TEDxNijmegen
Peter van Manen: Better baby care -- thanks to Formula 1
Peter van Manen: Đua xe Công thức 1 có ích gì cho ... trẻ em?
Filmed:
Readability: 3.5
845,406 views
Trong 1 cuộc đua Công thức 1, chiếc xe gửi hàng trăm triệu điểm dữ liệu về garage để phân tích và phản hồi trong thời gian thực. Vậy tại sao không dùng hệ thống dữ liệu chi tiết và nghiêm ngặt này ở nơi khác, như ... bệnh viện trẻ em? Peter van Manen sẽ cho chúng ta biết thêm.
Peter van Manen - Electronic systems expert
Peter van Manen is the Managing Director of McLaren Electronics, which provides data systems to major motorsports series. Full bio
Peter van Manen is the Managing Director of McLaren Electronics, which provides data systems to major motorsports series. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Motor racing is a funny old business.
0
336
2257
Đua xe là nghề xưa cũ vui nhộn.
00:14
We make a new car every year,
1
2593
2317
Hàng năm chúng tôi làm ra xe mới,
00:16
and then we spend the rest of the season
2
4910
2188
và suốt phần còn lại của mùa giải
00:19
trying to understand what it is we've built
3
7098
2776
chúng tôi cố hiểu sản phẩm của mình
00:21
to make it better, to make it faster.
4
9874
3221
để làm cho nó tốt hơn, nhanh hơn.
00:25
And then the next year, we start again.
5
13095
3275
Rồi sang năm sau chúng tôi làm lại từ đầu.
00:28
Now, the car you see in front of you is quite complicated.
6
16370
4238
Chiếc xe bạn thấy trước mặt khá phức tạp.
00:32
The chassis is made up of about 11,000 components,
7
20608
3619
Bộ khung gầm được làm từ
khoảng 11.000 thành phần,
khoảng 11.000 thành phần,
00:36
the engine another 6,000,
8
24227
2468
động cơ làm từ 6.000 thành phần khác,
00:38
the electronics about eight and a half thousand.
9
26695
3093
hệ thống điện tử gồm khoảng 8.500 thành phần.
00:41
So there's about 25,000 things there that can go wrong.
10
29788
4401
Tổng cộng khoảng 25.000 thứ có thể hoạt động sai.
00:46
So motor racing is very much about attention to detail.
11
34189
4826
Nên đua xe là việc rất cần sự chú ý đến từng chi tiết.
00:51
The other thing about Formula 1 in particular
12
39015
3263
Nói riêng về Công thức 1, còn 1 điều khác nữa
00:54
is we're always changing the car.
13
42278
2124
là chúng tôi luôn thay đổi chiếc xe.
00:56
We're always trying to make it faster.
14
44402
2280
Chúng tôi luôn làm cho chúng nhanh hơn.
00:58
So every two weeks, we will be making
15
46682
2984
Nên mỗi nửa tháng, chúng tôi lại làm ra
01:01
about 5,000 new components to fit to the car.
16
49666
4200
khoảng 5.000 thành phần mới để lắp vào xe.
01:05
Five to 10 percent of the race car
17
53866
2178
5% tới 10% của mỗi chiếc xe đua
01:08
will be different every two weeks of the year.
18
56044
3752
sẽ được thay đổi cứ 2 tuần 1 lần.
01:11
So how do we do that?
19
59796
2309
Sao chúng tôi làm được như vậy?
01:14
Well, we start our life with the racing car.
20
62105
3744
Cuộc đời chúng tôi bắt đầu với chiếc xe đua.
01:17
We have a lot of sensors on the car to measure things.
21
65849
3991
Chúng tôi lắp rất nhiều cảm ứng trên xe
để đo mọi thứ.
để đo mọi thứ.
01:21
On the race car in front of you here
22
69840
1882
Trên chiếc xe đua trước mặt bạn đây
01:23
there are about 120 sensors when it goes into a race.
23
71722
3159
sẽ được lắp khoảng 120 cảm ứng
khi vào cuộc đua.
khi vào cuộc đua.
01:26
It's measuring all sorts of things around the car.
24
74881
3652
Chúng đo tất cả mọi thứ khắp xe.
01:30
That data is logged. We're logging about
25
78533
2052
Dữ liệu được ghi lại.
Chúng tôi theo dõi
Chúng tôi theo dõi
01:32
500 different parameters within the data systems,
26
80585
3704
khoảng 500 biến số trong hệ thống dữ liệu,
01:36
about 13,000 health parameters and events
27
84289
3665
khoảng 13.000 biến số sức khỏe
và các biến cố
và các biến cố
01:39
to say when things are not working the way they should do,
28
87954
4565
để xác định khi nào mọi thứ có trục trặc,
01:44
and we're sending that data back to the garage
29
92519
2825
và gửi dữ liệu đó trở lại garage
01:47
using telemetry at a rate of two to four megabits per second.
30
95344
4979
qua bộ đo lường từ xa
với tốc độ 2 – 4 MBs mỗi giây.
với tốc độ 2 – 4 MBs mỗi giây.
01:52
So during a two-hour race, each car will be sending
31
100323
3127
Trong 1 cuộc đua 2 giờ, 1 chiếc xe sẽ gửi đi
01:55
750 million numbers.
32
103450
2275
750 triệu con số.
01:57
That's twice as many numbers as words that each of us
33
105725
3143
Con số đó gấp đôi số từ mà mỗi chúng ta
02:00
speaks in a lifetime.
34
108868
1631
nói trong suốt đời mình.
02:02
It's a huge amount of data.
35
110499
2618
Đó là lượng dữ liệu khổng lồ.
02:05
But it's not enough just to have data and measure it.
36
113117
2645
Nhưng chỉ có dữ liệu và đo lường là không đủ.
02:07
You need to be able to do something with it.
37
115762
2158
Bạn phải làm được gì đó với chúng.
02:09
So we've spent a lot of time and effort
38
117920
2394
Nên chúng tôi đã đổ rất nhiều
thời gian và công sức
thời gian và công sức
02:12
in turning the data into stories
39
120314
1869
để biến dữ liệu thành thông tin
02:14
to be able to tell, what's the state of the engine,
40
122183
3105
để có thể nói rằng, tình trạng động cơ thế nào,
02:17
how are the tires degrading,
41
125288
2272
các lốp xe đang xuống cấp thế nào,
02:19
what's the situation with fuel consumption?
42
127560
3748
tình trạng tiêu thụ nhiên liệu ra sao?
02:23
So all of this is taking data
43
131308
2788
Tất cả là về sử dụng dữ liệu
02:26
and turning it into knowledge that we can act upon.
44
134096
3802
và biến chúng thành kiến thức để hành động.
02:29
Okay, so let's have a look at a little bit of data.
45
137898
2638
Okay, hãy xem qua 1 chút dữ liệu.
02:32
Let's pick a bit of data from
46
140536
2030
Hãy lấy 1 chút dữ liệu từ
02:34
another three-month-old patient.
47
142566
3079
1 bệnh nhân 3 tháng tuổi.
02:37
This is a child, and what you're seeing here is real data,
48
145645
4171
Đây là 1 đứa trẻ,
những gì bạn thấy là dữ liệu thực,
những gì bạn thấy là dữ liệu thực,
02:41
and on the far right-hand side,
49
149816
1977
và ở phía lề bên phải,
02:43
where everything starts getting a little bit catastrophic,
50
151793
2587
khi mọi thứ bắt đầu có chút dấu hiệu xấu,
02:46
that is the patient going into cardiac arrest.
51
154380
3584
nghĩa là bệnh nhân sắp bị trụy tim.
02:49
It was deemed to be an unpredictable event.
52
157964
3232
Đó từng là sự cố không thể lường trước.
02:53
This was a heart attack that no one could see coming.
53
161196
3789
Đó là cơn đau tim mà không ai dự tính được.
02:56
But when we look at the information there,
54
164985
2550
Nhưng nếu xem xét thông tin ở đó,
02:59
we can see that things are starting to become
55
167535
2349
ta thấy mọi thứ bắt đầu trở nên bất thường
03:01
a little fuzzy about five minutes or so before the cardiac arrest.
56
169884
4029
từ khoảng 5 phút trước cơn đau tim
03:05
We can see small changes
57
173913
2037
Ta thấy những thay đổi nhỏ
03:07
in things like the heart rate moving.
58
175950
2383
như sự thay đổi nhịp tim.
03:10
These were all undetected by normal thresholds
59
178333
2486
Những dấu hiệu này đều không thể phát hiện
thông qua các ngưỡng bình thường
thông qua các ngưỡng bình thường
03:12
which would be applied to data.
60
180819
2408
và áp dụng được với dữ liệu.
03:15
So the question is, why couldn't we see it?
61
183227
3143
Câu hỏi là, tại sao ta không biết điều đó?
03:18
Was this a predictable event?
62
186370
2581
Đây có phải sự cố dự liệu được?
03:20
Can we look more at the patterns in the data
63
188951
3010
Ta có thể nghiên cứu các mô hình dữ liệu
03:23
to be able to do things better?
64
191961
3380
để làm cho mọi chuyện tốt hơn không?
03:27
So this is a child,
65
195341
2650
Đây là 1 đứa trẻ,
03:29
about the same age as the racing car on stage,
66
197991
3232
bằng tuổi với chiếc xe trên sân khấu,
03:33
three months old.
67
201223
1630
3 tháng tuổi.
03:34
It's a patient with a heart problem.
68
202853
2605
Đó là 1 bệnh nhân có vấn đề về tim.
03:37
Now, when you look at some of the data on the screen above,
69
205458
3468
Nhìn vào các dữ liệu ở màn hình phía trên
03:40
things like heart rate, pulse, oxygen, respiration rates,
70
208926
4902
như nhịp tim, mạch, oxy, nhịp thở,
03:45
they're all unusual for a normal child,
71
213828
3076
chúng đều bất thường đối với 1 đứa trẻ bình thường,
03:48
but they're quite normal for the child there,
72
216904
2642
nhưng lại là bình thường với đứa trẻ đó,
03:51
and so one of the challenges you have in health care is,
73
219546
4138
do đó, một trong những thử thách
trong chăm sóc sức khỏe là,
trong chăm sóc sức khỏe là,
03:55
how can I look at the patient in front of me,
74
223684
2851
làm sao tôi chăm sóc 1 bệnh nhân
03:58
have something which is specific for her,
75
226535
3047
có những thông số đặc biệt riêng.
04:01
and be able to detect when things start to change,
76
229582
2788
và có thể phát hiện khi chúng bắt đầu thay đổi,
04:04
when things start to deteriorate?
77
232370
2099
khi chúng bắt đầu xấu đi?
04:06
Because like a racing car, any patient,
78
234469
3050
Vì giống như đua xe, bất kỳ bệnh nhân nào,
04:09
when things start to go bad, you have a short time
79
237519
2976
khi mọi chuyện xấu đi,
bạn chỉ có 1 khoảng thời gian ngắn
bạn chỉ có 1 khoảng thời gian ngắn
04:12
to make a difference.
80
240495
1831
để biến đổi tình hình.
04:14
So what we did is we took a data system
81
242326
2754
Điều chúng tôi làm là đưa hệ thống dữ liệu
04:17
which we run every two weeks of the year in Formula 1
82
245080
3131
mà chúng tôi dùng 2 tuần 1 lần
trong đua xe Công thức 1
trong đua xe Công thức 1
04:20
and we installed it on the hospital computers
83
248211
3002
vào lắp đặt trên các máy tính
04:23
at Birmingham Children's Hospital.
84
251213
2290
ở Bệnh viện trẻ em Birmingham.
04:25
We streamed data from the bedside instruments
85
253503
2439
Chúng tôi truyền tải dữ liệu
từ các thiết bị đặt bên giường bệnh
từ các thiết bị đặt bên giường bệnh
04:27
in their pediatric intensive care
86
255942
2557
trong thời gian điều trị tích cực cho trẻ em.
04:30
so that we could both look at the data in real time
87
258499
3456
để cùng theo dõi dữ liệu thời gian thực
04:33
and, more importantly, to store the data
88
261955
2871
và, quan trọng hơn, lưu trữ dữ liệu
04:36
so that we could start to learn from it.
89
264826
3057
để có thể nghiên cứu chúng.
04:39
And then, we applied an application on top
90
267883
4384
Rồi áp dụng 1 ứng dụng phần mềm
04:44
which would allow us to tease out the patterns in the data
91
272267
3270
cho phép chúng tôi thu được mô hình dữ liệu
04:47
in real time so we could see what was happening,
92
275537
2956
theo thời gian thực để thấy chuyện gì đang xảy ra,
04:50
so we could determine when things started to change.
93
278493
3713
và xác định khi nào mọi thứ bắt đầu thay đổi.
04:54
Now, in motor racing, we're all a little bit ambitious,
94
282206
3863
Trong đua xe, tất cả chúng tôi đều có tham vọng
04:58
audacious, a little bit arrogant sometimes,
95
286069
2549
bạo gan, đôi lúc hơi ngạo mạn,
05:00
so we decided we would also look at the children
96
288618
3398
nên chúng tôi quyết định
mình cũng sẽ chăm sóc trẻ em
mình cũng sẽ chăm sóc trẻ em
05:04
as they were being transported to intensive care.
97
292016
2957
khi đám trẻ được chuyển đi điều trị tích cực.
05:06
Why should we wait until they arrived in the hospital
98
294973
2154
Tại sao chúng tôi phải chờ đến khi chúng tới bệnh viện
05:09
before we started to look?
99
297127
1994
rồi mới bắt đầu chăm sóc?
05:11
And so we installed a real-time link
100
299121
2997
Nên chúng tôi lắp đặt liên kết tức thời
05:14
between the ambulance and the hospital,
101
302118
2836
giữa xe cứu thương và bệnh viện,
05:16
just using normal 3G telephony to send that data
102
304954
3776
chỉ cần dùng kết nối 3G bình thường để gửi dữ liệu đó
05:20
so that the ambulance became an extra bed
103
308730
2487
chiếc xe cứu thương trở thành
1 chiếc giường bệnh bổ sung
1 chiếc giường bệnh bổ sung
05:23
in intensive care.
104
311217
3136
trong điều trị tích cực.
05:26
And then we started looking at the data.
105
314353
3702
Rồi chúng tôi nghiên cứu dữ liệu.
05:30
So the wiggly lines at the top, all the colors,
106
318055
2921
Những đường lượn sóng ở phía trên, đủ các màu,
05:32
this is the normal sort of data you would see on a monitor --
107
320976
3194
là kiểu dữ liệu bình thường
mà bạn thấy trên 1 màn hình –
mà bạn thấy trên 1 màn hình –
05:36
heart rate, pulse, oxygen within the blood,
108
324170
3772
nhịp tim, mạch, oxy trong máu,
05:39
and respiration.
109
327942
2635
và nhịp thở.
05:42
The lines on the bottom, the blue and the red,
110
330577
2753
Những đường ở dưới, có màu xanh dương và đỏ,
05:45
these are the interesting ones.
111
333330
1360
là những thứ thú vị.
05:46
The red line is showing an automated version
112
334690
3209
Đường đỏ là bản tự động hóa
05:49
of the early warning score
113
337899
1597
của kết quả cảnh báo
05:51
that Birmingham Children's Hospital were already running.
114
339496
2487
mà Bệnh viện trẻ em Birmingham đã sử dụng từ lâu.
05:53
They'd been running that since 2008,
115
341983
2338
Họ sử dụng từ năm 2008,
05:56
and already have stopped cardiac arrests
116
344321
2256
và đã ngăn được những cơn đau tim
05:58
and distress within the hospital.
117
346577
2757
và tử vong trong bệnh viện.
06:01
The blue line is an indication
118
349334
2432
Đường xanh dương là chỉ thị
06:03
of when patterns start to change,
119
351766
2500
báo hiệu khi mô hình dữ liệu bắt đầu thay đổi,
06:06
and immediately, before we even started
120
354266
2309
và ngay lập tức, trước khi chúng ta bắt đầu
06:08
putting in clinical interpretation,
121
356575
1708
sử dụng các kiến thức y khoa
06:10
we can see that the data is speaking to us.
122
358283
2870
ta thấy rằng dữ liệu đang nói với chúng ta.
06:13
It's telling us that something is going wrong.
123
361153
3536
Nó nói rằng có gì đó không ổn.
06:16
The plot with the red and the green blobs,
124
364689
3816
Đồ thị với các chấm đỏ và xanh lá,
06:20
this is plotting different components
125
368505
2805
đang mô tả các thành phần khác nhau
06:23
of the data against each other.
126
371310
2547
của dữ liệu khi đem so với nhau.
06:25
The green is us learning what is normal for that child.
127
373857
3840
Màu xanh lá cho phép chúng tôi hiểu được
điều gì là bình thường với đứa trẻ đó
điều gì là bình thường với đứa trẻ đó
06:29
We call it the cloud of normality.
128
377697
2610
Chúng tôi gọi đó là mây tiêu chuẩn.
06:32
And when things start to change,
129
380307
2241
Khi mọi thứ bắt đầu thay đổi,
06:34
when conditions start to deteriorate,
130
382548
2564
khi điều kiện trở nên xấu đi,
06:37
we move into the red line.
131
385112
2238
chúng tôi chuyển sang đường đỏ.
06:39
There's no rocket science here.
132
387350
1657
Không có gì là khoa học cao siêu ở đây.
06:41
It is displaying data that exists already in a different way,
133
389007
4113
Nó hiển thị dữ liệu đã tồn tại dưới dạng khác,
06:45
to amplify it, to provide cues to the doctors,
134
393120
3391
để tăng cường lên, cung cấp những dấu hiệu
06:48
to the nurses, so they can see what's happening.
135
396511
2738
cho các bác sĩ và y tá,
để họ biết chuyện gì đang xảy ra.
để họ biết chuyện gì đang xảy ra.
06:51
In the same way that a good racing driver
136
399249
3130
Giống như cách 1 tay đua giỏi
06:54
relies on cues to decide when to apply the brakes,
137
402379
4044
dựa vào những dấu hiệu để
quyết định khi nào dùng phanh,
quyết định khi nào dùng phanh,
06:58
when to turn into a corner,
138
406423
1476
khi nào cua góc,
06:59
we need to help our physicians and our nurses
139
407899
2918
chúng ta cần giúp các bác sĩ và y tá
07:02
to see when things are starting to go wrong.
140
410817
3620
thấy được khi nào có chuyện không ổn.
07:06
So we have a very ambitious program.
141
414437
2946
Vậy là chúng tôi có 1 chương trình đầy tham vọng.
07:09
We think that the race is on to do something differently.
142
417383
4736
Chúng tôi nghĩ cuộc đua tạo sự khác biệt đã bắt đầu.
07:14
We are thinking big. It's the right thing to do.
143
422119
2904
Chúng tôi nghĩ lớn. Đó là điều nên làm.
07:17
We have an approach which, if it's successful,
144
425023
3412
Chúng tôi có cách tiếp cận, mà nếu thành công,
07:20
there's no reason why it should stay within a hospital.
145
428435
2531
thì không có lí do gì nó phải
ở trong khuôn viên bệnh viện.
ở trong khuôn viên bệnh viện.
07:22
It can go beyond the walls.
146
430966
1841
Nó có thể ra ngoài.
07:24
With wireless connectivity these days,
147
432807
2071
Với công nghệ kết nối không dây ngày nay,
07:26
there is no reason why patients, doctors and nurses
148
434878
3444
không có lí do gì mà những bệnh nhân, bác sĩ và y tá
07:30
always have to be in the same place
149
438322
2171
luôn phải ở cùng 1 nơi
07:32
at the same time.
150
440493
1993
tại cùng 1 thời điểm.
07:34
And meanwhile, we'll take our little three-month-old baby,
151
442486
3995
Còn hiện tại, chúng tôi sẽ đưa cậu nhóc 3 tháng này,
07:38
keep taking it to the track, keeping it safe,
152
446481
3757
tiếp tục đưa nó vào đường đua, giữ nó an toàn,
07:42
and making it faster and better.
153
450238
2333
làm cho nó nhanh hơn và tốt hơn.
07:44
Thank you very much.
154
452571
1405
Cảm ơn rất nhiều.
07:45
(Applause)
155
453976
4954
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Peter van Manen - Electronic systems expertPeter van Manen is the Managing Director of McLaren Electronics, which provides data systems to major motorsports series.
Why you should listen
To say that Peter van Manen has a high-speed job would be an understatement. As Managing Director of McLaren Electronics, which provides electronics and data collection software to motorsports events, he and his team work in real time during a race to improve cars on about 500 different parameters. That's about 750 million data points in two hours.
But recently van Manen and his team have been wondering: Why can't the extremely precise and subtle data-collection and analysis systems used in motorsports be applied elsewhere, for the benefit of all? They have applied their systems to ICU units at Birmingham Children's Hospital with real-time analysis that allows them to proactively prevent cardiac arrests. The unit has seen a 25 percent decrease in life-threatening events. And it's just the beginning.
Peter van Manen | Speaker | TED.com