ABOUT THE SPEAKER

Larry Smith - Professor of Economics, University of Waterloo
A professor of economics at the University of Waterloo in Canada, Larry Smith coaches his students to find the careers that they will truly love.

Why you should listen

Larry Smith is a professor of economics at University of Waterloo. A well-known storyteller and advocate for youth leadership, he has also mentored many of his students on start-up business management and career development. The most notable start-up he advised in its infancy is Research in Motion (RIM), maker of the BlackBerry.

"What you see in the TED Talk is essentially thirty years of Smith’s frustrations reaching a boiling point," wrote Carmine Gallo in Forbes. “'Wasted talent is a waste I cannot stand,' Smith told me."

More profile about the speaker
Larry Smith | Speaker | TED.com

TEDxUW

Larry Smith: Why you will fail to have a great career

Larry Smith: Larry Smith: Tại sao bạn sẽ không thể lập nên đại nghiệp

Filmed: 2011-11-12

Readability: 3.1

6,789,574 views

Trong bài nói vừa hài hước vừa thẳng thừng, Larry Smith đấm thẳng vào những lời biện hộ mà người ta có thể nghĩ ra khi họ thất bại trong việc theo đuổi đam mê. (Filmed at TEDxUW.)

Larry Smith - Professor of Economics, University of Waterloo
A professor of economics at the University of Waterloo in Canada, Larry Smith coaches his students to find the careers that they will truly love. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:03

I want to discussbàn luận with you this afternoonbuổi chiều

0

1087

4916

Trưa nay tôi muốn thảo luận với các bạn

00:08

why you're going to failThất bại to have a great careernghề nghiệp. (LaughterTiếng cười)

1

6003

4008

vì sao bạn sẽ không có một sự nghiệp lớn.

(Cười)

00:12

I'm an economistnhà kinh tế học. I do dismalảm đạm.

2

10011

4078

Là một nhà kinh tế học,

tôi khá bi quan.

00:16

EndKết thúc of the day, it's readysẳn sàng for dismalảm đạm remarksnhận xét.

3

14089

4947

Cuối ngày rồi, hãy sẵn sàng
nghe những lời bình đáng buồn.

00:21

I only want to talk to those of you who want a great careernghề nghiệp.

4

19036

3986

Tôi chỉ muốn nói với
những ai đang muốn lập đại nghiệp

00:25

I know some of you have alreadyđã decidedquyết định

5

23022

1076

Tôi biết một số bạn đã quyết tâm
tạo dựng sự nghiệp vĩ đại.

00:26

you want a good careernghề nghiệp.

6

24098

2913

Nhưng rồi bạn cũng sẽ thất bại thôi.

00:29

You're going to failThất bại, too — (LaughterTiếng cười) —

7

27011

2038

(Cười)

00:31

because — GoodnessLòng tốt, you're all cheerysảng khoái about failingthất bại. (LaughterTiếng cười)

8

29049

3008

Bời vì -,
các bạn đều vui với thất bại.

(Cười)

00:34

CanadianNgười Canada groupnhóm, undoubtedlychắc chắn. (LaughterTiếng cười)

9

32057

5963

Nhóm người Canada, chắc chắn luôn,

(Tiếng cười)

Những ai muôn có một công việc tốt
rồi sẽ thất bại,

00:40

Those tryingcố gắng to have good careersnghề nghiệp are going to failThất bại,

10

38020

2046

00:42

because, really, good jobscông việc are now disappearingbiến mất.

11

40066

3976

bởi vì, thật sự, công việc tốt,
hiện nay biến mất hết rồi.

00:46

There are great jobscông việc and great careersnghề nghiệp,

12

44042

3025

Có những nghề nghiệp
và công việc tuyệt vời,

00:49

and then there are the high-workloadkhối lượng công việc cao, high-stresscăng thẳng cao,

13

47067

3971

và cũng có những việc nặng nhọc,

căng thẳng, hút máu người,
phá hủy tâm hồn, tương tự thế,

00:53

bloodsuckingbloodsucking, soul-destroyingsoul-destroying kindscác loại of jobscông việc,

14

51038

3045

00:56

and practicallythực tế nothing in betweengiữa.

15

54083

1934

và chả có gì ở giữa chúng.

00:58

So the people looking for good jobscông việc are going to failThất bại.

16

56017

2035

Do đó ai muốn tìm một công việc tốt
sẽ thất bại.

01:00

I'm going to talk about those looking for great jobscông việc, great

17

58052

2996

Tôi nói về những ai tìm kiếm
những việc to lớn, sự nghiệp vĩ đại

01:03

careersnghề nghiệp, and why you're going to, why you're going to failThất bại.

18

61048

4002

và tại sao bạn cũng sẽ thất bại luôn.

01:07

First reasonlý do is that no mattervấn đề how manynhiều timeslần people tell you,

19

65050

6025

Lí do đầu tiên là bởi bất chấp
bao nhiêu lần người ta nói với bạn,

01:13

"If you want a great careernghề nghiệp, you have to pursuetheo đuổi your passionniềm đam mê,

20

71075

3953

"Nếu bạn muốn có sự nghiệp vĩ đại,
bạn phải theo đuổi đam mê của mình,

01:17

you have to pursuetheo đuổi your dreamsnhững giấc mơ, you have to pursuetheo đuổi,

21

75028

3003

bạn phải theo đuổi ước mơ của mình,
bạn phải theo đuổi,

01:20

the greatestvĩ đại nhất fascinationniềm đam mê in your life,"

22

78031

3016

điều thôi thúc lớn nhất
trong cuộc đời bạn,"

01:23

you hearNghe it again and again and then you decidequyết định

23

81047

2032

bạn nghe hết lần này qua lần khác,
và bạn quyết định không làm.

01:25

not to do it. It doesn't mattervấn đề how manynhiều timeslần you downloadtải về

24

83079

4008

Bất kể bao nhiêu lần bạn tải về

01:29

StevenSteven J.'s'S StanfordStanford commencementkhởi công công trình addressđịa chỉ nhà,

25

87087

4926

phát biểu của Steven Jobs tại lễ
tốt nghiệp trường Stanford,

01:34

you still look at it and decidequyết định not to do it.

26

92013

3030

bạn chỉ xem nó
và quyết định không làm.

01:37

I'm not quitekhá sure why you decidequyết định not to do it.

27

95043

2039

Tôi khá hiểu
tại sao bạn quyết định không làm.

01:39

You're too lazylười biếng to do it. It's too hardcứng.

28

97082

2000

Bạn quá lười để làm. Nó quá khó.

01:41

You're afraidsợ if you look for your passionniềm đam mê and don't find it,

29

99082

2949

Bạn sợ phải tìm kiếm đam mê của mình
và không tìm nó,

01:44

you'llbạn sẽ feel like you're an idiotkẻ ngốc, so then you make excuseslời bào chữa

30

102031

3010

bạn nghĩ mình là kẻ dốt,
và bạn biện minh

01:47

about why you're not going to look for your passionniềm đam mê.

31

105041

2994

cho việc tại sao bạn lại không tìm kiếm
đam mê của mình.

01:50

And they are excuseslời bào chữa, ladiesquý cô and gentlemenquý ông.

32

108035

1062

Có đủ lời biện hộ, thưa quý ông quý bà.

01:51

We're going to go throughxuyên qua a wholetoàn thể long listdanh sách, your creativitysáng tạo,

33

109097

2978

Chúng ta sẽ không kể ra hết
cả danh sách dài --

01:54

and thinkingSuy nghĩ of excuseslời bào chữa not to do what you really

34

112075

2992

bạn sáng tạo khi nghĩ ra lời biện hộ
nhưng lại không làm những điều cần làm

01:57

need to do if you want to have a great careernghề nghiệp.

35

115067

2997

nếu bạn muốn lập đại nghiệp.

02:00

So, for examplethí dụ, one of your great excuseslời bào chữa is,

36

118064

6005

Và, ví dụ, một lời biện hộ kinh điển là

02:06

"Well, great careersnghề nghiệp are really and trulythực sự, for mostphần lớn people,

37

124069

5001

(thở dài)

"À thì, đại nghiệp thực sự
đối với hầu hết mọi người,

02:11

just a mattervấn đề of luckmay mắn, so I'm going to standđứng around,

38

129070

3948

chỉ là trò may rủi.

Tôi sẽ đứng loanh quanh
để cố tìm vận may,

02:15

I'm going to try to be luckymay mắn, and if I'm luckymay mắn,

39

133018

2068

và nếu tôi may mắn,
tôi sẽ có được đại nghiệp.

02:17

I'll have a great careernghề nghiệp. If not, I'll have a good careernghề nghiệp."

40

135086

2998

Nếu không, tôi sẽ có một công việc tốt."

02:20

But a good careernghề nghiệp is an impossibilityimpossibility, so that's not going to work.

41

138084

3948

Nhưng mà công việc tốt là điều không thể,
vậy sẽ không hiệu quả.

02:24

Then, your other excusetha is, "Yes, there are specialđặc biệt people

42

142032

3987

Vậy nên, lời biện hộ tiếp theo sẽ là,

"Đúng là có nhiều người đặc biệt
theo đuổi niềm đam mê của mình,

02:28

who pursuetheo đuổi theirhọ passionsniềm đam mê, but they are geniusesthiên tài.

43

146019

3997

nhưng họ là thiên tài.

02:32

They are StevenSteven J. I'm not a geniusThiên tài.

44

150016

3027

Là những Steven Jobs.

Tôi không phải là thiên tài.

02:35

When I was fivesố năm, I thought I was a geniusThiên tài,

45

153043

2959

Khi tôi lên 5,
tôi đã nghĩ mình là thiên tài,

02:38

but my professorsgiáo sư have beatenđánh đập that ideaý kiến

46

156002

2002

nhưng thầy tôi đã đá văng ý nghĩ đó
ra khỏi đầu tôi lâu rồi."

02:40

out of my headcái đầu long sincekể từ." (LaughterTiếng cười) MmMm?

47

158004

3018

(Tiếng cười)

02:43

"And now I know I am completelyhoàn toàn competentcó thẩm quyền."

48

161022

4058

"Và giờ tôi biết
tôi vô cùng thạo việc."

02:47

Now, you see, if this was 1950,

49

165080

2972

Bạn biết đó, nếu là vào năm 1950,

02:50

beingđang completelyhoàn toàn competentcó thẩm quyền,

50

168052

2967

thạo việc thôi

02:53

that would have givenđược you a great careernghề nghiệp.

51

171019

2023

cũng sẽ mang đến cho bạn đại nghiệp.

02:55

But guessphỏng đoán what? This is almosthầu hết 2012, and sayingnói

52

173042

4005

Nhưng đoán xem?

Giờ đã là năm 2012,
và nói với thế giới rằng,

02:59

to the worldthế giới, "I am totallyhoàn toàn, completelyhoàn toàn competentcó thẩm quyền,"

53

177047

4013

"Tôi rất là, rất là thạo việc."

03:03

is damningtổn thương yourselfbản thân bạn with the faintestfaintest of praiseca ngợi.

54

181060

4025

bạn tự khen mình để chê bai người khác.

03:07

And then, of coursekhóa học, anotherkhác excusetha:

55

185085

2933

Và rồi, dĩ nhiên, có lời biện hộ khác nữa:

03:10

"Well, I would do this, I would do this, but, but,

56

188018

3037

"Vâng, tôi sẽ làm,
tôi sẽ làm, nhưng mà ---

03:13

well, after all, I'm not weirdkỳ dị.

57

191055

4042

rốt cuộc thì, tôi không cá biệt.

03:17

EverybodyTất cả mọi người knowsbiết that people who pursuetheo đuổi theirhọ passionsniềm đam mê

58

195097

2954

Mọi người đều biết
những ai theo đuổi đam mê

03:20

are somewhatphần nào obsessiveám ảnh. A little strangekỳ lạ? MmMm? MmMm? Okay?

59

198051

4977

nhìn chung đều bị ám ảnh

Hơi lạ?

Hmm? Hmm? Phải không?

03:25

You know, a fine linehàng betweengiữa madnessđiên rồ and geniusThiên tài.

60

203028

3021

Bạn biết, ranh giới mong manh
giữa thằng điên và thiên tài.

03:28

I'm not weirdkỳ dị. I've readđọc StevenSteven J.'s'S biographytiểu sử.

61

206049

4046

"Tôi không cá biệt. Tôi đã đọc
tiểu sử của Steven J,

03:32

Oh my goodnesssự tốt lành. I am not that personngười. I am nicetốt đẹp.

62

210095

3952

Ôi, lạy Chúa --
Tôi không phải dạng đó, tôi là người tốt

03:36

I am normalbình thường. I'm a nicetốt đẹp, normalbình thường personngười,

63

214047

3004

Tôi là người bình thường.

Tôi là người tốt, bình thường,
và là người tốt và bình thường -

03:39

and nicetốt đẹp, normalbình thường people

64

217051

2013

03:41

don't have passionniềm đam mê.

65

219064

3968

không có đam mê."

(cười)

03:45

AhAh. But I still want a great careernghề nghiệp.

66

223032

2981

"À, nhưng tôi vẫn muốn có sự nghiệp lớn,

03:48

I'm not preparedchuẩn bị to pursuetheo đuổi my passionniềm đam mê, so I know

67

226013

2024

Tôi không được chuẩn bị
để theo đuổi đam mê,

03:50

what I'm going to do, because I have, I have a solutiondung dịch,

68

228037

2972

nên giờ tôi biết tôi phải làm gì,

vì tôi có một giải pháp.

03:53

I have a strategychiến lược.

69

231009

1999

Tôi có chiến lược.

Chính từ Ba và Mẹ nói với tôi.

03:55

It's the one MommyMẹ ơi and DaddyDaddy told me about.

70

233008

2018

03:57

MommyMẹ ơi and DaddyDaddy told me that if I workedđã làm việc hardcứng,

71

235026

3027

Ba mẹ nói là nếu
tôi làm việc chăm chỉ,

04:00

I'd have a good careernghề nghiệp. So, if you work hardcứng

72

238053

3957

tôi sẽ có sự nghiệp tốt.

Vậy, nếu bạn làm việc chăm chỉ
bạn sẽ có sự nghiệp tốt.

04:04

and have a good careernghề nghiệp, if you work really, really, really hardcứng,

73

242010

3018

Nếu bạn làm việc rất, rât,
rất là chăm chỉ,

04:07

you'llbạn sẽ have a great careernghề nghiệp. Doesn't that, like,

74

245028

2020

bạn sẽ có một đại nghiệp.

Có vẻ hợp lí về mặt toán học đúng không?

04:09

mathematicallytoán học make sensegiác quan?"

75

247048

1962

04:11

HmmHmm. Not. (LaughterTiếng cười)

76

249010

1050

Hmm. Không.

04:12

But you've managedquản lý to talk yourselfbản thân bạn into that.

77

250060

2980

Nhưng bạn quyết tự nhủ với mình như thế.

04:15

You know what? Here'sĐây là a little secretbí mật.

78

253040

2001

Bạn biết gì không?
Có một bí mật nhỏ ở đây:

04:17

You want to work? You want to work really, really, really hardcứng?

79

255041

3014

Bạn muốn làm việc? Bạn muốn làm việc
thật sự, thật sự, thật sự chăm chỉ?

04:20

You know what? You'llBạn sẽ succeedthành công. The worldthế giới will give you

80

258055

2014

Biết gì không? Bạn sẽ thành công.

04:22

the opportunitycơ hội to work really, really, really, really hardcứng,

81

260069

4990

Thế giới sẽ cho bạn cơ hội

để làm việc rất, rất, rất, rất chăm chỉ.

04:27

but are you so sure that that's going to give you

82

265059

4973

Nhưng bạn có chắc rằng

điều đó sẽ mang đến cho bạn đại nghiệp,

04:32

a great careernghề nghiệp when all the evidencechứng cớ is to the contraryngược lại?

83

270032

4033

khi tất cả bằng chứng đều
cho thấy điều ngược lại?

04:36

So let's assumegiả định, let's dealthỏa thuận with those of you

84

274065

3935

Vậy, giờ hãy nói về những người
trong các bạn đang tìm kiếm đam mê.

04:40

who are tryingcố gắng to find your passionniềm đam mê.

85

278000

2017

Bạn thực sự hiểu rõ
bạn nên làm thế thì tốt hơn,

04:42

You actuallythực ra understandhiểu không that you really had better do it,

86

280017

2024

04:44

never mindlí trí the excuseslời bào chữa. You're tryingcố gắng to find your passionniềm đam mê,

87

282041

3996

chẳng quan tâm đến mọi lời biện minh.

Bạn đang cố tìm ra niềm đam mê --

(Thở dài)

04:49

and you're so happyvui mừng.

88

287078

2009

và bạn khá là hạnh phúc.

04:51

You foundtìm something you're interestedquan tâm in.

89

289087

2934

Bạn tìm thấy thứ gì đó khiến bạn thích thú.

04:54

I have an interestquan tâm! I have an interestquan tâm! You tell me.

90

292021

2994

"Tôi có một sở thích!
Tôi có một sở thích!"

Bạn nói với tôi,

04:57

You say, "I have an interestquan tâm!" I say, "That's wonderfulTuyệt vời!

91

295015

2033

Bạn nói, "Tôi có một sở thích!"
Tôi nói, "Thật tuyệt!

04:59

And what, what are you tryingcố gắng to tell me? That you — "

92

297048

3014

Và bạn đang cố nói gì với tồi?"

05:02

"Well, I have an interestquan tâm."

93

300062

1955

"Vâng, tôi có một sở thích."

05:04

I say, "Do you have passionniềm đam mê?"

94

302017

1045

Tôi nói, "Vậy bạn có đam mê không?"

05:05

"I have an interestquan tâm," you say.

95

303062

2947

"Tôi có một sở thích", bạn nói

"Sở thích đó được so sánh với cái gì?"

05:08

Your interestquan tâm is comparedso to what?

96

306009

1081

05:09

"Well, I'm interestedquan tâm in this."

97

307090

2945

"Ừ thì, tôi có hứng thú trong việc này."

05:12

And what about the restnghỉ ngơi of humanity'snhân loại activitieshoạt động?

98

310035

3063

"Thế còn toàn bộ các hoạt động khác
của con người?"

05:15

"I'm not interestedquan tâm in them."

99

313098

2000

"Tôi không thích chúng."

05:17

You've lookednhìn at them all, have you?

100

315098

1999

"Bạn xem xét hết chưa, có không?"

05:19

"No. Not exactlychính xác."

101

317097

2977

"Không. Không hẳn."

05:22

PassionNiềm đam mê is your greatestvĩ đại nhất love.

102

320074

2961

Đam mê là tình yêu lớn nhất của bạn.

05:25

PassionNiềm đam mê is the thing that will help you createtạo nên

103

323035

4995

Đam mê là thứ

sẽ giúp bạn phát huy hết
tài năng của mình.

05:30

the highestcao nhất expressionbiểu hiện of your talentnăng lực.

104

328030

2039

05:32

PassionNiềm đam mê, interestquan tâm -- it's not the sametương tự thing.

105

330069

2946

Đam mê và sở thích --
chúng không giống nhau.

05:35

Are you really going to go to your sweetiengười yêu and say,

106

333015

2047

Liệu bạn có đến gặp người bạn yêu và nói,

05:37

"MarryKết hôn me! You're interestinghấp dẫn." (LaughterTiếng cười)

107

335062

6939

"Cưới anh nhé! Nhìn em thích thật."

(Cười)

Không hề có chuyện đó.

05:44

Won'tSẽ không happenxảy ra. Won'tSẽ không happenxảy ra, and you will diechết alonemột mình. (LaughterTiếng cười)

108

342001

5031

Không có chuyện đó,
và bạn sẽ chết cô đơn một mình.

(Cười)

05:49

What you want, what you want, what you want,

109

347032

3045

Điều bạn muốn,

Điều bạn muốn, điều bạn muốn,

05:52

is passionniềm đam mê. It is beyondvượt ra ngoài interestquan tâm.

110

350077

3958

là niềm đam mê,

Nó cao hơn sở thích.

05:56

You need 20 interestssở thích, and then one of them,

111

354035

3059

Bạn cần 20 sở thích,
và rồi một trong số đó,

05:59

one of them mightcó thể grabvồ lấy you, one of them mightcó thể engagethuê you

112

357094

3001

một trong số đó sẽ bám lấy bạn,

một trong số đó sẽ khuyến khích bạn
hơn những thứ khác,

06:02

more than anything elsekhác, and then you mayTháng Năm have foundtìm

113

360095

2951

và rồi bạn có thể tìm ra
tình yêu lớn nhất của mình,

06:05

your greatestvĩ đại nhất love in comparisonso sánh to all the other things

114

363046

4009

khi so sánh với tất cả
những sở thích khác của bạn

06:09

that interestquan tâm you, and that's what passionniềm đam mê is.

115

367055

3041

và đó chính là niềm đam mê.

06:12

I have a friendngười bạn, proposedđề xuất to his sweetiengười yêu.

116

370096

3904

Tôi có một người bạn,
anh ta cầu hôn với người yêu.

06:16

He was an economicallykinh tế rationalhợp lý personngười.

117

374000

2098

Anh là là một nhà kinh tế duy lý.

06:18

He said to his sweetiengười yêu, "Let us marrykết hôn.

118

376098

3961

Anh ta nói với người yêu mình,
"Chúng ta lấy nhau đi.

06:22

Let us mergehợp nhất our interestssở thích."

119

380059

3000

Hãy cùng kết hợp sở thích của chúng ta."

06:25

(LaughterTiếng cười)

120

383059

1994

(Cười)

06:27

Yes he did.

121

385053

1992

Vâng, anh ta đã làm thế.

06:29

"I love you trulythực sự," he said. "I love you deeplysâu sắc. I love you

122

387045

4034

"Anh yêu em thật lòng", anh ta nói
"Anh yêu em đậm sâu.

Anh yêu em hơn những người con gái khác
anh đã từng gặp.

06:33

more than any other womanđàn bà I've ever encounteredđã gặp.

123

391079

3952

06:37

I love you more than MaryMary, JaneJane, SusieSusie, PenelopePenelope,

124

395031

4051

Anh yêu em hơn Mary,
Jane, Susie, Penelope,

06:41

IngridIngrid, GertrudeGertrude, GretelGretel --

125

399082

2003

Ingrid, Gertrude, Gretel --

06:43

I was on a GermanĐức exchangetrao đổi, giao dịch programchương trình then." (LaughterTiếng cười)

126

401085

2940

Anh đã từng tham gia
chương trình trao đổi của Đức.

06:46

"I love you more than — "

127

404025

2975

Anh yêu em hơn --"

06:49

All right! She left the roomphòng halfwaynửa chừng throughxuyên qua his enumerationliệt kê

128

407000

6036

Và rồi.

Cô ta bỏ ra ngoài,

trong khi anh ta đang kể lể
về tình yêu anh dành cho cô.

06:55

of his love for her.

129

413036

2004

06:57

After he got over his surprisesự ngạc nhiên at beingđang, you know,

130

415040

2979

Sau khi hết khinh ngạc bởi, bạn biết đó,
thất vọng,

07:00

turnedquay down, he concludedkết luận he'danh ấy had a narrowhẹp escapethoát khỏi

131

418019

5056

anh ta kết luận rằng
anh ta vừa thoát được

07:05

from marryingkết hôn an irrationalvô lý personngười,

132

423075

3985

việc kết hôn với một người vô lý.

07:09

althoughmặc dù he did make a notechú thích to himselfbản thân anh ấy that the nextkế tiếp time

133

427060

2025

Dù vậy, anh ta vẫn ghi chú lại là
trong lần cầu hôn tiếp theo,

07:11

he proposedđề xuất, it was perhapscó lẽ not necessarycần thiết to enumeratekê khai

134

429085

4010

có lẽ không cần

liệt kê hết tên của các cô gái
anh ta đã phải lòng trong chuyện này.

07:15

all of the womenđàn bà he had auditionedtuyển chọn for the partphần. (LaughterTiếng cười)

135

433095

5998

(Cười)

07:21

But the pointđiểm standsđứng. You mustphải look for alternativeslựa chọn thay thế

136

439093

3926

Nhưng cơ bản là vậy.

Bạn phải tìm kiếm nhiều sự lựa chọn
để tìm ra được định mệnh của bạn,

07:25

so that you find your destinyđịnh mệnh,

137

443019

1075

07:26

or are you afraidsợ of the wordtừ "destinyđịnh mệnh"?

138

444094

2989

hay bạn sợ từ "định mệnh"?

07:29

Does the wordtừ "destinyđịnh mệnh" scaresợ hãi you?

139

447083

2981

Từ "định mệnh" làm bạn sợ à?

07:32

That's what we're talkingđang nói about, and if you don't find

140

450064

2019

Đó là điều chúng ta đang đề cập tới.

Và nếu bạn không phát huy
tối đa tài năng của mình,

07:34

the highestcao nhất expressionbiểu hiện of your talentnăng lực, if you settlegiải quyết

141

452083

2976

nếu bạn hài lòng với "sở thích",
bất kể nó là cái quái gì,

07:37

for "interestinghấp dẫn," what the hellĐịa ngục ever that meanscó nghĩa,

142

455059

2959

07:40

do you know what will happenxảy ra at the endkết thúc of your long life?

143

458018

3027

bạn biết điều gì sẽ đến
vào cuối đời bạn?

07:43

Your friendsbạn bè and familygia đình will be gatheredtập hợp lại in the cemeterynghĩa trang,

144

461045

3015

Bạn bè và gia đình bạn
sẽ tập trung tại nghĩa trang,

07:46

and there, besidebên cạnh your gravesitemộ will be a tombstonebia mộ,

145

464060

3028

bên cạnh huyệt một của bạn
là tấm bia đá,

07:49

and inscribedghi on that tombstonebia mộ, it will say,

146

467088

2987

và chữ khắc trên tấm bia đá đó

07:52

"Here liesdối trá a distinguishedphân biệt engineerkỹ sư who inventedphát minh VelcroVelcro."

147

470075

7018

nói rằng, "nơi đây an nghỉ
một kĩ sư ưu tú,

người đã phát minh ra Velcro."

07:59

But what that tombstonebia mộ should have said,

148

477093

4953

Nhưng trên bia mộ đó nên viết là,

08:04

in an alternativethay thế lifetimecả đời,

149

482046

2983

trong một cuộc đời khác,

08:07

what it should have said if it was your highestcao nhất expressionbiểu hiện of

150

485029

3067

điều nên đề cập đó là nếu bạn
đã phát huy hết tài năng của mình,

08:10

talentnăng lực, was, "Here liesdối trá the last NobelGiải Nobel LaureateGiải thưởng in PhysicsVật lý,

151

488096

5930

"Nơi đây yên nghỉ cuối cùng
người được giải Nobel vật lí,

08:16

who formulatedxây dựng the GrandGrand UnifiedThống nhất FieldLĩnh vực TheoryLý thuyết

152

494026

3031

người đã hoàn tất
Thuyết Đại Thống Nhất

08:19

and demonstratedchứng minh the practicalitythực tiễn of warpsợi dọc drivelái xe."

153

497057

3983

và chỉ ra tính thực tiễn
của kĩ thuật warp drive."

(cười)

08:23

(LaughterTiếng cười)

154

501040

2035

08:25

VelcroVelcro, indeedthật. (LaughterTiếng cười)

155

503075

4010

Velcro, thật luôn!

(cười)

08:29

One was a great careernghề nghiệp.

156

507085

3985

Một bên là sự nghiệp vĩ đại

08:33

One was a missedbỏ lỡ opportunitycơ hội.

157

511070

4000

Bên kia là cơ hội bị bỏ lỡ.

08:37

But then, there are some of you,

158

515070

2000

Nhưng rồi, một vài người trong các bạn,

08:39

in spitebất bình of all these excuseslời bào chữa, you will find,

159

517070

3963

bất chấp những lời biện hộ đó,
bạn sẽ tìm ra,

08:43

you will find your passionniềm đam mê,

160

521033

3972

bạn sẽ tìm ra niềm đam mê của mình.

Và bạn vẫn thất bại.

08:47

and you'llbạn sẽ still failThất bại.

161

525005

3024

08:50

You're going to failThất bại, because,

162

528029

3040

Bạn vẫn sẽ thất bại, bởi vì --

08:53

because you're not going to do it,

163

531069

3002

bởi vì bạn không hành động,

08:56

because you will have inventedphát minh a newMới excusetha,

164

534071

3985

bởi vì bạn sẽ lại phát minh ra
một lời biện minh mới,

09:00

any excusetha to failThất bại to take actionhoạt động, and this excusetha

165

538056

5027

bất cứ lời biện minh nào
cho việc không hành động,

và lời biện minh này,
tôi đã nghe rất nhiều lần rồi:

09:05

I've heardnghe so manynhiều timeslần.

166

543083

2955

09:08

"Yes, I would pursuetheo đuổi a great careernghề nghiệp, but I valuegiá trị

167

546038

11976

"Vâng, tôi muốn theo đuổi sự nghiệp lớn,

nhưng, tôi coi trọng các mối quan hệ --

09:20

humanNhân loại relationshipscác mối quan hệ more than accomplishmenthoàn thành.

168

558014

5020

(cười)

hơn là thành công.

09:25

I want to be a great friendngười bạn. I want to be a great spousevợ / chồng.

169

563034

4981

Tôi muốn trở thành một người bạn vĩ đại.

Tôi muốn trở thành người bạn đời vĩ đại.

Tôi muốn trở thành
bậc cha mẹ vĩ đại,

09:30

I want to be a great parentcha mẹ, and I will not sacrificesự hy sinh them

170

568015

3067

và tôi không thể hi sinh những điều đó

09:33

on the altarbàn thờ of great accomplishmenthoàn thành."

171

571082

3992

để có thể đạt được thành tựu vĩ đại."

09:37

(LaughterTiếng cười)

172

575074

2003

(cười)

09:39

What do you want me to say?

173

577077

1961

Bạn muốn tôi nói gì đây?

09:41

Now, do you really want me to say now, tell you,

174

579038

2999

Bạn có thực sự muốn
tôi nói với bạn rằng, nói rằng,

"Thật lòng, tôi thề
tôi chưa từng đá trẻ con."

09:44

"Really, I swearxin thề I don't kickđá childrenbọn trẻ." (LaughterTiếng cười)

175

582037

3033

(Cười)

09:47

HmmHmm? Look at the worldviewthế giới quan you've givenđược yourselfbản thân bạn.

176

585070

4022

Hãy nhìn vào thế giới quan
của chính bản thân bạn.

09:51

You're a heroanh hùng no mattervấn đề what, and I, by suggestinggợi ý,

177

589092

5003

Bạn luôn là anh hùng bất kể thế nào.

Và tôi, người đề nghị tế nhị rằng

09:56

ever so delicatelytế nhị, that you mightcó thể want a great careernghề nghiệp,

178

594095

3930

bạn có thể muốn một sự nghiệp vĩ đại,
nhất định là ghét trẻ con.

10:00

mustphải hateghét bỏ childrenbọn trẻ. I don't hateghét bỏ childrenbọn trẻ. I don't kickđá them.

179

598025

3001

Tôi không ghét trẻ con.
Tôi không đá chúng.

10:03

Yes, there was a little kidđứa trẻ wanderinglang thang throughxuyên qua this buildingTòa nhà

180

601026

2977

Vâng, đã có một đứa trẻ
lẩn quẩn trong tòa nhà này

10:06

when I cameđã đến here, and no, I didn't kickđá him. (LaughterTiếng cười)

181

604003

4029

khi tôi đến đây, nhưng không,
tôi không có đá nó.

(Cười)

10:10

CourseKhóa học, I had to tell him that the buildingTòa nhà was for adultsngười trưởng thành only

182

608032

3008

Tất nhiên, tôi bảo nó rằng
tòa nhà này chỉ dành cho người lớn thôi

10:13

and to get out.

183

611040

1042

và bảo nó ra ngoài.

10:14

He mumbledmumbled something about his mothermẹ,

184

612082

2000

Nó lầm bầm điều gì đó về mẹ nó,

10:16

and I told him she'dcô ấy probablycó lẽ find him outsideở ngoài anywaydù sao.

185

614082

3984

và tôi nói với nó rằng
chắc mẹ đang tìm nó ngoài kia.

10:20

Last time I saw him, he was on the stairscầu thang cryingkhóc. (LaughterTiếng cười)

186

618066

3946

Lần cuối tôi thấy nó,
nó đang khóc trên cầu thang.

(cười)

10:24

What a wimpwimp. (LaughterTiếng cười)

187

622012

2046

Yếu đuối quá đi.

(cười)

10:26

But what do you mean? That's what you expectchờ đợi me to say.

188

624058

2945

Nhưng đó là ý bạn?
Bạn muốn tôi nói thế à.

10:29

You really think, you really think it's appropriatethích hợp

189

627003

2024

Bạn thật sự cho rằng thật đáng trân trọng

10:31

that you should actuallythực ra take

190

629027

2985

khi bạn dùng trẻ con như tấm khiên sao?

10:34

childrenbọn trẻ and use them as a shieldcái khiên?

191

632012

3082

10:37

You know what will happenxảy ra somedaymột ngày nào đó,

192

635094

1985

Bạn biết ngày nào đó
sẽ xảy ra điều gì không,

10:39

you, you ideallý tưởng parentcha mẹ, you?

193

637079

4009

hỡi những phụ huynh lí tưởng?

10:43

The kidđứa trẻ will come to you somedaymột ngày nào đó and say,

194

641088

3928

Ngày nào đó,
con của bạn sẽ đến với bạn và nói rằng

10:47

"I know what I want to be.

195

645016

2021

"Con muốn con muốn trở thành gì rồi.

10:49

I know what I'm going to do with my life."

196

647037

2003

Con biết con sẽ làm gì
với cuộc đời của mình rồi.

10:51

You are so happyvui mừng. It's the conversationcuộc hội thoại

197

649040

2039

Bạn vui mừng.

Đó là câu nói mà
bậc cha mẹ muốn nghe,

10:53

a parentcha mẹ wants to hearNghe, because your kid'strẻ em good in mathmôn Toán,

198

651079

2989

vì con bạn giỏi toán,

10:56

and you know you're going to like what comesđến nextkế tiếp.

199

654068

3012

và bạn biết
bạn sẽ thích điều tiếp theo đó.

10:59

SaysNói your kidđứa trẻ, "I have decidedquyết định

200

657080

2016

Rồi con bạn nói,

11:01

I want to be a magicianảo thuật gia.

201

659096

2967

"Con quyết định, con muốn trở thành nhà ảo thuật,

11:04

I want to performbiểu diễn magicma thuật tricksthủ thuật on the stagesân khấu."

202

662063

4013

Con muốn biểu diễn ảo thuật
trên sân khấu."

11:08

(LaughterTiếng cười)

203

666076

2003

(cười)

11:10

And what do you say?

204

668079

2946

Và bạn sẽ nói gì?

11:13

You say, you say,

205

671025

2047

Bạn nói, bạn nói rằng,

11:15

"UmmUM ... that's riskyrủi ro, kidđứa trẻ.

206

673072

3930

"Mạo hiểm quá con,

Sẽ thất bại con à.
Không kiếm được nhiều tiền từ đó đâu.

11:19

MightCó thể failThất bại, kidđứa trẻ. Don't make a lot of moneytiền bạc at that, kidđứa trẻ.

207

677002

2082

11:21

You know, I don't know, kidđứa trẻ,

208

679084

1916

Con không biết đó thôi,
nghĩ lại đi con.

11:23

you should think about that again, kidđứa trẻ,

209

681000

1092

11:24

you're so good at mathmôn Toán, why don't you — "

210

682092

1953

Con rất giỏi toán, tại sao con không --"

11:26

And the kidđứa trẻ interruptsngắt you, and saysnói,

211

684045

1048

Con bạn cắt ngang lời bạn và nói,

11:27

"But it is my dreammơ tưởng. It is my dreammơ tưởng to do this."

212

685093

4944

"Nhưng đó là ước mơ của con
Con mơ được làm điều đó."

11:32

And what are you going to say?

213

690037

1990

Và bạn sẽ nói gì nào?

11:34

You know what you're going to say?

214

692027

1066

Bạn biết bạn sẽ nói gì?

11:35

"Look kidđứa trẻ. I had a dreammơ tưởng onceMột lần, too, but -- but."

215

693093

5947

"Nhìn này con, ta cũng đã có một ước mơ,
nhưng rồi --

Nhưng rồi --"

11:41

So how are you going to finishhoàn thành the sentencecâu with your "but"?

216

699040

2987

Bạn sẽ kết thúc câu như thế nào
với chữ "nhưng rồi" của mình?

11:44

"... But. I had a dreammơ tưởng too, onceMột lần, kidđứa trẻ, but I was afraidsợ to pursuetheo đuổi it."

217

702027

5995

"Nhưng, ta cũng đã một lần ước mơ,
nhưng ta sợ phải theo đuổi nó."

11:50

Or, are you going to tell him this?

218

708022

2060

Hoặc bạn sẽ nói với con bạn là:

11:52

"I had a dreammơ tưởng onceMột lần, kidđứa trẻ.

219

710082

3974

"Ta đã có một ước mơ, con à.

11:56

But then you were bornsinh ra." (LaughterTiếng cười)

220

714056

5005

Nhưng rồi, mày ra đời."

(Cười)

(vỗ tay)

12:01

(LaughterTiếng cười) (ApplauseVỗ tay)

221

719061

1986

12:03

Do you, do you really want to use your familygia đình,

222

721047

5042

Có phải bạn thật sự muốn
dùng gia đình bạn,

12:08

do you really ever want to look at your spousevợ / chồng

223

726089

2970

có phải bạn thật sự muốn
nhìn vào bạn đời và con của bạn,

12:11

and your kidđứa trẻ and see your jailersjailers?

224

729059

4952

và coi như là nhà tù của mình?

12:16

There was something you could have said to your kidđứa trẻ

225

734011

3989

Đã có điều gì đó
mà bạn có thể nói với con của bạn,

12:20

when he or she said, "I have a dreammơ tưởng."

226

738000

4012

khi nó nói "Con có một ước mơ."

12:24

You could have said, lookednhìn the kidđứa trẻ in the faceđối mặt, and said,

227

742012

5043

Bạn có thế đã nói --

khi nhìn vào mặt con bạn và nói rằng,

12:29

"Go for it, kidđứa trẻ,

228

747055

2971

"Cứ làm đi con!

12:32

just like I did."

229

750026

4029

Như ta đã từng làm."

12:36

But you won'tsẽ không be ablecó thể to say that

230

754055

2974

Nhưng bạn không thể nói được vậy,

12:39

because you didn't. So you can't. (LaughterTiếng cười)

231

757029

7050

vì bạn đâu có làm.

Bởi vậy, bạn không thể.

(Cười)

12:46

And so the sinstội lỗi of the parentscha mẹ

232

764079

2955

Thế nên tội lỗi của bậc bố mẹ

12:49

are visitedthăm viếng on the poornghèo nàn childrenbọn trẻ.

233

767034

5001

lại đổ lên những đứa trẻ đáng thương.

12:54

Why will you seektìm kiếm refugetị nạn in humanNhân loại relationshipscác mối quan hệ

234

772035

5036

Tại sao, bạn cứ núp dưới bóng
của các mối quan hệ

12:59

as your excusetha not to find and pursuetheo đuổi your passionniềm đam mê?

235

777071

5974

để viện cớ này nọ về việc
không theo đuổi niềm đam mê của mình?

13:05

You know why.

236

783045

2020

Bạn biết tại sao.

13:07

In your hearttim of heartstrái tim, you know why,

237

785065

3027

Tận sâu thẳm trong tim bạn,
bạn biết tại sao,

13:10

and I'm beingđang deadlychết người seriousnghiêm trọng.

238

788092

2924

và tôi đang cực kì nghiêm túc.

13:13

You know why you would get all warmấm áp and fuzzymờ

239

791016

2063

Bạn biết tại sao
bạn cứ lấy sự ấm áp và dễ chịu

13:15

and wrapbọc yourselfbản thân bạn up in humanNhân loại relationshipscác mối quan hệ.

240

793079

3003

và bao bọc bản thân
trong các mối quan hệ.

13:18

It is because you are —

241

796082

3977

Bởi vì bạn --

13:22

You know what you are.

242

800059

1981

bạn biết bạn là ai.

13:24

You're afraidsợ to pursuetheo đuổi your passionniềm đam mê.

243

802040

3979

Bạn đang sợ phải theo đuổi niềm đam mê của mình.

13:28

You're afraidsợ to look ridiculousnực cười.

244

806019

2013

Bạn sợ bị xem như kẻ lố bịch.

13:30

You're afraidsợ to try. You're afraidsợ you mayTháng Năm failThất bại.

245

808032

6058

Bạn sợ phải cố gắng.

Bạn sợ rằng sẽ thất bại.

13:36

Great friendngười bạn, great spousevợ / chồng, great parentcha mẹ, great careernghề nghiệp.

246

814090

6938

Người bạn vĩ đại, người bạn đời vĩ đại,
bố mẹ vĩ đại, sự nghiệp vĩ đại.

13:43

Is that not a packagegói? Is that not who you are?

247

821028

5000

Đó không phải là một sao?
Đó không phải là chính bạn sao?

13:48

How can you be one withoutkhông có the other?

248

826028

3025

Làm sao bạn có thể trở thành một
mà thiếu những thứ khác.

13:51

But you're afraidsợ.

249

829053

2959

Nhưng bạn sợ.

13:54

And that's why you're not going to have a great careernghề nghiệp, unlesstrừ khi --

250

832012

8061

Và đó là lí do
bạn sẽ không có một sự nghiệp vĩ đại.

Trừ khi --

14:02

unlesstrừ khi, that mostphần lớn evocativegợi nhiều liên tưởng of all EnglishTiếng Anh wordstừ ngữ --

251

840073

6930

"trừ khi", đó là từ gợi nhớ nhiều nhất
trong tiếng Anh --

"trừ khi"

14:09

unlesstrừ khi.

252

847003

1088

14:10

But the unlesstrừ khi wordtừ is alsocũng thế attachedđính kèm

253

848091

4912

Nhưng từ "trừ khi" cũng gắn chặt với

14:15

to that other, mostphần lớn terrifyingđáng sợ phrasecụm từ,

254

853003

5064

một cụm từ vô cùng đáng sợ khác,

14:20

"If only I had ... "

255

858067

2981

"Giá như tôi đã..."

14:23

"If only I had ... "

256

861048

2984

"Giá như tôi đã..."

14:26

If you ever have that thought ricochetingricocheting in your brainóc,

257

864032

5002

Nếu bạn đã từng bật lên
suy nghĩ đó trong đầu,

14:31

it will hurtđau a lot.

258

869034

3967

sẽ thật sự rất đau.

14:35

So, those are the manynhiều reasonslý do

259

873007

2070

Vậy, có rất nhiều lí do

14:37

why you are going to failThất bại

260

875077

1951

tại sao bạn rồi sẽ thất bại

14:39

to have a great careernghề nghiệp,

261

877028

3019

trong việc có một đại nghiệp.

14:42

unlesstrừ khi ...

262

880047

4996

Trừ khi --

14:47

UnlessTrừ khi.

263

885043

4038

Trừ khi.

14:51

Thank you. (ApplauseVỗ tay)

264

889081

4920

Cảm ơn.

(Vỗ tay).

Translated by Tan Doan Nhut
Reviewed by Phuong Quach

ABOUT THE SPEAKER

Larry Smith - Professor of Economics, University of Waterloo
A professor of economics at the University of Waterloo in Canada, Larry Smith coaches his students to find the careers that they will truly love.

Why you should listen

Larry Smith is a professor of economics at University of Waterloo. A well-known storyteller and advocate for youth leadership, he has also mentored many of his students on start-up business management and career development. The most notable start-up he advised in its infancy is Research in Motion (RIM), maker of the BlackBerry.

"What you see in the TED Talk is essentially thirty years of Smith’s frustrations reaching a boiling point," wrote Carmine Gallo in Forbes. “'Wasted talent is a waste I cannot stand,' Smith told me."

More profile about the speaker
Larry Smith | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Larry Smith: Larry Smith: Tại sao bạn sẽ không thể lập nên đại nghiệp | TED Talk | TED.com