ABOUT THE SPEAKER
Dean Kamen - Inventor
Dean Kamen landed in the limelight with the Segway, but he has been innovating since high school, with more than 150 patents under his belt. Recent projects include portable energy and water purification for the developing world, and a prosthetic arm for maimed soldiers.

Why you should listen

Dean Kamen is an innovator, but not just of things. He hopes to revolutionize attitudes, quality of life, awareness. While an undergraduate, he developed the first portable infusion device, which delivers drug treatments that once required round-the-clock hospital care. And, through his DEKA Research and Development, which he cofounded in 1982, he developed a portable dialysis machine, a vascular stent, and the iBOT -- a motorized wheelchair that climbs stairs (Stephen Colbert took one for a spin).

Yes, he's a college dropout, but he's a huge believer in education, and in 1989 established the nonprofit FIRST (For Inspiration and Recognition of Science and Technology) to inspire teenagers to pursue careers in science. FIRST sponsors lively annual competitions, where students form teams to create the best robot.

His focus now is on off-grid electricity and water purification for developing countries; another recent project, previewed at TED2007, is a prosthetic arm for maimed soldiers (read an update here). He's also working on a power source for the wonderful Think car. And, with more funding in the works, we haven't seen the last of the Segway.

More profile about the speaker
Dean Kamen | Speaker | TED.com
TED2002

Dean Kamen: To invent is to give

Dean Kamen ile icat etmek ve sunmak

Filmed:
801,040 views

Mucit Dean Kamen Segway ve gelecek büyük fikirleri için(taşınabilir enerji ve gelişmekte olan ülkeler için su artırımı)için planlarını açıklıyor.
- Inventor
Dean Kamen landed in the limelight with the Segway, but he has been innovating since high school, with more than 150 patents under his belt. Recent projects include portable energy and water purification for the developing world, and a prosthetic arm for maimed soldiers. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:24
As you pointedişaretlendi out, everyher time you come here, you learnöğrenmek something.
0
0
4000
Sizin de gösterdiğiniz gibi, buraya bir şeyler öğrenmek için geldiniz.
00:28
This morningsabah, the world'sDünyanın en expertsuzmanlar
1
4000
2000
Sanırım, bu sabah,dünya çapında tahminimce üç yada...
00:30
from I guesstahmin threeüç or fourdört differentfarklı companiesşirketler on buildingbina seatsKoltuklar,
2
6000
4000
...dört farklı şirketten konusunda uzman kişiler, nihayet...
00:34
I think concludedsonucuna that ultimatelyen sonunda, the solutionçözüm is, people shouldn'tolmamalı sitoturmak down.
3
10000
5000
...bunu sonlandırdılar, çözümleri insanın oturmaması gerektiği.
00:39
I could have told them that.
4
15000
2000
Bunu onlara bende söyleyebilirdim.
00:41
(LaughterKahkaha)
5
17000
2000
...
00:43
YesterdayDün, the automotiveotomotiv guys gaveverdi us some newyeni insightsanlayışlar.
6
19000
6000
Dün, Otomotiv bize bazı kavrama yetenekleri kazandırdı.
00:49
They pointedişaretlendi out that, I believe it was betweenarasında 30 and 50 yearsyıl from todaybugün,
7
25000
6000
Benim de inandığım bugünden 30 ile 50 yıl arasında...
00:55
they will be steeringyönetim carsarabalar by wiretel,
8
31000
3000
....hiç bir mekanik aksam olmadan otomotivlerin...
00:58
withoutolmadan all that mechanicalmekanik stuffşey.
9
34000
2000
...kablolar ile kontrol edileceğidir.
01:00
(LaughterKahkaha)
10
36000
2000
(Gülüşmeler)
01:02
That's reassuringgüven verici.
11
38000
2000
Bu güven verici.
01:04
(ApplauseAlkış)
12
40000
4000
(Alkış)
01:08
They then pointedişaretlendi out that there'dkırmızı be, sortçeşit of, the other controlskontroller by wiretel,
13
44000
5000
Bu sebeple bir nevi bütün mekanik aksamlardan kurtulmak için...
01:13
to get ridkurtulmuş of all that mechanicalmekanik stuffşey.
14
49000
2000
...diğer kontrollerin de kablo ile olacağını belirtiyorlar.
01:15
That's prettygüzel good, but why not get ridkurtulmuş of the wiresteller?
15
51000
5000
Bu oldukça iyi, fakat neden kablodan da kurtulmuyoruz ?
01:20
Then you don't need anything to controlkontrol the cararaba, exceptdışında thinkingdüşünme about it.
16
56000
4000
Bu şekilde, kontrol etmek için düşünmekten başka bir şeye ihtiyacımız olmaz.
01:28
I would love to talk about the technologyteknoloji,
17
64000
2000
Teknoloji hakkında konuşmayı seviyorum,...
01:30
and sometimebazen, in what's pastgeçmiş the 15 minutesdakika,
18
66000
4000
...ve bazen geçen 15 dakika içinde burada etrafımda ki...
01:34
I'll be happymutlu to talk to all the techno-geekstekno-inekler around here
19
70000
2000
...bütün teknoloji bağımlılarını burada neler olduğuna dair...
01:36
about what's in here.
20
72000
2000
...konuştuğum için mutlu olacağım.
01:40
But if I had one thing to say about this, before we get to first,
21
76000
4000
Fakat,size bunun la ilgili bir şeyler söyleyeceksem, biz ilk olmalıyız,...
01:44
it would be that from the time we startedbaşladı buildingbina this,
22
80000
5000
...Onu yapmaya başladığımız zamanda,...
01:50
the bigbüyük ideaFikir wasn'tdeğildi the technologyteknoloji.
23
86000
2000
...henüz bu büyük fikir bir teknoloji değildi.
01:52
It really was a bigbüyük ideaFikir in technologyteknoloji when we startedbaşladı applyinguygulayarak it
24
88000
3000
IBOT u engelli toplumu için uyguladığımızda...
01:55
in the iBOTiBOT for the disabledengelli communitytoplum.
25
91000
2000
...gerçekten büyük bir teknoloji oldu.
01:57
The bigbüyük ideaFikir here is, I think, a newyeni pieceparça of a solutionçözüm
26
93000
6000
Buradaki büyük fikir ise, Benim için, ...
02:03
to a fairlyoldukça bigbüyük problemsorun in transportationtaşımacılık.
27
99000
4000
...ulaşımda oldukça büyük bir sorunun çözümünü için yeni bir katkı olacak.
02:07
And maybe to put that in perspectiveperspektif: there's so much dataveri on this,
28
103000
5000
Ve belkide bu açıda çok fazla bilgi var,...
02:12
I'll be happymutlu to give it to you in differentfarklı formsformlar.
29
108000
2000
...Size onları farklı şekillerde sunmaktan mutlu olacağım.
02:14
You never know what strikesvurur the fancyfantezi of whomkime,
30
110000
3000
Kimin hayallerine ulaşacağını asla bilemezsiniz,...
02:17
but everybodyherkes is perfectlykusursuzca willingistekli to believe the cararaba changeddeğişmiş the worldDünya.
31
113000
5000
ama ama herkes arabanın dünyayı değiştireceğine inanmaya hazırdır.
02:22
And HenryHenry FordFord, just about 100 yearsyıl agoönce, startedbaşladı crankingmarşlama out ModelModeli TsTS.
32
118000
4000
Henry Ford, Sadece 100 yıl önce T modellerinin motorlarını çalıştırmaya başladı.
02:26
What I don't think mostçoğu people think about
33
122000
2000
Insanların teknolojiyi nasıl uygulacaklarının içeriğiyle...
02:28
is the contextbağlam of how technologyteknoloji is applieduygulamalı.
34
124000
3000
...alakalı bir şey düşünmüyorum.
02:32
For instanceörnek, in that time, 91 percentyüzde of AmericaAmerika
35
128000
3000
Örneğin, O zaman Amerikanın yüzde 91'i....
02:35
livedyaşamış eitherya on farmsçiftlikleri or in smallküçük townskasabalar.
36
131000
3000
...çifliklerde yada küçük kasabalarında yaşıyordu.
02:38
So, the cararaba --
37
134000
3000
Böylece, Araba --...
02:41
the horselessatsız carriagetaşıma that replaceddeğiştirilir the horseat and carriagetaşıma -- was a bigbüyük dealanlaştık mı;
38
137000
4000
...atsız araba olarak at ve at arabasıyla yer değiştirdi -- Çok önemli bir iş;...
02:45
it wentgitti twiceiki defa as fasthızlı as a horseat and carriagetaşıma.
39
141000
2000
... at ve arabasından iki kat hızlı gidiyordu.
02:47
It was halfyarım as long.
40
143000
2000
Onun yarısı kadardı.
02:49
And it was an environmentalçevre improvementgelişme iyilesme duzelme ilerleme, because, for instanceörnek,
41
145000
4000
Ve Çevresel bir gelişimdi, çünkü durmu şöyle hayal edin,...
02:53
in 1903 they outlawedyasadışı horsesatlar and buggiesarabaları in downtownşehir merkezinde ManhattanManhattan,
42
149000
5000
...1903 yılında Manhattan şehir merkezinde at arabaların ve atların girişi yasaktı,...
02:58
because you can imaginehayal etmek what the roadsyollar look like
43
154000
3000
... bir milyon ata sahip olduğunuzda...
03:01
when you have a millionmilyon horsesatlar,
44
157000
3000
...ve milyon tanesinin işeyip diğer şeyleri yaptığında...
03:04
and a millionmilyon of them urinatingidrar and doing other things,
45
160000
4000
...yollarınızın nasıl görüneceğini hayal edin...
03:08
and the typhoidtifo and other problemssorunlar createdoluşturulan were almostneredeyse unimaginabledüşünülemez.
46
164000
6000
... bununla birlikde tifo ve yarattığı diğer sorunlar kesinlikle hayal bile edilemez.
03:14
So the cararaba was the cleantemiz environmentalçevre alternativealternatif to a horseat and buggyböcekli.
47
170000
4000
Yani araba at ve at arabasına temiz çevresel bir alternatif oldu.
03:18
It alsoAyrıca was a way for people to get from theironların farmÇiftlik to a farmÇiftlik,
48
174000
4000
Ayrıca insanlar için kendi çifliklerinden başka birine,..
03:22
or theironların farmÇiftlik to a townkasaba, or from a townkasaba to a cityŞehir.
49
178000
3000
...yada kendi çifliklerinden bir kasabaya veya bir kasabadan büyük bir şehre gitmek için bir araç oldu.
03:25
It all madeyapılmış senseduyu, with 91 percentyüzde of the people livingyaşam there.
50
181000
4000
Bunun orda yaşayan insanlar için anlamı büyük.
03:30
By the 1950s, we startedbaşladı connectingbağlantı all the townskasabalar togetherbirlikte
51
186000
4000
1950'ler ile birçok insanın dünyanın sekizinci harikası olarak...
03:34
with what a lot of people claimİddia is the eighthsekizinci wondermerak etmek of the worldDünya, the highwaykarayolu systemsistem.
52
190000
4000
...öne sürdüğü anayol sistemleri ile şehirleri birbirine bağlamaya başladık.
03:38
And it is certainlykesinlikle a wondermerak etmek.
53
194000
3000
Ve kesinlikle bir harikaydı.
03:41
And by the way, as I take shotsçekim at oldeski technologiesteknolojiler,
54
197000
4000
Yeri gelmişken, Eski teknolojiye ateş ediyorum gibi duruyor,...
03:45
I want to assuresağlamak everybodyherkes, and particularlyözellikle the automotiveotomotiv industrysanayi --
55
201000
4000
Fakat hepinize özellikle otomotiv endüstrisine söz vermek istiyorum.
03:49
who'skim been very supportivedestekleyici of us --
56
205000
2000
Bizim en büyük temsilcimiz kim?
03:51
that I don't think this in any way competesrekabet with airplanesuçaklar, or carsarabalar.
57
207000
7000
Bunun bir şekilde rekabet içinde olduğumuz uçaklar yada otomotivler olduğunu sanmıyorum.
03:59
But think about where the worldDünya is todaybugün.
58
215000
3000
Fakat, Dünyanın bugün nerede olduğunu bir düşünün.
04:03
50 percentyüzde of the globalglobal populationnüfus now liveshayatları in citiesşehirler.
59
219000
3000
Küresel nufusun %50 si bugün şehirlerde yaşıyor.
04:06
That's 3.2 billionmilyar people.
60
222000
3000
Bu ise 3,2 milyar insan demek.
04:10
We'veBiz ettik solvedçözülmüş all the transportationtaşımacılık problemssorunlar
61
226000
2000
Bu güne kadar dünyanın ulaşım ...
04:12
that have changeddeğişmiş the worldDünya to get it to where we are todaybugün.
62
228000
3000
... problemlerinin hep üstesinden geldik.
04:15
500 yearsyıl agoönce, sailingyelkencilik shipsgemiler startedbaşladı gettingalma reliabledürüst enoughyeterli;
63
231000
3000
500 yıl önce , güvenli bir şekilde denizlere açıldık;...
04:18
we foundbulunan a newyeni continentkıta.
64
234000
2000
... ve yeni bir kıta bulduk.
04:20
150 yearsyıl agoönce, locomotiveslokomotifler got efficientverimli enoughyeterli, steambuhar powergüç,
65
236000
4000
150 yıl önce, lokomotiflerin yeterli buhar gücü ile...
04:24
that we turneddönük the continentkıta into a countryülke.
66
240000
3000
... kıtayı bir ülkeye çevirdik.
04:27
Over the last hundredyüz yearsyıl, we startedbaşladı buildingbina carsarabalar,
67
243000
3000
Yüz yılı aşkın bir süredir, arbalar üretmeye, ...
04:30
and then over the 50 yearsyıl we'vebiz ettik connectedbağlı everyher cityŞehir to everyher other cityŞehir
68
246000
3000
...ve 50 yılı aşkın bir süredir, her şehri bir diğeriyle ...
04:33
in an extraordinarilyolağanüstü efficientverimli way,
69
249000
2000
... olağan üstü bir ustalıla bağlamaya başladık...
04:35
and we have a very highyüksek standardstandart of livingyaşam as a consequencesonuç of that.
70
251000
3000
... bunun sonucu olarakta yüksek standartlarda hayatlarımız var.
04:38
But duringsırasında that entiretüm processsüreç, more and more people have been borndoğmuş,
71
254000
5000
Ama bu süreç esnasında daha fazla insan doğuyor,...
04:43
and more and more people are movinghareketli to citiesşehirler.
72
259000
2000
... ve giderek artarak daha fazla insan şehirlere geliyor.
04:45
ChinaÇin aloneyalnız is going to movehareket fourdört to sixaltı hundredyüz millionmilyon people
73
261000
4000
Yalnızca çinde, gelecek on yıl yada yarı zamanında...
04:49
into citiesşehirler in the nextSonraki decadeonyıl and a halfyarım.
74
265000
3000
... dört ile altı milyon insan şehirlere göç edicek.
04:53
And so, nobodykimse, I think, would arguetartışmak that airplanesuçaklar, in the last 50 yearsyıl,
75
269000
6000
Ve hiç kimse bence son 50 yıl içinde ...
04:59
have turneddönük the continentkıta and the countryülke now into a neighborhoodKomşuluk.
76
275000
4000
... kıtaları komşu ülkelere çeviren uçakları tartışmamıştır bile.
05:03
And if you just look at how technologyteknoloji has been applieduygulamalı,
77
279000
2000
Şimdi, sadece teknolojinin nasıl uygulandığına bakarsak, ...
05:05
we'vebiz ettik solvedçözülmüş all the long-rangeuzun mesafe, high-speedyüksek hız, high-volumeyüksek ses,
78
281000
4000
Onun etrafındaki, uzun menzil, yüksek hız , geniş hacim, ....
05:09
large-weightBüyük ağırlıklı problemssorunlar of movinghareketli things around.
79
285000
2000
... fazla ağırlık sorunların hepsini çözeriz.
05:12
NobodyKimse would want to give them up.
80
288000
2000
Ve hiç kimse onlardan vazgeçemez.
05:14
And I certainlykesinlikle wouldn'tolmaz want to give up my airplaneuçak,
81
290000
3000
Bende kesinlikle uçağımdan ,..
05:17
or my helicopterhelikopter, or my HumveeHummer'ı olmayan, or my PorschePorsche.
82
293000
4000
...hummerımdan yada Porschemden vazgeçmek istemem.
05:21
I love them all. I don't keep any of them in my livingyaşam roomoda.
83
297000
3000
Hepsini seviyorum. Hiç birisini oturma odamda saklayamam.
05:24
The factgerçek is, the last milemil is the problemsorun,
84
300000
5000
Durum şudur ki, Son adım bir sorun,...
05:29
and halfyarım the worldDünya now liveshayatları in denseyoğun citiesşehirler.
85
305000
3000
... dünyanın yarısı kalabalık şehirlerde yaşıyor.
05:32
And people spendharcamak, dependingbağlı on who they are,
86
308000
2000
Ve insanlar kim olduklarına bağlı olarak,...
05:34
betweenarasında 90 and 95 percentyüzde of theironların energyenerji gettingalma around on footayak.
87
310000
5000
...enerjilerin yüzde 90 ile 95 ini yürümeye harcıyor.
05:39
I think there's -- I don't know what dataveri would impressetkilemek you,
88
315000
3000
Sizi nasıl bir şey etkiler bilmiyorum ama, ...
05:42
but how about, 43 percentyüzde of the refinedrafine fuelyakıt producedüretilmiş in the worldDünya
89
318000
6000
... dünyada rafine edilmiş petrolun yüzde 43 ünün...
05:48
is consumedtüketilen by carsarabalar in metropolitanbüyükşehir areasalanlar in the UnitedAmerika StatesBirleşik.
90
324000
5000
...Amerikada ki metropollerde ki arabalar tarafından kullanıyor olmasına ne dersiniz.
05:54
ThreeÜç millionmilyon people dieölmek everyher yearyıl in citiesşehirler duenedeniyle to badkötü airhava,
91
330000
5000
Her yıl hava kirliliği yüzünden üç milyon insan ölüyor, ...
05:59
and almostneredeyse all particulateparçacık halinde pollutionkirlilik on this planetgezegen
92
335000
3000
... ve gezegende ki kirliliğin hemen hemen hepsi ...
06:02
is producedüretilmiş by transportationtaşımacılık devicescihazlar, particularlyözellikle sittingoturma in citiesşehirler.
93
338000
5000
... şehirlerde ki araçlar tarafından üretiliyor.
06:07
And again, I say that not to attacksaldırı any industrysanayi,
94
343000
4000
Ve size yeniden hiç bir sanayiye saldırmadığı mı söylüyorum, ...
06:11
I think -- I really do -- I love my airplaneuçak,
95
347000
3000
... bence uçağımı ve otobanda saate 60mil(96 km)...
06:14
and carsarabalar on highwayskarayolları movinghareketli 60 milesmil an hoursaat
96
350000
3000
... hıza çıkan olağanüstü süratli olan...
06:17
are extraordinarilyolağanüstü efficientverimli,
97
353000
2000
...arabalarımıda hem teknik...
06:19
bothher ikisi de from an engineeringmühendislik pointpuan of viewgörünüm,
98
355000
3000
... bir açıdan hemde tüketimsel,...
06:22
an energyenerji consumptiontüketim pointpuan of viewgörünüm, and a utilityyarar pointpuan of viewgörünüm.
99
358000
3000
... ve kullanımsal açıdan seviyorum.
06:25
And we all love our carsarabalar, and I do.
100
361000
3000
Yani hepimiz arabalarımızı severiz.
06:28
The problemsorun is, you get into the cityŞehir and you want to go fourdört blocksbloklar,
101
364000
3000
Sorun şu ki şehrin içinde sıkıştık, ve dört blok öteye ,...
06:32
it's neitherne funeğlence norne de efficientverimli norne de productiveüretken.
102
368000
3000
... gitmek istememiz ne hızlı nede verimli.
06:35
It's not sustainablesürdürülebilir.
103
371000
2000
Bu dayanılmaz.
06:37
If -- in ChinaÇin, in the yearyıl 1998, 417 millionmilyon people used bicyclesbisikletler;
104
373000
6000
Eğer Çin de 1998 yılı olsaydı 417 milyon kişi bisiklet;...
06:43
1.7 millionmilyon people used carsarabalar.
105
379000
3000
...1.7 milyon kişi ise otomotiv kullanırdı.
06:47
If fivebeş percentyüzde of that populationnüfus becameoldu, quotealıntı, middleorta classsınıf,
106
383000
4000
Eğer nüfusun yüzde beşi orta sınıf olsaydı,...
06:51
and wanted to go the way we'vebiz ettik gonegitmiş in the last hundredyüz yearsyıl
107
387000
5000
...ve son yüz yılda geldiğimiz yolu gitmek isteselerdi...
06:56
at the sameaynı time that 50 percentyüzde of theironların populationnüfus are movinghareketli into citiesşehirler
108
392000
3000
...bununla birlikte bu insanlarının şehre gitmek isteyen yarısı...
06:59
of the sizeboyut and densityyoğunluk of ManhattanManhattan, everyher sixaltı weekshaftalar --
109
395000
4000
...her altı haftada Mannhattan nın genişliği ve yoğunluna ulaşırdı.
07:03
it isn't sustainablesürdürülebilir environmentallyçevresel olarak;
110
399000
2000
...Çevresel olarak dayanılmaz olur,...
07:05
it isn't sustainablesürdürülebilir economicallyekonomik biçimde -- there just ain'tdeğil enoughyeterli oilsıvı yağ --
111
401000
4000
...ekonomik olarak da dayanılmaz, yeterli petrol yok.
07:09
and it's not sustainablesürdürülebilir politicallypolitik olarak.
112
405000
2000
Ve politik açıdan da dayanılmaz olurdu.
07:11
I mean, what are we fightingkavga over right now?
113
407000
2000
Demek istediğim, ne için mücadele ediyoruz ?
07:13
We can make it complicatedkarmaşık, but what's the worldDünya fightingkavga over right now?
114
409000
4000
Durumu karmaşıklaştırabiliriz fakat dünya şuan ne için mücadele ediyor?
07:17
So it seemedgibiydi to me that somebodybirisi had to work on that last milemil,
115
413000
7000
Yani bana birinin son mil teknolojisi için çalışması gerektiği gibi geldi,...
07:24
and it was dumbdilsiz luckşans. We were workingçalışma on iBOTsiBOTs,
116
420000
3000
... ve acemi şansına bakın ki ; biz IBOT ların üzerine çalışıyorduk.
07:27
but oncebir Zamanlar we madeyapılmış this, we instantlyanında decidedkarar
117
423000
2000
Önce onu yaptık ve akabinde bunun jet skiler için...
07:29
it could be a great alternativealternatif to jetjet skiskayaklar. You don't need the waterSu.
118
425000
4000
....mükemmel bir alternatif olucağına karar verdik. Suya ihtiyacınız bile olmazdı.
07:33
Or snowmobileskar motosikletleri. You don't need the snowkar.
119
429000
2000
Yada kar araçlarına olabilir. Karada ihtiyacınız yoktu.
07:35
Or skiingkayak yapma. It's just funeğlence, and people love to movehareket around doing funeğlence things.
120
431000
6000
Belki de kayak. Eğlenceden ibaret ve insanlar eğlenmeyi seviyorlar.
07:42
And everyher one of those industriesEndüstriyel, by the way --
121
438000
2000
Ve bu iş kollarından her biri , aklıma gelmişken söyliyeyim...
07:44
just golfgolf cartsarabaları aloneyalnız is a multi-billion-dollarmulti-milyar dolarlık industrysanayi.
122
440000
3000
... yalnızca golf arabası bile milyar dolarlık bir pazardır.
07:47
But ratherdaha doğrusu than go licenselisans this off, whichhangi is what we normallynormalde do,
123
443000
3000
Fakat, sınıflandırmadan ziyade, normalde ne yaptığımızla alakalı...
07:50
it seemedgibiydi to me that if we put all our effortçaba not into the technologyteknoloji,
124
446000
4000
...Bana bütün çabalarımızı teknolojiye değil ama...
07:54
but into an understandinganlayış of a worldDünya that's solvedçözülmüş all its other problemssorunlar,
125
450000
4000
...dünyayı anlamaya ve diğer sorunlarını çözmeye harcıyoruz gibi geldi.
07:58
but has somehowbir şekilde come to acceptkabul etmek that citiesşehirler -- whichhangi,
126
454000
5000
Fakat, Her nasılsa yunan mimarisinden geriye doğru ...
08:03
right back from ancienteski GreeceYunanistan on, were meantdemek to walkyürümek around,
127
459000
3000
... gelen şehirler kabul ediliyor,bunun anlamı...
08:06
citiesşehirler that were architectedmimarisini and builtinşa edilmiş for people --
128
462000
3000
....üzerinde dolaştığımız insanlar için tasarlanan ....
08:09
now have a footprintayak izi that,
129
465000
2000
... ve inşa edilen şehirler, şuan sorunlar içinde.
08:11
while we'vebiz ettik solvedçözülmüş everyher other transportationtaşımacılık problemsorun --
130
467000
2000
Bütün diğer ulaşım sorunları çözüğümüz süre içinde ...
08:13
and it's like Moore'sMoore'un lawhukuk.
131
469000
2000
....Sorun Moore yasası gibi hep ikiye katlanıyor.
08:15
I mean, look at the time it tookaldı to crossçapraz a continentkıta in a ConestogaConestoga wagonyük vagonu,
132
471000
5000
Demek istediğim, Önceden kıtayı tren ve ...
08:20
then on a railroaddemiryolu, then an airplaneuçak.
133
476000
3000
....uçaktan ziyade atlı bir arabanın içinde geçerlerdi.
08:23
EveryHer other formform of transportation'sulaşım en been improvedgelişmiş.
134
479000
3000
Şimdi diğer ulaşım şekilleri gelişiyor.
08:27
In 5,000 yearsyıl, we'vebiz ettik gonegitmiş backwardsgeriye doğru in gettingalma around citiesşehirler.
135
483000
4000
5,000 yılda şehirlerde geçmişe doğru gidiyoruz.
08:31
They'veOnlar ettik gottenkazanılmış biggerDaha büyük; they're spreadYAYILMIŞ out.
136
487000
3000
Onlar daha da büyüyor ve genişliyor.
08:34
The mostçoğu expensivepahalı realgerçek estatearazi on this planetgezegen in everyher cityŞehir --
137
490000
5000
Gezegendeki her şehirden birçok değerli gayrimenkul de...
08:39
WilshireWilshire BoulevardBoulevard, or FifthBeşinci AvenueAvenue, or TokyoTokyo, or ParisParis --
138
495000
4000
... örneğin, Wilshire Bulvarı, 5. Cadde,Tokyo yada Paris gibi...
08:43
the mostçoğu expensivepahalı realgerçek estatearazi is theironların downtownsdowntowns.
139
499000
3000
...en pahalıları da şehir merkezlerinde olan gayrimenkuller .
08:46
65 percentyüzde of the landmasskara parçası of our citiesşehirler are parkedpark carsarabalar.
140
502000
4000
Ama dünya üzerinde ki en büyük yirmi şehirde .
08:50
The 20 largesten büyük citiesşehirler in the worldDünya.
141
506000
2000
Alanların yüzde 65 i park yeri olarak kullanılıyor.
08:52
So you wondermerak etmek, what if citiesşehirler could give to theironların pedestriansyayalar
142
508000
5000
Şimdi merak ettiniz , ya şehirler yayalara verilseydi ...
08:57
what we take for grantedverilmiş as we now go betweenarasında citiesşehirler?
143
513000
4000
... şehir içinde giderken neyi olağan karşılarız?
09:01
What if you could make them funeğlence, attractiveçekici, cleantemiz,
144
517000
4000
Ya yaşam alanımızı eğlenceli, cazip, temiz...
09:05
environmentallyçevresel olarak friendlyarkadaş canlısı?
145
521000
2000
... ve çevre dostu yaparsak ?
09:09
What if it would make it a little bitbit more palatablelezzetli
146
525000
3000
Ya biz onu bu şeye izin vererek daha hoşa gidicek...
09:12
to have accesserişim viaüzerinden this, as that last linkbağlantı to masskitle transittransit,
147
528000
6000
... şekilde düzenlersek, toplu taşımaya son bir katkı olarak,...
09:18
to get out to your carsarabalar so we can all livecanlı in the suburbsbanliyöler
148
534000
3000
... arabalarımızı yollardan çekip banliyölerde yaşayıp...
09:21
and use our carsarabalar the way we want,
149
537000
2000
...arabalarımız isteğimiz yolda kullanabilirsek,...
09:23
and then have our citiesşehirler energizedenerji verilmiş again?
150
539000
4000
...belki bu yolla şehirlerimiz yeniden hareketlenebilir?
09:28
We thought it would be really neattemiz to do that,
151
544000
2000
Gerçekten düzeltilebiğini sandığımız,...
09:30
and one of the problemssorunlar we really were worriedendişeli about
152
546000
2000
... ve üzerine kafa yorduğumuz sorunlardan biri...
09:32
is: how do we get legalyasal on the sidewalkkaldırım?
153
548000
3000
... yaya kaldırımı üzerinde kullanımının nasıl serbest olabileceğiydi...
09:35
Because technicallyteknik olarak I've got motorsmotorlar; I've got wheelstekerlekler -- I'm a motormotor vehiclearaç.
154
551000
4000
...çünkü teknik olarak motorum ve tekerlerim var.
09:39
I don't look like a motormotor vehiclearaç.
155
555000
2000
Ben motorlu bir taşıtım ama öyle gözükmüyorum.
09:41
I have the sameaynı footprintayak izi as a pedestrianyaya;
156
557000
2000
Yaya kadar yer kaplıyorum.
09:43
I have the sameaynı uniquebenzersiz capabilitykabiliyet
157
559000
4000
Kalabalık alanı diğer yayalarla paylaşabilmek için ...
09:47
to dealanlaştık mı with other pedestriansyayalar in a crowdedkalabalık spaceuzay.
158
563000
2000
...yeterli kabiliyete sahibim.
09:49
I tookaldı this down to GroundZemin ZeroSıfır,
159
565000
2000
Sıfır bölgesine gittim ve,...
09:51
and knockedçaldı my way throughvasitasiyla crowdskalabalıklar for an hoursaat.
160
567000
3000
... bir saat boyunca önümdeki kalabalığa çarptım durdum.
09:54
I'm a pedestrianyaya. But the lawhukuk typicallytipik lagsgecikme technologyteknoloji by a generationnesil or two,
161
570000
5000
Ben bir yayayım ama kanun genellikle kanunlar teknolojiden...
09:59
and if we get told we don't belongait on the sidewalkkaldırım, we have two choicesseçimler.
162
575000
6000
... bir yada iki nesil geride kalır, eğer onun kaldırımlara uygun olmadığını söylüyorsak,iki tane seçeneğimiz var.
10:05
We're a recreationaleğlence vehiclearaç that doesn't really mattermadde,
163
581000
2000
Eğlenceli bir araç olması geçekten önemli değil, ...
10:07
and I don't spendharcamak my time doing that kindtür of stuffşey.
164
583000
5000
... ve zamanımı sevimli olmasına harcamıyorum.
10:12
Or maybe we should be out in the streetsokak
165
588000
2000
Yada belkide biz yollarda Greyhound marka ...
10:14
in frontön of a GreyhoundTazı busotobüs or a vehiclearaç.
166
590000
3000
...bir otobüsün veya bir taşıtın önünde olmalıyız.
10:18
We'veBiz ettik been so concernedilgili about that,
167
594000
2000
Bu konuyla alakalı olarak ...
10:20
we wentgitti to the PostmasterPosta yöneticisi GeneralGenel of the UnitedAmerika StatesBirleşik,
168
596000
2000
...daha önceden tanımadığımız ,...
10:22
as the first personkişi we ever showedgösterdi on the outsidedışında,
169
598000
3000
... ABD posta bakanına gittik ...
10:25
and said, "Put your people on it. EverybodyHerkes trustströstler theironların postmanpostacı.
170
601000
4000
...ve ona insanlara sorabilceğini,''herkesin postacısına güvendiğini'...
10:29
And they belongait on the sidewalkskaldırımlar, and they'llacaklar use it seriouslycidden mi."
171
605000
5000
...postacıların kaldırımlara ait olduğunu ve onu ciddi bir şekilde kullandıklarını''söyledik.
10:34
He agreedkabul. We wentgitti to a numbernumara of policepolis departmentsbölümler
172
610000
3000
Buna katıldı. Emniyetten arka sokaklarda 70 poundluk...
10:37
that want theironların policepolis officersgörevlileri back in the neighborhoodKomşuluk
173
613000
2000
...malzemelerle gezen polis memurlarına gittik.
10:39
on the beatdövmek, carryingtaşıma 70 poundspound of stuffşey. They love it.
174
615000
4000
Onlar bunu seviyorlar.
10:43
And I can't believe a policemanpolis is going to give themselveskendilerini a ticketbilet.
175
619000
4000
Ve bir polis memurun kendilerine ceza yazmasına inanamadım.
10:47
(LaughterKahkaha)
176
623000
3000
(Gülüşmeler)
10:50
So we'vebiz ettik been workingçalışma really, really hardzor,
177
626000
2000
Yani, biz gerçekten çok sıkı çalışıyoruz,...
10:52
but we knewbiliyordum that the technologyteknoloji would not be as hardzor to developgeliştirmek
178
628000
3000
...fakat neyin önemli olduğunu ve teknolojiye nasıl uygulancağı...
10:55
as an attitudetutum about what's importantönemli, and how to applyuygulamak the technologyteknoloji.
179
631000
5000
... konusunda gelişimin zor olmadığını biliyoruz.
11:00
We wentgitti out and we foundbulunan some visionarydüşsel people
180
636000
3000
Dışarı çıktık yeterli bütçeyle bize bunları...
11:03
with enoughyeterli moneypara to let us designdizayn and buildinşa etmek these things,
181
639000
5000
...tasarlayayıp yapabilicek birkaç kişi bulduk,...
11:08
and in hopefullyinşallah enoughyeterli time to get them acceptedkabul edilmiş.
182
644000
4000
...ve kabul etmelerini umarak biraz zaman verdik .
11:12
So, I'm happymutlu, really, I am happymutlu to talk about this technologyteknoloji as much as you want.
183
648000
5000
Ben gerçekten mutluyum, bu konu hakkında sizin isteğiniz üzere konuşmak beni mutlu ediyor.
11:17
And yes, it's really funeğlence, and yes, you should all go out and try it.
184
653000
4000
Ve o gerçekten eğlenceli, onla dışarı çıkıp mutlaka denemelisiniz.
11:21
But if I could asksormak you to do one thing,
185
657000
2000
Fakat, Size yapcağınız bir şey sorarsam, ...
11:23
it's not to think about it as a pieceparça of technologyteknoloji,
186
659000
2000
...sorum teknolojinin bir bölümüyle alakalı olmayacak,...
11:25
but just imaginehayal etmek that, althougholmasına rağmen we all understandanlama somehowbir şekilde
187
661000
4000
...sadece hepmizin saatte 60mil (96km)...
11:29
that it's reasonablemakul that we use our 4,000-pound-pound machinemakine,
188
665000
4000
...hızla giden 4,000 pound değerinde sizi gitmek...
11:33
whichhangi can go 60 milesmil an hoursaat,
189
669000
2000
... istedğiniz her yere götürebilcek akla yatkın...
11:35
that can bringgetirmek you everywhereher yerde you want to go,
190
671000
2000
... bir makineden anladığınız neyse, hayal edin...
11:37
and somehowbir şekilde it's alsoAyrıca what we used for the last milemil,
191
673000
6000
... ve ayrıca bir şekilde de son mil hareketi içinde kullandğımızı,...
11:43
and it's brokenkırık, and it doesn't work.
192
679000
3000
... ama bozulduğunu ve çalışmadığını.
11:46
One of the more excitingheyecan verici things that occurredoluştu to us
193
682000
3000
Heyecan verici şeylerden biride Californiyada...
11:49
about why it mightbelki get acceptedkabul edilmiş, happenedolmuş out here in CaliforniaCalifornia.
194
685000
5000
...buranın dışında onun neden kabul edilebilir olucağını aklıma getirmemiz oldu.
11:54
A fewaz weekshaftalar agoönce, after we launchedbaşlattı it,
195
690000
2000
Onu yaptıktan birkaç hafta sonra, ...
11:56
we were here with a newshaber crewmürettebat on VeniceVenedik BeachBeach, zippingsıkıştırma up and back,
196
692000
5000
... biz yeni bir ekiple burada Venedik Plajındaydık, heyecanladık,durulduk,...
12:01
and he's marvelingmarveling at the technologyteknoloji,
197
697000
2000
...ve o teknolojiye hayret ediyordu,...
12:03
and meanwhileo esnada bicyclesbisikletler are zippingsıkıştırma by,
198
699000
2000
...bu sırada bisikletler teşvik etti,...
12:05
and skateboarderskaykaycılar are zippingsıkıştırma by,
199
701000
2000
... kaykaylar teşvik etti,...
12:07
and a little oldeski ladybayan -- I mean, if you lookedbaktı in the dictionarysözlük,
200
703000
4000
... ve küçük yaşlı bir hanımefendi, Ne kastettiğimi sözlüğe bakarsanız görebilirsiniz,...
12:11
a little oldeski ladybayan -- camegeldi by me --
201
707000
3000
... ve küçük tatlı hanfendi bana yaklaştı,...
12:14
and now that I'm on this, I'm the heightyükseklik of a normalnormal adultyetişkin now --
202
710000
4000
... o an ben bunun üzerindeyim, normal uzunlukta ve yetişkinim,...
12:18
and she just stopsdurak, and the camerakamera is there, and she looksgörünüyor up at me
203
714000
6000
... bir an durdu, kamerada oradaydı ve kafasını kaldırıp bana baktı...
12:24
and saysdiyor, "Can I try that?"
204
720000
3000
... ve ''Deneyebilirmiyim?'' dedi.
12:27
And what was I -- you know, how are you going to say anything?
205
723000
3000
Ben öylece kalakaldım, Bilirsiniz bir şey söyleyemezken nasıl olursunuz ?
12:30
And so I said, "Sure."
206
726000
2000
Ve '' Elbette'' diye cevapladım.
12:32
So I get off, and she getsalır on, and with a little bitbit of the usualolağan, ahAh,
207
728000
6000
Akabinde,Ben indim ve o bindi bu biraz sıra dışıydı,...
12:38
then she turnsdönüşler around, and she goesgider about 20 feetayaklar,
208
734000
5000
...Sonrasında kendi etrafında döndü ve 6 metre kadar gitti,...
12:43
and she turnsdönüşler back around, and she's all smilesgülümsüyor.
209
739000
3000
...sonra geri döndü bütün gücüyle gülüyordu.
12:46
And she comesgeliyor back to me and she stopsdurak, and she saysdiyor,
210
742000
6000
...geri geldi durdu ve bütün gülümsemesiyle bana dediki,...
12:52
"FinallySon olarak, they madeyapılmış something for us."
211
748000
4000
...''Sonunda bizim içinde bir şey yaptılar.''
12:56
And the camerakamera is looking down at her.
212
752000
2000
Kamera aşşağıya doğru ona bakıyordu.
12:58
I'm thinkingdüşünme, "WowVay canına, that was great --
213
754000
2000
Düşündüm ki'' Vay canına bu müthiş birşey...
13:00
(LaughterKahkaha)
214
756000
1000
(Gülüşmeler)
13:01
-- please ladybayan, don't say anotherbir diğeri wordsözcük."
215
757000
2000
... lütfen hanımefendi, başka bir şey demeyin.''
13:03
(LaughterKahkaha)
216
759000
3000
(Gülüşmeler)
13:06
And the camerakamera is down at her,
217
762000
2000
Kamera onu çekiyordu,...
13:08
and this guy has to put the microphonemikrofon in her faceyüz,
218
764000
2000
... ve mikrofonu ona doğru tutan çocuk ,...
13:10
said, "What do you mean by that?"
219
766000
2000
... ''Bu ne anlama geliyor?'' diye sordu.
13:12
And I figuredanladım, "It's all over now,"
220
768000
2000
Meseleyi o an çözdüm''İşte şimdi tamamlanmıştı,''
13:14
and she looksgörünüyor up and she saysdiyor, "Well,"
221
770000
4000
Sonrasında kafasını kaldırdı ve ''İyiydi'' dedi''...
13:18
she's still watchingseyretme these guys go; she saysdiyor, "I can't ridebinmek a bikebisiklet," no,
222
774000
3000
...Bize bakmaya devam etti ve ekledi ''Ben motora binemem''...
13:21
she saysdiyor, "I can't use a skateboardkaykay, and I've never used rollerrulman bladesbıçaklar,"
223
777000
4000
...hayır,'' Kaykayda kullanamam, ve asla paten de sürmedim.''...
13:25
she knewbiliyordum them by nameisim;
224
781000
2000
...onları isimleriyle biliyordu;...
13:27
she saysdiyor, "And it's been 50 yearsyıl sincedan beri I roderode a bicyclebisiklet."
225
783000
3000
...ve devam etti'' En son bisiklete binmemim üzerinden 50 yıl geçti ''.
13:30
Then she looksgörünüyor up, she's looking up, and she saysdiyor,
226
786000
4000
Sonrasında dik durmaya çalışarak,...
13:34
"And I'm 81 yearsyıl oldeski, and I don't drivesürücü a cararaba anymoreartık.
227
790000
4000
...81 yaşımdayım ve o kadar fazla araba kullanmadım,...
13:38
I still have to get to the storemağaza, and I can't carrytaşımak a lot of things."
228
794000
4000
... hala markete gidiyor ve birçok şey taşıyorum.''dedi.
13:42
And it suddenlyaniden occurredoluştu to me, that amongarasında my manyçok fearsendişe,
229
798000
4000
Bu bana aniden bununda benim korkum olduğunu...
13:46
were not just that the bureaucracybürokrasi and the regulatorsdüzenleyiciler
230
802000
3000
...henüz bürokrasinin, düzenleyicin ...
13:49
and the legislatorsmilletvekilleri mightbelki not get it --
231
805000
3000
...ve yetkililerin ona izin vermediğini hatırladım,...
13:52
it was that, fundamentallyesasen, you believe there's pressurebasınç amongarasında the people
232
808000
5000
....aslında, insanların arasında kaldırımların...
13:57
not to invadesaldırmak the mostçoğu preciousdeğerli little bitbit of spaceuzay left,
233
813000
3000
dışında kalan değerli alanları işgal etmemeleri için...
14:00
the sidewalkskaldırımlar in these citiesşehirler.
234
816000
2000
... baskı olduğuna inanırsınız.
14:02
When you look at the 36 inchesinç of legalyasal requirementgereklilik for sidewalkkaldırım,
235
818000
4000
36 inç lik(91 cm) standart uzunlukda ki bir kaldırıma baktığımızda...
14:06
then the eightsekiz footayak for the parkedpark cararaba, then the threeüç lanesşerit,
236
822000
3000
...orada 8 ayak boyunda araba park yeri ve paraler ...
14:09
and then the other eightsekiz feetayaklar -- it's --
237
825000
2000
...üç çizgi ve onun gibi olan bütününün...
14:11
that little pieceparça is all that's there.
238
827000
4000
...küçük parçalarını görürüz.
14:15
But she looksgörünüyor up and saysdiyor this,
239
831000
2000
Bana baktı bunları söyledi...
14:17
and it occursoluşur to me, well, kidsçocuklar aren'tdeğil going to mindus these things,
240
833000
2000
... ve aklıma geldi, cocuklar bu işe kafa yormuyordu,...
14:19
and they don't voteoy, and business people and then younggenç adultsyetişkinler
241
835000
4000
...oyda vermiyorlar. İş adamları ...
14:23
aren'tdeğil going to mindus these things -- they're prettygüzel coolgüzel --
242
839000
2000
...ayrıca genç yetişkinlerde oldukça ilgisizdi...
14:25
so I guesstahmin subliminallysubliminally I was worriedendişeli
243
841000
2000
....bu nedenle sanırım bilinçaltımda...
14:27
that it's the olderdaha eski populationnüfus that's going to worryendişelenmek.
244
843000
3000
...endişem yaşlı nüfusun bunla ilgili olmasıydı.
14:30
So, havingsahip olan seengörüldü this, and havingsahip olan worriedendişeli about it for eightsekiz yearsyıl,
245
846000
5000
Yani, bunu sekiz yıldır görüyor ve üzerine kafa yoruyordum,...
14:35
the first thing I do is pickalmak up my phonetelefon and asksormak our marketingpazarlama and regulatorydüzenleyici guys,
246
851000
4000
...bende bir gün telefonumu çıkartım ilk iş olarak bizim pazarlama ve düzenleme ile uğraşan çocukları çağırdım...
14:39
call AARPAARP, get an appointmentrandevu right away.
247
855000
3000
... ve hemen AARP'i dearayıp bir randevu aldım.
14:42
We'veBiz ettik got to showgöstermek them this thing.
248
858000
2000
Onlara bunun gösterdik.
14:44
And they tookaldı it to WashingtonWashington; they showedgösterdi them;
249
860000
3000
Ve onlarda onu Washingtona götürdü, ve oradakilere...
14:47
and they're going to be involvedilgili now,
250
863000
2000
...gösterdi,onlarda en son bıraktığımda onu kurcalıyorlardı,...
14:49
watchingseyretme how these things get absorbedemilir in a numbernumara of citiesşehirler,
251
865000
4000
....şuan Atlanta gibi şehirlere nasıl nasıl duracağını gözlemliyorlar,...
14:53
like AtlantaAtlanta, where we're doing trialsdenemeler to see if it really can, in factgerçek,
252
869000
4000
Aslında bizde şehirm merkezlerinde yenilenebilir enerjiyle...
14:57
help re-energizeyeniden enerji theironların downtownşehir merkezinde.
253
873000
3000
... çalışabilmesi için denemeler yapıyoruz.
15:00
(ApplauseAlkış)
254
876000
7000
(Alkış)
15:07
The bottomalt linehat is, whetherolup olmadığını you believe the UnitedAmerika NationsMilletler,
255
883000
5000
Asıl nokta,Amerika Birleşik Devletine yada herhangi bir,...
15:12
or any of the other think tankstanklar --
256
888000
2000
... düşünce kuruluşuna inanıp inanmasınızda...
15:14
in the nextSonraki 20 yearsyıl, all humaninsan populationnüfus growthbüyüme on this planetgezegen
257
890000
4000
...gelecek yirmi yıl içinde gezegende büyüyen....
15:18
will be in citiesşehirler.
258
894000
2000
....tüm insan nufusu şehirlerde olucak.
15:20
In AsiaAsya aloneyalnız, it will be over a billionmilyar people.
259
896000
3000
Yalnızca Asyada, bir milyondan fazla insan.
15:23
They learnedbilgili to startbaşlama with cellhücre phonestelefonlar.
260
899000
4000
Cep telefonları ile öğrenmeye başladı.
15:27
They didn't have to take the 100-year-yıl tripgezi we tookaldı.
261
903000
3000
Yüz yıl süren bir yolculuk gerekmiyor.
15:30
They startbaşlama at the topüst of the technologyteknoloji foodGıda chainzincir.
262
906000
3000
Teknoloji zincirinde başta olmayı başardılar.
15:33
We'veBiz ettik got to startbaşlama buildingbina citiesşehirler and humaninsan environmentsortamları
263
909000
3000
150 poundluk(70kg) bir kişinin zengin yeşil bir alanda,...
15:36
where a 150-pound-pound personkişi can go a coupleçift of milesmil
264
912000
3000
...birkaç mil boyunca bunu yapmak için ...
15:39
in a denseyoğun, richzengin, green-spaceyeşil alan environmentçevre,
265
915000
3000
...4000 poundluk(190kg)bir makinesi olmadan...
15:42
withoutolmadan beingolmak in a 4,000-pound-pound machinemakine to do it.
266
918000
4000
...gidebilmesi için şehirler ve yaşam ortamları inşa etmeye başlamalıyız.
15:46
CarsArabalar were not meantdemek for parallelparalel parkingotopark;
267
922000
3000
Arabalar yan yana park edilmek için değil;...
15:49
they're wonderfulolağanüstü machinesmakineler to go betweenarasında citiesşehirler, but just think about it:
268
925000
4000
...şehirler arasından yolculuk yapmak için mükemmel araçlardır:...
15:53
we'vebiz ettik solvedçözülmüş all the long-rangeuzun mesafe, high-speedyüksek hız problemssorunlar.
269
929000
5000
...yalnızca şunu düşünün uzun menzil, yüksek hız sorunlarının hepsini çözüyoruz.
15:58
The GreeksYunanlılar wentgitti from the theatertiyatro of DionysusDionysos to the ParthenonParthenon Tapınağı in theironların sandalssandalet.
270
934000
5000
Yunanlar Dionysus'un tiyatrosundan Parthenona sandaletleriyle yürürdü.
16:03
You do it in your sneakersSpor ayakkabı.
271
939000
2000
Size ise spor ayakkabılarınızla yapıyorsunuz.
16:05
Not much has changeddeğişmiş.
272
941000
2000
Fazla bir değişiklik yok.
16:07
If this thing goesgider only threeüç timeszamanlar as fasthızlı as walkingyürüme -- threeüç timeszamanlar --
273
943000
5000
Eğer bu şey yürüyüşünüzden üç kat hızlı olsa...
16:12
a 30-minute-dakika walkyürümek becomesolur 10 minutesdakika.
274
948000
2000
...30 dakikalık bir yürüyüş 10 dakika olur.
16:14
Your choiceseçim, when livingyaşam in a cityŞehir, if it's now 10 minutesdakika --
275
950000
5000
Seçim sizin, Şehirde yaşarken, Eğer şimdi 10 dakika ise...
16:19
because at 30 minutesdakika you want an alternativealternatif, whetherolup olmadığını it's a busotobüs, a traintren --
276
955000
4000
...bir otobüs ve trene 30 dakikada alternatif isteyip istemediğinizle alakalı.
16:23
we'vebiz ettik got to buildinşa etmek an infrastructurealtyapı -- a lightışık raildemiryolu --
277
959000
2000
Alyapı inşa edebiliyoruz, hafif raylı sistem...
16:25
or you're going to keep parkingotopark those carsarabalar.
278
961000
2000
...yada arabaları park halinde tutabileceğiniz yerler.
16:27
But if you could put a pintoplu iğne in mostçoğu citiesşehirler,
279
963000
3000
Fakat, şehirlierin büyük kısmını hareket edilemez hale sokarsanız,...
16:30
and imaginehayal etmek how faruzak you could, if you had the time, walkyürümek in one half-houryarım saat, it's the cityŞehir.
280
966000
6000
....yarım saatlik yürüşüş mesafesinde birbirnize nasılda uzak kalırcağınızı hayal etsenize.
16:36
If you could make it funeğlence, and make it eightsekiz or 10 minutesdakika,
281
972000
2000
Bunu daha eğlenceli bir yolla ve 8 yada 1o dakikada yaparsanız,...
16:38
you can't find your cararaba, un-parkun parkı your cararaba, movehareket your cararaba,
282
974000
3000
...arabanızı bulamazsınız,çıkartıp gittikden sonra,...
16:41
re-parkYeniden parkı your cararaba and go somewherebir yerde;
283
977000
2000
... yeniden park eder ve başka bir yere gidersiniz;...
16:43
you can't get to a cabtaksi or a subwaymetro.
284
979000
3000
...metroya yada taksiye binemezsiniz.
16:46
We could changedeğişiklik the way people allocateayırmak theironların resourceskaynaklar,
285
982000
3000
İnsanların kaynaklarının dağıtımını,...
16:49
the way this planetgezegen useskullanımları its energyenerji,
286
985000
3000
...gezegenin kendi enerjisini kullanarak daha eğlelenceli...
16:52
make it more funeğlence.
287
988000
2000
...bir yolla değiştirebiliriz.
16:54
And we're hopingumut to some extentderece historytarih will say we were right.
288
990000
4000
Ve tarih süreci içinde haklı olucağımızın söylenmesini umuyoruz.
16:59
That's SegwaySegway. This is a StirlingStirling cycledevir enginemotor;
289
995000
3000
Bu Segway, Sterling çevirimli motor;...
17:02
this had been confusedŞaşkın by a lot of things we're doing.
290
998000
4000
...yaptığım birçok şey ile gelişti.
17:06
This little beastcanavar, right now, is producingüreten a fewaz hundredyüz wattswatt of electricityelektrik.
291
1002000
5000
Bu küçük hayvan, şuanda birkaç walt elektirik üretiyor.
17:11
Yes, it could be attachedekli to this,
292
1007000
2000
Ve buna bağlı,...
17:13
and yes, on a kilogramkilogram of propanepropan,
293
1009000
3000
...ve sadece bir kilogram propanda,...
17:16
you could drivesürücü from NewYeni YorkYork to BostonBoston if you so chooseseçmek.
294
1012000
5000
....istediğiniz taktirde, New York tan Bostona sürebilirsiniz.
17:21
PerhapsBelki de more interestingilginç about this little enginemotor is it'llolacak burnyanmak any fuelyakıt,
295
1017000
4000
Belkide daha ilginç olanı bu küçük motorun hiç bir yakıt yakmıyor oluşudur,...
17:25
because some of you mightbelki be skepticalşüpheci
296
1021000
2000
... bazılarımızın bırakacağı etkiler...
17:27
about the capabilitykabiliyet of this to have an impactdarbe,
297
1023000
4000
... üzerini kuşkuları var...
17:31
where mostçoğu of the worldDünya you can't simplybasitçe plugfiş into your 120-volt-volt outletçıkış.
298
1027000
4000
...dünyanın çoğunda 120 volt elektriği kolayca şarj edemezsiniz.
17:35
We'veBiz ettik been workingçalışma on this,
299
1031000
2000
Bunun üstüne de çalışıyoruz,...
17:37
actuallyaslında, as an alternativealternatif energyenerji sourcekaynak,
300
1033000
2000
...aslında,Johson&Johson ile ibot ta kullanmak için...
17:39
startingbaşlangıç way back with JohnsonJohnson & JohnsonJohnson, to runkoş an iBOTiBOT,
301
1035000
2000
... alternatif enerji kaynakları araştırması başladı...
17:41
because the besten iyi batteriespiller you could get --
302
1037000
4000
... çünkü elde edebileceğiniz en iyi piller...
17:45
10 watt-hoursWatt-saat perbaşına kilogramkilogram in leadöncülük etmek,
303
1041000
2000
...her bir kg kurşunda saate 10 volt...
17:47
20 watt-hoursWatt-saat perbaşına kilogramkilogram nickel-cadmiumnikel-kadmiyum,
304
1043000
2000
...her bir kg nikel-cadmiumda saate 20 volt...
17:49
40 watt-hoursWatt-saat perbaşına kilogramkilogram in nickel-metalNikel-Metal hydridehidrit,
305
1045000
2000
...her bir kg nikel-metal hidritte saatte 40 volt...
17:51
60 watt-hoursWatt-saat perbaşına kilogramkilogram in lithiumlityum,
306
1047000
3000
...her bir kg lityum da saatte 60 volttur.
17:54
8,750 watt-hoursWatt-saat of energyenerji in everyher kilogramkilogram of propanepropan or gasolinebenzin --
307
1050000
5000
Propan ve benzinin her bir kg da ise 8,760 volttur.
17:59
whichhangi is why nobodykimse drivessürücüler electricelektrik carsarabalar.
308
1055000
2000
Buda neden elektrikli arabaların tercih edilmediğinin nedeni.
18:01
But, in any eventolay, if you can burnyanmak it with the sameaynı efficiencyverim --
309
1057000
6000
Fakat,herhangi bir şekilde aynı verimlilikte yapabilirseniz...
18:07
because it's externaldış combustionyanma -- as your kitchenmutfak stovesoba, fırın, ocak,
310
1063000
3000
...çünkü o mutfaktaki fırınınız gibi dıştan yanmalı bir motordur,...
18:10
if you can burnyanmak any fuelyakıt, it turnsdönüşler out to be prettygüzel neattemiz.
311
1066000
3000
...eğer yakıt yakmazsanız, oldukça temiz olur.
18:13
It makesmarkaları just enoughyeterli electricityelektrik to, for instanceörnek, do this,
312
1069000
3000
Bunu sağlamak için dünyanın gecenin yaşadığı...
18:16
whichhangi at night is enoughyeterli electricityelektrik, in the restdinlenme of the worldDünya,
313
1072000
3000
...zamanda ki dolaşan elektrik yeterli olur,...
18:19
as MrBay. HollyHolly -- DrDr. HollyHolly -- pointedişaretlendi out,
314
1075000
3000
...buda Dr.Holly'nin yada Bay. Holly ininde belirtiği gibi...
18:22
can runkoş computersbilgisayarlar and a lightışık bulbampul.
315
1078000
3000
...bir bilgisayar yada ampulü çalıştırabilir.
18:25
But more interestinglyilginç biçimde, the thermodynamicstermodinamik of this say,
316
1081000
4000
Fakat, daha ilginci, termodinamiğin söylediği,...
18:29
you're never going to get more than 20 percentyüzde efficiencyverim.
317
1085000
3000
...asla yüzde yirmiden fazla bir randıman sağlayamayacağınız.
18:32
It doesn't mattermadde much -- it saysdiyor if you get 200 wattswatt of electricityelektrik,
318
1088000
3000
Bu çokta önemli değil, farz edilen eğer 200 volt,...
18:35
you'llEğer olacak get 700 or 800 wattswatt of heatsıcaklık.
319
1091000
3000
... elektriği sağlarsanız ısısının 700 yada 800 volt unu elde edersiniz.
18:38
If you wanted to boilkaynama waterSu and re-condenseyeniden yoğunlaşsa it at a rateoran of 10 gallonsgalon an hoursaat,
320
1094000
5000
Sıvıyı kaynatıp yeniden yoğunlaştırmak isterseniz, saatte 10 galon(45lt) azalır.
18:43
it takes about 25, a little over 25.3 kilowattkilovat --
321
1099000
3000
Buda gidebilmek için yaklaşık 25 yada...
18:46
25,000 wattswatt of continuoussürekli powergüç -- to do it.
322
1102000
4000
... küsuratıyla 25.3 kilovolt enerji demektir.
18:50
That's so much energyenerji, you couldn'tcould affordparası yetmek to desalinatetuzunu almak
323
1106000
2000
Bu çok fazla enerji ,Bununla tuzdan arındırma...
18:52
or cleantemiz waterSu in this countryülke that way.
324
1108000
2000
...yada bu ülkedeki gibi temiz suyu sağlamayazdınız.
18:54
CertainlyKesinlikle, in the restdinlenme of the worldDünya, your choiceseçim is to devastatemahvetmek the placeyer,
325
1110000
4000
Kesinlikle, seçiminiz dünyanın geri kalan kısmında yakılıp ısıya dönüşebilecek...
18:58
turningdöndürme everything that will burnyanmak into heatsıcaklık, or drinkiçki the waterSu that's availablemevcut.
326
1114000
5000
...her şeyi yakmak yada suyu mümkün olduğunca içilebilir yapmak olacak.
19:03
The numbernumara one causesebeb olmak of deathölüm on this planetgezegen amongarasında humansinsanlar is badkötü waterSu.
327
1119000
4000
Gezegende ki ölüm sebepleri arasında birinci sırada kirli su vardır.
19:07
DependingBağlı olarak on whosekimin numberssayılar you believe,
328
1123000
2000
Durum kimin rakamlarına inanacağınıza göre değişir ama...
19:09
it's betweenarasında 60 and 85,000 people perbaşına day.
329
1125000
3000
...rakam günde 60 ile 85.000 insan arasındadır.
19:12
We don't need sophisticatedsofistike heartkalp transplantsnakli around the worldDünya.
330
1128000
3000
Kalp nakliyle ilgili bilgili olmaya ihtiyacımız yok.
19:15
We need waterSu.
331
1131000
2000
Suya ihtiyacımız var.
19:17
And womenkadınlar shouldn'tolmamalı have to spendharcamak fourdört hourssaatler a day looking for it,
332
1133000
3000
Kadınlar zamanlarını ya suyun peşinde...
19:20
or watchingseyretme theironların kidsçocuklar dieölmek.
333
1136000
2000
...yada çocuklarının ölümünü izlemek için harcıyorlar.
19:22
We figuredanladım out how to put a vapor-compressionbuhar sıkıştırmalı distillerdamıtıcı on this thing,
334
1138000
3000
Elektriğin küçük bir kısmını kullanmakta ziyade...
19:25
with a counter-flowkarşı-akım heatsıcaklık exchangerdeğiştirici to take the wasteatık heatsıcaklık,
335
1141000
3000
...artık ısıyı kullanmak buhar sıkıştırma yönteminin...
19:28
then usingkullanma a little bitbit of the electricityelektrik controlkontrol that processsüreç,
336
1144000
4000
...nasıl kullanacağımızı anladık.
19:32
and for 450 wattswatt, whichhangi is a little more than halfyarım of its wasteatık heatsıcaklık,
337
1148000
6000
Onu soğutacak hiçbir şey olmadan...
19:38
it will make 10 gallonsgalon an hoursaat of distilleddamıtık waterSu
338
1154000
2000
...10 galon da(45lt) artık ısının yarısından biraz fazlası...
19:40
from anything that comesgeliyor into it to coolgüzel it.
339
1156000
2000
...450 volt elektriğe eşittir.
19:42
So if we put this boxkutu on here in a fewaz yearsyıl,
340
1158000
3000
Yani eğer bir kaç yıl içinde ona yatırım yaparsak,...
19:45
could we have a solutionçözüm to transportationtaşımacılık, electricityelektrik,
341
1161000
6000
...60 poundluk(27kg) bir paketle...
19:51
and communicationiletişim, and maybe drinkableiçilebilir waterSu
342
1167000
4000
... ulaşım, elektrik, iletişim, belkide içilebilir su ...
19:55
in a sustainablesürdürülebilir packagepaket that weighsağırlığındadır 60 poundspound?
343
1171000
4000
... için bir çözümümüz olabilir mi?
19:59
I don't know, but we'lliyi try it.
344
1175000
2000
Bilmiyorum fakat, kesinlikle deneyeceğiz.
20:01
I better shutkapamak up.
345
1177000
2000
Şimdi sussam daha iyi.
20:03
(ApplauseAlkış)
346
1179000
10000
(Alkış)
Translated by Göksel Gürsoy
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dean Kamen - Inventor
Dean Kamen landed in the limelight with the Segway, but he has been innovating since high school, with more than 150 patents under his belt. Recent projects include portable energy and water purification for the developing world, and a prosthetic arm for maimed soldiers.

Why you should listen

Dean Kamen is an innovator, but not just of things. He hopes to revolutionize attitudes, quality of life, awareness. While an undergraduate, he developed the first portable infusion device, which delivers drug treatments that once required round-the-clock hospital care. And, through his DEKA Research and Development, which he cofounded in 1982, he developed a portable dialysis machine, a vascular stent, and the iBOT -- a motorized wheelchair that climbs stairs (Stephen Colbert took one for a spin).

Yes, he's a college dropout, but he's a huge believer in education, and in 1989 established the nonprofit FIRST (For Inspiration and Recognition of Science and Technology) to inspire teenagers to pursue careers in science. FIRST sponsors lively annual competitions, where students form teams to create the best robot.

His focus now is on off-grid electricity and water purification for developing countries; another recent project, previewed at TED2007, is a prosthetic arm for maimed soldiers (read an update here). He's also working on a power source for the wonderful Think car. And, with more funding in the works, we haven't seen the last of the Segway.

More profile about the speaker
Dean Kamen | Speaker | TED.com