ABOUT THE SPEAKER
Mohamed Hijri - Biologist
Mohamed Hijri studies arbuscular mycorrhizal fungi (AMF), seeking to understand the structure, evolution and reproduction of these organisms, which form a symbiotic relationship with plant roots.

Why you should listen

Mohamed Hijri is a professor of biology and a researcher at the plant biology research institute (l'Institut de recherche en biologie végétale) at the Université de Montréal. His work focuses on the most common and widespread symbiotic relationship on earth -- between plant roots and a type of fungi found in the soil called arbuscular mycorrhizal fungi (AMF). These fungi improve plant growth by increasing roots' ability to absorb phosphorus, while also boosting resistance to pathogens.

As Hijri points out in his talk, the study of AMF and a deeper understanding of them could have big implications for agriculture and could help divert us from an impending crisis -- that we are quickly running out of phosphorus. 

More profile about the speaker
Mohamed Hijri | Speaker | TED.com
TEDxUdeM

Mohamed Hijri: A simple solution to the coming phosphorus crisis

Mohamed Hijri: Giải pháp đơn giản cho cuộc khủng hoảng phốt pho sắp tới.

Filmed:
663,162 views

Nhà sinh vật học Mohamed Hijri đưa ra ánh sáng cuộc khủng hoảng nông nghiệp mà không ai đề cập đến: Chúng ta đang hết dần lượng phốt pho, một thành phần cần thiết và chủ đạo của DNA và nền tảng của liên kết tế bào. Mọi con đường của cuộc khủng hoảng này dẫn chúng ta ngược trở lại cách mà chúng ta trồng trọt -- với những phân bón hóa học lan tràn, mà cây cối không đủ khả năng hấp thụ. Một biện pháp? Có lẽ... là loài nấm hiển vi. (Được quay bởi TEDxUdeM).
- Biologist
Mohamed Hijri studies arbuscular mycorrhizal fungi (AMF), seeking to understand the structure, evolution and reproduction of these organisms, which form a symbiotic relationship with plant roots. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
I'm going to startkhởi đầu
by askinghỏi you a questioncâu hỏi:
0
1190
2507
Để bắt đầu, tôi hỏi các bạn một câu:
00:15
Is anyonebất kỳ ai familiarquen
with the bluemàu xanh da trời algaerong problemvấn đề?
1
3697
4079
Có ai ở đây biết đến những vấn đề về tảo lam không?
00:19
Okay, so mostphần lớn of you are.
2
7776
2049
Được rồi, hầu hết các bạn đều biết.
00:21
I think we can all agreeđồng ý
it's a seriousnghiêm trọng issuevấn đề.
3
9825
3046
Tôi nghĩ các bạn đều nhất trí rằng đây là một vấn đề nghiêm trọng.
00:24
NobodyKhông ai wants to drinkuống
bluemàu xanh da trời algae-contaminatedtảo bị ô nhiễm waterNước,
4
12871
3082
Không ai muốn uống nước nhiễm tảo lam,
00:28
or swimbơi in a bluemàu xanh da trời algae-infestedbị nhiễm khuẩn tảo lakehồ.
5
16763
4025
hay là bơi trong hồ nước toàn tảo lam cả.
00:33
Right?
6
21328
1375
Đúng không?
00:34
I hopemong you won'tsẽ không be disappointedthất vọng,
7
22703
2076
Tôi hi vọng các bạn sẽ không thất vọng,
00:36
but todayhôm nay,
I won'tsẽ không be talkingđang nói about bluemàu xanh da trời algaerong.
8
24779
3206
nhưng hôm nay,
tôi sẽ không nói đến tảo lam.
00:39
InsteadThay vào đó,
I'll be talkingđang nói about the mainchủ yếu causenguyên nhân
9
27985
3825
Thay vào đó,
tôi sẽ nói đến nguyên nhân chính
00:43
at the rootnguồn gốc of this issuevấn đề,
10
31810
2965
về bản chất của vấn đề này,
00:46
which I will be referringđề cập đến to as
the phosphorusphốt pho crisiskhủng hoảng.
11
34775
3395
mà tôi sẽ coi như là khủng hoảng phốt pho.
00:50
Why have I chosenđã chọn to talk to you
about the phosphorusphốt pho crisiskhủng hoảng todayhôm nay?
12
38170
3908
Tại sao hôm nay tôi lại nói với các bạn về khủng hoảng phốt pho này?
00:54
For the simpleđơn giản reasonlý do
that nobodykhông ai elsekhác is talkingđang nói about it.
13
42078
3259
Lí do đơn giản là không ai nói về nó.
00:57
And by the endkết thúc of my presentationtrình bày,
I hopemong that the generalchung publiccông cộng
14
45337
4267
Và vào lúc kết thúc bài thuyết trình của tôi, tôi hi vọng cộng đồng
01:01
will be more awareý thức of this crisiskhủng hoảng
and this issuevấn đề.
15
49604
4566
sẽ ý thức hơn về vấn đề khủng hoảng này.
01:06
Now, the problemvấn đề is that if I askhỏi,
16
54170
3364
Bây giờ, vấn đề là nếu tôi hỏi,
01:09
why do we find ourselveschúng ta
in this situationtình hình with bluemàu xanh da trời algaerong?
17
57534
3054
tại sao bản thân chúng ta lại liên quan đến vấn đề tảo lam này?
01:12
The answercâu trả lời is
that it comesđến from how we farmnông trại.
18
60588
3413
Câu trả lời là nó bắt nguồn từ cách chúng ta trồng trọt.
01:16
We use fertilizersphân bón in our farmingnông nghiệp,
chemicalhóa chất fertilizersphân bón.
19
64262
3774
Chúng ta sử dụng phân bón trong trồng trọt, phân bón hóa học.
01:20
Why do we use chemicalhóa chất fertilizersphân bón
in agriculturenông nghiệp?
20
68696
2407
Tại sao chúng tai sử dụng phân bón hóa học trong nông nghiệp?
01:23
BasicallyVề cơ bản, to help plantscây growlớn lên
and to producesản xuất a better yieldnăng suất.
21
71103
4350
Về cơ bản, để giúp cây trồng phát triển và sản xuất ra những sản phẩm tốt hơn.
01:28
The issuevấn đề is that this is setbộ to engendergây ra
22
76343
2444
Vấn đề là chính nó đã gây ra
01:30
an environmentalmôi trường problemvấn đề
that is withoutkhông có precedenttiền lệ.
23
78787
3294
vấn đề về môi trường mà từ trước tới nay chưa có.
01:35
Before going furtherthêm nữa, let me give you
a crashtai nạn coursekhóa học in plantthực vật biologysinh học.
24
83471
3566
Trước khi bàn luận xa hơn, tôi sẽ nói qua về thực vật học.
01:39
So, what does a plantthực vật need
in ordergọi món to growlớn lên?
25
87037
2465
Vậy một cái cây cần gì để lớn lên?
01:41
A plantthực vật, quitekhá simplyđơn giản,
needsnhu cầu lightánh sáng, it needsnhu cầu COCO2,
26
89502
4550
Cây, khá là đơn giản, cần ánh sáng, cần CO2,
01:46
but even more importantlyquan trọng,
it needsnhu cầu nutrientschất dinh dưỡng,
27
94052
3615
nhưng quan trọng hơn hết, nó cần chất dinh dưỡng,
01:49
which it drawsrút ra from the soilđất.
28
97667
3025
được lấy từ đất.
01:53
SeveralMột số of these nutrientschất dinh dưỡng
are essentialCần thiết chemicalhóa chất elementscác yếu tố:
29
101282
3615
Nhiều chất dinh dưỡng nữa là những chất hóa học cần thiết:
01:56
phosphorusphốt pho, nitrogennitơ and calciumcanxi.
30
104897
3046
phốt pho, nito và canxi.
01:59
So, the plantthực vật’s rootsnguồn gốc will extracttrích xuất
these resourcestài nguyên.
31
107943
4729
Vậy nên rễ cây sẽ hút những nguồn chất này.
02:04
TodayHôm nay I'll be focusingtập trung on a majorchính problemvấn đề
that is linkedliên kết to phosphorusphốt pho.
32
112672
3864
Hôm nay tôi sẽ tập trung đến vấn đề chính liên quan đến phốt pho.
02:08
Why phosphorusphốt pho in particularcụ thể?
33
116536
1687
Tại sao phốt pho lại đặc biệt?
02:10
Because it is
the mostphần lớn problematiccó vấn đề chemicalhóa chất elementthành phần.
34
118223
2639
Bởi vì nó là chất hóa học có nhiều vấn đề cần bàn nhất.
02:13
By the endkết thúc of my presentationtrình bày,
you will have seenđã xem
35
121572
2981
Cuối buổi thuyết trình này,
các bạn sẽ thấy
02:16
what these problemscác vấn đề are,
and where we are todayhôm nay.
36
124693
3196
những vấn đề đó là gì,
và chúng ta đang ở đâu ngày nay.
02:20
PhosphorusPhốt pho is a chemicalhóa chất elementthành phần
37
128839
2933
Phốt pho là một chất hóa học
02:23
that is essentialCần thiết to life.
This is a very importantquan trọng pointđiểm.
38
131772
3393
cần thiết cho sự sống.
Đây là điểm rất quan trọng.
02:27
I’d like everyonetất cả mọi người to understandhiểu không preciselyđúng
what the phosphorusphốt pho issuevấn đề is.
39
135165
3651
Tôi muốn mọi người hiểu một cách chính xác vấn đề về phốt pho là gì.
02:30
PhosphorusPhốt pho is a keyChìa khóa componentthành phần
in severalmột số moleculesphân tử,
40
138816
4172
Phốt pho là thành phần chủ đạo của nhiều phân tử,
02:34
in manynhiều of our moleculesphân tử of life.
41
142988
2653
trong nhiều phân tử trong đời sống.
02:37
ExpertsCác chuyên gia in the fieldcánh đồng will know
42
145641
1993
Những chuyên gia trong ngành sẽ biết
02:39
that cellulardi động communicationgiao tiếp
is phosphorus-basedDựa trên phốt pho --
43
147634
2963
liên kết tế bựa là dựa trên phốt pho --
02:42
phosphorylationphosphorylation, dephosphorylationdephosphorylation.
44
150597
2214
sự phospharyl hóa, sự loại phospharyl.
02:45
CellDi động membranesmàng are phosphorus-basedDựa trên phốt pho:
These are calledgọi là phospholipidsphospholipid.
45
153221
4901
Màng tế bào dựa trên phốt pho: Chúng được gọi là lipid mà trong đó phosphate là một phân tử.
02:50
The energynăng lượng in all livingsống things,
ATPATP, is phosphorus-basedDựa trên phốt pho.
46
158822
4750
Năng lượng trong các cơ thể sống, ATP, cũng dựa trên phốt pho.
02:55
And more importantlyquan trọng still,
phosphorusphốt pho is a keyChìa khóa componentthành phần of DNADNA,
47
163572
6083
Và quan trọng hơn hết, phốt pho là thành phần chủ đạo của DNA,
03:02
something everyonetất cả mọi người is familiarquen with,
and which is shownđược hiển thị in this imagehình ảnh.
48
170455
4600
một thứ mà ai cũng biết, và đang được trình bày trên hình.
03:07
DNADNA is our geneticdi truyền heritagedi sản.
49
175055
3284
DNA là nguồn gen của chúng ta.
03:10
It is extremelyvô cùng importantquan trọng, and onceMột lần again,
phosphorusphốt pho is a keyChìa khóa playerngười chơi.
50
178339
4351
Nó cực kì quan trọng, và một lần nữa, phốt pho là thành phần chủ đạo.
03:15
Now, where do we find this phosphorusphốt pho?
51
183360
3448
Bây giờ, chúng ta tìm thấy phốt pho ở đâu?
03:19
As humanscon người, where do we find it?
52
187308
3561
Là con người, chúng ta tìm nó ở đâu?
03:22
As I explainedgiải thích earliersớm hơn,
53
190869
1489
Như tôi đã giải thích lúc trước,
03:24
plantscây extracttrích xuất phosphorusphốt pho
from the soilđất, throughxuyên qua waterNước.
54
192358
4499
cây cối hút phốt pho từ đất, thông qua nước.
03:29
So, we humanscon người get it
from the things we eatăn:
55
197147
2685
Vậy nên con người hấp thụ phốt pho từ những thứ chúng ta ăn:
03:32
plantscây, vegetablesrau, fruitstrái cây,
56
200722
2395
thực vật, rau, hoa quả,
03:35
and alsocũng thế from eggsquả trứng, meatthịt and milkSữa.
57
203397
3005
và từ trứng, thịt với sữa nữa.
03:38
It’s truethật that some humanscon người
eatăn better than othersKhác.
58
206912
3057
Đúng là có một số người ăn tốt hơn những người khác.
03:41
Some are happierhạnh phúc hơn than othersKhác.
59
209969
1976
Một số người hạnh phúc hơn những người khác.
03:44
And now, looking at this picturehình ảnh,
which speaksnói for itselfchinh no,
60
212605
4181
Và giờ, nhìn vào bức tranh này nói lên rằng
03:49
we see modernhiện đại agriculturenông nghiệp,
61
217076
1816
chúng ta nhìn thấy nông nghiệp hiện đại,
03:50
which I alsocũng thế refertham khảo to
as intensivethâm canh agriculturenông nghiệp.
62
218892
3556
mà tôi coi như là thâm canh.
03:54
IntensiveChuyên sâu agriculturenông nghiệp is baseddựa trên
on the use of chemicalhóa chất fertilizersphân bón.
63
222448
4456
Thâm canh dựa trên lượng dùng phân bón hóa học.
03:58
WithoutNếu không có them,
we would not managequản lý to producesản xuất enoughđủ
64
226904
3028
Không có chúng,
chúng ta không có khả năng sản xuất đủ
04:01
to feednuôi the world'scủa thế giới populationdân số.
65
229932
3028
để cung cấp cho dân số thế giới.
04:04
SpeakingPhát biểu of humanscon người, there are currentlyhiện tại
7 billiontỷ of us on EarthTrái đất.
66
232960
3478
Nói đến con người, hiên nay có khoảng 7 tỉ người trên Trái Đất.
04:08
In lessít hơn than 40 yearsnăm,
there will be 9 billiontỷ of us.
67
236738
3126
Và trong vòng ít hơn 40 năm nữa, sẽ có khoảng 9 tỉ người.
04:11
And the questioncâu hỏi is a simpleđơn giản one:
Do we have enoughđủ phosphorusphốt pho
68
239864
3390
Và câu hỏi đơn giản là:
Liệu chúng ta có đủ lượng phốt pho
04:15
to feednuôi our futureTương lai generationscác thế hệ?
69
243254
2870
để cung cấp cho những thế hệ tương lai không?
04:19
So, in ordergọi món to understandhiểu không these issuesvấn đề,
where do we find our phosphorusphốt pho?
70
247134
4082
Vậy nên, để hiểu về vấn đề này, chúng ta tìm phốt pho ở đâu?
04:23
Let me explaingiải thích.
71
251216
1621
Để tôi giải thích thế này.
04:24
But first, let’s just supposegiả sử
72
252997
2577
Nhưng đầu tay, hãy cứ cho là
04:27
that we are usingsử dụng
100 percentphần trăm of a givenđược doseliều lượng of phosphorusphốt pho.
73
255844
4906
chúng ta đang sử dụng 100% lượng có sẵn của phốt pho.
04:33
Only 15 percentphần trăm of this 100 percentphần trăm goesđi to the plantthực vật.
Eighty-fiveTám mươi lăm percentphần trăm is lostmất đi.
74
261690
7128
Chỉ 15% của 100% này được cây hấp thụ.
85% còn lại biến mất.
04:42
It goesđi into the soilđất,
endingkết thúc its journeyhành trình in the lakesHồ nước,
75
270278
3399
Nó sẽ đi vào đất, và kết thúc hành trình ở các sông hồ,
04:45
resultingkết quả là in lakesHồ nước with extrathêm phosphorusphốt pho,
which leadsdẫn to the bluemàu xanh da trời algaerong problemvấn đề.
76
273947
3726
và kết quả là sông hồ bị thừa phốt pho sẽ dẫn đến vấn đề về tảo lam.
04:49
So, you’llLL see there’s a problemvấn đề here,
something that is illogicalvô lý.
77
277673
3738
Vậy nên, bạn sẽ thấy vấn đề ở đây, có thứ gì đó khá là phi lý.
04:53
A hundredhàng trăm percentphần trăm of the phosphorusphốt pho is used,
but only 15 percentphần trăm goesđi to the plantthực vật.
78
281411
4089
100% phốt pho được sử dụng, nhưng chỉ 15% đi vào cây cối.
04:57
You’reRe going to tell me it’s wastefullãng phí.
79
285850
1934
Các bạn sẽ nói rằng thật lãng phí.
05:00
Yes, it is. What is worsetệ hơn
is that it is very expensiveđắt.
80
288274
4127
Đúng là như vậy. Tệ hơn là nó rất là đắt đỏ.
05:04
NobodyKhông ai wants to throwném theirhọ moneytiền bạc
out the windowcửa sổ,
81
292401
3382
Không ai muốn ném tiền ra ngoài cửa sổ,
05:07
but unfortunatelykhông may
that's what is happeningxảy ra here.
82
295783
2340
nhưng không may là đó là những gì đang diễn ra ở đây.
05:10
EightyTám mươi percentphần trăm of eachmỗi doseliều lượng of phosphorusphốt pho is lostmất đi.
83
298513
2806
80% lượng phốt pho có sẵn mất đi.
05:15
ModernHiện đại agriculturenông nghiệp
dependsphụ thuộc on phosphorusphốt pho.
84
303049
5652
Nông nghiệp hiện đại phụ thuộc vào phốt pho.
05:20
And because in ordergọi món to get 15 percentphần trăm of it
to the plantthực vật, all the restnghỉ ngơi is lostmất đi,
85
308701
4599
Và bởi vì để lấy 15% của nó đưa vào cây cối, tất cả phần còn lại bị mất đi,
05:25
we have to addthêm vào more and more.
86
313300
1921
chúng ta phải bổ sung vào ngày càng nhiều.
05:27
Now, where will we get
this phosphorusphốt pho from?
87
315221
3374
Bây giờ, chúng ta sẽ lấy lượng phốt pho này ở đâu?
05:31
BasicallyVề cơ bản, we get it out of minesmìn.
88
319135
3334
Về cơ bản, chúng ta lấy chúng ở những mỏ khoáng sản.
05:34
This is the coverche
of an extraordinarybất thường articlebài báo
89
322989
2247
Đây là tiêu đề cho một bài báo đặc biệt
05:37
publishedđược phát hành in NatureThiên nhiên in 2009,
90
325516
1757
phát hành trên tờ báo Nature vào năm 2009,
05:39
which really launchedđưa ra the discussionthảo luận
about the phosphorusphốt pho crisiskhủng hoảng.
91
327273
3187
đã gây nên phản ứng của dư luận về khủng hoảng phốt pho.
05:42
PhosphorusPhốt pho, a nutrientchất dinh dưỡng essentialCần thiết to life,
which is becomingtrở thành increasinglyngày càng scarcekhan hiếm,
92
330460
4963
Phốt pho, một chất dinh dưỡng cần thiết cho cuộc sống, đang trở nên ngày càng hiếm,
05:47
yetchưa nobodykhông ai is talkingđang nói about it.
93
335423
1823
nhưng không ai nói về nó.
05:49
And everyonetất cả mọi người agreesđồng ý:
PoliticiansChính trị gia and scientistscác nhà khoa học are in agreementthỏa thuận
94
337246
5864
Và mọi người đều đồng ý rằng:
Những chính trị gia và nhà khoa học đang nhất trí rằng
05:55
that we are headedđứng đầu
for a phosphorusphốt pho crisiskhủng hoảng.
95
343110
2341
chúng ta đang đón nhận khủng hoảng về phốt pho.
05:57
What you are seeingthấy here
is an open-pitmở-pit minetôi in the U.S.,
96
345451
3448
Những gì chúng ta thấy trên đây là hầm khai thác ở Mỹ,
06:00
and to give you an ideaý kiến
of the dimensionskích thước of this minetôi,
97
348899
3101
và để bạn nhìn ra về kích thước của mỏ này,
06:04
if you look in the tophàng đầu right-handtay phải cornergóc,
the little cranecần cẩu you can see,
98
352000
3554
nếu bạn nhìn vào góc bên trên phía tay phải,
bạn có thể thấy cái cần trục nhỏ,
06:07
that is a giantkhổng lồ cranecần cẩu.
99
355554
1465
đó là một cần trục khổng lồ.
06:09
So that really putsđặt it into perspectivequan điểm.
100
357369
3034
Vậy nên hãy thực sự đặt mình vào hoàn cảnh đó.
06:12
So, we get phosphorusphốt pho from minesmìn.
101
360403
2198
Chúng ta lấy phốt pho từ các mỏ.
06:14
And if I make a comparisonso sánh with oildầu,
102
362601
2448
Và nếu tôi so sánh với dầu,
06:17
there’s an oildầu crisiskhủng hoảng, we talk about it,
we talk about globaltoàn cầu warmingsự nóng lên,
103
365809
3371
có một cuộc khủng hoảng dầu, chúng ta bàn luận về nó, chúng ta bàn luận về hiện tượng Trái Đất nóng lên,
06:21
yetchưa we never mentionđề cập đến
the phosphorusphốt pho crisiskhủng hoảng.
104
369180
2024
nhưng chúng ta không hề đề cập đến cuộc khủng hoảng phốt pho.
06:23
To come back to the oildầu problemvấn đề,
oildầu is something we can replacethay thế.
105
371204
3832
Trở về với vấn đề dầu mỏ,
chúng ta có thể thay thế dầu mỏ.
06:27
We can use biofuelsnhiên liệu sinh học, or solarhệ mặt trời powerquyền lực,
106
375406
4362
Chúng ta có thể dùng nhiên liệu sinh học, hoặc là năng lực mặt trời,
06:31
or hydropowernhà máy thủy điện,
but phosphorusphốt pho is an essentialCần thiết elementthành phần,
107
379768
3764
hay là năng lượng nước,
nhưng phốt pho là chất thiết yếu
06:35
indispensablekhông thể thiếu to life,
and we can’t replacethay thế it.
108
383532
3724
không thể thiếu được trong cuộc sống,
mà chúng ta không thể thay thế.
06:41
What is the currenthiện hành statetiểu bang
of the world'scủa thế giới phosphorusphốt pho reservesdự trữ?
109
389106
3663
Thực trang của thế giới về việc dự trữ phốt pho hiện nay là gì?
06:44
This graphbiểu đồ givesđưa ra you a roughthô ideaý kiến
of where we are todayhôm nay.
110
392769
4111
Biểu đồ này cho thấy chúng ta đang ở đâu.
06:48
The blackđen linehàng representsđại diện predictionsdự đoán
for phosphorusphốt pho reservesdự trữ.
111
396880
4651
Đường màu đen biểu thị dự đoán về việc dự trữ phốt pho.
06:53
In 2030, we’llLL reachchạm tới the peakcao điểm.
112
401531
2624
Vào năm 2030, chúng ta sẽ đạt đến đỉnh.
06:56
By the endkết thúc of this centurythế kỷ,
it will all be goneKhông còn.
113
404155
3326
Cuối thể kỉ này, tất cả chúng sẽ biến mất.
06:59
The dottedrải rác linehàng showstrình diễn where we are todayhôm nay.
114
407661
3885
Đường đứt nét biểu thị chúng ta đang ở đâu.
07:03
As you can see, they meetgặp in 2030,
I’llLL be retirednghỉ hưu by then.
115
411976
3472
Như các bạn có thể thấy, chúng giao nhau vào năm 2030, và lúc đó tôi cũng đã nghỉ hưu.
07:08
But we are indeedthật headingphần mở đầu
for a majorchính crisiskhủng hoảng,
116
416658
3569
Nhưng chúng ta chắc chắn đang đối mặt với vấn đề trọng yếu,
07:12
and I’d like people to becometrở nên awareý thức
of this problemvấn đề.
117
420227
3272
và tôi muốn mọi người có nhận thức rõ hơn về vấn đề này.
07:16
Do we have a solutiondung dịch?
118
424089
1640
Biện pháp chúng ta có là gì?
07:18
What are we to do?
We are facedphải đối mặt with a paradoxnghịch lý.
119
426449
3112
Chúng ta phải làm gì?
Chúng ta đang đối mặt với một nghịch lý.
07:22
LessÍt and lessít hơn phosphorusphốt pho
will be availablecó sẵn.
120
430531
2307
Ngày càng ít phốt pho có sẵn.
07:25
By 2050 there will be 9 billiontỷ of us,
121
433118
3196
Đến năm 2050 sẽ có 9 tỉ người,
07:28
and accordingtheo to
the U.N. FoodThực phẩm and AgricultureNông nghiệp OrganizationTổ chức,
122
436484
6364
và theo theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc,
07:35
we will need to producesản xuất twicehai lần as much foodmón ăn
in 2050 than we do todayhôm nay.
123
443098
4743
chúng ta sẽ cần sản xuất gấp đôi lượng lương thực vào năm 2050 so với bây giờ.
07:39
So, we will have lessít hơn phosphorusphốt pho,
but we'lltốt need to producesản xuất more foodmón ăn.
124
447841
3770
Vậy nên, chúng ta sẽ có ít phốt pho hơn, nhưng chúng ta lại cần sản xuất nhiều lương thực hơn.
07:44
What should we do?
125
452141
1618
Chúng ta nên làm gì?
07:46
It trulythực sự is a paradoxicalnghịch lý situationtình hình.
126
454199
2090
Nó thật là một vấn đề nghịch lý.
07:49
Do we have a solutiondung dịch,
or an alternativethay thế
127
457029
2748
Chúng ta có biện pháp hay biện pháp thay thế
07:51
which will allowcho phép us to optimizetối ưu hóa
phosphorusphốt pho use?
128
459777
2968
mà sẽ cho phép chúng ta đánh giá một cách lạc quan vấn đề sử dụng phốt pho không?
07:54
RememberHãy nhớ that 80 percentphần trăm is destinedđịnh mệnh to be lostmất đi.
129
462745
3370
Hãy nhớ rằng 80% bị mất đi.
08:00
The solutiondung dịch I'm offeringchào bán todayhôm nay is one
that has existedtồn tại for a very long time,
130
468365
7304
Biện pháp tôi phổ biến hôm nay đó là một biến pháp đã có từ rất lâu,
08:07
even before plantscây existedtồn tại on EarthTrái đất,
131
475669
2398
thậm chí trước khi cả thực vật có mặt trên Trái Đất,
08:10
and it's a microscopickính hiển vi mushroomnấm
that is very mysterioushuyền bí,
132
478407
3478
và đó là loài nấm hiển vi rất bí ẩn,
08:13
very simpleđơn giản,
and yetchưa alsocũng thế extremelyvô cùng complexphức tạp.
133
481885
3508
rất đơn giản và cũng cực kì phức tạp.
08:17
I've been fascinatedquyến rũ by this little mushroomnấm
for over 16 yearsnăm now.
134
485933
4688
Tôi đã bị loài nấm nhỏ này thu hút 16 năm rồi.
08:22
It has led me to furtherthêm nữa my researchnghiên cứu
135
490621
3845
Nó đã dẫn tôi tiến xa hơn trong quá trình nghiên cứu
08:26
and to use it as a modelmô hình
for my laboratoryphòng thí nghiệm researchnghiên cứu.
136
494466
3370
và dùng nó như là một khuôn mẫu cho những thí nghiệm của tôi.
08:29
This mushroomnấm existstồn tại in symbiosiscộng sinh
with the rootsnguồn gốc.
137
497836
3454
Loài nấm này tồn tại trong sự cộng sinh với rễ.
08:33
By symbiosiscộng sinh, I mean a bidirectionalhai chiều
and mutuallyhỗ trợ beneficialmang lại lợi ích associationhiệp hội
138
501550
5387
Nhờ cộng sinh, ý tôi là sự liên kết theo hai hướng và cùng chung lợi ích
08:38
which is alsocũng thế calledgọi là mycorrhizanấm.
139
506937
3028
được gọi là nấm rễ.
08:44
This slidetrượt illustratesminh hoạ the elementscác yếu tố
of a mycorrhizanấm.
140
512085
3057
Bản kính này biểu thị thành phần của nấm rễ.
08:47
You’reRe looking at the rootnguồn gốc of wheatlúa mì,
141
515142
2265
Các bạn đang nhìn thấy rễ cây lúa mạch,
08:49
one of the worldthế giới’s mostphần lớn importantquan trọng plantscây.
142
517407
3344
một trong những thực vật quan trọng nhất thế giới.
08:53
NormallyBình thường, a rootnguồn gốc will find phosphorusphốt pho
all by itselfchinh no.
143
521501
2839
Bình thường thì một bộ rễ sẽ tự tìm phốt pho.
08:56
It will go in searchTìm kiếm of phosphorusphốt pho,
144
524340
2032
Nó sẽ tìm phốt pho,
08:58
but only withinbên trong the one millimetermilimet
which surroundsvùng lân cận it.
145
526372
3242
nhưng chỉ trong vòng một milimet xung quanh nó.
09:02
BeyondHơn thế nữa one millimetermilimet,
the rootnguồn gốc is ineffectivekhông hiệu quả.
146
530044
3075
Xa hơn 1 milimet, rễ không có đủ khả năng.
09:05
It cannotkhông thể go furtherthêm nữa
in its searchTìm kiếm for phosphorusphốt pho.
147
533119
2325
Nó không thể đi xa hơn để tìm phốt pho.
09:07
Now, imaginetưởng tượng this tinynhỏ bé,
microscopickính hiển vi mushroomnấm.
148
535444
2736
Giờ tưởng tượng loài nấm hiển vi tí hon này.
09:10
It growsmọc much fasternhanh hơn,
149
538180
2261
Nó lớn nhanh hơn rất nhiều,
09:12
and is much better designedthiết kế
to seektìm kiếm out phosphorusphốt pho.
150
540441
2796
và đc cấu tạo tốt hơn để tìm phốt pho.
09:15
It can go beyondvượt ra ngoài
the rootnguồn gốc’s one-millimetermột milimet scopephạm vi
151
543237
3379
Nó có thể đi xa hơn phạm vi 1 milimet của rễ
09:18
to seektìm kiếm out phosphorusphốt pho.
152
546616
2087
để tìm phốt pho.
09:20
I havenHaven’t inventedphát minh anything at all;
153
548703
2056
Tôi chưa phát minh được thứ gì cả;
09:22
it's a biotechnologycông nghệ sinh học that has existedtồn tại
for 450 milliontriệu yearsnăm.
154
550759
3498
đó chính là công nghệ sinh học đã tồn tại 450 nghìn năm.
09:26
And over time, this mushroomnấm
has evolvedphát triển and adaptedthích nghi to seektìm kiếm out
155
554257
3913
Và qua thời gian, loài nấm này đã tiến hóa và thích hợp để tìm kiếm
09:30
even the tiniestnhỏ nhất tracedấu vết of phosphorusphốt pho,
and to put it to use,
156
558170
3493
ngay cả dấu vết nhỏ nhất của phốt pho, và để sử dụng nó,
09:33
to make it availablecó sẵn to the plantthực vật.
157
561663
2333
và để thực vật có thể dùng được.
09:36
What you’reRe seeingthấy here,
in the realthực worldthế giới, is a carrotcà rốt rootnguồn gốc,
158
564716
3933
Những gì bạn thấy ở đấy, trên thực tế, là một cái rễ cà rốt,
09:41
and the mushroomnấm
with its very fine filamentssợi.
159
569289
2631
và loài nấm với những chỉ nhị rất tốt.
09:43
Looking closergần hơn,
we can see that this mushroomnấm
160
571920
2407
Nhìn gần hơn, chúng ta có thể thấy loài nấm này
09:46
is very gentledịu dàng in its penetrationthâm nhập.
161
574327
2087
thâm nhập rất dễ dàng.
09:48
It will proliferatesinh sôi nảy nở
betweengiữa the root'sgốc của cellstế bào,
162
576414
3689
Nó sẽ nảy nỡ giữa những tế bào rễ,
09:52
eventuallycuối cùng penetratingthâm nhập a celltế bào
163
580103
3083
dần dần thâm nhập vào tế bào
09:55
and startingbắt đầu to formhình thức
a typicalđiển hình arbuscularHệ structurekết cấu,
164
583596
4684
và bắt đầu hình thành cấu trúc cây bụi đặc trưng,
10:00
which will considerablyđáng kể increasetăng
the exchangetrao đổi, giao dịch interfacegiao diện
165
588600
4877
mà sẽ tăng bề mặt chung trao đổi một cách đáng kể
10:05
betweengiữa the plantthực vật and the mushroomnấm.
166
593477
2559
giữa cây với nấm.
10:08
And it is throughxuyên qua this structurekết cấu
that mutuallẫn nhau exchangestrao đổi will occurxảy ra.
167
596036
3445
Và thông qua cấu trúc này sự trao đổi chung sẽ xảy ra.
10:11
It’s a win-winthắng-thắng tradebuôn bán:
168
599481
1636
Đó là sự trao đổi đôi bên cùng có lợi:
10:13
I give you phosphorusphốt pho, and you feednuôi me.
169
601117
2565
Tôi cung cấp cho bạn phốt pho, và bạn nuôi tôi.
10:15
TrueSự thật symbiosiscộng sinh.
170
603992
2270
Sự cộng sinh thật sự.
10:20
Now let's addthêm vào a mycorrhizanấm plantthực vật
171
608602
2768
Và giờ hãy bổ sung loại cây nấm rễ
10:23
into the diagrambiểu đồ I used earliersớm hơn.
172
611370
3260
vào biểu đồ tôi đã sử dụng lúc trước.
10:26
And insteadthay thế of usingsử dụng a 100 percentphần trăm doseliều lượng,
I’m going to reducegiảm it to 25 percentphần trăm.
173
614630
5077
Và thay vì sử dụng 100% lượng vốn có, tôi sẽ giảm xuống còn 25%.
10:31
You’llLL see that of this 25 percentphần trăm,
mostphần lớn will benefitlợi ích the plantthực vật,
174
619707
4974
Bạn sẽ thấy 25% này sẽ có lợi với cây
10:36
more than 90 percentphần trăm.
175
624681
1556
hơn là 90%.
10:38
A very smallnhỏ bé amountsố lượng of phosphorusphốt pho
will remainvẫn còn in the soilđất.
176
626237
3580
Một lượng phốt pho rất nhỏ còn tồn tại trong đất.
10:41
That's completelyhoàn toàn naturaltự nhiên.
177
629817
2300
Điều đó hoàn toàn tự nhiên.
10:45
What's more is that in certainchắc chắn casescác trường hợp,
we don't even need to addthêm vào phosphorusphốt pho.
178
633577
3871
Hơn nữa trong những trường hợp nhất định, chúng ta thậm chí không cần bổ sung phốt pho.
10:49
If you recallhồi tưởng the graphsđồ thị
I showedcho thấy you earliersớm hơn,
179
637448
2412
Nếu các bạn nhớ đến biểu đồ mà tôi đã cho xem trước đây,
10:51
85 percentphần trăm of phosphorusphốt pho is lostmất đi in the soilđất,
180
639860
3221
85% phốt pho bị biến mất trong đất,
10:55
and the plantscây are unablekhông thể to accesstruy cập it.
181
643081
3245
và cây cối sẽ không có khả năng hấp thụ nó.
10:58
Even thoughTuy nhiên it is presenthiện tại in the soilđất,
it is in insolublekhông hòa tan formhình thức.
182
646326
3808
Mặc dù ở trong đất, nó là một cá thể không tan.
11:02
The plantthực vật is only ablecó thể to seektìm kiếm out
solublehòa tan formscác hình thức.
183
650134
3010
Cây chỉ có thể tìm những cá thể tan được.
11:05
The mushroomnấm is capablecó khả năng
of dissolvinghòa tan this insolublekhông hòa tan formhình thức
184
653144
3812
Loài nấm này có khả năng hòa tan những cá thể không tan
11:08
and makingchế tạo it availablecó sẵn
for the plantthực vật to use.
185
656956
3441
và khiến chúng có thể sử dụng được cho cây trồng.
11:12
To furtherthêm nữa supportủng hộ my argumenttranh luận,
here is a picturehình ảnh that speaksnói for itselfchinh no.
186
660397
3551
Để ủng hộ cho phần tranh luận này của tôi, đây là bức tranh đã nói lên điều đó.
11:15
These are trialsthử nghiệm
in a fieldcánh đồng of sorghumlúa miến.
187
663948
3888
Đây là những thử nghiệm trên cánh đồng trồng lúa miến.
11:19
On the left sidebên, you see the yieldnăng suất
producedsản xuất usingsử dụng conventionalthông thường agriculturenông nghiệp,
188
667836
4512
Bên tay trái, bạn thấy sản phẩm được tạo ra sử dụng phương thức truyền thống,
11:24
with a 100 percentphần trăm phosphorusphốt pho doseliều lượng.
189
672348
2582
với 100% lượng phốt pho vốn có.
11:27
On the other sidebên,
the doseliều lượng was reducedgiảm to 50 percentphần trăm,
190
675090
3213
Mặc khác, lượng này giảm xuống 50%,
11:30
and just look at the yieldnăng suất.
191
678303
1533
và hãy nhìn vào sản phẩm.
11:31
With only a half-dosenửa liều,
we achievedđạt được a better yieldnăng suất.
192
679836
5581
Chỉ với 1 nửa lượng vốn có, chúng ta có thể đạt được những sản phẩm tốt hơn.
11:37
This is to showchỉ you
that this methodphương pháp workscông trinh.
193
685417
4830
Điều đó chứng minh rằng phương pháp này ứng dụng thành công.
11:42
And in some casescác trường hợp, in CubaCuba,
MexicoMexico and IndiaẤn Độ,
194
690247
4569
Và trong một số trường hợp, ở Cuba, Mexico và Ấn Độ,
11:46
the doseliều lượng can be reducedgiảm to 25 percentphần trăm,
and in severalmột số other casescác trường hợp,
195
694816
3287
lượng vốn có này có thể giảm xuống 25%, và trong nhiều trường hợp khác
11:50
there's no need to addthêm vào
any phosphorusphốt pho at all,
196
698103
2154
cũng không cần phải bổ sung thêm lượng phốt pho nào hết
11:52
because the mushroomsnấm are so well adaptedthích nghi
197
700257
2444
bởi vì loài nấm này thích nghi rất tốt
11:54
to findingPhát hiện phosphorusphốt pho
and drawingvẽ it from the soilđất.
198
702701
2736
để tìm kiếm phốt pho và hấp thu từ đất.
11:57
This is an examplethí dụ of soyđậu nành productionsản xuất
in CanadaCanada.
199
705897
4518
Đây là ví dụ về sản xuất đậu nành ở Canada.
12:03
MycorrhizaNấm was used in one fieldcánh đồng
but not in the other.
200
711735
6942
Nấm rễ được sử dụng chỉ trên một cánh đồng.
12:11
And here, where bluemàu xanh da trời indicateschỉ ra a better yieldnăng suất,
and yellowmàu vàng a weakeryếu yieldnăng suất.
201
719347
7926
Và ở đây, màu xanh biểu thị sản phẩm tốt hơn, và màu vàng biểu thị sản phẩm kém chất lượng hơn.
12:20
The blackđen rectanglehình chữ nhật is the plotâm mưu
202
728763
2823
Hình chữ nhật màu đen là khoảnh đất
12:23
from which the mycorrhizanấm was addedthêm.
203
731586
2383
nơi mà nấm rễ được áp dụng.
12:25
In other wordstừ ngữ, as I alreadyđã said,
I have inventedphát minh nothing.
204
733969
3368
Nói cách khác, như tôi đã nói, tôi không hề bịa đặt điều gì.
12:29
MycorrhizaNấm has existedtồn tại
for 450 milliontriệu yearsnăm,
205
737337
2750
Nấm rễ đã tồn tại được 450 nghìn năm,
12:32
and it has even helpedđã giúp
modern-dayngày nay plantthực vật speciesloài to diversifyđa dạng hóa.
206
740087
4259
và nó đã giúp những giống cây ngày nay đa dạng hơn.
12:36
So, this it isn't something
that is still undergoingtrải qua labphòng thí nghiệm testskiểm tra.
207
744346
4559
Vậy nên, đây không phải là thứ đang được thử nghiệm khoa học.
12:40
MycorrhizaNấm existstồn tại, it workscông trinh,
208
748905
2416
Nấm rễ tồn tại, và có hiệu quả,
12:43
it's producedsản xuất at an industrialcông nghiệp scaletỉ lệ
and commercializedthương mại hóa worldwidetrên toàn thế giới.
209
751321
4439
nó được sản xuất trên qui mô công nghiệp và thương mại hóa toàn cầu.
12:47
The problemvấn đề is
that people are not awareý thức of it.
210
755760
3310
Vấn đề là mọi người không nhận thức được điều đó.
12:51
People like foodmón ăn producersnhà sản xuất and farmersnông dân
are still not awareý thức of this problemvấn đề.
211
759070
3996
Những nhà sản xuất thực phẩm và những người nông dân vẫn không có nhận thức về vấn đề này.
12:55
We have a technologyCông nghệ that workscông trinh,
212
763066
2628
Chúng ta có công nghệ,
12:57
and one that, if used correctlyđúng,
will alleviategiảm nhẹ some of the pressuresức ép
213
765694
7097
và một điều là, nếu sử dụng đúng đắn, sẽ làm giảm bớt một số áp lực
13:04
we are puttingđặt
on the world'scủa thế giới phosphorusphốt pho reservesdự trữ.
214
772791
3653
chúng ta đang đặt ra về vấn đề dự trữ phốt pho trên thế giới.
13:09
In conclusionphần kết luận,
I am a scientistnhà khoa học and a dreamerdreamer.
215
777214
4464
Tổng kết lại, tôi là một nhà khoa học và một người mơ mộng.
13:14
I'm passionateđam mê about this topicđề tài.
216
782368
1759
Tôi yêu thích đề tài này.
13:16
So if you were to askhỏi me
what my retirementnghỉ hưu dreammơ tưởng is,
217
784127
3288
Nếu bạn hỏi tôi mong muốn khi tôi nghỉ hưu là gì,
13:19
which will be at the momentchốc lát we reachchạm tới
that phosphorusphốt pho peakcao điểm,
218
787415
2826
thì đó là khoảnh khắc chúng ta đạt đến đỉnh phốt pho,
13:22
it would be that we use one labelnhãn,
"MadeThực hiện with mycorrhizanấm,"
219
790241
3956
chúng ta sẽ sử dụng dán nhãn,
"Được làm với nấm rễ,"
13:26
and that my childrenbọn trẻ and grandchildrencháu
220
794197
2910
và các con và cháu tôi
13:29
buymua productscác sản phẩm bearingmang that labelnhãn too.
221
797107
3008
sẽ mua những sản phẩm gắn mác đó.
13:32
Thank you for your attentionchú ý.
222
800115
1700
Cảm ơn sự chú ý của mọi người.
13:33
(ApplauseVỗ tay)
223
801815
2501
(Vỗ tay)
Translated by Linh Nguyen
Reviewed by Tra Nguyen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Mohamed Hijri - Biologist
Mohamed Hijri studies arbuscular mycorrhizal fungi (AMF), seeking to understand the structure, evolution and reproduction of these organisms, which form a symbiotic relationship with plant roots.

Why you should listen

Mohamed Hijri is a professor of biology and a researcher at the plant biology research institute (l'Institut de recherche en biologie végétale) at the Université de Montréal. His work focuses on the most common and widespread symbiotic relationship on earth -- between plant roots and a type of fungi found in the soil called arbuscular mycorrhizal fungi (AMF). These fungi improve plant growth by increasing roots' ability to absorb phosphorus, while also boosting resistance to pathogens.

As Hijri points out in his talk, the study of AMF and a deeper understanding of them could have big implications for agriculture and could help divert us from an impending crisis -- that we are quickly running out of phosphorus. 

More profile about the speaker
Mohamed Hijri | Speaker | TED.com