ABOUT THE SPEAKER
Stefon Harris - Jazz vibraphonist
Stefon Harris plays the vibraphone -- and leads a jazz ensemble with a collaborative sound built on collective inspiration.

Why you should listen

Stefon Harris' passionate artistry, energetic stage presence, and astonishing virtuosity have propelled him into the forefront of hte current jazz scene. Widely recognized and lauded by both his peers and jazz critics, Harris is committed to exploring the rich potential of jazz composition and blazing trails on the vibraphone.

His TEDTalk was performed with Jamire Williams on drums, Burniss Travis on bass, and Christian Sands on piano. 

More profile about the speaker
Stefon Harris | Speaker | TED.com
TEDSalon NY2011

Stefon Harris: There are no mistakes on the bandstand

Stefon Harris: Không có sai lầm trên sàn diễn âm nhạc

Filmed:
769,694 views

Sai lầm là gì? Qua những bản nhạc ngẫu hứng cùng tứ tấu nhạc jazz của mình, Stefon Harris sẽ cho chúng ta thấy một sự thật rất thâm thúy: nhiều hành động bị coi là sai lầm chỉ vì chúng ta không phản ứng hài hòa với chúng.
- Jazz vibraphonist
Stefon Harris plays the vibraphone -- and leads a jazz ensemble with a collaborative sound built on collective inspiration. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
Okay, I have no ideaý kiến what we're going to playchơi.
0
0
3000
Bây giờ, tôi không biết chúng tôi sẽ chơi gì.
00:18
I won'tsẽ không be ablecó thể to tell you what it is untilcho đến it happensxảy ra.
1
3000
3000
Tôi không thể nói đó là bản nhạc gì cho đến khi chúng tôi thật sự chơi nhạc.
00:21
I didn't realizenhận ra there was going to be a little musicÂm nhạc before.
2
6000
3000
Tôi cũng chưa biết bản nhạc sẽ như thế nào.
00:24
So I think I'm going to startkhởi đầu with what I just heardnghe.
3
9000
2000
Nên tôi nghĩ là tôi sẽ bắt đầu với âm thanh tôi vừa mới nghe thấy.
00:26
(MusicÂm nhạc)
4
11000
10000
(Âm nhạc)
06:01
(ApplauseVỗ tay)
5
346000
9000
(Vỗ tay)
06:10
Okay, so first of all,
6
355000
2000
Được rồi, đầu tiên,
06:12
let's welcomechào mừng MrMr. JamireJamire WilliamsWilliams on the drumstrống,
7
357000
3000
hãy chào mừng anh Jamire Williams, người chơi trống,
06:15
(ApplauseVỗ tay)
8
360000
3000
(Vỗ tay)
06:18
BurnissBurniss TravisTravis on the bassBass,
9
363000
2000
Burniss Travis chơi bass,
06:20
(ApplauseVỗ tay)
10
365000
2000
(Vỗ tay)
06:22
and MrMr. ChristianKitô giáo SandsCát on the pianođàn piano.
11
367000
3000
và Christian Sands chơi piano.
06:25
(ApplauseVỗ tay)
12
370000
3000
(Vỗ tay)
06:28
So the bandstandBandstand, as we call it,
13
373000
2000
Và, sân khấu, đúng như cách chúng ta gọi nó
06:30
this is an incredibleđáng kinh ngạc spacekhông gian.
14
375000
2000
là một nơi tuyệt vời,
06:32
It is really a sacredLinh thiêng spacekhông gian.
15
377000
2000
một nơi thực sự thiêng liêng.
06:34
And one of the things that is really sacredLinh thiêng about it
16
379000
2000
Và một trong những điều thiêng liêng của sân khấu
06:36
is that you have no opportunitycơ hội to think about the futureTương lai,
17
381000
3000
đó là việc bạn không có cơ hội để nghĩ đến tương lai,
06:39
or the pastquá khứ.
18
384000
2000
hay quá khứ.
06:41
You really are alivesống sót right here in this momentchốc lát.
19
386000
2000
Trên sân khấu, tại thời điểm này, bạn thực sự cảm đang sống.
06:43
There are so manynhiều decisionsquyết định beingđang madethực hiện
20
388000
2000
Có rất nhiều lựa chọn phải đưa ra
06:45
when you walkđi bộ on the bandstandBandstand.
21
390000
2000
khi bạn bước trên sân khấu.
06:47
We had no ideaý kiến what keyChìa khóa we were going to playchơi in.
22
392000
3000
Chúng tôi không có khái niệm gì về gam nhạc chúng tôi sẽ chơi.
06:50
In the middleở giữa, we sortsắp xếp of madethực hiện our way
23
395000
2000
Giữa chừng, chúng tôi sẽ tự biến tấu
06:52
into a songbài hát calledgọi là "TitiTiti BoomBùng nổ."
24
397000
2000
thành bài hát có tên gọi là "Titi Boom".
06:54
But that could have happenedđã xảy ra -- maybe, maybe not.
25
399000
3000
Điều đó có thể sẽ xảy ra, hoặc cũng có thể không.
06:57
Everyone'sCủa mọi người listeningnghe. We're respondingđáp ứng.
26
402000
2000
Mọi người thì lắng nghe, còn chúng tôi thì tự đối phó với điệu nhạc.
06:59
You have no time for projecteddự kiến ideasý tưởng.
27
404000
2000
Không có thời gian cho các ý tưởng đã được chuẩn bị sẵn.
07:01
So the ideaý kiến of a mistakesai lầm:
28
406000
3000
Cho nên, quan niệm về sự sai lầm:
07:04
From the perspectivequan điểm of a jazzjazz musiciannhạc sĩ,
29
409000
2000
một nhạc công nhạc jazz
07:06
it's easierdễ dàng hơn to talk about someonengười nào else'scủa người khác mistakesai lầm.
30
411000
3000
sẽ nhẹ nhàng hơn khi nói chuyện về lỗi lầm của ai đó.
07:11
So the way I perceivecảm nhận a mistakesai lầm when I'm on the bandstandBandstand --
31
416000
3000
Cho nên, cách mà tôi nhìn nhận sai lầm khi tôi đứng trên sân khấu là
07:14
first of all, we don't really see it as a mistakesai lầm.
32
419000
2000
trước tiên, chúng tôi không coi đó là sai lầm.
07:16
The only mistakesai lầm liesdối trá
33
421000
2000
Sai lầm duy nhất chỉ là
07:18
in that I'm not ablecó thể to perceivecảm nhận
34
423000
2000
khi tôi không thể nhận ra được
07:20
what it is that someonengười nào elsekhác did.
35
425000
2000
người khác đang chơi cái gì.
07:22
EveryMỗi "mistakesai lầm" is an opportunitycơ hội in jazzjazz.
36
427000
3000
Mọi "sai lầm" đều là cơ hội trong nhạc jazz.
07:25
So it's hardcứng to even describemiêu tả
37
430000
2000
Nên thậm chí tôi thấy rất khó
07:27
what a funnybuồn cười notechú thích would be.
38
432000
2000
để mô tả một nốt nhạc buồn cười là thế nào.
07:29
So for examplethí dụ, if I playedchơi a colormàu, like we were playingđang chơi on a palettebảng màu,
39
434000
3000
Thử lấy ví dụ nhé, nếu tôi chơi một nốt, như chúng tôi dùng một bảng màu,
07:32
that soundednghe like this ...
40
437000
2000
mà nghe giống thế này...
07:34
(MusicÂm nhạc)
41
439000
2000
(Âm nhạc)
07:36
So if ChristianKitô giáo playedchơi a notechú thích -- like playchơi an F.
42
441000
3000
Và nếu Christian chơi một nốt nhạc -- như nốt Pha.
07:39
(MusicÂm nhạc)
43
444000
2000
(Âm nhạc)
07:41
See, these are all right insidephía trong of the colormàu palettebảng màu.
44
446000
3000
Bạn thấy đó, tất cả đều nằm trong một dải bảng màu.
07:44
If you playedchơi an E.
45
449000
3000
Nếu bạn chơi nốt Mi.
07:47
See, these all lienói dối right insidephía trong
46
452000
2000
Thấy không, tất cả vẫn đều nằm bên trong
07:49
of this generalchung emotionalđa cảm palettebảng màu that we were paintingbức vẽ.
47
454000
2000
một bảng màu âm cảm xúc chung mà chúng tôi đang vẽ lên.
07:51
If you playedchơi an F# thoughTuy nhiên,
48
456000
2000
Nhưng nếu bạn chơi nốt Pha thăng,
07:53
(DissonanceDissonance)
49
458000
4000
(Tiếng khó nghe)
07:57
to mostphần lớn people'sngười earsđôi tai, they would perceivecảm nhận that as a mistakesai lầm.
50
462000
3000
thì đối với phần lớn mọi người, họ sẽ thấy đó là một sai lầm.
08:00
So I'm going to showchỉ you, we're going to playchơi just for a secondthứ hai.
51
465000
2000
Giờ tôi sẽ cho các bạn thấy, chúng tôi sẽ chuẩn bị chơi nhạc trong giây lát.
08:02
And we're going to playchơi on this palettebảng màu.
52
467000
2000
Và chúng tôi sẽ chơi trên bảng màu này.
08:04
And at some pointđiểm, ChristianKitô giáo will introducegiới thiệu this notechú thích.
53
469000
2000
Và cùng lúc đó, Christian sẽ chơi nốt nhạc này.
08:06
And we won'tsẽ không reactphản ứng to it.
54
471000
2000
Còn chúng tôi sẽ không phản ứng lại với nốt nhạc đó.
08:08
He'llAnh ta sẽ introducegiới thiệu it for a secondthứ hai
55
473000
2000
Anh ấy sẽ chơi nốt nhạc đó 1 lát
08:10
and then I'll stop, I'll talk for a secondthứ hai.
56
475000
2000
và sau đó tôi sẽ dừng lại, và nói một chút.
08:12
We'llChúng tôi sẽ see what happensxảy ra when we playchơi with this palettebảng màu.
57
477000
2000
Chúng ta hãy cùng xem chuyện gì sẽ xảy ra khi chúng ta chơi với bảng màu này.
08:14
(MusicÂm nhạc)
58
479000
10000
(Âm nhạc)
08:39
So someonengười nào could conceptuallykhái niệm perceivecảm nhận that as a mistakesai lầm.
59
504000
4000
Có thể ai đó có thể sẽ coi đây là sai lầm.
08:43
The only way that I would say it was a mistakesai lầm
60
508000
2000
Nhưng cách duy nhất mà tôi có thể gọi đây là sai lầm
08:45
is in that we didn't reactphản ứng to it.
61
510000
2000
chính là việc chúng tôi đã không phản ứng lại với nốt nhạc đó.
08:47
It was an opportunitycơ hội that was missedbỏ lỡ.
62
512000
2000
Thực ra đó là một cơ hội đã bị bỏ qua.
08:49
So it's unpredictablekhông thể đoán trước. We'llChúng tôi sẽ paintSơn this palettebảng màu again.
63
514000
3000
Thật là khó đoán trước. Chúng tôi sẽ vẽ lại bảng màu này.
08:52
He'llAnh ta sẽ playchơi it. I don't know how we'lltốt reactphản ứng to it, but something will changethay đổi.
64
517000
3000
Anh ấy sẽ chơi nốt nhạc đó. Tôi cũng không biết chúng tôi sẽ phản ứng lại thế nào, nhưng sẽ có sự thay đổi.
08:55
We'llChúng tôi sẽ all acceptChấp nhận his ideasý tưởng,
65
520000
2000
Chúng tôi sẽ có chấp nhận ý tưởng của anh ấy,
08:57
or not.
66
522000
2000
hoặc không.
08:59
(MusicÂm nhạc)
67
524000
10000
(Âm nhạc)
10:08
So you see, he playedchơi this notechú thích.
68
593000
2000
Bạn thấy đấy, anh ấy đã chơi nốt nhạc,
10:10
I endedđã kết thúc up creatingtạo a melodygiai điệu êm ái out of it.
69
595000
2000
còn tôi thì tạo ra được một giai điệu từ nốt nhạc đó.
10:12
The texturekết cấu changedđã thay đổi in the drumstrống this time.
70
597000
2000
Bối cảnh lần này đã thay đổi về tiết tấu.
10:14
It got a little bitbit more rhythmicnhịp điệu, a little bitbit more intensecường độ cao
71
599000
3000
Nó được chơi có nhịp điệu hơn, và nhanh hơn một chút
10:17
in responsephản ứng to how I respondedtrả lời to it.
72
602000
2000
trong việc phản ứng với việc tôi phản ứng với nó.
10:19
So there is no mistakesai lầm.
73
604000
2000
Cho nên, không hề có sai lầm nào cả.
10:21
The only mistakesai lầm is if I'm not awareý thức,
74
606000
2000
Sẽ chỉ có sai lầm khi tôi không nhận ra,
10:23
if eachmỗi individualcá nhân musiciannhạc sĩ is not awareý thức
75
608000
2000
mỗi nhạc công không nhận ra
10:25
and acceptingchấp nhận enoughđủ of his fellowđồng bào bandban nhạc memberhội viên
76
610000
4000
và chấp nhận người bạn trong ban nhạc của mình
10:29
to incorporatekết hợp the ideaý kiến and we don't allowcho phép for creativitysáng tạo.
77
614000
3000
để có thể phối hợp ý tưởng với nhau và khi chúng tôi không sáng tạo.
10:32
So jazzjazz, this bandstandBandstand is absolutelychắc chắn rồi amazingkinh ngạc.
78
617000
4000
Do đó, với nhạc jazz, sân khấu này là một điều tuyệt vời.
10:36
It's a very purifyinglàm sạch experiencekinh nghiệm.
79
621000
2000
Đó là một trải nghiệm rất thanh khiết.
10:38
And I know that I speaknói for all of us when I tell you that we don't take it for grantedđược cấp.
80
623000
3000
Và thực ra tôi đang thay mặt cả ban nhạc nói với các bạn rằng chúng tôi không coi đó là điều đương nhiên.
10:41
We know that to be ablecó thể to come on the bandstandBandstand and playchơi musicÂm nhạc is a blessingphước lành.
81
626000
4000
Chúng tôi đều biết rằng được lên sân khấu và chơi nhạc là một điều rất may mắn
10:45
So how does this all relateliên hệ to behavioralhành vi financetài chính?
82
630000
3000
Vậy việc này thì có liên quan gì đến vấn đề tài chính hành vi?
10:48
Well we're jazzjazz musiciansnhạc sĩ,
83
633000
2000
Chúng tôi là các nghệ sĩ nhạc jazz,
10:50
so stereotypicallystereotypically we don't have a great relationshipmối quan hệ to financetài chính.
84
635000
2000
theo lẽ thường thì chúng tôi không có mối quan hệ tốt lắm với tài chính.
10:52
(LaughterTiếng cười)
85
637000
3000
(Cười)
10:55
AnywayDù sao, I just wanted to sortsắp xếp of pointđiểm out the way that we handlexử lý it.
86
640000
3000
Dù sao thì tôi cũng chỉ muốn cho các bạn thấy cách mà chúng tôi xử lý nó.
10:58
And the other dynamicnăng động of it
87
643000
2000
Và một động lực khác khi chơi nhạc
11:00
is that we don't micromanagemicromanage in jazzjazz.
88
645000
3000
đó là không có ai áp đặt ý tưởng riêng của mình lên cả ban nhạc.
11:03
You have some people who do.
89
648000
2000
Nếu có ai đó làm như thế,
11:05
But what that does
90
650000
2000
thì kết quả là
11:07
is it actuallythực ra limitsgiới hạn the artisticnghệ thuật possibilitieskhả năng.
91
652000
2000
khả năng nghệ sĩ sẽ bị hạn chế.
11:09
If I come up and I dictateđiều khiển to the bandban nhạc
92
654000
3000
Nếu tôi lên sân khấu và ra lệnh cho ban nhạc
11:12
that I want to playchơi like this and I want the musicÂm nhạc to go this way,
93
657000
2000
rằng tôi muốn chơi bản nhạc như thế này, như thế kia,
11:14
and I just jumpnhảy right in ...
94
659000
2000
và tôi cứ thế...
11:16
readysẳn sàng, just playchơi some time.
95
661000
2000
sẵn sàng nhé, chúng ta sẽ chơi thử.
11:18
One, two, one, two, threesố ba, fourbốn.
96
663000
2000
Một, hai, một, hai, ba, bốn.
11:20
(MusicÂm nhạc)
97
665000
12000
(Âm nhạc)
11:32
It's kindloại of chaotichỗn loạn because I'm bullyingbắt nạt my ideasý tưởng.
98
677000
2000
Quả là một sự hỗn độn bởi vì tôi đang tự phá các ý tưởng của mình.
11:34
I'm tellingnói them, "You come with me over this way."
99
679000
2000
Tôi đang nói với họ: "Các bạn chơi cùng tôi theo cách này"
11:36
If I really want the musicÂm nhạc to go there,
100
681000
2000
Nếu tôi thực sự muốn bản nhạc phát triển theo cách đó,
11:38
the besttốt way for me to do it is to listen.
101
683000
2000
cách tốt nhất là tôi phải lắng nghe.
11:40
This is a sciencekhoa học of listeningnghe.
102
685000
2000
Đây là khoa học về sự lắng nghe.
11:42
It has farxa more to do with what I can perceivecảm nhận
103
687000
2000
Nó liên quan nhiều đến cái tôi có thể nhận thức được
11:44
than what it is that I can do.
104
689000
2000
hơn là cái tôi có thể làm đươc.
11:46
So if I want the musicÂm nhạc to get to a certainchắc chắn levelcấp độ of intensitycường độ,
105
691000
3000
Vì thế nếu tôi muốn bản nhạc đạt đến độ mạnh nào đó,
11:49
the first stepbậc thang for me is
106
694000
2000
bước đầu tiên tôi phải làm là
11:51
to be patientbệnh nhân, to listen to what's going on
107
696000
2000
kiên nhẫn và lắng nghe những điều đang diễn ra
11:53
and pullkéo from something that's going on around me.
108
698000
3000
và lấy ra từ một điều gì đó đang xảy ra xung quanh.
11:56
When you do that, you engagethuê and inspiretruyền cảm hứng the other musiciansnhạc sĩ
109
701000
3000
Khi bạn làm điều đó, bạn đang hòa hợp và tạo cảm hứng cho các nghệ sĩ khác
11:59
and they give you more, and graduallydần dần it buildsxây dựng.
110
704000
2000
và họ lại cho bạn nhiều hơn, rồi dần dần âm nhạc hình thành.
12:01
Watch. One, two, a one, two, threesố ba, fourbốn.
111
706000
3000
Xin hãy xem. Một, hai, một, hai, ba, bốn.
12:04
(MusicÂm nhạc)
112
709000
10000
(Âm nhạc)
12:44
TotallyHoàn toàn differentkhác nhau experiencekinh nghiệm when I'm pullingkéo ideasý tưởng.
113
749000
3000
Một trải nghiệm hoàn toàn khác khi tôi lắng nghe và lấy ý tưởng.
12:47
It's much more organichữu cơ. It's much more nuancedsắc thái.
114
752000
2000
Nó hài hòa hơn. Nó nhiều sắc thái hơn.
12:49
It's not about bullyingbắt nạt my visiontầm nhìn or anything like that.
115
754000
2000
Đây không phải là việc áp đặt cái nhìn của tôi hay điều gì tương tự.
12:51
It's about beingđang here in the momentchốc lát,
116
756000
2000
Mà là việc tôi đang ở đây, ngay lúc này,
12:53
acceptingchấp nhận one anotherkhác
117
758000
2000
chấp nhận những người khác
12:55
and allowingcho phép creativitysáng tạo to flowlưu lượng.
118
760000
2000
và cho phép sự sáng tạo bay cao.
12:57
Thank you.
119
762000
2000
Xin cảm ơn.
12:59
(ApplauseVỗ tay)
120
764000
5000
(Vỗ tay)
Translated by Ha Thu Hai
Reviewed by Duc Nguyen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Stefon Harris - Jazz vibraphonist
Stefon Harris plays the vibraphone -- and leads a jazz ensemble with a collaborative sound built on collective inspiration.

Why you should listen

Stefon Harris' passionate artistry, energetic stage presence, and astonishing virtuosity have propelled him into the forefront of hte current jazz scene. Widely recognized and lauded by both his peers and jazz critics, Harris is committed to exploring the rich potential of jazz composition and blazing trails on the vibraphone.

His TEDTalk was performed with Jamire Williams on drums, Burniss Travis on bass, and Christian Sands on piano. 

More profile about the speaker
Stefon Harris | Speaker | TED.com