ABOUT THE SPEAKER
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes.

Why you should listen

One of our most important living philosophers, Dan Dennett is best known for his provocative and controversial arguments that human consciousness and free will are the result of physical processes in the brain. He argues that the brain's computational circuitry fools us into thinking we know more than we do, and that what we call consciousness — isn't. His 2003 book "Freedom Evolves" explores how our brains evolved to give us -- and only us -- the kind of freedom that matters, while 2006's "Breaking the Spell" examines belief through the lens of biology.

This mind-shifting perspective on the mind itself has distinguished Dennett's career as a philosopher and cognitive scientist. And while the philosophy community has never quite known what to make of Dennett (he defies easy categorization, and refuses to affiliate himself with accepted schools of thought), his computational approach to understanding the brain has made him, as Edge's John Brockman writes, “the philosopher of choice of the AI community.”

“It's tempting to say that Dennett has never met a robot he didn't like, and that what he likes most about them is that they are philosophical experiments,” Harry Blume wrote in the Atlantic Monthly in 1998. “To the question of whether machines can attain high-order intelligence, Dennett makes this provocative answer: ‘The best reason for believing that robots might some day become conscious is that we human beings are conscious, and we are a sort of robot ourselves.'"

In recent years, Dennett has become outspoken in his atheism, and his 2006 book Breaking the Spell calls for religion to be studied through the scientific lens of evolutionary biology. Dennett regards religion as a natural -- rather than supernatural -- phenomenon, and urges schools to break the taboo against empirical examination of religion. He argues that religion's influence over human behavior is precisely what makes gaining a rational understanding of it so necessary: “If we don't understand religion, we're going to miss our chance to improve the world in the 21st century.”

Dennett's landmark books include The Mind's I, co-edited with Douglas Hofstaedter, Consciousness Explained, and Darwin's Dangerous Idea. Read an excerpt from his 2013 book, Intuition Pumps, in the Guardian >>

More profile about the speaker
Dan Dennett | Speaker | TED.com
TED2006

Dan Dennett: Let's teach religion -- all religion -- in schools

Dan Dennet'in Rick Warren'a cevabı

Filmed:
3,728,395 views

Filozof Dan Dennett dinlerin -bütün dinlerin- okullarda öğretilmesini ve böylelikle onları bir doğa olayı gibi değerlendirebilmemizi istiyor. Sonra da Maksatlı Yaşam'ın ahlaklı olmak için, evrimi inkâr etmek gerektiği yönündeki iddiasını ele alıyor.
- Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:26
It's wonderfulolağanüstü to be back.
0
1000
3000
Tekrar burada olmak harika.
00:29
I love this wonderfulolağanüstü gatheringtoplama.
1
4000
3000
Bu harika toplantıya bayılıyorum.
00:32
And you mustşart be wonderingmerak ediyor, "What on EarthDünya?
2
7000
2000
Diyeceksiniz ki: "Bu da ne?!
00:34
Have they put up the wrongyanlış slidekaymak?"
3
9000
2000
"Yanlış slaytı mı koydular?"
00:36
No, no.
4
11000
2000
Hayır, hayır.
00:38
Look at this magnificentmuhteşem beastcanavar and asksormak the questionsoru -- who designedtasarlanmış it?
5
13000
7000
Şu muhteşem yaratığa bir bakın ve şu soruyu sorun: Bunu kim tasarladı?
00:45
This is TEDTED.
6
20000
2000
Burası TED:
00:47
This is TechnologyTeknoloji, EntertainmentEğlence, DesignTasarım and there's a dairysüt cowinek.
7
22000
7000
Teknoloji, Eğlence ve Tasarım. Ve bu da bir süt ineği.
00:54
It's a quiteoldukça wonderfullyharika designedtasarlanmış animalhayvan.
8
29000
4000
Bu epeyi iyi tasarlanmış bir hayvan.
00:58
And I was thinkingdüşünme, how do I introducetakdim etmek this?
9
33000
2000
Bunu nasıl takdim edebilirim, diyordum.
01:00
And I thought, well, maybe that oldeski doggereldoggerel by JoyceJoyce KilmerKilmer,
10
35000
5000
Belki Joyce Kilmer'in karaladığı o eski şiirle sunarım, dedim.
01:05
you know: "PoemsŞiirler are madeyapılmış by foolsAptallar like me,
11
40000
2000
"Şiirleri, benim gibi ahmaklar yapar.
01:07
but only God can make a treeağaç."
12
42000
2000
Ama bir ağacı ancak Tanrı yapar."
01:09
And you mightbelki say, "Well, God designedtasarlanmış the cowinek."
13
44000
3000
Diyebilirsiniz ki, "İneği Tanrı tasarladı."
01:12
But, of coursekurs, God got a lot of help.
14
47000
3000
Ama elbette Tanrı epey yardım aldı.
01:16
This is the ancestoratası of cattlesığırlar.
15
51000
3000
Bu büyükbaş hayvanların atası.
01:19
This is the OryxAfrika antilobu.
16
54000
2000
Bu Afrika antilopu.
01:21
And it was designedtasarlanmış by naturaldoğal selectionseçim,
17
56000
2000
Ve doğal seçilim tarafından tasarlandı--
01:23
the processsüreç of naturaldoğal selectionseçim, over manyçok millionsmilyonlarca of yearsyıl.
18
58000
4000
Milyonlarca yıl süren doğal seçilim süreciyle.
01:27
And then it becameoldu domesticatedEvcil thousandsbinlerce of yearsyıl agoönce.
19
62000
5000
Sonra, binlerce yıl önce evcilleştirildi.
01:32
And humaninsan beingsvarlıklar becameoldu its stewardsstewardlar,
20
67000
5000
Ve insanlar bu hayvanın kâhyası konumuna geldiler,
01:37
and, withoutolmadan even knowingbilme what they were doing,
21
72000
2000
ve ne yaptıklarını bile bilmeden,
01:39
they graduallykademeli olarak redesignedYeniden tasarlanan it and redesignedYeniden tasarlanan it and redesignedYeniden tasarlanan it.
22
74000
4000
onu zaman içinde yeniden ve yeniden tasarladılar.
01:43
And then, more recentlyson günlerde, they really beganbaşladı
23
78000
3000
Ve daha yakın zamanda, bir tür...
01:46
to do sortçeşit of reverseters engineeringmühendislik on this beastcanavar
24
81000
3000
tümden gelim yöntemiyle, bu yaratığın
01:49
and figureşekil out just what the partsparçalar were, how they workedişlenmiş
25
84000
3000
parçalarının neler olduğunu, nasıl işlediğini,
01:52
and how they mightbelki be optimizedoptimize -- how they mightbelki be madeyapılmış better.
26
87000
4000
ve bunların en iyi hâle nasıl getirilebileceğini incelemeye başladılar.
01:57
Now why am I talkingkonuşma about cowsinekler?
27
92000
3000
Şimdi ben niye ineklerden bahsediyorum?
02:01
Because I want to say that much the sameaynı thing is truedoğru of religionsdinler.
28
96000
4000
Çünkü, aynı şeylerin dinler için de geçerli olduğunu söylemek istiyorum.
02:06
ReligionsDinler are naturaldoğal phenomenafenomenler.
29
101000
3000
Dinler, doğa olaylarıdır.
02:09
They're just as naturaldoğal as cowsinekler.
30
104000
2000
İnekler kadar doğaldırlar.
02:11
They have evolvedgelişti over millenniabin yıl.
31
106000
4000
Binlerce yıl içinde evrildiler.
02:15
They have a biologicalbiyolojik basebaz, just like the OryxAfrika antilobu.
32
110000
5000
Biyolojik temelleri vardır-- tıpkı Afrika antilopu gibi.
02:20
They have becomeolmak domesticatedEvcil, and humaninsan beingsvarlıklar
33
115000
3000
Evcilleştirildiler ve insanlar
02:23
have been redesigningyeniden tasarlama theironların religionsdinler for thousandsbinlerce of yearsyıl.
34
118000
5000
dinleri, binlerce yıldır yeniden tasarlıyorlar.
02:29
This is TEDTED, and I want to talk about designdizayn.
35
124000
4000
Burası TED ve ben tasarımdan bahsetmek istiyorum.
02:33
Because what I've been doing for the last fourdört yearsyıl,
36
128000
2000
Çünkü son dört senedir,
02:36
really sincedan beri the first time you saw me -- some of you saw me at TEDTED
37
131000
2000
beni ilk gördüğünüzden beri -bazılarınız beni TED'de,
02:38
when I was talkingkonuşma about religiondin, and in the last fourdört yearsyıl
38
133000
4000
dinden bahsederken gördü- dört senedir,
02:42
I've been workingçalışma just about non-stopkesintisiz on this topickonu.
39
137000
3000
neredeyse hiç durmadan bu konu üzerinde çalışıyorum.
02:45
And you mightbelki say it's about the reverseters engineeringmühendislik of religionsdinler.
40
140000
5000
Buna, dinlerin, tümden gelimle incelenmesi, diyebiliriz.
02:51
Now that very ideaFikir, I think, strikesvurur terrorterör in manyçok people,
41
146000
6000
Daha bu düşünce bile, sanırım, birçok insanı
02:57
or angeröfke, or anxietyanksiyete of one sortçeşit or anotherbir diğeri.
42
152000
5000
korkutuyor veya sinirlendiriyor.
03:02
And that is the spellbüyü that I want to breakkırılma.
43
157000
3000
Ben işte bu tılsımı bozmak istiyorum.
03:05
I want to say, no, religionsdinler are an importantönemli naturaldoğal phenomenonfenomen.
44
160000
4000
Demek istiyorum ki: "Hayır, dinler önemli bir doğa olayıdır.
03:09
We should studyders çalışma them with the sameaynı intensityyoğunluk
45
164000
3000
"Ve onları, diğer önemli doğa olaylarını
03:12
that we studyders çalışma all the other importantönemli naturaldoğal phenomenafenomenler,
46
167000
3000
"incelediğimiz ciddiyetle incelemeliyiz."
03:15
like globalglobal warmingısınma, as we heardduymuş so eloquentlyikna edici last night from AlAl GoreGore.
47
170000
4000
Örneğin, dün akşam Al Gore'dan dinlediğimiz küresel ısınma.
03:19
Today'sBugünün religionsdinler are brilliantlyışıl ışıl designedtasarlanmış -- brilliantlyışıl ışıl designedtasarlanmış.
48
174000
5000
Günümüzdeki dinler mükemmelen tasarlanmışlardır-- mükemmelen.
03:24
They're immenselyson derece powerfulgüçlü socialsosyal institutionskurumlar
49
179000
4000
Son derece güçlü sosyal kurumlardır,
03:28
and manyçok of theironların featuresÖzellikler can be tracedtakip back to earlierdaha erken featuresÖzellikler
50
183000
6000
ve özelliklerinin bir çoğu, önceki özelliklerine dayandırılabilir
03:34
that we can really make senseduyu of by reverseters engineeringmühendislik.
51
189000
4000
ve bunları da en iyi, tümden gelimle anlayabiliriz.
03:39
And, as with the cowinek, there's a mixturekarışım of evolutionaryevrimsel designdizayn,
52
194000
5000
İnekte olduğu gibi, burada da evrimsel tasarım, yani...
03:44
designedtasarlanmış by naturaldoğal selectionseçim itselfkendisi, and intelligentakıllı designdizayn --
53
199000
5000
doğal seçilim tarafından tasarlanma ile; akıllı tasarımın, yani...
03:49
more or lessaz intelligentakıllı designdizayn -- and redesignedYeniden tasarlanan by humaninsan beingsvarlıklar
54
204000
4000
insanlar tarafından, az çok akıllıca yeniden tasarlanmanın
03:53
who are tryingçalışıyor to redesignyeniden tasarlamak theironların religionsdinler.
55
208000
4000
karışımı söz konusu.
03:58
You don't do bookkitap talksgörüşmeler at TEDTED, but I'm going to have just one slidekaymak
56
213000
5000
TED'de kitap tanıtımı olmaz; ama ben kitabımla ilgili
04:03
about my bookkitap, because there is one messagemesaj in it
57
218000
4000
tek bir slayt göstereceğim, çünkü bu grubun
04:07
whichhangi I think this groupgrup really needsihtiyaçlar to hearduymak.
58
222000
3000
duyması gereken bir mesaj içeriyor.
04:10
And I would be very interestedilgili to get your responsesyanıt-e doğru to this.
59
225000
4000
Ve buna ne diyeceğinizi merak ediyorum.
04:15
It's the one policypolitika proposalöneri that I make in the bookkitap,
60
230000
4000
Kitabımdaki önerilerimden birisinden bahsedeceğim--
04:19
at this time when I claimİddia not to know enoughyeterli about religiondin
61
234000
4000
şimdilik, din hakkında, başka bir öneri yapacak kadar
04:23
to know what other policypolitika proposalsöneriler to make.
62
238000
2000
çok şey bilmiyorum.
04:25
And it's one that echoesyankıları remarksAçıklamalar that you've heardduymuş alreadyzaten todaybugün.
63
240000
5000
Bu öneri, bugün duyduğunuz başka fikirlere benziyor.
04:30
Here'sİşte my proposalöneri.
64
245000
2000
Önerim şu:
04:32
I'm going to just take a coupleçift of minutesdakika to explainaçıklamak it --
65
247000
2000
Bir iki dakikada açıklayacağım.
04:34
educationEğitim in worldDünya religionsdinler, on worldDünya religionsdinler, for all of our childrençocuklar in primarybirincil schoolokul,
66
249000
7000
İlkokul, orta okul, devlet okulları ile özel okullarda ve evde eğitim gören
04:41
in highyüksek schoolokul, in publichalka açık schoolsokullar, in privateözel schoolsokullar and in home schoolingeğitim.
67
256000
4000
bütün çocuklara Dünya dinleri eğitimi.
04:46
So what I'm proposingöneren is,
68
261000
2000
Önerim şu:
04:48
just as we requiregerektirir readingokuma, writingyazı, arithmeticaritmetik, AmericanAmerikan historytarih,
69
263000
6000
Okumayı, yazmayı, aritmetiği, Amerikan tarihini
04:54
so we should have a curriculumMüfredat on factsGerçekler
70
269000
4000
nasıl zorunlu kılıyorsak, Dünya dinleriyle ilgili
04:58
about all the religionsdinler of the worldDünya --
71
273000
2000
verileri içeren bir müfredatımız olmalı--
05:00
about theironların historytarih, about theironların creedsdinden, about theironların textsmetinler,
72
275000
6000
tarihleri, inanç sistemleri, metinleri,
05:06
theironların musicmüzik, theironların symbolismssymbolisms, theironların prohibitionsyasaklar, theironların requirementsGereksinimler.
73
281000
4000
müzikleri, sembolleri, yasakları, şartları.
05:11
And this should be presentedsunulan factuallyolgusal, straightforwardlydelikanlı,
74
286000
5000
Bunlar verilere dayanarak, açıkça,
05:16
with no particularbelirli spinçevirmek, to all of the childrençocuklar in the countryülke.
75
291000
6000
hiç saptırılmadan ülkedeki her çocuğa öğretilmeli.
05:23
And as long as you teachöğretmek them that,
76
298000
3000
Ve çocuklara bunları öğrettiğiniz sürece,
05:26
you can teachöğretmek them anything elsebaşka you like.
77
301000
3000
başka ne isterseniz öğretebilirsiniz.
05:29
That, I think, is maximalmaksimal tolerancehata payı for religiousdini freedomözgürlük.
78
304000
5000
Bence, inanç özgürlüğüne en fazla böyle müsamaha edilir.
05:34
As long as you informbilgi vermek your childrençocuklar about other religionsdinler,
79
309000
5000
Çocuklarınızı diğer dinler hakkında da eğittiğiniz sürece
05:39
then you mayMayıs ayı -- and as earlyerken as you like and whateverher neyse you like --
80
314000
3000
onlara istediğiniz yaşta,
05:42
teachöğretmek them whateverher neyse creedCreed you want them to learnöğrenmek.
81
317000
3000
istediğiniz inanç sistemini öğretebilirsiniz.
05:45
But alsoAyrıca let them know about other religionsdinler.
82
320000
3000
Ama onları diğer dinlerden de haberdar edin.
05:48
Now why do I say that?
83
323000
3000
Niye böyle söylüyorum?
05:52
Because democracydemokrasi dependsbağlıdır on an informedbilgili citizenshipvatandaşlık.
84
327000
6000
Çünkü demokrasiler bilgili yurttaşlığa dayanır.
05:59
InformedBilgili consentrazı olmak is the very bedrockana kaya
85
334000
3000
Bilgili olarak gösterilen rıza,
06:02
of our understandinganlayış of democracydemokrasi.
86
337000
3000
demokrasi anlayışımızın temelidir.
06:06
MisinformedYanlış bilgi consentrazı olmak is not worthdeğer it.
87
341000
4000
Yanlış bilgilendirmeyle alınan rıza kıymetsizdir.
06:10
It's like a coinmadeni para flipfiske; it doesn't countsaymak really.
88
345000
3000
Yazı tura atmak gibi-- hiçbir değeri yok.
06:13
DemocracyDemokrasi dependsbağlıdır on informedbilgili consentrazı olmak.
89
348000
3000
Demokrasi, bilgiliyken gösterilen rızaya dayanır.
06:16
This is the way we treattedavi etmek people as responsiblesorumluluk sahibi adultsyetişkinler.
90
351000
4000
Sorumlu yetişkenlere böyle davranılır.
06:20
Now, childrençocuklar belowaltında the ageyaş of consentrazı olmak are a specialözel casedurum.
91
355000
8000
Henüz reşit olmayan çocuklar özel bir durum teşkil ediyor.
06:30
I'm going to use a wordsözcük that PastorPapaz RickRick just used --
92
365000
6000
Rahip Rick'in kullandığı bir kelimeyi kullanacağım:
06:36
parentsebeveyn are stewardsstewardlar of theironların childrençocuklar.
93
371000
2000
Ebeveynler, çocuklarının kâhyalarıdır.
06:38
They don't ownkendi them.
94
373000
3000
Onların sahipleri değildirler.
06:41
You can't ownkendi your childrençocuklar.
95
376000
2000
Çocuğunuzun sahibi olamazsınız.
06:43
You have a responsibilitysorumluluk to the worldDünya,
96
378000
3000
Dünyaya, ülkeye, onlara karşı
06:46
to the statebelirtmek, bildirmek, to them, to take carebakım of them right.
97
381000
5000
onlara iyi bakmakla mükellefsiniz.
06:52
You mayMayıs ayı teachöğretmek them whateverher neyse creedCreed you think is mostçoğu importantönemli,
98
387000
6000
Onlara, en çok hangi inanç sistemini önemsiyorsanız onu öğretebilirsiniz,
06:58
but I say you have a responsibilitysorumluluk to let them be informedbilgili
99
393000
5000
ama, diyorum ki, onları diğer inanç sistemlerinden
07:03
about all the other creedsdinden in the worldDünya, too.
100
398000
4000
haberdar etmekle de mükellefsiniz.
07:07
The reasonneden I've takenalınmış this time is I've been fascinatedbüyülenmiş to hearduymak
101
402000
4000
Buna bu kadar zaman ayırdım çünkü
07:11
some of the reactionsreaksiyonları to this.
102
406000
2000
beni hayrete düşüren tepkiler aldım.
07:14
One reviewergözden geçiren for a RomanRoma CatholicKatolik newspapergazete calleddenilen it "totalitariantotaliter."
103
409000
7000
Katolik bir gazetenin eleştirmeni, önerime "totaliter" dedi.
07:21
It strikesvurur me as practicallypratikte libertarianözgürlükçü.
104
416000
4000
Ben ise gerçekten özgürlükçü olduğunu düşünüyorum.
07:26
Is it totalitariantotaliter to requiregerektirir readingokuma, writingyazı and arithmeticaritmetik?
105
421000
3000
Okuma, yazma ve aritmetiği zorunlu kılmak totaliterlik mi?
07:29
I don't think so.
106
424000
2000
Sanmıyorum.
07:31
All I'm sayingsöz is -- factsGerçekler. FactsGerçekler only.
107
426000
4000
Tek söylediğim-- veriler. Sadece veriler.
07:35
No valuesdeğerler, just factsGerçekler about all the world'sDünyanın en religionsdinler.
108
430000
5000
Değerler değil; Dünya dinleriyle ilgili veriler.
07:41
AnotherBaşka bir reviewergözden geçiren calleddenilen it "hilariousneşeli."
109
436000
3000
Bir başka eleştirmen "gülünç" dedi.
07:44
Well, I'm really botheredrahatsız by the factgerçek
110
439000
4000
Açıkçası bunu herhangi bir kimsenin
07:48
that anybodykimse would think that was hilariousneşeli.
111
443000
3000
gülünç bulması beni rahatsız ediyor.
07:51
It seemsgörünüyor to me to be suchböyle a plausiblemakul,
112
446000
3000
Ben bunu, mevcut demokrasi ilkelerimizin
07:55
naturaldoğal extensionuzantı of the democraticdemokratik principlesprensipler we alreadyzaten have,
113
450000
4000
olağan, doğal bir uzantısı gibi görüyorum
07:59
that I'm shockedşok to think anybodykimse would find that just ridiculousgülünç.
114
454000
6000
ve birisinin bunu saçma bulmasına şaşıyorum.
08:05
I know manyçok religionsdinler are so anxiousendişeli about preservingkoruma the puritysaflık
115
460000
7000
Birçok dinin, çocuklarının, inançlarının saflığını korumak istediğini
08:12
of theironların faithinanç amongarasında theironların childrençocuklar that they are intentniyet
116
467000
5000
ve bu yüzden onları diğer dinlerden bîhaber
08:17
on keepingkoruma theironların childrençocuklar ignorantcahil of other faithsinanç.
117
472000
3000
bırakmaya çalıştıklarını biliyorum.
08:22
I don't think that's defensiblesavunulabilir, but I'd really be pleasedmemnun
118
477000
4000
Bu savunulacak bir şey değil, ama bununla
08:26
to get your answerscevaplar on that -- any reactionsreaksiyonları to that -- latersonra.
119
481000
3000
ilgili tepkilerinizi sonra duymak isterim.
08:29
But now I'm going to movehareket on.
120
484000
2000
Ama şimdi ilerleyeceğim.
08:31
Back to the cowinek.
121
486000
2000
İneğe dönelim.
08:33
This pictureresim, whichhangi I pulledçekti off the web --
122
488000
2000
İnternet'ten aldığım bu fotoğrafta--
08:36
the fellowadam on the left is really an importantönemli partBölüm of this pictureresim.
123
491000
3000
soldaki adam bu fotoğrafın önemli bir parçası.
08:39
That's the stewardSteward.
124
494000
2000
O, kâhya.
08:41
Cowsİnekler couldn'tcould livecanlı withoutolmadan humaninsan stewardsstewardlar -- they're domesticatedEvcil.
125
496000
5000
İnekler, kâhya insanlar olmasa yaşayamazlar-- evciller.
08:46
They're a sortçeşit of ectosymbiontectosymbiont.
126
501000
4000
Bir tür ortak yaşam oluşturmuşlar.
08:50
They dependbağımlı on us for theironların survivalhayatta kalma.
127
505000
5000
Soylarının devamı için bize ihtiyaçları var.
08:55
And PastorPapaz RickRick was just talkingkonuşma about sheepkoyun.
128
510000
3000
Rahip Rick koyunlardan bahsediyordu.
08:58
I'm going to talk about sheepkoyun, too.
129
513000
2000
Ben de koyunlardan bahsedeceğim.
09:00
There's a lot of serendipitousserendipitous convergenceyakınsama here.
130
515000
3000
Epey bir tesadüfi çakışma var.
09:04
How cleverzeki it was of sheepkoyun to acquirekazanmak shepherdsÇoban!
131
519000
4000
Koyunların bir çoban edinmesi ne kadar akıllıcaydı!
09:10
Think of what this got them.
132
525000
2000
Bunun onlara ne sağladığını bir düşünün.
09:12
They could outsourcedış kaynak all theironların problemssorunlar --
133
527000
3000
Bütün sorunlarını başka birisine havale ettiler--
09:15
protectionkoruma from predatorsyırtıcı, foodGıda findingbulgu, healthsağlık maintenancebakım.
134
530000
5000
avcılardan korunma, yiyecek bulma, sağlık kontrolü.
09:22
The only costmaliyet in mostçoğu flockssürüler is a losskayıp of freeücretsiz matingçiftleşme.
135
537000
6000
Birçok sürünün tek kaybı, özgürce çiftleşme oldu.
09:29
What a dealanlaştık mı.
136
544000
2000
Ne alışveriş ama!
09:31
"How cleverzeki of sheepkoyun!" you mightbelki say.
137
546000
2000
"Koyunlardaki zekâya bak!" diyebilirsiniz.
09:33
ExceptHariç, of coursekurs, it wasn'tdeğildi the sheep'skoyun clevernesszeka.
138
548000
2000
Ama, tabii, iş koyunların zekâsında değil.
09:35
We all know sheepkoyun are not exactlykesinlikle rocketroket scientistsBilim adamları -- they're not very smartakıllı.
139
550000
5000
Hepimiz koyunların çok zeki olmadıklarını biliriz.
09:40
It wasn'tdeğildi the clevernesszeka of the sheepkoyun at all.
140
555000
3000
İş koyunların zekâsında değil.
09:43
They were cluelessclueless.
141
558000
2000
Hiçbir şeyden haberleri yok!
09:45
But it was a very cleverzeki movehareket.
142
560000
3000
Ama çok zekice bir hamleydi.
09:48
WhoseKimin cleverzeki movehareket was it?
143
563000
2000
Peki kimin zekice bir hamlesiydi?
09:50
It was a cleverzeki movehareket of naturaldoğal selectionseçim itselfkendisi.
144
565000
3000
Doğal seçilimin zekice bir hamlesiydi.
09:53
FrancisFrancis CrickCrick, the co-discovererCo discoverer of the structureyapı of DNADNA
145
568000
6000
Francis Crick -Jim Watson'la beraber DNA'yı keşfenden bililm adamı-
09:59
with JimJim WatsonWatson, oncebir Zamanlar jokedŞaka about what he calleddenilen Orgel'sOrgel'ın Secondİkinci RuleKural.
146
574000
5000
bir defasında Orgel'in İkinci Yasası'nı tiye almıştı.
10:04
LeslieLeslie OrgelOrgel is still a molecularmoleküler biologistbiyolog, brilliantparlak guy,
147
579000
6000
Leslie Orgel hâlen harika bir moleküler biyolog.
10:10
and Orgel'sOrgel'ın Secondİkinci RuleKural is: EvolutionEvrim is clevererzeki than you are.
148
585000
3000
Orgel'in İkinci Yasası: Evrim, sizden daha zekidir.
10:14
Now, that is not IntelligentAkıllı DesignTasarım -- not from FrancisFrancis CrickCrick.
149
589000
6000
İşte Akıllı Tasarım öyle değil. Francis Crick öyle olduğunu söylemezdi.
10:21
EvolutionEvrim is clevererzeki than you are.
150
596000
2000
"Evrim sizden daha zekidir."
10:23
If you understandanlama Orgel'sOrgel'ın Secondİkinci RuleKural, then you understandanlama
151
598000
3000
Eğer Orgel'in İkinci Yasası'nı anlarsanız,
10:26
why the IntelligentAkıllı DesignTasarım movementhareket is basicallytemel olarak a hoaxşaka.
152
601000
6000
Akıllı Tasarım iddialarının da bir oyunbazlık olduğunu anlarsınız.
10:33
The designstasarımlar discoveredkeşfedilen by the processsüreç of naturaldoğal selectionseçim
153
608000
4000
Doğal seçilim sürecinin keşfettiği tasarımlar
10:37
are brilliantparlak, unbelievablyinanılmaz derecede brilliantparlak.
154
612000
3000
inanılmaz derecede dâhice.
10:40
Again and again biologistsbiyologlar are fascinatedbüyülenmiş with the brillianceparlaklık of what's discoveredkeşfedilen.
155
615000
5000
Bu keşifler biyologları tekrar tekrar hayrete düşürüyor.
10:45
But the processsüreç itselfkendisi is withoutolmadan purposeamaç,
156
620000
3000
Ama sürecin kendisi amaçsız,
10:48
withoutolmadan foresightöngörü, withoutolmadan designdizayn.
157
623000
3000
öngörüsüz, tasarlanmamış.
10:51
When I was here fourdört yearsyıl agoönce,
158
626000
2000
Burada, dört sene önce,
10:53
I told the storyÖykü about an antkarınca climbingTırmanmak a bladebıçak of grassçimen.
159
628000
2000
çime tırmanan bir karıncadan bahsetmiştim.
10:55
And why was the antkarınca doing it?
160
630000
2000
Karınca ne yapıyordu?
10:57
Well, it's because its brainbeyin had been infectedenfekte with a lancetLancet flukeşans eseri that was --
161
632000
5000
Beyni bir tür karaciğer kurdunun etkisine girmişti ve bu kurt
11:02
neededgerekli to get into the bellygöbek of a sheepkoyun or a cowinek in ordersipariş to reproduceçoğaltmak.
162
637000
5000
üremek için bir koyunun veya ineğin midesine girmeliydi.
11:07
It was sortçeşit of a spookyürpertici storyÖykü.
163
642000
2000
Biraz ürpertici bir hikâyeydi.
11:09
And I think some people mayMayıs ayı have misunderstoodyanlış.
164
644000
2000
Bazıları yanlış anlamış olabilir.
11:11
LancetLancet flukeskuyruk aren'tdeğil smartakıllı.
165
646000
2000
Karaciğer kurtları zeki değildir.
11:13
I submitGönder that the intelligencezeka of a lancetLancet flukeşans eseri is down there
166
648000
5000
Karaciğer kurtlarının zekâ seviyesinin, petunya ile havuç
11:18
somewherebir yerde betweenarasında petuniaPetunya and carrothavuç.
167
653000
2000
arasında olduğunu ileri sürerim.
11:20
They're not really brightparlak. They don't have to be.
168
655000
2000
Zeki değiller. Olmaları da gerekmiyor.
11:22
The lessonders we learnöğrenmek from this is
169
657000
2000
Buradan öğreniyoruz ki,
11:24
you don't have to have a mindus to be a beneficiaryhak sahibi.
170
659000
3000
fayda sağlamak için zeki olmak gerekmez.
11:27
The designdizayn is there in naturedoğa, but it's not in anybody'sherkes var headkafa.
171
662000
5000
Tasarım, doğada mevcut; ama kimsenin zihninde değil.
11:32
It doesn't have to be.
172
667000
2000
Olmak zorunda da değil.
11:34
That's the way evolutionevrim worksEserleri.
173
669000
2000
Evrim böyle işler.
11:36
The questionsoru -- was domesticationevcilleştirme good for sheepkoyun?
174
671000
2000
Evcilleştirme koyunlara yaradı mı?
11:38
It was great for theironların geneticgenetik fitnessFitness.
175
673000
2000
Genetik özelliklerini sürdürebilmeleri için harikaydı.
11:40
And here I want to remindhatırlatmak you of a wonderfulolağanüstü pointpuan
176
675000
4000
Bu noktada size, TED'de üç sene önce
11:44
that PaulPaul MacCreadyMacCready madeyapılmış at TEDTED threeüç yearsyıl agoönce.
177
679000
3000
Paul MacCready'nin değindiği harika bir şeyi hatırlatayım.
11:47
Here'sİşte what he said.
178
682000
2000
Şöyle demişti:
11:49
10,000 yearsyıl agoönce at the dawnşafak of agriculturetarım,
179
684000
3000
10.000 yıl önce, tarımın başlangıcında,
11:52
humaninsan populationnüfus, plusartı livestockçiftlik hayvanları and petsEvcil hayvan, was approximatelyyaklaşık olarak
180
687000
3000
insan nüfusu artı çiftlik ve evcil hayvan nüfusu,
11:55
a tenthonuncu of one perbaşına centsent of the terrestrialkarasal vertebraeomurga landmasskara parçası.
181
690000
5000
yaklaşık olarak, tüm karasal omurgalıların binde biri kadardı.
12:00
That was just 10,000 yearsyıl agoönce.
182
695000
2000
Bu sadece 10.000 yıl önceydi.
12:02
YesterdayDün, in biologicalbiyolojik termsşartlar.
183
697000
3000
Biyoloji için daha dün sayılır.
12:05
What is it todaybugün? Does anybodykimse rememberhatırlamak what he told us?
184
700000
3000
Peki bugünkü durum ne? Ne dediğini hatırlıyor musunuz?
12:09
98 percentyüzde.
185
704000
2000
Yüzde 98.
12:11
That is what we have donetamam on this planetgezegen.
186
706000
3000
Bu gezegende yaptığımız işte budur.
12:14
Now, I talkedkonuştuk to PaulPaul afterwardssonradan.
187
709000
2000
Sonra Paul'la konuşmuştum.
12:16
I wanted to checkKontrol to find out how he'diçin ona calculatedhesaplanan this,
188
711000
2000
Bu hesaplamayı nasıl yaptığını,
12:18
and get the sourceskaynaklar and so forthileri.
189
713000
2000
kaynaklarını öğrenmek istedim.
12:20
And he gaveverdi me a paperkâğıt that he had writtenyazılı on this.
190
715000
3000
Bana konuyla ilgili yazdığı bir makaleyi verdi.
12:23
There was a passagegeçit in it whichhangi he did not presentmevcut here
191
718000
2000
O makalede, burada sunmadığı...
12:25
and I think it is so good I'm going to readokumak it to you.
192
720000
3000
ama güzel bir bölüm vardı, onu okuyacağım:
12:28
"Over billionsmilyarlarca of yearsyıl on a uniquebenzersiz sphereküre,
193
723000
3000
"Eşşiz bir küre üzerine, milyarlarca yılda...
12:31
chanceşans has paintedboyalı a thinince coveringkapsayan of life:
194
726000
3000
şans, ince bir kat yaşam sürdü:
12:34
complexkarmaşık, improbableolasılıksız, wonderfulolağanüstü and fragilekırılgan.
195
729000
4000
karmaşık, olanaksız, harika ve kırılgan.
12:38
SuddenlyAniden, we humansinsanlar, a recentlyson günlerde arrivedgeldi speciesTürler
196
733000
3000
Ansızın, biz insanlar, -yeni peydahlanan bir tür-
12:41
no longeruzun subjectkonu to the checksdenetler and balancesbakiyeleri inherentdoğal in naturedoğa,
197
736000
3000
doğadaki dengeye ve düzene tabi olmaksızın,
12:44
have grownyetişkin in populationnüfus, technologyteknoloji and intelligencezeka to a positionpozisyon of terriblekorkunç powergüç.
198
739000
5000
çoğalıp; teknoloji ve zekâ bakımından öyle ilerledik ki korkunç bir güce ulaştık.
12:49
We now wieldellerinde the paintbrushboya fırçası."
199
744000
2000
Artık fırça bizim elimizde."
12:52
We heardduymuş about the atmosphereatmosfer as a thinince layertabaka of varnishvernik.
200
747000
3000
Atmosfere, ince bir kat cila, dendiğini duymuştuk.
12:55
Life itselfkendisi is just a thinince coatceket of paintboya on this planetgezegen.
201
750000
4000
Yaşam da bu gezegen üzerinde ince bir kat boya.
12:59
And we're the onesolanlar that holdambar the paintbrushboya fırçası.
202
754000
2000
Ve fırçayı tutan biziz.
13:01
And how can we do that?
203
756000
3000
Bunu nasıl yapabiliriz?
13:04
The keyanahtar to our dominationegemenlik of the planetgezegen is culturekültür,
204
759000
4000
Gezegene hükmetmenin anahtarı kültürde,
13:08
and the keyanahtar to culturekültür is religiondin.
205
763000
2000
ve kültürün anahtarı dinde.
13:11
SupposeVarsayalım MartianMarslı scientistsBilim adamları camegeldi to EarthDünya.
206
766000
3000
Marslı bilim adamları Dünya'ya geldi diyelim.
13:14
They would be puzzledşaşkın by manyçok things.
207
769000
3000
Şaşıracakları çok şey var.
13:19
AnybodyKimseyi know what this is?
208
774000
2000
Bunun ne olduğunu bilen var mı?
13:21
I'll tell you what it is.
209
776000
2000
Ben söyleyeyim:
13:23
This is a millionmilyon people gatheringtoplama on the banksbankalar of the GangesGanj in 2001,
210
778000
4000
2001'de, bir milyon insanın Ganj kıyılarında toplanması--
13:27
perhapsbelki the largesten büyük singletek gatheringtoplama of humaninsan beingsvarlıklar ever,
211
782000
4000
herhalde en çok sayıda insanın bir araya geldiği toplantı,
13:31
as seengörüldü from satelliteuydu photographfotoğraf.
212
786000
2000
uydudan göründüğü hâliyle.
13:33
Here'sİşte a bigbüyük crowdkalabalık.
213
788000
1000
İşte büyük bir kalabalık.
13:34
Here'sİşte anotherbir diğeri crowdkalabalık in MeccaMekke.
214
789000
2000
Bu da Mekke'deki bir kalabalık.
13:36
MartiansMarslılar would be amazedşaşırmış by this.
215
791000
3000
Marslılar bu işe hayret ederdi.
13:39
They'dOnlar-cekti want to know how it originatedkökenli, what it was for and how it perpetuatessürdürmektedir itselfkendisi.
216
794000
5000
Bunun nasıl başladığını, ne için olduğunu ve nasıl sürdüğünü öğrenmek isterlerdi.
13:44
ActuallyAslında, I'm going to passpas over this.
217
799000
2000
Aslında ben bunu es geçeceğim.
13:47
The antkarınca isn't aloneyalnız.
218
802000
2000
O karınca istisna değil.
13:49
There's all sortssıralar of wonderfulolağanüstü casesvakalar of speciesTürler.
219
804000
3000
Pek çok türde, çok ilginç vak'alar oluyor.
13:52
In that casedurum, a parasiteparazit getsalır into a mousefare
220
807000
6000
Bu durumda ise, bir parazit bir farenin içine giriyor.
13:58
and it needsihtiyaçlar to get into the bellygöbek of a catkedi.
221
813000
2000
Amacı bir kedinin midesine yerleşmek.
14:00
And it turnsdönüşler the mousefare into MightyGüçlü MouseFare -- it makesmarkaları it fearlessKorkusuz,
222
815000
2000
O fareyi, gözü pek yapıyor;
14:02
so it runskoşar out in the openaçık, where it'llolacak be eatenyemiş by a catkedi.
223
817000
3000
fare de kedilere yem olmaya gidiyor.
14:05
TrueGerçek storyÖykü.
224
820000
2000
Gerçek hikâye.
14:07
In other wordskelimeler, we have these hijackersKorsanları --
225
822000
2000
Yani, bunlar korsan--
14:09
you've seengörüldü this slidekaymak before, from fourdört yearsyıl agoönce --
226
824000
3000
bu slaydı dört sene önce de görmüştünüz--
14:12
a parasiteparazit that infectsbozar the brainbeyin
227
827000
2000
beyni ele geçiren,
14:14
and inducesneden olmaktadır even suicidalintihara meyilli behaviordavranış on behalfadına of a causesebeb olmak
228
829000
3000
ve organizmanın genetik çıkarı haricinde başka bir amaç ile
14:17
other than one'sbiri ownkendi geneticgenetik fitnessFitness.
229
832000
2000
intihar eğilimine bile sebep olan bir parazit.
14:19
Does that ever happenolmak to us?
230
834000
3000
Bu bizde de olur mu?
14:22
Yes, it does -- quiteoldukça wonderfullyharika.
231
837000
4000
Evet, pekâlâ olur.
14:27
The ArabicArapça wordsözcük "IslamIslam" meansanlamına geliyor "submissiongönderme."
232
842000
2000
"İslam" Arapça'da, teslim olmak, demek.
14:29
It meansanlamına geliyor "surrenderteslim olmak of self-interestkişisel çıkar to the will of AllahAllah'ın."
233
844000
3000
"Allah'a boyun eğme" anlamına gelir.
14:32
But I'm not just talkingkonuşma about IslamIslam.
234
847000
2000
Sadece İslam'dan bahsetmiyorum.
14:34
I'm talkingkonuşma alsoAyrıca about ChristianityHıristiyanlık.
235
849000
2000
Hıristiyanlık'tan da bahsediyorum.
14:36
This is a parchmentParşömen musicmüzik pagesayfa that I foundbulunan in a ParisParis bookstallbookstall 50 yearsyıl agoönce.
236
851000
5000
Bu, 50 sene önce, Paris'te küçük bir kitapçıda bulduğum bir parşömen nota kağıdı.
14:41
And on it it saysdiyor, in LatinLatin:
237
856000
2000
Üzerinde Latince şöyle diyor:
14:44
"SemenMeni estEST verbumVerbum DeiDei. SatorSator autemautem ChristusChristus.
238
859000
3000
Semen est verbum Dei. Sator autem Christus.
14:47
The wordsözcük of God is the seedtohum and the sowersower of the seedtohum is Christİsa."
239
862000
4000
"Tanrı'nın sözleri tohum, tohumu eken İsa'dır."
14:51
SameAynı ideaFikir! Well, not quiteoldukça.
240
866000
2000
Aynı düşünce-- pek sayılmaz.
14:53
But in factgerçek, ChristiansHıristiyanlar, too, gloryşan in the factgerçek that they have surrenderedteslim oldu to God.
241
868000
9000
Ama aslında, Hıristiyanlar da Tanrı'ya teslim olmalarıyla iftihar ederler.
15:02
I'll give you a fewaz quotestırnak işareti.
242
877000
1000
Birkaç alıntı:
15:03
"The heartkalp of worshipibadet is surrenderteslim olmak.
243
878000
3000
"İbadet teslimiyettir.
15:06
SurrenderedTeslim oldu people obeyitaat etmek God'sTanrı'nın wordskelimeler, even if it doesn't make senseduyu."
244
881000
4000
"Teslim olanlar, -anlamsız da olsa- Tanrı'nın sözüne itaat ederler."
15:11
Those wordskelimeler are by RickRick WarrenWarren.
245
886000
2000
Bunlar Rick Warren'ın sözleri.
15:13
Those are from "The PurposeAmaç DrivenTahrik Life."
246
888000
3000
"Maksatlı Yaşam" adlı kitaptan.
15:17
And I want to turndönüş now, brieflykısaca, to talk about that bookkitap, whichhangi I've readokumak.
247
892000
3000
Şimdi kısaca, okuduğum bu kitaptan bahsedeceğim.
15:20
You've all got a copykopya.
248
895000
2000
Hepinizde bir nüshası var.
15:22
You've just heardduymuş the man.
249
897000
2000
Neler söylediğini de duydunuz.
15:24
And what I want to do now is say a bitbit about this bookkitap from the designdizayn standpointbakış açısı,
250
899000
5000
Şimdi bu kitap hakkında, tasarım açısından bir şeyler söyleyeceğim;
15:29
because I think it's actuallyaslında a brilliantparlak bookkitap.
251
904000
3000
çünkü bence gerçekten harika bir kitap.
15:32
First of all, the goalhedef.
252
907000
2000
Öncelikle, hedef.
15:34
And you heardduymuş just now what the goalhedef is.
253
909000
2000
Hedefini az önce öğrendiniz:
15:36
It's to bringgetirmek purposeamaç to the liveshayatları of millionsmilyonlarca, and he has succeededbaşarılı.
254
911000
3000
Milyonlarca insanın hayatına bir amaç kazandırmak-- ve başarılı oldu.
15:39
Is it a good goalhedef?
255
914000
2000
Bu iyi bir hedef mi?
15:41
In itselfkendisi, I'm sure we all agreeanlaşmak, it is a wonderfulolağanüstü goalhedef.
256
916000
2000
Harika bir hedef, hak verirsiniz.
15:43
He's absolutelykesinlikle right.
257
918000
2000
Kesinlikle haklı.
15:45
There are lots of people out there who don't have purposeamaç in theironların life,
258
920000
3000
Hayatta bir amacı olmayan birçok insan var;
15:48
and bringinggetiren purposeamaç to theironların life is a wonderfulolağanüstü goalhedef.
259
923000
3000
ve onlara bir amaç kazandırmak, harika bir hedef.
15:51
I give him an A+ on this.
260
926000
2000
Bu konuda, yıldızlı pekiyi verdim ona.
15:55
Is the goalhedef achievedelde?
261
930000
3000
Hedefe ulaşıldı mı?
15:58
Yes.
262
933000
2000
Evet.
16:00
30 millionmilyon copieskopyalar of this bookkitap.
263
935000
4000
30 milyon sattı kitap.
16:05
AlAl GoreGore, eatyemek your heartkalp out.
264
940000
2000
Al Gore, çatla!
16:07
(LaughterKahkaha)
265
942000
3000
(Kahkahalar)
16:10
Just exactlykesinlikle what AlAl is tryingçalışıyor to do, RickRick is doing.
266
945000
4000
Al'in yapmaya çalıştığını Rick yapıyor.
16:14
This is a fantasticfantastik achievementbaşarı.
267
949000
3000
Bu müthiş bir başarı.
16:17
And, the meansanlamına geliyor -- how does he do it?
268
952000
5000
Peki bunu nasıl yapıyor?
16:22
It's a brilliantparlak redesignyeniden tasarlamak of traditionalgeleneksel religiousdini themestemalar --
269
957000
3000
Bu, geleneksel dinî temaların yeniden tasarlanması--
16:25
updatinggüncellenmesi them, quietlysessizce droppingbırakarak obsoleteeski featuresÖzellikler,
270
960000
3000
onları güncelliyor, eskiyen bölümleri atıyor;
16:28
puttingkoyarak newyeni interpretationsYorumlar on other featuresÖzellikler.
271
963000
2000
diğer bölümleri yeniden yorumluyor.
16:30
This is the evolutionevrim of religiondin that's been going on for thousandsbinlerce of yearsyıl,
272
965000
3000
Binlerce yıldır süren din evrimi işte bu.
16:33
and he's just the latestson brilliantparlak practitioneruygulayıcı of it.
273
968000
3000
O da bunun son başarılı uygulayıcısı.
16:38
I don't have to tell you this.
274
973000
2000
Bunu anlatmama gerek yok.
16:40
You've just heardduymuş the man.
275
975000
2000
Söylediklerini duydunuz.
16:42
ExcellentMükemmel insightsanlayışlar into humaninsan psychologyPsikoloji, wisebilge advicetavsiye on everyher pagesayfa.
276
977000
4000
Her sayfada insan psikolojisine dair bilgiler, bilgece öğütler...
16:46
MoreoverAyrıca, he invitesdavet ediyor us to look underaltında the hoodHood.
277
981000
4000
Dahası, bizi işin perde arkasına da davet ediyor.
16:50
I really appreciatedtakdir that.
278
985000
2000
Bunu takdir ettim.
16:52
For instanceörnek, he has an appendixek where he explainsaçıklar
279
987000
2000
Örneğin, İncil'in hangi tercümlerini
16:54
his choiceseçim of translationsÇeviriler of differentfarklı Bibleİncil versesayet.
280
989000
3000
kullandığı açıkladığı bir ek var.
16:57
The bookkitap is clearaçık, vividcanlı, accessibleulaşılabilir, beautifullygüzel formattedbiçimlendirilmiş.
281
992000
6000
Kitap gayet açık, inandırıcı, anlaşılabilir ve güzelce biçimlendirilmiş.
17:04
Just enoughyeterli repetitiontekrarlama.
282
999000
2000
Yeteri kadar tekrar var.
17:06
That's really importantönemli.
283
1001000
2000
Bu çok önemli.
17:08
EveryHer time you readokumak it or say it, you make anotherbir diğeri copykopya in your brainbeyin.
284
1003000
4000
Her okuyuşunuzda veya söyleyişinizde, zihninizde bir nüshasını daha yaratıyorsunuz.
17:13
EveryHer time you readokumak it or say it, you make anotherbir diğeri copykopya in your brainbeyin.
285
1008000
4000
Her okuyuşunuzda veya söyleyişinizde, zihninizde bir nüshasını daha yaratıyorsunuz.
17:17
(LaughterKahkaha)
286
1012000
1000
(Kahkahalar)
17:18
With me, everybodyherkes -- everyher time you readokumak it or say it,
287
1013000
4000
Hep beraber! Her okuyuşunuzda ve söyleyişinizde
17:22
you make anotherbir diğeri copykopya in your brainbeyin.
288
1017000
2000
zihninizde bir nüshasını daha yaratıyorsunuz.
17:24
Thank you.
289
1019000
2000
Sağ olun.
17:26
And now we come to my problemsorun.
290
1021000
2000
Geldik benim derdime.
17:28
Because I'm absolutelykesinlikle sinceresamimi in my appreciationtakdir
291
1023000
4000
Bu kitabın takdir ettiğim yönleriyle
17:32
of all that I've said about this bookkitap.
292
1027000
2000
ilgili söylediklerim samimiydi.
17:34
But I wishdilek it were better.
293
1029000
2000
Ama, keşke daha iyi olsaydı.
17:36
I have some problemssorunlar with the bookkitap.
294
1031000
2000
Bu kitapla ilgili sorunlarım var.
17:38
And it would just be insinceresamimiyetsiz of me not to addressadres those problemssorunlar.
295
1033000
4000
Ve bunlara değinmezsem riyakârlık etmiş olurum.
17:42
I wishdilek he could do this with a revisiongözden geçirme,
296
1037000
4000
Keşke kitabı şöyle bir elden geçirip
17:46
a MarkMark 2 versionversiyon of his bookkitap.
297
1041000
3000
ikinci bir versiyon yayınlasa.
17:50
"The truthhakikat will setset you freeücretsiz" --
298
1045000
2000
"Hakikat sizi özgürleştirecek" --
17:52
that's what it saysdiyor in the Bibleİncil, and it's something that I want to livecanlı by, too.
299
1047000
5000
İncil'de böyle yazıyor ve ben de buna inanmak istiyorum.
17:57
My problemsorun is, some of the bitsbit in it I don't think are truedoğru.
300
1052000
5000
Sorunum şu: bazı bölümlerinin doğru olmadığını düşünüyorum.
18:02
Now some of this is a differencefark of opiniongörüş,
301
1057000
4000
Bazıları yorum farkından kaynaklanıyor,
18:07
and that's not my mainana complaintşikayet.
302
1062000
2000
ama benim derdim bu değil.
18:09
That's worthdeğer mentioningsöz.
303
1064000
2000
Bunu belirtmekte fayda var.
18:11
Here'sİşte a passagegeçit -- it's very much what he said, anywayneyse.
304
1066000
2000
Şöyle bir bölüm var:
18:13
"If there was no God we would all be accidentskazalar,
305
1068000
2000
"Eğer Tanrı olmasaydı, hepimiz kazara,
18:15
the resultsonuç of astronomicalastronomik randomrasgele chanceşans in the UniverseEvren.
306
1070000
3000
şans eseri ortaya çıkmış olurduk.
18:18
You could stop readingokuma this bookkitap because life
307
1073000
3000
Bu kitabı okumayı bırakabilirdiniz; çünkü
18:21
would have no purposeamaç or meaninganlam or significanceönem.
308
1076000
3000
hayatınızın amacı, anlamı ve önemi olmazdı.
18:24
There would be no right or wrongyanlış and no hopeumut beyondötesinde your briefkısa yearsyıl on EarthDünya."
309
1079000
3000
'Doğru' ve 'yanlış' olmaz; buradaki vadenizden sonrası için umudunuz kalmazdı."
18:27
Now, I just do not believe that.
310
1082000
2000
Ben böyle düşünmüyorum.
18:29
By the way, I find HomerHomer Groening'sGroening'ın filmfilm
311
1084000
4000
Bu arada, Homer Groening'in filmi
18:33
presentedsunulan a beautifulgüzel alternativealternatif to that very claimİddia.
312
1088000
4000
bu iddiaya çok güzel bir alternatif sunuyor.
18:37
Yes, there is meaninganlam and a reasonneden for right or wrongyanlış.
313
1092000
4000
Evet, hayat anlamlı ve doğruyla yanlışın nedenleri var.
18:41
We don't need a beliefinanç in God to be good or to have meaninganlam in us.
314
1096000
6000
Anlam kazanmamız ve iyi olmamız için Tanrı'ya inanmamız gerekmiyor.
18:47
But that is just a differencefark of opiniongörüş.
315
1102000
5000
Ama bu sadece bir yorum farkı.
18:52
That's not what I'm really worriedendişeli about.
316
1107000
2000
Beni endişelendiren bu değil.
18:54
How about this -- "God designedtasarlanmış this planet'sgezegenin environmentçevre just so we could livecanlı in it."
317
1109000
5000
Buna ne demeli: "Tanrı bu gezegenin doğasını sadece içinde biz yaşayabilelim diye yarattı"?
19:00
I'm afraidkorkmuş that a lot of people take that sentimentduyguları to mean
318
1115000
5000
Korkarım birçok insan bu ifadeden, Al Gore'un
19:05
that we don't have to do the sortssıralar of things that AlAl GoreGore
319
1120000
2000
teşvik ettiği şeyleri
19:07
is tryingçalışıyor so hardzor to get us to do.
320
1122000
2000
yapmamız gerekmediği sonucunu çıkarıyor.
19:09
I'm not happymutlu with that sentimentduyguları at all.
321
1124000
3000
Bu ifadeden hiç memnun değilim.
19:12
And then I find this -- "All the evidencekanıt availablemevcut in the biologicalbiyolojik sciencesbilimler
322
1127000
4000
Bir de bu var: "Biyoloji bilimlerinin sunduğu kanıtlar
19:16
supportsdestekler the coreçekirdek propositionönerme that the cosmosEvren is especiallyözellikle designedtasarlanmış wholebütün
323
1131000
4000
evrenin, birincil hedefi ve amacı olan
19:20
with life and mankindinsanlık as its fundamentaltemel goalhedef and purposeamaç,
324
1135000
3000
yaşam ve insanlık için tasarlandığını;
19:23
a wholebütün in whichhangi all facetsesaslarını of realitygerçeklik have theironların meaninganlam
325
1138000
2000
ve gerçekliğin bütün anlamlarının
19:25
and explanationaçıklama in this centralmerkezi factgerçek."
326
1140000
2000
burada yattığını destekliyor."
19:27
Well, that's MichaelMichael DentonDenton. He's a creationistyaratılışçı.
327
1142000
3000
Bu, Michael Denton. Yaratılışçı.
19:30
And here I think, "Wait a minutedakika."
328
1145000
3000
"Bir saniye", diyorum kendi kendime.
19:33
I readokumak this again.
329
1148000
2000
Tekrar okuyorum.
19:35
I readokumak it threeüç or fourdört timeszamanlar and I think,
330
1150000
2000
Üç dört defa okuyorum;
19:37
"Is he really endorsingdestekleyen ünlü kişiler intelligentakıllı designdizayn?
331
1152000
2000
"Burada 'akıllı tasarımı' mı telkin ediyor?
19:39
Is he endorsingdestekleyen ünlü kişiler creationismYaratılışçılık here?"
332
1154000
2000
"Yaratılışçılığı mı telkin ediyor?" diyorum.
19:41
And you can't tell.
333
1156000
2000
Bir şey söyleyemiyorum.
19:43
So I'm sortçeşit of thinkingdüşünme, "Well, I don't know,
334
1158000
2000
Diyorum ki, "Bilemiyorum,
19:45
I don't know if I want to get upsetüzgün with this yethenüz."
335
1160000
2000
"kafayı şimdiden buna takmalı mıyım?"
19:47
But then I readokumak on and I readokumak this: "First, NoahNoah had never seengörüldü rainyağmur,
336
1162000
4000
Devam edip şunu okuyorum: "Nuh, yağmur nedir, bilmiyordu;
19:51
because priorönceki to the floodsel God irrigatedsulu tarımın the earthtoprak from the groundzemin up."
337
1166000
4000
çünkü selden önce Tanrı toğrağı aşağıdan suluyordu."
19:56
I wishdilek that sentencecümle weren'tdeğildi in there, because I think it is falseyanlış.
338
1171000
5000
Keşke bu cümle burada olmasaydı, çünkü bence yanlış.
20:01
And I think that thinkingdüşünme this way about the historytarih of the planetgezegen,
339
1176000
3000
Ve gezegenin tarihini böyle ele almak
20:04
after we'vebiz ettik just been hearingişitme about the historytarih
340
1179000
3000
-- gezegenin milyonlarca yıllık
20:07
of the planetgezegen over millionsmilyonlarca of yearsyıl,
341
1182000
3000
tarihini yeni öğrenmeye başlamışken --
20:11
discouragescesaretini kırmak people from scientificilmi understandinganlayış.
342
1186000
3000
insanları bilimsel anlayıştan uzaklaştırıyor.
20:14
Now, RickRick WarrenWarren useskullanımları scientificilmi termsşartlar and scientificilmi factoidsfabrikasındayız
343
1189000
8000
Rick Warren, bilimsel terimleri ve doğru sanılan bazı ifadeleri
20:22
and informationbilgi in a very interestingilginç way.
344
1197000
3000
çok ilginç bir şekilde kullanıyor:
20:25
Here'sİşte one: "God deliberatelykasten shapedbiçimli and formedoluşturulan you to serveservis him
345
1200000
3000
"Tanrı sizi, özgün bir işlev edinin ve kendisine
20:28
in a way that makesmarkaları your ministryBakanlığı uniquebenzersiz.
346
1203000
2000
hizmet edin, diye yarattı.
20:30
He carefullydikkatlice mixedkarışık the DNADNA cocktailkokteyl that createdoluşturulan you."
347
1205000
5000
Sizi var eden DNA karışımını dikkatlice hazırladı."
20:37
I think that's falseyanlış.
348
1212000
3000
Bence bu yanlış.
20:40
Now maybe we want to treattedavi etmek it as metaphoricalMecazi.
349
1215000
3000
Hadi bunu, mecazi olarak değerlendirdik, diyelim.
20:43
Here'sİşte anotherbir diğeri one -- "For instanceörnek, your brainbeyin can storemağaza 100 trilliontrilyon factsGerçekler.
350
1218000
4000
Bir tane daha: "Örneğin, beyniniz 100 trilyon veri depolayıp;
20:47
Your mindus can handlesap 15,000 decisionskararlar a secondikinci."
351
1222000
3000
saniyede 15.000 karar verebilir."
20:50
Well, it would be interestingilginç to find the interpretationyorumu where I would acceptkabul etmek that.
352
1225000
4000
Bunu nasıl yorumlayıp kabul edebilirim, bilmiyorum.
20:54
There mightbelki be some way of treatingtedavi that as truedoğru.
353
1229000
3000
Buna, doğru, demenin bir yolu olabilir.
20:57
"AnthropologistsAntropologlar have notedkaydetti that worshipibadet is a universalevrensel urgedürtü,
354
1232000
4000
"Antropologlar, ibadetin evrensel ve
21:01
hardwiredKablolu by God into the very fiberelyaf of our beingolmak,
355
1236000
3000
içimize Tanrı'nın yerleştirdiği
21:04
an inbuiltDahili need to connectbağlamak with God."
356
1239000
3000
bir dürtü olduğunu belirtirler."
21:08
Well, there's a senseduyu whichhangi I agreeanlaşmak with him,
357
1243000
2000
Buna hak veriyorum; ama
21:10
exceptdışında I think it has an evolutionaryevrimsel explanationaçıklama.
358
1245000
2000
bence bu evrimle açıklanabilir.
21:12
And what I find deeplyderinden troublingrahatsız in this bookkitap
359
1247000
4000
Bu kitapta en rahatsız edici bulduğum şey ise
21:16
is that he seemsgörünüyor to be arguingTartışan that if you want to be moralmanevi,
360
1251000
4000
ahlaklı olmak ve hayatınıza
21:20
if you want to have meaninganlam in your life,
361
1255000
2000
anlam kazandırmak için,
21:22
you have to be an IntelligentAkıllı DesignerTasarımcısı -- you have to denyreddetmek
362
1257000
4000
bir "akıllı tasarımcı" olmanız ve evrimi reddetmeniz
21:26
the theoryteori of evolutionevrim by naturaldoğal selectionseçim.
363
1261000
3000
gerektiğini söylemesi.
21:29
And I think, on the contraryaksi, that it is very importantönemli to solvingçözme
364
1264000
3000
Bence tam tersine, sorunlarımızı çözmek için
21:32
the world'sDünyanın en problemssorunlar that we take evolutionaryevrimsel biologyBiyoloji seriouslycidden mi.
365
1267000
4000
evrim biyolojisini ciddiye almamız lazım.
21:37
WhoseKimin truthhakikat are we going to listen to?
366
1272000
2000
Kimin gerçeklerini dinleyeceğiz?
21:40
Well, this from "The PurposeAmaç DrivenTahrik Life" --
367
1275000
3000
Maksatlı Yaşam şöyle diyor:
21:43
"The Bibleİncil mustşart becomeolmak the authoritativeyetkili standardstandart for my life,
368
1278000
3000
"Hayatımı İncil'e göre kurmalı,
21:46
the compasspusula I relygüvenmek on for directionyön, the counselavukat I listen to
369
1281000
3000
yönümü ona göre belirlemeli, önemli kararlarımı
21:49
for makingyapma wisebilge decisionskararlar and the benchmarkKıyaslama I use for evaluatingdeğerlendirilmesi everything."
370
1284000
4000
ona danışmalı ve her şeyi ona göre değerlendirmeliyim."
21:53
Well maybe, OK, but what's going to followtakip et from this?
371
1288000
5000
Pekâlâ, iyi de, bundan sonra ne gelecek?
21:58
And here'sburada one that does concernilgilendirmek me.
372
1293000
3000
İşte beni endişelendiren bu.
22:02
RememberHatırlıyorum I quotedalıntı him before with this linehat --
373
1297000
3000
Unutmayın, şöyle demişti:
22:05
"SurrenderedTeslim oldu people obeyitaat etmek God'sTanrı'nın wordsözcük, even if it doesn't make senseduyu."
374
1300000
3000
"Teslim olanlar, -anlamsız da olsa- Tanrı'nın sözüne itaat ederler."
22:10
And that's a problemsorun.
375
1305000
4000
Ve bu bir sorun.
22:15
"Don't ever arguetartışmak with the DevilŞeytan.
376
1310000
2000
"Şeytanla tartışmayın.
22:17
He's better at arguingTartışan than you are, havingsahip olan had thousandsbinlerce of yearsyıl to practiceuygulama."
377
1312000
4000
"O sizden daha iyi bir tartışmacı; binlerce yıl alıştırma yaptı."
22:21
Now RickRick WarrenWarren didn't inventicat etmek this cleverzeki movehareket.
378
1316000
4000
Bu kurnaz hamleyi Rick Warren bulmadı.
22:25
It's an oldeski movehareket.
379
1320000
2000
Bu eski bir hamle.
22:27
It's a very cleverzeki adaptationadaptasyon of religionsdinler.
380
1322000
3000
Dinlerin, zekice bir uyarlaması.
22:30
It's a wildcardJoker for disarmingsevdiren any reasonablemakul criticismeleştiri.
381
1325000
4000
Makul eleştirileri etkisiz hâle getirmek için kullanılan bir joker.
22:35
"You don't like my interpretationyorumu?
382
1330000
2000
"Yorumumu beğenmediniz mi?
22:37
You've got a reasonablemakul objectionitiraz to it?
383
1332000
2000
Makul bir itirazınız var mı?
22:39
Don't listen, don't listen!
384
1334000
2000
Dinlemeyin, dinlemeyin!
22:41
That's the DevilŞeytan speakingkonuşuyorum."
385
1336000
2000
Bu konuşan Şeytan."
22:44
This discouragescesaretini kırmak the sortçeşit of reasoningmuhakeme citizenshipvatandaşlık
386
1339000
5000
Bu bizi, muhakeme yeteneği olan bireyler
22:49
it seemsgörünüyor to me that we want to have.
387
1344000
3000
yaratma çabamızdan alıkoyuyor.
22:52
I've got one more problemsorun, then I'm throughvasitasiyla.
388
1347000
3000
Bir derdim daha var; sonra bitiriyorum.
22:55
And I'd really like to get a responsetepki if RickRick is ableyapabilmek to do it.
389
1350000
5000
Ve eğer mümkünse, Rick'in cevabını duymak isterim.
23:00
"In the Great CommissionKomisyon, Jesusİsa said, 'Go' Git to all people of all nationsmilletler
390
1355000
3000
"İsa, öğrencilerine göründüğünde, 'Bütün ulusları, öğrencim
23:03
and make them my disciplesöğrencileri. BaptizeVaftiz them in the nameisim of the FatherBaba,
391
1358000
3000
olarak yetiştirin. Onları Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adıyla
23:06
the SonOğlu and the HolyKutsal SpiritRuh, and teachöğretmek them to do everything I've told you.'"
392
1361000
3000
vaftiz edin. Size buyurduğum her şeye uymayı onlara öğretin.' dedi."
23:09
The Bibleİncil saysdiyor Jesusİsa is the only one who can savekayıt etmek the worldDünya.
393
1364000
5000
İncil'e göre, dünyayı sadece İsa kurtarabilir.
23:14
Now here we'vebiz ettik seengörüldü manyçok wonderfulolağanüstü mapsharitalar of the worldDünya
394
1369000
3000
Burada, son bir iki günde çok güzel
23:17
in the last day or so.
395
1372000
2000
Dünya haritaları gördük.
23:19
Here'sİşte one, not as beautifulgüzel as the othersdiğerleri.
396
1374000
2000
Bu, diğerleri kadar güzel değil.
23:21
It simplybasitçe showsgösterileri the religionsdinler of the worldDünya.
397
1376000
3000
Sadece Dünya dinlerini gösteriyor.
23:24
And here'sburada one that showsgösterileri the sortçeşit of currentşimdiki breakdownarıza of the differentfarklı religionsdinler.
398
1379000
5000
Burada da dinlerin günümüzdeki dökümünü görüyoruz.
23:29
Now do we really want to commitişlemek ourselveskendimizi to engulfingiçine çeken
399
1384000
9000
Diğer dinlerin kitapları, "başkalarını dinleme, onlar Şeytan!" derken,
23:38
all the other religionsdinler when theironların holyKutsal bookskitaplar are tellingsöylüyorum them,
400
1393000
6000
biz gerçekten onları içimizde sindirmek --
23:44
"Don't listen to the other sideyan, that's just SatanŞeytan talkingkonuşma!"
401
1399000
5000
için mi uğraşıyoruz?
23:49
It seemsgörünüyor to me that that's a very problematicsorunsal shipgemi
402
1404000
6000
Bu bana, ileride çok sorun çıkaracak
23:55
to get on for the futuregelecek.
403
1410000
3000
bir seçenek gibi geliyor.
23:58
I foundbulunan this signişaret as I was drivingsürme to MaineMaine recentlyson günlerde,
404
1413000
5000
Bu levhayı yakın zamanda Maine'e giderken, bir kilisenin önünde gördüm,
24:03
in frontön of a churchkilise -- "Good withoutolmadan God becomesolur zerosıfır."
405
1418000
2000
"Tanrı olmadan, iyilik hiçtir."
24:05
SortSıralama of cuteşirin.
406
1420000
2000
Hoş bir kelime oyunu.
24:07
A very cleverzeki little memememe.
407
1422000
2000
Çok kurnaz bir mem.
24:11
I don't believe it and I think this ideaFikir, popularpopüler as it is -- not in this guisedış görünüş
408
1426000
7000
Ben hak vermiyorum; ve bu düşüncenin hâlihazırda yaygın olması
24:18
but in generalgenel -- is itselfkendisi one of the mainana problemssorunlar that we faceyüz.
409
1433000
4000
-- gizli saklı da değil -- bugün yüzleştiğimiz en önemli sorunlardan biri.
24:22
If you are like me, you know manyçok wonderfulolağanüstü, committedtaahhüt, engagednişanlı
410
1437000
7000
Benim gibiler; Tanrı'ya inanmadığı hâlde iyilik eden,
24:29
atheistsateistler, agnosticsagnostikler, who are beingolmak very good withoutolmadan God.
411
1444000
6000
nice içten, pırlanta gibi ateist ve bilinemezci tanıyor.
24:35
And you alsoAyrıca know manyçok religiousdini people who hidesaklamak behindarkasında theironların sanctitykutsallığı
412
1450000
5000
Ve nice dindar insan tanıyoruz ki, kutsal değerlerin arkasına sığınıp
24:40
insteadyerine of doing good worksEserleri.
413
1455000
2000
iyilik etmekten kaçıyorlar.
24:42
So, I wishdilek we could dropdüşürmek this memememe.
414
1457000
4000
Bu yüzden, bu memden kurtulmayı diliyorum.
24:46
I wishdilek this memememe would go extinctsoyu tükenmiş.
415
1461000
2000
Keşke bu mem'in soyu tükense.
24:48
Thanksteşekkürler very much for your attentionDikkat.
416
1463000
2000
Dinlediğiniz için teşekkürler.
24:50
(ApplauseAlkış)
417
1465000
3000
(Alkışlar)
Translated by Hakan Ergin
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes.

Why you should listen

One of our most important living philosophers, Dan Dennett is best known for his provocative and controversial arguments that human consciousness and free will are the result of physical processes in the brain. He argues that the brain's computational circuitry fools us into thinking we know more than we do, and that what we call consciousness — isn't. His 2003 book "Freedom Evolves" explores how our brains evolved to give us -- and only us -- the kind of freedom that matters, while 2006's "Breaking the Spell" examines belief through the lens of biology.

This mind-shifting perspective on the mind itself has distinguished Dennett's career as a philosopher and cognitive scientist. And while the philosophy community has never quite known what to make of Dennett (he defies easy categorization, and refuses to affiliate himself with accepted schools of thought), his computational approach to understanding the brain has made him, as Edge's John Brockman writes, “the philosopher of choice of the AI community.”

“It's tempting to say that Dennett has never met a robot he didn't like, and that what he likes most about them is that they are philosophical experiments,” Harry Blume wrote in the Atlantic Monthly in 1998. “To the question of whether machines can attain high-order intelligence, Dennett makes this provocative answer: ‘The best reason for believing that robots might some day become conscious is that we human beings are conscious, and we are a sort of robot ourselves.'"

In recent years, Dennett has become outspoken in his atheism, and his 2006 book Breaking the Spell calls for religion to be studied through the scientific lens of evolutionary biology. Dennett regards religion as a natural -- rather than supernatural -- phenomenon, and urges schools to break the taboo against empirical examination of religion. He argues that religion's influence over human behavior is precisely what makes gaining a rational understanding of it so necessary: “If we don't understand religion, we're going to miss our chance to improve the world in the 21st century.”

Dennett's landmark books include The Mind's I, co-edited with Douglas Hofstaedter, Consciousness Explained, and Darwin's Dangerous Idea. Read an excerpt from his 2013 book, Intuition Pumps, in the Guardian >>

More profile about the speaker
Dan Dennett | Speaker | TED.com