TEDxMonterey
Melissa Garren: The sea we've hardly seen
Filmed:
Readability: 4.7
243,926 views
An average teaspoon of ocean water contains five million bacteria and fifty million viruses – and yet we are just starting to discover how these "invisible engineers" control our ocean's chemistry. At TEDxMonterey, Melissa Garren sheds light on marine microbes that provide half the oxygen we breathe, maintain underwater ecosystems, and demonstrate surprising hunting skills. (Apologies for the small audio glitches in this video.)
(Filmed at TEDxMonterey.)
Melissa Garren - Marine biologist
Melissa Garren is a molecular and marine biologist with a passion for unlocking the mysteries of our ocean's ecosystems and finding new avenues for conservation. Full bio
Melissa Garren is a molecular and marine biologist with a passion for unlocking the mysteries of our ocean's ecosystems and finding new avenues for conservation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Trong mười phút tới,
chúng ta sẽ đắm mình
chúng ta sẽ đắm mình
00:05
In the next ten minutes,
we will immerse ourselves
we will immerse ourselves
0
812
2724
trong một thế giới biển
tuyệt vời và xinh đẹp
tuyệt vời và xinh đẹp
00:08
in an amazing and beautiful marine world
1
3560
2583
00:11
that's very often overlooked.
2
6167
1707
nhưng thường bị bỏ sót.
Tôi muốn đưa bạn
đến biển một chuyến,
đến biển một chuyến,
00:13
I'd like to take you
on a journey into the sea,
on a journey into the sea,
3
8605
2263
00:15
looking at it from the perspective
of its smallest inhabitants:
of its smallest inhabitants:
4
10892
3584
nhìn ngắm nó từ góc nhìn
của phần dân cư nhỏ bé nhất:
của phần dân cư nhỏ bé nhất:
các vi khuẩn.
00:19
the microbes.
5
14500
1368
00:20
My goal is that after this short journey,
6
15892
2400
Mục đích của tôi là sau
hành trình này,
hành trình này,
00:23
you'll share my amazement
at how deeply connected our lives are
at how deeply connected our lives are
7
18316
4033
bạn cũng sẽ kinh ngạc như tôi
về mối liên hệ chặt chẽ
về mối liên hệ chặt chẽ
giữa chúng ta và các vi sinh vật.
00:27
to these microscopic creatures
8
22373
1802
Và có lẽ đồng cảm
với sự lo ngại của tôi
với sự lo ngại của tôi
00:29
and also perhaps my concern
9
24199
2173
00:31
that these relationships
are often neglected
are often neglected
10
26396
2768
rằng các mối quan hệ này
thường bị ngó lơ
thường bị ngó lơ
00:34
when it comes to making decisions
and policies about our oceans.
and policies about our oceans.
11
29188
3565
khi phải đưa ra quyết định và
các chính sách về đại dương.
các chính sách về đại dương.
Khi nhìn ra một đại dương
trong xanh,
trong xanh,
00:39
When you look out on a clear blue ocean,
12
34595
2965
bạn thật sự đang nhìn vào một bát
vi khuẩn với đầy sức sống.
vi khuẩn với đầy sức sống.
00:42
you're actually gazing at
a microbial soup full of vibrant life.
a microbial soup full of vibrant life.
13
37584
4026
Những gì bạn thấy ở đây
là các vi khuẩn biển ồn ào
là các vi khuẩn biển ồn ào
00:46
What you see here
are marine bacteria buzzing about
are marine bacteria buzzing about
14
41634
3801
và khám phá các thành viên khác
trong lưới thức ăn biển.
trong lưới thức ăn biển.
00:50
and exploring other members
of the marine food web.
of the marine food web.
15
45459
2614
00:53
To emphasize how small
this world really is,
this world really is,
16
48097
3366
Để nhấn mạnh về việc thế giới này
thật sự nhỏ ra sao,
thật sự nhỏ ra sao,
00:57
I've added a white line
to most of my slides
to most of my slides
17
52465
3849
tôi đã thêm một đường kẻ trắng vào
hầu hết các trang trìnhchiếu
hầu hết các trang trìnhchiếu
để cho bạn thấy
độ dày của một sợi tóc người --
độ dày của một sợi tóc người --
01:01
that shows you the thickness
of a single strand of human hair --
of a single strand of human hair --
18
56338
3370
rất nhỏ.
01:04
very tiny.
19
59732
1158
01:05
An average teaspoon of clean seawater
has five million bacteria
has five million bacteria
20
60914
5009
Một thìa nước biển sạch
trung bình chứa năm triệu vi khuẩn
trung bình chứa năm triệu vi khuẩn
và năm mươi triệu vi rút.
01:10
and 50 million viruses in it.
21
65947
2059
01:13
If I were to scoop up
two gallons of seawater,
two gallons of seawater,
22
68030
3262
Nếu phải lấy ra
7,5L nước biển,
7,5L nước biển,
số vi khuẩn trong 7,5L ấy
sẽ nhiều hơn
sẽ nhiều hơn
01:16
there would be more bacteria
in those two gallons
in those two gallons
23
71316
2471
01:18
than there are people on this planet.
24
73811
2240
số người trên hành tinh này.
Hãy dừng một lúc và suy nghĩ
đại dương thì gồm bao nhiêu lít nước.
đại dương thì gồm bao nhiêu lít nước.
01:21
Take just a moment and think about
25
76709
2230
01:23
how many gallons might make up an ocean.
26
78963
2065
Liệu tôi có làm bạn chột dạ
khi nghĩ về
khi nghĩ về
01:26
Or maybe I've already made
your stomach turn,
your stomach turn,
27
81649
2150
01:28
as you think of all of the seawater
we've each accidentally swallowed
we've each accidentally swallowed
28
83823
3300
tổng số nước biển mà ta
vô tình nuốt phải nhiều năm qua.
vô tình nuốt phải nhiều năm qua.
01:32
over the years.
29
87147
1226
Nhưng may là ta hiếm khi mắc
bệnh từ nước biển,
bệnh từ nước biển,
01:33
But luckily, we rarely get sick
from that seawater,
from that seawater,
30
88397
2978
vì hầu hết các vi sinh vật biển
đang làm lợi cho ta,
đang làm lợi cho ta,
01:36
because most marine microbes
are working for us,
are working for us,
31
91399
2946
thay vì gây hại.
01:39
not against us.
32
94369
1195
Một trong những ví dụ yêu thích
của tôi là chúng cung cấp
của tôi là chúng cung cấp
01:40
One of my favorite examples
is that they provide
is that they provide
33
95588
3288
01:43
half of the oxygen we breathe.
34
98900
1758
một nửa số oxy mà ta hít thở.
01:46
In middle school, we all learn
to thank the trees.
to thank the trees.
35
101081
2707
Ở trường trung học,
ta đều học cách biết ơn cây cối.
ta đều học cách biết ơn cây cối.
01:48
And admittedly, they may be
more huggable than the microbes.
more huggable than the microbes.
36
103812
3536
Và phải thừa nhận rằng chúng
thân thiện hơn các vi khuẩn.
thân thiện hơn các vi khuẩn.
Nhưng hóa ra cây trồng chỉ tạo ra
01:52
But it turns out
that land plants only create
that land plants only create
37
107372
2972
một phần tư lượng khí oxy
mà ta thở.
mà ta thở.
01:55
a quarter of the oxygen we breathe.
38
110368
2033
01:57
Another quarter comes
from macroalgae like kelp
from macroalgae like kelp
39
112425
2976
Phần tư khác đến từ
đại thực bào như tảo bẹ
đại thực bào như tảo bẹ
và tất thảy năm mươi phần trăm
là từ vi khuẩn.
là từ vi khuẩn.
02:00
and a full 50% from the microbes.
40
115425
2915
02:03
Take a deep breath in.
41
118364
1348
Hãy hít một hơi thật sâu.
02:05
Thank the trees.
42
120745
1161
Cảm ơn cây cối.
02:07
Take another deep breath in.
43
122672
1619
Hít một hơi thật sâu khác.
Cảm ơn những đại thực bào.
02:10
Thank the macroalgae.
44
125093
1626
02:12
Your next two breaths --
tip your hats to the microbes.
tip your hats to the microbes.
45
127275
3542
Hai hơi liên tiếp khác--
ngả mũ trước các vi khuẩn.
ngả mũ trước các vi khuẩn.
Đây là hình ảnh của một vi khuẩn
02:15
This picture is of a bacterium
46
130841
1833
02:17
that happens to be the single most
abundant photosynthesizer
abundant photosynthesizer
47
132698
4180
được coi là chất quang hợp đơn
phong phú nhất trên hành tinh chúng ta.
phong phú nhất trên hành tinh chúng ta.
02:21
on our planet.
48
136902
1168
Nó được gọi là
"Prochlorococcus".
"Prochlorococcus".
02:23
It's called, "Prochlorococcus,"
49
138094
1694
là nhà máy sản xuất oxy của
đại dương, và tôi có thể cho đó
đại dương, và tôi có thể cho đó
02:25
and this is oceans' oxygen-producing
powerhouse and, I might argue,
powerhouse and, I might argue,
50
140348
5255
là một trong những khám phá mới
tuyệt nhất của ngành vi sinh học đại dương
tuyệt nhất của ngành vi sinh học đại dương
02:30
one of the most amazing discoveries
of recent marine microbiology.
of recent marine microbiology.
51
145627
3770
Ta đã không biết đến sự tồn tại
của chúng cho tới năm 1988.
của chúng cho tới năm 1988.
02:35
We didn't know it existed until 1988.
52
150069
2905
02:37
All of human history has depended
on this little microbe
on this little microbe
53
152998
3187
Toàn bộ lịch sử loài người dựa vào
loại vi khuẩn bé nhỏ này,
loại vi khuẩn bé nhỏ này,
02:41
for the oxygen they breathe every day,
no matter where or when they lived.
no matter where or when they lived.
54
156209
4876
để có không khí hít thở mỗi ngày, bất
kể nơi và thời điểm mà chúng sống.
kể nơi và thời điểm mà chúng sống.
02:46
And we've only been aware
of that relationship for a mere 24 years.
of that relationship for a mere 24 years.
55
161109
4156
Thế mà, ta chỉ mới biết về
mối quan hệ đó trong 24 năm.
mối quan hệ đó trong 24 năm.
Thật kinh ngạc.
02:50
I find that astounding.
56
165289
1690
Còn bao nhiêu mối quan hệ
quan trọng hơn ngoài kia
quan trọng hơn ngoài kia
02:52
How many more critical
relationships are out there
relationships are out there
57
167003
2564
mà ta chưa khám phá?
02:54
that we have yet to discover?
58
169591
1484
02:56
I see our relationship with marine
microbes as parallel in many ways
microbes as parallel in many ways
59
171099
4126
Tôi thấy rằng mối quan hệ với
vi sinh vật biển biển, theo nhiều cách,
vi sinh vật biển biển, theo nhiều cách,
03:00
to the relationship we have
with microbes in our gut.
with microbes in our gut.
60
175249
2807
là song song với mối quan hệ
với các vi khuẩn đường ruột.
với các vi khuẩn đường ruột.
Ta từng trải nghiệm cơn thịnh nộ
của vi khuẩn ruột
của vi khuẩn ruột
03:04
We've all experienced the wrath
of unhappy gut microbes
of unhappy gut microbes
61
179008
3138
tại điểm này hay thời điểm khác,
03:07
at one point or another,
62
182170
1323
03:08
perhaps food poisoning or tainted water.
63
183517
2505
có lẽ là ngộ độc thực phẩm
hay ô nhiễm nước.
hay ô nhiễm nước.
Nhưng có lẽ, ta ít biết hơn về
sự kết nối với vi sinh vật biển
sự kết nối với vi sinh vật biển
03:11
But we may be less aware of the connection
we have with marine microbes
we have with marine microbes
64
186046
4194
và sự thay đổi của chúng có thể
gây khó chịu cho ta về mặt thể chất.
gây khó chịu cho ta về mặt thể chất.
03:15
and the physical discomforts we can feel
when those communities change.
when those communities change.
65
190264
5186
03:20
As an extreme example: the disease
cholera is caused by a bacterium
cholera is caused by a bacterium
66
195474
4354
Một ví dụ cực đoan: dịch tả gây ra bởi
vi khuẩn lớn lên từ đại dương.
vi khuẩn lớn lên từ đại dương.
03:24
that thrives in the ocean.
67
199852
1648
Nên dù hầu hết
các vi sinh vật biển là có lợi,
các vi sinh vật biển là có lợi,
03:26
So while most marine microbes
are indeed helping us,
are indeed helping us,
68
201524
3679
03:30
there do remain plenty that are not.
69
205227
1931
vẫn có nhiều loại gây hại.
03:32
Our relationship with the ocean,
much like our gut,
much like our gut,
70
207739
3228
Mối quan hệ của ta với đại dương,
cũng giống như với đường ruột
cũng giống như với đường ruột
03:35
is dependent on the right
balance of microbes.
balance of microbes.
71
210991
2546
dựa trên sự cân bằng đúng
của vi khuẩn.
của vi khuẩn.
03:38
The old phrase, "You are what you eat"
applies to our ocean microbes as well.
applies to our ocean microbes as well.
72
213948
4529
Câu nói:"Bạn là những gì bạn ăn"
cũng được áp dụng với vi sinh vật biển.
cũng được áp dụng với vi sinh vật biển.
Để giúp bạn hiểu hơn về đại dương
khi được cho ăn quá đà sẽ trông ra sao,
khi được cho ăn quá đà sẽ trông ra sao,
03:43
To give you a sense of what
an overfed ocean may look like,
an overfed ocean may look like,
73
218501
3553
03:47
here are two examples
of me sampling seawater.
of me sampling seawater.
74
222078
2533
đây hai ví dụ
mẫu nước biển mà tôi đã lấy.
mẫu nước biển mà tôi đã lấy.
03:49
On your left, it's a clean coral reef,
75
224635
3101
Bên trái các bạn,
một quặng san hô sạch,
một quặng san hô sạch,
03:52
and on your right is
a nearly dead coral reef
a nearly dead coral reef
76
227760
2917
và bên phải là
một rặng san hô gần như đã chết
một rặng san hô gần như đã chết
03:55
that has a very intense fish farming
operation in the waters there.
operation in the waters there.
77
230701
3892
vì hoạt động nuôi cá dày đặc
ở vùng nước này.
ở vùng nước này.
Bạn sẽ chú ý rằng tôi chỉ mỉm cười
trong một trong hai bức ảnh trên,
trong một trong hai bức ảnh trên,
03:59
You'll notice I'm only smiling
in one of these two pictures,
in one of these two pictures,
78
234617
4076
04:03
and in the other one my dive buddy
had to be a whole lot closer
had to be a whole lot closer
79
238717
3749
và trong bức ảnh còn lại,
bạn lặn của tôi đã phải đến gần sát
bạn lặn của tôi đã phải đến gần sát
để có thể chụp ảnh.
04:07
to capture that image.
80
242490
1207
04:09
So if we were to take a drop of seawater
from each of these samples
from each of these samples
81
244266
4849
Nếu chúng ta nhỏ một giọt nước biển
từ những mẫu vật này
từ những mẫu vật này
và để dưới kính hiển vi,
04:14
and put it under the microscope,
82
249139
1720
04:15
this is what the bacteria and viral
communities would look like.
communities would look like.
83
250883
3188
đây là hình ảnh của
vi khuẩn và cộng đồng vi rút có trong đấy.
vi khuẩn và cộng đồng vi rút có trong đấy.
04:19
So again, clean reef on your left,
fish farm reef on your right.
fish farm reef on your right.
84
254095
3708
Một lần nữa, san hô sạch bên trái,
rạn nuôi trồng cá bên phải.
rạn nuôi trồng cá bên phải.
04:22
As we all have had a feeling of discomfort
85
257827
3813
Chung ta đều có cảm giác khó chịu
khi vi khuẩn đưởng ruột không cân bằng,
khi vi khuẩn đưởng ruột không cân bằng,
04:26
from imbalanced gut microbes,
86
261664
2486
một con cá bơi qua vùng đại dương
được cho ăn quá đà,
được cho ăn quá đà,
04:29
a fish swimming through
a part of the ocean
a part of the ocean
87
264174
2210
04:31
that has been overfed in this way --
88
266408
1765
trường hợp này, là bởi nuôi trồng
thủy sản dày đặc, nhưng còn có thể
thủy sản dày đặc, nhưng còn có thể
04:33
in this case, by intense aquaculture,
but it could be a sewage spill
but it could be a sewage spill
89
268197
3191
04:36
or fertilizer runoff or any number
of other sources --
of other sources --
90
271412
3211
do tràn nước thải, nhiễm phân bón
hay bất kì nguồn tài nguyên nào,
hay bất kì nguồn tài nguyên nào,
04:39
that fish will feel
the physical discomforts
the physical discomforts
91
274647
2260
chú cá có thể
cảm thấy khó chịu
cảm thấy khó chịu
04:41
of the ocean microbes being out of whack.
92
276931
2446
khi vi sinh vật biển mất cân bằng.
04:44
There may be less oxygen present,
93
279401
2090
Có thể là có ít oxi hơn,
có thể có nhiều mầm bệnh hơn,
04:46
there may be more pathogens there,
94
281515
1956
04:48
and there may be toxins
produced by some of these microbes.
produced by some of these microbes.
95
283495
2908
và có thể có một vài vi khuẩn
sản sinh chất độc.
sản sinh chất độc.
Ta kết luận được rằng sự tồn tại
dù nhỏ bé của chúng,
dù nhỏ bé của chúng,
04:52
The bottom line is that
from their tiny-scale existence,
from their tiny-scale existence,
96
287157
3531
có sức mạnh vô cùng to lớn,
04:55
these tiny microbes have
a very large-scale power
a very large-scale power
97
290712
3203
có thể điều khiển
mùi vị biển ra sao,
mùi vị biển ra sao,
04:58
to control how our ocean smells,
98
293939
2042
05:01
how it tastes,
99
296005
1230
cảm giác thế nào,
05:02
how it feels
100
297259
1192
05:03
and how it looks.
101
298475
1326
và trông như thế nào.
Nếu phải tóm gọn bài nói của tôi
chỉ trong một ý, đó sẽ là:
chỉ trong một ý, đó sẽ là:
05:06
If you take one idea away
from my talk today, let it be this:
from my talk today, let it be this:
102
301221
3661
Mối liên hệ giữa ta và vi khuẩn
quan trọng hơn ta tưởng,
quan trọng hơn ta tưởng,
05:10
we have an incredibly important
relationship with these marine microbes
relationship with these marine microbes
103
305883
4039
có hệ quả trên diện rộng
05:14
that have very large-scale consequences,
104
309946
2496
05:17
and we're just barely
beginning to understand
beginning to understand
105
312466
2347
và ta chỉ mới bắt đầu hiểu được
05:19
what that relationship looks like
106
314837
1718
mối quan hệ đó trông ra sao,
có thể thay đổi thế nào.
có thể thay đổi thế nào.
05:21
and how it may be changing.
107
316579
1593
Như bác sĩ sẽ gặp vấn đề
khi chữa bệnh mà không rõ nguyên nhân,
khi chữa bệnh mà không rõ nguyên nhân,
05:23
Just as a physician will have trouble
curing a disease of unknown cause,
curing a disease of unknown cause,
108
318196
4477
chúng ta sẽ gặp
vấn đề trong việc phục hồi đại dương
vấn đề trong việc phục hồi đại dương
05:27
we will have similar trouble
restoring ocean health
restoring ocean health
109
322697
2598
nếu không có đủ hiểu biết về vi khuẩn.
05:30
without understanding the microbes better.
110
325319
2082
05:32
They are the invisible engineers
that control the chemistry of the ocean
that control the chemistry of the ocean
111
327425
3484
Chúng là những kĩ sư vô hình
điều khiển hóa học của biển
điều khiển hóa học của biển
nhờ thế, những sinh vật có thể sống,
và liệu có an toàn cho ta bơi lội.
và liệu có an toàn cho ta bơi lội.
05:35
and therefore, what creatures
can live there,
can live there,
112
330933
2178
05:38
whether or not it's safe
for us to swim there
for us to swim there
113
333135
2305
và tất cả các yếu tố khác
mà ta cảm nhận
mà ta cảm nhận
05:40
and all of the other
characteristics we sense
characteristics we sense
114
335464
2569
05:43
with our eyes, noses and taste buds.
115
338057
2175
bằng mắt, mũi và vị giác.
05:45
And the more we pay attention
116
340256
1400
Càng chú ý đến những thành viên nhỏ bé
nhưng đông đảo này,
nhưng đông đảo này,
05:46
to these small but very numerous
members of the ocean,
members of the ocean,
117
341680
3053
chúng ta càng học được cách chúng
phản ứng với hành động của con người
phản ứng với hành động của con người
05:49
the more we're learning
they do indeed respond to human actions,
they do indeed respond to human actions,
118
344757
3615
ví dụ như trong khu nuôi cá này.
05:53
such as in this fish farm example.
119
348396
2091
05:55
Now, as the past few slides
about coral reefs may have suggested,
about coral reefs may have suggested,
120
350511
3333
Như gợi ý
trong những trang trước về san hô,
trong những trang trước về san hô,
05:58
I do indeed spend much
of my time as a researcher
of my time as a researcher
121
353868
2610
tôi dành phần lớn thời gian
là một nhà nghiên cứu
là một nhà nghiên cứu
06:01
thinking about human-microbe interactions,
122
356502
2539
về sự tương tác giữa người - vi khuẩn
đặc biệt ở rạn san hô.
đặc biệt ở rạn san hô.
06:04
specifically on coral reefs.
123
359065
1552
Hóa ra, không chỉ có chúng ta
có một cộng đồng vi khuẩn bảo vệ.
có một cộng đồng vi khuẩn bảo vệ.
06:06
It turns out,
124
361366
1156
06:07
we're not alone in having
our own protective community of microbes.
our own protective community of microbes.
125
362546
3278
San hô, cùng với hầu hết
các cá thể khác trên hành tinh này,
các cá thể khác trên hành tinh này,
06:10
Corals, along with most other
organisms on this planet,
organisms on this planet,
126
365848
3630
06:14
have their own protective
communities as well.
communities as well.
127
369502
2701
cũng có tổ chức bảo vệ của riêng mình.
06:17
However, rather than keeping theirs
on the inside as we do in our gut,
on the inside as we do in our gut,
128
372227
4452
Tuy nhiên, thay vì giữ
bên trong như đường ruột,
bên trong như đường ruột,
06:21
they keep theirs on the outside,
to protect them from their surroundings
to protect them from their surroundings
129
376703
3902
chúng giữ nó ở bên ngoài,
để bảo vệ chúng khỏi xung quanh.
để bảo vệ chúng khỏi xung quanh.
06:25
So what you're seeing here
is a three-dimensional image
is a three-dimensional image
130
380629
3306
Những gì mà bạn thấy ở đây là
ảnh không gian ba chiều
ảnh không gian ba chiều
06:28
of a live spot on a living coral
with all of its living bacteria,
with all of its living bacteria,
131
383959
4333
của một điểm nhỏ trên san hô sống
cùng tất cả vi khuẩn của nó,
cùng tất cả vi khuẩn của nó,
mà tôi đã chụp
bằng vài công nghệ thú vị --
bằng vài công nghệ thú vị --
06:33
that I took with some
exciting technology --
exciting technology --
132
388316
2103
06:35
a high-speed laser-scanning
confocal microscope.
confocal microscope.
133
390443
3466
một kính hiển vi tiêu điểm
quét laser tốc độ cao.
quét laser tốc độ cao.
06:38
All of the red circles
are the symbiotic algae
are the symbiotic algae
134
393933
3085
Tất cả các hình tròn nhỏ là
tảo cộng sinh sống trong tế bào san hô,
tảo cộng sinh sống trong tế bào san hô,
06:42
that live inside the coral tissue,
135
397042
1963
06:44
turning sunlight and into sugars
they both can use,
they both can use,
136
399029
3654
chúng có thể chuyển hóa cả ánh nắng
thành đường để cả hai sử dụng,
thành đường để cả hai sử dụng,
06:47
and all of the little blue dots
are the protective bacteria.
are the protective bacteria.
137
402707
4748
và những chấm nhỏ màu xanh
là các vi khuẩn bảo vệ.
là các vi khuẩn bảo vệ.
Khi tôi dùng phần mềm
phân tích ảnh
phân tích ảnh
06:53
So when I use image analysis software
138
408130
3142
để làm nổi lớp bên ngoài san hô
bằng màu trắng,
bằng màu trắng,
06:56
to highlight the outer layer
of the coral in white,
of the coral in white,
139
411296
3256
bạn có thể thấy
vẫn có vài chấm xanh nhỏ trên đó.
vẫn có vài chấm xanh nhỏ trên đó.
06:59
you can see that there are still
some tiny little blue dots
some tiny little blue dots
140
414576
2915
07:02
above that layer.
141
417515
1556
Những vi khuẩn đó đang ở trong
một chất dịch nhầy,
một chất dịch nhầy,
07:04
And those bacteria are sitting
in a mucus layer,
in a mucus layer,
142
419095
3326
07:07
which is also part
of the coral's protective layer.
of the coral's protective layer.
143
422445
3082
cũng là một phần của
lớp bảo vệ san hô.
lớp bảo vệ san hô.
Từ góc nhìn lớn hơn,
07:11
From the bigger perspective,
144
426113
1336
07:12
I spend my time thinking
about these relationships,
about these relationships,
145
427473
2455
tôi dành thời gian nghĩ
về những mối quan hệ này,
về những mối quan hệ này,
07:14
because too many reefs are going
from looking like the picture on your left
from looking like the picture on your left
146
429952
3605
vì quá nhiều rặng đang biến đổi từ
bức hình bên trái sang bức hình bên phải.
bức hình bên trái sang bức hình bên phải.
07:18
to the picture on your right.
147
433581
1429
Bạn tin không,
07:20
Believe it or not,
148
435034
1161
07:21
the picture on your right remains
a very popular tourist snorkeling spot
a very popular tourist snorkeling spot
149
436219
3542
bức ảnh bên phải vẫn là một điểm lặn
du lịch rất nổi tiếng trên đảo Maui,
du lịch rất nổi tiếng trên đảo Maui,
07:24
on the island of Maui,
150
439785
1207
dù nó đã mất hầu hết
san hô bao phủ một thập kỉ qua.
san hô bao phủ một thập kỉ qua.
07:26
even though it's lost most of its coral
cover over the past decade or so.
cover over the past decade or so.
151
441016
3621
San hô đang biến mất
ở mức báo động trên toàn cầu,
ở mức báo động trên toàn cầu,
07:29
Corals are getting sick
all around the globe at alarming rates,
all around the globe at alarming rates,
152
444661
3034
07:32
and we really don't know how or why.
153
447719
2241
và ta thật không biết
bằng cách nào và tại sao.
bằng cách nào và tại sao.
07:36
I see the microbes on the coral reefs,
both the good ones and the bad ones,
both the good ones and the bad ones,
154
451008
5149
Tôi thấy được vi khuẩn trên
các rặng san hô, cả tốt và xấu,
các rặng san hô, cả tốt và xấu,
trong khi cố liên kết hành vi nhỏ bé
của chúng với toàn cảnh về
của chúng với toàn cảnh về
07:41
trying to link their micro-scale
behaviors to this big picture
behaviors to this big picture
155
456181
4734
07:45
of: How do we help the reef
that looks like the right
that looks like the right
156
460939
3692
Làm thế nào giúp san hô
từ ảnh phải
từ ảnh phải
07:49
back towards something
that looks more like the left?
that looks more like the left?
157
464655
2615
trở về giống như ảnh trái?
Hay làm thế nào ngăn
bệnh san hô lan tràn?
bệnh san hô lan tràn?
07:52
Or: How do we stop
coral disease from spreading?
coral disease from spreading?
158
467294
2555
07:54
Just over a year ago,
no one had ever seen a view like this.
no one had ever seen a view like this.
159
469873
3311
Chỉ hơn một năm trước,
chưa ai từng thấy cảnh như này.
chưa ai từng thấy cảnh như này.
Đoạn video này là một ví dụ tiêu biểu
cho việc khiến thứ vô hình thành hữu hình.
cho việc khiến thứ vô hình thành hữu hình.
07:58
This video is a prime example
of making the invisible visible.
of making the invisible visible.
160
473809
4711
Ta đang nhìn vào
mặt bên của san hô khi trước,
mặt bên của san hô khi trước,
08:04
We're looking at a side view
of the same coral as before,
of the same coral as before,
161
479096
2850
nơi lớp bảo vệ tiếp xúc
với nước biển;
với nước biển;
08:06
where the protective layer
meets the seawater;
meets the seawater;
162
481970
2264
nước biển bên phải bạn,
san hô bên trái.
san hô bên trái.
08:09
so, seawater on your right,
163
484258
1591
08:10
coral on your left.
164
485873
1232
Thú vị đến bất ngờ khi ta
cuối cùng có thể nhìn được vi khuẩn này
cuối cùng có thể nhìn được vi khuẩn này
08:12
It's incredibly exciting to me
that we can finally see these bacteria
that we can finally see these bacteria
165
487876
3646
trong đời thực, thời gian thực,
ở kích cỡ vi mô,
ở kích cỡ vi mô,
08:16
in real life, in real time,
at their micro scale,
at their micro scale,
166
491546
3813
và xem cách chúng tương tác
với thế giới xung quanh.
với thế giới xung quanh.
08:20
and learn how they interact
with the world around them.
with the world around them.
167
495383
2933
Những nhà sinh thái học
khắp thế giới đã quen
khắp thế giới đã quen
08:23
Ecologists all over the world
are used to being able
are used to being able
168
498340
2501
với việc ra ngoài và theo dõi
hoạt động hằng ngày
hoạt động hằng ngày
08:25
to grab a pair of binoculars
169
500865
1344
08:27
and go out and observe
what their study creatures do each day.
what their study creatures do each day.
170
502233
3338
của sinh vật thí nghiệm
bằng ống nhòm.
bằng ống nhòm.
08:30
But microbial ecologists
have desperately needed
have desperately needed
171
505595
2810
Nhưng các nhà sinh thái học vi sinh
đã liều lĩnh
đã liều lĩnh
08:33
breakthroughs in technology,
172
508429
1594
cậy nhờ những đột phá trong công nghệ,
08:35
such as with this fast confocal,
173
510047
1973
như với tiêu điểm này,
để tiến hành việc theo dõi tương tự.
để tiến hành việc theo dõi tương tự.
08:37
to make similar observations.
174
512044
1740
08:40
I work to find ways that cutting-edge
technologies like this
technologies like this
175
515067
3696
Tôi làm việc để tìm cách
sử dụng công nghệ tiên tiến
sử dụng công nghệ tiên tiến
biến thứ vô hình
thành hữu hình,
thành hữu hình,
08:43
can help make the unseen seeable,
176
518787
2554
08:46
to see marine bacteria in action
and learn how they behave.
and learn how they behave.
177
521928
3649
để thấy hoạt động của vi khuẩn biển
và hành vi của chúng.
và hành vi của chúng.
08:51
In doing so, we can learn how they respond
178
526023
2853
Làm vậy, ta có thể hiểu được
cách chúng đáp lại
cách chúng đáp lại
08:53
to our actions and our behaviors
and the environment around them
and the environment around them
179
528900
3635
hoạt động và thái độ của ta
và môi trường xung quanh
và môi trường xung quanh
giúp ta quản lý
đại dương tốt hơn.
đại dương tốt hơn.
08:57
in ways that will help us
better manage our oceans.
better manage our oceans.
180
532559
2710
09:00
Another example of how I'm doing this
is by using microfluidics
is by using microfluidics
181
535293
6924
Một ví dụ khác, tôi làm việc này
bằng cách sử dụng những vi chất lỏng
bằng cách sử dụng những vi chất lỏng
để đặc biệt nghiên cứu
cách các thể sinh bệnh sống ở biển.
cách các thể sinh bệnh sống ở biển.
09:08
to study specifically how pathogens
behave in the ocean.
behave in the ocean.
182
543063
3428
Ý tưởng đơn giản
của vi dung dịch,
của vi dung dịch,
09:11
The basic idea behind microfluidics
183
546971
1985
09:13
is that you can use
nanofabrication techniques
nanofabrication techniques
184
548980
2697
là sử dụng kĩ thuật
chế tạo nano
chế tạo nano
09:16
to recreate or mimic
the conditions bacteria experience
the conditions bacteria experience
185
551701
4089
để khôi phục hoặc bắt chước
điều kiện của vi khuẩn
điều kiện của vi khuẩn
ở kích cỡ vi mô của chúng
trong đại dương.
trong đại dương.
09:20
at their own tiny scale in the ocean.
186
555814
2608
09:23
What you see here is a microfluidic
chamber on a microscope slide
chamber on a microscope slide
187
558446
4988
Các bạn thấy đây là khoang vi
chất lỏng trên bản kính hiển vi
chất lỏng trên bản kính hiển vi
09:28
with a microscope lens underneath it.
188
563458
2611
với một ống kính hiển vi bên dưới.
09:31
We use high-speed video microscopy
to record bacteria behavior.
to record bacteria behavior.
189
566093
4404
Ta dùng kính hiển vi video tốc độ cao
để ghi lại động thái của vi khuẩn.
để ghi lại động thái của vi khuẩn.
09:35
The colored tubing is where
bacteria and seawater flow
bacteria and seawater flow
190
570885
2725
Ống màu là nơi vi khuẩn và nước biển
chảy vào và ra khỏi thiết bị.
chảy vào và ra khỏi thiết bị.
09:38
in and out of the device.
191
573634
1379
Nó sử dụng một thiết bị như này
mà gần đây, tôi mới khám phá ra
mà gần đây, tôi mới khám phá ra
09:40
And it's using a device like this
that I recently discovered
that I recently discovered
192
575037
3956
rằng một thể sinh bệnh cho san hô
thực tế có khả năng
thực tế có khả năng
09:44
that a known coral pathogen
actually has the ability
actually has the ability
193
579017
3045
09:47
to sniff around the seawater
and hunt for corals.
and hunt for corals.
194
582086
2896
đánh hơi nước biển và săn tìm san hô.
09:51
Here's the video of in action.
195
586547
2077
Đây là video thể hiện hành động đó.
09:53
You'll see all of the pathogens
which are the tiny green dots on the left
which are the tiny green dots on the left
196
588648
4755
Bạn sẽ thấy tất cả thể sinh bệnh
- những chấm nhỏ xanh lá bên trái
- những chấm nhỏ xanh lá bên trái
09:58
start detecting the coral mucus I put
on the right side of the channel,
on the right side of the channel,
197
593427
3769
bắt đầu xác định chất nhầy san hô
tôi cho vào đường bên phải
tôi cho vào đường bên phải
10:02
and they swim quickly
over in that direction and stay there.
over in that direction and stay there.
198
597220
4054
và chúng bơi nhanh
theo hướng đó và ở lại.
theo hướng đó và ở lại.
Cho đến giờ, người ta cho rằng
10:06
Up until now, it was thought
199
601667
1856
10:08
that a pathogen would need some good luck
to find its host in the ocean.
to find its host in the ocean.
200
603547
4143
một thể sinh bệnh cần may mắn để
tìm được vật chủ trong đại dương.
tìm được vật chủ trong đại dương.
Nhưng chỉ bằng cách
xem xét và theo dõi, ta có thể thấy
xem xét và theo dõi, ta có thể thấy
10:13
But simply by watching
and observing, we can learn
and observing, we can learn
201
608235
3638
10:16
that these bacteria are very well adapted
to seeking out their victims.
to seeking out their victims.
202
611897
3668
những vi khuẩn này thích nghi rất tốt
để săn tìm nạn nhân.
để săn tìm nạn nhân.
10:21
These micro-channels are bringing
us closer than ever before
us closer than ever before
203
616078
3462
Các liêh kết nhỏ này mang ta
tới gần hơn bao giờ hết
tới gần hơn bao giờ hết
với những hiểu hiết về cách vi khuẩn
điều hướng trong đại dương.
điều hướng trong đại dương.
10:24
to understanding how bacteria
navigate that big blue ocean.
navigate that big blue ocean.
204
619564
3330
10:28
It turns out that this pathogen
can even detect the coral mucus
can even detect the coral mucus
205
623506
5509
Nó còn chỉ ra rằng thể sinh bệnh này
có thể phát hiện chất dịch san hô
có thể phát hiện chất dịch san hô
ngay cả khi
tôi pha loãng nó ra 20 lần.
tôi pha loãng nó ra 20 lần.
10:34
when I dilute it 20,000 fold.
206
629039
2779
10:37
So these bacteria are very well adapted
to hunting down these corals.
to hunting down these corals.
207
632415
6094
Những vi khuẩn này thích nghi
rất tốt để săn tìm san hô.
rất tốt để săn tìm san hô.
Tôi đang thử nghiệm
những điều kiện môi trường khác nhau
những điều kiện môi trường khác nhau
10:43
I'm currently testing
different environmental conditions
different environmental conditions
208
638533
3820
10:47
to see what scenarios make
this pathogen more or less capable
this pathogen more or less capable
209
642377
4133
để xem trường hợp nào
làm tăng hay giảm khả năng
làm tăng hay giảm khả năng
săn tìm san hô của chúng.
10:51
of hunting corals.
210
646534
1353
10:52
By learning more
about what triggers the hunt,
about what triggers the hunt,
211
647911
2639
Nghiên cứu sâu hơn
về thứ kích hoạt cuộc đi săn
về thứ kích hoạt cuộc đi săn
cho phép ta tìm ra cách
giúp giảm thiểu hoặc ngăn chặn bệnh này.
giúp giảm thiểu hoặc ngăn chặn bệnh này.
10:55
we should be able to find ways
212
650574
1627
10:57
to help slow down or prevent this disease.
213
652225
2492
Cũng có một số dẫn chứng
11:00
There's also some evidence
214
655370
1628
11:02
that the healthy microbes on the coral
can fight off the pathogen
can fight off the pathogen
215
657022
4977
rằng vi khuẩn khỏe mạnh trên san hô
có thể tấn công lại mầm bệnh
có thể tấn công lại mầm bệnh
nếu điều kiện phù hợp.
11:07
if the conditions are right.
216
662023
1736
11:09
So, one final image of a coral
and its healthy bacteria.
and its healthy bacteria.
217
664865
3637
Vậy, một bức ảnh cuối về san hô
và vi khuẩn mạnh khỏe trên nó.
và vi khuẩn mạnh khỏe trên nó.
Hi vọng các bạn sẽ thích chuyến đi ngắn
vào đại dương vi khuẩn này
vào đại dương vi khuẩn này
11:13
I hope you've enjoyed this short journey
into our microbial oceans
into our microbial oceans
218
668526
3302
và lần tới khi nhìn ra biển,
11:16
and that the next time you
look out at the sea,
look out at the sea,
219
671852
2281
11:19
you'll take in a deep breath
of fresh ocean air and wonder:
of fresh ocean air and wonder:
220
674157
3272
bạn sẽ hít một hơi thật sâu
và tự hỏi:
và tự hỏi:
11:22
What else are all
of the unseen microbes doing
of the unseen microbes doing
221
677453
2747
Các vi khuẩn vô hình còn đang làm gì
11:25
to keep us and our oceans healthy?
222
680224
2006
để giữ cho biển và chúng ta
tồn tại khỏe mạnh?
tồn tại khỏe mạnh?
Xin cảm ơn.
11:27
Thank you.
223
682794
1157
ABOUT THE SPEAKER
Melissa Garren - Marine biologistMelissa Garren is a molecular and marine biologist with a passion for unlocking the mysteries of our ocean's ecosystems and finding new avenues for conservation.
Why you should listen
Melissa Garren studies marine microbes to better understand how pollution and climate change are destroying coral reefs and effecting our environment. Working under a fellowship from the Smithsonian Tropical Research Institute she began using molecular techniques to study microbial life in the ocean. At the Costa Rican wildlife refuge, Melissa helped spearhead a long-term monitoring project as well as educational initiatives. After recently receiving her Ph.D. in Marine Biology from the Center for Marine Biodiversity and Conservation, Scripps Institution of Oceanography, she is now using microfluidic technology to understand the living ecosystem of coral reefs in a postdoctoral position at the Massachusetts Institute of Technology.
Melissa Garren | Speaker | TED.com