ABOUT THE SPEAKER
Daniel Kahneman - Behavioral economics founder
Widely regarded as the world's most influential living psychologist, Daniel Kahneman won the Nobel in Economics for his pioneering work in behavioral economics -- exploring the irrational ways we make decisions about risk.

Why you should listen

Daniel Kahneman is an eminence grise for the Freakonomics crowd. In the mid-1970s, with his collaborator Amos Tversky, he was among the first academics to pick apart exactly why we make "wrong" decisions. In their 1979 paper on prospect theory, Kahneman and Tversky examined a simple problem of economic risk. And rather than stating the optimal, rational answer, as an economist of the time might have, they quantified how most real people, consistently, make a less-rational choice. Their work treated economics not as a perfect or self-correcting machine, but as a system prey to quirks of human perception. The field of behavioral economics was born.

Kahneman was awarded the Nobel Memorial prize in 2002 for his work with Tversky, who died before the award was bestowed. In a lovely passage in his Nobel biography, Kahneman looks back on his deep collaboration with Tversky and calls for a new form of academic cooperation, marked not by turf battles but by "adversarial collaboration," a good-faith effort by unlike minds to conduct joint research, critiquing each other in the service of an ideal of truth to which both can contribute.

More profile about the speaker
Daniel Kahneman | Speaker | TED.com
TED2010

Daniel Kahneman: The riddle of experience vs. memory

Daniel Kahneman: Deneyime karşı Anılar Bilmecesi

Filmed:
6,094,013 views

Kolonoskopilerden tatillere uzanan örnekleri kullanan Nobel ödüllü Davranış Ekonomi Bilimi kurucusu Daniel Kahneman "deneyimleyen benliğimiz" ile "hatırlayan benliğimizin" mutluluğu ne şekilde farklı algıladığını gözler önüne seriyor. Bu yeni bakış açısının ekonomi, kamu yönetimi -- ve bireysel farkındalığımız açısından çok derin çıkarımları mevcut.
- Behavioral economics founder
Widely regarded as the world's most influential living psychologist, Daniel Kahneman won the Nobel in Economics for his pioneering work in behavioral economics -- exploring the irrational ways we make decisions about risk. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
EverybodyHerkes talksgörüşmeler about happinessmutluluk these daysgünler.
0
0
3000
Bu günlerde herkes mutluluktan bahsediyor.
00:18
I had somebodybirisi countsaymak the numbernumara of bookskitaplar
1
3000
3000
Birinden rica ettim ve son beş yıldır yayınlanan
00:21
with "happinessmutluluk" in the titleBaşlık publishedyayınlanan in the last fivebeş yearsyıl
2
6000
3000
ve başlığında "mutluluk" kelimesi olan kitapları saymasını istedim
00:24
and they gaveverdi up after about 40, and there were manyçok more.
3
9000
5000
40'tan sonra saymayı bıraktılar, ki daha bir sürü kitap daha vardı.
00:29
There is a hugeKocaman wavedalga of interestfaiz in happinessmutluluk,
4
14000
3000
Araştırmacılar arasında mutluluk ile ilgili
00:32
amongarasında researchersaraştırmacılar.
5
17000
2000
inanılmaz bir merak dalgası mevcut.
00:34
There is a lot of happinessmutluluk coachingkoçluk.
6
19000
2000
Çok fazla sayıda Mutluluk Koçluğu var.
00:36
EverybodyHerkes would like to make people happierdaha mutlu.
7
21000
2000
Herkes insanları daha mutlu yapmak için çabalıyor.
00:38
But in spitenispet of all this floodsel of work,
8
23000
4000
Ancak bu emek yoğunluğuna rağmen,
00:42
there are severalbirkaç cognitivebilişsel trapstuzaklar
9
27000
2000
mutluluk hakkında doğru düzgün
00:44
that sortçeşit of make it almostneredeyse impossibleimkansız to think straightDüz
10
29000
3000
düşünmeyi engelleyen bazı bilişsel
00:47
about happinessmutluluk.
11
32000
2000
tuzaklar mevcut.
00:49
And my talk todaybugün will be mostlyçoğunlukla about these cognitivebilişsel trapstuzaklar.
12
34000
3000
Bugünkü konuşmam çoğunlukla bu bilişsel tuzaklarla ilgili.
00:52
This appliesgeçerlidir to laypeoplelaypeople thinkingdüşünme about theironların ownkendi happinessmutluluk,
13
37000
3000
Bu tuzaklar kendi mutlulukları üzerinde kafa yoran sıradan insanlar kadar
00:55
and it appliesgeçerlidir to scholarsbilim adamları thinkingdüşünme about happinessmutluluk,
14
40000
3000
mutluluk hakkında çalışan akademisyenleri de etkiliyor,
00:58
because it turnsdönüşler out we're just as messedhaberci up as anybodykimse elsebaşka is.
15
43000
4000
çünkü, bizler de herkes kadar karmaşık bir ruh halinde olabiliriz.
01:02
The first of these trapstuzaklar
16
47000
2000
Bu tuzakların ilki
01:04
is a reluctanceisteksizlik to admititiraf etmek complexitykarmaşa.
17
49000
3000
karmaşıklığı itiraf etme konusundaki isteksizliktir.
01:07
It turnsdönüşler out that the wordsözcük "happinessmutluluk"
18
52000
3000
Görünen o ki, mutluluk kelimesi
01:10
is just not a usefulişe yarar wordsözcük anymoreartık,
19
55000
3000
artık yararlı bir kelime değil
01:13
because we applyuygulamak it to too manyçok differentfarklı things.
20
58000
3000
çünkü onu pek çok farklı şey için kullanıyoruz.
01:16
I think there is one particularbelirli meaninganlam to whichhangi we mightbelki restrictkısıtlamak it,
21
61000
3000
Sanırım, bu kelimeyi tek bir anlama karşılık gelecek şekilde sınırlamalıyız
01:19
but by and largegeniş,
22
64000
2000
ama bu, artık
01:21
this is something that we'lliyi have to give up
23
66000
2000
bırakmamız gereken bir alışkanlık
01:23
and we'lliyi have to adoptbenimsemek the more complicatedkarmaşık viewgörünüm
24
68000
4000
ve artık kendini iyi hissetme konusunda daha kompleks
01:27
of what well-beingsağlık is.
25
72000
2000
bir bakış açısı geliştirmeliyiz.
01:29
The secondikinci traptuzak is a confusionkarışıklık betweenarasında experiencedeneyim and memorybellek;
26
74000
4000
İkinci tuzak ise deneyim ve anılar arasındaki karmaşa:
01:33
basicallytemel olarak, it's betweenarasında beingolmak happymutlu in your life,
27
78000
3000
bu, basitçe mutlu yaşamak ile
01:36
and beingolmak happymutlu about your life
28
81000
2000
yaşamınızdan mutluluk duymak
01:38
or happymutlu with your life.
29
83000
2000
veya yaşantınızda mutlu olmak arasındadır.
01:40
And those are two very differentfarklı conceptskavramlar,
30
85000
2000
Ve bu ikisi birbirinden çok faklı iki kavramlar,
01:42
and they're bothher ikisi de lumpedtoplu in the notionkavram of happinessmutluluk.
31
87000
3000
ikisi de mutluluk duygusu ile bütünleşmiştir.
01:45
And the thirdüçüncü is the focusingodaklanma illusionyanılsama,
32
90000
3000
Sonuncusu ise bir sanrıya odaklanmış
01:48
and it's the unfortunateşanssız factgerçek that we can't think about any circumstancedurum
33
93000
3000
ama ne yazık ki, kendini iyi hissetme halini etkileyen durumlardan
01:51
that affectsetkiler well-beingsağlık
34
96000
2000
hiçbirini, bu halin önemini değiştirmeden
01:53
withoutolmadan distortingçarpıtarak its importanceönem.
35
98000
2000
düşünmek mümkün değil.
01:55
I mean, this is a realgerçek cognitivebilişsel traptuzak.
36
100000
3000
Demek istediğim, bu gerçek bir bilişsel tuzak.
01:58
There's just no way of gettingalma it right.
37
103000
3000
Doğruyu bulmanın yolu yok.
02:01
Now, I'd like to startbaşlama with an exampleörnek
38
106000
2000
Şimdi, bir örnekle başlamak istiyorum
02:03
of somebodybirisi who had a question-and-answersoru-cevap sessionoturum, toplantı, celse
39
108000
5000
yaptığım bir konuşmayı izleyen soru cevap faslında
02:08
after one of my lecturesdersler reportedrapor a storyÖykü,
40
113000
4000
birisi bir hikaye anlattı.
02:12
and that was a storyÖykü --
41
117000
1000
Hikaye şöyle
02:13
He said he'diçin ona been listeningdinleme to a symphonySenfoni,
42
118000
3000
Bir seferinde, bir senfoni orkestrasını dinliyormuş
02:16
and it was absolutelykesinlikle gloriousşanlı musicmüzik
43
121000
3000
ve müzik kesinlikle muhteşemmiş
02:19
and at the very endson of the recordingkayıt,
44
124000
3000
kaydın hemen sonunda ise
02:22
there was a dreadfulkorkunç screechingcırtlak soundses.
45
127000
2000
korkunç bir cayırtı mevcutmuş.
02:24
And then he addedkatma, really quiteoldukça emotionallyduygusal yönden,
46
129000
2000
Bunu anlatırken oldukça duygusal bir şekilde,
02:26
it ruinedharap the wholebütün experiencedeneyim.
47
131000
4000
bu sesin tüm deneyimi berbat ettiğini söyledi.
02:30
But it hadn'tolmasaydı.
48
135000
2000
Ama aslında öyle olmamıştı.
02:32
What it had ruinedharap were the memorieshatıralar of the experiencedeneyim.
49
137000
3000
Berbat olan şey, bu deneyimin anıları idi.
02:35
He had had the experiencedeneyim.
50
140000
2000
Aslında deneyimi yaşamıştı.
02:37
He had had 20 minutesdakika of gloriousşanlı musicmüzik.
51
142000
2000
20 dakika boyunca müthiş bir müziği dinledi.
02:39
They countedsayılır for nothing
52
144000
2000
Ama bunun hiç bir önemi yok
02:41
because he was left with a memorybellek;
53
146000
3000
çünkü geride sadece bir hatıra kaldı;
02:44
the memorybellek was ruinedharap,
54
149000
2000
elinde kalan ve saklayacağı tek şey
02:46
and the memorybellek was all that he had gottenkazanılmış to keep.
55
151000
3000
bu hatıra idi, ki o da berbat olmuştu.
02:49
What this is tellingsöylüyorum us, really,
56
154000
3000
Bu aslında bize şunu söylüyor,
02:52
is that we mightbelki be thinkingdüşünme of ourselveskendimizi and of other people
57
157000
2000
kendimiz ve diğerleri hakkında düşünürken iki benlikten
02:54
in termsşartlar of two selvescanlarından.
58
159000
2000
bahsedebiliriz.
02:56
There is an experiencingyaşandığı selföz,
59
161000
3000
Bir tanesi deneyimleyen benlik,
02:59
who liveshayatları in the presentmevcut
60
164000
2000
mevcut zamanda yaşayan
03:01
and knowsbilir the presentmevcut,
61
166000
2000
ve o zamanı bilen
03:03
is capableyetenekli of re-livingyeniden yaşamak the pastgeçmiş,
62
168000
2000
aynı zamanda geçmişi de tekrar yaşayabilir
03:05
but basicallytemel olarak it has only the presentmevcut.
63
170000
3000
ama aslında sadece mevcut zamana hakimdir.
03:08
It's the experiencingyaşandığı selföz that the doctordoktor approachesyaklaşımlar --
64
173000
3000
Bir doktor size "Buraya dokununca canınız yanıyor mu?"
03:11
you know, when the doctordoktor askssorar,
65
176000
1000
diye sorduğunda cevap veren yanınız
03:12
"Does it hurtcanını yakmak now when I touchdokunma you here?"
66
177000
4000
deneyimleyen benliğinizdir.
03:16
And then there is a rememberinganımsama selföz,
67
181000
3000
Bir de anımsayan benliğiniz var,
03:19
and the rememberinganımsama selföz is the one that keepstutar scoreGol,
68
184000
4000
anımsayan benliğiniz yaşam muhasebesini yapan benliğinizdir,
03:23
and maintainstutar the storyÖykü of our life,
69
188000
2000
yaşamınızın hikayesini tutar,
03:25
and it's the one that the doctordoktor approachesyaklaşımlar
70
190000
3000
ve doktorunuzun size
03:28
in askingsormak the questionsoru,
71
193000
2000
"Son zamanlarda nasıl hissediyorsunuz?"
03:30
"How have you been feelingduygu latelyson zamanlarda?"
72
195000
3000
sorusunu ya da "Arnavutluk geziniz nasıl geçti?"
03:33
or "How was your tripgezi to AlbaniaArnavutluk?" or something like that.
73
198000
3000
sorusunu sorduğu benliğiniz budur.
03:36
Those are two very differentfarklı entitieskişiler,
74
201000
3000
Deneyimleyen benlik ile anımsayan benlik
03:39
the experiencingyaşandığı selföz and the rememberinganımsama selföz,
75
204000
3000
birbirinden çok farklı ayrı iki kavramdır
03:42
and gettingalma confusedŞaşkın betweenarasında them is partBölüm of the messdağınıklık
76
207000
4000
ve bunları birbirine karıştırmak mutluluk kavramının
03:46
about the notionkavram of happinessmutluluk.
77
211000
3000
içinde bulunduğu kargaçanın başlıca nedeni.
03:49
Now, the rememberinganımsama selföz
78
214000
3000
Şimdi, anımsayan benlik
03:52
is a storytellermasalcı.
79
217000
3000
bir masalcıdır.
03:55
And that really startsbaşlar with a basictemel responsetepki of our memorieshatıralar --
80
220000
4000
Ve aslında anılarımıza karşılık gelen tepkilerle başlar --
03:59
it startsbaşlar immediatelyhemen.
81
224000
2000
aniden başlar.
04:01
We don't only tell storieshikayeleri when we setset out to tell storieshikayeleri.
82
226000
3000
Sadece hikaye anlatıyor olmak için hikaye anlatmayız.
04:04
Our memorybellek tellsanlatır us storieshikayeleri,
83
229000
3000
Anılarımız bize hikaye anlatır,
04:07
that is, what we get to keep from our experiencesdeneyimler
84
232000
2000
Deneyimlerimizden bize arta kalan şey
04:09
is a storyÖykü.
85
234000
2000
hikayelerdir.
04:11
And let me beginbaşla with one exampleörnek.
86
236000
5000
Bir örnekle başlamama izin verin.
04:16
This is an oldeski studyders çalışma.
87
241000
2000
Bu eski bir çalışma.
04:18
Those are actualgerçek patientshastalar undergoinggeçiyor a painfulacı verici procedureprosedür.
88
243000
3000
Bu gördükleriniz ağrılı bir prosedüre alınan gerçek hastalar.
04:21
I won'talışkanlık go into detaildetay. It's no longeruzun painfulacı verici these daysgünler,
89
246000
3000
Detaya girmeyeceğim, son zamanlarda eskisi kadar ağrılı değil
04:24
but it was painfulacı verici when this studyders çalışma was runkoş in the 1990s.
90
249000
4000
ama bu çalışma yapıldığında, 1990'larda ağrılı bir prosedürdü.
04:28
They were askeddiye sordu to reportrapor on theironların painAğrı everyher 60 secondssaniye.
91
253000
3000
Bu hastalardan her 60 saniyede bir ağrı miktarlarını rapor etmeleri istenmişti.
04:31
Here are two patientshastalar,
92
256000
3000
İşte bu iki hasta.
04:34
those are theironların recordingskayıtları.
93
259000
2000
Bunlar o hastaların kayıtları.
04:36
And you are askeddiye sordu, "Who of them sufferedacı more?"
94
261000
3000
Size soruyorum, "Hangi hasta daha çok acı çekmiş?"
04:39
And it's a very easykolay questionsoru.
95
264000
2000
Bu çok basit bir soru.
04:41
ClearlyAçıkça, PatientHasta B sufferedacı more --
96
266000
2000
Açıkça görülüyor, Hasta B daha çok acı çekmiş.
04:43
his colonoscopyKolonoskopi was longeruzun,
97
268000
2000
Kolonoskopisi daha uzun sürmüş,
04:45
and everyher minutedakika of painAğrı that PatientHasta A had,
98
270000
3000
ve Hasta A'nın ağrı çektiği her bir dakikaya karşılık
04:48
PatientHasta B had, and more.
99
273000
3000
Hasta B daha fazla acı çekmiş, hatta daha uzun da.
04:51
But now there is anotherbir diğeri questionsoru:
100
276000
3000
Şimdi bir başka soru:
04:54
"How much did these patientshastalar think they sufferedacı?"
101
279000
3000
"Bu hastalardan hangisi daha çok acı çektiğini düşünüyor?"
04:57
And here is a surprisesürpriz.
102
282000
2000
Ve şaşırtıcı olan şu ki:
04:59
The surprisesürpriz is that PatientHasta A
103
284000
2000
Hasta A'nın kolonoskopi işlemi
05:01
had a much worsedaha da kötüsü memorybellek of the colonoscopyKolonoskopi
104
286000
3000
ile ilgili anısı, Hasta B'nin anısına göre
05:04
than PatientHasta B.
105
289000
2000
çok daha kötü.
05:06
The storieshikayeleri of the colonoscopieskolonoskopiden were differentfarklı,
106
291000
3000
Bu kolonoskopilerin hikayeleri birbirinden farklı
05:09
and because a very criticalkritik partBölüm of the storyÖykü is how it endsuçları.
107
294000
6000
ve hikayenin en kiritk noktası nasıl bittiğidir --
05:15
And neitherne of these storieshikayeleri is very inspiringilham verici or great --
108
300000
3000
bu hikayelerin ikisi de ilham verici ve harika olmasa da
05:18
but one of them is this distinctfarklı ... (LaughterKahkaha)
109
303000
4000
bunlardan birisi ... ( Gülüşmeler)
05:22
but one of them is distinctlybelirgin worsedaha da kötüsü than the other.
110
307000
3000
bunlardan birisi diğerine göre kayda değer çekilde kötü.
05:25
And the one that is worsedaha da kötüsü
111
310000
2000
Ve kötü olan da, en çok acının
05:27
is the one where painAğrı was at its peakzirve at the very endson;
112
312000
3000
en son an hissedildiği kolonoskopi.
05:30
it's a badkötü storyÖykü.
113
315000
2000
Kötü bir hikaye.
05:32
How do we know that?
114
317000
2000
Bunu nasıl biliyoruz?
05:34
Because we askeddiye sordu these people after theironların colonoscopyKolonoskopi,
115
319000
3000
Çünkü kolonoskopi sonrası bunu bu insanlara sorduk,
05:37
and much latersonra, too,
116
322000
1000
çok sonra da sorduk.
05:38
"How badkötü was the wholebütün thing, in totalGenel Toplam?"
117
323000
2000
"Tüm kolonoskopiyi düşünecek olursanız ağrı miktarı ne kadar kötüydü?"
05:40
And it was much worsedaha da kötüsü for A than for B, in memorybellek.
118
325000
4000
A için, B'ye göre çok daha kötüydü.
05:44
Now this is a directdirekt conflictfikir ayrılığı
119
329000
2000
İşte bu gördüğünüz
05:46
betweenarasında the experiencingyaşandığı selföz and the rememberinganımsama selföz.
120
331000
3000
deneyimleyen benlik ile anımsayan benlik arasındaki çelişki.
05:49
From the pointpuan of viewgörünüm of the experiencingyaşandığı selföz,
121
334000
3000
Deneyimleyen benlik açısından şüphesiz ki
05:52
clearlyAçıkça, B had a worsedaha da kötüsü time.
122
337000
2000
B çok daha kötü bir deneyim yaşadı.
05:54
Now, what you could do with PatientHasta A,
123
339000
3000
Şimdi Hasta A'ya aslında şunu yapabilirsiniz,
05:57
and we actuallyaslında ranran clinicalklinik experimentsdeneyler,
124
342000
3000
aslında bununla ilgili bazı klinik deneyler de yaptık
06:00
and it has been donetamam, and it does work --
125
345000
2000
bu yapıldı ve kesin olarak da çalışıyor
06:02
you could actuallyaslında extenduzatmak the colonoscopyKolonoskopi of PatientHasta A
126
347000
5000
eğer gerçekten de Hasta A'nın kolonoskopi süresini biraz uzatır
06:07
by just keepingkoruma the tubetüp in withoutolmadan jigglingjiggling it too much.
127
352000
3000
ve bu sırada tüpi çok da fazla oynatmazsanız
06:10
That will causesebeb olmak the patienthasta
128
355000
3000
Bu hastanın bir miktar canını yakacaktır,
06:13
to sufferacı çekmek, but just a little
129
358000
3000
ama çok az
06:16
and much lessaz than before.
130
361000
2000
ve biraz öncekinden çok çok daha az.
06:18
And if you do that for a coupleçift of minutesdakika,
131
363000
2000
Buna birkaç dakika devam ederseniz,
06:20
you have madeyapılmış the experiencingyaşandığı selföz
132
365000
2000
Hasta A'nın deneyimleyen benliğine daha kötü
06:22
of PatientHasta A worsedaha da kötüsü off,
133
367000
2000
ama anımsayan benliğine daha iyi
06:24
and you have the rememberinganımsama selföz of PatientHasta A
134
369000
3000
davranmış olursunuz
06:27
a lot better off,
135
372000
2000
Böylece
06:29
because now you have endoweddonatılmış PatientHasta A
136
374000
2000
Hasta A'ya geçirdiği deneyimin
06:31
with a better storyÖykü
137
376000
2000
tamamı hakkında daha iyi bir
06:33
about his experiencedeneyim.
138
378000
3000
hikaye bahşetmeniz olasıdır.
06:36
What definestanımlar a storyÖykü?
139
381000
3000
Bir hikayeyi belirleyen nedir?
06:39
And that is truedoğru of the storieshikayeleri
140
384000
2000
Bu, hafızamızın bize sunduğu hikayeler kadar
06:41
that memorybellek deliversteslim for us,
141
386000
2000
kendi uydurduğumuz hikayaler
06:43
and it's alsoAyrıca truedoğru of the storieshikayeleri that we make up.
142
388000
3000
için de geçerlidir.
06:46
What definestanımlar a storyÖykü are changesdeğişiklikler,
143
391000
4000
Bir hikayeyi belirleyen şeyler değişiklikler,
06:50
significantönemli momentsanlar and endingssonlar.
144
395000
3000
önemli anlar ve hikayenin sonudur.
06:53
EndingsSonlar are very, very importantönemli
145
398000
2000
Sonlar çok ama çok önemlidir.
06:55
and, in this casedurum, the endingbitirme dominatedhakim.
146
400000
4000
ve bu örnekte, son tüm hikayeye hakim oluyor.
06:59
Now, the experiencingyaşandığı selföz
147
404000
2000
Şimdi, deneyimleyen benlik
07:01
liveshayatları its life continuouslydevamlı olarak.
148
406000
3000
yaşantısını kesintisiz olarak sürdürür,
07:04
It has momentsanlar of experiencedeneyim, one after the other.
149
409000
3000
birbiri ardına deneyim anları yaşar.
07:07
And you can asksormak: What happensolur to these momentsanlar?
150
412000
3000
Şimdi soracaksınız: Bu anlara ne olur?
07:10
And the answerCevap is really straightforwardbasit:
151
415000
2000
Bunun yanıtı çok açık.
07:12
They are lostkayıp foreversonsuza dek.
152
417000
2000
Sonsuza dek yok olurlar.
07:14
I mean, mostçoğu of the momentsanlar of our life --
153
419000
2000
Yani, yaşantımızdaki çoğu an --
07:16
and I calculatedhesaplanan, you know, the psychologicalpsikolojik presentmevcut
154
421000
3000
ki bunu hesapladım -- biliyorunuz, psk,ikolojide şu an
07:19
is said to be about threeüç secondssaniye long;
155
424000
2000
3 saniye uzunluğunda kabul edilir.
07:21
that meansanlamına geliyor that, you know,
156
426000
2000
Bu şu demek, bir ömür boyunca
07:23
in a life there are about 600 millionmilyon of them;
157
428000
2000
bunlardan 600 milyon tane var.
07:25
in a monthay, there are about 600,000 --
158
430000
3000
Bir ay içinde 600.000 tane.
07:28
mostçoğu of them don't leaveayrılmak a traceiz.
159
433000
4000
Çoğu hiç bir iz bırakmazlar.
07:32
MostÇoğu of them are completelytamamen ignoredihmal
160
437000
2000
Çoğu anımsayan benlik tarafından
07:34
by the rememberinganımsama selföz.
161
439000
2000
tamamen gözardı edilir.
07:36
And yethenüz, somehowbir şekilde you get the senseduyu
162
441000
2000
Ancak gene de, bir şekilde göz önüne alınmaları
07:38
that they should countsaymak,
163
443000
2000
gerekir diye düşünürsünüz, çünkü
07:40
that what happensolur duringsırasında these momentsanlar of experiencedeneyim
164
445000
3000
bu deneyim anlarında olup bitenler aslında
07:43
is our life.
165
448000
2000
yaşantımızın ta kendisidir.
07:45
It's the finitesınırlı resourcekaynak that we're spendingharcama
166
450000
2000
Bu, dünyamızda geçirdiğimiz zaman süresince
07:47
while we're on this earthtoprak.
167
452000
2000
harcadığımız sınırlı kaynaktır.
07:49
And how to spendharcamak it
168
454000
2000
Bunu nasıl harcayacağımız ise
07:51
would seemgörünmek to be relevantuygun,
169
456000
2000
konuyla çok ilgili olmakla beraber,
07:53
but that is not the storyÖykü
170
458000
2000
anımsayan benliğin bizim için sakladığı
07:55
that the rememberinganımsama selföz keepstutar for us.
171
460000
2000
şey bu değil.
07:57
So we have the rememberinganımsama selföz
172
462000
2000
Öyleyse anımsayan benliğimiz ve
07:59
and the experiencingyaşandığı selföz,
173
464000
2000
deneyimleyen benliğimiz
08:01
and they're really quiteoldukça distinctfarklı.
174
466000
2000
birbirinden oldukça ayrıdır.
08:03
The biggesten büyük differencefark betweenarasında them
175
468000
2000
Aralarındaki en büyük fark
08:05
is in the handlingkullanma of time.
176
470000
3000
zamanı nasıl idare ettikleri.
08:08
From the pointpuan of viewgörünüm of the experiencingyaşandığı selföz,
177
473000
3000
Deneyimleyen benliğin bakış açısına göre,
08:11
if you have a vacationtatil,
178
476000
2000
tatile çıktıysanız
08:13
and the secondikinci weekhafta is just as good as the first,
179
478000
3000
ikinci hafta ilk hafta kadar iyidir,
08:16
then the two-weekiki hafta vacationtatil
180
481000
3000
yani iki haftalık bir tatil
08:19
is twiceiki defa as good as the one-weekbir haftalık vacationtatil.
181
484000
3000
bir haftalık tatilden iki kat daha iyidir.
08:22
That's not the way it worksEserleri at all for the rememberinganımsama selföz.
182
487000
3000
Anımsayan benlik ise bu şekilde çalışmaz.
08:25
For the rememberinganımsama selföz, a two-weekiki hafta vacationtatil
183
490000
2000
Anımsayan benlik için, iki haftalık bir tatil
08:27
is barelyzar zor better than the one-weekbir haftalık vacationtatil
184
492000
3000
nadiren bir haftalık tatilden daha iyidir
08:30
because there are no newyeni memorieshatıralar addedkatma.
185
495000
2000
çünkü bu durumda ilave yeni hatıralar pek oluşmaz.
08:32
You have not changeddeğişmiş the storyÖykü.
186
497000
3000
Hikayede bir değişiklik yoktur.
08:35
And in this way,
187
500000
2000
Bu şekilde,
08:37
time is actuallyaslında the criticalkritik variabledeğişken
188
502000
3000
zaman aslında anımsayan benliği
08:40
that distinguishesfarklılaşacaktır a rememberinganımsama selföz
189
505000
3000
deneyimleyen benlikten ayıran
08:43
from an experiencingyaşandığı selföz;
190
508000
2000
en kritik değişkendir.
08:45
time has very little impactdarbe on the storyÖykü.
191
510000
3000
Bu hikayede zamanın etkisi çok az.
08:49
Now, the rememberinganımsama selföz does more
192
514000
3000
Şimdi, anımsayan benlik anımsamaktan başka
08:52
than rememberhatırlamak and tell storieshikayeleri.
193
517000
2000
şeyler de yapar ve hikayeler anlatır.
08:54
It is actuallyaslında the one that makesmarkaları decisionskararlar
194
519000
4000
Asıl kararları alan bu benliktir,
08:58
because, if you have a patienthasta who has had, say,
195
523000
2000
çünkü eğer iki ayrı doktora iki ayrı kolonoskopi yaptıran
09:00
two colonoscopieskolonoskopiden with two differentfarklı surgeonscerrahlar
196
525000
3000
bir hastanız var ise
09:03
and is decidingkarar whichhangi of them to chooseseçmek,
197
528000
3000
ve hangi doktoru seçeceğine karar verecekse
09:06
then the one that choosesseçer
198
531000
3000
seçilecek doktor
09:09
is the one that has the memorybellek that is lessaz badkötü,
199
534000
4000
hatıralarda daha az kötü yer etmiş olan
09:13
and that's the surgeoncerrah that will be chosenseçilmiş.
200
538000
2000
doktor olacaktır.
09:15
The experiencingyaşandığı selföz
201
540000
2000
Deneyimleyen belleğin
09:17
has no voiceses in this choiceseçim.
202
542000
3000
bu seçimde bir söz hakkı yoktur.
09:20
We actuallyaslında don't chooseseçmek betweenarasında experiencesdeneyimler,
203
545000
3000
Aslında deneyimler arasında bir seçim yapmayız.
09:23
we chooseseçmek betweenarasında memorieshatıralar of experiencesdeneyimler.
204
548000
3000
Deneyimlere ait hatıralar arasında bir seçim yaparız.
09:26
And even when we think about the futuregelecek,
205
551000
3000
Hatta, geleceği düşünürken bile,
09:29
we don't think of our futuregelecek normallynormalde as experiencesdeneyimler.
206
554000
3000
geleceğimizi yaşanacak deneyimler olarak düşünmeyiz.
09:32
We think of our futuregelecek
207
557000
2000
Geleceğimizi beklenen anılar
09:34
as anticipatedbeklenen memorieshatıralar.
208
559000
3000
olarak düşünürüz.
09:37
And basicallytemel olarak you can look at this,
209
562000
2000
basitçe buna şöyle bakabilirsiniz,
09:39
you know, as a tyrannyzulüm of the rememberinganımsama selföz,
210
564000
3000
biliyorsunuz anımsayan benlik zorba bir yönetici gibidir
09:42
and you can think of the rememberinganımsama selföz
211
567000
2000
anımsayan benliğinizi, deneyime aslında ihtiyacı olmayan
09:44
sortçeşit of draggingsürükleme the experiencingyaşandığı selföz
212
569000
2000
deneyimleyen benliğinizi yanında sürükleyerek
09:46
throughvasitasiyla experiencesdeneyimler that
213
571000
2000
deneyimlere tabi tutan
09:48
the experiencingyaşandığı selföz doesn't need.
214
573000
2000
bir zorba olarak görebilirsiniz.
09:50
I have that senseduyu that
215
575000
2000
Sanıyorum ki
09:52
when we go on vacationstatil
216
577000
2000
tatile çıktığımızda
09:54
this is very frequentlysık sık the casedurum;
217
579000
2000
sıklıkla olan budur.
09:56
that is, we go on vacationstatil,
218
581000
2000
Evet, tatile
09:58
to a very largegeniş extentderece,
219
583000
2000
büyük çoğunlukla
10:00
in the servicehizmet of our rememberinganımsama selföz.
220
585000
3000
anımsayan benliğimizin emrinde çıkarız.
10:03
And this is a bitbit hardzor to justifyhaklı çıkarmak I think.
221
588000
3000
Sanırım bunu haklı göstermek epey zor.
10:06
I mean, how much do we consumetüketmek our memorieshatıralar?
222
591000
3000
Yani, anılarımızın ne kadarını tüketiriz?
10:09
That is one of the explanationsaçıklamalar
223
594000
2000
Anımsayan benliğin egemenliği
10:11
that is givenverilmiş for the dominanceüstünlük
224
596000
2000
hakkında verilen örneklerden
10:13
of the rememberinganımsama selföz.
225
598000
2000
biri budur.
10:15
And when I think about that, I think about a vacationtatil
226
600000
2000
Ben bu konuyu düşündüğümde, birkaç yıl önce
10:17
we had in AntarcticaAntarktika a fewaz yearsyıl agoönce,
227
602000
3000
Antarktika'da geçirdiğim bir tatili düşünüyorum,
10:20
whichhangi was clearlyAçıkça the besten iyi vacationtatil I've ever had,
228
605000
3000
kesinlikle geçirdiğim en güzel tatildi,
10:23
and I think of it relativelyNispeten oftensık sık,
229
608000
2000
ve diğer tatillerime kıyasla
10:25
relativebağıl to how much I think of other vacationstatil.
230
610000
2000
bu tatili daha fazla düşünüyorum.
10:27
And I probablymuhtemelen have consumedtüketilen
231
612000
4000
Sanırım son dört yıldır
10:31
my memorieshatıralar of that three-weekÜç haftalık tripgezi, I would say,
232
616000
2000
bu üç haftalık seyahate ait anılarımı
10:33
for about 25 minutesdakika in the last fourdört yearsyıl.
233
618000
3000
25 dakika gibi bir zaman içinde harcadım.
10:36
Now, if I had ever openedaçıldı the folderKlasör
234
621000
3000
Eğer 600 resmi sakladığım
10:39
with the 600 picturesresimler in it,
235
624000
3000
dosyayı açacak olursam
10:42
I would have spentharcanmış anotherbir diğeri hoursaat.
236
627000
2000
bir saatimi daha harcayabilirim.
10:44
Now, that is threeüç weekshaftalar,
237
629000
2000
Şimdi, üç haftalık bir tatil için
10:46
and that is at mostçoğu an hoursaat and a halfyarım.
238
631000
2000
en fazla bir buçuk saat.
10:48
There seemsgörünüyor to be a discrepancytutarsızlık.
239
633000
2000
Bir tutarsızlık varmış gibi görünüyor.
10:50
Now, I mayMayıs ayı be a bitbit extremeaşırı, you know,
240
635000
2000
Ben biraz alışılmamış olabilirim, biliyorsunuz,
10:52
in how little appetiteiştah I have for consumingtüketen memorieshatıralar,
241
637000
3000
hatıraları tüketme konusunda çok iştahlı değilim
10:55
but even if you do more of this,
242
640000
3000
ama bunu benden çok yapsanız da
10:58
there is a genuinehakiki questionsoru:
243
643000
3000
ciddi bir soru var ortada.
11:01
Why do we put so much weightağırlık on memorybellek
244
646000
4000
Anılara, deneyimlere verdiğimize kıyasla
11:05
relativebağıl to the weightağırlık that we put on experiencesdeneyimler?
245
650000
3000
neden daha fazla değer veriyoruz?
11:08
So I want you to think
246
653000
2000
Bu nedenle zihinsel bir
11:10
about a thought experimentdeney.
247
655000
3000
deney yapmanızı istiyorum.
11:13
ImagineHayal that for your nextSonraki vacationtatil,
248
658000
2000
Şunu hayal edin, bir sonraki tatilinizin
11:15
you know that at the endson of the vacationtatil
249
660000
3000
sonunda o tatile ait
11:18
all your picturesresimler will be destroyedyerlebir edilmiş,
250
663000
3000
bütün resimler yok olacak
11:21
and you'llEğer olacak get an amnesicamnezik drugilaç
251
666000
2000
ve hatıralarınızı silen bir ilaç içecek
11:23
so that you won'talışkanlık rememberhatırlamak anything.
252
668000
2000
ve hiçbirşey anımsamayacaksınız.
11:25
Now, would you chooseseçmek the sameaynı vacationtatil? (LaughterKahkaha)
253
670000
4000
Bu durumda, bu tatile hala gider miydiniz? ( Gülüşmeler)
11:29
And if you would chooseseçmek a differentfarklı vacationtatil,
254
674000
5000
Ve eğer bu durumda bir başka tatile gitmeyi seçiyorsanız
11:34
there is a conflictfikir ayrılığı betweenarasında your two selvescanlarından,
255
679000
2000
iki benliğiniz birbiri ile çelişiyor demektir,
11:36
and you need to think about how to adjudicatehakemlik that conflictfikir ayrılığı,
256
681000
3000
ve bu çelişkiyi nasıl ortadan kaldırabileceğinizi düşünün,
11:39
and it's actuallyaslında not at all obviousaçık, because
257
684000
3000
Aslında bu o kadar da açıkça görülen bir durum değil,
11:42
if you think in termsşartlar of time,
258
687000
3000
çünkü zamanı göz önüne alırsanız
11:45
then you get one answerCevap,
259
690000
3000
bir cevaba
11:48
and if you think in termsşartlar of memorieshatıralar,
260
693000
3000
hatırları göz önüne alırsanız
11:51
you mightbelki get anotherbir diğeri answerCevap.
261
696000
2000
bir başka cevaba ulaşırsınız.
11:53
Why do we pickalmak the vacationstatil we do
262
698000
3000
Tatilde nereye gideceğimizi seçmek
11:56
is a problemsorun that confrontsyüzleşir us
263
701000
3000
bizi iki benliğimizden birini
11:59
with a choiceseçim betweenarasında the two selvescanlarından.
264
704000
2000
seçmeye zorlayan bir durum.
12:01
Now, the two selvescanlarından
265
706000
3000
Şimdi, bu iki benlik
12:04
bringgetirmek up two notionskavramlar of happinessmutluluk.
266
709000
2000
iki farklı mutluluk hissi doğrur.
12:06
There are really two conceptskavramlar of happinessmutluluk
267
711000
2000
Aslında her bir benliğe uygulanabilecek
12:08
that we can applyuygulamak, one perbaşına selföz.
268
713000
3000
farklı bir mutluluk kavramı vardır.
12:11
So you can asksormak: How happymutlu is the experiencingyaşandığı selföz?
269
716000
5000
Öyeleyse şunu sorabilirsiniz: Deneyimleyen benlik ne derece mutlu?
12:16
And then you would asksormak: How happymutlu are the momentsanlar
270
721000
2000
Sonra da şunu sorabilirsiniz; Deneyimleyen benliğin
12:18
in the experiencingyaşandığı self'sSelf'in life?
271
723000
3000
yaşantısındaki anlar ne kadar mutlu?
12:21
And they're all -- happinessmutluluk for momentsanlar
272
726000
2000
Ve hepsi, -- mutluluk anları
12:23
is a fairlyoldukça complicatedkarmaşık processsüreç.
273
728000
2000
oldukça karmaşık süreçlerdir.
12:25
What are the emotionsduygular that can be measuredölçülü?
274
730000
3000
Ölçülebilen duygular hangileri?
12:28
And, by the way, now we are capableyetenekli
275
733000
2000
Bu arada, artık deneyimleyen benliğin
12:30
of gettingalma a prettygüzel good ideaFikir
276
735000
2000
zaman içindeki mutluluğu hakkında
12:32
of the happinessmutluluk of the experiencingyaşandığı selföz over time.
277
737000
4000
oldukça net bir fikrimiz var.
12:38
If you asksormak for the happinessmutluluk of the rememberinganımsama selföz,
278
743000
3000
Ama anımsayan benliğin mutluluğu derseniz
12:41
it's a completelytamamen differentfarklı thing.
279
746000
2000
bu tamamen farklı bir şey.
12:43
This is not about how happilymutlu a personkişi liveshayatları.
280
748000
3000
Bu, bir insanın ne kadar mutlu yaşadığı ile ilgili değil.
12:46
It is about how satisfiedmemnun or pleasedmemnun the personkişi is
281
751000
3000
Bir insanın yaşamını düşündüğünde ne kadar mutlu
12:49
when that personkişi thinksdüşünüyor about her life.
282
754000
4000
ne kadar tatmin olmuş olduğu ile ilgili.
12:53
Very differentfarklı notionkavram.
283
758000
2000
Çok farklı bir his.
12:55
AnyoneKimse who doesn't distinguishayırmak those notionskavramlar
284
760000
3000
Bu iki his arasındaki farkı ayıramayan birisi
12:58
is going to messdağınıklık up the studyders çalışma of happinessmutluluk,
285
763000
2000
mutlulukla ilgili araştırmasında başarısız olacaktır.
13:00
and I belongait to a crowdkalabalık of studentsöğrencilerin of well-beingsağlık,
286
765000
3000
Ben ise bir süredir mutluluk araştırmalarını bilerek karıştıran
13:03
who'veettik kim been messingDalga up the studyders çalışma of happinessmutluluk for a long time
287
768000
4000
bir grup kendini iyi hissetme öğrenceisinden biriyim.
13:07
in preciselytam this way.
288
772000
2000
Bunu özellikle yapıyorum.
13:09
The distinctionayrım betweenarasında the
289
774000
2000
Deneyimleyen benliğin mutluluğu ile
13:11
happinessmutluluk of the experiencingyaşandığı selföz
290
776000
2000
anımsayan benliğin tatmini
13:13
and the satisfactionmemnuniyet of the rememberinganımsama selföz
291
778000
3000
arasındaki fark son yıllarda
13:16
has been recognizedtanınan in recentson yearsyıl,
292
781000
2000
tanındı ve artık bu ikisini ayrı ölçme
13:18
and there are now effortsçabaları to measureölçmek the two separatelyayrı ayrı.
293
783000
3000
konusunda önemli çabalar mevcut.
13:21
The GallupGallup OrganizationOrganizasyon has a worldDünya pollAnket
294
786000
3000
Gallup Organizaysonu dünya çapında
13:24
where more than halfyarım a millionmilyon people
295
789000
2000
yarım milyon insandan fazla kişiye
13:26
have been askeddiye sordu questionssorular
296
791000
2000
kendi yaşantıları ve deneyimleri hakkında
13:28
about what they think of theironların life
297
793000
2000
ne düşündüklerini soran
13:30
and about theironların experiencesdeneyimler,
298
795000
2000
bir anket yaptı.
13:32
and there have been other effortsçabaları alonguzun bir those lineshatlar.
299
797000
3000
Bu konuda öaba gösteren başka kurumlar da mevcut.
13:35
So in recentson yearsyıl, we have begunbaşladı to learnöğrenmek
300
800000
3000
Yani, son yıllarda iki ayrı benliğimizin
13:38
about the happinessmutluluk of the two selvescanlarından.
301
803000
3000
mutluluğu hakkında yeni şeyler öğrenmeye başladık.
13:41
And the mainana lessonders I think that we have learnedbilgili
302
806000
3000
Ama bence öğrendiğimiz en önemli şey
13:44
is they are really differentfarklı.
303
809000
2000
bu ikisinin birbirlerinden farklı olduğu.
13:46
You can know how satisfiedmemnun somebodybirisi is with theironların life,
304
811000
5000
Yaşadığı hayattan oldukça tatmin olmuş birini tanıyor olabilirsiniz
13:51
and that really doesn't teachöğretmek you much
305
816000
2000
ama bu size o kişinin
13:53
about how happilymutlu they're livingyaşam theironların life,
306
818000
3000
yaşantısında ne kadar mutlu olduğunu göstermez,
13:56
and vicemengene versatersi.
307
821000
2000
bu durum tersi için de geçerli.
13:58
Just to give you a senseduyu of the correlationbağıntı,
308
823000
2000
Size aralarındaki ilişki hakkında bir fikir vereyim,
14:00
the correlationbağıntı is about .5.
309
825000
2000
korelasyon katsayısı 0.5 civarındadır.
14:02
What that meansanlamına geliyor is if you metmet somebodybirisi,
310
827000
3000
Bu şu demek. Diyelim ki yeni biriyle tanıştınız ve
14:05
and you were told, "Oh his fatherbaba is sixaltı feetayaklar talluzun boylu,"
311
830000
4000
size dediler ki "ah, onun babası 1.85 m boyunda."
14:09
how much would you know about his heightyükseklik?
312
834000
2000
babasının kilosu hakkında ne kadar şey bilirsiniz?
14:11
Well, you would know something about his heightyükseklik,
313
836000
2000
Elbette, boyu hakkında bir fikriniz vardır,
14:13
but there's a lot of uncertaintybelirsizlik.
314
838000
2000
ama kilosu hakkında bir fikriniz yoktur.
14:15
You have that much uncertaintybelirsizlik.
315
840000
2000
İşte mutluluk ile ilgili olan bilinmezlik de bu kadar.
14:17
If I tell you that somebodybirisi rankedsırada yer aldı theironların life eightsekiz on a scaleölçek of tenon,
316
842000
4000
Şimdi size birinin yaşantısını 10 üzerinden 8 olarak puanladığını söylesem
14:21
you have a lot of uncertaintybelirsizlik
317
846000
2000
bu kişinin deneyimleyen benliği açısından
14:23
about how happymutlu they are
318
848000
2000
ne kadar mutlu olduğu konusunda
14:25
with theironların experiencingyaşandığı selföz.
319
850000
2000
bir fikriniz yoktur.
14:27
So the correlationbağıntı is lowdüşük.
320
852000
2000
Yani ikisi arasındaki bağlantı zayıftır.
14:29
We know something about what controlskontroller
321
854000
3000
Benliğin mutluluğunu kontrol eden
14:32
satisfactionmemnuniyet of the happinessmutluluk selföz.
322
857000
2000
etmenlerin bazılarını biliyoruz.
14:34
We know that moneypara is very importantönemli,
323
859000
2000
Paranın oldukça önemli olduğunu biliyoruz,
14:36
goalshedefleri are very importantönemli.
324
861000
2000
hedefler de çok önemli.
14:38
We know that happinessmutluluk is mainlyağırlıklı olarak
325
863000
4000
Mutluluğun, çoğunlukla sevdiğimiz insanlarla
14:42
beingolmak satisfiedmemnun with people that we like,
326
867000
3000
vakit geçirmek ve bu insanlardan
14:45
spendingharcama time with people that we like.
327
870000
3000
memnuniyet duymakla ilgiği olduğunu biliyoruz.
14:48
There are other pleasureszevkler, but this is dominantbaskın.
328
873000
2000
Başka hazlar da var, ama bunlar baskın.
14:50
So if you want to maximizeen üst düzeye çıkarmak the happinessmutluluk of the two selvescanlarından,
329
875000
3000
Öyleyse, her iki benliğinizin de mutluluğunu
14:53
you are going to endson up
330
878000
2000
en üst seviyeye çıkarmak için
14:55
doing very differentfarklı things.
331
880000
2000
çok farklı şeyler yapıyor olmalısınız.
14:57
The bottomalt linehat of what I've said here
332
882000
2000
Burada anlattıklarımın özeti şu
14:59
is that we really should not think of happinessmutluluk
333
884000
4000
mutluluğu, kendini iyi hissetme ile
15:03
as a substitutevekil for well-beingsağlık.
334
888000
2000
karıştırmamamız gerekir.
15:05
It is a completelytamamen differentfarklı notionkavram.
335
890000
3000
İkisi tamamen birbirinden farklı kavram.
15:08
Now, very quicklyhızlı bir şekilde,
336
893000
3000
Şimdi, çok hızlıca
15:11
anotherbir diğeri reasonneden we cannotyapamam think straightDüz about happinessmutluluk
337
896000
4000
mutluluk hakkında düzgün düşünmememizin bir nedeni de
15:15
is that we do not attendkatılmak to the sameaynı things
338
900000
7000
yaşam hakkında düşünürken ve onu yaşarken
15:22
when we think about life, and we actuallyaslında livecanlı.
339
907000
3000
aynı şeylere dikkat etmememizdir.
15:25
So, if you asksormak the simplebasit questionsoru of how happymutlu people are in CaliforniaCalifornia,
340
910000
5000
Yani, eğer basitçe, Kaliforniya'daki insanlar ne kadar mutlu diye soracak olursanız
15:30
you are not going to get to the correctdoğru answerCevap.
341
915000
3000
doğru cevabı alamazsınız.
15:33
When you asksormak that questionsoru,
342
918000
2000
Bu soruyu sorarken, diyelim ki Ohio'da yaşıyorsanız,
15:35
you think people mustşart be happierdaha mutlu in CaliforniaCalifornia
343
920000
2000
Kaliforniya'da yaşayan insanların daha mutlu
15:37
if, say, you livecanlı in OhioOhio.
344
922000
2000
olduğunu düşünüyorsunuz.
15:39
(LaughterKahkaha)
345
924000
2000
(Gülüşmeler)
15:41
And what happensolur is
346
926000
3000
Aslında olan şu
15:44
when you think about livingyaşam in CaliforniaCalifornia,
347
929000
4000
Kaliforniya'daki yaşamı düşündüğünüzde
15:48
you are thinkingdüşünme of the contrastkontrast
348
933000
2000
aslında Kaliforniya ile diğer yerler
15:50
betweenarasında CaliforniaCalifornia and other placesyerler,
349
935000
3000
arasındaki zıtlıkları düşünüyorsunuz,
15:53
and that contrastkontrast, say, is in climateiklim.
350
938000
2000
mesela bu zıtlık iklim olabilir.
15:55
Well, it turnsdönüşler out that climateiklim
351
940000
2000
İlginçtir ki, iklim
15:57
is not very importantönemli to the experiencingyaşandığı selföz
352
942000
3000
deneyimleyen benlik için çok önemlidir
16:00
and it's not even very importantönemli to the reflectiveyansıtıcı selföz
353
945000
3000
hatta insanların ne kadar mutlu olduğuna karar veren
16:03
that decideskarar how happymutlu people are.
354
948000
3000
yansıyan benlik için de öyle.
16:06
But now, because the reflectiveyansıtıcı selföz is in chargeşarj etmek,
355
951000
4000
Şimdi, bu konuda yansıyan benlik iş başında olduğundan
16:10
you mayMayıs ayı endson up -- some people mayMayıs ayı endson up
356
955000
2000
bazıları, ya da siz sonunda
16:12
movinghareketli to CaliforniaCalifornia.
357
957000
2000
Kaliforniya'ya taşınabilirsiniz bile.
16:14
And it's sortçeşit of interestingilginç to traceiz what is going to happenolmak
358
959000
3000
Ve daha mutlu olma umudu ile Kaliforniya'ya taşınan
16:17
to people who movehareket to CaliforniaCalifornia in the hopeumut of gettingalma happierdaha mutlu.
359
962000
3000
bu insanları izleyip ne olacağını görmek çok ilginç olabilir.
16:20
Well, theironların experiencingyaşandığı selföz
360
965000
2000
Deneyimleyen benlikleri
16:22
is not going to get happierdaha mutlu.
361
967000
2000
daha mutlu olmayacaktır.
16:24
We know that.
362
969000
2000
Bunu biliyoruz.
16:27
But one thing will happenolmak: They will think they are happierdaha mutlu,
363
972000
3000
Ama şu olacaktır, daha mutlu olduklarını düşünecekler,
16:30
because, when they think about it,
364
975000
4000
çünkü bu konuyu düşündüklerinde
16:34
they'llacaklar be remindedhatırlattı of how horriblekorkunç the weatherhava was in OhioOhio,
365
979000
4000
Ohio'daki havanın ne kadar berbat olduğunu anımsayacaklar.
16:38
and they will feel they madeyapılmış the right decisionkarar.
366
983000
3000
Ve doğru bir karar aldıklarını düşünecekler.
16:41
It is very difficultzor
367
986000
2000
Kendini iyi hissetme konusunda
16:43
to think straightDüz about well-beingsağlık,
368
988000
2000
düzgün düşünmek oldukça zor,
16:45
and I hopeumut I have givenverilmiş you a senseduyu
369
990000
3000
umarım size de ne kadar zor olduğu
16:48
of how difficultzor it is.
370
993000
2000
konusunda bir fikir verebilmişimdir.
16:50
Thank you.
371
995000
2000
Teşekkürler.
16:52
(ApplauseAlkış)
372
997000
3000
(Alkışlar)
16:55
ChrisChris AndersonAnderson: Thank you. I've got a questionsoru for you.
373
1000000
3000
Chris Anderson: Teşekkürler. Size bir sorum var.
16:59
Thank you so much.
374
1004000
2000
Çok teşekkür ederim.
17:01
Now, when we were on the phonetelefon a fewaz weekshaftalar agoönce,
375
1006000
4000
Birkaç gün önce telefonda görüşürken
17:05
you mentionedadı geçen to me that there was quiteoldukça an interestingilginç resultsonuç
376
1010000
3000
bana Gallup anketinde çok ilginç bir sonuç
17:08
camegeldi out of that GallupGallup surveyanket.
377
1013000
2000
ortaya çıktığını söylediniz.
17:10
Is that something you can sharepay
378
1015000
2000
Bu konuyu kalan birkaç dakikanızda
17:12
sincedan beri you do have a fewaz momentsanlar left now?
379
1017000
2000
bizimle paylaşmanız mümkün mü?
17:14
DanielDaniel KahnemanKahneman: Sure.
380
1019000
2000
Daniel Kahneman: Elbette.
17:16
I think the mostçoğu interestingilginç resultsonuç that we foundbulunan in the GallupGallup surveyanket
381
1021000
3000
Bence, Gallup anketinin en ilginç sonucu
17:19
is a numbernumara, whichhangi we absolutelykesinlikle did not expectbeklemek to find.
382
1024000
3000
hiç öngörmediğimiz bir sayı idi.
17:22
We foundbulunan that with respectsaygı to the happinessmutluluk
383
1027000
2000
Bu rakamı deneyimleyen benliğin
17:24
of the experiencingyaşandığı selföz.
384
1029000
3000
mutluluğu ile ilintili olarak bulduk.
17:27
When we lookedbaktı at how feelingsduygular,
385
1032000
5000
Gelir düzeyi ile duyguların
17:32
varyfarklılık göstermek with incomegelir.
386
1037000
2000
değişimine baktık.
17:34
And it turnsdönüşler out that, belowaltında an incomegelir
387
1039000
3000
Görünen o ki, Amerikalılar
17:37
of 60,000 dollarsdolar a yearyıl, for AmericansAmerikalılar --
388
1042000
3000
60.000 dolarlık yıllık gelirin altında kazanınca
17:40
and that's a very largegeniş sampleNumune of AmericansAmerikalılar, like 600,000,
389
1045000
3000
ki bu çok büyük bir örnek Amerikalı kümesi, 600.000 kişi,
17:43
so it's a largegeniş representativetemsilci sampleNumune --
390
1048000
2000
ama iyi bir örnek küme,
17:45
belowaltında an incomegelir of 600,000 dollarsdolar a yearyıl...
391
1050000
2000
yıllık geliri 600.000 doların altında olan kişiler
17:47
CACA: 60,000.
392
1052000
2000
CA: 60.000 dolar.
17:49
DKDK: 60,000.
393
1054000
2000
DK: 60.000 dolar.
17:51
(LaughterKahkaha)
394
1056000
2000
(Gülüşmeler)
17:53
60,000 dollarsdolar a yearyıl, people are unhappymutsuz,
395
1058000
4000
Yılda 60.000 dolar, ve insanlar mutsuz oluyorlar,
17:57
and they get progressivelydevamlı olarak unhappierunhappier the pooreryoksul they get.
396
1062000
3000
hatta fakirleştikçe mutsuzlukları daha da büyüyor.
18:00
AboveYukarıda that, we get an absolutelykesinlikle flatdüz linehat.
397
1065000
3000
Ama bunun üstünde, tamamen dümdüz bir çizgi görüyoruz.
18:03
I mean I've rarelynadiren seengörüldü lineshatlar so flatdüz.
398
1068000
3000
Dümdüz, bu kadar düz bir çizgiye sık rastlanmaz.
18:06
ClearlyAçıkça, what is happeningolay is
399
1071000
2000
Açıkçası olan şu,
18:08
moneypara does not buysatın almak you experientialdeneysel happinessmutluluk,
400
1073000
3000
para size mutluluk satın alamaz
18:11
but lackeksiklik of moneypara certainlykesinlikle buyssatın alır you miserysefalet,
401
1076000
3000
ama para yokluğu kesinlikle mutsuzluk sağlayabilir,
18:14
and we can measureölçmek that miserysefalet
402
1079000
2000
ve bu mutsuzluğu çok ama çok kesin bir şekilde
18:16
very, very clearlyAçıkça.
403
1081000
2000
ölçmek mümkün.
18:18
In termsşartlar of the other selföz, the rememberinganımsama selföz,
404
1083000
3000
Diğer benliklere gelince, anımsayan benlik için
18:21
you get a differentfarklı storyÖykü.
405
1086000
2000
başka bir durum söz konusu.
18:23
The more moneypara you earnkazanmak, the more satisfiedmemnun you are.
406
1088000
3000
Ne kadar çok paranız varsa o kadar tatmin olursunuz.
18:26
That does not holdambar for emotionsduygular.
407
1091000
2000
Duygular için bu geçerli değil.
18:28
CACA: But DannyDanny, the wholebütün AmericanAmerikan endeavorçaba is about
408
1093000
3000
CA: Ama Danny, Amerikan Rüyası tamamen
18:31
life, libertyözgürlük, the pursuitkovalama of happinessmutluluk.
409
1096000
3000
yaşam, özgürlük ve mutluluk arayışı ile ilgili.
18:34
If people tookaldı seriouslycidden mi that findingbulgu,
410
1099000
4000
Eğer insanlar bu verileri ciddiye alırlarsa
18:38
I mean, it seemsgörünüyor to turndönüş upsideüst taraf down
411
1103000
3000
yani, bunlar inandığımız her şeyi tersine
18:41
everything we believe about, like for exampleörnek,
412
1106000
2000
çeviriyor, mesela vergi politikası
18:43
taxationvergilendirme policypolitika and so forthileri.
413
1108000
2000
ve diğer benzer şeyleri.
18:45
Is there any chanceşans that politicianssiyasetçiler, that the countryülke generallygenellikle,
414
1110000
3000
Politikacıların veya genel olarak ülkenin
18:48
would take a findingbulgu like that seriouslycidden mi
415
1113000
3000
bu verileri ciddiye alarak kamu politikalarını
18:51
and runkoş publichalka açık policypolitika basedmerkezli on it?
416
1116000
2000
bunlara dayalı hale getirme şansı var mı?
18:53
DKDK: You know I think that there is recognitiontanıma
417
1118000
2000
DK: Biliyorsun ki ben kamu politikalarının
18:55
of the rolerol of happinessmutluluk researchAraştırma in publichalka açık policypolitika.
418
1120000
3000
mutluluk araştırmalarının rolünü benimsediklerini sanıyorum.
18:58
The recognitiontanıma is going to be slowyavaş in the UnitedAmerika StatesBirleşik,
419
1123000
2000
Şüphe yok ki bu benimseme süreci Birleşik Devletler'de
19:00
no questionsoru about that,
420
1125000
2000
yavaş olacaktır,
19:02
but in the U.K., it is happeningolay,
421
1127000
2000
Ama İngiltere'de ve diğer ülkelerde
19:04
and in other countriesülkeler it is happeningolay.
422
1129000
2000
şu anda oluyor.
19:06
People are recognizingtanıyan that they oughtgerektiğini
423
1131000
3000
İnsanlar kamu politikalarını düşünürken
19:09
to be thinkingdüşünme of happinessmutluluk
424
1134000
2000
mutluluk kavramını da düşünmeleri
19:11
when they think of publichalka açık policypolitika.
425
1136000
2000
gerektiğinin farkındalar.
19:13
It's going to take a while,
426
1138000
2000
Elbette zaman alacak,
19:15
and people are going to debatetartışma
427
1140000
3000
insanlar mutluluk deneyimini mi yoksa
19:18
whetherolup olmadığını they want to studyders çalışma experiencedeneyim happinessmutluluk,
428
1143000
2000
yaşam değerlendirme sürecini mi
19:20
or whetherolup olmadığını they want to studyders çalışma life evaluationdeğerlendirme,
429
1145000
2000
araştıracakları konusunda tartışacaklar
19:22
so we need to have that debatetartışma fairlyoldukça soonyakında.
430
1147000
3000
öyleyse bu tartışmaya bir an önce başlamalıyız,
19:25
How to enhanceartırmak happinessmutluluk
431
1150000
2000
Mutluluğu nasıl artıracağınızın
19:27
goesgider very differentfarklı waysyolları dependingbağlı on how you think,
432
1152000
3000
nasıl düşündüğünüze göre farklı yolları mevcut,
19:30
and whetherolup olmadığını you think of the rememberinganımsama selföz
433
1155000
2000
anımsayan benlik'e göre mi, yoksa
19:32
or you think of the experiencingyaşandığı selföz.
434
1157000
2000
deneyimleyen benlik'e göre mi bunu yapacaksınız?
19:34
This is going to influenceetki policypolitika, I think, in yearsyıl to come.
435
1159000
3000
Bu inanıyorum ki önümüzdeki yıllarda politikaları etkileyecek.
19:37
In the UnitedAmerika StatesBirleşik, effortsçabaları are beingolmak madeyapılmış
436
1162000
3000
Birleşik Devletler'e nüfusun mutluluk deneyimini
19:40
to measureölçmek the experiencedeneyim happinessmutluluk of the populationnüfus.
437
1165000
3000
ölçmek için girişimlerde bulunuluyor.
19:43
This is going to be, I think, withiniçinde the nextSonraki decadeonyıl or two,
438
1168000
3000
Sanırım önümüzdeki on veya yirmi yıl içinde bu veriler
19:46
partBölüm of nationalUlusal statisticsistatistik.
439
1171000
2000
ulusal istatistiklerin birer parçası halini alacak.
19:48
CACA: Well, it seemsgörünüyor to me that this issuekonu will -- or at leasten az should be --
440
1173000
4000
CA: Sanırım, bana öyle geliyor ki bu konu
19:52
the mostçoğu interestingilginç policypolitika discussiontartışma to trackiz
441
1177000
2000
önümüzdeki yıllardaki en önemli politika tartışmalarından
19:54
over the nextSonraki fewaz yearsyıl.
442
1179000
2000
biri halini alacak, ya da almalı.
19:56
Thank you so much for inventingicat behavioraldavranışsal economicsekonomi bilimi.
443
1181000
2000
Davranışsal Ekonomi'yi icat ettiğiniz için çok teşekkür ederiz.
19:58
Thank you, DannyDanny KahnemanKahneman.
444
1183000
2000
Teşekkürler Danny Kahneman.
Translated by Isil Arican
Reviewed by Seda Demirel

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Daniel Kahneman - Behavioral economics founder
Widely regarded as the world's most influential living psychologist, Daniel Kahneman won the Nobel in Economics for his pioneering work in behavioral economics -- exploring the irrational ways we make decisions about risk.

Why you should listen

Daniel Kahneman is an eminence grise for the Freakonomics crowd. In the mid-1970s, with his collaborator Amos Tversky, he was among the first academics to pick apart exactly why we make "wrong" decisions. In their 1979 paper on prospect theory, Kahneman and Tversky examined a simple problem of economic risk. And rather than stating the optimal, rational answer, as an economist of the time might have, they quantified how most real people, consistently, make a less-rational choice. Their work treated economics not as a perfect or self-correcting machine, but as a system prey to quirks of human perception. The field of behavioral economics was born.

Kahneman was awarded the Nobel Memorial prize in 2002 for his work with Tversky, who died before the award was bestowed. In a lovely passage in his Nobel biography, Kahneman looks back on his deep collaboration with Tversky and calls for a new form of academic cooperation, marked not by turf battles but by "adversarial collaboration," a good-faith effort by unlike minds to conduct joint research, critiquing each other in the service of an ideal of truth to which both can contribute.

More profile about the speaker
Daniel Kahneman | Speaker | TED.com