ABOUT THE SPEAKER
Eric Dishman - Social scientist
Eric Dishman does health care research for Intel -- studying how new technology can solve big problems in the system for the sick, the aging and, well, all of us.

Why you should listen

Eric Dishman is an Intel Fellow and general manager of Intel's Health Strategy & Solutions Group. He founded the product research and innovation team responsible for driving Intel’s worldwide healthcare research, new product innovation, strategic planning, and health policy and standards activities.

Dishman is recognized globally for driving healthcare reform through home and community-based technologies and services, with a focus on enabling independent living for seniors. His work has been featured in The New York Times, Washington Post and Businessweek, and The Wall Street Journal named him one of “12 People Who Are Changing Your Retirement.” He has delivered keynotes on independent living for events such as the annual Consumer Electronics Show, the IAHSA International Conference and the National Governors Association. He has published numerous articles on independent living technologies and co-authored government reports on health information technologies and health reform.

He has co-founded organizations devoted to advancing independent living, including the Technology Research for Independent Living Centre, the Center for Aging Services Technologies, the Everyday Technologies for Alzheimer’s Care program, and the Oregon Center for Aging & Technology.

More profile about the speaker
Eric Dishman | Speaker | TED.com
TEDMED 2009

Eric Dishman: Take health care off the mainframe

Erıc Dishman: Sağlık hizmetini bilinenin dışına taşımak

Filmed:
439,060 views

Eric Dishman, TEDMED'de cesurca bir tartışmaya girişiyor: Amerikan sağlık sistemi 1959'dan gelen bir bilgisayar sistemi gibi büyük, hantal merkezi sistemlerden oluşuyor: hastaneler, doktorlar, bakım evleri. Nüfusumuz git gide yaşlanırken, kişisel, sistemli evde-bakım hizmetleri yaratmamız şart.
- Social scientist
Eric Dishman does health care research for Intel -- studying how new technology can solve big problems in the system for the sick, the aging and, well, all of us. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
If you think about the phonetelefon --
0
0
2000
Telefonu düşünün --
00:17
and IntelIntel has testedtest edilmiş
1
2000
2000
Size burada göstereceğim
00:19
a lot of the things I'm going to showgöstermek you,
2
4000
2000
şeylerin pek çoğunu Intel
00:21
over the last 10 yearsyıl,
3
6000
2000
son 10 yıldır
00:23
in about 600 elderlyyaşlı householdshane --
4
8000
2000
yaşlılara ait 600 kadar evde test etti --
00:25
300 in Irelandİrlanda, and 300 in PortlandPortland --
5
10000
3000
İrlanda'da 300, Portland'da da 300 --
00:28
tryingçalışıyor to understandanlama: How do we measureölçmek
6
13000
2000
davranışları ne şekilde gözleyip
00:30
and monitorizlemek behaviordavranış
7
15000
2000
ölçümleyerek tıbben anlamlı
00:32
in a medicallyTıbbi olarak meaningfulanlamlı way?
8
17000
2000
hale getirebileceğimizi anlamaya çalışıyoruz.
00:34
And if you think about the phonetelefon, right,
9
19000
2000
Ve telefonu düşünün, tamam mı,
00:36
it's something that we can use for some incredibleinanılmaz waysyolları
10
21000
2000
bu inanılmaz şekillerde kullanabileceğimiz bir şey,
00:38
to help people actuallyaslında take the right medicationilaç at the right time.
11
23000
3000
insanlara doğru ilacı doğru zamanda almaları konusunda yardımcı olabilir.
00:41
We're testingtest yapmak these kindsçeşit of simplebasit
12
26000
2000
Evde, basit algılayıcı network teknolojisi ile
00:43
sensor-networksensör-ağ technologiesteknolojiler in the home
13
28000
2000
çalışacak basit şeyleri deniyoruz
00:45
so that any phonetelefon that a seniorkıdemli is alreadyzaten comfortablerahat with
14
30000
2000
kullanmaya alışkın olduğu bir telefon, yaşlı birine
00:47
can help them dealanlaştık mı with theironların medicationsilaçlar.
15
32000
2000
ilaçlarını düzene koyma konusunda yardım edebilir.
00:49
And a lot of what they do is they pickalmak up the phonetelefon,
16
34000
2000
Çoğu zaman telefon ahizesini kaldırırlar
00:51
and it's our systemsistem whisperingFısıldayan to them whichhangi pillhap they need to take,
17
36000
3000
ve bizim sistemimiz hangi ilacı almaları gerektiğini kulaklarına fısıldar,
00:54
and they fakesahte like they're havingsahip olan a conversationkonuşma with a friendarkadaş.
18
39000
3000
çoğu zaman bir arkadaşlarıyla konuşuyormuş gibi yaparlar.
00:57
And they're not embarrassedmahçup by a medsilaç caddyCaddy that's uglyçirkin,
19
42000
2000
Böylece mutfak masalarının üzerinde duran ve
00:59
that sitsoturur on theironların kitchenmutfak tabletablo and saysdiyor,
20
44000
2000
onlara "yaşlı" ve "kırılgan" olduklarını hatırlatan
01:01
"I'm oldeski. I'm frailçelimsiz."
21
46000
2000
devasa çirkin ilaç kutularından utanmazlar.
01:03
It's surreptitiouskaçamak technologyteknoloji
22
48000
2000
Onlara doğru zamanda doğru ilacı
01:05
that's helpingyardım ediyor them do a simplebasit taskgörev
23
50000
2000
almak gibi basit bir işi yapmak için
01:07
of takingalma the right pillhap at the right time.
24
52000
2000
gizlice yardım eden bir teknoloji bu.
01:09
Now, we alsoAyrıca do some prettygüzel amazingşaşırtıcı things with these phonestelefonlar.
25
54000
3000
Şimdi, bu telefonlarla gerçekten epey inanılmaz şeyler yapıyoruz.
01:12
Because that momentan when you answerCevap the phonetelefon
26
57000
3000
Çünkü telefonu her cevapladığınız an
01:15
is a cognitivebilişsel testÖlçek everyher time that you do it.
27
60000
3000
bir bilişssel testtir.
01:18
Think about it, all right? I'm going to answerCevap the phonetelefon threeüç differentfarklı timeszamanlar.
28
63000
3000
Bir düşünün, tamam mı? Şimdi size üç şekilde telefon cevaplayacağım.
01:21
"HelloMerhaba? Hey."
29
66000
2000
"Alo? Merhaba."
01:23
All right? That's the first time.
30
68000
3000
Bu ilki idi.
01:26
"HelloMerhaba? Uh, hey."
31
71000
4000
"Alo? ......aaa..merhaba."
01:30
"HelloMerhaba? Uh, who?
32
75000
4000
"Alo?.....kim?......
01:34
Oh, hey."
33
79000
3000
....aaa....tamam, merhaba."
01:37
All right? Very bigbüyük differencesfarklar
34
82000
3000
Tamam mı? Telefonu
01:40
betweenarasında the way I answeredcevap the phonetelefon the threeüç timeszamanlar.
35
85000
3000
üç cevaplayışım arasında çok büyük farklılık var.
01:43
And as we monitorizlemek phonetelefon usagekullanım
36
88000
2000
Ve biz yaşlıların telefon kullanımlarını
01:45
by seniorsyaşlılar over a long perioddönem of time,
37
90000
3000
uzun zaman sürelerinde izleyip
01:48
down to the tenthsOnda of a microsecondµs,
38
93000
2000
milisaniyenin onda birine kadar olan bir
01:50
that recognitiontanıma momentan
39
95000
2000
hassaslıkla analiz ettiğimizde
01:52
of whetherolup olmadığını they can figureşekil out that personkişi on the other endson
40
97000
2000
karşı tarafta konuşan insanın arkadaşları olduğunu anlayıp
01:54
is a friendarkadaş and we startbaşlama talkingkonuşma to them immediatelyhemen,
41
99000
2000
hemen onlarla konuşmaya başlamaları ile
01:56
or they do a lot of what's calleddenilen troublesorun talk,
42
101000
2000
"Bir saniye, kim dediniz?....Kim?" diye başlayan
01:58
where they're like, "Wait, who is this? Oh." Right?
43
103000
3000
sıkıntılı konuşmalarda karşıdakini
02:01
WaitingBekleyen for that recognitiontanıma momentan
44
106000
2000
tanıma süresinin artışı arasındaki fark
02:03
mayMayıs ayı be the besten iyi earlyerken indicatorgösterge of the onsetbaşlangıçlı of dementiademans
45
108000
2000
bunamanın başlangıcını klinik belirtilerden önce
02:05
than anything that showsgösterileri up clinicallyklinik olarak todaybugün.
46
110000
2000
erkenden gösteren bir veri olabilir.
02:07
We call these behavioraldavranışsal markersişaretleyicileri.
47
112000
2000
Biz bunlara davranışsal belirteçler diyoruz.
02:09
There's lots of othersdiğerleri. Is the personkişi going to the phonetelefon
48
114000
2000
Daha bunlardan çok var. Kişi telefon çaldığında
02:11
as quicklyhızlı bir şekilde, when it ringshalkalar, as they used to?
49
116000
3000
açmak için aynı hızda mı gidiyor?
02:14
Is it a hearingişitme problemsorun or is it a physicalityfiziksellik problemsorun?
50
119000
3000
Bu bir duyma sorunu ya da fiziksel bir sorun olabilir.
02:17
Has theironların voiceses gottenkazanılmış more quietsessiz? We're doing a lot of work with people
51
122000
2000
Sesi daha zayıf mı çıkıyor? Alzheimer ve Parkinson hastası pek çok
02:19
with Alzheimer'sAlzheimer and particularlyözellikle with Parkinson'sParkinson,
52
124000
3000
kişiyi inceliyoruz. Özellikle Parkinson hastalarında
02:22
where that quietsessiz voiceses that sometimesara sıra showsgösterileri up with Parkinson'sParkinson patientshastalar
53
127000
3000
sesin şiddetinde azalma bazen Parkinson hastalığının en erken
02:25
mayMayıs ayı be the besten iyi earlyerken indicatorgösterge
54
130000
3000
belirtilerinden biri olabiliyor.
02:28
of Parkinson'sParkinson fivebeş to 10 yearsyıl before it showsgösterileri up clinicallyklinik olarak.
55
133000
3000
Diğer belirtilerden 5-10 yıl önceden ortaya çıkabiliyor.
02:31
But those subtleince changesdeğişiklikler in your voiceses over a long perioddönem of time
56
136000
3000
Ama sesinizdeki bu uzun zaman diliminde oluşan bu belli belirsiz
02:34
are hardzor for you or your spouse to noticeihbar untila kadar it becomesolur so extremeaşırı
57
139000
3000
değişiklikler sizin veya eşinizin dikkatini çekmek için fazla küçük,
02:37
and your voiceses has becomeolmak so quietsessiz.
58
142000
2000
ta ki sesinizi farkedilir halde kısacak kadar bariz oluncaya kadar.
02:39
So, sensorssensörler are looking at that kindtür of voiceses.
59
144000
2000
Bu nedenle algılayıcılarımız sesteki bu ufak değişikliklere bakıyor.
02:41
When you pickalmak up the phonetelefon,
60
146000
2000
Telefon ahizesini kaldırdığınızda
02:43
how much tremortitreme are you havingsahip olan,
61
148000
2000
ne kadar eliniz titriyor?
02:45
and what is that like, and what is that trendakım like over a perioddönem of time?
62
150000
3000
nasıl bir titreme ve zaman içinde nasıl değişim gösteriyor?
02:48
Are you havingsahip olan more troublesorun dialingçevirme the phonetelefon than you used to?
63
153000
2000
Telefonu çevirmede daha önce yaşamadığınız bir zorlukla karşılaşıyor musunuz?
02:50
Is it a dexterityel becerisi problemsorun? Is it the onsetbaşlangıçlı of arthritisartrit?
64
155000
3000
El becerinizde sorun var mı? Bu artrit başlangıcı olabilir mi?
02:53
Are you usingkullanma the phonetelefon? Are you socializingsosyalleşme lessaz than you used to?
65
158000
4000
Telefonu kullanıyor musunuz? Eskiden olduğundan daha az mı sosyalsiniz?
02:57
And looking at that patternmodel. And what does that declinedüşüş in socialsosyal healthsağlık
66
162000
3000
Bu modele bakıyoruz. Sosyal ilişkilerdeki bu azalma
03:00
mean, as a kindtür of a vitalhayati signişaret of the futuregelecek?
67
165000
3000
geleceğe yönelik hayati bir belirti olabilir mi?
03:03
And then wowvay, what a radicalradikal ideaFikir,
68
168000
3000
Ne kadar radikal bir fikir!
03:06
we -- exceptdışında in the UnitedAmerika StatesBirleşik --
69
171000
2000
biz, ABD dışında
03:08
mightbelki be ableyapabilmek to use this newfangledyeni model technologyteknoloji
70
173000
3000
bu yeni teknolojiyi gerçek bir hemşire ya da doktor ile
03:11
to actuallyaslında interactetkileşim with a nursehemşire or a doctordoktor on the other endson of the linehat.
71
176000
3000
karşılıklı etkileşime girebilmek için kullanabiliriz.
03:14
WowVay canına, what a great day that will be
72
179000
2000
Bunları yapma iznimiz olduğu zaman
03:16
oncebir Zamanlar we're allowedizin to actuallyaslında do those kindsçeşit of things.
73
181000
3000
çok büyük bir gün olacak.
03:19
So, these are what I would call behavioraldavranışsal markersişaretleyicileri.
74
184000
4000
İşte bunlar benim davranışsal belirteçler dediklerim bunlar.
03:23
And it's the wholebütün fieldalan that we'vebiz ettik been tryingçalışıyor to work on
75
188000
3000
Intel'de son 10 yıldır üzerinde çalışmaya gayret
03:26
for the last 10 yearsyıl at IntelIntel.
76
191000
2000
ettiğimiz alan bu.
03:28
How do you put simplebasit disruptiveyıkıcı technologiesteknolojiler,
77
193000
2000
Bu konuşmanın başındaki bahsettiklerime
03:30
and the first of fivebeş phrasesifadeler that I'm going to talk about in this talk?
78
195000
2000
bu basit teknolojileri nasıl uygulayacağız?
03:32
BehavioralDavranışsal markersişaretleyicileri mattermadde.
79
197000
2000
Davranışsal belirteçler önemlidir.
03:34
How do we changedeğişiklik behaviordavranış?
80
199000
2000
Davranışı nasıl değiştireceğiz?
03:36
How do we measureölçmek changesdeğişiklikler in behaviordavranış
81
201000
2000
Davranıştaki değişimleri hastalığın önlenmesi,
03:38
in a meaningfulanlamlı way that's going to help us with
82
203000
2000
hastalığın erken tanısı ya da hastalığın
03:40
preventionönleme of diseasehastalık, earlyerken onsetbaşlangıçlı of diseasehastalık,
83
205000
2000
uzun vadede izlenmesi için bize anlamlı olarak
03:42
and trackingizleme the progressionilerleme of diseasehastalık over a long perioddönem of time?
84
207000
3000
yardımcı olacak şekilde nasıl ölçümleyeceğiz?
03:45
Now, why would IntelIntel let me
85
210000
3000
Şimdi, Intel, son 10 yıldır
03:48
spendharcamak a lot of time and moneypara, over the last 10 yearsyıl,
86
213000
3000
yaşlıların ihtiyaçlarını anlamam ve bu tip
03:51
tryingçalışıyor to understandanlama the needsihtiyaçlar of seniorsyaşlılar
87
216000
2000
davranışsal belirteçler hakkında kafa yormam için
03:53
and startbaşlama thinkingdüşünme about these kindsçeşit of behavioraldavranışsal markersişaretleyicileri?
88
218000
2000
neden bu kadar zaman ve para harcamama izin versin?
03:55
This is some of the fieldalan work that we'vebiz ettik donetamam.
89
220000
3000
Yaptığımız çalışmanın kapsamı bu.
03:58
We have now livedyaşamış with 1,000 elderlyyaşlı householdshane
90
223000
3000
Son 10 yıldır, 20 ayrı ülkede toplam 1000
04:01
in 20 countriesülkeler over the last 10 yearsyıl.
91
226000
2000
yaşlının evinde yaşadık.
04:03
We studyders çalışma people in RochesterRochester, NewYeni YorkYork.
92
228000
2000
Rochester, New York'taki insanları inceledik.
04:05
We go livecanlı with them in the winterkış
93
230000
2000
Kışın gidip onlarla yaşadık
04:07
because what they do in the winterkış,
94
232000
2000
çünkü kışın yaptıkları,
04:09
and theironların accesserişim to healthcaresağlık hizmeti, and how much they socializeSosyalizm,
95
234000
2000
sağlık hizmetine erişimleri ve ne kadar sosyal oldukları
04:11
is very differentfarklı than in the summeryaz.
96
236000
2000
yaz ayına göre çok farklı.
04:13
If they have a hipkalça fracturekırık we go with them
97
238000
2000
Eğer kalçalarını kırdılarsa onlarla birlikte
04:15
and we studyders çalışma theironların entiretüm dischargedeşarj experiencedeneyim.
98
240000
2000
hastaneye gittik ve taburcu olana kadar olan deneyimlerini paylaştık.
04:17
If they have a familyaile memberüye who is a keyanahtar partBölüm of theironların carebakım network,
99
242000
2000
Eğer onlara göz kulak olan bir aile bireyi varsa
04:19
we flyuçmak and studyders çalışma them as well.
100
244000
2000
onların yanına gittik ve onları da inceledik.
04:21
So, we studyders çalışma the holisticbütünsel healthsağlık experiencedeneyim
101
246000
3000
Yani, son 10 yıldır 20 ülkedeki
04:24
of 1,000 seniorsyaşlılar over the last 10 yearsyıl
102
249000
2000
1000 yaşlının bütünsel sağlık deneyimini
04:26
in 20 differentfarklı countriesülkeler.
103
251000
2000
inceledik.
04:28
Why is IntelIntel willingistekli to fundfon, sermaye that?
104
253000
3000
Neden Intel buna para ayırmaya istekli?
04:31
It's because of the secondikinci slogansloganı that I want to talk about.
105
256000
2000
Çünkü bu konuşmak istediğim ikinci konu ila bağlantılı.
04:33
TenOn yearsyıl agoönce, when I startedbaşladı tryingçalışıyor to convinceikna etmek IntelIntel
106
258000
2000
10 yıl önce, Intel'i bu konuda, bu tip teknolojilerin
04:35
to let me go startbaşlama looking at disruptiveyıkıcı technologiesteknolojiler
107
260000
2000
bağımsız yaşama konusunda yardımcı olabileceğine
04:37
that could help with independentbağımsız livingyaşam,
108
262000
2000
ikna etmeye çalıştığım sıralarda
04:39
this is what I calleddenilen it: "Y2K + 10."
109
264000
3000
buna: "Y2K + 10 " adını takmıştım.
04:42
You know, back in 2000,
110
267000
2000
Biliyorsunuz, 2000 yılında
04:44
we were all so obsessedkafayı takmış with payingödeme yapan attentionDikkat
111
269000
2000
hepimiz bilgisayarlarımızın yaşına
04:46
to the agingyaşlanma of our computersbilgisayarlar,
112
271000
2000
fenal halde kafayı takmıştık.
04:48
and whetherolup olmadığını or not they were going to survivehayatta kalmak
113
273000
2000
Takvimin yaprakları 1999'dan 2000'e geçtiğinde bilgisayarlarımızın
04:50
the tickkene of the clocksaat from 1999 to 2000,
114
275000
2000
buna dayanıp dayanamayacaklarından emin değildik.
04:52
that we missedcevapsız a momentan that only demographersdemographers were payingödeme yapan attentionDikkat to.
115
277000
5000
bu nedenle sadece nüfus bilimcilerinin dikkatini çeken bir anı göz ardı ettik.
04:57
It was right around NewYeni YearsYıl.
116
282000
2000
Yeni yıl zamanlarıydı.
04:59
And that switchovergeçiş,
117
284000
2000
Ve o değişim anında
05:01
when we had the largerdaha büyük numbernumara of olderdaha eski people on the planetgezegen,
118
286000
3000
ilk defa gezegenimizdeki yaşlı insan sayısı
05:04
for the first time than youngerdaha genç people.
119
289000
2000
genç insan sayısını geçti.
05:06
For the first time in humaninsan historytarih -- and barringolmazsa aliensuzaylılar landinginiş
120
291000
2000
İnsanlık tarihinde ilk defa, uzaylıların gelmesini veya ciddi bir
05:08
or some majormajör other pandemicyaygın,
121
293000
2000
salgın olması ihtimalini göz ardı edersek
05:10
that's the expectationbeklenti from demographersdemographers, going forwardileri.
122
295000
3000
bu ilk defa oluyor, nüfus bilimcileri yaşlıların sayısının artmasını bekliyor.
05:13
And 10 yearsyıl agoönce it seemedgibiydi like I had a lot of time
123
298000
2000
10 yıl önce, Intel'ı bu konuda ikna etmek için
05:15
to convinceikna etmek IntelIntel to work on this. Right?
124
300000
2000
çok fazla zamanım varmış gibi geliyordu.
05:17
Y2K + 10 was cominggelecek,
125
302000
2000
Y2K + 10 yaklaşıyordu,
05:19
the babybebek boomersboomerlar startingbaşlangıç to retireemekli olmak.
126
304000
3000
baby-boomer'lar emekli olmaya başlamıştı.
05:22
Well folksarkadaşlar, it's like we know these demographicsdemografisi here.
127
307000
4000
Sanki bu demografik verileri sadece burada biliyoruz.
05:26
This is a mapharita of the entiretüm worldDünya.
128
311000
2000
Bu bir dünya haritası.
05:28
It's like the lightsışıklar are on,
129
313000
2000
Işıklar açık görünüyor,
05:30
but nobody'sKimsenin home on this demographicdemografik
130
315000
2000
ama konu Y2K + 10 problemıne gelince
05:32
Y2K + 10 problemsorun. Right?
131
317000
2000
evde kimse yok. Değil mi?
05:34
I mean we sortçeşit of get it here, but we don't get it here,
132
319000
4000
Yani bu sorunu buramızla anlıyoruz ama buramızla anlayamıyoruz.
05:38
and we're not doing anything about it.
133
323000
2000
Ve bu konuda hiçbir şey yapmıyoruz.
05:40
The healthsağlık reformreform billfatura is largelybüyük oranda ignoringgörmezden
134
325000
2000
Yeni sağlık yasası, yaklaşmakta olan
05:42
the realitiesgerçekler of the ageyaş wavedalga that's cominggelecek,
135
327000
2000
yaşlılık dalgasını görmezden geliyor.
05:44
and the implicationsetkileri for what we need to do to changedeğişiklik
136
329000
2000
Sadece bakım için harcadığımız parayı değil,
05:46
not only how we payödeme for carebakım,
137
331000
3000
bakım şeklindeki yapmamız gereken köklü değişiklikleri
05:49
but deliverteslim etmek carebakım in some radicallykökünden differentfarklı waysyolları.
138
334000
3000
ve bunları nasıl ödeyeceğimizi de görmezden geliyor.
05:52
And in factgerçek, it's uponüzerine us.
139
337000
2000
Aslında bu artık bize kalmış.
05:54
I mean you probablymuhtemelen saw these headlineshaber başlıkları. This is CatherineCatherine CaseyCasey
140
339000
3000
Bu manşetleri görmüş olmalısınız. Bu Catherine Casey.
05:57
who is the first boomerBoomer to actuallyaslında get SocialSosyal SecurityGüvenlik.
141
342000
3000
Emekliye ayrılan ilk baby-boomer.
06:00
That actuallyaslında occurredoluştu this yearyıl. She tookaldı earlyerken retirementemeklilik.
142
345000
2000
Bu aslında bu yıl oldu. Erken emekliye ayrıldı.
06:02
She was borndoğmuş one secondikinci after midnightgece yarısı in 1946.
143
347000
4000
1946 yılında, geceyarısını bir geçe doğmuş.
06:06
A retiredemekli schoolokul teacheröğretmen,
144
351000
2000
Emekli bir öğretmen.
06:08
there she is with a SocialSosyal SecurityGüvenlik administratoryönetici.
145
353000
2000
İşte burada Sosyal Güvenlik Kurumu yöneticisi ile beraber,
06:10
The first boomerBoomer actuallyaslında, we didn't even wait tillkadar 2011, nextSonraki yearyıl.
146
355000
3000
ilk boomer, 2011'i beklememize gerek kalmadı, gelecek yılı.
06:13
We're alreadyzaten startingbaşlangıç to see earlyerken retirementemeklilik occurmeydana this yearyıl.
147
358000
3000
Erken emekli olanlar bu yıl görülmeye başladılar.
06:16
All right, so it's here. This Y2K + 10 problemsorun is at our doorkapı.
148
361000
3000
İşte, Y2K + 10 problemi kapımıza dayandı,
06:19
This is 50 tsunamisTsunami scheduledZamanlanmış on the calendartakvim,
149
364000
5000
bu geliş tarihi belli olan 50 tsunami gibi birşey.
06:24
but somehowbir şekilde we can't sortçeşit of marshalMareşal our governmenthükümet
150
369000
3000
Ama bir şekilde devleti ve diğer yenilikçi
06:27
and innovativeyenilikçi forcesgüçler to sortçeşit of get out in frontön of it
151
372000
2000
güçleri bu durumu öngörmek ve hatta önlem almak
06:29
and do something about it. We'llWe'll wait untila kadar
152
374000
2000
konusunda ikna edemıyoruz. Bu duruma
06:31
it's more of a catastropheafet, and reacttepki,
153
376000
2000
hazırlanmak yerine, katastrofik hale
06:33
as opposedkarşıt to preparehazırlamak for it.
154
378000
2000
gelince harekete geçmeyi tercih ediyoruz.
06:35
So, one of the reasonsnedenleri it's so
155
380000
2000
Bu zorlu Y2K sorununa karşı hazırlanmanın
06:37
challengingmeydan okuma to preparehazırlamak for this Y2K problemsorun
156
382000
2000
zor olmasının başında gelen nedenlerden biri de
06:39
is, I want to arguetartışmak, we have what I would call
157
384000
2000
çerçeve zehirlenmesi ismini verebileceğimiz
06:41
mainframeanabilgisayar poisoningzehirleme.
158
386000
2000
olay.
06:43
AndyAndy GroveGrove, about sixaltı or sevenYedi yearsyıl agoönce,
159
388000
3000
Andy Grove, bundan altı veya yedi yıl önce
06:46
he doesn't even know or rememberhatırlamak this, in a FortuneServet MagazineDergi articlemakale
160
391000
2000
Fortune dergisine yazdığı bir makalede "sağlık hizmeti çerçevesi"
06:48
he used the phraseifade "mainframeanabilgisayar healthcaresağlık hizmeti,"
161
393000
3000
ifadesini kullandı, belki kendisi anımsamıyor bile,
06:51
and I've been extendinguzatma and expandinggenişleyen this.
162
396000
2000
ama ben bu zamanla kavramı oldukça genişlettim.
06:53
He saw it writtenyazılı down somewherebir yerde. He's like, "EricEric that's a really coolgüzel conceptkavram."
163
398000
3000
Bir yerlerde bir yazıya rastlamış olmalı ki bana, "Eric, bu gerçekten de süper bir fikir" dedi.
06:56
I was like, "ActuallyAslında it was your ideaFikir. You said it in a FortuneServet MagazineDergi articlemakale.
164
401000
2000
Ben de ona "Bu aslında senin fikrin, Fortune dergisinde yazmıştın. Ben sadece
06:58
I just extendedGenişletilmiş it."
165
403000
2000
onu alıp geliştirdim." dedim.
07:00
You know, this is the mainframeanabilgisayar.
166
405000
2000
Biliyorsunuz, çerçeve bu.
07:02
This mentalityzihniyet of travelingseyahat to
167
407000
3000
Geniş ve Pahalı sağlık sistemlerini paylaşmak
07:05
and timesharingPro'yu largegeniş, expensivepahalı healthcaresağlık hizmeti systemssistemler
168
410000
3000
ya da o sistemlere ulaşmak için seyahat etmek
07:08
actuallyaslında beganbaşladı in 1787.
169
413000
2000
aslında 1787 yılında başladı.
07:10
This is the first generalgenel hospitalhastane in ViennaViyana.
170
415000
3000
Bu Viyana'daki ilk genel hastane.
07:13
And actuallyaslında the secondikinci generalgenel hospitalhastane in ViennaViyana,
171
418000
2000
Aslında Viyana'daki en büyük ikinci hastane
07:15
in about 1850, was where we startedbaşladı to buildinşa etmek out
172
420000
3000
1850'lerde eğitim programına tıp öğrencilerine
07:18
an entiretüm curriculumMüfredat for teachingöğretim medMed studentsöğrencilerin specialtiesÖzel.
173
423000
4000
ilk defa uzmanlık eğitimini ekleyen hastane.
07:22
And it's a placeyer in whichhangi we startedbaşladı developinggelişen
174
427000
2000
İşte burası bizim vücudu bölüp ayırmaya başladığımız
07:24
architecturemimari that literallyharfi harfine dividedbölünmüş the bodyvücut,
175
429000
2000
ve verilen sağlık hizmetini ufak bölüm
07:26
and dividedbölünmüş carebakım into departmentsbölümler and compartmentsbölmeler.
176
431000
3000
ve parçalara bölmeye başladığımız yer.
07:29
And it was reflectedyansıyan in our architecturemimari,
177
434000
2000
Bu bizim sistemi kurmamızı etkiledi.
07:31
it was reflectedyansıyan in the way that we taughtöğretilen studentsöğrencilerin,
178
436000
2000
Öğrencilere tıp eğitimini nasıl verdiğimizi de etkiledi.
07:33
and this mainframeanabilgisayar mentalityzihniyet persistsdevam ederse todaybugün.
179
438000
3000
Ve günümüzde de süregelen bakış açısı bu yönde.
07:36
Now, I'm not anti-hospitalAnti-hastane.
180
441000
3000
Hastanelere karşı değilim ben.
07:39
With my ownkendi healthcaresağlık hizmeti problemssorunlar, I've takenalınmış drugilaç therapiesterapiler,
181
444000
2000
Bazı sağlık sorunlarım nedeniyle ben de ilaç aldım,
07:41
I've traveledseyahat to this hospitalhastane and othersdiğerleri, manyçok, manyçok timeszamanlar.
182
446000
3000
hastane hastane gezdim, hem de pek çok defalar.
07:44
But we worshipibadet the highyüksek hospitalhastane on a hillTepe. Right?
183
449000
4000
Ama biz oradaki yüksekteki bir hastaneye tapıyoruz aslında,
07:48
And this is mainframeanabilgisayar healthcaresağlık hizmeti.
184
453000
2000
ve sağlık hizmetinin ana çerçevesi de bu.
07:50
And just as 30 yearsyıl agoönce
185
455000
2000
30 yıl öncesine kadar
07:52
we couldn'tcould conceivegebe that we would have the powergüç
186
457000
3000
ceplerimizdeki ya da çantalarımızdaki küçük cihazların
07:55
of a mainframeanabilgisayar computerbilgisayar that tookaldı up a roomoda this sizeboyut
187
460000
3000
bu oda kadar yer tutan bir bilgisayarın gücüne sahip olacağını
07:58
in our pursesÇantalar and on our beltskemerleri,
188
463000
2000
hayal bile etmek mümkün değildi.
08:00
that we're carryingtaşıma around in our cellhücre phonetelefon todaybugün,
189
465000
2000
ama şimdi, cep telefonumuzda taşıyoruz onu.
08:02
and suddenlyaniden, computingbilgi işlem,
190
467000
2000
Böylece, daha önce uzman kişilerce kullanılan
08:04
that used to be an expertuzman driventahrik systemsistem,
191
469000
2000
bilgisayar sistemleri hepimizin sahip olduğu
08:06
it was a personalkişisel systemsistem that we all ownedSahip olunan as partBölüm of our dailygünlük liveshayatları --
192
471000
3000
kişisel sistemler olarak günlük yaşantımıza girdi.
08:09
that shiftvardiya from mainframeanabilgisayar to personalkişisel computingbilgi işlem
193
474000
3000
Kişisel bilgisayarlarla ilgili olan bu değişimi
08:12
is what we have to do for healthcaresağlık hizmeti.
194
477000
2000
sağlık alanına da taşımamız lazım.
08:14
We have to shiftvardiya from this mainframeanabilgisayar mentalityzihniyet of healthcaresağlık hizmeti
195
479000
3000
Sağlık hizmetinin ana çerçevesini indirgeyerek
08:17
to a personalkişisel modelmodel of healthcaresağlık hizmeti.
196
482000
2000
kişisel bir modele çevirmemiz gerekli.
08:19
We are obsessedkafayı takmış with this way of thinkingdüşünme.
197
484000
3000
Bu şekilde düşünmeyi saplantı haline getirdik.
08:22
When IntelIntel does surveysanketler all around the worldDünya and we say,
198
487000
2000
Intel olarak dünyada anketler yapıyoruz.
08:24
"QuickHızlı responsetepki: healthcaresağlık hizmeti."
199
489000
2000
"Sağlık hizmeti... ilk aklınıza gelen kelimeyi söyleyin."
08:26
The first wordsözcük that comesgeliyor up is "doctordoktor."
200
491000
2000
Bu sıruda ilk akla gelen kelime doktor oluyor.
08:28
The secondikinci that comesgeliyor up is "hospitalhastane." And the thirdüçüncü is "illnesshastalık" or "sicknesshastalık." Right?
201
493000
3000
İkincisi ise hastane. Üçüncüsü hastalık, değil mi?
08:31
We are wiredtelli, in our imaginationhayal gücü, to think about healthcaresağlık hizmeti
202
496000
4000
Hayal gücümüzde, sağlık hizmetini ve sağlık konusundaki
08:35
and healthcaresağlık hizmeti innovationyenilik as something
203
500000
2000
yenilikleri bu çerçevede
08:37
that goesgider into that placeyer.
204
502000
2000
görüyoruz.
08:39
Our entiretüm healthsağlık reformreform discussiontartışma right now,
205
504000
2000
Şu anda sağlık reformu ile ilgili ana tartışma konumuz
08:41
healthsağlık I.T., when we talk with policypolitika makersvericiler,
206
506000
3000
tıbbi bilişim. Bu konu politikacılarla konuşurken
08:44
equalseşittir "How are we going to get doctorsdoktorlar usingkullanma
207
509000
2000
doktorları bilgi işlem sistemleri kullanmaya nasıl
08:46
electronicelektronik medicaltıbbi recordskayıtlar in the mainframeanabilgisayar?"
208
511000
2000
ikna edeceğimizden bahsetmekten ibaret.
08:48
We're not thinkingdüşünme about
209
513000
2000
Konuyu genel çerçeveden eve
08:50
how do we shiftvardiya from the mainframeanabilgisayar to the home.
210
515000
2000
nasıl indirgeyebileceğimizle ilgilenmiyoruz.
08:52
And the problemsorun with this is
211
517000
2000
Bundaki esas sorun bizim
08:54
the way we conceivegebe healthcaresağlık hizmeti. Right?
212
519000
2000
sağlık hizmeti deyince ne anladığımıza, değil mi?
08:56
This is a very reactiveReaktif, crisis-drivenkriz tahrik systemsistem.
213
521000
2000
Bu çok hızlı tepki veren, kriz-bağımlı bir sistem.
08:58
We're doing 15-minute-dakika examssınavları with patientshastalar.
214
523000
2000
Hastaları 15 dakikaklık sürede muayene ediyoruz.
09:00
It's population-basednüfus tabanlı.
215
525000
2000
Kalabalıkla direkt ilgili.
09:02
We collecttoplamak a bunchDemet of biologicalbiyolojik informationbilgi in this artificialyapay settingayar,
216
527000
3000
Bu yapay ortamda bir sürü biyolojik veri topluyoruz.
09:05
and we fixdüzeltmek them up, like Humpty-DumptyHumpty-Dumpty all over again,
217
530000
2000
Gelen hastaları idare edecek kadar iyileştirip
09:07
and sendgöndermek them home,
218
532000
2000
eve postalıyoruz,
09:09
and hopeumut -- we mightbelki handel them a brochurebroşür, maybe an interactiveinteraktif websiteWeb sitesi --
219
534000
3000
bir yandan da ellerine bir broşür tutuşturup ya da bir web sitesine yönlendirip
09:12
that they do as askeddiye sordu and don't come back into the mainframeanabilgisayar.
220
537000
4000
dediklerimizi yapacaklarını ve tekrar gelmeyeceklerini umuyoruz.
09:16
And the problemsorun is we can't affordparası yetmek it todaybugün, folksarkadaşlar.
221
541000
3000
ama sorun şu ki artık buna gücümüz yetmiyor arkadaşlar.
09:19
We can't affordparası yetmek mainframeanabilgisayar healthcaresağlık hizmeti todaybugün to includeDahil etmek the uninsuredSigortasız.
222
544000
4000
Genel sağlık hizmetini, işin içine sigortasızları da katarsak sürdüremeyiz.
09:23
And now we want to do a double-doubleDuble
223
548000
2000
Şimdi çift katlı bir yaş dalgası ile
09:25
of the ageyaş wavedalga cominggelecek throughvasitasiyla?
224
550000
2000
karşı karşıya kalacağız.
09:27
Businessİş as usualolağan in healthcaresağlık hizmeti is brokenkırık and we'vebiz ettik got to do something differentfarklı.
225
552000
3000
Tüm işletmeler gibi sağlık hizmeti de zedelenmiş drumda ve farklı birşeyler yapmak lazım.
09:30
We'veBiz ettik got to focusodak on the home.
226
555000
2000
Evlere odaklanmalıyız.
09:32
We'veBiz ettik got to focusodak on a personalkişisel healthcaresağlık hizmeti paradigmparadigma
227
557000
2000
Sağlık hizmetini eve taşıyan bir kişisel
09:34
that moveshamle carebakım to the home. How do we be more proactiveproaktif,
228
559000
2000
sağlık hizmetine odaklanmalıyız. nasıl daha pro-aktif,
09:36
prevention-drivenönleme odaklı?
229
561000
2000
ya da koruyucu olabiliriz bunu düşünmeliyiz.
09:38
How do we collecttoplamak vitalhayati signsişaretler and other kindsçeşit of informationbilgi 24 by 7?
230
563000
4000
7 gün 24 saat boyunca hayati verileri ve diğer bilgileri nasıl toparlayabiliriz.
09:42
How do we get a personalkişisel baselinebaşlangıç about what's going to work for you?
231
567000
3000
Her birinize uygun olacak kişisel minimal hizmeti nasıl belirleriz?
09:45
How do we collecttoplamak not just biologicalbiyolojik dataveri
232
570000
2000
Sadece biyolojik verileri değil, davranışsal
09:47
but behavioraldavranışsal dataveri, psychologicalpsikolojik dataveri,
233
572000
2000
psikolojik verileri, bunlar arasındaki bağlantıları
09:49
relationalilişkisel dataveri, in and on and around the home?
234
574000
3000
evde, evden ya da ev çevresinden nasıl toplayabiliriz?
09:52
And how do we drivesürücü complianceuyum to be a customizedözelleştirilmiş carebakım planplan
235
577000
3000
Davranışımızı değiştirmek için çevremizdeki bu müthiş
09:55
that useskullanımları all this great technologyteknoloji that's around us
236
580000
2000
teknolojiyi kullanan kişiye özel sağlık hizmetine
09:57
to changedeğişiklik our behaviordavranış?
237
582000
2000
nasıl uyum sağlayabiliriz?
09:59
That's what we need to do for our personalkişisel healthsağlık modelmodel.
238
584000
3000
Kişisel sağlık modeli için ihtiyacımız olan bu.
10:02
I want to give you a coupleçift of examplesörnekler. This is MimiMimi
239
587000
2000
Size birkaç örnek vermek istiyorum. Bu Mimi.
10:04
from one of our studiesçalışmalar --
240
589000
2000
çalışmalarımızdan birinden --
10:06
in her 90s, had to movehareket out of her home
241
591000
2000
Mimi 90'lı yaşlardayken kendi evinden taşınmak zorunda kaldı
10:08
because her familyaile was worriedendişeli about fallsdüşme.
242
593000
2000
çünkü ailesi düşüp kalacağınan korkuyordu.
10:10
RaiseZam your handel if you had a seriousciddi falldüşmek
243
595000
2000
Ev halkınızdan biri ya da yakınlarınızdan biri
10:12
in your householdev halkı, or any of your lovedsevilen onesolanlar,
244
597000
2000
anne babanız, herhangi biri hiç ciddi anlamda
10:14
your parentsebeveyn or so forthileri. Right?
245
599000
2000
düştü mü? Öyleyse elinizi kaldırın.
10:16
ClassicKlasik. HipKalça fracturekırık oftensık sık leadspotansiyel müşteriler to institutionalizationKurumsallaşma of a seniorkıdemli.
246
601000
4000
Klasik. Kalça kırıkları genelde yaşlıların bakım evine gltmesiyle sonuçlanır.
10:20
This is what was happeningolay to MimiMimi; the familyaile was worriedendişeli about it,
247
605000
2000
Mimi'ye de bu oldu. Ailesi düşeceğinden endişelendi ve onu
10:22
movedtaşındı her out of her ownkendi home into an assisteddestekli livingyaşam facilitytesis.
248
607000
3000
evinden taşıyarak bir huzurevine yerleştirdiler.
10:25
She trippedtakıldı over her oxygenoksijen tanktank.
249
610000
3000
Ama gene de oksijen tüpüne ayağı takıldı ve düştü.
10:28
ManyBirçok people in this generationnesil won'talışkanlık pressbasın the buttondüğme,
250
613000
2000
Onun yaşındakilerin çoğu bu durumda odalarında alarm olsa bile
10:30
even if they have an alertAlarm call systemsistem, because they don't want to botherrahatsız anybodykimse,
251
615000
2000
onu kullanmaz, alarm sistmeine ayda 30 dolar ilave ücret ödüyor olsalar bile
10:32
even thoughgerçi they'veonlar ettik been payingödeme yapan 30 dollarsdolar a monthay.
252
617000
2000
insanları rahatsız etmek istemezler.
10:34
BoomersBoomers will pressbasın the buttondüğme. TrustGüven me.
253
619000
2000
Boomer'lar o düğmeye basacaklar ama. Emin olun.
10:36
They're going to be pressingbasma that buttondüğme non-stopkesintisiz. Right?
254
621000
4000
O düğmeden ellerini çekmeyecekler bile, değil mi?
10:40
MimiMimi brokekırdı her pelvisLeğen kemiği, layyatırmak all night, all morningsabah,
255
625000
4000
Mimi kalça kemiğini kırdı, ve orda öylece sabaha kadar yattı.
10:44
finallyen sonunda somebodybirisi camegeldi in and foundbulunan her,
256
629000
2000
Sabahleyin biri teadüfen odasına geldi ve onu gördü
10:46
sentgönderilen her to the hospitalhastane.
257
631000
2000
ve hastaneye gönderdi.
10:48
They fixedsabit her back up. She was never going to be ableyapabilmek to movehareket back
258
633000
2000
Kalçasını tamir ettiler ama tekrar huzur evine dönmesi mümkün değildi,
10:50
into the assisteddestekli livingyaşam. They put her into the nursingHemşirelik home unitbirim.
259
635000
2000
bu nedenle onu bakımevine yerleştirdiler.
10:52
First night in the nursingHemşirelik home unitbirim where she had been
260
637000
2000
Gittiği bakım evindeki ilk gün, ki daha önceki huzurevinin
10:54
in the sameaynı assisteddestekli livingyaşam facilitytesis, movedtaşındı her from one bedyatak to anotherbir diğeri,
261
639000
3000
içindeki bir bakımevi idi bu, onu bir yataktan diğerine aktarırken,
10:57
kindtür of threwattı her, rebrokesöyleyebilirim her pelvisLeğen kemiği,
262
642000
2000
daha doğrusu adeta atarken, kalçasını tekrar kırdılar,
10:59
sentgönderilen her back to the hospitalhastane that she had just come from,
263
644000
3000
ve taburcu olduğu hastaneye tekrardan geri gönderdiler.
11:02
no one readokumak the chartgrafik, put her on TylenolTylenol,
264
647000
2000
Hastanede kimse dosyasını okumadı, ona Tylenol verdiler
11:04
whichhangi she is allergicAlerjik to, brokekırdı out, got bedsoresyatak yarası,
265
649000
2000
ki allerjisi vardı. her yerinde döküntüler çıktı, yatak yaraları açıldı
11:06
basicallytemel olarak, had heartkalp problemssorunlar, and diedvefat etti
266
651000
3000
kalp sorunları eklendi ve düşme ve düşmeye
11:09
from the falldüşmek and the complicationskomplikasyonlar and the errorshatalar that were there.
267
654000
3000
bağlı komplikasyonlar nedeniyle vefat etti.
11:12
Now, the mostçoğu frighteningkorkutucu thing about this is
268
657000
4000
Şimdi bununla ilgili en korkunç şey şu,
11:16
this is my wife'skarısının grandmotherbüyükanne.
269
661000
3000
Mimi, eşimin anneannesi idi.
11:19
Now, I'm EricEric DishmanDishman. I speakkonuşmak Englishİngilizce,
270
664000
2000
Bakın, benim adım Eric Dishman, ingilizce biliyorum.
11:21
I work for IntelIntel, I make a good salarymaaş,
271
666000
2000
Intel'de çalışıyorum, iyi bir maaşım var.
11:23
I'm smartakıllı about fallsdüşme and fall-relatedSonbahar ile ilgili injuriesyaralanmalar --
272
668000
3000
Düşme ve bunla alakalı diğer problemleri biliyorum.
11:26
it's an areaalan of researchAraştırma that I work on.
273
671000
2000
Bu konu benim araştırma konumun bir parçası.
11:28
I have accesserişim to senatorsSenatörler and CEOsCEO'ları.
274
673000
3000
Sentör ve genel müdürlere ulaşabilirim.
11:31
I can't stop this from happeningolay.
275
676000
2000
Ama bu olanı engelleyemiyorum.
11:33
What happensolur if you don't have moneypara, you don't speakkonuşmak Englishİngilizce
276
678000
2000
Eğer paranız yoksa, ingilizce bilmiyorsanız ne olacak peki?
11:35
or don't have the kindtür of accesserişim
277
680000
2000
Ya da buna benzer bir olaya bağlı ortaya
11:37
to dealanlaştık mı with these kindsçeşit of problemssorunlar that inevitablykaçınılmaz occurmeydana?
278
682000
3000
çıkacak durumlara müdahale etme şansınız yoksa?
11:40
How do we actuallyaslında preventönlemek the vastgeniş majorityçoğunluk of fallsdüşme
279
685000
3000
Düşmeleri, daha olmadan önlemenin yolu
11:43
from ever occurringmeydana gelen in the first placeyer?
280
688000
2000
ne olabilir ki?
11:45
Let me give you a quickhızlı exampleörnek of work that we're doing
281
690000
2000
Size tam da buna ilişkin üzerinde çalıştığımız
11:47
to try to do exactlykesinlikle that.
282
692000
2000
bir şey göstereyim.
11:49
I've been wearinggiyme a little technologyteknoloji that we call ShimmerIşıltı.
283
694000
3000
Shimmer dediğimiz bir küçük teknoloji ürünü var üzerimde,
11:52
It's a researchAraştırma platformplatform.
284
697000
2000
bir araştırma platformu.
11:54
It has accelerometryaccelerometry. You can plugfiş in a three-lead3-kurşun ECGEKG.
285
699000
3000
Bir ivme ölçer (akselerometre). Üzerine üç elektrodlu EKG bağlanabilir.
11:57
There is all kindsçeşit of sortçeşit of plug-and-playTak ve Kullan
286
702000
2000
Aslında pekçok farklı cihazlarla birlikte çalışabilir,
11:59
kindtür of LegosLegos that you can do to captureele geçirmek, in the wildvahşi,
287
704000
2000
Lego oyuncakları gibi düşünün, dışarıdan veriler yakalar,
12:01
in the realgerçek worldDünya,
288
706000
2000
gerçek yaşantıda
12:03
things like tremortitreme, gaityürüyüş,
289
708000
2000
el titremesi, yürüyüş,
12:05
strideAdım lengthuzunluk and those kindsçeşit of things.
290
710000
2000
adım uzunluğu, bu tip şeyleri ölçer.
12:07
The problemsorun is, our understandinganlayış of fallsdüşme todaybugün,
291
712000
4000
Düşmelerle ilgili günümüzdeki sorun şu,
12:11
like MimiMimi, is get a surveyanket in the mailposta threeüç monthsay after you felldüştü,
292
716000
3000
Mimi gibi biri, düştükten üç ay sonra posta kutusunda devletten
12:14
from the StateDevlet, sayingsöz, "What were you doing when you felldüştü?"
293
719000
3000
gönderilmiş bir anket bulmakta: " Düştüğünüzde ne yapıyordunuz?"
12:17
That's sortçeşit of the statebelirtmek, bildirmek of the artSanat.
294
722000
2000
Şu anki son teknoloji bu güya.
12:19
But with something like ShimmerIşıltı, or we have something calleddenilen the MagicMagic CarpetHalı,
295
724000
3000
Ama Shimmer gibi, ya da halının içine yerleştirilmiş alıcı ve kamera sistemlerinden
12:22
embeddedgömülü sensorssensörler in carpethalı, or camera-basedkamera tabanlı systemssistemler
296
727000
2000
oluşan, spor hekimliğinden aldığımız fikirlerle oluşturduğumuz
12:24
that we borrowedödünç aldım from sportsSpor Dalları medicinetıp,
297
729000
2000
Sihirli Halı ile, 600 yaşlının evinden
12:26
we're startingbaşlangıç for the first time in those 600 elderlyyaşlı householdshane
298
731000
3000
gerçek zamanlı, kinematik hareket verisi toplayıp
12:29
to collecttoplamak actualgerçek kinematickinematik motionhareket dataveri
299
734000
3000
ortaya çıkan küşük farklılıkları analiz ederek
12:32
to understandanlama: What are the subtleince changesdeğişiklikler that are occurringmeydana gelen
300
737000
4000
annemizin düşme riskinin ne zaman arttığını
12:36
that can showgöstermek us that momanne has becomeolmak riskrisk at fallsdüşme?
301
741000
3000
anlayabiliyor olacağız.
12:39
And mostçoğu oftensık sık we can do two interventionsmüdahaleler,
302
744000
2000
Ama en sıklıkla iki müdahalede bulunabiliyoruz
12:41
fixdüzeltmek the medsilaç mixkarıştırmak.
303
746000
2000
ilaç dozlarını yeniden ayarlıyoruz.
12:43
I'm a qualitativenitel researcheraraştırmacı, but when I look at these dataveri streamsakışları cominggelecek in
304
748000
3000
Ben niteliksel bir araştırmacıyım, ama bu evlerden gelen veri akışını gördüğümde
12:46
from these homesevler, I can look at the dataveri and tell you the day
305
751000
3000
bu verilere bir bakışta bir doktorun, yaşlıya
12:49
that some doctordoktor prescribedreçete them something that nobodykimse elsebaşka
306
754000
2000
daha önce kullanmadıkları bir ilacı reçete ettiğini anlayabiliyorum.
12:51
knewbiliyordum that they were on, because we see the changesdeğişiklikler
307
756000
2000
Kimsenin bilmediği bir ilaç. Çünkü değişiklikleri görüyoruz,
12:53
in theironların patternsdesenler in the householdev halkı. Right?
308
758000
3000
ev içindeki modelleri görüyoruz, değil mi?
12:56
These discoverieskeşifler of behavioraldavranışsal markersişaretleyicileri,
309
761000
3000
Davranışsal belirleyicilerin keşfedilmesi, ve
12:59
and behavioraldavranışsal changesdeğişiklikler
310
764000
2000
davranışsal değişiklikler
13:01
are gameoyun changingdeğiştirme, and like the discoverykeşif of the microscopemikroskop
311
766000
2000
işin rengini değiştiriyor, mikroskopun icadı gibi,
13:03
because of our collectingtoplama dataveri streamsakışları that we'vebiz ettik actuallyaslında never donetamam before.
312
768000
3000
çünkü daha önce hiç yapmadığımız şekilde veri topluyoruz.
13:06
This is an exampleörnek in our TRILTRIL ClinicKliniği in Irelandİrlanda
313
771000
2000
Bu, İrlanda'daki Trill Kilinik'ten bir örnek
13:08
of -- actuallyaslında what you're seeinggörme is
314
773000
2000
aslında şu an gördüğünüz...
13:10
she's looking at dataveri,
315
775000
2000
bu resimde sihirli halı'dan gelen
13:12
in this pictureresim, from the MagicMagic CarpetHalı.
316
777000
2000
verilere bakıyorlar.
13:14
So, we have a little carpethalı that you can look at your amounttutar of posturalpostural swaysallanma,
317
779000
3000
Burada, duruşunuz ve sağa sola salınışınızı gözlemleyen sihirli bir halı var
13:17
and look at the changesdeğişiklikler in your posturalpostural swaysallanma over manyçok monthsay.
318
782000
3000
ve bu halı aylar içinde duruşsal salınımınızdaki değişimleri izliyor.
13:20
Here'sİşte what some of this dataveri mightbelki look like.
319
785000
2000
İşte bu, bu verinin nasıl göründüğüne bir örnek.
13:22
This is actuallyaslında sensoralgılayıcı firingsatışlar.
320
787000
2000
Bunlar sensor tetiklemeleri.
13:24
These are two differentfarklı subjectskonular in our studyders çalışma.
321
789000
2000
Bu gördükleriniz çalışmamıza katılan iki ayrı kişinin verileri.
13:26
It's about a year'syılın worthdeğer of dataveri.
322
791000
2000
İkisi de hemen hemen bir yıllık verileri içeriyor.
13:28
The colorrenk representstemsil differentfarklı roomsOdalar they are in the houseev.
323
793000
3000
Renkler evdeki farklı odaları gösteriyor.
13:31
This personkişi on the left is livingyaşam in theironların ownkendi home.
324
796000
2000
Soldaki kişi kendi evinde yaşıyor.
13:33
This personkişi on the right is actuallyaslında livingyaşam in an assisteddestekli livingyaşam facilitytesis.
325
798000
3000
Sağdaki ise bir huzurevinde.
13:36
I know this because look at how punctuatednoktalama işaretleriyle mealyemek time is
326
801000
3000
Bunu hemen söyleyebiliyorum, çünkü bakın yemek saati
13:39
when they are no longeruzun in theironların particularbelirli roomsOdalar here. Right?
327
804000
3000
inanılmaz dakik ve o saatte odalarının dışındalar. Değil mi?
13:42
Now, this doesn't mean that much to you.
328
807000
3000
Şimdi, şu anda bu size çok anlamlı gelmeyebilir.
13:45
But when we look at these cyclesdöngüleri of dataveri
329
810000
2000
Ama bu verik döngülerine uzun dönemler içinde
13:47
over a longeruzun perioddönem of time -- and we're looking at everything from
330
812000
2000
baktığımızda, aslında evin farklı odalarındaki hareketten
13:49
motionhareket around differentfarklı roomsOdalar in the houseev,
331
814000
2000
Shimmer'in algıladığı yürüyüş ve denge ile
13:51
to sortçeşit of micro-motionsMikro-hareketleri that ShimmerIşıltı picksseçtikleri up,
332
816000
3000
ilgili küçük hareketlere kadar tüm verileri
13:54
about gaityürüyüş and strideAdım lengthuzunluk -- these streamsakışları of dataveri
333
819000
2000
inceliyoruz ve bu veriler
13:56
are startingbaşlangıç to tell us things about behavioraldavranışsal patternsdesenler
334
821000
2000
bize daha önce anlamadığımız şekilde
13:58
that we'vebiz ettik never understoodanladım before.
335
823000
2000
davranışsal modelleri gösteriyor.
14:00
You can go to ORCATechORCATech.orgorg --
336
825000
2000
ORCATech.org sayfasına gidip bakabilirsiniz.
14:02
it has nothing to do with whalesbalinalar, it's the OregonOregon CenterMerkezi for AgingYaşlanma and TechnologyTeknoloji --
337
827000
3000
Sayfanın Orca(katıl balina)'larla ilgisi yok.Oregon Yaşlılık ve Teknoloji Merkezi'nin
14:05
to see more about that.
338
830000
2000
kısaltması.
14:07
The problemsorun is, IntelIntel is still one of the largesten büyük
339
832000
2000
Sorun şu ki, Intel bağımsız yaşamı destek
14:09
fundersfon in the worldDünya
340
834000
2000
teknolojilerinde hala
14:11
of independentbağımsız livingyaşam technologyteknoloji researchAraştırma.
341
836000
3000
dünyadaki en önde giden yatırımcı.
14:14
I'm not braggingpalavra about how much we fundfon, sermaye;
342
839000
2000
Ne kadar para harcadığımızı anlatmak için söylemiyorum bunu
14:16
it's how little anyonekimse elsebaşka actuallyaslında paysöder attentionDikkat
343
841000
2000
diğerlerinin bu konuya, yaşlılığa ne kadar az önem verdiklerini
14:18
to agingyaşlanma and fundspara innovationyenilik on agingyaşlanma,
344
843000
3000
ya da yaşlılık, kronik hastalık yönetimi ve
14:21
chronicKronik diseasehastalık managementyönetim and independentbağımsız livingyaşam in the home.
345
846000
3000
evde bağımsız yaşam ile ilgili ne kadar az yeniliğe fon ayırdıklarını göstermek istiyorum.
14:24
So, my mantramantra here, my fourthdördüncü slogansloganı is:
346
849000
2000
Benim bu konuda dördüncü sloganım şu:
14:26
10,000 householdshane or bustbüst.
347
851000
3000
10.000 eve girelim, ya da bırakalım bu işi.
14:29
We need to drivesürücü
348
854000
2000
Ulusal, hatta uluslararası kapsamda
14:31
a nationalUlusal, if not internationalUluslararası, Framingham-typeFramingham-türü heartkalp studyders çalışma
349
856000
4000
bağımsız yaşama teknolojilerini konu alan
14:35
of independentbağımsız livingyaşam technologiesteknolojiler,
350
860000
2000
Framingham tipi kalp araştırmaları gibi bir araştırma yapmalıyız.
14:37
where we have 10,000 elderlyyaşlı connectedbağlı householdshane
351
862000
3000
genişbant ile bağlantıda olduğumuz ve
14:40
with broadbandgenişbant, fulltam medicaltıbbi characterizationkarakterizasyonu,
352
865000
3000
tüm platformumuzun tıbbi özellikleri ile kurulu
14:43
and a platformplatform by whichhangi we can startbaşlama to experimentdeney
353
868000
2000
olduğu yaşlıların ikamet ettiği 10.000 evden seçtiğimiz
14:45
and turndönüş these from 20-household-ev anecdotalanekdot niteliğinde studiesçalışmalar
354
870000
3000
20 tanesinden elde ettiğimiz örnek sonuçlarla
14:48
that the universitiesüniversiteler fundfon, sermaye,
355
873000
2000
üniversitelere gidip, bu teknolojinin değerini gösterecek
14:50
to largegeniş clinicalklinik trialsdenemeler that provekanıtlamak out the valuedeğer of these technologiesteknolojiler.
356
875000
3000
daha büyük klinik deneyler için ödenek almalıyız.
14:53
So, 10,000 householdshane or bustbüst.
357
878000
2000
Yani 10.000 hane, ya da bu işi unutalım gitsin.
14:55
These are just some of the householdshane that we'vebiz ettik donetamam in the IntelIntel studiesçalışmalar.
358
880000
4000
Bunlar Intel'in çalışmalarında kullandığı evlerin bazıları.
14:59
My fifthbeşinci and finalnihai phraseifade:
359
884000
2000
Değinmek istediğim beşinci ve son konu ise şu:
15:01
I have trieddenenmiş for two yearsyıl,
360
886000
2000
Yıllarca uğraştım,
15:03
and there were momentsanlar when we were quiteoldukça closekapat,
361
888000
3000
ve hayalime çok yakınlaştığımız anlar da oldu,
15:06
to make this healthcaresağlık hizmeti reformreform billfatura be about reformreform
362
891000
3000
bu sağlık sistem reformunu gerçekten reform haline
15:09
from something and to something,
363
894000
2000
getirmeyi, yeni bir şeye dönüştürmeyi çok istedim.
15:11
from a mainframeanabilgisayar modelmodel
364
896000
2000
Genel bir modelden
15:13
to a personalkişisel healthsağlık modelmodel,
365
898000
2000
kişisel sağlık modeline doğru,
15:15
or to mean something more than just a debatetartışma
366
900000
2000
ya da sadece devlet güvencesi ve bunu nasıl finanse edeceğimiz
15:17
about the publichalka açık optionseçenek and how we're going to financemaliye.
367
902000
2000
konusundan biraz daha farklı bir noktaya bakalım istedim.
15:19
It doesn't mattermadde how we financemaliye healthcaresağlık hizmeti.
368
904000
3000
Sağlık hizmetini nasıl finanse edeceğimiz önemli değil.
15:22
We're going to figureşekil something out
369
907000
2000
Nasılsa önümüzdeki 10 yıl içinde
15:24
for the nextSonraki 10 yearsyıl, and try it.
370
909000
2000
bir şekilde bir yolunu bulacağız.
15:26
No mattermadde who paysöder for it,
371
911000
2000
Kimin ödediğinin de önemi yok,
15:28
we better startbaşlama doing carebakım in a fundamentallyesasen differentfarklı way
372
913000
2000
ama bu hizmeti belirgin bir şekilde değişkin olarak vermeye başlamak lazım
15:30
and treatingtedavi the home and the patienthasta
373
915000
3000
hem evi, hem hastayı,
15:33
and the familyaile memberüye and the caregiversbakıcılar
374
918000
2000
hem aile bireylerini hem de bakıcıları
15:35
as partBölüm of these coordinatedkoordine carebakım teamstakımlar
375
920000
2000
bu koordine bakım takımının bir parçası olarak görüp
15:37
and usingkullanma disruptiveyıkıcı technologiesteknolojiler that are alreadyzaten here
376
922000
4000
bakım hizmetini şu anda elimizde tuttuğumuz
15:41
to do carebakım in some prettygüzel fundamentaltemel differentfarklı waysyolları.
377
926000
3000
yeni teknolojilerle bambaşka bir boyuta getirmemiz lazım.
15:44
The presidentDevlet Başkanı needsihtiyaçlar to standdurmak up and say,
378
929000
3000
Başkanın sağlık reformu tartışmalarında
15:47
at the endson of a healthcaresağlık hizmeti reformreform debatetartışma,
379
932000
3000
ayağa kalkıp "Bizim ülke olarak amacımız
15:50
"Our goalhedef as a countryülke is to movehareket 50 percentyüzde of carebakım
380
935000
3000
önümüzdeki on yıl içinde yaşlı bakımının yarısını
15:53
out of institutionskurumlar, clinicsklinikler, hospitalshastaneler and nursingHemşirelik homesevler,
381
938000
3000
kliniklerden, bakım evlerinden huzurevlerinden çıkarıp
15:56
to the home, in 10 yearsyıl."
382
941000
2000
eve taşımak." demesi lazım.
15:58
It's achievableelde. We should do it economicallyekonomik biçimde,
383
943000
2000
Bu yapılabilir. Bunu ekonomik olarak yapabiliriz.
16:00
we should do it morallymanevi olarak,
384
945000
2000
Etik olarak bunu yapmamız lazım,
16:02
and we should do it for qualitykalite of life.
385
947000
2000
yaşam kalitemiz için bunu yapmamız lazım.
16:04
But there is no goalhedef withiniçinde this healthsağlık reformreform.
386
949000
2000
Ama bu sağlık reformunun içinde buna ilişkin bir hedef yok.
16:06
It's just a messdağınıklık todaybugün.
387
951000
2000
Tamamen karmakarışık durumda.
16:08
So, you know, that's my last messagemesaj to you.
388
953000
2000
Biliyorsunuz, size bugünkü son mesajım bu
16:10
How do we setset a going-to-the-moongidiş için moon goalhedef
389
955000
3000
önümüzde kapımızı çalacak olan Y2K+10 sorununa
16:13
of dealingmuamele with the Y2K +10 problemsorun that's cominggelecek?
390
958000
4000
karşı ciddi bir hedef koymamız şart.
16:17
It's not that innovationyenilik and technologyteknoloji is going to be the
391
962000
2000
Yenilikçilik ve teknoloji bütün sorunları çözen
16:19
magicsihirli pillhap that cureskürler all, but it's going to be partBölüm of the solutionçözüm.
392
964000
3000
sihirli bir hap olmayacak elbette, ama çözümün bir parçası olacak.
16:22
And if we don't createyaratmak a personalkişisel healthsağlık movementhareket,
393
967000
3000
Ve eğer, kişisel bir sağlık hareketi başlatmazsak
16:25
something that we're all aimingnişan towardskarşı in reformreform,
394
970000
2000
reformun içine bunu bir şekilde koymazsak
16:27
then we're going to movehareket nowhereHiçbir yerde.
395
972000
2000
hiçbir şekilde ilerlemeyeceğiz.
16:29
So, I hopeumut you'llEğer olacak turndönüş this conferencekonferans into that kindtür of movementhareket forwardileri.
396
974000
2000
Bu nedenle, umarım bu konferansı bu tip bir hareketin başlangıcına çevirirsiniz.
16:31
Thanksteşekkürler very much.
397
976000
2000
Çok teşekkürler.
16:33
(ApplauseAlkış)
398
978000
3000
(Alkışlar)
Translated by Isil Arican
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Eric Dishman - Social scientist
Eric Dishman does health care research for Intel -- studying how new technology can solve big problems in the system for the sick, the aging and, well, all of us.

Why you should listen

Eric Dishman is an Intel Fellow and general manager of Intel's Health Strategy & Solutions Group. He founded the product research and innovation team responsible for driving Intel’s worldwide healthcare research, new product innovation, strategic planning, and health policy and standards activities.

Dishman is recognized globally for driving healthcare reform through home and community-based technologies and services, with a focus on enabling independent living for seniors. His work has been featured in The New York Times, Washington Post and Businessweek, and The Wall Street Journal named him one of “12 People Who Are Changing Your Retirement.” He has delivered keynotes on independent living for events such as the annual Consumer Electronics Show, the IAHSA International Conference and the National Governors Association. He has published numerous articles on independent living technologies and co-authored government reports on health information technologies and health reform.

He has co-founded organizations devoted to advancing independent living, including the Technology Research for Independent Living Centre, the Center for Aging Services Technologies, the Everyday Technologies for Alzheimer’s Care program, and the Oregon Center for Aging & Technology.

More profile about the speaker
Eric Dishman | Speaker | TED.com