ABOUT THE SPEAKER
Lemon Andersen - Poet and actor
Lemon Andersen is a wordsmith who thinks deeply about the sounds of syllables.

Why you should listen

Lemon Andersen is a poet, spoken word artist and actor. He first garnered national attention appearing in Russell Simmons Def Poetry Jam on Broadway in 2002, which won a Tony Award for Best Special Theatrical Event and netted Andersen a Drama Desk nomination for his writing. Andersen also appeared in eight episodes of HBO’s ode to spoken word, Def Poetry. 

Over the past decade, he has performed in venues across the country, from New York’s Nuyorican Poets Café to Hollywood’s Kodak Theater. He has appeared in four Spike Lee films and was the subject of the documentary Lemon, a look at his journey from two-time felon to bold-faced name -- and how leaving one’s past behind just isn’t that simple.

Most recently, Spike Lee produced Andersen’s one-man play County of Kings at The Public Theater in New York City. Since its premiere in 2009, the play has been staged on three continents, to rave reviews. The script was awarded the New York Book Festival’s Grand Prize. 

Anderson's newest work, ToasT, was commissioned by the Sundance Institute and will be staged at The Public Theater in 2013.

More profile about the speaker
Lemon Andersen | Speaker | TED.com
TEDYouth 2011

Lemon Andersen: Please don't take my Air Jordans

Lemon Andersen: "Xin đừng lấy đi đôi Air Jordans của tôi"

Filmed:
1,332,245 views

Bạn sẽ giết người chỉ vì một đôi giày Air Jordans? Lemon Andersen kể về câu chuyện của một người đã từng làm vậy, thuật lại một bài thơ của Reg E. Gaines. Những dòng này dạy Lemon rằng thơ ca có thể mang nhiều hàm ý hơn là sự tự bộc lộ bản thân, và có thể nghe như âm nhạc khi được thêm vào nhịp điệu, phối hợp với sự thô ráp của đường phố New York xung quanh anh.
- Poet and actor
Lemon Andersen is a wordsmith who thinks deeply about the sounds of syllables. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:17
"My AirMáy JordansJordans costGiá cả a hundredhàng trăm with taxthuế.
0
1170
4687
Đôi giày Air Jordans của tôi tốn cả trăm đô, tính cả thuế
00:21
My suededa lộn StartersNgười mới bắt đầu jacketÁo khoác saysnói RaidersRaiders on the back.
1
5857
4548
Cái áo khoác da Starters có chữ "Raiders" ở sau lưng
00:26
I'm stylin'Stylin', smilin'Smilin', lookin'lookin ' realthực mean,
2
10405
2990
Tôi rất có phong cách, tôi cười,
trông như một người đàn ông thật sự
00:29
because it ain'tkhông phải là about beingđang heardnghe, just beingđang seenđã xem.
3
13395
3914
vì điều quan trọng không phải là được lắng nghe,
mà là được nhìn nhận.
00:33
My leatherda AdidasAdidas baseballbóng chày capmũ lưỡi trai matchestrận đấu
4
17309
2137
Mũ bóng chày bằng da Adidas của tôi
00:35
my fakegiả mạo GucciGucci backpackba lô. (LaughterTiếng cười)
5
19446
3619
hợp với cái túi đeo Gucci giả (Tiếng cười)
00:38
Ain'tKhông phải là nobodykhông ai who looksnhìn as good as me,
6
23065
2549
Không có ai nhìn ngầu như tôi
00:41
but this costschi phí moneytiền bạc, it sure ain'tkhông phải là freemiễn phí,
7
25614
2376
Nhưng những thứ này đều tốn tiền,
chắc chắn không phải miễn phí
00:43
and I gotsGOTs no jobviệc làm, no moneytiền bạc at all,
8
27990
1853
Tôi không có việc làm, không xu dính túi
00:45
but it's easydễ dàng to steallấy trộm all this from the malltrung tâm mua sắm.
9
29843
2372
nhưng ăn cắp mấy thứ này từ
khu trung tâm mua sắm dể như bỡn
00:48
ParentsCha mẹ say I shouldn'tkhông nên, but I knowsbiết I should.
10
32215
2837
Ba mẹ bảo rằng không nên, nhưng tôi biết là nên
00:50
Got to do what I can to make sure I look good,
11
35052
2691
Cần phải làm những gì có thể để chắc chắn rằng
mình trông bảnh bao
00:53
and the reasonlý do I have to look realthực good, well, to tell you the truthsự thật, man,
12
37743
2991
và lý do tôi phải trông thật bảnh, nói thật với bạn
00:56
I don't know why. GuessĐoán it makeslàm cho me feel specialđặc biệt insidephía trong.
13
40734
4989
Tôi cũng không biết tại sao.
Chắc vì nó làm tôi cảm thấy đặc biệt trong lòng
01:01
When I'm wearingđeo freshtươi gearbánh I don't have to hideẩn giấu,
14
45723
2884
Khi mặc đồ mới tôi không cần phải lẩn trốn,
01:04
and I really mustphải get some newMới gearbánh soonSớm
15
48607
1931
và tôi cần phải sớm kiếm thêm mấy bộ đồ mới.
01:06
or my egotự ngã will popnhạc pop like a 10-cent-xu balloonquả bóng bay.
16
50538
1971
hoặc là cái tôi của mình sẽ nổ tung như quả bóng 10 xu
01:08
But securityBảo vệ is tightchặt chẽ at all the shopscửa hàng. EveryMỗi day there are more and more copscảnh sát.
17
52509
3905
Nhưng an ninh rất chặt ở các cửa hàng.
Càng ngày càng có nhiều cảnh sát.
01:12
My crewphi hành đoàn is laughingcười at me because I'm wearingđeo old gearbánh.
18
56414
2523
Đám bạn đang cười nhạo vì tôi mặc đồ cũ
01:14
School'sCủa trường almosthầu hết over. SummerMùa hè is nearở gần.
19
58937
2853
Năm học sắp kết thúc. Hè đang đến gần.
01:17
And I'm sportin'sportin' tornbị rách nát JordansJordans.
20
61790
2493
Và tôi đang chơi thể thao đến rách cả đôi giày Jordans
01:20
I need something newMới. Only one thing left to do.
21
64283
5300
Tôi cần thứ gì mới. Chỉ còn một cách để làm điều đó.
01:25
CutCắt schooltrường học FridayThứ sáu, catchbắt lấy the subwayxe điện ngầm downtowntrung tâm thành phố,
22
69583
3760
Trốn học thứ sáu, đón tàu điện ngầm xuống phố
01:29
checkkiểm tra out my victimsnạn nhân hangin'hangin ' around.
23
73343
2383
quan sát những nạn nhân xung quanh
01:31
Maybe I'll get luckymay mắn and find easydễ dàng preycon mồi.
24
75726
2040
Có thể tôi sẽ may mắn tìm được con mồi dễ dàng
01:33
Got to get some newMới gearbánh. There's no other way.
25
77766
2186
Phải mua đồ mới. Không còn cách nào khác.
01:35
I'm readysẳn sàng and willingsẵn lòng. I'm packingđóng gói my gunsúng.
26
79952
2358
Tôi đã sẵn sàng. Tôi lận súng.
01:38
This is seriousnghiêm trọng businesskinh doanh. This ain'tkhông phải là no funvui vẻ.
27
82310
2456
Đây là chuyện nghiêm túc chứ không phải đùa
01:40
And I can't have my possebộ laughin'laughin' at me.
28
84766
2568
Và tôi không thể để đám bạn tiếp tục cười mình
01:43
I'mmaI'mma copcảnh sát something dopedope, just wait, you'llbạn sẽ see.
29
87334
3755
Tôi sẽ cuỗm thứ gì đó rất đỉnh, cứ chờ đấy, bạn sẽ thấy
01:46
Come out of the stationga tàu, WestWest 4ththứ nearở gần the parkcông viên,
30
91089
2585
Ra khỏi ga, số 4 đường West gần công viên
01:49
brothersanh em shootingchụp hoopshoops and someonengười nào remarksnhận xét,
31
93674
2237
huynh đệ đang chơi bóng rổ và có người chú ý
01:51
'Hey homesnhà, where you get them Nik'sCủa Nik?'
32
95911
1462
"Này cậu, đôi Nike đó ở đâu ra vậy?"
01:53
I saysnói to myselfriêng tôi, 'Yeah' Vâng. I likesthích 'emhọ, I likesthích.'
33
97373
4394
Tôi tự nhủ với mình "Tôi thích chúng, rất thích"
01:57
They were Q-tipQ-tip whitetrắng, brightsáng and blindinglàm mù my eyesmắt.
34
101767
2768
Chúng trắng như tăm bông, sáng mờ cả mắt.
02:00
The redđỏ emblemHuy hiệu of MichaelMichael lookednhìn as if it could flybay.
35
104535
2680
Biểu tượng Michael màu đỏ trông như có thể bay được.
02:03
Not one spotnơi of dirtbẩn. The AirsPhát sóng were brandnhãn hiệu newMới.
36
107215
2434
Không một vết dơ. Đôi Nike Airs mới tinh.
02:05
Had my pistolsúng ngắn and knewbiết just what to do.
37
109649
1720
Súng trong tay và biết mình cần làm gì.
02:07
WaitedChờ untilcho đến it was just the right time, followedtheo sau him very closelychặt chẽ behindphía sau.
38
111369
3187
Chờ đến thời điểm thích hợp,
bám sát theo hắn phía sau
02:10
He madethực hiện a left turnxoay on HoustonHouston, I pulledkéo out my gunsúng,
39
114556
2603
Hắn rẽ trái ở đường Houston, tôi rút súng ra
02:13
and I said, 'Gimme' Gimme them JordansJordans!'
40
117159
2746
và nói "Đưa tao đôi Jordans!"
02:15
And the punkpunk triedđã thử to runchạy.
41
119905
2270
Rồi thằng du côn cố gắng bỏ chạy
02:18
TookMất off fastNhanh, didn't get farxa. I firedBị sa thải,'Pow' Tù binh chiến tranh!'
42
122175
2762
Hắn biến nhanh, nhưng không được xa. Tôi nổ súng "Đùng"
02:20
FoolFool fellrơi betweengiữa two parkedđậu carsxe hơi.
43
124937
1918
Tên ngốc ngã giữa hai chiếc xe đang đỗ
02:22
He was coughingho, cryingkhóc, bloodmáu spilledtràn lên on the streetđường phố.
44
126855
3119
Hắn ho, gào khóc, máu đổ lênh láng trên đường
02:25
And I snatchedsnatched them AirMáy JordansJordans off of his feetđôi chân.
45
129974
3785
Và tôi giật đôi Air Jordans khỏi chân hắn
02:29
While layinglắp đặt there dyingchết, all he could say
46
133759
2113
Trong lúc nằm đó chờ chết, tất cả những gì hắn có thể nói
02:31
was, "Please man, don't take my AirMáy JordansJordans away."
47
135872
5063
là "Xin đừng lấy đi đôi Air Jordans của tao"
02:36
You'dBạn sẽ think he'danh ấy be worriedlo lắng about stayingở lại alivesống sót.
48
140935
2729
Bạn sẽ nghĩ rằng hắn nên lo lắng về việc sống còn.
02:39
As I tooklấy off with his sneakersgiày chơi quần vợt, there was tearsnhững giọt nước mắt in his eyesmắt.
49
143664
3614
Tôi bỏ đi cùng với đôi giày của hắn,
nước mắt hắn chảy ròng
02:43
Very nextkế tiếp day, I boppedbopped into schooltrường học
50
147278
2898
Ngay hôm sau, tôi nghênh ngáo tới trường
02:46
with my brandnhãn hiệu newMới AirMáy JordansJordans, man, I was coolmát mẻ.
51
150176
3406
cùng với đôi Air Jordans mới cáu, trông tôi rất đỉnh
02:49
I killedbị giết to get 'emhọ, but hey, I don't carequan tâm,
52
153582
2488
Tôi đã giết người vì chúng, nhưng này, tôi không quan tâm
02:51
because now I needsnhu cầu a newMới jacketÁo khoác to wearmặc."
53
156070
4169
vì bây giờ tôi cần một chiếc áo khoác mới để mặc
02:56
Thank you. (ApplauseVỗ tay)
54
160239
8809
Cảm ơn (Tiếng vỗ tay)
03:04
For the last 15 yearsnăm that I have been performingbiểu diễn,
55
169048
4931
Trong vòng 15 năm biểu diễn
03:09
all I ever wanted to do was transcendvượt qua poetrythơ phú to the worldthế giới.
56
173979
4730
tất cả những gì tôi muốn làm là
đưa thơ đến với thế giới thực
03:14
See, it wasn'tkhông phải là enoughđủ for me to writeviết a booksách.
57
178709
2456
Nhưng mà, vẫn chưa đủ để tôi trở thành
tác giả hàng đầu trong lĩnh vực này
03:17
It wasn'tkhông phải là enoughđủ for me to jointham gia a slamsập competitioncuộc thi,
58
181165
2600
vẫn không đủ cho tôi tham dự một cuộc tỉ thí thơ ca
03:19
and while those things holdgiữ weightcân nặng,
59
183765
2472
và trong khi những thứ đó còn đè nặng,
03:22
it wasn'tkhông phải là the drivingđiều khiển forcelực lượng that pushesđẩy the pencây bút to the padtập giấy.
60
186237
3688
thì không phải động lực là điều thúc đẩy
cây bút chạy trên trang giấy
03:25
The hungerđói and thirstkhát was, and still remainsvẫn còn:
61
189925
3888
Mà là sự thèm khát, và vẫn sẽ là:
03:29
How do I get people who hateghét bỏ poetrythơ phú
62
193813
2928
Làm thế nào mà tôi có thể khiến người ghét thơ
03:32
to love me?
63
196741
2888
yêu thích tôi?
03:35
Because I'm an extensionsự mở rộng of my work,
64
199629
2299
Bởi vì bản thân tôi là phần mở rộng của công việc tôi làm
03:37
and if they love me, then they will love my work,
65
201928
1904
và nếu họ thích tôi, họ sẽ thích tác phẩm của tôi
03:39
and if they love my work, then they will love poetrythơ phú,
66
203832
3267
và nếu họ thích tác phẩm của tôi, thì họ sẽ yêu thơ
03:42
and if they love poetrythơ phú, then I will have donelàm xong my jobviệc làm,
67
207099
3146
và nếu họ yêu thơ,
thì tôi đã hoàn thành công việc của mình,
03:46
which is to transcendvượt qua it to the worldthế giới.
68
210245
3107
là đưa thơ đến với thế giới.
03:49
And in 1996, I foundtìm the answercâu trả lời in principlesnguyên lý
69
213352
4855
Vào năm 1996, tôi tìm thấy câu trả lời trong các nguyên tắc
03:54
in a masterbậc thầy spoken-wordlời nói artisthọa sĩ namedđặt tên RegReg E. GainesGaines,
70
218207
4651
từ một người nghệ sĩ bậc thầy của nghệ thuật ăn nói
tên là Reg E. Gaines,
03:58
who wroteđã viết the famousnổi danh poembài thơ, "Please Don't Take My AirMáy JordansJordans."
71
222858
4859
người viết bài thơ nổi tiếng
"Xin đừng lấy đi đôi Ai Jordans của tôi."
04:03
And I followedtheo sau this guy everywheremọi nơi untilcho đến I had him in the roomphòng,
72
227717
4045
Và tôi theo ông khắp nơi cho tới khi tôi
có được cuộc gặp gỡ với ông trong phòng
04:07
and I readđọc him one of my piecesmiếng,
73
231762
2342
và đọc cho ông nghe một trong những đoạn thơ của tôi
04:10
and you know what he told me?
74
234104
2246
và bạn có biết ông ta nói gì với tôi?
04:12
"Yo'Yo' wackWack.
75
236350
1957
"Này anh đần.
04:14
You know what the problemvấn đề is with you, homiehomie?
76
238307
3034
Có biết vấn đề của mình là ở đâu không, anh bạn?
04:17
You don't readđọc other people'sngười poetrythơ phú,
77
241341
2440
Anh đừng đọc thơ của người khác
04:19
and you don't got any subordinationsubordination for verballời nói measurescác biện pháp
78
243781
3130
khi không có bất kì nền tảng câu chữ
04:22
to tonaltonal considerationxem xét." (LaughterTiếng cười)
79
246911
5725
và sự lưu tâm đến âm điệu nhé." (Cười)
04:28
Now he keptgiữ on ramblingrambling
80
252636
3197
Rồi ông ấy tiếp tục lan man
04:31
about poetrythơ phú and stylesphong cách and NuyoricanNuyorican FridayThứ sáu nightsđêm.
81
255833
4805
về thơ ca, phong cách và
Những Đêm thứ Sáu tại Nuyorican.
04:36
Now I could have quitthoái lui. I should have quitthoái lui.
82
260638
2852
Giớ đây tôi đã có thể từ bỏ, nên từ bỏ
04:39
I mean, I thought poetrythơ phú was just self-expressiontự biểu hiện.
83
263490
3480
Tôi nghĩ rằng thơ ca chỉ là sự tự bộc lộ bản thân
04:42
I didn't know you actuallythực ra have to have creativesáng tạo controlđiều khiển.
84
266970
3385
Tôi không hề biết là mình thật sự phải có
sự kiểm soát sáng tạo.
04:46
So insteadthay thế of quittingbỏ, I followedtheo sau him everywheremọi nơi.
85
270355
3983
Thay vào việc từ bỏ, tôi theo ông ta khắp nơi
04:50
When he was writingviết a BroadwaySân khấu Broadway showchỉ, I would be outsideở ngoài of the doorcửa.
86
274338
3417
Khi ông ấy viết một vở kịch Broadway,
tôi ở bên ngoài cánh cửa
04:53
I would wakeđánh thức him up at, like, 6:30 in the morningbuổi sáng
87
277755
3380
Tôi gọi ông dậy lúc 6 giờ rưỡi sáng
04:57
to askhỏi him who'sai the besttốt poetnhà thơ.
88
281135
2476
chỉ để hỏi ai là nhà thơ vĩ đại nhất
04:59
I remembernhớ lại eatingĂn the eyesmắt of a fish right out of the seabiển
89
283611
4240
Tôi nhớ mình đã ăn mắt cá tươi mới bắt lên từ biển
05:03
because he told me it was brainóc foodmón ăn.
90
287851
2528
vì ông ta bảo rằng thứ đó tốt cho não
05:06
Then one day I told him,
91
290379
2856
Rồi một ngày tôi nói với ông
05:09
"RegReg E., what is subordinationsubordination for verballời nói measurescác biện pháp to tonaltonal considerationxem xét?" (LaughterTiếng cười)
92
293235
7336
"Reg E., Nền tảng về câu chữ và sự lưu tâm về âm điệu
là cái gì vậy?" (Cười)
05:16
And he handedbàn giao me a black-and-whiteđen và trắng printedin out thesisluận án
93
300571
4120
Và ông đưa cho tôi một bài luận cương in trắng đen
05:20
on a poetnhà thơ namedđặt tên EtheridgeEtheridge KnightHiệp sĩ
94
304691
2928
về một nhà thơ tên Etheridge Knight
05:23
and the oralmiệng naturethiên nhiên of poetrythơ phú,
95
307619
2417
và bản chất khẩu âm của thơ
05:25
and from that pointđiểm,
96
310036
1539
và từ thời điểm đó trở đi
05:27
ReggieReggie stoppeddừng lại becomingtrở thành the besttốt to me,
97
311575
2488
Reggie không còn là người vĩ đại nhất với tôi.
05:29
because what EtheridgeEtheridge KnightHiệp sĩ taughtđã dạy me
98
314063
3028
vì những gì Etheridge Knight dạy cho tôi
05:32
was that I could make my wordstừ ngữ soundâm thanh like musicÂm nhạc,
99
317091
3906
là tôi có thể làm cho từ ngữ của mình biến thành âm nhạc
05:36
even my smallnhỏ bé onesnhững người, the monosyllablesmonosyllables,
100
320997
2910
thậm chí những từ nhỏ nhất, những đơn âm
05:39
the ifsIfs, andsands, butsbuts, whatsWhats,
101
323907
2100
từ nếu, và, nhưng, gì
05:41
the gangstagangsta in my slangtiếng lóng could fallngã right on the eartai,
102
326007
4522
hàng đống đường phố trong tiếng lóng có thể rót vào tai,
05:46
and from then on, I startedbắt đầu chasingđuổi theo EtheridgeEtheridge KnightHiệp sĩ.
103
330529
3170
và từ đó, tôi bắt theo đuổi Etheridge Knight.
05:49
I wanted to know which poetnhà thơ he readđọc,
104
333699
2232
tôi muốn biết nhà thơ nào ông ấy đọc,
05:51
and I landedhạ cánh on a poembài thơ calledgọi là ["DarkTối ProphecyLời tiên tri: SingHát of ShineTỏa sáng"],
105
335931
4096
và tôi bắt gặp một bài thơ tên
[Lời tiên tri bóng tối: Tiếng reo của ánh nắng]
05:55
a toastbánh mì nướng signifyingbiểu hiện that got me on the biggestlớn nhất stagesân khấu
106
340027
4640
một chén rượu báo hiệu mừng
mang tôi đến một sân khấu lớn nhất
06:00
a poetnhà thơ could ever be:
107
344667
2584
mà một nhà thơ có thể đạt được
06:03
BroadwaySân khấu Broadway, babyđứa bé.
108
347251
2592
Chính là Broadway đó, các cậu
06:05
And from that pointđiểm, I learnedđã học how to pullkéo the micmic away
109
349843
3344
Và từ giây phút đó, tôi học được cách để mic ở xa
06:09
and attacktấn công the poetrythơ phú with my bodythân hình.
110
353187
3836
và dấn bước vào thơ ca bằng cơ thể mình.
06:12
But that wasn'tkhông phải là the biggestlớn nhất lessonbài học I ever learnedđã học.
111
357023
2708
Nhưng đó không phải là bài học lớn nhất tôi học được
06:15
The biggestlớn nhất lessonbài học I learnedđã học was manynhiều yearsnăm latermột lát sau
112
359731
4374
Bài học lớn nhất tôi đã học nhiều năm sau đó là
06:20
when I wentđã đi to BeverlyBeverly HillsNgọn đồi and I ranchạy into a talentnăng lực agentĐại lý
113
364105
4818
Khi tôi đến Beverly Hills và tình cờ gặp một
nhà quản lí nghệ sĩ tài năng
06:24
who lookednhìn at me up and down
114
368923
2451
người nhìn tôi từ đầu đến chân
06:27
and said I don't look like I have any experiencekinh nghiệm
115
371374
2997
và nói rằng trông tôi không có tí kinh nghiệm nào
06:30
to be workingđang làm việc in this businesskinh doanh.
116
374371
2358
làm việc trong lĩnh vực này cả.
06:32
And I said to him, "Listen, punkpunk foolngu xuẩn,
117
376729
4069
Và tôi nói với hắn "Nghe này, anh ngốc,
06:36
you're a failedthất bại actordiễn viên who becameđã trở thành an agentĐại lý,
118
380798
3110
anh là một diễn viên thất bại nên mới làm quản lí nghệ sĩ
06:39
and you know why you failedthất bại as an actordiễn viên?
119
383908
1564
có biết tại sao anh thất bại làm diễn viên không?
06:41
Because people like me tooklấy your jobviệc làm.
120
385472
3210
vì những người như tôi cướp mất việc của anh
06:44
I've traveledđi du lịch all the way from ClevelandCleveland and EssexEssex
121
388682
2768
Tôi đã đi di chuyển suốt từ Cleveland và Essex
06:47
in EastĐông NewMới YorkYork, tooklấy the localđịa phương 6 linehàng up to the hookersHookers of Hunt'sCủa Hunt PointĐiểm
122
391450
3391
ở Đông New York, theo đường địa phương số 6, xếp hàng cùng với những "cô gái mại dâm" ở Hunt's Point
06:50
who were in my way on my way to masterbậc thầy the artnghệ thuật of spacekhông gian,
123
394841
4036
những người ngáng đường tôi đến với
sự hoàn thiện về nghệ thuật không gian
06:54
and the one-to-infinitemột trong vô hạn amountsố lượng of man, womanđàn bà and childđứa trẻ
124
398877
2315
và với số lượng đàn ông, đàn bà và trẻ em từ một đến vô hạn
06:57
you can fitPhù hợp in there only so I can pushđẩy them
125
401192
2178
mà bạn có thể sắp đặt vừa vặn vào nơi đó ,
để rồi tôi có thể đẩy họ
06:59
to the back of the wallTường with my experiencekinh nghiệm.
126
403370
2791
vào chân tường với kinh nghiệm của mình.
07:02
People have boughtđã mua tickets to my experiencekinh nghiệm
127
406161
2079
Người ta đã từng mua vé nghe kinh nghiệm của tôi
07:04
and used them as refrigeratorTủ lạnh magnetsNam châm to let them know
128
408240
2705
and dùng chúng như những cục nam châm
gắn trên tủ lạnh để họ biết
07:06
that the revolutionCuộc cách mạng is nearở gần, so stockcổ phần up.
129
410945
2180
rằng cuộc cách mạng đang đến gần,
vì vậy hãy dự trữ.
07:09
I'm so experiencedcó kinh nghiệm that when you wentđã đi
130
413125
2380
Tôi từng trải đến nỗi khi bạn đi tới
07:11
to a privilegedcó đặc quyền schooltrường học to learnhọc hỏi a ShakespeareanShakespeare sonnetsonnet,
131
415505
2643
một trường đặc quyền để học
một bài son-nét của Shakespear
07:14
I was gettingnhận được those beatsnhịp đập kickedđá and shovedđẩy into me.
132
418148
2565
Tôi đã nhận được những nhịp điệu xô,đá vào người mình
07:16
I can masterbậc thầy shocksốc of "The CryingKhóc GameTrò chơi" with the awekinh hoàng
133
420713
2800
Tôi có thể hoàn thiện cú sốc của "Trò chơi than khóc"
07:19
of a childđứa trẻ beingđang calledgọi là an AIDSAIDS victimnạn nhân by a bullykẻ bắt nạt who didn't know
134
423513
3936
với sự kinh ngạc của một đứa trẻ bị gọi là nạn nhân của
AIDS bởi một kẻ bắt nạt,
07:23
that it was his fathercha who gaveđưa ra it to my mothermẹ,
135
427449
2993
người không hề biết rằng chính cha hắn
đã truyền cho mẹ của tôi
07:26
and that's a doublegấp đôi entendreEntendre.
136
430442
1852
và đó là một câu nói hai nghĩa.
07:28
I'm so experiencedcó kinh nghiệm that when you wentđã đi to the FellĐã giảm SchoolTrường học
137
432294
3243
Tôi có nhiều trải nghiệm đến nỗi khi bạn tới trường Fell
07:31
and all the richgiàu có little fairynàng tiên boyscon trai decidedquyết định to sponsornhà tài trợ a childđứa trẻ
138
435537
2371
và tất cả các cậu bé cổ tích giàu có
quyết định tài trợ cho một đứa trẻ ở đó
07:33
in it, that was me, but kickedđá me out when I was caughtbắt
139
437908
2324
là tôi đó, nhưng đá tôi ra khỏi trường khi tôi bị bắt gặp
07:36
teachinggiảng bài the fairynàng tiên boyscon trai how to robcướp the PATSPATS off a pairđôi of LeeLee JeansQuần bò
140
440232
3676
khi đang dạy các cậu bé cổ tích làm cách nào để
"thó" PATS khỏi một cặp quần jean hiệu Lee Jeans
07:39
and bringmang đến them to VIMVIM. Let me see ChekhovChekhov pullkéo that off.
141
443908
3344
và mang chúng tới VIM.
Cho tôi thấy Chekhov làm được điều đó đi.
07:43
SanfordSanford MeisnerVàng was my UncleChú ArtieArtie yellingla hét silentlyâm thầm to himselfbản thân anh ấy,
142
447252
3054
Sanford Meisner là cậu Artie của tôi la hét với chính mình trong thinh lặng,
07:46
"Something'sCủa một cái gì đó always wrongsai rồi when nothing'scủa không có gì always right."
143
450306
2298
Điều gì đó luôn không ổn trong khi không gì là luôn luôn đúng
07:48
MethodPhương pháp actingdiễn xuất is nothing but a mixturehỗn hợp
144
452604
2664
Phương pháp diễn xuất chẳng là gì
mà chỉ là một sự pha trộn
07:51
of multiplenhiều personalitiesnhân cách, believingtin tưởng your ownsở hữu liesdối trá are realitythực tế,
145
455268
2936
đa tính cách, tin rằng sự dối trá của chính mình là thực tế,
07:54
like in highcao schooltrường học coolmát mẻ KennyKenny tellingnói me he wanted to be a copcảnh sát.
146
458204
3088
giống như hồi trung học Kenny bảnh bao nói với tôi rằng
nó muốn trở thành cảnh sát
07:57
DudeDude, you go to Riker'sCủa Riker IslandĐảo AcademyHọc viện.
147
461292
2096
Anh bạn, mày sẽ đi tới Học viện Riker's Island
07:59
I could make DavidDavid MametMamet
148
463388
1467
tao có thể tạo ra David Mamet
08:00
psychoanalyzepsychoanalyze my attacktấn công on dialogueđối thoại,
149
464855
2441
phân tích trong đầu đòn tấn công của tôi trong cuộc đối thoại
08:03
StanislavskiStanislavski be as if he were BruceLý Tiểu Long LeeLee
150
467296
3599
Stanislavski trở thành giống như Bruce lee
08:06
kickingđá your rosterdanh sách of talentlesskhông có tài studentssinh viên up and down CrenshawCrenshaw.
151
470895
3307
đá danh sách phân công của những học sinh bất tài
của bạn lên xuống Crenshaw
08:10
So what, your actorsdiễn viên studiedđã học guerrilladu kích theaterrạp hát at the LondonLondon RepĐại diện?
152
474202
2989
Rồi sao, những diễn viên của bạn đã học
kịch du kích ở London Rep?
08:13
Let me tell you an ancientxưa ChineseTrung Quốc SaturdayThứ bảy afternoonbuổi chiều
153
477191
2744
Hãy để tôi cho bạn biết một
buổi chiều thứ bảy ở trung quốc thời cổ
08:15
kungKung fuFu secretbí mật.
154
479935
2464
bí mật kung fu
08:18
BoardsHội đồng don't hitđánh back.
155
482399
1837
Hội đồng không đánh trở lại.
08:20
You think blackđen entertainersnhà giải trí have it hardcứng findingPhát hiện work
156
484236
2238
Bạn cho rằng nghệ sĩ da đen khó tìm việc
08:22
in this businesskinh doanh? I'm a suspiciousnghi ngờ mulattomulatto,
157
486474
2363
trong lĩnh vực này?
Tôi là một đứa con lai trắng đen đầy ngờ vực
08:24
which meanscó nghĩa I'm too blackđen to be whitetrắng and too whitetrắng to be doing it right.
158
488837
3066
có nghĩa là tôi quá đen để làm người da trắng
và quá trắng để làm điều ngược lại.
08:27
ForgetQuên the AmericanNgười Mỹ ghettokhu ổ chuột. I've crackednứt stagesgiai đoạn in SowetoSoweto,
159
491903
2896
Hãy quên nhóm mọi Mỹ.
Tôi đã phá những sân khấu ở Soweto,
08:30
buriedchôn abortionphá thai babiesđứa trẻ in potter'sHarry Potter fieldcánh đồng and still managedquản lý to keep a smilenụ cười on my faceđối mặt,
160
494799
4144
chôn mấy đứa trẻ bị phá bỏ trong một cánh đồng gốm,
và vẫn có thể xoay xở nở một nụ cười trên mặt
08:34
so whateverbất cứ điều gì you cursenguyền rủa at me to your caddyshackcaddyshack
161
498943
2415
Vì vậy bất cứ điều gì bạn nguyền rủa tôi
như "Cứt vãi của bạn"
08:37
go-for-thisđi cho này, go-for-thatGo-cho-rằng assistanttrợ lý when I walkđi bộ out that doorcửa,
162
501358
2665
làm đi, hãy làm đi điều đó khi tôi bước ra khỏi cánh cửa
08:39
whateverbất cứ điều gì slandervu oan you sendgửi my way,
163
504023
3704
Bất cứ lời phỉ báng nào bạn vứt trên đường tôi đi,
08:43
your mothermẹ.
164
507727
2120
cũng là của mẹ bạn.
08:45
Thank you. (ApplauseVỗ tay)
165
509847
4200
Xin cảm ơn (Tiếng vỗ tay)
Translated by Sonny Sasha
Reviewed by Thuy Chau Vu

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Lemon Andersen - Poet and actor
Lemon Andersen is a wordsmith who thinks deeply about the sounds of syllables.

Why you should listen

Lemon Andersen is a poet, spoken word artist and actor. He first garnered national attention appearing in Russell Simmons Def Poetry Jam on Broadway in 2002, which won a Tony Award for Best Special Theatrical Event and netted Andersen a Drama Desk nomination for his writing. Andersen also appeared in eight episodes of HBO’s ode to spoken word, Def Poetry. 

Over the past decade, he has performed in venues across the country, from New York’s Nuyorican Poets Café to Hollywood’s Kodak Theater. He has appeared in four Spike Lee films and was the subject of the documentary Lemon, a look at his journey from two-time felon to bold-faced name -- and how leaving one’s past behind just isn’t that simple.

Most recently, Spike Lee produced Andersen’s one-man play County of Kings at The Public Theater in New York City. Since its premiere in 2009, the play has been staged on three continents, to rave reviews. The script was awarded the New York Book Festival’s Grand Prize. 

Anderson's newest work, ToasT, was commissioned by the Sundance Institute and will be staged at The Public Theater in 2013.

More profile about the speaker
Lemon Andersen | Speaker | TED.com