerine in ve belirli çizgi, renk ve şekillerin yarattığı yapıların, bizleri heyecanlandırmasında yatan bilimsel nedenleri keşfet.
- Cognitive neuroscientist
Anjan Chatterjee seeks to answer a tantalizing question: Why is beauty so gripping? Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
It's 1878.
0
1869
1967
Yıl 1878.
00:16
SirEfendim FrancisFrancis GaltonGalton
givesverir a remarkabledikkat çekici talk.
1
4969
3278
Sir Francis Galton dikkat çekici
bir konuşma yapar.
00:21
He's speakingkonuşuyorum to the anthropologicanthropologic
instituteenstitü of Great Britainİngiltere and Irelandİrlanda.
2
9318
4138
Büyük Britanya ve İrlanda
antropoloji enstitütüsüne hitap eder.
00:26
KnownBilinen for his pioneeringöncü work
in humaninsan intelligencezeka,
3
14170
4026
İnsan zihni üzerine öncü
çalışmaları ile bilinen Galton,
00:30
GaltonGalton is a brilliantparlak polymathbilge.
4
18220
1988
müthiş bir bilgindir.
00:33
He's an explorerExplorer,
5
21716
1554
Kâşiftir,
00:35
an anthropologistantropolog,
6
23294
1753
antropolog,
00:37
a sociologistsosyolog,
7
25071
1530
sosyolog,
00:38
a psychologistpsikolog
8
26625
1569
psikolog
00:40
and a statisticianistatistikçi.
9
28218
1474
ve istatistikçidir.
00:43
He's alsoAyrıca a eugenisteugenist.
10
31387
2282
Aynı zamanda bir öjeniktir.
00:46
In this talk,
11
34600
1246
Bu konuşmasında,
00:48
he presentshediyeler a newyeni techniqueteknik
by whichhangi he can combinebirleştirmek photographsfotoğraflar
12
36807
4753
fotoğrafları birleştirip bileşik
portreler oluşturabileceği
00:53
and produceüretmek compositekarma portraitsportreler.
13
41584
2259
yeni bir tekniği takdim eder.
00:56
This techniqueteknik could be used
to characterizekarakterize differentfarklı typestürleri of people.
14
44663
5014
Bu teknik, farklı tür insanların
özelliklerini belirlemede kullanılacaktı.
01:02
GaltonGalton thinksdüşünüyor that if he combinesbirleştirir
photographsfotoğraflar of violentşiddetli criminalssuçlular,
15
50702
5349
Galton, azılı suçluların
fotoğraflarını birleştirdiğinde
01:08
he will discoverkeşfetmek the faceyüz of criminalitysuçluluk.
16
56075
3126
suçun resmini bulacağını düşünüyordu
01:12
But to his surprisesürpriz,
17
60253
1987
ama sonuca şaşırdı,
01:14
the compositekarma portraitportre that he producesüretir
18
62264
2864
elde ettiği bu bileşik portre
01:17
is beautifulgüzel.
19
65951
1256
güzeldi.
01:22
Galton'sGalton'ın surprisingşaşırtıcı findingbulgu
raisesyükseltmeler deepderin questionssorular:
20
70026
3028
Galton'ın şaşırtıcı tespiti,
bazı derin sorular getirir:
01:25
What is beautygüzellik?
21
73515
1585
Güzellik nedir?
01:28
Why do certainbelli configurationskonfigürasyonları of linehat
and colorrenk and formform exciteheyecanlandırmak us so?
22
76070
6819
Belirli çizgi renk ve şekillerin yarattığı
yapılar, bizi neden heyecanlandırır?
01:36
For mostçoğu of humaninsan historytarih,
23
84372
1528
İnsanlık tarihinin
01:37
these questionssorular have been approachedyaklaştı
usingkullanma logicmantık and speculationspekülasyon.
24
85924
5555
büyük bir çoğunluğunda, mantık ve kurgu
çerçevesinde bu sorulara cevap arandı.
01:44
But in the last fewaz decadeson yıllar,
25
92115
1517
Fakat son 10-20 yıldır
01:45
scientistsBilim adamları have addressedele
the questionsoru of beautygüzellik
26
93656
2878
bilim insanları, güzellik olgusuna
01:48
usingkullanma ideasfikirler from evolutionaryevrimsel psychologyPsikoloji
and toolsaraçlar of neurosciencenörobilim.
27
96558
5069
evrimsel psikoloji ve nörobilimin
sağladığı bilgiler ışığında yaklaşıyorlar.
01:54
We're beginningbaşlangıç to glimpsebelirti
the why and the how of beautygüzellik,
28
102502
3863
Güzelliğin nedeni ve nasılına
henüz yeni yeni cevap arıyoruz,
01:58
at leasten az in termsşartlar of what it meansanlamına geliyor
for the humaninsan faceyüz and formform.
29
106945
3324
en azından insan yüzü ve biçim
bağlamındaki sorulara.
02:03
And in the processsüreç,
30
111201
1556
Bu süreçte
02:04
we're stumblinggüçlük uponüzerine some surprisessürprizler.
31
112781
2352
bazı sürprizlerle karşılaşıyoruz.
02:08
When it comesgeliyor to seeinggörme
beautygüzellik in eachher other,
32
116160
2808
Konu birbirimizin güzelliğini
görmek olduğunda
02:11
while this decisionkarar is certainlykesinlikle
subjectiveöznel for the individualbireysel,
33
119749
4355
karar tamamen öznel
ve kişisel olmakla birlikte,
02:16
it's sculptedheykel by factorsfaktörler that contributekatkıda bulunmak
to the survivalhayatta kalma of the groupgrup.
34
124128
4183
güzelliği, grubun hayatta kalma amacına
yönelik faktörler belirliyor.
02:20
ManyBirçok experimentsdeneyler have showngösterilen
35
128810
2648
Birçok deney,
02:23
that a fewaz basictemel parametersparametreler contributekatkıda bulunmak
to what makesmarkaları a faceyüz attractiveçekici.
36
131482
4001
bir yüzü çekici kılan birkaç
etken olduğunu söyler.
02:28
These includeDahil etmek averagingortalama, symmetrySimetri
and the effectsetkileri of hormoneshormonlar.
37
136315
5676
Bunlar arasında ortalama, simetri
ve hormon etkileri vardır.
02:34
Let's take eachher one of these in turndönüş.
38
142015
2410
Hepsini sırayla ele alalım.
02:38
Galton'sGalton'ın findingbulgu
39
146531
1474
Galton'ın,
02:40
that compositekarma or averageortalama facesyüzleri
are typicallytipik more attractiveçekici
40
148029
5283
bileşik veya ortalama yüzlerin
genel olarak, ortalamaya
02:45
than eachher individualbireysel faceyüz
that contributeskatkıda bulunur to the averageortalama
41
153336
3557
katkı yapan bireylerin her
birinin yüzünden daha çekici
02:48
has been replicatedçoğaltılan manyçok timeszamanlar.
42
156917
1929
olduğu bulgusu
pek çok kez tekrar kanıtlandı.
02:51
This laboratorylaboratuvar findingbulgu fitsnöbetleri
with manyçok people'sinsanların intuitionssezgiler.
43
159933
4189
Bu laboratuvar bulgusu birçok
insanın sezgisi ile uyuşuyor.
02:56
AverageOrtalama facesyüzleri representtemsil etmek
the centralmerkezi tendencieseğilimler of a groupgrup.
44
164754
4211
Ortalama yüzler, bir grubun
temel eğilimlerini yansıtır.
03:01
People with mixedkarışık featuresÖzellikler
representtemsil etmek differentfarklı populationspopülasyonları,
45
169724
4319
Farklı özelliklere sahip kişiler,
farklı toplulukları temsil eder
03:06
and presumablymuhtemelen harborliman
greaterbüyük geneticgenetik diversityçeşitlilik
46
174067
3348
ve muhtemelen de,
daha geniş bir genetik çeşitlilik
03:09
and adaptabilityadaptasyon to the environmentçevre.
47
177439
2198
ve çevreye uyum yeteneğine sahiptirler.
03:12
ManyBirçok people find mixed-racekarma yarış
individualsbireyler attractiveçekici
48
180337
4404
Çoğu insan, melezleri çekici
03:16
and inbredyakın akraba evliliğinden doğan familiesaileleri lessaz so.
49
184765
2174
ve akraba evliliklerini itici bulurlar.
03:20
The secondikinci factorfaktör that contributeskatkıda bulunur
to beautygüzellik is symmetrySimetri.
50
188627
4183
Güzellik algısını etkileyen
bir diğer etken ise simetridir.
03:25
People generallygenellikle find symmetricsimetrik facesyüzleri
more attractiveçekici than asymmetricasimetrik onesolanlar.
51
193474
4326
İnsanlar simetrik çehreleri, asimetrik
olanlara nazaran daha çekici bulurlar.
03:30
DevelopmentalGelişimsel abnormalitiesanormallikler
are oftensık sık associatedilişkili with asymmetriesasimetriler.
52
198758
5252
Gelişimsel anomaliler,
sıklıkla asimetri ile ilişkilendirilir.
03:36
And in plantsbitkiler, animalshayvanlar and humansinsanlar,
53
204034
3265
Bitki, hayvan ve insanlarda,
03:39
asymmetriesasimetriler oftensık sık ariseortaya
from parasiticparazit infectionsenfeksiyonlar.
54
207323
3306
asimetri büyük oranda parazit
enfeksiyonu sonucu oluşur.
03:43
SymmetrySimetri, it turnsdönüşler out,
55
211373
2218
Öyle ki simetri,
03:45
is alsoAyrıca an indicatorgösterge of healthsağlık.
56
213615
3503
aynı zamanda bir sağlık belirtisidir.
03:50
In the 1930s,
57
218469
1594
1930'larda,
03:52
a man namedadlı MaksymilianMAKSYMILIAN FaktorowiczFaktorowicz
58
220779
2900
Maksymilian Faktorowicz adında bir adam,
03:55
recognizedtanınan the importanceönem
of symmetrySimetri for beautygüzellik
59
223703
3177
güzellik mikrometresini tasarladığında,
03:58
when he designedtasarlanmış the beautygüzellik micrometermikrometre.
60
226904
2155
güzellikte simetrinin önemini fark etti.
04:02
With this devicecihaz,
61
230297
1151
Max bu aygıtla,
04:03
he could measureölçmek minorküçük asymmetricasimetrik flawskusurları
62
231472
3055
küçük asimetrik kusurları ölçebiliyor
04:06
whichhangi he could then make up for
with productsÜrünler he soldsatıldı from his companyşirket,
63
234551
4549
ve sonra bu kusurları giderecek
ürünleri şirketinde satıyordu
04:11
namedadlı brilliantlyışıl ışıl
after himselfkendisi, MaxMax FactorFaktör,
64
239124
3824
zekice bir kararla da şirkete
adını vermişti : Max Factor,
04:14
whichhangi, as you know,
is one of the world'sDünyanın en mostçoğu famousünlü brandsmarkalar
65
242972
3011
bildiğiniz üzere kendisi ''makyaj''
alanında dünyadaki en ünlü markalardan
04:18
for "make up."
66
246007
1168
biridir.
04:20
The thirdüçüncü factorfaktör that contributeskatkıda bulunur
to facialYüz Bakımı attractivenessçekiciliği
67
248515
3958
Yüz çekiciliğine katkıda
bulunan üçüncü etmen ise
04:24
is the effectEfekt of hormoneshormonlar.
68
252497
1713
hormonal etkilerdir.
04:27
And here, I need to apologizeözür dilemek
for confininghapsetmesi my commentsyorumlar
69
255533
4054
Burada, yorumlarımı heteroseksüel
standartla sınırladığım için
04:32
to heterosexualheteroseksüel normsnormlar.
70
260282
1567
affınıza sığınıyorum.
04:35
But estrogenestrojen and testosteronetestosteron
playoyun importantönemli rolesroller
71
263618
4470
Fakat östrojen ve testosteron,
çekicilik algımızı biçimlendirmede
04:40
in shapingşekillendirme featuresÖzellikler
that we find attractiveçekici.
72
268112
2598
büyük bir rol oynuyor.
04:43
EstrogenÖstrojen producesüretir featuresÖzellikler
that signalişaret fertilitydoğurganlık.
73
271643
3857
Östrojen, doğurganlığı
simgeleyen özellikler yaratır.
04:48
MenErkekler typicallytipik find womenkadınlar attractiveçekici
74
276334
2950
Erkekler genellikle,
04:51
who have elementselementler
of bothher ikisi de youthgençlik and maturityolgunluk.
75
279308
4301
gençlik ve olgunluğun karması
olan vücutları çekici bulur.
04:56
A faceyüz that's too baby-likeBebek gibi mightbelki
mean that the girlkız is not yethenüz fertilebereketli,
76
284183
3973
Fazla bebeksi bir yüz, kızın henüz
doğurgan olmadığı anlamına gelebilir,
05:01
so menerkekler find womenkadınlar attractiveçekici
77
289119
1973
bu nedenle erkekler,
05:03
who have largegeniş eyesgözleri,
fulltam lipsdudaklar and narrowdar chinsçeneleri
78
291116
4236
gençlik göstergesi olan
büyük gözlü, dolgun dudaklı
05:07
as indicatorsgöstergeler of youthgençlik,
79
295376
1509
ve dar çeneli kadınları ve
05:09
and highyüksek cheekbonesElmacık kemikleri
as an indicatorgösterge of maturityolgunluk.
80
297700
3383
olgunluk göstergesi olan çıkık
elmacık kemikli kadınları çekici bulur.
05:14
TestosteroneTestosteron producesüretir featuresÖzellikler
that we regardsaygı as typicallytipik masculineeril.
81
302564
5283
Testosteron genellikle erkeksi
saydığımız özellikler yaratır.
05:20
These includeDahil etmek heavierdaha ağır browskaşları,
82
308777
2020
Bunlar; kalın kaşlar,
05:22
thinnerdaha ince cheeksyanakları
83
310821
1305
ince yanaklar
05:24
and biggerDaha büyük, squared-offkare kapalı jawsağız.
84
312150
2252
ve büyük, köşeli
çenelerdir.
05:26
But here'sburada a fascinatingbüyüleyici ironyalay.
85
314426
1790
Ama burada büyük bir ironi de var.
05:29
In manyçok speciesTürler,
86
317695
1151
Birçok türde,
05:30
if anything,
87
318870
1381
ters bir şekilde
05:32
testosteronetestosteron suppressesbastırır the immunebağışık systemsistem.
88
320275
3692
testesteron bağışıklık
sistemini de baskılar.
05:37
So the ideaFikir that testosterone-infusedtestosteron-infused
featuresÖzellikler are a fitnessFitness indicatorgösterge
89
325002
4174
Testesteron kaynaklı özelliklerin
sağlık göstergesi olduğu düşüncesi
05:41
doesn't really make a wholebütün lot of senseduyu.
90
329200
2225
tamamen mantıklı değildir.
05:44
Here, the logicmantık is turneddönük on its headkafa.
91
332183
2499
Burada mantık tepetakla olur.
05:47
InsteadBunun yerine of a fitnessFitness indicatorgösterge,
92
335658
2149
Sağlık göstergesi olması yerine
05:49
scientistsBilim adamları invokeçağırmak a handicapHandikap principleprensip.
93
337831
3407
bilim insanları bir
handikap prensibi sunar.
05:54
The mostçoğu commonlyçoğunlukla citedatıf
exampleörnek of a handicapHandikap
94
342789
3532
En sık dile getirilen
handikap örneği
05:58
is the peacock'sPeacock's tailkuyruk.
95
346345
1491
tavus kuşunun kuyruğudur.
06:00
This beautifulgüzel but cumbersomehantal tailkuyruk
doesn't exactlykesinlikle help the peacocktavuskuşu
96
348542
4396
Bu güzel ama bir o kadar da
külfetli kuyruk, tavus kuşunun
06:04
avoidönlemek predatorsyırtıcı
97
352962
1262
yırtıcılardan kaçmasını veya
dişilere yaklaşmasını kolaylaştırmaz.
06:06
and approachyaklaşım peahenspeahens.
98
354910
1457
06:09
Why should suchböyle an extravagantabartılı
appendageuzantı evolvegelişmek?
99
357188
3452
Bu kadar ölçüsüz bir ek
kuyruk neden gelişti (evrildi) ?
06:13
Even CharlesCharles DarwinDarwin,
100
361947
1595
Charles Darwin bile,
06:16
in an 1860 lettermektup to AsaAsa GrayGri wroteyazdı
101
364408
3399
1860'da Asa Gray'e yazdığı bir mektupta,
06:19
that the sightgörme of the peacock'sPeacock's tailkuyruk
madeyapılmış him physicallyfiziksel olarak illhasta.
102
367831
3772
tavus kuşu kuyruğu görmenin
onu hasta ettiğini yazdı.
06:24
He couldn'tcould explainaçıklamak it
with his theoryteori of naturaldoğal selectionseçim,
103
372144
2898
Bunu doğal seleksiyon (seçilim)
teorisi ile açıklayamıyordu
06:27
and out of this frustrationhüsran,
104
375066
1899
ve bu hüsran dolayısıyla,
06:28
he developedgelişmiş the theoryteori
of sexualcinsel selectionseçim.
105
376989
3184
cinsel seçilim teorisini geliştirdi.
06:33
On this accounthesap,
106
381501
1150
Bu açıklamada
06:34
the displayGörüntüle of the peacock'sPeacock's tailkuyruk
is about sexualcinsel enticementikna,
107
382675
4383
tavus kuşunun kuyruğunu sergilemesi,
dişileri baştan çıkarmak içindir.
06:39
and this enticementikna meansanlamına geliyor
it's more likelymuhtemelen the peacocktavuskuşu will matedostum
108
387082
6222
ve bu baştan çıkarma tavus kuşunun
çiftleşip yavruları olacağı
06:45
and have offspringyavrular.
109
393328
1334
anlamına gelir.
06:47
Now, the modernmodern twistTwist
on this displayGörüntüle argumenttartışma
110
395818
2989
Bu gösteriş yapma argümanına
modern eklemeler şöyle;
06:51
is that the peacocktavuskuşu is alsoAyrıca
advertisingreklâm its healthsağlık to the peahenpeahen.
111
399472
4970
Tavus kuşu, dişilere aynı zamanda
sağlıklı olduğunu da pazarlıyor,
06:58
Only especiallyözellikle fituygun organismsorganizmalar
can affordparası yetmek to divertaktarma resourceskaynaklar
112
406001
5127
sadece sağlıklı bir organizma,
kaynaklarını bu kadar aşırı bir
07:03
to maintainingmuhafaza suchböyle
an extravagantabartılı appendageuzantı.
113
411152
2698
ek organı beslemeye ayırabilir.
07:06
Only especiallyözellikle fituygun menerkekler can affordparası yetmek
the pricefiyat that testosteronetestosteron leviesharçlar
114
414592
4893
Testesteron'un bağışıklık
sitemine yaptığı baskıya ise
07:11
on theironların immunebağışık systemsistem.
115
419509
1269
sadece sağlıklı erkekler dayanabilir.
07:13
And by analogyanaloji, think of the factgerçek
116
421560
2658
Benzetme yapmamız gerekirse
07:16
that only very richzengin menerkekler can affordparası yetmek
to payödeme more than $10,000 for a watch
117
424242
6965
yalnızca çok zengin erkekler
bir kol saatine 10.000 dolardan fazla verebilir
07:23
as a displayGörüntüle of theironların financialmali fitnessFitness.
118
431231
2250
ve böylece finansal sağlıklarını
(zenginlik) gösterebilir.
07:27
Now, manyçok people hearduymak these kindsçeşit
of evolutionaryevrimsel claimsiddialar
119
435113
2802
Artık birçok insan bu tarz
evrimsel söylemler işitiyor
07:29
and think they mean that we somehowbir şekilde
are unconsciouslybilinçsizce seekingarayan matesarkadaşları
120
437939
5730
ve hepimizin bir şekilde ve
bilinçsizce sağlıklı eşler aradığını
07:35
who are healthysağlıklı.
121
443693
1915
düşünüyor.
07:37
And I think this ideaFikir
is probablymuhtemelen not right.
122
445632
2943
Bence bu düşünce muhtemelen doğru değil.
07:42
TeenagersGençler and younggenç adultsyetişkinler are not exactlykesinlikle
knownbilinen for makingyapma decisionskararlar
123
450269
4862
Genç yetişkinlerin ve ergenlerin
kararlarını sağlık endişesi ile verdikleri
07:47
that are predicatedesas on healthsağlık concernsendişeler.
124
455155
2188
pek fazla görülmez.
07:50
But they don't have to be,
125
458544
1601
Öyle de olmak zorunda değil,
07:52
and let me explainaçıklamak why.
126
460169
1483
sebebini açıklayayım.
07:55
ImagineHayal a populationnüfus
127
463151
1351
İnsanların,
07:57
in whichhangi people have threeüç differentfarklı
kindsçeşit of preferencesTercihler:
128
465208
4178
üç farklı tercihi olduğu
bir topluluk hayal edin:
08:01
for greenyeşil, for orangePortakal and for redkırmızı.
129
469410
3325
yeşil, turuncu ve kırmızı.
Onların bakış açısına göre,
08:05
From theironların pointpuan of viewgörünüm,
130
473922
1191
08:07
these preferencesTercihler have
nothing to do with healthsağlık;
131
475137
2363
bu seçimlerin sağlık
ile hiçbir alakası yok;
08:09
they just like what they like.
132
477524
1492
sadece sevdikleri için seçiyoralr.
08:12
But if it were alsoAyrıca the casedurum
that these preferencesTercihler are associatedilişkili
133
480128
4041
Fakat bu renkler (seçimler) yavru yapma
08:16
with the differentfarklı likelihoodolasılık
of producingüreten offspringyavrular --
134
484193
2998
olasılıkları ile de ilşkilendirilmiş olsaydı,
08:19
let's say in a ratiooranı of 3:2:1 --
135
487215
2862
oranlara da 3, 2, 1 diyelim,
08:23
then in the first generationnesil,
136
491060
1444
bu durumda ilk nesil,
08:24
there would be 3 greensYeşiller
to 2 orangesportakal to 1 redkırmızı,
137
492528
3272
3 yeşil 2 turuncu ve 1 kırmızı olacak
08:27
and in eachher subsequentSonraki generationnesil,
138
495824
2186
ve ardından gelen her nesilde,
08:30
the proportionoran of greensYeşiller increaseartırmak,
139
498034
2706
yeşillerin oranı artacaktı,
08:34
so that in 10 generationsnesiller,
140
502067
1711
öyle ki 10 nesil sonra,
08:35
98 percentyüzde of this populationnüfus
has a greenyeşil preferencetercih.
141
503802
3773
toplumun %98'i yeşili tercih edecekti.
08:39
Now, a scientistBilim insanı cominggelecek in
and samplingörnekleme this populationnüfus
142
507963
3121
Bu topluluğa gelen ve
örnek toplayan bir bilim insanı da
08:43
discoverskeşfeder that greenyeşil
preferencesTercihler are universalevrensel.
143
511108
3649
yeşil yöneliminin
evrensel olduğunu keşfedecekti.
08:47
So the pointpuan about this little
abstractsoyut exampleörnek
144
515606
3872
Bu soyut örnekteki amaç,
08:51
is that while preferencesTercihler
for specificözel physicalfiziksel featuresÖzellikler
145
519502
4660
belirli fiziksel nitelikleri
tercih etme her bireyde
08:56
can be arbitrarykeyfi for the individualbireysel,
146
524186
2563
isteğe bağlı olsa da
09:00
if those featuresÖzellikler are heritablekalıtsal
147
528090
1770
eğer bu nitelikler kalıtsal ise
ve üremede üstünlük sağlıyorsa,
09:05
and they are associatedilişkili
with a reproductiveüreme advantageavantaj,
148
533232
4159
09:09
over time,
149
537415
1214
zamanla,
09:10
they becomeolmak universalevrensel for the groupgrup.
150
538653
1927
topluluk için evrensel olurlar.
09:15
So what happensolur in the brainbeyin
when we see beautifulgüzel people?
151
543172
5201
Peki güzel bir insan gördüğümüzde
beynimizde neler olur?
09:22
AttractiveÇekici facesyüzleri activateetkinleştirmek
partsparçalar of our visualgörsel cortexkorteks
152
550520
4028
Çekici yüzler, beynin arkasındaki
görme merkezini
09:26
in the back of the brainbeyin,
153
554572
1945
harekete geçirir,
09:28
an areaalan calleddenilen the fusiformfusiform gyrusgyrus,
154
556541
1942
fusiform gyrus adındaki bir bölge,
09:30
that is especiallyözellikle tunedayarlanmış
to processingişleme facesyüzleri,
155
558507
2802
özellikle yüz tanımaya
odaklanmış bir bölgedir
09:33
and an adjacentbitişik areaalan calleddenilen
the lateralyanal occipitalOksipital complexkarmaşık,
156
561333
4014
ve bitişiğindeki lateral
occipital kompeks,
09:37
that is especiallyözellikle attunedattuned
to processingişleme objectsnesneleri.
157
565371
2756
nesneleri ayırt etmek için
kullandığımız bir bölümdür.
09:40
In additionilave,
158
568700
1396
Ayrıca,
09:42
attractiveçekici facesyüzleri activateetkinleştirmek partsparçalar
of our rewardödül and pleasureZevk centersmerkezleri
159
570120
5078
çekici yüzler, beynin önündeki
ve derinlerindeki ödül ve zevk
09:47
in the frontön and deepderin in the brainbeyin,
160
575222
2265
merkezlerindeki bölümleri
harekete geçirir
09:50
and these includeDahil etmek areasalanlar
that have complicatedkarmaşık namesisimler,
161
578179
3124
ve bu alanlar,
çetrefilli isimlere sahiptir;
09:53
like the ventralventral striatumstriatum,
162
581327
1864
ventral striatum,
09:55
the orbitofrontalorbitofrontal cortexkorteks
163
583215
1919
orbitofrontal korteks
09:57
and the ventromedialventromedial prefrontalprefrontal cortexkorteks.
164
585158
2594
ve ventromedial prefrontal korteks gibi.
10:00
Our visualgörsel brainbeyin that is tunedayarlanmış
to processingişleme facesyüzleri
165
588732
3984
Beynin yüz tanıma odaklı görme bölümü,
10:04
interactsetkileşim with our pleasureZevk centersmerkezleri
166
592740
2637
görülen güzellik deneyimine
zemin hazırlamak için
10:07
to underpintemelini oluşturan the experiencedeneyim of beautygüzellik.
167
595401
2447
zevk merkezleri ile etkileşime geçer.
10:11
Amazinglyİnanılmaz, while we all
engagetutmak with beautygüzellik,
168
599719
4092
Şaşırtıcı bir şekilde,
bizler farkında olmadan
10:15
withoutolmadan our knowledgebilgi,
169
603835
1597
tamamen güzelliğe kitlenmişken,
10:17
beautygüzellik alsoAyrıca engagesyürütmektedir us.
170
605456
1758
güzellik de bizler ile bağ kurar.
10:20
Our brainsbeyin respondyanıtlamak to attractiveçekici facesyüzleri
171
608478
2499
Güzellik hakkında
düşünmediğimiz anlarda dahi,
10:23
even when we're not thinkingdüşünme about beautygüzellik.
172
611001
2354
beynimiz çekici yüzlere karşılık verir.
10:26
We conductedyürütülen an experimentdeney
in whichhangi people saw a seriesdizi of facesyüzleri,
173
614637
4289
İnsanların bir dizi yüz gördüğü
bir deney yürütmüştük
10:30
and in one conditionşart,
174
618950
1703
ve bir seferinde,
10:32
they had to decidekarar ver if a pairçift of facesyüzleri
were the sameaynı or a differentfarklı personkişi.
175
620677
5576
bir çift yüzün aynı ya da farklı kişi olup
olmadığına dair karar verilmişti.
10:39
Even in this conditionşart,
176
627907
2493
Bu durumda bile,
10:42
attractiveçekici facesyüzleri drovesürdü neuralsinirsel activityaktivite
robustlysağlam in theironların visualgörsel cortexkorteks,
177
630424
6142
çekici yüzler, görme merkezinde
müthiş bir sinirsel etkinliğe yol açtılar,
10:48
despiterağmen the factgerçek that they were thinkingdüşünme
about a person'skişiler identityKimlik
178
636590
3513
yani o anda denekler kişinin
güzelliğine değil, kimliğine odaklanmış
10:52
and not theironların beautygüzellik.
179
640127
1301
olmalarına rağmen.
10:55
AnotherBaşka bir groupgrup similarlybenzer şekilde foundbulunan
automaticOtomatik responsesyanıt-e doğru to beautygüzellik
180
643127
4311
Bir diğer grup, aynı şekilde
beynin zevk merkezlerinde
10:59
withiniçinde our pleasureZevk centersmerkezleri.
181
647462
2163
güzelliğe verilen otomatik
tepkileri gözlemledi.
11:02
TakenAlınan togetherbirlikte, these studiesçalışmalar suggestönermek
182
650551
2789
Bunları birleştirdiğimizde,
bütün bu çalışmalar
11:06
that our brainbeyin automaticallyotomatik olarak
respondsyanıt verir to beautygüzellik
183
654033
4511
beynin görüntü ile zevki birleştirerek
güzelliğe otomatik olarak
11:10
by linkingbağlayıcı visionvizyon and pleasureZevk.
184
658568
2015
tepki verdiğini gösteriyor.
11:13
These beautygüzellik detectorsdedektörleri, it seemsgörünüyor,
185
661854
2380
Öyle ki bu güzellik dedektörleri,
11:16
pingping everyher time we see beautygüzellik,
186
664258
1838
o an ne düşünüyor olursak olalım,
11:18
regardlessne olursa olsun of whateverher neyse elsebaşka
we mightbelki be thinkingdüşünme.
187
666120
2694
güzelliği her gördüğümüz anda ötüyor.
11:23
We alsoAyrıca have a "beautygüzellik is good"
stereotypeklişe embeddedgömülü in the brainbeyin.
188
671022
5489
Beynimizde gömülü bir
''güzel olan iyidir'' klişesi de var.
11:29
Withinİçinde the orbitofrontalorbitofrontal cortexkorteks,
189
677712
2227
Orbitofrontal korteks içerisinde,
11:31
there's overlappingörtüşen neuralsinirsel activityaktivite
190
679963
1775
güzellik ve iyiliğe tepki olarak
11:33
in responsetepki to beautygüzellik and to goodnessiyilik,
191
681762
3784
örtüşmeli sinirsel bir aktivite gerçekleşiyor
11:39
and this happensolur even when people
aren'tdeğil explicitlyaçıkça thinkingdüşünme
192
687185
3522
ve insanlar açıkça güzellik veya iyilik
üzerine düşünmediğinde de
11:42
about beautygüzellik or goodnessiyilik.
193
690731
1603
bu durum tekrarlanıyor.
11:45
Our brainsbeyin seemgörünmek to reflexivelyRefleksle
associateilişkilendirme beautygüzellik and good.
194
693906
3959
Beynimiz refleks olarak güzellik
ve iyiliği ilişkilendiriyor.
11:50
And this reflexiveYansımalı associationbirleşme
mayMayıs ayı be the biologicbiyolojik triggertetik
195
698690
3978
Refleksif olan bu ilişkilendirme,
güzelliğin birçok sosyal etkisi olmasındaki
11:54
for the manyçok socialsosyal effectsetkileri of beautygüzellik.
196
702692
2682
biyolojik tetikleyici olabilir.
11:58
AttractiveÇekici people receiveteslim almak
all kindsçeşit of advantagesavantajları in life.
197
706057
4394
Çekici insanlar, hayatta her türlü
pozitif ayrımcılığın tadını çıkarıyor.
12:03
They're regardedkabul as more intelligentakıllı,
198
711556
2754
Daha zeki kabul ediliyorlar
12:06
more trustworthygüvenilir,
199
714334
1603
ve daha güvenilir,
12:07
they're givenverilmiş higherdaha yüksek payödeme
and lesserdaha az punishmentscezalar,
200
715961
3545
daha fazla maaş alıp
daha az cezaya çarptırılıyorlar,
12:11
even when suchböyle judgmentsyargılar
are not warrantedgaranti.
201
719530
2722
bu kararların bir dayanağı olmasa bile.
12:15
These kindsçeşit of observationsgözlemler
revealortaya çıkartmak beauty'sbeauty'in uglyçirkin sideyan.
202
723572
3340
Bu gözlemler güzelliğin
çirkin yanını ortaya koyuyor.
12:19
In my lablaboratuvar, we recentlyson günlerde foundbulunan
203
727796
2073
Laboratuvarımda şunu bulguladık;
12:21
that people with minorküçük facialYüz Bakımı
anomaliesanomaliler and disfigurementsBiçimsel
204
729893
4922
hafif yüz anomalisi ve
şekil bozukluğu olan kişiler;
12:26
are regardedkabul as lessaz good, lessaz kindtür,
205
734839
3784
daha az iyi, daha az kibar
12:30
lessaz intelligentakıllı, lessaz competentyetkili
and lessaz hardworkingçalışkan.
206
738647
4431
daha az zeki, daha az yetkin
ve daha az çalışkan kabul ediliyorlar.
12:35
UnfortunatelyNe yazık ki, we alsoAyrıca have
a "disfiguredsakat is badkötü" stereotypeklişe.
207
743854
5284
Ne yazık ki '' çirkinlik (şekilsiz)
kötüdür'' klişemiz de var.
12:42
This stereotypeklişe is probablymuhtemelen
exploitedistismar and magnifiedbüyütülmüş
208
750398
6658
Bu klişe, popüler medya tarafından
12:49
by imagesGörüntüler in popularpopüler mediamedya,
209
757080
2413
muhtemelen sömürülmüş ve abartılmıştır,
12:51
in whichhangi facialYüz Bakımı disfigurementşekil bozukluğu
is oftensık sık used as a shorthandsteno
210
759517
3896
öyle ki kötü karakter tanımında
yüzde şekil bozukluğu olması
12:55
to depicttasvir someonebirisi of villainousrezil characterkarakter.
211
763437
2658
yerleşik kuraldır.
12:59
We need to understandanlama
these kindsçeşit of implicitörtülü biasesönyargıların
212
767378
3454
Bunları aşmak istiyorsak,
bu tür örtülü önyargıları
13:02
if we are to overcomeüstesinden gelmek them
213
770856
1737
bilmemiz gerekiyor,
13:04
and aimamaç for a societytoplum
in whichhangi we treattedavi etmek people fairlyoldukça,
214
772617
3681
insanların tesadüfi
dış görünüşlerini değil,
13:08
basedmerkezli on theironların behaviordavranış and not
on the happenstancetesadüf of theironların looksgörünüyor.
215
776322
4415
davranışlarını baz alarak adil muamele
gördüğü bir toplum yaratabiliriz.
13:16
Let me leaveayrılmak you with one finalnihai thought.
216
784758
3245
Sizleri son bir fikir ile
baş başa bırakacağım.
13:21
BeautyGüzellik is a work in progressilerleme.
217
789044
2048
Güzellik hâlâ gelişmekte olan bir süreç.
13:24
The so-calledsözde universalevrensel
attributesöznitelikleri of beautygüzellik
218
792527
3207
Sözde evrensel güzellik öğeleri,
13:27
were selectedseçilmiş for duringsırasında the almostneredeyse
two millionmilyon yearsyıl of the PleistocenePleistosen.
219
795758
5488
buzul çağının yaklaşık iki
milyon yıllık döneminin ürünüdür.
13:33
Life was nastykötü, brutishhayvani
and a very long time agoönce.
220
801944
4892
O zamanlar hayat acımasız ve çetindi
ama bu uzun zaman önceydi.
13:40
The selectionseçim criteriakriterleri
for reproductiveüreme successbaşarı from that time
221
808014
5324
O zamanın üreme başarısı
için seçim kriterleri,
13:45
doesn't really applyuygulamak todaybugün.
222
813362
1865
günümüze pek de uymuyor.
13:47
For exampleörnek,
223
815966
1490
Örneğin,
13:49
deathölüm by parasiteparazit is not one
of the topüst waysyolları that people dieölmek,
224
817480
4067
parazit sonucu ölmek,
sık rastlanan bir ölüm nedeni değildir,
13:53
at leasten az not in the technologicallyteknolojik olarak
developedgelişmiş worldDünya.
225
821571
2891
en azından teknolojik
olarak gelişmiş ülke bazında.
13:57
From antibioticsantibiyotikler to surgerycerrahlık,
226
825997
2360
Antibiyotiklerden ameliyata,
14:00
birthdoğum controlkontrol to in vitroin vitro fertilizationgübreleme,
227
828381
3492
doğum kontrolden tüp bebeğe,
14:03
the filtersfiltreler for reproductiveüreme successbaşarı
are beingolmak relaxedrahat.
228
831897
3390
üreme başarısındaki
etkenler çok daha esnek.
14:07
And underaltında these relaxedrahat conditionskoşullar,
229
835956
2655
Bu rahat koşullar altında,
14:10
preferencetercih and traitözellik combinationskombinasyonlar
are freeücretsiz to driftsürüklenme
230
838635
4234
tercihler ve özellik
kombinasyonları serbest
14:14
and becomeolmak more variabledeğişken.
231
842893
1769
ve çeşitlilik artıyor.
14:17
Even as we are profoundlyderinden
affectingetkileyen our environmentçevre,
232
845416
4186
Bizler çevremizi derinlemesine etkilerken,
14:22
modernmodern medicinetıp
and technologicalteknolojik innovationyenilik
233
850985
3313
modern tıp ve teknolojide
ortaya çıkan yenilikler,
14:26
is profoundlyderinden affectingetkileyen
234
854322
1753
güzel görünmenin asıl anlamını
14:28
the very essenceöz of what it meansanlamına geliyor
to look beautifulgüzel.
235
856099
3722
çok ciddi manada etkiliyor.
14:33
The universalevrensel naturedoğa of beautygüzellik is changingdeğiştirme
236
861197
2550
Güzelliğin evrensel doğası,
14:35
even as we're changingdeğiştirme the universeEvren.
237
863771
2921
biz evreni değiştirirken dahi değişiyor.
14:40
Thank you.
238
868863
1185
Teşekkürler.
14:42
(ApplauseAlkış)
239
870072
3586
(Alkış)
Translated by Esra Çakmak
Reviewed by berat güven

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Anjan Chatterjee - Cognitive neuroscientist
Anjan Chatterjee seeks to answer a tantalizing question: Why is beauty so gripping?

Why you should listen

In his recent book, The Aesthetic Brain: How We Evolved to Desire Beauty and Enjoy Art, cognitive neuroscientist Anjan Chatterjee investigates neural responses to beauty, explaining that the faces and places we find aesthetically pleasing may promote evolutionary success.

With numerous publications to his name in areas such as attention, spatial cognition and neuroethics, Chatterjee is the former president of the Behavioral and Cognitive Neurology Society and the International Association of Empirical Aesthetics, and he is also a founding member of the Board of Governors of the Neuroethics Society. In 2016, Chatterjee was awarded the Rudolph Arnheim Award for contributions to psychology and the arts. Currently at the Center for Cognitive Neuroscience at the University of Pennsylvania, Chatterjee's cutting edge work in neuroaesthetics bridges art and neuroscience in complex and fascinating ways.

More profile about the speaker
Anjan Chatterjee | Speaker | TED.com