ABOUT THE SPEAKER
Jeremy Jackson - Marine ecologist
A leader in the study of the ecology and evolution of marine organisms, Jeremy Jackson is known for his deep understanding of geological time.

Why you should listen

Jeremy Jackson is the Ritter Professor of Oceanography and Director of the Center for Marine Biodiversity and Conservation at the Scripps Institution of Oceanography. Painting pictures of changing marine environments, particularly coral reefs and the Isthmus of Panama, Jackson's research captures the extreme environmental decline of the oceans that has accelerated in the past 200 years.

Jackson's current work focuses on the future of the world’s oceans, given overfishing, habitat destruction and ocean warming, which have fundamentally changed marine ecosystems and led to "the rise of slime." Although Jackson's work describes grim circumstances, even garnering him the nickname Dr. Doom, he believes that successful management and conservation strategies can renew the ocean’s health.

More profile about the speaker
Jeremy Jackson | Speaker | TED.com
Mission Blue Voyage

Jeremy Jackson: How we wrecked the ocean

Jeremy Jackson: Okyanusları nasıl mahvettik?

Filmed:
827,500 views

Bu nefes kesici konuşmada mercan resifi çevrebilimcisi Jeremy Jackson okyanusların bugünkü şaşırtıcı durumunu gözler önüne seriyor. Aşırı avlanma, aşırı ısınma, kirlilik ve emareler durumun çok daha kötüye gideceğinin gösteriyor. Hayret ve verici resimler ve istatistikler durumu gözler önüne seriyor.
- Marine ecologist
A leader in the study of the ecology and evolution of marine organisms, Jeremy Jackson is known for his deep understanding of geological time. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
I'm an ecologistekolojist,
0
1000
2000
Ben bir çevre bilimciyim,
00:18
mostlyçoğunlukla a coralmercan reefresif ecologistekolojist.
1
3000
2000
çoğunlukla mercan resifleri alanında bir çevre bilimci.
00:20
I startedbaşladı out in ChesapeakeChesapeake BayBay
2
5000
2000
Chesapeake Bay'de başladım
00:22
and wentgitti divingDalış in the winterkış
3
7000
2000
ve kışın dalmaya gittim
00:24
and becameoldu a tropicaltropikal ecologistekolojist overnightbir gecede.
4
9000
3000
ve bir gecede tropik çevrebilimci oluverdim.
00:27
And it was really a lot of funeğlence
5
12000
3000
Ve gerçekten çok eğlenceliydi,
00:30
for about 10 yearsyıl.
6
15000
2000
yaklaşık 10 yıl kadar.
00:32
I mean, somebodybirisi paysöder you
7
17000
2000
Düşünün, birileri size
00:34
to go around and travelseyahat
8
19000
2000
gidip gezegeni gezesiniz
00:36
and look at some of the mostçoğu
9
21000
2000
en güzel yerlerini
00:38
beautifulgüzel placesyerler on the planetgezegen.
10
23000
2000
göresiniz diye para ödüyor.
00:40
And that was what I did.
11
25000
3000
Bende böyle yaptım.
00:43
And I endedbitti up in JamaicaJamaika,
12
28000
2000
Ve sonunda kendimi "West Indies" de (Batı Hint Adaları),
00:45
in the WestBatı IndiesIndies,
13
30000
2000
Jamaica'da buldum.
00:47
where the coralmercan reefsresifleri were really
14
32000
2000
Buradaki mercan resifleri
00:49
amongarasında the mostçoğu extraordinaryolağanüstü, structurallyyapısal olarak,
15
34000
2000
yapısal bakımdan, hayatımda karşılaştığım
00:51
that I ever saw in my life.
16
36000
3000
en sıra dışı resiflerdi.
00:54
And this pictureresim here,
17
39000
2000
Ve buradaki resim
00:56
it's really interestingilginç, it showsgösterileri two things:
18
41000
2000
oldukça ilginç, bize iki şey gösteriyor.
00:58
First of all, it's in blacksiyah and whitebeyaz
19
43000
2000
Öncelikle, resim siyah beyaz
01:00
because the waterSu was so clearaçık
20
45000
2000
çünkü su o kadar berraktı
01:02
and you could see so faruzak,
21
47000
2000
ve o kadar uzağı görebiliyordunuz
01:04
and filmfilm was so slowyavaş
22
49000
2000
ve film de o kadar yavaştı ki
01:06
in the 1960s and earlyerken 70s,
23
51000
2000
1960'lar da ve 1970'lerin başında
01:08
you tookaldı picturesresimler in blacksiyah and whitebeyaz.
24
53000
2000
fotoğrafları siyah beyaz çekerdik.
01:10
The other thing it showsgösterileri you
25
55000
2000
Fotoğrafın bize gösterdiği
01:12
is that, althougholmasına rağmen there's this beautifulgüzel
26
57000
2000
diğer şey ise, buradaki bu güzel
01:14
forestorman of coralmercan,
27
59000
2000
mercan ormanı olmasına rağmen
01:16
there are no fishbalık in that pictureresim.
28
61000
3000
resimde hiç balık yok.
01:19
Those reefsresifleri at DiscoveryKeşif BayBay, JamaicaJamaika
29
64000
3000
Jamaica, Discovery Bay'deki bu resifler
01:22
were the mostçoğu studiedokudu coralmercan reefsresifleri
30
67000
2000
20 yıldır dünyanın
01:24
in the worldDünya for 20 yearsyıl.
31
69000
2000
en çok araştırılan resifleridir.
01:26
We were the besten iyi and the brightestparlak.
32
71000
2000
En iyileri ve en parlakları bizdik.
01:28
People camegeldi to studyders çalışma our reefsresifleri from AustraliaAvustralya,
33
73000
3000
Resiflerimizi incelemek üzere Avustralya'dan gelirlerdi.
01:31
whichhangi is sortçeşit of funnykomik
34
76000
2000
Aslında bir nebze komik,
01:33
because now we go to theirsonların.
35
78000
2000
çünkü artık biz onlarınkine gidiyoruz.
01:35
And the viewgörünüm of scientistsBilim adamları
36
80000
3000
Ve bilim insanlarının
01:38
about how coralmercan reefsresifleri work, how they oughtgerektiğini to be,
37
83000
3000
resiflerin nasıl işlediğine nasıl olmaları gerektiğine
01:41
was basedmerkezli on these reefsresifleri
38
86000
2000
ait görüşleri bu hiç balık olmayan
01:43
withoutolmadan any fishbalık.
39
88000
2000
resiflere dayanıyordu.
01:45
Then, in 1980,
40
90000
2000
Sonra, 1980 yılında,
01:47
there was a hurricanekasırga, HurricaneKasırga AllenAllen.
41
92000
3000
Allen Kasırgası patlak verdi.
01:50
I put halfyarım the lablaboratuvar
42
95000
2000
Laboratuvarımın diğer yarısını
01:52
up in my houseev.
43
97000
2000
evime kurmuştum.
01:54
The windrüzgar blewpatladı very stronggüçlü.
44
99000
2000
Rüzgar çok sertti.
01:56
The wavesdalgalar were 25
45
101000
3000
Dalgaların boyu 8 metreden
01:59
to 50 feetayaklar highyüksek.
46
104000
2000
15 metreye kadar çıkıyordu.
02:01
And the reefsresifleri disappearedkayboldu, and newyeni islandsadaları formedoluşturulan,
47
106000
3000
Ve resifler ortadan kayboldular ve yeni adalar oluştu.
02:04
and we thought, "Well, we're realgerçek smartakıllı.
48
109000
2000
Biz de şöyle düşündük, "Pekala, biz gerçekten zekiyiz.
02:06
We know that hurricaneskasırgalar
49
111000
2000
Kasırgaların geçmişte de devamlı
02:08
have always happenedolmuş in the pastgeçmiş."
50
113000
2000
olduklarını biliyoruz."
02:10
And we publishedyayınlanan a paperkâğıt in ScienceBilim,
51
115000
2000
Böylece Science dergisinde bir makale yayınladık.
02:12
the first time that anybodykimse ever
52
117000
2000
Söz konusu makale
02:14
describedtarif edilen the destructionimha
53
119000
2000
bir mercan resifinin büyük bir kasırga tarafından
02:16
on a coralmercan reefresif by a majormajör hurricanekasırga.
54
121000
3000
yok edilişinden bahseden ilk makaleydi.
02:19
And we predictedtahmin what would happenolmak,
55
124000
2000
Ve neler olacağını tahmin ettik.
02:21
and we got it all wrongyanlış.
56
126000
2000
Ve hepsinde yanıldık.
02:23
And the reasonneden was
57
128000
2000
Ve nedeni
02:25
because of overfishingaşırı avlanma,
58
130000
3000
aşırı avlanmaydı,
02:28
and the factgerçek that a last commonortak grazerGrazer,
59
133000
3000
ve yaygın otlayıcılardan sonuncusunun
02:31
a seadeniz urchinUrchin, diedvefat etti.
60
136000
3000
bir deniz kestanesinin ölmesi gerçeğiydi.
02:34
And withiniçinde a fewaz monthsay
61
139000
2000
Ve o deniz kestanesinin ölümünden
02:36
after that seadeniz urchinUrchin dyingölen, the seaweedDeniz yosunu startedbaşladı to growbüyümek.
62
141000
3000
bir kaç ay sonra deniz yosunları büyümeye başladı.
02:39
And that is the sameaynı reefresif;
63
144000
2000
Ve bu da aynı resif.
02:41
that's the sameaynı reefresif 15 yearsyıl agoönce;
64
146000
2000
Aynı resifin on beş yıl önceki hali.
02:43
that's the sameaynı reefresif todaybugün.
65
148000
3000
Bu da o resifin bugünkü hali.
02:46
The coralmercan reefsresifleri of the northkuzeyinde coastsahil of JamaicaJamaika
66
151000
3000
Jamaica'nın kuzey sahillerindeki mercan resifleri
02:49
have a fewaz percentyüzde livecanlı coralmercan coverkapak
67
154000
3000
az miktarda canlı mercan örtüsü
02:52
and a lot of seaweedDeniz yosunu and slimeBalçık.
68
157000
2000
ve bol miktarda yosun ve balçık barındırır.
02:54
And that's more or lessaz the storyÖykü
69
159000
2000
Ve Karayipler'in mercan resiflerinin,
02:56
of the coralmercan reefsresifleri of the CaribbeanKarayipler,
70
161000
2000
trajik ve giderek artan bir şekilde
02:58
and increasinglygiderek, tragicallytrajik bir şekilde,
71
163000
3000
dünyadaki mercan resiflerinin de
03:01
the coralmercan reefsresifleri worldwideDünya çapında.
72
166000
2000
hikayesi aşağı yukarı bu.
03:03
Now, that's my little, depressingiç karartıcı storyÖykü.
73
168000
3000
Şimdi bu benim küçük iç karartıcı hikayem.
03:06
All of us in our 60s and 70s
74
171000
3000
60'larında ve 70'lerin deki hepmizin
03:09
have comparablekarşılaştırılabilir depressingiç karartıcı storieshikayeleri.
75
174000
3000
buna benzer iç karartıcı hikayeleri var.
03:12
There are tensonlarca of thousandsbinlerce
76
177000
2000
Etrafınıza baktığınızda bu hikayelerden
03:14
of those storieshikayeleri out there,
77
179000
2000
on binlercesi var.
03:16
and it's really hardzor to conjurehokkabaz up
78
181000
2000
Ve bir refah hissi yaratmak
03:18
much of a senseduyu of well-beingsağlık,
79
183000
2000
gerçekten çok zor
03:20
because it just keepstutar gettingalma worsedaha da kötüsü.
80
185000
2000
çünkü herşey çok daha kötüye gidiyor.
03:22
And the reasonneden it keepstutar gettingalma worsedaha da kötüsü
81
187000
2000
Ve işlerin devamlı daha kötüye gitmesinin nedeni
03:24
is that after a naturaldoğal catastropheafet,
82
189000
3000
doğal bir felaketten sonra,
03:27
like a hurricanekasırga,
83
192000
3000
örneğin bir kasırgadan sonra,
03:31
it used to be that there was
84
196000
2000
eskiden öyle ya da böyle
03:33
some kindtür of successionalsuccessional sequencesıra of recoveryKurtarma,
85
198000
3000
bir iyileşme yaşanırdı,
03:36
but what's going on now is that
86
201000
3000
fakat şimdilerde olan şey ise
03:39
overfishingaşırı avlanma and pollutionkirlilik and climateiklim changedeğişiklik
87
204000
3000
aşırı avlanma, kirlilik ve iklim değişikliğinin
03:42
are all interactingetkileşim
88
207000
2000
hepsinin bunu engelleyici
03:44
in a way that preventsengeller that.
89
209000
2000
bir etki yaratması.
03:46
And so I'm going to sortçeşit of go throughvasitasiyla
90
211000
2000
Ve dolayısı ile bir şekilde
03:48
and talk about those threeüç
91
213000
2000
bu üç çeşit şeyden
03:50
kindsçeşit of things.
92
215000
2000
bahsedeceğim.
03:52
We hearduymak a lot about
93
217000
2000
Çökmek üzere olan morina balığı stokları
03:54
the collapseçöküş of codCOD.
94
219000
2000
hakkında bir sürü şey duyuyoruz.
03:56
It's difficultzor to imaginehayal etmek that
95
221000
2000
Morina stoklarının kontrolünü ele geçirmek için
03:58
two, or some historianstarihçiler would say threeüç worldDünya warssavaşlar
96
223000
4000
sömürgecilik çağında, morina stoklarının kontrolü için
04:02
were foughtkavga etti duringsırasında the colonialsömürge eraçağ
97
227000
2000
iki veya bazı tarihçilerin dediği gibi üç
04:04
for the controlkontrol of codCOD.
98
229000
2000
dünya savaşı olduğuna inanmak gerçekten zor.
04:06
CodCOD fedfederasyon mostçoğu of the people of WesternWestern EuropeEurope.
99
231000
3000
Morina, Batı Avrupa'nın insanlarının çoğunu besledi.
04:09
It fedfederasyon the slavesköle
100
234000
2000
Antilles'e getirilen köleleri
04:11
broughtgetirdi to the AntillesAntilleri,
101
236000
3000
besledi.
04:14
the songşarkı "JamaicaJamaika FarewellVeda" --
102
239000
2000
"Aki, pirinç, tuzlu su balığı güzeldir"
04:16
"AckeeAkee ricepirinç salttuz fishbalık are niceGüzel" --
103
241000
2000
diyen "Jamaica Farewell" şarkısı,
04:18
is an emblemamblem of the importanceönem
104
243000
3000
Kuzeydoğu Kanada'dan gelen
04:21
of salttuz codCOD from northeasternkuzeydoğu CanadaKanada.
105
246000
3000
tuzlu su morinalarına verilen önemin nişanesidir.
04:24
It all collapsedçökmüş in the 80s and the 90s:
106
249000
3000
Hepsi 80'ler ve 90'lar da çöktü.
04:27
35,000 people lostkayıp theironların jobsMeslekler.
107
252000
3000
35.000 kişi işini kaybetti.
04:30
And that was the beginningbaşlangıç
108
255000
2000
Ve bu seri bir tükenişin
04:32
of a kindtür of serialseri depletiontükenmesi
109
257000
2000
sadece başlangıcıydı.
04:34
from biggerDaha büyük and tastierlezzetli speciesTürler
110
259000
2000
Daha iri ve lezzetli türlerden
04:36
to smallerdaha küçük and not-so-tastylezzetli speciesTürler,
111
261000
3000
daha ufak ve daha az lezzetli türlere,
04:39
from speciesTürler that were nearyakın to home
112
264000
2000
evin yakınındaki türlerden
04:41
to speciesTürler that were all around the worldDünya,
113
266000
3000
dünyanın her tarafındaki türlere
04:44
and what have you.
114
269000
2000
kadar.
04:46
It's a little hardzor to understandanlama that,
115
271000
2000
Bu durumu anlaması biraz güç olabilir çünkü
04:48
because you can go to a CostcoCostco in the UnitedAmerika StatesBirleşik
116
273000
3000
Birleşik Devletler'de Costco'ya gidip
04:51
and buysatın almak cheapucuz fishbalık.
117
276000
2000
ucuz balık alabilirsiniz.
04:53
You oughtgerektiğini to readokumak the labeletiket to find out where it camegeldi from,
118
278000
2000
Balığın nereden geldiğini anlamak için etiketine bakmalısınız,
04:55
but it's still cheapucuz,
119
280000
2000
ama sonuçta ucuzdur,
04:57
and everybodyherkes thinksdüşünüyor it's okay.
120
282000
2000
ve herkes bunun uygun olduğunu düşünüyor.
04:59
It's hardzor to communicateiletişim kurmak this,
121
284000
2000
Ve bu açıklaması zor bir meseledir.
05:01
and one way that I think is really interestingilginç
122
286000
3000
Bu nedenle, bunun bir yolu oldukça ilginç olduğunu düşündüğüm
05:04
is to talk about sportspor fishbalık,
123
289000
3000
spor amaçlı balıkçılıktan bahsetmek.
05:07
because people like to go out and catchyakalamak fishbalık.
124
292000
3000
Çünkü insanlar gidip balık yakalamaktan hoşlanırlar.
05:10
It's one of those things.
125
295000
2000
Bu, öyle bir şey.
05:12
This pictureresim here showsgösterileri the trophyganimet fishbalık,
126
297000
3000
Bu resim ganimet balıkları gösteriyor,
05:15
the biggesten büyük fishbalık caughtyakalandı
127
300000
2000
bolca para ödeyen
05:17
by people who payödeme a lot of moneypara
128
302000
2000
bir tekneye binen
05:19
to get on a boattekne,
129
304000
2000
Florida, Key West açıklarında bir yere giden
05:21
go to a placeyer off of KeyAnahtar WestBatı in FloridaFlorida,
130
306000
3000
bir sürü bira içen,
05:24
drinkiçki a lot of beerbira,
131
309000
2000
suya bir sürü olta atan
05:26
throwatmak a lot of hookskancalar and lineshatlar into the waterSu,
132
311000
2000
en büyük ve en iyi balıkla geri dönen
05:28
come back with the biggesten büyük and the besten iyi fishbalık,
133
313000
3000
insanlar tarafından yakalanmış en büyük balık.
05:31
and the championşampiyon trophyganimet fishbalık
134
316000
2000
Ve şampiyon balık
05:33
are put on this boardyazı tahtası, where people take a pictureresim,
135
318000
3000
bu panoya asılıyor, insanlar resim çekiyorlar.
05:36
and this guy is obviouslybelli ki
136
321000
2000
ve açıkça görülüyor ki bu adam
05:38
really excitedheyecanlı about that fishbalık.
137
323000
3000
bu balık için gerçekten heyecanlanmış
05:41
Well, that's what it's like now,
138
326000
2000
Şimdiki durum böyle.
05:43
but this is what it was like in the 1950s
139
328000
2000
Ama 1950'ler de böyleydi;
05:45
from the sameaynı boattekne in the sameaynı placeyer
140
330000
3000
aynı yerdeki aynı tekneden
05:48
on the sameaynı boardyazı tahtası on the sameaynı dockDock.
141
333000
3000
aynı rıhtımdaki aynı panodan.
05:51
The trophyganimet fishbalık
142
336000
2000
Ve avlanan balıklar
05:53
were so bigbüyük
143
338000
2000
o kadar iriydiler ki
05:55
that you couldn'tcould put any of those smallküçük fishbalık up on it.
144
340000
3000
biraz önceki küçük panoya sığmaları mümkün değildi.
05:58
And the averageortalama sizeboyut trophyganimet fishbalık
145
343000
2000
Ve bir balık (dev orfoz)
06:00
weighedtartılır 250 to 300 poundspound, goliathGoliath grouperorfoz,
146
345000
3000
ortalama 115 ila 130 kg. ağırlığındaydı.
06:03
and if you wanted to go out and killöldürmek something,
147
348000
2000
Ve gidip bir şeyler öldürmek istediğinizde
06:05
you could prettygüzel much countsaymak on
148
350000
2000
bu balıklardan bir tane
06:07
beingolmak ableyapabilmek to catchyakalamak one of those fishbalık.
149
352000
2000
yakalayabileceğinize emin olabilirdiniz.
06:09
And they tastedtadı really good.
150
354000
2000
Üstelik çok da lezzetliydiler.
06:11
And people paidödenmiş lessaz in 1950 dollarsdolar
151
356000
3000
Daha insanlar 1950'de
06:14
to catchyakalamak that
152
359000
2000
bunları yakalamak
06:16
than what people payödeme now
153
361000
2000
için şimdi insanların bu küçük balıkları
06:18
to catchyakalamak those little, tinyminik fishbalık.
154
363000
3000
yakalamak için verdiklerinden az para veriyorlardı.
06:21
And that's everywhereher yerde.
155
366000
2000
Ve yerde aynı.
06:23
It's not just the fishbalık, thoughgerçi,
156
368000
2000
Ama yok olan
06:25
that are disappearingyok olan.
157
370000
2000
sadece balıklar değil.
06:27
IndustrialEndüstriyel fishingBalık tutma useskullanımları bigbüyük stuffşey,
158
372000
3000
Balıkçılık endüstrisi kocaman şeyler
06:30
bigbüyük machinerymakinalar.
159
375000
2000
devasa makineler kullanıyor.
06:32
We use netsfileler that are 20 milesmil long.
160
377000
2000
Uzunluğu 30 kilometreyi bulan ağlar kullanıyoruz.
06:34
We use longlinesparkalarla
161
379000
2000
Bir ya da iki milyon kancası
06:36
that have one millionmilyon or two millionmilyon hookskancalar.
162
381000
3000
olan misinalar kullanıyoruz.
06:39
And we trawlTrol,
163
384000
2000
Ve trol avcılığı yapıyoruz
06:41
whichhangi meansanlamına geliyor to take something
164
386000
2000
yani,
06:43
the sizeboyut of a tractorTraktör trailerrömork truckkamyon
165
388000
2000
bir traktör tekerleği büyüklüğünde
06:45
that weighsağırlığındadır thousandsbinlerce and thousandsbinlerce of poundspound,
166
390000
3000
ve binlerce kilo ağırlığında
06:48
put it on a bigbüyük chainzincir,
167
393000
2000
kalın bir zincire takılmış
06:50
and dragsürüklemek it acrosskarşısında the seadeniz floorzemin
168
395000
2000
bir ağı okyanus tabanında sürükleyerek
06:52
to stirheyecan up the bottomalt and catchyakalamak the fishbalık.
169
397000
3000
dibi karştırıp balık yakalıyoruz.
06:55
Think of it as
170
400000
3000
Şöyle düşünün
06:58
beingolmak kindtür of the bulldozingbuldozerle of a cityŞehir
171
403000
2000
bir şehri buldozerlemek gibi
07:00
or of a forestorman,
172
405000
2000
veya bir ormanı
07:02
because it clearstemizler it away.
173
407000
2000
çünkü herşeyi silip süpürüyor.
07:04
And the habitatyetişme ortamı destructionimha
174
409000
2000
Ve yaşam alanlarının yok oluşu
07:06
is unbelievableInanılmaz.
175
411000
2000
inanılmaz.
07:08
This is a photographfotoğraf,
176
413000
2000
Bu fotoğrafta
07:10
a typicaltipik photographfotoğraf,
177
415000
2000
tipik bir fotoğraf,
07:12
of what the continentalkıta shelvesraflar
178
417000
2000
dünyanın kıta sahanlıklarından
07:14
of the worldDünya look like.
179
419000
2000
geriye kalanları görüyorsunuz.
07:16
You can see the rowssatır in the bottomalt,
180
421000
3000
Dipteki sıraları görebilirsiniz
07:19
the way you can see the rowssatır
181
424000
2000
tıpkı mısır ekilmek üzere
07:21
in a fieldalan that has just been plowedsürülmüş
182
426000
2000
yeni sürülmüş bir tarladaki
07:23
to plantbitki cornMısır.
183
428000
2000
uzun hendekler gibi.
07:25
What that was, was a forestorman of spongesSüngerler and coralmercan,
184
430000
3000
Burası eskiden, balıkların üremesi bakımından
07:28
whichhangi is a criticalkritik habitatyetişme ortamı
185
433000
2000
kritik öneme sahip
07:30
for the developmentgelişme of fishbalık.
186
435000
2000
bir mercan ve sünger ormanıydı.
07:32
What it is now is mudçamur,
187
437000
2000
Şimdiyse çamur.
07:35
and the areaalan of the oceanokyanus floorzemin
188
440000
3000
Ve bugün,
07:38
that has been transformeddönüştürülmüş from forestorman
189
443000
3000
ormandan çamura,
07:41
to levelseviye mudçamur, to parkingotopark lot,
190
446000
2000
park yerine dönüşen okyanus tabanı alanı
07:43
is equivalenteşdeğer to the entiretüm areaalan
191
448000
3000
insanlık tarihi boyunca
07:46
of all the forestsormanlar
192
451000
2000
tüm dünyada
07:48
that have ever been cutkesim down
193
453000
2000
kesilmiş tüm ormanların
07:50
on all of the earthtoprak
194
455000
2000
kapladığı alana
07:52
in the historytarih of humanityinsanlık.
195
457000
2000
eşit.
07:54
We'veBiz ettik managedyönetilen to do that
196
459000
2000
Bunu yapmayı sadece
07:56
in the last 100 to 150 yearsyıl.
197
461000
3000
son 100 - 150 yılda becerdik.
08:00
We tendeğiliminde to think of oilsıvı yağ spillssızıntıları
198
465000
2000
Petrol sızıntıları
08:02
and mercuryCıva
199
467000
2000
ve civa hakkında düşünmeye yatkınız.
08:04
and we hearduymak a lot about plasticplastik these daysgünler.
200
469000
2000
Ve plastik hakkında bu günlerde bir çok şey duyuyoruz.
08:06
And all of that stuffşey is really disgustingiğrenç,
201
471000
2000
Ve bütün bu şeyler gerçekten iğrenç
08:08
but what's really insidioussinsi
202
473000
2000
ama asıl sinsi şey
08:10
is the biologicalbiyolojik pollutionkirlilik that happensolur
203
475000
3000
bütün bir ekosistem üzerinde
08:13
because of the magnitudebüyüklük of the shiftskaymalar
204
478000
3000
neden olduğu
08:16
that it causesnedenleri
205
481000
2000
değişikliklerden ötürü
08:18
to entiretüm ecosystemsekosistemler.
206
483000
2000
biyolojik kirliliktir.
08:20
And I'm going to just talk very brieflykısaca
207
485000
2000
Şimdi size kısaca
08:22
about two kindsçeşit of biologicalbiyolojik pollutionkirlilik:
208
487000
3000
iki tür biyolojik kirlilikten bahsedeceğim.
08:25
one is introducedtanıtılan speciesTürler
209
490000
2000
Birincisi yeni türlerin eko sisteme sokulmasından
08:27
and the other is what comesgeliyor from nutrientsbesinler.
210
492000
3000
ikincisi ise gıdalardan kaynaklanan biyolojik kirlilik.
08:30
So this is the infamousrezil
211
495000
2000
İşte burada ünlü
08:32
CaulerpaCaulerpa taxifoliataxifolia,
212
497000
2000
caulerpa taxifolia,
08:34
the so-calledsözde killerkatil algaeyosun.
213
499000
3000
namı diğer katil yosun.
08:37
A bookkitap was writtenyazılı about it.
214
502000
2000
Bunun hakkında bir kitap da yazılmıştı.
08:39
It's a bitbit of an embarrassmentsıkıntı.
215
504000
2000
Biraz utanç verici.
08:41
It was accidentallyyanlışlıkla releasedyayınlandı
216
506000
2000
Monako'daki bir akvaryumdan
08:43
from the aquariumakvaryum in MonacoMonaco,
217
508000
2000
yanlışlıkla salıverildiler.
08:45
it was bredyetiştirilmiş to be coldsoğuk toleranthoşgörülü
218
510000
3000
Soğuğa karşı dayanıklı olması için yetiştirildi,
08:48
to have in peopleshalklar aquariaakvaryumlar.
219
513000
2000
insanların akvaryumunda bulunsun diye.
08:50
It's very prettygüzel,
220
515000
2000
Oldukça hoş
08:52
and it has rapidlyhızla startedbaşladı
221
517000
2000
ve hızla yayılmaya başladı,
08:54
to overgrowsarmak
222
519000
2000
bio çeşitliliği
08:56
the oncebir Zamanlar very richzengin
223
521000
2000
bir zamanlar çok zengin olan
08:58
biodiversitybiyolojik çeşitlilik of the
224
523000
2000
Kuzeybatı Akdeniz'de
09:00
northwesternKuzeybatı MediterraneanMediterranean.
225
525000
2000
aşırı büyümeye başladı.
09:02
I don't know how manyçok of you rememberhatırlamak the moviefilm
226
527000
2000
"The Little Shop of Horros" adlı filmi
09:04
"The Little ShopDükkanı of HorrorsDehşet,"
227
529000
2000
kaçınız hatırlar, bilmiyorum
09:06
but this is the plantbitki of "The Little ShopDükkanı of HorrorsDehşet."
228
531000
3000
ama bu şey tam da o filmdeki canavar bitkidir.
09:09
But, insteadyerine of devouringyiyor the people in the shopDükkan,
229
534000
3000
Fakat dükkandaki insanları yemek yerine
09:12
what it's doing is overgrowingovergrowing
230
537000
2000
yaptığı tek şey büyümek
09:14
and smotheringrüyalar gördüm boğulduğumla
231
539000
2000
ve neredeyse
09:16
virtuallyfiilen all of the bottom-dwellingalt-konut life
232
541000
3000
bütün kuzeybatı Akdeniz'in
09:19
of the entiretüm northwesternKuzeybatı
233
544000
3000
tabanda yaşayan canlılarını
09:22
MediterraneanMediterranean SeaDeniz.
234
547000
2000
boğmaktır.
09:24
We don't know anything that eatsyiyor it,
235
549000
2000
Bunu yiyen hiç bir şey bilmiyoruz.
09:26
we're tryingçalışıyor to do all sortssıralar of geneticsgenetik
236
551000
2000
Bir şey yapılabileceğini bulmak için
09:28
and figureşekil out something that could be donetamam,
237
553000
3000
her türlü genetik şeyler yapıyoruz
09:31
but, as it standsstandları, it's the monstercanavar from hellcehennem,
238
556000
3000
ama şu anda bu kimsenin ne yapacağını bilmediği
09:34
about whichhangi nobodykimse knowsbilir what to do.
239
559000
3000
cehennemden gelen bir canavar.
09:37
Now anotherbir diğeri formform of pollutionkirlilik
240
562000
3000
Şimdi diğer bir kirlilik türü
09:40
that's biologicalbiyolojik pollutionkirlilik
241
565000
2000
bu biyolojik kirlilik
09:42
is what happensolur from excessAŞIRI nutrientsbesinler.
242
567000
2000
aşırı besinlerden kaynaklanır.
09:44
The greenyeşil revolutiondevrim,
243
569000
2000
Yeşil devrim,
09:46
all of this artificialyapay nitrogenazot fertilizergübre, we use too much of it.
244
571000
3000
tüm bu yapay nitrojen gübreler, çok fazlasını kullandık.
09:49
It's subsidizedsübvansiyonlu, whichhangi is one of the reasonsnedenleri we used too much of it.
245
574000
3000
Teşvik edildiler, bu çok fazla kullanmamızın nedenlerinden biri.
09:52
It runskoşar down the riversnehirler,
246
577000
2000
Nehirlere akıyor
09:54
and it feedsbeslemeleri the planktonplankton,
247
579000
2000
ve planktonları besliyor.
09:56
the little microscopicmikroskobik plantbitki cellshücreler
248
581000
2000
kıyısal sulardaki mikroskopik
09:58
in the coastalsahil waterSu.
249
583000
2000
bitki hücreleri.
10:00
But sincedan beri we ateyemek yedi all the oystersistiridye
250
585000
2000
Ama tüm istiridyeleri yediğimiz için
10:02
and we ateyemek yedi all the fishbalık that would eatyemek the planktonplankton,
251
587000
2000
ve plankton ile beslenen tüm balıkları yediğimiz için
10:04
there's nothing to eatyemek the planktonplankton
252
589000
2000
planktonu yiyen hiç bir şey yok.
10:06
and there's more and more of it,
253
591000
2000
Ve daha fazlası çok daha fazlası var.
10:08
so it dieskalıp of oldeski ageyaş,
254
593000
2000
Bu yüzden yaşlılıktan ölüyorlar
10:10
whichhangi is unheardduyulmamış of for planktonplankton.
255
595000
2000
Bu plankton için duyulmamış bir durum.
10:12
And when it dieskalıp, it fallsdüşme to the bottomalt
256
597000
2000
Ve öldüğü zaman dibe çöküyor
10:14
and then it rotsçürür,
257
599000
2000
sonrada çürüyor.
10:16
whichhangi meansanlamına geliyor that bacteriabakteriler breakkırılma it down.
258
601000
2000
Bu bakterilerin onu parçaladığı anlamına geliyor.
10:18
And in the processsüreç
259
603000
2000
Bu işlem sırasında
10:20
they use up all the oxygenoksijen,
260
605000
2000
bütün oksijeni kullanıyorlar.
10:22
and in usingkullanma up all the oxygenoksijen
261
607000
2000
Ve bütün bu oksijenin kullanılmış olması
10:24
they make the environmentçevre utterlytamamen lethalöldürücü
262
609000
2000
bu çevreyi oradan yüzüp uzaklaşamayan
10:26
for anything that can't swimyüzmek away.
263
611000
2000
her şey için ölümcül hale getiriyor.
10:28
So, what we endson up with
264
613000
2000
Ve elimizde kalan şey
10:30
is a microbialmikrobiyal zooHayvanat Bahçesi
265
615000
2000
bakteriler ve denizanaları tarafından
10:32
dominatedhakim by bacteriabakteriler
266
617000
2000
hükmedilen mikrobik bir
10:34
and jellyfishdenizanası, as you see
267
619000
2000
hayvanat bahçesi.
10:36
on the left in frontön of you.
268
621000
2000
Burada sol taraftaki gibi.
10:38
And the only fisheryBalıkçılık left --
269
623000
2000
Ve kalan tek balık çitliği
10:40
and it is a commercialticari fisheryBalıkçılık --
270
625000
2000
ve ticari balık çiftliği,
10:42
is the jellyfishdenizanası fisheryBalıkçılık
271
627000
2000
daha önce karideslerin olduğu yerde
10:44
you see on the right, where there used to be prawnskarides.
272
629000
2000
bir denizanası çifliği.
10:46
Even in NewfoundlandNewfoundland
273
631000
2000
Hatta Newfoundland'da bile
10:48
where we used to catchyakalamak codCOD,
274
633000
2000
bir zamanlar morina yakaladığımız yerde
10:50
we now have a jellyfishdenizanası fisheryBalıkçılık.
275
635000
3000
bile bir denizanası çiftliği var.
10:53
And anotherbir diğeri versionversiyon of this sortçeşit of thing
276
638000
2000
Ve bu şeylerin başka bir türü de
10:55
is what is oftensık sık calleddenilen redkırmızı tidesgelgit
277
640000
2000
kırmızı dalga adını verdiğimiz
10:57
or toxictoksik bloomskütükler.
278
642000
2000
zehirli patlamalar.
10:59
That pictureresim on the left is just staggeringşaşırtıcı to me.
279
644000
3000
Bu resim benim için şok edici.
11:02
I have talkedkonuştuk about it a millionmilyon timeszamanlar,
280
647000
2000
Hakkında milyonlarca kez konuştum
11:04
but it's unbelievableInanılmaz.
281
649000
2000
ama inanılmaz.
11:06
In the upperüst right of that pictureresim on the left
282
651000
2000
Soldaki bu resmin sağ üst köşesinde
11:08
is almostneredeyse the MississippiMississippi DeltaDelta,
283
653000
2000
neredeyse Missisipi Deltası
11:10
and the loweralt left of that pictureresim
284
655000
2000
ve sol altında da
11:12
is the Texas-MexicoTeksas-Meksika bordersınır.
285
657000
2000
Teksas, Meksika sınırı var.
11:14
You're looking at the entiretüm
286
659000
2000
Meksika körfezinin
11:16
northwesternKuzeybatı GulfKörfez of MexicoMeksika;
287
661000
2000
bütün kuzeybatısına bakmaktasınız.
11:18
you're looking at one toxictoksik
288
663000
2000
Baktığınız şey balıkları
11:20
dinoflagellateAteşrengi algler bloomÇiçek açmak that can killöldürmek fishbalık,
289
665000
2000
öldürebilen zehirli bir dinoflagellat patlaması.
11:22
madeyapılmış by that beautifulgüzel little creatureyaratık
290
667000
2000
Sağda görünen bu küçük güzel canlı
11:24
on the loweralt right.
291
669000
2000
tarafından meydana geliyor.
11:26
And in the upperüst right you see this
292
671000
2000
Ve sağ üst köşede
11:28
blacksiyah sortçeşit of cloudbulut
293
673000
2000
bir tür siyah dumanın
11:30
movinghareketli ashorekaraya.
294
675000
2000
sahile doğru ilerlediğini görüyorsunuz.
11:32
That's the sameaynı speciesTürler.
295
677000
2000
Bu aynı tür.
11:34
And as it comesgeliyor to shoreShore and the windrüzgar blowsdarbeler,
296
679000
3000
Sahile yaklaştıkça ve rüzgar estikçe
11:37
and little dropletsdamlacıklar of the waterSu get into the airhava,
297
682000
3000
küçük su damlaları havalanıyor ve
11:40
the emergencyacil Servis roomsOdalar of all the hospitalshastaneler filldoldurmak up
298
685000
3000
Hastanelerin acilleri akut solunum problemleri
11:43
with people with acuteakut respiratorysolunum distresssıkıntı.
299
688000
2000
olan insanlarla doluyor.
11:45
And that's retirementemeklilik homesevler
300
690000
2000
Ve bunlar Florida'nın batısındaki
11:47
on the westbatısında coastsahil of FloridaFlorida.
301
692000
2000
huzurevleri.
11:49
A friendarkadaş and I did this thing in HollywoodHollywood
302
694000
2000
Bir arkadaşımla beraber bu şeyi Hollywood'da yaptık
11:51
we calleddenilen HollywoodHollywood oceanokyanus night,
303
696000
2000
ve adına da Hollywood okyanus gecesi dedik.
11:53
and I was tryingçalışıyor to figureşekil out how to
304
698000
2000
Ve aktörlere durumu nasıl
11:55
explainaçıklamak to actorsaktörler what's going on.
305
700000
2000
açıklayacağımı düşünüyordum.
11:57
And I said,
306
702000
2000
Ve dedim ki
11:59
"So, imaginehayal etmek you're in a moviefilm calleddenilen 'Escape' Kaçış from Malibu'Malibu'
307
704000
3000
" 'Malibu'dan Kaçış' adında bir filmde olduğunuzu düşüsün
12:02
because all the beautifulgüzel people have movedtaşındı
308
707000
2000
çünkü tüm güzel insanlar
12:04
to NorthKuzey DakotaDakota, where it's cleantemiz and safekasa.
309
709000
2000
temiz ve güvenli Kuzey Dakota'da taşındılar.
12:06
And the only people who are left there
310
711000
2000
Ve burada kalan insanlar
12:08
are the people who can't affordparası yetmek
311
713000
3000
sahilden uzaklaşmaya
12:11
to movehareket away from the coastsahil,
312
716000
2000
gücü yetmeyen insanlar
12:13
because the coastsahil, insteadyerine of beingolmak paradisecennet,
313
718000
3000
çünkü sahil cennet bir olmak yerine
12:16
is harmfulzararlı to your healthsağlık."
314
721000
2000
sağlığa zararlı."
12:18
And then this is amazingşaşırtıcı.
315
723000
2000
Bu ise daha da hayret verici.
12:20
It was when I was on holidaytatil last earlyerken autumnSonbahar in FranceFransa.
316
725000
3000
Geçen sonbahar Fransa'da tatilde olduğum zamandı.
12:23
This is from the coastsahil of BrittanyBrittany,
317
728000
2000
Bu, şu yeşil yosunsu balçıkla
12:25
whichhangi is beingolmak envelopedzarflı
318
730000
2000
kaplanmakta olan
12:27
in this greenyeşil, algalyosun slimeBalçık.
319
732000
3000
Brittany kıyısından.
12:30
The reasonneden that it attractedçekti so much attentionDikkat,
320
735000
3000
Bu kadar dikkat çekmesinin sebebi,
12:33
besidesdışında the factgerçek that it's disgustingiğrenç,
321
738000
3000
iğrenç olması dışında,
12:36
is that seadeniz birdskuşlar flyinguçan over it
322
741000
2000
üzerinde uçan deniz kuşları
12:38
are asphyxiatedOksijensiz by the smellkoku and dieölmek,
323
743000
3000
kokudan dolayı boğulup öldüler
12:41
and a farmerçiftçi diedvefat etti of it,
324
746000
2000
ve bir çiftçi bundan öldü.
12:43
and you can imaginehayal etmek the scandalskandal that happenedolmuş.
325
748000
2000
Ortaya çıkan skandalı tahmin edebilirsiniz.
12:45
And so there's this warsavaş
326
750000
2000
Dahası, çiftçiler
12:47
betweenarasında the farmersçiftçiler
327
752000
2000
ve balıkçılar arasındaki
12:49
and the fishermenBalıkçılar about it all,
328
754000
2000
bir savaş da var.
12:51
and the net resultsonuç is that
329
756000
2000
Ve net sonuç
12:53
the beachesSahiller of BrittanyBrittany have to be bulldozedbuldozerle of this stuffşey
330
758000
3000
Brittany'nin sahilleri düzenli olarak
12:56
on a regulardüzenli basistemel.
331
761000
2000
buldozerle bu şeyden temizlenmeli.
12:58
And then, of coursekurs, there's climateiklim changedeğişiklik,
332
763000
2000
Ve tabii bir de iklim değişikliği var
13:00
and we all know about climateiklim changedeğişiklik.
333
765000
2000
ve hepimiz iklim değişikliğini biliyoruz.
13:02
I guesstahmin the iconicikonik figureşekil of it
334
767000
2000
Ve sanırım bunun simgeleşmiş hali
13:04
is the meltingerime of the icebuz
335
769000
2000
kutup denizindeki
13:06
in the ArcticArctic SeaDeniz.
336
771000
2000
buzun erimesi.
13:08
Think about the thousandsbinlerce and thousandsbinlerce of people who diedvefat etti
337
773000
3000
Kuzeybatı Geçidi'ni bulmaya çalışırken ölen binlerce
13:11
tryingçalışıyor to find the NorthwestKuzeybatı PassageGeçiş.
338
776000
3000
ve binlerce insanı düşünün.
13:14
Well, the NorthwestKuzeybatı PassageGeçiş is alreadyzaten there.
339
779000
2000
Şey, Kuzeybatı hala orada.
13:16
I think it's sortçeşit of funnykomik;
340
781000
2000
Düşünüyorum biraz komik
13:18
it's on the SiberianSibirya coastsahil,
341
783000
2000
orada, Siberya sahilinde.
13:20
maybe the RussiansRuslar will chargeşarj etmek tollsgeçiş ücretleri.
342
785000
3000
Belki de Ruslar geçiş için para alacaklar.
13:23
The governmentshükümetler of the worldDünya
343
788000
2000
Dünyanın hükümetleri bu konuyu
13:25
are takingalma this really seriouslycidden mi.
344
790000
2000
çok ciddiye alıyorlar.
13:27
The militaryaskeri of the ArcticArctic nationsmilletler
345
792000
3000
Kutup devletlerinin askeriyeleri
13:30
is takingalma it really seriouslycidden mi.
346
795000
3000
çok ciddiye alıyorlar.
13:33
For all the denialret of climateiklim changedeğişiklik
347
798000
2000
Ve hükümet liderlerinin iklim değişikliğini
13:35
by governmenthükümet leadersliderler,
348
800000
2000
bütün inkarlarına rağmen
13:37
the CIACIA
349
802000
2000
C.I.A. (Merkezi İstihbarat Ajansı)
13:39
and the naviesDeniz Kuvvetleri of NorwayNorveç
350
804000
2000
Norveç donanması
13:41
and the U.S. and CanadaKanada, whateverher neyse
351
806000
3000
ve Birleşik Devletler ve Kanada, her neyse
13:44
are busilybusily thinkingdüşünme about
352
809000
2000
bu kaçınılmazlık karşısında
13:46
how they will securegüvenli theironların territorybölge
353
811000
3000
bölgelerini nasıl güvence altına
13:49
in this inevitabilitykaçınılmazlık
354
814000
3000
alacaklarını düşünmekle
13:52
from theironların pointpuan of viewgörünüm.
355
817000
2000
meşguller.
13:54
And, of coursekurs, ArcticArctic communitiestopluluklar are toasttost.
356
819000
2000
Ve, doğal olarak, kutup toplulukları hikaye.
13:56
The other kindsçeşit of effectsetkileri of climateiklim changedeğişiklik --
357
821000
2000
İklim değişikliğinin diğer etkileri --
13:58
this is coralmercan bleachingağartma. It's a beautifulgüzel pictureresim, right?
358
823000
2000
bu mercanların beyazlaması. Çok güzel bir resim, doğru.
14:00
All that whitebeyaz coralmercan.
359
825000
2000
Tüm bu beyaz mercan.
14:02
ExceptHariç it's supposedsözde to be brownkahverengi.
360
827000
3000
Bir şey hariç: kahverengi olması gerekiyordu.
14:05
What happensolur is that
361
830000
2000
Olan şeyse şu:
14:07
the coralsmercan are a symbiosisSymbiosis,
362
832000
2000
mercanlar bir ortak yaşamdırlar
14:09
and they have these little algalyosun cellshücreler
363
834000
2000
ve içlerinde yaşayan
14:11
that livecanlı insideiçeride them.
364
836000
2000
şu küçük alg hücreleri vardır.
14:13
And the algaeyosun give the coralsmercan sugarşeker,
365
838000
2000
Ve alglar mercana şeker verir,
14:15
and the coralsmercan give the algaeyosun
366
840000
2000
ve mercan da alga
14:17
nutrientsbesinler and protectionkoruma.
367
842000
2000
besin ve korunma sağlar.
14:19
But when it getsalır too hotSıcak,
368
844000
2000
Ama çok sıcak olduğu zaman
14:21
the algaeyosun can't make the sugarşeker.
369
846000
2000
alg şeker yapamaz.
14:23
The coralsmercan say, "You cheatedhile. You didn't payödeme your rentkira."
370
848000
2000
Mercan da. "Beni kandırdın. Kiranı ödemedin" der.
14:25
They kicktekme them out, and then they dieölmek.
371
850000
3000
Onları ve dışarı atarlar, sonra da ölürler.
14:28
Not all of them dieölmek; some of them survivehayatta kalmak,
372
853000
2000
Hepsi ölmez. Bazıları yaşar.
14:30
some more are survivinghayatta kalan,
373
855000
2000
Bazıları yaşamaya devam ediyor
14:32
but it's really badkötü newshaber.
374
857000
2000
ama bu aslında gerçekten kötü haber.
14:34
To try and give you a senseduyu of this,
375
859000
2000
Bunun nasıl bir şey olduğunu
14:36
imaginehayal etmek you go campingkamp in JulyTemmuz
376
861000
3000
Temmuz ayında kampa gittiğinizi düşününün
14:39
somewherebir yerde in EuropeEurope or in NorthKuzey AmericaAmerika,
377
864000
3000
Avrupa'da veya Kuzey Amerika'da bir yere
14:42
and you wakeuyanmak up the nextSonraki morningsabah, and you look around you,
378
867000
2000
ve ertesi sabah uyanıp etrafınıza bakıyorsunuz
14:44
and you see that 80 percentyüzde of the treesağaçlar,
379
869000
2000
ve ağaçların yüzde 80'inin
14:46
as faruzak as you can see,
380
871000
2000
gözün görebildiği yere kadar
14:48
have droppeddüştü theironların leavesyapraklar and are standingayakta there nakedçıplak.
381
873000
3000
yapraklarını düşürmüşler ve orada öyle çıplak olarak duruyorlar.
14:51
And you come home, and you discoverkeşfetmek
382
876000
2000
Ve eve gelip keşfediyorsunuz ki
14:53
that 80 percentyüzde of all the treesağaçlar
383
878000
2000
Avrupa ve Kuzey Amerika'daki
14:55
in NorthKuzey AmericaAmerika and in EuropeEurope
384
880000
2000
ağaçların %80'i
14:57
have droppeddüştü theironların leavesyapraklar.
385
882000
2000
yapraklarını kaybetmişler.
14:59
And then you readokumak in the paperkâğıt a fewaz weekshaftalar latersonra,
386
884000
2000
Ve bir kaç hafta sonra gazete de okuyorsunuz.
15:01
"Oh, by the way, a quarterçeyrek of those diedvefat etti."
387
886000
3000
Oh, bu arada bunların bir çeyreği de öldüler.
15:04
Well, that's what happenedolmuş in the IndianHint OceanOkyanus
388
889000
3000
Hint Okyanusu'nda 1980 El Nino
15:07
duringsırasında the 1998 ElEl NinoNino,
389
892000
2000
sırasında olan şeydi buydu.
15:09
an areaalan vastlyçok greaterbüyük
390
894000
2000
Avrupa ve Kuzey Amerika'dan
15:11
than the sizeboyut of NorthKuzey AmericaAmerika and EuropeEurope,
391
896000
2000
çok daha büyük bir alanda
15:13
when 80 percentyüzde of all the coralsmercan bleachedağartılmış
392
898000
3000
mercanların %80'i beyazladı ve
15:16
and a quarterçeyrek of them diedvefat etti.
393
901000
3000
bunların dörtte biri öldü.
15:19
And then the really scarykorkutucu thing
394
904000
2000
Ve tüm bunların
15:21
about all of this --
395
906000
2000
gerçekte en korkunç yanı,
15:23
the overfishingaşırı avlanma, the pollutionkirlilik and the climateiklim changedeğişiklik --
396
908000
3000
aşırı avlanmai kirlilik ve iklim değişikliği,
15:26
is that eachher thing doesn't happenolmak in a vacuumvakum.
397
911000
3000
bunlardan hiç biri bir boşlukta olmuyor
15:29
But there are these, what we call, positivepozitif feedbacksgeri bildirimler,
398
914000
3000
ama bunlar var, positif geribildirim dediğimiz şeyler.
15:32
the synergiessinerji amongarasında them
399
917000
2000
Aralarında bir sinerji var
15:34
that make the wholebütün vastlyçok greaterbüyük
400
919000
2000
ve bu bütünü parçaların toplamından
15:36
than the sumtoplam of the partsparçalar.
401
921000
2000
çok daha büyük yapıyor.
15:38
And the great scientificilmi challengemeydan okuma
402
923000
3000
Ve benim gibi bu konu üzerine düşünen
15:41
for people like me in thinkingdüşünme about all this,
403
926000
3000
insanlar için en büyük meydan okuma
15:44
is do we know how
404
929000
2000
acaba bu çömlek kırılınca
15:46
to put HumptyHumpty DumptyDumpty back togetherbirlikte again?
405
931000
3000
onu tekrar nasıl bir araya getirceğimizi biliyor muyuz?
15:49
I mean, because we, at this pointpuan, we can protectkorumak it.
406
934000
3000
Çünkü, demek istediğim bu noktada onu koruyabiliriz.
15:52
But what does that mean?
407
937000
2000
Peki ama bu ne demek?
15:54
We really don't know.
408
939000
2000
Aslında bilmiyoruz.
15:57
So what are the oceansokyanuslar going to be like
409
942000
3000
Peki o zaman 20 yada 50 yıl sonra
16:00
in 20 or 50 yearsyıl?
410
945000
3000
okyanuslar nasıl olacak?
16:03
Well, there won'talışkanlık be any fishbalık
411
948000
2000
Şey, hiç balık olmayacak
16:05
exceptdışında for minnowssazan,
412
950000
2000
küçük yem balıkları hariç
16:07
and the waterSu will be prettygüzel dirtykirli,
413
952000
3000
ve su baya kirli olacak
16:10
and all those kindsçeşit of things
414
955000
2000
ve tüm bu tür şeyler,
16:12
and fulltam of mercuryCıva, etcvb., etcvb.
415
957000
3000
ve civa vs. vs. ile dolu olacak.
16:17
And deadölü zonesbölgeleri will get biggerDaha büyük and biggerDaha büyük
416
962000
2000
Ve ölü alanlar büyümeye ve daha büyümeye devam edecek
16:19
and they'llacaklar startbaşlama to mergebirleşmek,
417
964000
2000
ve birleşecekler.
16:21
and we can imaginehayal etmek something like
418
966000
2000
Ve küresel, okyanus kıyılarının
16:23
the dead-zonificationölü-zonification
419
968000
2000
ölüleşmesi
16:25
of the globalglobal, coastalsahil oceanokyanus.
420
970000
3000
gibi bir şey düşünebiliriz.
16:28
Then you sure won'talışkanlık want to eatyemek fishbalık that were raisedkalkık in it,
421
973000
3000
Bundan sonra eminim ki burada yetişen balığı
16:31
because it would be a kindtür of
422
976000
2000
yemek istemeyeceksiniz çünkü
16:33
gastronomicGastronomi RussianRusça rouletteRulet.
423
978000
2000
bu gastronomik bir Rus ruleti olur.
16:35
SometimesBazen you have a toxictoksik bloomÇiçek açmak;
424
980000
2000
Bazen toksik bir patlama olur
16:37
sometimesara sıra you don't.
425
982000
2000
bazen olmaz.
16:39
That doesn't sellsatmak.
426
984000
2000
Bu pek satmaz.
16:41
The really scarykorkutucu things thoughgerçi
427
986000
2000
Ama asıl korkutucu şey
16:43
are the physicalfiziksel, chemicalkimyasal,
428
988000
3000
okyanus ile ilgili fiziksel
16:46
oceanographicoşinografi things that are happeningolay.
429
991000
3000
ve kimyasal şeylerdir.
16:49
As the surfaceyüzey of the oceanokyanus getsalır warmerdaha sıcak,
430
994000
3000
Okyanus'un yüzeyi ısındıkça
16:52
the waterSu is lighterçakmak when it's warmerdaha sıcak,
431
997000
2000
su ısınır ve hafifler
16:54
it becomesolur harderDaha güçlü and harderDaha güçlü
432
999000
2000
ve okyanusun dönmesi
16:56
to turndönüş the oceanokyanus over.
433
1001000
2000
çok daha zor hale gelir.
16:58
We say it becomesolur
434
1003000
2000
Biz buna çok daha katmanlaşmış
17:00
more stronglyşiddetle stratifiedtabakalı.
435
1005000
2000
deriz.
17:02
The consequencesonuç of that is that
436
1007000
2000
Bunun sonucunda ise
17:04
all those nutrientsbesinler
437
1009000
2000
tüm o besinler,
17:06
that fuelyakıt the great anchovetaanchoveta fisheriesBalıkçılık,
438
1011000
3000
muhteşem ançuez çiftliklerini,
17:09
of the sardinessardalya of CaliforniaCalifornia
439
1014000
2000
Kaliforniya'nın sardalyalarını,
17:11
or in PeruPeru or whateverher neyse,
440
1016000
3000
ya da Peru'nun ya herneyse,
17:14
those slowyavaş down
441
1019000
2000
besleyen besinler yavaşlar
17:16
and those fisheriesBalıkçılık collapseçöküş.
442
1021000
2000
ve o balık çiftlikleri çöker.
17:18
And, at the sameaynı time,
443
1023000
2000
Ve aynı zamanda
17:20
waterSu from the surfaceyüzey, whichhangi is richzengin in oxygenoksijen,
444
1025000
3000
yüzeydeki, oksijen bakımından zengin su
17:23
doesn't make it down
445
1028000
3000
aşağıya gidemez
17:27
and the oceanokyanus turnsdönüşler into a desertçöl.
446
1032000
3000
ve okyanus bir çöle döner.
17:30
So the questionsoru is: How are we all
447
1035000
2000
Soru şu: Hepimiz buna
17:32
going to respondyanıtlamak to this?
448
1037000
2000
nasıl cevap vereceğiz?
17:34
And we can do
449
1039000
2000
Ve bunu düzeltmek için
17:36
all sortssıralar of things to fixdüzeltmek it,
450
1041000
2000
her türlü şeyi yapabiliriz
17:38
but in the finalnihai analysisanaliz,
451
1043000
2000
ama eninde sonunda
17:40
the thing we really need to fixdüzeltmek
452
1045000
2000
asıl düzeltmemiz gereken şey
17:42
is ourselveskendimizi.
453
1047000
2000
kendimiziz.
17:44
It's not about the fishbalık; it's not about the pollutionkirlilik;
454
1049000
3000
Bu balık hakkında değil, kirlilik hakkında değil
17:47
it's not about the climateiklim changedeğişiklik.
455
1052000
2000
iklim değişikliği hakkında da değil.
17:49
It's about us
456
1054000
2000
Bu bizimle ilgili,
17:51
and our greedhırs and our need for growthbüyüme
457
1056000
3000
bizimle ve açgözlülüğümüzle ve büyüme ihtiyacımızla
17:54
and our inabilityyetersizlik to imaginehayal etmek a worldDünya
458
1059000
3000
ve şu anda yaşadığımız
17:57
that is differentfarklı from the selfishbencil worldDünya
459
1062000
2000
bencil dünyanın dışında bir dünya
17:59
we livecanlı in todaybugün.
460
1064000
2000
düşünememe eksikliğimizle ilgili.
18:01
So the questionsoru is: Will we respondyanıtlamak to this or not?
461
1066000
3000
Yani soru şu: Buna cevap verecek miyiz vermeyecek miyiz?
18:04
I would say that the futuregelecek of life
462
1069000
2000
Hayatın geleceği
18:06
and the dignityhaysiyet of humaninsan beingsvarlıklar
463
1071000
2000
ve insanlığın itibarı
18:08
dependsbağlıdır on our doing that.
464
1073000
2000
bunu yapmamıza bağlı.
18:10
Thank you. (ApplauseAlkış)
465
1075000
2000
Teşekkür ederim.
Translated by Sinan Taga
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jeremy Jackson - Marine ecologist
A leader in the study of the ecology and evolution of marine organisms, Jeremy Jackson is known for his deep understanding of geological time.

Why you should listen

Jeremy Jackson is the Ritter Professor of Oceanography and Director of the Center for Marine Biodiversity and Conservation at the Scripps Institution of Oceanography. Painting pictures of changing marine environments, particularly coral reefs and the Isthmus of Panama, Jackson's research captures the extreme environmental decline of the oceans that has accelerated in the past 200 years.

Jackson's current work focuses on the future of the world’s oceans, given overfishing, habitat destruction and ocean warming, which have fundamentally changed marine ecosystems and led to "the rise of slime." Although Jackson's work describes grim circumstances, even garnering him the nickname Dr. Doom, he believes that successful management and conservation strategies can renew the ocean’s health.

More profile about the speaker
Jeremy Jackson | Speaker | TED.com