ABOUT THE SPEAKER
Suzanne Lee - Designer
TED Fellow Suzanne Lee is a fashion designer turned biological conjurer, who gleefully plays with new materials and processes.

Why you should listen

Fashion designer Suzanne Lee directs the BioCouture research project, which sprang from an idea in her book Fashioning the Future: Tomorrow’s Wardrobe, a seminal text on fashion and future technologies. Her research harnesses nature to propose a radical future fashion vision: Can we grow a dress from a vat of liquid?

Using bacterial-cellulose, Lee aims to address pressing ecological and sustainability issues around fashion and beyond. A Senior Research Fellow at Central Saint Martins, University of the Arts London, she is working with scientists to investigate whether synthetic biology can engineer optimized organisms for growing future consumer products

More profile about the speaker
Suzanne Lee | Speaker | TED.com
TED2011

Suzanne Lee: Grow your own clothes

Suzanne Lee: Nuôi trang phục của bạn

Filmed:
1,519,065 views

Nhà thiết kế Suzanne Lee giới thiệu những thí nghiệm của cô trong việc tạo ra một loại vật liệu từ trà kombucha có thể được sử dụng như vải vóc hay da thực vật để may quần áo. Quy trình sản xuất này rất thú vị với những kết quả ấn tượng (mặc dù vẫn còn đó một số hạn chế...) và tiềm năng ứng dụng tuyệt vời.
- Designer
TED Fellow Suzanne Lee is a fashion designer turned biological conjurer, who gleefully plays with new materials and processes. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
So as a fashionthời trang designernhà thiết kế,
0
0
2000
Với vai trò là một nhà thiết kế thời trang,
00:17
I've always tendedxu hướng to think of materialsnguyên vật liệu
1
2000
2000
tôi đã luôn hướng tới các loại vật liệu
00:19
something like this,
2
4000
2000
giống như thế này,
00:21
or this,
3
6000
3000
hay thế này,
00:24
or maybe this.
4
9000
3000
hoặc có thể là thế này.
00:27
But then I metgặp a biologistnhà sinh vật học,
5
12000
3000
Nhưng sau đó, tôi có dịp gặp một nhà sinh học,
00:30
and now I think of materialsnguyên vật liệu like this --
6
15000
3000
và giờ tôi đang nghĩ về vật liệu giống như thế này --
00:33
greenmàu xanh lá teatrà, sugarđường,
7
18000
2000
trà xanh, đường,
00:35
a fewvài microbesvi khuẩn and a little time.
8
20000
3000
một ít vi khuẩn và một chút thời gian.
00:38
I'm essentiallybản chất usingsử dụng a kombuchakombucha recipecông thức,
9
23000
2000
Về cơ bản, tôi đang sử dụng công thức làm trà Kombucha,
00:40
which is a symbioticcộng sinh mixpha trộn
10
25000
2000
một loại hỗn hợp cộng sinh
00:42
of bacteriavi khuẩn, yeastsnấm men and other micro-organismsvi sinh vật,
11
27000
3000
gồm vi khuẩn, men và các vi sinh vật khác.
00:45
which spinquay cellulosecellulose
12
30000
2000
Chúng tạo ra xenluloza
00:47
in a fermentationlên men processquá trình.
13
32000
3000
trong quá trình lên men.
00:50
Over time, these tinynhỏ bé threadsđề tài
14
35000
2000
Qua thời gian, những sợi nhỏ này
00:52
formhình thức in the liquidchất lỏng into layerslớp
15
37000
2000
tạo thành các lớp trong dung dịch
00:54
and producesản xuất a matchiếu on the surfacebề mặt.
16
39000
3000
và tạo nên một lớp màng trên bề mặt.
00:59
So we startkhởi đầu by brewingsản xuất bia the teatrà.
17
44000
2000
Đầu tiên, chúng tôi tiến hành pha trà.
01:01
I brewpha up to about 30 literslít of teatrà at a time,
18
46000
3000
Tôi pha khoảng 30 lít trà mỗi lần,
01:04
and then while it's still hotnóng bức, addthêm vào a couplevợ chồng of kiloskg of sugarđường.
19
49000
3000
và thêm một vài cân đường trong khi trà vẫn còn nóng.
01:07
We stirkhuấy this in untilcho đến it's completelyhoàn toàn dissolvedgiải tán
20
52000
3000
Chúng tôi khuấy hỗn hợp đến khi đường tan hoàn toàn
01:10
and then pourđổ it into a growthsự phát triển bathtắm.
21
55000
2000
rồi sau đó đổ hỗn hợp vào một cái bồn tắm.
01:12
We need to checkkiểm tra that the temperaturenhiệt độ
22
57000
2000
Ta cần kiểm tra cho tới khi nhiệt độ
01:14
has cooledlàm mát bằng nước to belowphía dưới 30 degreesđộ C.
23
59000
3000
đã giảm tới dưới 30 độ C.
01:17
And then we're readysẳn sàng to addthêm vào the livingsống organismcơ thể.
24
62000
2000
Sau đó, chúng tôi thêm vi sinh vật vào
01:19
And alongdọc theo with that, some aceticaxetic acidaxit.
25
64000
2000
cùng với một ít axit acetic.
01:21
And onceMột lần you get this processquá trình going,
26
66000
2000
Và khi bạn đã hoàn thành chu trình này,
01:23
you can actuallythực ra recycletái chế
27
68000
2000
thì bạn có thể tái chế lại
01:25
your previousTrước fermentedlên men liquidchất lỏng.
28
70000
3000
dung dịch đã lên men trước đó.
01:28
We need to maintainduy trì an optimumtối ưu temperaturenhiệt độ for the growthsự phát triển.
29
73000
3000
Chúng ta cần duy trì một nhiệt độ tối ưu cho quá trình lớn lên của vi sinh vật.
01:31
And I use a heatnhiệt matchiếu to sitngồi the bathtắm on
30
76000
3000
Và tôi sử dụng một tấm đệm nhiệt đặt lên trên mỗi bồn tắm
01:34
and a thermostatnhiệt to regulateđiều chỉnh it.
31
79000
2000
rồi dùng máy điều nhiệt để điều chỉnh nhiệt độ.
01:36
And actuallythực ra, in hotnóng bức weatherthời tiết, I can just growlớn lên it outsideở ngoài.
32
81000
3000
Và thực tế thì, khi thời tiết nóng, tôi có thể chỉ cần nuôi nó ở ngoài trời.
01:39
So this is my minimini fabricvải farmnông trại.
33
84000
2000
Và đây là trang trại vải vóc thu nhỏ của tôi.
01:41
After about threesố ba daysngày,
34
86000
2000
Sau khoảng ba ngày,
01:43
the bubblesbong bóng will appearxuất hiện on the surfacebề mặt of the liquidchất lỏng.
35
88000
3000
bong bóng bắt đầu xuất hiện trên mặt dung dịch.
01:46
So this is tellingnói us that the fermentationlên men is in fullđầy swinglung lay.
36
91000
3000
Điều này có nghĩa là dung dịch đã được lên men hoàn toàn.
01:49
And the bacteriavi khuẩn are feedingcho ăn
37
94000
2000
Và vi khuẩn đang tiêu hóa
01:51
on the sugarđường nutrientschất dinh dưỡng in the liquidchất lỏng.
38
96000
2000
lượng đường dinh dưỡng trong dung dịch.
01:53
So they're spinningquay these tinynhỏ bé nanoNano fiberssợi
39
98000
2000
Từ đó, chúng xe nên các sợi tơ nano này
01:55
of purenguyên chất cellulosecellulose.
40
100000
2000
từ xenluloza tinh khiết.
01:57
And they're stickingbám dính togethercùng với nhau, forminghình thành layerslớp
41
102000
2000
Và chúng dần dính lại với nhau, tạo nên các lớp
01:59
and givingtặng us a sheettấm on the surfacebề mặt.
42
104000
2000
rồi cho ta một lớp trên mặt chất lỏng.
02:01
After about two to threesố ba weekstuần,
43
106000
2000
Sau khoảng hai đến ba tuần,
02:03
we're looking at something which is about an inchinch in thicknesschiều dày.
44
108000
3000
chúng tôi quan sát thấy một thứ dày khoảng một inch.
02:06
So the bathtắm on the left is after fivesố năm daysngày,
45
111000
3000
Ở bên trái là cái bồn được để sau năm ngày,
02:09
and on the right, after 10.
46
114000
2000
còn cái ở bên phải là sau 10 ngày.
02:11
And this is a statictĩnh culturenền văn hóa.
47
116000
2000
Và đây là một sự phát triển thầm lặng.
02:13
You don't have to do anything to it;
48
118000
2000
Bạn không phải làm bất cứ việc gì với nó;
02:15
you just literallynghĩa đen watch it growlớn lên.
49
120000
2000
bạn đơn giản chỉ cần xem nó lớn lên.
02:17
It doesn't need lightánh sáng.
50
122000
2000
Nó không cần ánh sáng.
02:19
And when it's readysẳn sàng to harvestmùa gặt, you take it out of the bathtắm
51
124000
3000
Và khi thời gian thu hoạch đã đến, bạn lấy nó ra khỏi bồn
02:22
and you washrửa it in coldlạnh, soapyxà phòng waterNước.
52
127000
2000
và rửa nó với nước xà phòng lạnh.
02:24
At this pointđiểm, it's really heavynặng.
53
129000
2000
Vào lúc này, nó rất nặng
02:26
It's over 90 percentphần trăm waterNước,
54
131000
2000
và chứa khoảng 90% là nước,
02:28
so we need to let that evaporatebốc hơi.
55
133000
2000
vì thế, chúng ta cần để nước bốc hơi.
02:30
So I spreadLan tràn it out ontotrên a woodengỗ sheettấm.
56
135000
2000
Do đó, tôi trải nó lên trên một tấm thảm gỗ.
02:32
Again, you can do that outsideở ngoài
57
137000
2000
Một lần nữa, bạn có thể làm việc đó ngoài trời
02:34
and just let it drykhô in the airkhông khí.
58
139000
2000
và để nó tự khô đi.
02:36
And as it's dryingsấy khô, it's compressingnén,
59
141000
2000
Và khi khô đi, nó co lại,
02:38
so what you're left with, dependingtùy on the recipecông thức,
60
143000
2000
và những gì bạn có được, phụ thuộc vào công thức làm trà của bạn,
02:40
is something that's eitherhoặc
61
145000
2000
có thể nó sẽ
02:42
like a really light-weighttrọng lượng nhẹ, transparenttrong suốt papergiấy,
62
147000
2000
giống như một loại giấy rất nhẹ và trong suốt,
02:44
or something which is much more like a flexiblelinh hoạt vegetablerau leatherda.
63
149000
4000
hay giống như một loại da thực vật đàn hồi.
02:48
And then you can eitherhoặc cutcắt tỉa that out
64
153000
2000
Và sau đó bạn có thể cắt nó ra
02:50
and sewmay it conventionallyquy ước,
65
155000
2000
và may nó theo cách thông thường,
02:52
or you can use the wetẩm ướt materialvật chất
66
157000
2000
hoặc bạn có thể sử dụng vật liệu ướt
02:54
to formhình thức it around a three-dimensionalba chiều shapehình dạng.
67
159000
3000
để quấn nó xung quanh một hình khối ba chiều.
02:57
And as it evaporatesbốc hơi,
68
162000
2000
Và sau khi bốc hơi,
02:59
it will knitĐan itselfchinh no togethercùng với nhau, forminghình thành seamsđường nối.
69
164000
2000
nó sẽ tự kết chặt lại, tạo nên các đường nối.
03:01
So the colormàu in this jacketÁo khoác is comingđang đến purelyhoàn toàn from greenmàu xanh lá teatrà.
70
166000
3000
Màu của chiếc áo vét này có được hoàn toàn từ trà xanh.
03:04
I guessphỏng đoán it alsocũng thế looksnhìn a little bitbit like humanNhân loại skinda,
71
169000
2000
Tôi thấy nó trông cũng khá giống da người,
03:06
which intriguesâm mưu me.
72
171000
3000
và điều này làm tôi rất thích thú.
03:09
SinceKể từ khi it's organichữu cơ,
73
174000
2000
Vì nó là chất hữu cơ,
03:11
I'm really keensắc sảo to try and minimizegiảm thiểu the additionthêm vào of any chemicalshóa chất.
74
176000
3000
nên tôi rất say mê việc thử và giảm đến mức tối thiểu sự tham gia của các chất hóa học.
03:14
I can make it changethay đổi colormàu withoutkhông có usingsử dụng dyethuốc nhuộm
75
179000
3000
Tôi có thể khiến nó đổi màu mà không cần thuốc nhuộm
03:17
by a processquá trình of ironbàn là oxidationquá trình oxy hóa.
76
182000
2000
bằng một quá trình oxi hóa sắt.
03:19
UsingBằng cách sử dụng fruittrái cây and vegetablerau stainingnhuộm,
77
184000
2000
Sử dụng màu nhuộm từ hoa quả
03:21
createtạo nên organichữu cơ patterningpatterning.
78
186000
2000
để tạo nên các trang trí từ vật liệu hữu cơ.
03:23
And usingsử dụng indigochàm,
79
188000
2000
Và sử dụng chàm,
03:25
make it anti-microbialchống vi khuẩn.
80
190000
2000
để khiến nó kháng khuẩn.
03:27
And in factthực tế, cottonbông
81
192000
2000
Trên thực tế, cotton
03:29
would take up to 18 dipsnước chấm in indigochàm
82
194000
3000
cần tới 18 lần ngâm trong thuốc nhuộm chàm
03:32
to achieveHoàn thành a colormàu this darktối.
83
197000
2000
để đạt tới màu tối như thế này.
03:34
And because of the super-absorbencySuper-absorbency of this kindloại of cellulosecellulose,
84
199000
3000
Và nhờ có tính năng hấp thụ rất tốt của loại xenluloza này,
03:37
it just takes one, and a really shortngắn one at that.
85
202000
3000
nó chỉ cần một lần, một khoảng thời gian rất ngắn để có được màu tối ấy.
03:40
What I can't yetchưa do is make it water-resistantchịu nước.
86
205000
3000
Một điều tôi vẫn chưa làm được là khiến nó có khả năng chống thấm nước.
03:43
So if I was to walkđi bộ outsideở ngoài in the rainmưa
87
208000
3000
Vì vậy, nếu tôi đi ngoài trời mưa
03:46
wearingđeo this dresstrang phục todayhôm nay,
88
211000
2000
trong khi mặc bộ trang phục này,
03:48
I would immediatelyngay startkhởi đầu to absorbhấp thụ
89
213000
2000
tôi sẽ ngay lập tức hấp thu
03:50
hugekhổng lồ amountslượng of waterNước.
90
215000
3000
một lượng lớn nước.
03:53
The dresstrang phục would get really heavynặng,
91
218000
2000
Và nó sẽ trở nên rất nặng,
03:55
and eventuallycuối cùng the seamsđường nối would probablycó lẽ fallngã apartxa nhau --
92
220000
2000
và cuối cùng các đường nối sẽ có thể bị đứt ra --
03:57
leavingđể lại me feelingcảm giác ratherhơn nakedtrần truồng.
93
222000
2000
khiến tôi có cảm giác như đang không mặc gì.
03:59
PossiblyCó thể a good performancehiệu suất piececái,
94
224000
2000
Đây có thể là một chất liệu tốt trên sân khấu,
04:01
but definitelychắc chắn not ideallý tưởng for everydaymỗi ngày wearmặc.
95
226000
3000
nhưng chắc chắn nó không lí tưởng cho trang phục hằng ngày.
04:05
What I'm looking for
96
230000
2000
Cái mà tôi đang tìm
04:07
is a way to give the materialvật chất
97
232000
2000
là một cách để giúp vật liệu này
04:09
the qualitiesphẩm chất that I need.
98
234000
2000
có được các đặc tính mà tôi cần.
04:11
So what I want to do is say to a futureTương lai buglỗi,
99
236000
3000
Vậy, điều tôi muốn làm là nói với một con vi khuẩn ở tương lai,
04:14
"SpinSpin me a threadchủ đề.
100
239000
2000
"Dệt cho tôi một sợi chỉ.
04:16
AlignSắp xếp it in this directionphương hướng.
101
241000
2000
Xếp nó theo đường này.
04:18
Make it hydrophobickỵ nước.
102
243000
2000
Làm cho nó kỵ nước.
04:20
And while you're at it,
103
245000
2000
Và khi bạn đang ở trong nó,
04:22
just formhình thức it around this 3D shapehình dạng."
104
247000
3000
hãy quấn nó quanh hình khối ba chiều này."
04:25
BacterialVi khuẩn cellulosecellulose is actuallythực ra alreadyđã beingđang used for woundvết thương healingchữa bệnh,
105
250000
4000
Xenluloza từ vi khuẩn thực ra đã được sử dụng để chữa lành vết thương,
04:29
and possiblycó thể in the futureTương lai
106
254000
2000
và có thể trong tương lai
04:31
for biocompatiblebiocompatible bloodmáu vesselstàu,
107
256000
3000
được dùng cho mạch máu thích ứng sinh học,
04:34
possiblycó thể even replacementthay thế bonekhúc xương tissue.
108
259000
2000
hay thậm chí có thể thay thế mô xương.
04:36
But with syntheticsợi tổng hợp biologysinh học,
109
261000
2000
Nhưng với sinh học nhân tạo,
04:38
we can actuallythực ra imaginetưởng tượng engineeringkỹ thuật this bacteriumvi khuẩn
110
263000
4000
chúng ta có thể nghĩ tới việc dùng loại vi khuẩn này
04:42
to producesản xuất something
111
267000
2000
để chế tạo một số vật liệu
04:44
that givesđưa ra us the qualityphẩm chất,
112
269000
2000
có chất lượng,
04:46
quantitysố lượng and shapehình dạng
113
271000
2000
số lượng và hình dáng
04:48
of materialvật chất that we desirekhao khát.
114
273000
2000
như ta mong muốn.
04:50
ObviouslyRõ ràng, as a designernhà thiết kế, that's really excitingthú vị
115
275000
3000
Tất nhiên, điều đó thật thú vị với một nhà thiết kế.
04:53
because then I startkhởi đầu to think, wowwow,
116
278000
2000
Bởi khi tôi bắt đầu nghĩ về nó, wow,
04:55
we could actuallythực ra imaginetưởng tượng
117
280000
2000
chúng ta thực sự có thể nghĩ đến việc
04:57
growingphát triển consumabletiêu thụ được productscác sản phẩm.
118
282000
3000
phát triển các sản phẩm có thể phân hủy.
05:01
What exciteshứng thú me about usingsử dụng microbesvi khuẩn
119
286000
3000
Điều gây hứng thú với tôi về việc tận dụng vi khuẩn
05:04
is theirhọ efficiencyhiệu quả.
120
289000
2000
là hiệu quả của chúng.
05:06
So we only growlớn lên what we need.
121
291000
2000
Chúng ta chỉ làm nên ra những gì chúng ta cần
05:08
There's no wastechất thải.
122
293000
2000
mà không tạo ra chất thải.
05:10
And in factthực tế, we could make it from a wastechất thải streamsuối --
123
295000
3000
Và trên thực tế, chúng ta có thể làm ra nó từ rác thải --
05:13
so for examplethí dụ,
124
298000
2000
ví dụ như
05:15
a wastechất thải sugarđường streamsuối
125
300000
2000
chất thải chứa đường
05:17
from a foodmón ăn processingChế biến plantthực vật.
126
302000
2000
từ một nhà máy chế biến thực phẩm.
05:19
FinallyCuối cùng, at the endkết thúc of use, we could biodegradephân hủy it naturallymột cách tự nhiên
127
304000
3000
Cuối cùng, khi đã qua sử dụng, chúng ta có thể phân hủy chúng một cách tự nhiên
05:22
alongdọc theo with your vegetablerau peelingspeelings.
128
307000
3000
cùng với phần bỏ đi của hoa quả.
05:25
What I'm not suggestinggợi ý is that microbialvi khuẩn cellulosecellulose
129
310000
3000
Tôi không muốn nói rằng xenluloza từ vi khuẩn
05:28
is going to be a replacementthay thế
130
313000
2000
sẽ thay thế cho
05:30
for cottonbông, leatherda or other textiledệt materialsnguyên vật liệu.
131
315000
3000
cotton, da, hay các nguyên liệu dệt khác.
05:33
But I do think it could be quitekhá a smartthông minh and sustainablebền vững additionthêm vào
132
318000
4000
Tuy vậy, tôi cho rằng nó có thể là một sự bổ sung rất thông minh và bền vững
05:37
to our increasinglyngày càng preciousquí naturaltự nhiên resourcestài nguyên.
133
322000
3000
cho nguồn nguyên liệu ngày càng quý giá của chúng ta.
05:40
UltimatelyCuối cùng, maybe it won'tsẽ không even be fashionthời trang
134
325000
2000
Cuối cùng, có thể nó thậm chí cũng không trở thành mốt thời trang
05:42
where we see these microbesvi khuẩn have theirhọ impactva chạm.
135
327000
2000
khi chúng ta chứng kiến ảnh hưởng của những con vi khuẩn này.
05:44
We could, for examplethí dụ, imaginetưởng tượng
136
329000
2000
Ví dụ như, chúng ta có thể nghĩ tới việc
05:46
growingphát triển a lampđèn, a chaircái ghế,
137
331000
3000
nuôi lớn một cái đèn, một cái ghế,
05:49
a carxe hơi or maybe even a housenhà ở.
138
334000
3000
một cái xe hơi hay thậm chí là một ngôi nhà.
05:52
So I guessphỏng đoán what my questioncâu hỏi to you is:
139
337000
3000
Vậy tôi nghĩ rằng câu hỏi tôi dành cho các bạn là:
05:55
in the futureTương lai, what would you choosechọn to growlớn lên?
140
340000
2000
Trong tương lai, bạn sẽ chọn nuôi lớn cái gì?
05:57
Thank you very much.
141
342000
2000
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
05:59
(ApplauseVỗ tay)
142
344000
9000
(Vỗ tay)
06:08
BrunoBruno GiussaniGiussani: SuzanneSuzanne, just a curiositysự tò mò,
143
353000
2000
Bruno Giussani: Suzanne, tôi xin hỏi một vài phút,
06:10
what you're wearingđeo is not randomngẫu nhiên. (SuzanneSuzanne LeeLee: No.)
144
355000
3000
cái bạn đang mặc không phải là ngẫu nhiên. (Suzanny Lee: Vâng.)
06:13
This is one of the jacketsÁo khoác you grewlớn lên?
145
358000
2000
Đây có phải là một trong những bộ vet mà bạn tạo ra?
06:15
SLSL: Yes, it is.
146
360000
2000
SL: Vâng, đúng vậy.
06:17
It's probablycó lẽ -- partphần of the project'sdự án still in processquá trình
147
362000
2000
Có thể là, một phần trong dự án vẫn đang diễn ra,
06:19
because this one
148
364000
2000
bởi vì cái áo này
06:21
is actuallythực ra biodegradingbiodegrading in fronttrước mặt of your eyesmắt.
149
366000
2000
thực tế là đang dần phân hủy trước mắt các bạn.
06:23
(LaughterTiếng cười)
150
368000
2000
(Cười)
06:25
It's absorbinghấp thụ my sweatmồ hôi, and it's feedingcho ăn on it.
151
370000
3000
Nó đang hấp thụ mồ hôi của tôi, và nó đang tiêu hóa chúng.
06:28
BGBG: Okay, so we'lltốt let you go and savetiết kiệm it, and rescuecứu hộ it.
152
373000
2000
BG: Okay, vậy chúng tôi sẽ để cô đi và cứu lấy nó.
06:30
SuzanneSuzanne LeeLee. (SLSL: Thank you.)
153
375000
3000
Suzanne Lee. (SL: Cám ơn.)
06:33
(ApplauseVỗ tay)
154
378000
2000
(Vỗ tay)
Translated by Hoang Ly
Reviewed by Minh Trang Lai

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Suzanne Lee - Designer
TED Fellow Suzanne Lee is a fashion designer turned biological conjurer, who gleefully plays with new materials and processes.

Why you should listen

Fashion designer Suzanne Lee directs the BioCouture research project, which sprang from an idea in her book Fashioning the Future: Tomorrow’s Wardrobe, a seminal text on fashion and future technologies. Her research harnesses nature to propose a radical future fashion vision: Can we grow a dress from a vat of liquid?

Using bacterial-cellulose, Lee aims to address pressing ecological and sustainability issues around fashion and beyond. A Senior Research Fellow at Central Saint Martins, University of the Arts London, she is working with scientists to investigate whether synthetic biology can engineer optimized organisms for growing future consumer products

More profile about the speaker
Suzanne Lee | Speaker | TED.com