ABOUT THE SPEAKER
Taylor Wilson - Nuclear scientist
At 14, Taylor Wilson became the youngest person to achieve fusion -- with a reactor born in his garage. Now he wants to save our seaports from nuclear terror.

Why you should listen

Physics wunderkind Taylor Wilson astounded the science world when, at age 14, he became the youngest person in history to produce fusion. The University of Nevada-Reno offered a home for his early experiments when Wilson’s worried parents realized he had every intention of building his reactor in the garage.

Wilson now intends to fight nuclear terror in the nation's ports, with a homemade radiation detector priced an order of magnitude lower than most current devices. In 2012, Wilson's dreams received a boost when he became a recipient of the $100,000 Thiel Prize. Wilson now intends revolutionize the way we produce energy, fight cancer, and combat terrorism using nuclear technology.

More profile about the speaker
Taylor Wilson | Speaker | TED.com
TED2013

Taylor Wilson: My radical plan for small nuclear fission reactors

Filmed:
2,483,029 views

Taylor Wilson was 14 when he built a nuclear fusion reactor in his parents' garage. Now 19, he returns to the TED stage to present a new take on an old topic: fission. Wilson, who has won backing to create a company to realize his vision, explains why he's so excited about his innovative design for small modular fission reactors -- and why it could be the next big step in solving the global energy crisis.
- Nuclear scientist
At 14, Taylor Wilson became the youngest person to achieve fusion -- with a reactor born in his garage. Now he wants to save our seaports from nuclear terror. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Well, I have a biglớn announcementthông báo to make todayhôm nay,
0
656
2303
Vâng, ngày hôm nay tôi có một điều quan trọng muốn thông báo với mọi người.
00:14
and I'm really excitedbị kích thích about this.
1
2959
2173
và tôi thực sự rất háo hức với điều đó.
00:17
And this mayTháng Năm be a little bitbit of a surprisesự ngạc nhiên
2
5132
2328
Đây sẽ là một bất ngờ nho nhỏ
00:19
to manynhiều of you who know my researchnghiên cứu
3
7460
3254
đối với rất nhiều người trong số các bạn đã biết về nghiên cứu của tôi.
00:22
and what I've donelàm xong well.
4
10714
2155
và những thành tựu mà tôi đã đạt được.
00:24
I've really triedđã thử to solvegiải quyết some biglớn problemscác vấn đề:
5
12869
3404
Tôi đã thực sự cố gắng giải quyết những vẫn đề lớn như
00:28
counterterrorismCounterterrorism, nuclearNguyên tử terrorismkhủng bố,
6
16273
2467
chống khủng bố, nạn khủng bố hạt nhân,
00:30
and healthSức khỏe carequan tâm and diagnosingchẩn đoán and treatingđiều trị cancerung thư,
7
18740
3648
chăm sóc sức khỏe con người hay cả việc chẩn đoán và chữa trị bệnh ung thư.
00:34
but I startedbắt đầu thinkingSuy nghĩ about all these problemscác vấn đề,
8
22388
2464
Nhưng tôi bắt đầu suy nghĩ về tất cả những vấn đề này,
00:36
and I realizedthực hiện that the really biggestlớn nhất problemvấn đề we faceđối mặt,
9
24852
4560
và tôi nhận ra rằng vấn đề khó khăn nhất mà chúng ta phải đối mặt,
00:41
what all these other problemscác vấn đề come down to,
10
29412
2248
cái mà là khởi nguồn của tất cả những vấn đề khác,
00:43
is energynăng lượng, is electricityđiện, the flowlưu lượng of electronsđiện tử.
11
31660
3642
đó là năng lượng, điện năng, dòng dịch chuyển của những electron.
00:47
And I decidedquyết định that I was going to setbộ out
12
35302
3119
Và tôi đã quyết định rằng
00:50
to try to solvegiải quyết this problemvấn đề.
13
38421
3382
sẽ cố gắng giải quyết vấn đề này.
00:53
And this probablycó lẽ is not what you're expectingmong đợi.
14
41803
3972
Và đó chắc chắn không phải là những điều mà bạn đang mong đợi.
00:57
You're probablycó lẽ expectingmong đợi me to come up here
15
45775
1652
Các bạn mong muốn tôi đến đây
00:59
and talk about fusiondung hợp,
16
47427
1579
để nói về những phản ứng tổ hợp.
01:01
because that's what I've donelàm xong mostphần lớn of my life.
17
49006
1980
Bởi vì đó mới thực sự là những điều mà tôi dành hầu hết cuộc đời mình để thực hiện.
01:02
But this is actuallythực ra a talk about, okay --
18
50986
3266
Nhưng thực ra đây là buổi nói chuyện về, vâng...
01:06
(LaughterTiếng cười) —
19
54252
2624
(Cười)
01:08
but this is actuallythực ra a talk about fissionphân hạch.
20
56876
2967
nhưng đây thực ra là một cuộc nói chuyện về phản ứng phân hạch.
01:11
It's about perfectinghoàn thiện something old,
21
59843
1526
Về việc hoàn thiện những khái niệm cũ.
01:13
and bringingđưa something old into the 21stst centurythế kỷ.
22
61369
2650
và áp dụng những cái cũ đó vào thế kỉ 21
01:16
Let's talk a little bitbit about how nuclearNguyên tử fissionphân hạch workscông trinh.
23
64019
4625
Nào chúng ta hãy nói về cách thức hoạt động của một phản ứng hạt nhân phân hạch.
01:20
In a nuclearNguyên tử powerquyền lực plantthực vật, you have
24
68644
1744
Trong một nhà máy điện hạt nhân, bạn có
01:22
a biglớn potnồi of waterNước that's underDưới highcao pressuresức ép,
25
70388
2648
một bình nước với áp suất rất lớn,
01:25
and you have some fuelnhiên liệu rodsque,
26
73036
1518
và một vài thanh nhiên liệu,
01:26
and these fuelnhiên liệu rodsque are encasedbọc in zirconiumzirconi,
27
74554
2369
những thanh nhiên liệu này được bọc trong Zirconi,
01:28
and they're little pelletsviên nhiên liệu of uraniumurani dioxidedioxide fuelnhiên liệu,
28
76923
2870
và chúng là những viên nhỏ nhiên liệu Urani đioxit
01:31
and a fissionphân hạch reactionphản ứng is controlledkiểm soát and maintainedduy trì at a properthích hợp levelcấp độ,
29
79793
4156
một phản ứng phân hạch được kiểm soát và duy trì ở một mức độ phù hợp.
01:35
and that reactionphản ứng heatsnóng up waterNước,
30
83949
3151
và phản ứng này đun nóng nước,
01:39
the waterNước turnslượt to steamhơi nước, steamhơi nước turnslượt the turbinetua-bin,
31
87100
2825
nước chuyển dần thành hơi, hơi làm quay tua-bin,
01:41
and you producesản xuất electricityđiện from it.
32
89925
1930
và bằng cách đó bạn có thể tạo ra điện năng.
01:43
This is the sametương tự way we'vechúng tôi đã been producingsản xuất electricityđiện,
33
91855
2780
Đây cũng chính là cách chúng ta đang làm để tạo ra điện,
01:46
the steamhơi nước turbinetua-bin ideaý kiến, for 100 yearsnăm,
34
94635
3465
ý tưởng về tua-bin hơi nước, trong 100 năm,
01:50
and nuclearNguyên tử was a really biglớn advancementtiến bộ
35
98100
3021
và hạt nhân chính là một bước tiến lớn
01:53
in a way to heatnhiệt the waterNước,
36
101121
1580
trong việc đun nóng nước,
01:54
but you still boilsôi lên waterNước and that turnslượt to steamhơi nước and turnslượt the turbinetua-bin.
37
102701
4455
nhưng bạn vẫn đun sôi nước để nước chuyển thành hơi và làm quay tua-bin.
01:59
And I thought, you know, is this the besttốt way to do it?
38
107156
3816
Và tôi nghĩ, liệu đây có phải phải là cách tốt nhất?
02:02
Is fissionphân hạch kindloại of playedchơi out,
39
110972
2800
Liệu phản ứng phân hạch có phải là điểm tận cùng,
02:05
or is there something left to innovateđổi mới here?
40
113772
2855
hay vẫn có cái gì đó còn sót lại để tiếp tục phát triển hơn nữa??
02:08
And I realizedthực hiện that I had hitđánh upontrên something
41
116627
2585
Và tôi chợt nhận ra rằng tôi đã bất ngờ nghĩ ra một điều gì đó
02:11
that I think has this hugekhổng lồ potentialtiềm năng to changethay đổi the worldthế giới.
42
119212
4304
một thứ mà sẽ có khả năng làm thay đổi cả thế giới.
02:15
And this is what it is.
43
123516
3491
Và đây chính là nó.
02:19
This is a smallnhỏ bé modularmô đun reactorlò phản ứng.
44
127007
2605
Đây là hình vẽ một lò phản ứng hạt nhân nhỏ dễ tháo lắp.
02:21
So it's not as biglớn as the reactorlò phản ứng you see in the diagrambiểu đồ here.
45
129612
4704
Vì vậy nó thậm chí không lớn bằng cái lò phản ứng mà bạn nhìn thấy ở trên biểu đồ.
02:26
This is betweengiữa 50 and 100 megawattsMW.
46
134316
2403
Chiếc này có công suất khoảng 50 đến 100 megawatt.
02:28
But that's a tontấn of powerquyền lực.
47
136719
1621
Nhưng nó là cả một tấn năng lượng
02:30
That's betweengiữa, say at an averageTrung bình cộng use,
48
138340
3449
Khi tính ở mức sử dụng bình thường,
02:33
that's maybe 25,000 to 100,000 homesnhà could runchạy off that.
49
141789
5141
thì có lẽ cần đến 25000 đến 100000 hộ gia đình mới sử dụng hết.
02:38
Now the really interestinghấp dẫn thing about these reactorslò phản ứng
50
146930
2578
Và điều thực sự thú vị về những lò phản ứng này
02:41
is they're builtđược xây dựng in a factorynhà máy.
51
149508
2125
là chúng được xây dựng trong một nhà máy.
02:43
So they're modularmô đun reactorslò phản ứng that are builtđược xây dựng
52
151633
1963
Và chúng là những lò phản ứng dễ tháo lắp được xây dựng
02:45
essentiallybản chất on an assemblyhội,, tổ hợp linehàng,
53
153596
2345
cơ bản trên một dây chuyền lắp ráp,
02:47
and they're truckedtrucked anywhereở đâu in the worldthế giới,
54
155941
2159
và được chở đi khắp nơi trên thế giới,
02:50
you ploptiếng Tom them down, and they producesản xuất electricityđiện.
55
158100
2311
khi bạn thả rơi nó xuống, nó sẽ tạo ra điện năng.
02:52
This regionkhu vực right here is the reactorlò phản ứng.
56
160411
3442
Chỗ này chính là lò phản ứng hạt nhân.
02:55
And this is buriedchôn belowphía dưới groundđất, which is really importantquan trọng.
57
163853
2311
Và nó được đặt dưới lòng đất, điều này thực sự rất quan trọng.
02:58
For someonengười nào who'sai donelàm xong a lot of counterterrorismCounterterrorism work,
58
166164
2713
Đối với một người đã từng thực hiện rất nhiều công tác chống khủng bố.
03:00
I can't extoltán dương to you
59
168877
2696
tôi không thể bày tỏ hết với bạn
03:03
how great havingđang có something buriedchôn belowphía dưới the groundđất is
60
171573
2785
nó tuyệt vời như thế nào khi có một thứ gì đó được chôn dưới lòng đất
03:06
for proliferationphát triển and securityBảo vệ concernslo ngại.
61
174358
4039
vì đó là điều cần thiết cho sự phát triển của hạt nhân và sự an toàn.
03:10
And insidephía trong this reactorlò phản ứng is a moltennóng chảy saltMuối,
62
178397
3513
Và trong mỗi lò phản ứng này là muối nóng chảy,
03:13
so anybodybất kỳ ai who'sai a fanquạt of thoriumthori,
63
181910
2778
vì vậy bất kì ai là người hâm mộ thorium
03:16
they're going to be really excitedbị kích thích about this,
64
184688
1326
sẽ thực sự thấy hứng thú với nó,
03:18
because these reactorslò phản ứng happenxảy ra to be really good
65
186014
5082
bởi vì những lò phản ứng này sẽ rất phù hợp
03:23
at breedingchăn nuôi and burningđốt the thoriumthori fuelnhiên liệu cyclechu kỳ,
66
191096
2584
để tạo ra cũng như đốt cháy chu trình nhiên liệu thorium,
03:25
uranium-urani-233.
67
193680
2051
Urani-233.
03:27
But I'm not really concernedliên quan about the fuelnhiên liệu.
68
195731
2570
Nhưng thực ra tôi không quan tâm nhiều đến nhiên liệu.
03:30
You can runchạy these off -- they're really hungryđói bụng,
69
198301
3224
Bạn có thể sử dụng hết chúng-chúng rất đói,
03:33
they really like down-blendedpha trộn xuống weaponsvũ khí pitshố,
70
201525
3432
chúng thực sự thích những cái hầm chứa vũ khí hỗn hợp,
03:36
so that's highlycao enrichedlàm giàu uraniumurani and weapons-gradecấp vũ khí plutoniumplutoni
71
204957
2864
vì vậy ở đó rất giàu Urani và những vũ khí chứa nồng độ Plutonium cao
03:39
that's been down-blendedpha trộn xuống.
72
207821
1033
được trộn hỗn hợp lại với nhau.
03:40
It's madethực hiện into a gradecấp where it's not usablecó thể sử dụng for a nuclearNguyên tử weaponvũ khí,
73
208854
3392
Nó được tạo nên ở một cấp độ không thể sử dụng cho một vũ khí hạt nhân,
03:44
but they love this stuffđồ đạc.
74
212246
3151
Nhưng chúng lại thích như thế.
03:47
And we have a lot of it sittingngồi around,
75
215397
1783
Và xung quanh chúng ta chúng tồn tại rất,
03:49
because this is a biglớn problemvấn đề.
76
217180
1642
bởi vì đây là một vấn đề rất khó khăn.
03:50
You know, in the ColdLạnh WarChiến tranh, we builtđược xây dựng up this hugekhổng lồ arsenalkho vũ khí
77
218822
2117
Như bạn đã biết trong chiến tranh Lạnh, chúng ta đã xây dựng
03:52
of nuclearNguyên tử weaponsvũ khí, and that was great,
78
220939
2340
những kho vũ khí hạt nhân khổng lồ, điều đố thật tuyệt,
03:55
and we don't need them anymorenữa không,
79
223279
2455
nhưng giờ chúng ta không cần chúng nữa,
03:57
and what are we doing with all the wastechất thải, essentiallybản chất?
80
225734
3344
Và tất nhiên chúng ta sẽ phải làm gì với những thứ không còn giá trị này??
04:01
What are we doing with all the pitshố of those nuclearNguyên tử weaponsvũ khí?
81
229078
2415
Chúng ta sẽ làm gì với tất cả những hầm vũ khí hạt nhân??
04:03
Well, we're securingđảm bảo them, and it would be great
82
231493
1901
Chúng ta đang duy trì chúng, và thật tuyệt
04:05
if we could burnđốt cháy them, eatăn them up,
83
233394
1744
nếu như chúng ta có thể đốt hay tiêu hủy chúng
04:07
and this reactorlò phản ứng lovesyêu this stuffđồ đạc.
84
235138
2001
Và lò phản ứng này muốn như thế.
04:09
So it's a moltennóng chảy saltMuối reactorlò phản ứng. It has a corecốt lõi,
85
237139
3022
Vì vậy nó là một lò phản ứng với muối nóng chảy. Nó vẫn chứa hạt nhân
04:12
and it has a heatnhiệt exchangerngười trao đổi from the hotnóng bức saltMuối,
86
240161
3774
và nó còn chứa cả nhiệt lượng từ muối nóng,
04:15
the radioactivephóng xạ saltMuối, to a coldlạnh saltMuối which isn't radioactivephóng xạ.
87
243935
4070
muối phóng xạ, đến muối lạnh không chứa chất phóng xạ.
04:20
It's still thermallynhiệt hotnóng bức but it's not radioactivephóng xạ.
88
248005
2647
Nó vẫn còn rất nóng nhưng nó không chứa chất phóng xạ.
04:22
And then that's a heatnhiệt exchangerngười trao đổi
89
250652
1780
Và đó chính là sự chuyển đổi nhiệt
04:24
to what makeslàm cho this designthiết kế really, really interestinghấp dẫn,
90
252432
3293
khiến cho thiết kế này trở nên rất rất thú vị
04:27
and that's a heatnhiệt exchangerngười trao đổi to a gaskhí đốt.
91
255725
3008
Đó là sự chuyển đổi nhiệt thành dạng khí
04:30
So going back to what I was sayingnói before about all powerquyền lực
92
258733
2544
Quay trở lại vấn đề tôi đang nói lúc nãy về các loại năng lượng
04:33
beingđang producedsản xuất -- well, other than photovoltaicquang điện --
93
261277
2993
được sản xuất, ngoại trừ năng lượng điện quang,
04:36
beingđang producedsản xuất by this boilingsôi of steamhơi nước and turningquay a turbinetua-bin,
94
264270
3898
bằng việc đun sôi hơi nước và làm quay tua-bin
04:40
that's actuallythực ra not that efficienthiệu quả, and in factthực tế,
95
268168
2520
Việc đó hoàn toàn không hiệu quả
04:42
in a nuclearNguyên tử powerquyền lực plantthực vật like this,
96
270688
2376
Sự thật là trong những nhà máy điện hạt nhân như vậy,
04:45
it's only roughlygần 30 to 35 percentphần trăm efficienthiệu quả.
97
273064
4808
năng suất chỉ từ khoảng 30 tới 35%
04:49
That's how much thermalnhiệt energynăng lượng the reactor'slò phản ứng của puttingđặt out
98
277872
2537
Đó là tất cả nhiệt lượng mà lò phản ứng giải phóng
04:52
to how much electricityđiện it's producingsản xuất.
99
280409
1653
để sản xuất ra điện
04:54
And the reasonlý do the efficiencieshiệu quả are so lowthấp is these reactorslò phản ứng
100
282062
2925
VÀ nguyên nhân cho việc năng suất thấp là do những lò phản ứng này
04:56
operatevận hành at prettyđẹp lowthấp temperaturenhiệt độ.
101
284987
1706
hoạt động ở nhiệt độ khá thấp
04:58
They operatevận hành anywhereở đâu from, you know,
102
286693
1755
Chúng hoạt động ở bất kì đâu với nhiệt độ từ
05:00
maybe 200 to 300 degreesđộ CelsiusC.
103
288448
3693
khoảng 200 tới 300 độ C
05:04
And these reactorslò phản ứng runchạy at 600 to 700 degreesđộ CelsiusC,
104
292141
3999
Và những lò phản ứng vận hành ở nhiệt độ từ 600 tới 700 độ C,
05:08
which meanscó nghĩa the highercao hơn the temperaturenhiệt độ you go to,
105
296140
2705
có nghĩa là khi ở nhiệt độ càng cao
05:10
thermodynamicsnhiệt động lực học tellsnói you that you will have highercao hơn efficiencieshiệu quả.
106
298845
2896
nhiệt động học sẽ cho ta thấy rằng năng suất đạt được sẽ cao hơn
05:13
And this reactorlò phản ứng doesn't use waterNước. It usessử dụng gaskhí đốt,
107
301741
3674
Ngoài ra, lò phản ứng này sử dụng khí thay cho nước
05:17
so supercriticalsiêu tới hạn COCO2 or heliumnguyên tử heli,
108
305415
2478
khí CO2 siêu hạn hay khí heli
05:19
and that goesđi into a turbinetua-bin,
109
307893
1441
để làm quay tua-bin
05:21
and this is calledgọi là the BraytonBrayton cyclechu kỳ.
110
309334
1861
và đây được gọi là chu trình Brayton
05:23
This is the thermodynamicnhiệt cyclechu kỳ that producessản xuất electricityđiện,
111
311195
2474
Đó là một chu trình nhiệt động sản xuất ra điện
05:25
and this makeslàm cho this almosthầu hết 50 percentphần trăm efficienthiệu quả,
112
313669
2430
và hiệu quả thu được là khoảng 50%
05:28
betweengiữa 45 and 50 percentphần trăm efficiencyhiệu quả.
113
316099
2890
từ 45 tới 50% năng suất
05:30
And I'm really excitedbị kích thích about this,
114
318989
1671
Và tôi cực kì hào hứng với điều này
05:32
because it's a very compactgọn nhẹ corecốt lõi.
115
320660
2513
Bởi vì nó là hạt nhân đặc
05:35
MoltenNóng chảy saltMuối reactorslò phản ứng are very compactgọn nhẹ by naturethiên nhiên,
116
323173
4136
Những lò phản ứng muối nóng chảy bản chất là rất chắc
05:39
but what's alsocũng thế great is you get a lot more electricityđiện out
117
327309
3305
nhưng cũng sẽ rất tuyệt nếu như bạn thu được lượng điện năng nhiều hơn nhiều
05:42
for how much uraniumurani you're fissioningcách,
118
330614
2745
so với lượng urani bạn phân hạch
05:45
not to mentionđề cập đến the factthực tế that these burnđốt cháy up.
119
333359
2079
,không đề cập tới lượng bị đốt cháy đi
05:47
TheirCủa họ burn-upghi-up is much highercao hơn.
120
335438
1592
Lượng đốt cháy đi thì cao hơn rất nhiều
05:49
So for a givenđược amountsố lượng of fuelnhiên liệu you put in the reactorlò phản ứng,
121
337030
1978
Vậy với cùng một lượng nhiên liệu nhất định mà bạn cho vào lò phản ứng
05:51
a lot more of it's beingđang used.
122
339008
2356
sẽ có nhiều nhiên liệu được sử dụng hơn
05:53
And the problemvấn đề with a traditionaltruyên thông nuclearNguyên tử powerquyền lực plantthực vật like this
123
341364
3185
Và vấn đề của những nhà máy năng lượng hạt nhân truyền thống như vậy vấp phải
05:56
is, you've got these rodsque that are cladmạ in zirconiumzirconi,
124
344549
4272
chính là bạn có những thanh phủ một lớp urani
06:00
and insidephía trong them are uraniumurani dioxidedioxide fuelnhiên liệu pelletsviên nhiên liệu.
125
348821
2729
và bên trong chúng là những hạt nhiên urani đi ô xít
06:03
Well, uraniumurani dioxide'scủa điôxít a ceramicgốm sứ,
126
351550
2174
Urani đi ô xít là vật liệu ceramic
06:05
and ceramicgốm sứ doesn't like releasingphát hành what's insidephía trong of it.
127
353724
3216
và ceramic thì không thích giải phóng phần bên trong nó
06:08
So you have what's calledgọi là the xenonđèn Xenon pitpit,
128
356940
2301
Chính vì vậy mà bạn có hầm xenon
06:11
and so some of these fissionphân hạch productscác sản phẩm love neutronsnơtrons.
129
359241
2104
và một vài sản phẩm phân hạch này thích các nơ tron
06:13
They love the neutronsnơtrons that are going on
130
361345
1247
chúng thích các nơ tron đang hoạt động
06:14
and helpinggiúp this reactionphản ứng take placeđịa điểm.
131
362592
2400
và giúp cho quá trình phản ứng diễn ra
06:16
And they eatăn them up, which meanscó nghĩa that, combinedkết hợp with
132
364992
2976
Và khi chúng ăn sạch các nơ tron, có nghĩa là, kết hợp với
06:19
the factthực tế that the claddingTấm ốp doesn't last very long,
133
367968
2237
việc những lớp phủ ngoài không kéo dài được lâu
06:22
you can only runchạy one of these reactorslò phản ứng
134
370205
1714
bạn chỉ có thể vận hành được 1 trong những lò phản ứng
06:23
for roughlygần, say, 18 monthstháng withoutkhông có refuelingtiếp nhiên liệu it.
135
371919
4528
khoảng 18 tháng mà không nạp lại nhiên liệu
06:28
So these reactorslò phản ứng runchạy for 30 yearsnăm withoutkhông có refuelingtiếp nhiên liệu,
136
376447
4591
Còn những lò phản ứng này hoạt động trong vòng 30 năm mà không cần nạp thêm nhiên liệu
06:33
which is, in my opinionquan điểm, very, very amazingkinh ngạc,
137
381038
2720
mà theo quan điểm của tôi thì điều này hết sức bất ngờ
06:35
because it meanscó nghĩa it's a sealedniêm phong systemhệ thống.
138
383758
1953
bởi vì nó có nghĩa rằng đây là một hệ thống khép kín
06:37
No refuelingtiếp nhiên liệu meanscó nghĩa you can sealniêm phong them up
139
385711
2871
Không nạp lại nguyên liệu có nghĩa là bạn có thể bịt kín nó lại
06:40
and they're not going to be a proliferationphát triển riskrủi ro,
140
388582
2913
và sẽ không có bất cứ hiểm họa nào về việc phát triển
06:43
and they're not going to have
141
391495
2271
cũng như không có bất kì
06:45
eitherhoặc nuclearNguyên tử materialvật chất or radiologicalchụp x-quang materialvật chất
142
393766
2504
nhiên liệu hạt nhân hay nhiên liệu rơ gen nào
06:48
proliferatedproliferated from theirhọ coreslõi.
143
396270
2312
sinh ra từ trong lõi hạt nhân
06:50
But let's go back to safetyan toàn, because everybodymọi người
144
398582
3064
Nhưng quay lại về vấn đề an toàn, bởi vì mọi người
06:53
after FukushimaFukushima had to reassessđánh giá lại the safetyan toàn of nuclearNguyên tử,
145
401646
3778
sau vụ Fukushima thì đều phải xem xét lại độ an toàn của hạt nhân
06:57
and one of the things when I setbộ out to designthiết kế a powerquyền lực reactorlò phản ứng
146
405424
2550
và một trong những thứ khi tôi bắt đầu thiết kế lò phản ứng
06:59
was it had to be passivelythụ động and intrinsicallybản chất safean toàn,
147
407974
3552
chính là nó phải đảm bảo an toàn nội tại
07:03
and I'm really excitedbị kích thích about this reactorlò phản ứng
148
411526
2479
và tôi thật sự phấn khích về lò phản ứng này
07:06
for essentiallybản chất two reasonslý do.
149
414005
2329
chính vì 2 lí do
07:08
One, it doesn't operatevận hành at highcao pressuresức ép.
150
416334
2944
Một là nó không hoạt động ở áp suất cao
07:11
So traditionaltruyên thông reactorslò phản ứng like a pressurizedáp lực waterNước reactorlò phản ứng
151
419278
3241
Những lò phản ứng truyền thống như lò phản ứng nén nước
07:14
or boilingsôi waterNước reactorlò phản ứng, they're very, very hotnóng bức waterNước
152
422519
2432
hay lò phản ứng nước sôi, nước đều rất rất nóng
07:16
at very highcao pressuresáp lực, and this meanscó nghĩa, essentiallybản chất,
153
424951
3407
ở áp suất rất cao, và điều đó có nghĩa là
07:20
in the eventbiến cố of an accidentTai nạn, if you had any kindloại of breachvi phạm
154
428358
2864
trong trường hợp có sự cố, nếu có bất kì vết nứt nào
07:23
of this stainlessthép không rỉ steelThép pressuresức ép vesseltàu,
155
431222
3041
trên bình áp suất thép chống gỉ,
07:26
the coolantnước làm mát would leaverời khỏi the corecốt lõi.
156
434263
2272
phần làm lạnh sẽ rời lõi hạt nhân
07:28
These reactorslò phản ứng operatevận hành at essentiallybản chất atmospherickhông khí pressuresức ép,
157
436535
3039
Còn những lò phản ứng này hoạt động ở áp suất không khí,
07:31
so there's no inclinationđộ nghiêng for the fissionphân hạch productscác sản phẩm
158
439574
3906
nên không có chuyện những sản phẩm phân hạch
07:35
to leaverời khỏi the reactorlò phản ứng in the eventbiến cố of an accidentTai nạn.
159
443480
2572
rời khỏi lò phản ứng khi có sự cố xảy ra
07:38
AlsoCũng, they operatevận hành at highcao temperaturesnhiệt độ,
160
446052
2318
Và vì chúng cũng hoạt động ở nhiệt độ cao
07:40
and the fuelnhiên liệu is moltennóng chảy, so they can't meltlàm tan chảy down,
161
448370
2879
nên nhiên liệu luôn nóng chảy và chúng không thể bị nguội lại
07:43
but in the eventbiến cố that the reactorlò phản ứng ever wentđã đi out of tolerancesdung sai,
162
451249
4578
Nhưng trong trường hợp lò phản ứng vượt quá mức dung sai
07:47
or you lostmất đi off-siteoff-trang web powerquyền lực in the casetrường hợp
163
455827
2310
hay trường hợp mất năng lượng
07:50
of something like FukushimaFukushima, there's a dumpđổ tankxe tăng.
164
458137
3190
giống như sự cố Fukushima, thì sẽ có một cái thùng trút xuống
07:53
Because your fuelnhiên liệu is liquidchất lỏng, and it's combinedkết hợp with your coolantnước làm mát,
165
461327
4471
Bởi vì nhiên liệu của bạn là ở dạng lỏng, và kết hợp với phần làm lạnh,
07:57
you could actuallythực ra just draincống the corecốt lõi
166
465798
2371
bạn có thể dẫn lõi hạt nhân
08:00
into what's calledgọi là a sub-criticalphụ quan trọng settingcài đặt,
167
468169
2181
vào phần dưới giới hạn
08:02
basicallyvề cơ bản a tankxe tăng underneathbên dưới the reactorlò phản ứng
168
470350
1954
Cơ bản là có một cái thùng nằm ở phía dưới lò phản ứng
08:04
that has some neutronsnơtrons absorbersxóc.
169
472304
1960
có những chất hấp thụ nơ tron
08:06
And this is really importantquan trọng, because the reactionphản ứng stopsdừng lại.
170
474264
3790
và việc này rất quan trọng khi mà lò phản ứng dừng hoạt động
08:10
In this kindloại of reactorlò phản ứng, you can't do that.
171
478054
2664
Ở những loại lò phản ứng này, bạn không thể làm vậy được
08:12
The fuelnhiên liệu, like I said, is ceramicgốm sứ insidephía trong zirconiumzirconi fuelnhiên liệu rodsque,
172
480718
3481
Như tôi đã nói, nhiên liệu ceramic nằm bên trong thanh nhiên liệu urani
08:16
and in the eventbiến cố of an accidentTai nạn in one of these typekiểu of reactorslò phản ứng,
173
484199
2991
và khi có tai nạn xảy ra trong 1 trong những lò phản ứng này
08:19
FukushimaFukushima and ThreeBa MileDặm IslandĐảo --
174
487190
2137
Fukushima và Three Mile Island
08:21
looking back at ThreeBa MileDặm IslandĐảo, we didn't really see this for a while —
175
489327
2895
Nhìn lại Three Mile Island, chúng ta đã không thấy nó trong một quãng thời gian
08:24
but these zirconiumzirconi claddingscladdings on these fuelnhiên liệu rodsque,
176
492222
3486
nhưng những lớp phủ urani trên những thanh nhiên liệu
08:27
what happensxảy ra is, when they see highcao pressuresức ép waterNước,
177
495708
2829
khi gặp nước áp suất cao
08:30
steamhơi nước, in an oxidizingoxy hóa environmentmôi trường,
178
498537
2557
trong môi trường ô xi hóa
08:33
they'llhọ sẽ actuallythực ra producesản xuất hydrogenhydro,
179
501094
2072
chúng sẽ sản sinh ra khí hidro
08:35
and that hydrogenhydro has this explosivenổ capabilitykhả năng
180
503166
2928
và chính những khí hidro này có khả năng gây nổ
08:38
to releasegiải phóng fissionphân hạch productscác sản phẩm.
181
506094
2210
để giải phóng những sản phẩm phân hạch
08:40
So the corecốt lõi of this reactorlò phản ứng, sincekể từ it's not underDưới pressuresức ép
182
508304
2214
Vì vậy nên ở phần lõi hạt nhân của lò phản ứng, vì nó không chịu sức ép
08:42
and it doesn't have this chemicalhóa chất reactivityphản ứng,
183
510518
2264
và cũng không có khả năng gây phản ứng hóa học
08:44
meanscó nghĩa that there's no inclinationđộ nghiêng for the fissionphân hạch productscác sản phẩm
184
512782
3474
nên sẽ không có việc những sản phẩm phân hạch
08:48
to leaverời khỏi this reactorlò phản ứng.
185
516256
1734
thoát ra lò phản ứng
08:49
So even in the eventbiến cố of an accidentTai nạn,
186
517990
2265
Nên thậm chỉ khi có tai nạn xảy ra
08:52
yeah, the reactorlò phản ứng mayTháng Năm be toastbánh mì nướng, which is, you know,
187
520255
3718
Yeah, khi lò phản ứng bị phá hủy
08:55
sorry for the powerquyền lực companyCông ty,
188
523973
1659
nhưng xin lỗi những công ty năng lượng
08:57
but we're not going to contaminateô nhiễm largelớn quantitiessố lượng of landđất đai.
189
525632
2100
chúng ta sẽ không gây ô nhiệm một diện tích lớn đất đai
08:59
So I really think that in the, say,
190
527732
4012
Nên tôi thật sự nghĩa rằng
09:03
20 yearsnăm it's going to take us to get fusiondung hợp
191
531744
2128
trong vòng 20 năm, chúng ta tìm hiểu về phản ứng tổ hợp
09:05
and make fusiondung hợp a realitythực tế,
192
533872
2220
và đưa nó thành hiện thực
09:08
this could be the sourcenguồn of energynăng lượng
193
536092
2581
đây có thể sẽ là một nguồn năng
09:10
that providescung cấp carbon-freeCarbon-Việt. electricityđiện.
194
538673
2674
cung cấp điện không có carbon
09:13
Carbon-freeCarbon-Việt. electricityđiện.
195
541347
1658
nguồn điện không có carbon
09:15
And it's an amazingkinh ngạc technologyCông nghệ because
196
543005
3345
Và đó là một công nghệ tuyệt vời bởi vì
09:18
not only does it combatchống lại climatekhí hậu changethay đổi,
197
546350
2830
không những nó sẽ hạn chế thay đổi khí hậu
09:21
but it's an innovationđổi mới.
198
549180
1504
mà nó còn là một sự cải tiến
09:22
It's a way to bringmang đến powerquyền lực to the developingphát triển worldthế giới,
199
550684
3067
Nó là một cách để mang năng lượng tới những nước đang phát triển
09:25
because it's producedsản xuất in a factorynhà máy and it's cheapgiá rẻ.
200
553751
2479
bởi vì nó được sản xuất ở nhà máy và giá thành khá rẻ
09:28
You can put them anywhereở đâu in the worldthế giới you want to.
201
556230
2136
Bạn có thể đặt nó ở bất kì đâu bạn muốn trên thế giới
09:30
And maybe something elsekhác.
202
558366
3256
và thậm chí những thứ hơn vậy.
09:33
As a kidđứa trẻ, I was obsessedbị ám ảnh with spacekhông gian.
203
561622
2521
Khi còn bé, tôi rất thích không gian vũ trụ
09:36
Well, I was obsessedbị ám ảnh with nuclearNguyên tử sciencekhoa học too, to a pointđiểm,
204
564143
2743
À, tôi cũng rất hứng thú với cả khoa học hạt nhân nữa
09:38
but before that I was obsessedbị ám ảnh with spacekhông gian,
205
566886
2400
nhưng trước khi thích thú về vũ trụ,
09:41
and I was really excitedbị kích thích about, you know,
206
569286
1911
tôi đã rất muốn, các bạn biết đo,
09:43
beingđang an astronautdu hành vũ trụ and designingthiết kế rocketstên lửa,
207
571197
1874
trở thành một phi hành gia và thiết kế tên lửa
09:45
which was something that was always excitingthú vị to me.
208
573071
2086
đó là những điều luôn rất hứng thú đối với tôi
09:47
But I think I get to come back to this,
209
575157
3406
Nhưng tôi nghĩ tôi nên trở lại với nó
09:50
because imaginetưởng tượng havingđang có a compactgọn nhẹ reactorlò phản ứng in a rockettên lửa
210
578563
3301
bởi vì hãy tưởng tượng xem có một lò phản ứng hạt nhân trên một tên lửa
09:53
that producessản xuất 50 to 100 megawattsMW.
211
581864
2830
mà sản xuất ra khoảng 50 tới 100 megawatt
09:56
That is the rockettên lửa designer'sngười thiết kế dreammơ tưởng.
212
584694
3277
Đó là giấc mơ của những người thiết kế tên lửa
09:59
That's someonengười nào who is designingthiết kế a habitatmôi trường sống on anotherkhác planet'shành tinh dreammơ tưởng.
213
587971
3731
Và cũng là của những người thiết kế một môi trường trên giấc mơ về một hành tinh khác
10:03
Not only do you have 50 to 100 megawattsMW
214
591702
2004
Không những bạn sẽ có 50 tới 100 megawatt
10:05
to powerquyền lực whateverbất cứ điều gì you want to providecung cấp propulsionHệ thống động lực to get you there,
215
593706
4413
để nạp năng lượng cho bất cứ thứ gì bạn muốn để đưa bạn tới đó
10:10
but you have powerquyền lực onceMột lần you get there.
216
598119
1399
mà bạn còn có năng lượng một khi bạn tới đó
10:11
You know, rockettên lửa designersnhà thiết kế who use solarhệ mặt trời panelstấm
217
599518
3521
các bạn biết đó, những nhà thiết kế tên lửa dùng pin mặt trời
10:15
or fuelnhiên liệu cellstế bào, I mean a fewvài wattswatts or kilowattskilowatts --
218
603039
2959
hoặc pin nhiên liệu, khoảng một vài watt
10:17
wowwow, that's a lot of powerquyền lực.
219
605998
1593
Wow, đó thật sự là rất nhiều năng lượng
10:19
I mean, now we're talkingđang nói about 100 megawattsMW.
220
607591
2445
Ý tôi là chúng ta đang nói về 100 megawatt
10:22
That's a tontấn of powerquyền lực.
221
610036
1173
Đó là cả tấn năng lượng
10:23
That could powerquyền lực a MartianSao Hỏa communitycộng đồng.
222
611209
2287
Nó có thể cung cấp năng lượng cho cả sao Hỏa
10:25
That could powerquyền lực a rockettên lửa there.
223
613496
1597
nó có thể đưa một tên lửa tới đo
10:27
And so I hopemong that
224
615093
2707
Và tôi hy vọng rằng
10:29
maybe I'll have an opportunitycơ hội to kindloại of explorekhám phá
225
617800
2121
tôi sẽ có cơ hội khám phá
10:31
my rocketrytên lửa passionniềm đam mê at the sametương tự time that I explorekhám phá my nuclearNguyên tử passionniềm đam mê.
226
619921
4667
niềm đam mê về tên lửa cũng như niềm đam mê về năng lượng hạt nhân
10:36
And people say, "Oh, well, you've launchedđưa ra this thing,
227
624588
2990
Mọi người nói rằng "Oh, anh đã bắt đầu làm thứ đó rồi sao.
10:39
and it's radioactivephóng xạ, into spacekhông gian, and what about accidentstai nạn?"
228
627578
2564
nhưng đó là chất phóng xạ đó, vậy còn những sự cố trong không gian thì sao?"
10:42
But we launchphóng plutoniumplutoni batteriespin all the time.
229
630142
3033
Nhưng chúng tôi đã bắt đầu trước với pin pluto
10:45
EverybodyTất cả mọi người was really excitedbị kích thích about CuriosityTò mò,
230
633175
2119
mọi người đều hào hứng về Curiosity
10:47
and that had this biglớn plutoniumplutoni batteryắc quy on boardbảng
231
635294
2601
và nó có một cục pin pluto rất lớn ở trên tàu
10:49
that has plutonium-plutoni-238,
232
637895
2119
pluto-238
10:52
which actuallythực ra has a highercao hơn specificriêng activityHoạt động
233
640014
2400
mà có độ phóng xạ riêng cao hơn
10:54
than the low-enrichedlàm giàu thấp uraniumurani fuelnhiên liệu of these moltennóng chảy saltMuối reactorslò phản ứng,
234
642414
3744
so với năng lượng kém urani của những lò pahrn ứng muối nóng chảy
10:58
which meanscó nghĩa that the effectshiệu ứng would be negligiblekhông đáng kể,
235
646158
3503
điều đó có nghĩa là những hậu quả sẽ không đáng kể
11:01
because you launchphóng it coldlạnh,
236
649661
1452
bởi vì bạn sẽ phóng trực tiếp nó
11:03
and when it getsđược into spacekhông gian is where you actuallythực ra activatekích hoạt this reactorlò phản ứng.
237
651113
3711
và khi tới không gian thì đó sẽ là nới bạn kích hoạt lò phản ứng
11:06
So I'm really excitedbị kích thích.
238
654824
1308
Nên tôi đã cực kì hào hứng
11:08
I think that I've designedthiết kế this reactorlò phản ứng here
239
656132
2537
Tôi nghĩ mình đã thiết kế ra lò phản ứng này
11:10
that can be an innovativesáng tạo sourcenguồn of energynăng lượng,
240
658669
3905
và nó có thể là một nguồn năng lượng mới
11:14
providecung cấp powerquyền lực for all kindscác loại of neatkhéo léo scientificthuộc về khoa học applicationscác ứng dụng,
241
662574
3681
để cung cấp năng lượng cho các thiết bị khoa học
11:18
and I'm really preparedchuẩn bị to do this.
242
666255
2528
và tôi đã rất sẵn dàng cho việc này
11:20
I graduatedtốt nghiệp highcao schooltrường học in MayCó thể, and --
243
668783
2767
Tôi tốt nghiệp trung học vào tháng 5
11:23
(LaughterTiếng cười) (ApplauseVỗ tay) —
244
671550
4148
(tiếng cười) (tiếng vỗ tay)
11:27
I graduatedtốt nghiệp highcao schooltrường học in MayCó thể,
245
675698
2051
tôi tốt nghiệp vào tháng 5
11:29
and I decidedquyết định that I was going to startkhởi đầu up a companyCông ty
246
677749
2840
và tôi quyết định sẽ bắt đầu một công ty
11:32
to commercializethương mại hóa these technologiescông nghệ that I've developedđã phát triển,
247
680589
2368
để thương mại hóa những công nghệ mà tôi phát triển
11:34
these revolutionarycách mạng detectorsMáy dò for scanningquét cargohàng hóa containerscontainer
248
682957
2857
những chiếc máy dò để quét những công te nơ chở hàng
11:37
and these systemshệ thống to producesản xuất medicalY khoa isotopesđồng vị,
249
685814
2280
và hệ thống sản xuất ra đồng vị y khoa
11:40
but I want to do this, and I've slowlychậm rãi been buildingTòa nhà up
250
688094
3448
nhưng tôi muốn làm điều này, và tôi đang thành lập
11:43
a teamđội of some of the mostphần lớn incredibleđáng kinh ngạc people
251
691542
2253
một nhóm với những con người xuất chúng
11:45
I've ever had the chancecơ hội to work with,
252
693795
2187
mà tôi từng có cơ hội hợp tác
11:47
and I'm really preparedchuẩn bị to make this a realitythực tế.
253
695982
2762
và tôi đã sẵn sàng để đưa nó thành hiện thực
11:50
And I think, I think, that looking at the technologyCông nghệ,
254
698744
3097
và tôi nghĩ rằng nhìn vào những công nghệ này,
11:53
this will be cheapergiá rẻ hơn than or the sametương tự pricegiá bán as naturaltự nhiên gaskhí đốt,
255
701841
5350
chúng sẽ rẻ hơn nhiều hoặc ngang bằng giá với nguồn khí tự nhiên
11:59
and you don't have to refueltiếp nhiên liệu it for 30 yearsnăm,
256
707191
1800
và bạn cũng không cần phải phục hồi trong 30 năm
12:00
which is an advantagelợi thế for the developingphát triển worldthế giới.
257
708991
2727
đó sẽ là một thuận lợi cho những nước đang phát triển
12:03
And I'll just say one more maybe philosophicaltriết học thing
258
711718
3122
Và tôi chỉ sẽ nói thêm một điều triết lí nữa thôi
12:06
to endkết thúc with, which is weirdkỳ dị for a scientistnhà khoa học.
259
714840
1929
để kết thúc, mà nó rất lại đối với một nhà khoa học
12:08
But I think there's something really poeticthơ mộng
260
716769
2494
nhưng tôi cho rằng có cái gì đó rất nên thơ
12:11
about usingsử dụng nuclearNguyên tử powerquyền lực to propelđẩy us to the starssao,
261
719263
3799
về việc sử dụng năng lượng hạt nhân để đưa ta tới những vì sao
12:15
because the starssao are giantkhổng lồ fusiondung hợp reactorslò phản ứng.
262
723062
2755
bởi vì những ngôi sao là những lò phản ứng tổ hợp khổng lồ
12:17
They're giantkhổng lồ nuclearNguyên tử cauldronsvạc in the skybầu trời.
263
725817
2341
Chúng là những nguồn năng lượng hạt nhân khổng lồ trên trời
12:20
The energynăng lượng that I'm ablecó thể to talk to you todayhôm nay,
264
728158
3397
Nguồn năng lượng mà tôi có thể nói với bạn ngày hôm nay,
12:23
while it was convertedchuyển đổi to chemicalhóa chất energynăng lượng in my foodmón ăn,
265
731555
2095
trong khi nó được chuyển hóa thành năng lượng hóa học trong thức ăn của tôi
12:25
originallyban đầu cameđã đến from a nuclearNguyên tử reactionphản ứng,
266
733650
3188
có nguồn gốc từ một phản ứng hạt nhân
12:28
and so there's something poeticthơ mộng about, in my opinionquan điểm,
267
736838
2776
và theo quan điểm của tôi, nó hết sức thơ mộng,
12:31
perfectinghoàn thiện nuclearNguyên tử fissionphân hạch
268
739614
2969
việc hoàn thiện phản ứng phân hạch hạt nhân
12:34
and usingsử dụng it as a futureTương lai sourcenguồn of innovativesáng tạo energynăng lượng.
269
742583
3719
và sử dụng nó như một nguồn năng lượng mới trong tương lai
12:38
So thank you guys.
270
746302
1951
Xin cảm ơn tất cả quí vị.
12:40
(ApplauseVỗ tay)
271
748253
4985
(vỗ tay)
Translated by Truman Le
Reviewed by Phá Khám

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Taylor Wilson - Nuclear scientist
At 14, Taylor Wilson became the youngest person to achieve fusion -- with a reactor born in his garage. Now he wants to save our seaports from nuclear terror.

Why you should listen

Physics wunderkind Taylor Wilson astounded the science world when, at age 14, he became the youngest person in history to produce fusion. The University of Nevada-Reno offered a home for his early experiments when Wilson’s worried parents realized he had every intention of building his reactor in the garage.

Wilson now intends to fight nuclear terror in the nation's ports, with a homemade radiation detector priced an order of magnitude lower than most current devices. In 2012, Wilson's dreams received a boost when he became a recipient of the $100,000 Thiel Prize. Wilson now intends revolutionize the way we produce energy, fight cancer, and combat terrorism using nuclear technology.

More profile about the speaker
Taylor Wilson | Speaker | TED.com