ABOUT THE SPEAKER
Jonathan Drori - Educator
Jonathan Drori commissioned the BBC's very first websites, one highlight in a long career devoted to online culture and educational media -- and understanding how we learn.

Why you should listen

Jonathan Drori has dedicated his career to media and learning. As the Head of Commissioning for BBC Online, he led the effort to create bbc.co.uk, the online face of the BBC (an effort he recalls fondly). He came to the web from the TV side of the BBC, where as an editor and producer he headed up dozens of television series on science, education and the arts.

After almost two decades at the BBC, he's now a director at Changing Media Ltd., a media and education consultancy, and is a visiting professor at University of Bristol, where he studies educational media and misperceptions in science. He continues to executive produce the occasional TV series, including 2004's award-winning "The DNA Story" and 2009's "Great Sperm Race." He is on the boards of the Royal Botanic Gardens and the Woodland Trust.

(Photo: Lloyd Davis/flickr)

More profile about the speaker
Jonathan Drori | Speaker | TED.com
TED2007

Jonathan Drori: What we think we know

Jonathan Drori bildiğimizi sandığımız şeyler

Filmed:
1,142,222 views

Jonathan Drori 4 temel ve basit soru ile başlayıp (ve bunlara cevap veremediğinizi görüp şaşırabilirsiniz) bilgi dağarcığımızdaki boşlukları inceliyor--özellikle de bilim hakkında bilmediğimiz halde belki de bildiğimizi sandığımız şeyleri gösteriyor
- Educator
Jonathan Drori commissioned the BBC's very first websites, one highlight in a long career devoted to online culture and educational media -- and understanding how we learn. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18
I'm going to try and explainaçıklamak why it is that perhapsbelki
0
0
4000
Şimdi size neden belki de düşündüğümüz kadar
00:22
we don't understandanlama as much as we think we do.
1
4000
2000
anlamadığımızı anlatmaya çalışacağım.
00:24
I'd like to beginbaşla with fourdört questionssorular.
2
6000
3000
Şu dört soru ile başlamak istiyorum.
00:27
This is not some sortçeşit of culturalkültürel thing for the time of yearyıl.
3
9000
3000
Yılın bu dönemi ile ilgili sorulan şu kültürel sorulardan değiller.
00:30
That's an in-jokein-şaka, by the way.
4
12000
2000
Bu bir şakaydı, bu arada.
00:32
But these fourdört questionssorular, actuallyaslında,
5
14000
3000
Ama bu dört soru aslında
00:35
are onesolanlar that people who even know quiteoldukça a lot about scienceBilim find quiteoldukça hardzor.
6
17000
3000
bilim hakkında çokça bilgi sahibi olduğunu sana kişilerce bile oldukça zordu.
00:38
And they're questionssorular that I've askeddiye sordu of scienceBilim televisiontelevizyon producersüreticileri,
7
20000
5000
ve bunlar televizyonda bilim programcıları için hazırladığım sorular,
00:43
of audiencesizleyiciler of scienceBilim educatorseğitimciler --
8
25000
3000
ve programın seyirciler de bilimsel kişiler--
00:46
so that's scienceBilim teachersöğretmenler -- and alsoAyrıca of seven-year-oldsYedi yaşındakiler,
9
28000
4000
yani bilim öğretmenleri--ve ayrıca yedi yaş grubu,
00:50
and I find that the seven-year-oldsYedi yaşındakiler do marginallymarjinal better
10
32000
3000
ve ben 7 yaş grubunun uçukça daha iyi olduklarını gördüm
00:53
than the other audiencesizleyiciler, whichhangi is somewhatbiraz surprisingşaşırtıcı.
11
35000
2000
yani seyircilerin geri kalanına göre iyiydiler, ve bu şaşırtıcıydı.
00:55
So the first questionsoru, and you mightbelki want to writeyazmak this down,
12
37000
3000
İlk sorum şu, bunu yazmak isteyebilirsiniz,
00:58
eitherya on a bitbit of paperkâğıt, physicallyfiziksel olarak, or a virtualsanal pieceparça of paperkâğıt
13
40000
4000
bir parça kağıt yeterli, fiziksel olarak yani, sanal da olabilir
01:02
in your headkafa. And, for viewersizleyiciler at home, you can try this as well.
14
44000
3000
yani kafanıza, ve evden seyredenler siz de deneyebilirsiniz.
01:05
A little seedtohum weighsağırlığındadır nextSonraki to nothing and a treeağaç weighsağırlığındadır a lot, right?
15
47000
5000
Bir tohumun ağırlığı yok gibidir ama bir ağaç çok ağırdır, değil mi?
01:10
I think we agreeanlaşmak on that. Where does the treeağaç get the stuffşey that makesmarkaları up this chairsandalye,
16
52000
6000
Anlaştık. Peki bu sandalyeyi yaptığımız bu ağacın onca ağırlığının geldiği yer
01:16
right? Where does all this stuffşey come from?
17
58000
3000
neresidir? Tüm bunlar nereden geliyor?
01:19
(KnocksKapıyı çalar)
18
61000
1000
(tak tak tak)
01:20
And your nextSonraki questionsoru is, can you lightışık a little torch-bulbmeşale-ampul
19
62000
6000
Ve sonraki sorunuz, küçük bir fener ampulünü
01:26
with a batterypil, a bulbampul and one pieceparça of wiretel?
20
68000
5000
bir pil ile ve bir parça tel ile yakmanız mümkün mü?
01:31
And would you be ableyapabilmek to, kindtür of, drawçekmek a -- you don't have to drawçekmek
21
73000
2000
Ve bir çeşit çizim yapma--aslında çizmenize de gerek yok ama
01:33
the diagramdiyagram, but would you be ableyapabilmek to drawçekmek the diagramdiyagram,
22
75000
2000
eğer çizmeniz gerekseydi, şeklinde söyleyelim, eğer
01:35
if you had to do it? Or would you just say,
23
77000
2000
çizmeniz gerekirse bunu çizebilir misiniz?
01:37
that's actuallyaslında not possiblemümkün?
24
79000
3000
Yani mümkün mü?
01:40
The thirdüçüncü questionsoru is, why is it hotterdaha sıcak in summeryaz than in winterkış?
25
82000
4000
Üçüncü soru ise yazları kış aylarından neden daha sıcaktır?
01:44
I think we can probablymuhtemelen agreeanlaşmak that it is hotterdaha sıcak in summeryaz than in winterkış,
26
86000
5000
Sanırım yaz aylarının daha sıcak olduğunda da hemfikir olabiliriz,
01:49
but why? And finallyen sonunda, would you be ableyapabilmek to --
27
91000
6000
ama neden? Ve son olarak da--
01:55
and you can sortçeşit of scribblekaralama it, if you like --
28
97000
2000
eğer mümkünse, bir karalama yapmanız--
01:57
scribblekaralama a planplan diagramdiyagram of the solargüneş systemsistem,
29
99000
3000
solar sistemin bir diyagramını kabaca çizermisiniz
02:00
showinggösterme the shapeşekil of the planets'gezegenlerin orbitsYörüngeler?
30
102000
4000
özellikle gezegenlerin yörüngelerini?
02:04
Would you be ableyapabilmek to do that?
31
106000
1000
Bunu yapabilir misiniz?
02:05
And if you can, just scribblekaralama a patternmodel.
32
107000
5000
Olabilirse kabataslak bir yörünge çizmeniz kafi.
02:10
OK. Now, childrençocuklar get theironların ideasfikirler not from teachersöğretmenler,
33
112000
6000
OK. Çocuklar fikirlerini---öğretmenlerden almazlar,
02:16
as teachersöğretmenler oftensık sık think, but actuallyaslında from commonortak senseduyu,
34
118000
3000
öğretmenler öyle sanıyor, aslında bunu sağduyuları ile
02:19
from experiencedeneyim of the worldDünya around them,
35
121000
2000
çevrelerindeki dünyadaki tecrübeleri ile,
02:21
from all the things that go on betweenarasında them and theironların peers,
36
123000
4000
kendi aralarında ve yaşıtları arasında olup bitenlerden,
02:25
and theironların carersbakıcılar, and theironların parentsebeveyn, and all of that. ExperienceDeneyim.
37
127000
5000
bakıcılarından, ailelerinden, tecrübelerinden alırlar.
02:30
And one of the great expertsuzmanlar in this fieldalan, of coursekurs, was, blesskutsamak him,
38
132000
5000
Bu alandaki uzmanlardan birisi, de, şükürler olsun,
02:35
CardinalKardinal WolseyWolsey. Be very carefuldikkatli what you get into people'sinsanların headskafalar
39
137000
4000
Kardinal Wolsey'di. İnsanların kafasına soktuğun şeyler konusunda
02:39
because it's virtuallyfiilen impossibleimkansız to shiftvardiya it afterwardssonradan, right?
40
141000
3000
çok dikkatli ol daha sonra bunları değiştirmek aslında imkansız.
02:42
(LaughterKahkaha)
41
144000
3000
(kahkahalar)
02:45
I'm not quiteoldukça sure how he diedvefat etti, actuallyaslında.
42
147000
2000
Aslında nasıl öldüğünü de pek bilmiyorum.
02:47
Was he beheadedbaşı kesilmiş in the endson, or hungasılı?
43
149000
2000
En sonunda kafası ya kesilmişti yada asıldı.
02:49
(LaughterKahkaha)
44
151000
1000
(kahkahalar)
02:50
Now, those questionssorular, whichhangi, of coursekurs, you've got right,
45
152000
2000
Ve, şu sorular, elbette ki bildiniz, ve
02:52
and you haven'tyok been conferringveriyor, and so on.
46
154000
2000
danışmaya da ihtiyaç duymadınız, vesaire...
02:54
And I -- you know, normallynormalde, I would pickalmak people out and humiliateküçük düşürmek,
47
156000
3000
ve aslında--- ben insan seçer ve küçük düşürürdüm ama...
02:57
but maybe not in this instanceörnek.
48
159000
2000
bu durumda bunu yapmayacağım.
02:59
A little seedtohum weighsağırlığındadır a lot and, basicallytemel olarak, all this stuffşey,
49
161000
4000
Küçük bir tohum aslında ağırdır ve temel olarak
03:03
99 percentyüzde of this stuffşey, camegeldi out of the airhava.
50
165000
3000
bütün bunların %99 u da havadan gelir.
03:06
Now, I guaranteegaranti that about 85 percentyüzde of you, or maybe it's fewerDaha az at TEDTED,
51
168000
4000
Garanti veriyorum %85'iniz ama burası TED belki daha azınız,
03:10
will have said it comesgeliyor out of the groundzemin. And some people,
52
172000
3000
bunun yerden geldiğini söyledi. ve bazılarınız da,
03:13
probablymuhtemelen two of you, will come up and arguetartışmak with me afterwardssonradan,
53
175000
3000
muhtemelen siz ikiniz, çıkışta yanıma gelip bunu tartışacaksınız,
03:16
and say that actuallyaslında, it comesgeliyor out of the groundzemin.
54
178000
2000
ve bana aslında yerden geldiğini anlatacaksınız.
03:18
Now, if that was truedoğru, we'devlenmek have truckskamyonlar going roundyuvarlak the countryülke,
55
180000
2000
Eğer bu doğru olsaydı, ülkede sağa sola gidip insanların bahçelerini
03:20
fillingdolgu people'sinsanların gardensbahçeleri in with soiltoprak, it'do ediyorum be a fantasticfantastik business.
56
182000
3000
toprakla dolduran kamyonlar olurdu, harika bir iş imkanı.
03:23
But, actuallyaslında, we don't do that.
57
185000
2000
Ama bunu yapmıyoruz.
03:25
The masskitle of this comesgeliyor out of the airhava.
58
187000
3000
Bunun kütlesi gerçekten de havadan geliyor.
03:28
Now, I passedgeçti all my biologyBiyoloji examssınavları in Britainİngiltere.
59
190000
4000
İngilterede bütün biyoloji sınavlarımı geçtim
03:32
I passedgeçti them really well, but I still camegeldi out of schoolokul
60
194000
2000
Ve iyi notlar ile geçtim, ama okuldan mezun olduğumda
03:34
thinkingdüşünme that that stuffşey camegeldi out of the groundzemin.
61
196000
3000
hala bunun yerden geldiğini düşünüyordum.
03:37
Secondİkinci one: can you lightışık a little torch-bulbmeşale-ampul with a batterypil bulbampul and one pieceparça of wiretel?
62
199000
4000
İkincisi, bir el feneri ampulünü, bir pil ve bir parça tel ile yakabilir misiniz?
03:41
Yes, you can, and I'll showgöstermek you in a secondikinci how to do that.
63
203000
2000
Evet, yakabilirsiniz, göstereyim, şimdi nasıl göreceksiniz
03:43
Now, I have some ratherdaha doğrusu badkötü newshaber,
64
205000
2000
Şimdi de kötü bir haberim var,
03:45
whichhangi is that I had a pieceparça of videovideo that I was about to showgöstermek you,
65
207000
3000
aslında size göstermek istediğim bir video vardı ama
03:48
whichhangi unfortunatelyne yazık ki -- the soundses doesn't work in this roomoda,
66
210000
3000
ne yazık ki---bu odadaki ses sistemi çalışmıyor,
03:51
so I'm going to describetanımlamak to you, in truedoğru "MontyMonty PythonPython" fashionmoda,
67
213000
3000
bu nedenle gerçek bir Monty Pythonben edasıyla ben tarif edeceğim,
03:54
what happensolur in the videovideo. And in the videovideo, a groupgrup of researchersaraştırmacılar
68
216000
5000
Bu videoda olan MIT'de okumuş bir grup araştırmacının
03:59
go to MITMIT on graduationMezuniyet day.
69
221000
2000
mezuniyet günü ile ilgili.
04:01
We choseseçti MITMIT because, obviouslybelli ki, that's a very long way away
70
223000
3000
MIT'yi seçtik çünkü, MIT buradan çok çok uzakta ve
04:04
from here, and you wouldn'tolmaz mindus too much,
71
226000
2000
sizler de buna çok aldırmayacaksınız,
04:06
but it sortçeşit of worksEserleri the sameaynı way in Britainİngiltere
72
228000
3000
ama bu İngilterede de bu şekilde oluyor,
04:09
and in the WestBatı CoastSahil of the USAABD.
73
231000
2000
ABD'nin Batı kıyısında da
04:11
And we askeddiye sordu them these questionssorular, and we askeddiye sordu those questionssorular
74
233000
4000
onlara bu soruları sorduğumuzda, aynı şekilde işliyor
04:15
of scienceBilim graduatesmezunları, and they couldn'tcould answerCevap them.
75
237000
2000
bilim bölümü mezunları bunlara cevap veremiyor.
04:17
And so, there's a wholebütün lot of people sayingsöz,
76
239000
2000
Ve bir çok kişi de şöyle diyor "Bunun
04:19
"I'd be very surprisedşaşırmış if you told me that this camegeldi out of the airhava.
77
241000
2000
havadan geldiğini bana söylemen beni çok şaşırttı"
04:21
That's very surprisingşaşırtıcı to me." And those are scienceBilim graduatesmezunları.
78
243000
4000
Bu bana şaşkınlık verdi. Ve bunlar Bilim Öğrencileri.
04:25
And we intercutcanlandırıldı it with, "We are the premierPremier scienceBilim universityÜniversite in the worldDünya,"
79
247000
3000
Ve biz de konuyu şöyle kapatıyoruz "Bizler dünyanın en önde gelen bilimsel
04:28
because of British-likeİngiliz gibi hubriskibir.
80
250000
2000
üniversitesiyiz" ingilizler biraz kibirli olur, malum.
04:30
(LaughterKahkaha)
81
252000
1000
(kahkahalar)
04:31
And when we gaveverdi graduatemezun olmak engineersmühendisler that questionsoru,
82
253000
3000
Ve mezun olmuş mühendislik öğrencilerine soruyoruz,
04:34
they said it couldn'tcould be donetamam.
83
256000
2000
bunun yapılamayacağını söylüyorlar.
04:36
And when we gaveverdi them a batterypil, and a pieceparça of wiretel, and a bulbampul,
84
258000
4000
Malzemeleri ellerine verip denemelerini istiyoruz,
04:40
and said, "Can you do it?" They couldn'tcould do it. Right?
85
262000
4000
ve "yapabilir misiniz?" diye soruyoruz. Yapamıyorlar. tamam?
04:44
And that's no differentfarklı from ImperialImperial CollegeÜniversite in LondonLondra, by the way,
86
266000
3000
Ve bu ingiltere'de Imperial College'de de aynı, yani anti-Amerikan
04:47
it's not some sortçeşit of anti-AmericanAnti-Amerikan thing going on.
87
269000
4000
bir durum yok ortada.
04:51
As if. Now, the reasonneden this mattershususlar is we payödeme lots and lots of moneypara
88
273000
6000
Aslında biz bu kişileri eğitmek için büyük miktarda paralar harcıyoruz
04:57
for teachingöğretim people -- we mightbelki as well get it right.
89
279000
2000
ve bunun doğru yapılmasını istiyoruz.
04:59
And there are alsoAyrıca some societaltoplumsal reasonsnedenleri
90
281000
2000
Ve bazı sosyal nedenler de var, insanlardan
05:01
why we mightbelki want people to understandanlama what it is that's happeningolay
91
283000
4000
fotosentezde neler olduğunu anlamasını beklememizin nedenleri
05:05
in photosynthesisfotosentez. For exampleörnek, one halfyarım of the carbonkarbon equationdenklem
92
287000
3000
de var. Örneğin karbon denkleminin bir yarısında ne derece
05:08
is how much we emityayarlar, and the other halfyarım of the carbonkarbon equationdenklem,
93
290000
3000
yaydığımız da var, ve karbon denkleminin diğer yarısında da
05:11
as I'm very consciousbilinçli as a trusteeMütevelli of KewKew,
94
293000
2000
çok emin olarak söylüyorum, güvenin,
05:13
is how much things soakemmek up, and they soakemmek up carbonkarbon dioxidedioksit out of the atmosphereatmosfer.
95
295000
5000
ne kadarını soğurdukları var, yani karbon dioksite soğuruyorlar
05:18
That's what plantsbitkiler actuallyaslında do for a livingyaşam.
96
300000
3000
Aslında bitkiler yaşamak için bunu yapıyor.
05:21
And, for any FinnishFince people in the audienceseyirci, this is a FinnishFince puncinas:
97
303000
3000
İzleyenler arasında bir Finlandiya'li varsa, bu fince bir kelime oyunu,
05:24
we are, bothher ikisi de literallyharfi harfine and metaphoricallymecazi olarak, skatingbuz pateni on thinince icebuz
98
306000
5000
eğer biz bunu gerçekten anlayamıyorsak gerçek ve metaforik
05:29
if we don't understandanlama that kindtür of thing.
99
311000
3000
olarak ikimiz de ince buzda kayak yapıyoruz demektir.
05:32
Now, here'sburada how you do the batterypil and the bulbampul.
100
314000
2000
Şimdi burada pil ve ampulle ne yaptığınız var.
05:34
It's so easykolay, isn't it? Of coursekurs, you all knewbiliyordum that.
101
316000
4000
Çok basit değil mi? Elbette hepiniz bildiniz.
05:38
But if you haven'tyok playedOyunun with a batterypil and a bulbampul,
102
320000
2000
Ama daha önce pil ve ampulle oynamadıysanız,
05:40
if you've only seengörüldü a circuitdevre diagramdiyagram,
103
322000
2000
sadece bu devrenin şemasını gördüyseniz
05:42
you mightbelki not be ableyapabilmek to do that, and that's one of the problemssorunlar.
104
324000
4000
yapamama ihtimaliniz olurdu, ve bu problemlerden birisi.
05:46
So, why is it hotterdaha sıcak in summeryaz than in winterkış?
105
328000
2000
Peki yazları kışlardan neden daha sıcak?
05:48
We learnöğrenmek, as childrençocuklar, that you get closeryakın to something that's hotSıcak,
106
330000
3000
Küçükken bir şeye yaklaşınca daha sıcak olduğunu öğrendik,
05:51
and it burnsyanıklar you. It's a very powerfulgüçlü bitbit of learningöğrenme,
107
333000
3000
ve bu sizi yakar. Bu öğrenmenin en güçlü yoludur,
05:54
and it happensolur prettygüzel earlyerken on.
108
336000
2000
ve oldukça da erken öğrenilir.
05:56
By extensionuzantı, we think to ourselveskendimizi, "Why it's hotterdaha sıcak in summeryaz than in winterkış
109
338000
3000
Bunu genişletiriz, ve kendi kendimize yazın güneşe daha yakın olduğumuz
05:59
mustşart be because we're closeryakın to the SunGüneş."
110
341000
3000
için daha sıcak olması gerektiğini düşünürüz.
06:02
I promisesöz vermek you that mostçoğu of you will have got that.
111
344000
2000
Size yemin ederim pek çoğunuz böyle düşünmüştür.
06:04
Oh, you're all shakingsallama your headskafalar,
112
346000
1000
Ah, herkes kafasını sallıyor,
06:05
but only a fewaz of you are shakingsallama your headskafalar very firmlysıkıca.
113
347000
3000
ama sadece bir kaçınız bunu çok emin bir şekilde yapıyor,
06:08
Other onesolanlar are kindtür of going like this. All right.
114
350000
2000
diğerleriyse yani, evet, işte öyle bir şey gibi yapıyor.
06:10
It's hotterdaha sıcak in summeryaz than in winterkış because the raysışınları from the SunGüneş
115
352000
3000
Yazları güneşin ışınları daha çok yayıldığı için daha sıcak olur, değil mi?
06:13
are spreadYAYILMIŞ out more, right, because of the tilteğim of the EarthDünya.
116
355000
4000
çünkü dünyanın şöyle bir eğimi vardır.
06:17
And if you think the tilteğim is tiltingdevirme us closeryakın, no, it isn't.
117
359000
3000
ve eğer siz bu eğimden dolayı güneşe yakınız diye düşünüyorsanız, hayır.
06:20
The SunGüneş is 93 millionmilyon milesmil away, and we're tiltingdevirme like this, right?
118
362000
4000
Güneş 93 milyon mil uzakta, biz de bu kadarcık eğilimdeyiz, değil mi?
06:24
It makesmarkaları no oddsolasılık. In factgerçek, in the NorthernKuzey HemisphereYarıküre,
119
366000
3000
Bu hiç bir fark yaratmaz, hatta kuzey Hemisphere'da
06:27
we're furtherayrıca from the SunGüneş in summeryaz,
120
369000
3000
yazları güneşten daha da uzaklaşıyoruz,
06:30
as it happensolur, but it makesmarkaları no oddsolasılık, the differencefark.
121
372000
3000
ama bu da hiç bir değişim yaratmıyor.
06:33
OK, now, the scribblekaralama of the diagramdiyagram of the solargüneş systemsistem.
122
375000
3000
OK, şimdi solar sistem şemasına geldik.
06:36
If you believe, as mostçoğu of you probablymuhtemelen do,
123
378000
2000
Şimdi pek çoğunuz şuna inanıyordur,
06:38
that it's hotterdaha sıcak in summeryaz than in winterkış because we're closeryakın to the SunGüneş,
124
380000
2000
biz yazları güneşe daha yakın olduğumuz için daha sıcak,
06:40
you mustşart have drawnçekilmiş an ellipseElips.
125
382000
2000
ve muhtemelen bir elips çizdiniz.
06:42
Right? That would explainaçıklamak it, right?
126
384000
2000
Değil mi? Çünkü elips bunu açıklıyor?
06:44
ExceptHariç, in your -- you're noddingbaş sallama -- now, in your ellipseElips,
127
386000
4000
Ama--siz kafa sallıyorsunuz--şimdi bu elipsinizde
06:48
have you thought, "Well, what happensolur duringsırasında the night?"
128
390000
2000
şunu düşündünüz mü, peki geceleri ne oluyor?
06:50
BetweenArasında AustraliaAvustralya and here, right, they'veonlar ettik got summeryaz
129
392000
4000
Australia ve burası arasında yani--değil mi? orada yaz var
06:54
and we'vebiz ettik got winterkış, and what --
130
396000
3000
ve bizde kış var ve ---
06:57
does the EarthDünya kindtür of rushacele towardskarşı the SunGüneş at night,
131
399000
3000
yani dünya geceleri güneşten aceleyle uzaklaşıp
07:00
and then rushacele back again? I mean, it's a very strangegarip thing going on,
132
402000
3000
gündüzleri de alelacele güneşe mi yaklaşıyor, çok tuhaf bir şey--
07:03
and we holdambar these two modelsmodeller in our headkafa, of what's right and what isn't right,
133
405000
4000
ve bu tuhaf iki modeli kafamızda tutuyoruz, yani neyin doğru olup olmadığını,
07:07
and we do that, as humaninsan beingsvarlıklar, in all sortssıralar of fieldsalanlar.
134
409000
4000
bunu yapıyoruz, biz insanlar, her alanda bunu yapıyoruz.
07:11
So, here'sburada Copernicus'Copernicus viewgörünüm of what the solargüneş systemsistem lookedbaktı like as a planplan.
135
413000
5000
İşte Kopernik'in solar sistemin nasıl göründüğüne dair kafasındaki plan,
07:16
That's prettygüzel much what you should have on your pieceparça of paperkâğıt. Right?
136
418000
3000
bu büyük oranda sizin de kağıdınıza çizdiğiniz şeye benziyor, değil mi?
07:19
And this is NASA'sNASA'ın viewgörünüm. They're stunninglyşaşırtıcı similarbenzer.
137
421000
3000
Ve bu da NASA'nın görüntüsü. İnanılmaz derecede benzerler.
07:22
I hopeumut you noticeihbar the coincidencetesadüf here.
138
424000
3000
Umarım buradaki tesadüfü fark etmişsinizdir.
07:25
What would you do if you knewbiliyordum that people had this misconceptionyanlış kanı,
139
427000
4000
Eğer bunun daha çocukken eliptik yörüngeler hakkında edindiğimiz
07:29
right, in theironların headskafalar, of ellipticaleliptik orbitsYörüngeler
140
431000
3000
bir yanlış kavramadan kaynaklanıp
07:32
causedneden oldu by our experiencesdeneyimler as childrençocuklar?
141
434000
2000
kafamıza yerleşen bir deneyim olduğunu söylersem?
07:34
What sortçeşit of diagramdiyagram would you showgöstermek them of the solargüneş systemsistem,
142
436000
2000
Onlara ne çeşit bir şema ile solar sistemin yörüngesini göstermeli ki
07:36
to showgöstermek that it's not really like that?
143
438000
2000
gerçekte böyle olmadığını düşünsünler?
07:38
You'dOlur showgöstermek them something like this, wouldn'tolmaz you?
144
440000
2000
Şöyle bir şey gösterirdiniz, değil mi?
07:40
It's a planplan, looking down from aboveyukarıdaki.
145
442000
1000
Bu bir plan, yukarıdan aşağıya bakıyor
07:41
But, no, look what I foundbulunan in the textbooksders kitapları.
146
443000
3000
Ama hayır, bakın bu kitaplarda ben ne buldum,
07:44
That's what you showgöstermek people, right? These are from textbooksders kitapları,
147
446000
3000
işte size gösterilen şey buydu, değil mi? Bu kitaplarda,
07:47
from websitesweb siteleri, educationaleğitici websitesweb siteleri --
148
449000
2000
we sitelerinden, eğitim sitelerinden,
07:49
and almostneredeyse anything you pickalmak up is like that.
149
451000
2000
neredeyse elinize geçen her şey böyleydi.
07:51
And the reasonneden it's like that is because it's deadölü boringsıkıcı
150
453000
2000
Bunun sebebi de bir sürü konsantre daire çizen ve
07:53
to have a loadyük of concentrickonsantrik circlesçevreler,
151
455000
2000
ölümüne sıkıcı bu grafikler yerine,
07:55
whereasbuna karşılık that's much more excitingheyecan verici, to look at something at that angleaçı,
152
457000
3000
belli bir açıdan bakan bu grafiğin çok daha heyecan uyandırması,
07:58
isn't it? Right? And by doing it at that angleaçı,
153
460000
3000
Doğru değil mi? Ve bu açıdan bakılan şema ile
08:01
if you've got that misconceptionyanlış kanı in your headkafa, then that
154
463000
2000
kafanıza bu yanlış yorumlama girdiyse, o zaman
08:03
two-dimensionaliki boyutlu representationtemsil of a three-dimensional3 boyutlu thing will be ellipsesElips.
155
465000
5000
üç boyutlu bu şeyin, iki boyuttaki sunumu da sizin için elips oluyor.
08:08
So you've -- it's crapbok, isn't it really? As we say.
156
470000
4000
Ve siz de---çok büyük saçmalık aslında, değil mi?
08:12
So, these mentalzihinsel modelsmodeller -- we look for evidencekanıt that reinforcespekiştiriyor our modelsmodeller.
157
474000
3000
Ve mu zeka modelleri ile, modellerimizi sağlamlaştıracak yeni deliller arıyoruz.
08:15
We do this, of coursekurs, with mattershususlar of raceyarış, and politicssiyaset, and everything elsebaşka,
158
477000
4000
Bunu ırk politika veya başka şeylerde de, aslında herşeyde yapıyoruz.
08:19
and we do it in scienceBilim as well. So we look, just look --
159
481000
2000
bunu bilimde de yapıyoruz. yani bakın-- sadece bakın---
08:21
and scientistsBilim adamları do it, constantlysürekli -- we look for evidencekanıt
160
483000
3000
ve bilim insanları siz de yapın, durmadan yapın-- modellerimize
08:24
that reinforcespekiştiriyor our modelsmodeller, and some folksarkadaşlar are just all too ableyapabilmek
161
486000
3000
destek verecek yeni bulgular arıyoruz ve bazıları da bu bulguları
08:27
and willingistekli to providesağlamak the evidencekanıt that reinforcespekiştiriyor the modelsmodeller.
162
489000
3000
verip, kafamızdakileri sağlamlaştırmak için çok fazlaca niyetliler.
08:30
So, beingolmak I'm in the UnitedAmerika StatesBirleşik, I'll have a digkazmak at the EuropeansAvrupalılar.
163
492000
4000
Şimdi ABD'de olduğum için Avrupa'ya bakacağım.
08:34
These are examplesörnekler of what I would say is badkötü practiceuygulama in scienceBilim
164
496000
3000
İşte bunlar bilimde kötü pratik adını vereceğim şeylere örnekler,
08:37
teachingöğretim centersmerkezleri. These picturesresimler are from LaLa VilletteVillette in FranceFransa
165
499000
3000
bir çeşit eğitim merkezleri. Fotoğraflar La Villette, Fransa'dan,
08:40
and the welcomeHoşgeldiniz wingkanat of the ScienceBilim MuseumMüze in LondonLondra.
166
502000
4000
ve bu da Londra'daki Fen Müzesi Hoşgeldiniz kanadından.
08:44
And, if you look at the, kindtür of the way these things are constructedinşa,
167
506000
4000
Ve bu şeylerin nasıl inşa edildiğine bir göz atacak olursanız,
08:48
there's a lot of mediationarabuluculuk by glassbardak, and it's very bluemavi, and kindtür of professionalprofesyonel --
168
510000
5000
burada pek çok cam kullanıldığını görürsünüz, ve çok mavi, profesyonelce,
08:53
in that way that, you know, WoodyOdunsu AllenAllen comesgeliyor up
169
515000
3000
bu şekilde de, bilirsiniz hani Annie Hall filminde,
08:56
from underaltında the sheetsçarşaflar in that scenefaliyet alani, sahne in "AnnieAnnie HallHall,"
170
518000
2000
Woody Allen çarşafların altından çıkar ve "Tanrım,
08:58
and said, "God, that's so professionalprofesyonel." And that you don't --
171
520000
3000
bu çok profesyonelceydi!" der ya, ve aslında değildir,
09:01
there's no passiontutku in it, and it's not handseller on, right,
172
523000
3000
aslında hiç bir tutku yoktur, ve elimizle tutamayız, değil mi?
09:04
and, you know, puncinas intendedistenilen. WhereasOysa good interpretationyorumu --
173
526000
3000
Kelime oyunlar yapıyorum, tabi. Aslında iyi bir yorumlama için
09:07
I'll use an exampleörnek from nearbyyakında -- is SanSan FranciscoFrancisco ExploratoriumExploratorium,
174
529000
4000
yakınlarda bulunan San Francisco Exploratorium'u kullanacağım,
09:11
where all the things that -- the demonstrationsgösteriler, and so on,
175
533000
3000
burada bütün şeyler--gösterimler ve diğerleri-- kullanılan materyaller
09:14
are madeyapılmış out of everydayher gün objectsnesneleri that childrençocuklar can understandanlama,
176
536000
3000
hergün kullanılan objelerden yapılmış ki çocuklar anlayabilsin.
09:17
it's very hands-oneller, and they can engagetutmak with, and experimentdeney with.
177
539000
3000
çok fazlaca ellenebilir, ve bunların içine girip deneyler yapabilirler.
09:20
And I know that if the graduatesmezunları at MITMIT
178
542000
2000
Ve eminim ki MIT mezunları da
09:22
and in the ImperialImperial CollegeÜniversite in LondonLondra had had the batterypil and the wiretel
179
544000
4000
Londra'daki Imperial College mezunları da pili ve teli ellemiş olsalardı,
09:26
and the bitbit of stuffşey, and you know, been ableyapabilmek to do it,
180
548000
3000
ve bir kaç şeyi daha, bunu becerebilirlerdi,
09:29
they would have learnedbilgili how it actuallyaslında worksEserleri,
181
551000
3000
ve gerçekten nasıl çalıştığını öğrenebilirlerdi,
09:32
ratherdaha doğrusu than thinkingdüşünme that they followtakip et circuitdevre diagramsdiyagramlar and can't do it.
182
554000
4000
bunun yerine bir devre şemasını takip etmek zorunda kalmazlardı.
09:36
So good interpretationyorumu is more about
183
558000
2000
Yani iyi bir yorumlama aslında benim
09:38
things that are bodgedbodged and stuffeddolma and of my worldDünya, right?
184
560000
4000
dünyamda yer alan buraya ait şeylerle daha ilgili, değil mi?
09:42
And things that -- where there isn't an extraekstra barrierbariyer
185
564000
2000
Ve bu şeyler---bir parça cam ve mekanikleştirilmiş
09:44
of a pieceparça of glassbardak or machinedişlenmiş titaniumTitanyum,
186
566000
3000
titanyum gibi ekstra bariyer kullanmadan
09:47
and it all looksgörünüyor fantasticfantastik, OK?
187
569000
2000
sunuluyor, muhteşem görünüyor. Ok?
09:49
And the ExploratoriumExploratorium does that really, really well.
188
571000
3000
Ve Exploratorium bunu çok güzel başarmış,
09:52
And it's amateuramatör, but amateuramatör in the besten iyi senseduyu,
189
574000
3000
çok amatör ama amatörlük en iyi duygudur,
09:55
in other wordskelimeler, the rootkök of the wordsözcük beingolmak of love and passiontutku.
190
577000
5000
diğer değişle, amatörlük sevgi ve tutkudan kaynaklanır.
10:00
So, childrençocuklar are not emptyboş vesselsgemiler, OK?
191
582000
2000
Yani çocuklar boş saksılar değildir, OK?
10:02
So, as "MontyMonty PythonPython" would have it,
192
584000
2000
Yani Monty Python'nin yapmış olabileceği
10:04
this is a bitbit LordLord PrivyAma size söylemeliyim SealMühür to say so,
193
586000
2000
biraz da Lord Privy Seal'ın söyleyebileceği bir şey,
10:06
but this is -- childrençocuklar are not emptyboş vesselsgemiler.
194
588000
2000
ama çocuklar kesinlikle boş saksılar değildir.
10:08
They come with theironların ownkendi ideasfikirler and theironların ownkendi theoriesteoriler,
195
590000
2000
Kendi fikirleri ve teorileri ile gelirler,
10:10
and unlessolmadıkça you work with those, then you won'talışkanlık be ableyapabilmek to shiftvardiya them,
196
592000
4000
ve bu teori ve fikirlerle çalışmazsanız, onlara yön veremezsiniz,
10:14
right? And I probablymuhtemelen haven'tyok shiftedkaydırılır your ideasfikirler
197
596000
2000
Ben de muhtemelen dünya ve evrenin nasıl
10:16
of how the worldDünya and universeEvren operatesfaaliyet, eitherya.
198
598000
3000
çalıştığına dair fikirlerinizi değiştirememişimdir.
10:19
But this appliesgeçerlidir, equallyaynı derecede, to mattershususlar of tryingçalışıyor to sellsatmak newyeni technologyteknoloji.
199
601000
3000
Ama bu eşit olarak, yeni teknolojiyi nasıl pazarlayacağınızla ilgili.
10:22
For exampleörnek, we are, in Britainİngiltere, we're tryingçalışıyor to do a digitaldijital switchovergeçiş
200
604000
3000
Örneğin; İngilterede tüm nüfusu dijital teknolojili televizyon kullanan
10:25
of the wholebütün populationnüfus into digitaldijital technologyteknoloji [for televisiontelevizyon].
201
607000
2000
bir hale getirecek dijital bir dönüşüm yapmayı amaçlıyoruz.
10:27
And it's one of the difficultzor things
202
609000
2000
Ve güçlüklerden birisi de
10:29
is that when people have preconceptionsönyargılarını of how it all worksEserleri,
203
611000
2000
insanların bunların nasıl çalıştığına dair ön yargılara sahip olması.
10:31
it's quiteoldukça difficultzor to shiftvardiya those.
204
613000
3000
Bunları değiştirmek biraz zor.
10:34
So we're not emptyboş vesselsgemiler; the mentalzihinsel modelsmodeller that we have
205
616000
4000
yani boş vazolar değiliz, sahip olduğumuz zeka modelleri
10:38
as childrençocuklar persistinat into adulthoodyetişkinlik.
206
620000
2000
çocukluktan erişkinliğe kadar kalıyor.
10:40
PoorZavallı teachingöğretim actuallyaslında does more harmzarar than good.
207
622000
2000
Kötü eğitimin aslında yaradan çok zararı var.
10:42
In this countryülke and in Britainİngiltere, magnetismmanyetizma is understoodanladım better
208
624000
4000
Bu ülkede manyetizma okula gitmelerinden önceki dönemde
10:46
by childrençocuklar before they'veonlar ettik been to schoolokul than afterwardssonradan, OK?
209
628000
3000
okula gitmeye başlayanlara göre çocuklarca daha iyi kavranıyor.
10:49
SameAynı for gravityyerçekimi, two conceptskavramlar, so it's -- whichhangi is quiteoldukça humblinghumbling,
210
631000
4000
Aynısı yer çekimi için de geçerli, yani--bu çok mütevazice,
10:53
as a, you know, if you're a teacheröğretmen, and you look before and after,
211
635000
3000
yani öğretmenseniz, önce ve sonrasına bakarsınız,
10:56
that's quiteoldukça worryingendişe verici. They do worsedaha da kötüsü in teststestler afterwardssonradan, after the teachingöğretim.
212
638000
4000
ve bu endişe uyandırıcı. Daha sonraki testlerde, dersler sonrası kötülüyorlar.
11:00
And we colludegizlice anlaşmak. We designdizayn teststestler,
213
642000
2000
Ve bizler dolaplar çevirip, testler tasarlıyor
11:02
or at leasten az in Britainİngiltere, so that people passpas them. Right?
214
644000
3000
--en azından ingiltere'de böyle--onlara sınıf geçiriyoruz. Değil mi?
11:05
And governmentshükümetler do very well. They patsıvazlama themselveskendilerini on the back.
215
647000
3000
Hükümetler de harika. Sırtlarına vurup onaylıyorlar.
11:08
OK? We colludegizlice anlaşmak, and actuallyaslında if you --
216
650000
4000
OK? Dolap çeviriyoruz ve aslında eğer
11:12
if someonebirisi had designedtasarlanmış a testÖlçek for me
217
654000
2000
eğer birisi benim biyoloji sınavım
11:14
when I was doing my biologyBiyoloji examssınavları,
218
656000
2000
için bir test düzenliyorsa--
11:16
to really understandanlama, to see whetherolup olmadığını I'd understoodanladım
219
658000
2000
bunu gerçekten anlayıp anlamadığımı kontrol edecek şekilde,
11:18
more than just kindtür of puttingkoyarak starchnişasta and iodineiyot togetherbirlikte
220
660000
2000
basitce nişasta ve iyotu bir araya getirip bunun maviye
11:20
and seeinggörme it go bluemavi,
221
662000
2000
döndüğünü görebilmem,
11:22
and really understoodanladım that plantsbitkiler tookaldı theironların masskitle out of the airhava,
222
664000
3000
bu bitkilerin kütlelerinin gerçekten havadan geldiğini anlamam için
11:25
then I mightbelki have donetamam better at scienceBilim.
223
667000
5000
yapmış olsaydı, bilimde çok daha iyi olabilirdim.
11:30
So the mostçoğu importantönemli thing is to get people to articulateifade theironların modelsmodeller.
224
672000
5000
Yani önemli olan kişilerin kendi modellerini anlamalarını sağlamak.
11:35
Your homeworkev ödevi is -- you know, how does an aircraft'sUçağın wingkanat createyaratmak liftasansör?
225
677000
5000
Ödeviniz de şu-- diyelim-- uçakların kanatları kaldırma işlevini nasıl görür?
11:40
An obviousaçık questionsoru, and you'llEğer olacak have an answerCevap now in your headskafalar.
226
682000
4000
Bariz bir soru, ve kafanızda da bir cevap belirmiştir,
11:44
And the secondikinci questionsoru to that then is,
227
686000
3000
o zaman ikinci soru şu olmalı,
11:47
ensuresağlamak you've explainedaçıkladı how it is that planesdüzlemler can flyuçmak upsideüst taraf down.
228
689000
4000
uçakların ters bir şekilde nasıl uçabildiklerini de açıkladığınızdan emin olun.
11:51
AhAh haha, right. Secondİkinci questionsoru is, why is the seadeniz bluemavi? All right?
229
693000
4000
Ahhaa, değil mi? İkinci sorumuz deniz neden mavidir? Tamam?
11:55
And you've all got an ideaFikir in your headkafa of the answerCevap.
230
697000
4000
Bunun için de kafanızda bir cevap var mutlaka.
11:59
So, why is it bluemavi on cloudyBulutlu daysgünler? AhAh, see.
231
701000
4000
O zaman bulutlu günlerde neden mavi? Gördünüz mü?
12:03
(LaughterKahkaha)
232
705000
3000
(kahkahalar)
12:06
I've always wanted to say that in this countryülke.
233
708000
2000
Bunu bu ülkede söylemeyi hep istemişimdir.
12:08
(LaughterKahkaha)
234
710000
2000
(kahkahalar)
12:10
FinallySon olarak, my pleaSavunma to you is to allowizin vermek yourselveskendiniz, and your childrençocuklar,
235
712000
4000
Son olarak, sizden istediğim kendinize de çocuklarınıza da,
12:14
and anyonekimse you know, to kindtür of fiddleKeman with stuffşey,
236
716000
3000
tanıdığınız herkese de, eşyaların şeylerin detaylarıyla
12:17
because it's by fiddlingişe yaramaz with things that you, you know,
237
719000
2000
oynama izni vermeniz, çünkü kurcalama yoluyla,
12:19
you complementtamamlayıcı your other learningöğrenme. It's not a replacementdeğiştirme,
238
721000
2000
öğrenmenizi tamalayan bir şeydir. Bu bir yerine koyma değil,
12:21
it's just partBölüm of learningöğrenme that's importantönemli.
239
723000
3000
sadece öğrenmenin önemli bir parçası.
12:24
Thank you very much.
240
726000
1000
Çok teşekkürler.
12:25
Now -- oh, oh yeah, go on then, go on.
241
727000
2000
Şimdi, ah tamam, gidin.. Gidin...
12:28
(ApplauseAlkış)
242
730000
1000
(alkışlar)
Translated by Seda Demirel
Reviewed by osman oguz ahsen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jonathan Drori - Educator
Jonathan Drori commissioned the BBC's very first websites, one highlight in a long career devoted to online culture and educational media -- and understanding how we learn.

Why you should listen

Jonathan Drori has dedicated his career to media and learning. As the Head of Commissioning for BBC Online, he led the effort to create bbc.co.uk, the online face of the BBC (an effort he recalls fondly). He came to the web from the TV side of the BBC, where as an editor and producer he headed up dozens of television series on science, education and the arts.

After almost two decades at the BBC, he's now a director at Changing Media Ltd., a media and education consultancy, and is a visiting professor at University of Bristol, where he studies educational media and misperceptions in science. He continues to executive produce the occasional TV series, including 2004's award-winning "The DNA Story" and 2009's "Great Sperm Race." He is on the boards of the Royal Botanic Gardens and the Woodland Trust.

(Photo: Lloyd Davis/flickr)

More profile about the speaker
Jonathan Drori | Speaker | TED.com