TEDGlobal 2013
May El-Khalil: Making peace is a marathon
Filmed:
Readability: 4.2
5,268,496 views
Ở Lebanon mỗi năm có một trận xả súng và đó không phải là một phần của cảnh bạo lực thường xuyên: Âm thanh mở màn của maratông Beirut quốc tế. Trong cuộc nói chuyện cảm động, người sáng lập ra maratông May El-Khalil giải thích tại sao cô tin là sự kiện chạy 26.2 dặm có thể mang lại một đất nước bị chia cắt trong nhiều thập kỷ bởi chính trị và tôn giáo, dù chỉ là một ngày.
May El-Khalil - Founder of the Beirut Marathon
The Beirut Marathon is the largest running event in the Middle East. May El-Khalil founded it as an instrument of peace. Full bio
The Beirut Marathon is the largest running event in the Middle East. May El-Khalil founded it as an instrument of peace. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I come from Lebanon,
0
1712
2525
Tôi đến từ nước Lebanon
00:16
and I believe that running can change the world.
1
4237
4009
và tôi tin rằng chạy có thể thay đổi thế giới
00:20
I know what I have just said is simply not obvious.
2
8246
4484
Tôi biết những điều tôi vừa nói khó có thể hình dung được
00:24
You know, Lebanon as a country has been once destroyed
3
12730
4672
Bạn biết không, Lebanon là một đất nước từng bị tàn phá
00:29
by a long and bloody civil war.
4
17402
3140
bởi một cuộc nội chiến kéo dài và đẫm máu.
00:32
Honestly, I don't know why they call it civil war
5
20542
3260
Thành thật mà nói, tôi không biết tại sao họ gọi nó là nội chiến
00:35
when there is nothing civil about it.
6
23802
2706
khi chẳng có gì là từ phía trong cả
00:38
With Syria to the north, Israel and Palestine to the south,
7
26508
5034
với Syria từ phía Bắc, Israel và Palestina từ phía Nam
00:43
and our government even up till this moment
8
31542
3345
và chính phủ của chúng tôi thậm chí cho tới thời điểm này
00:46
is still fragmented and unstable.
9
34887
3022
vẫn còn bị phân tán và bất ổn.
00:49
For years, the country has been divided
10
37909
3234
Trong nhiều năm, đất nước bị chia cắt
00:53
between politics and religion.
11
41143
4056
giữa chính trị và tôn giáo.
00:57
However, for one day a year,
12
45199
3270
Tuy nhiên, mỗi năm một lần
01:00
we truly stand united,
13
48469
2466
chúng tôi thực sự đoàn kết
01:02
and that's when the marathon takes place.
14
50935
4234
và đó là khi cuộc đua maratông diễn ra
01:07
I used to be a marathon runner.
15
55169
3148
Tôi đã từng là một tay chạy đua maratông.
01:10
Long distance running was not only good for my well-being
16
58317
4758
Chạy chặng đường dài không chỉ tốt cho sức khỏe của tôi
01:15
but it helped me meditate and dream big.
17
63075
4605
mà nó đã còn giúp tôi nghĩ sâu và dám ước mơ lớn hơn.
01:19
So the longer distances I ran,
18
67680
2228
Vậy nên khoảng cách tôi chạy càng xa
01:21
the bigger my dreams became,
19
69908
3514
thì giấc mơ của tôi ngày càng trở nên to lớn hơn
01:25
until one fateful morning,
20
73422
2979
cho đến một buổi sáng định mệnh
01:28
and while training, I was hit by a bus.
21
76401
6169
trong khi đang huấn luyện, tôi bị xe buýt tông vào
01:34
I nearly died, was in a coma,
22
82570
3280
Tôi gần như đã chết, rơi vào cơn hôn mê,
01:37
stayed at the hospital for two years,
23
85850
3050
tôi đã ở trong bệnh viên trong 2 năm
01:40
and underwent 36 surgeries to be able to walk again.
24
88900
6781
và trải qua 36 ca phẫu thuật để có thể đi lại một lần nữa
01:47
As soon as I came out of my coma,
25
95681
2811
Ngay khi tôi tỉnh dậy sau cơn hôn mê,
01:50
I realized that I was no longer the same runner I used to be,
26
98492
5150
Tôi nhận thấy rằng tôi đã không còn là một người chạy như tôi đã từng
01:55
so I decided, if I couldn't run myself,
27
103642
4163
tôi đã quyết định, nếu tôi không thể tự mình chạy
01:59
I wanted to make sure that others could.
28
107805
4072
thì tôi muốn biết chắc là người khác có thể.
02:03
So out of my hospital bed,
29
111877
2376
Nên khi ra khỏi giường bệnh
02:06
I asked my husband to start taking notes,
30
114253
3176
tôi bảo chồng mình bắt đầu ghi chép
02:09
and a few months later,
31
117429
2488
và một vài tháng sau đó
02:11
the marathon was born.
32
119917
3776
một cuộc đua maratông ra đời
02:15
Organizing a marathon as a reaction to an accident
33
123693
4196
Tổ chức một cuộc đua maratông như một sự phản ứng với tai nạn đó
02:19
may sound strange,
34
127889
2271
nghe có vẻ kỳ lạ,
02:22
but at that time, even during my most vulnerable condition,
35
130160
5061
nhưng vào thời điểm đó, ngay cả trong những lúc tôi yếu nhất,
02:27
I needed to dream big.
36
135221
2242
Tôi đã cần mơ ước lớn hơn.
02:29
I needed something to take me out of my pain,
37
137463
3242
Tôi cần cái gì đó để kéo tôi ra khỏi những cơn đau,
02:32
an objective to look forward to.
38
140705
2940
một mục tiêu để hướng tới.
02:35
I didn't want to pity myself, nor to be pitied,
39
143645
4398
Tôi đã không muốn thương hại bản thân hoặc bị thương hại
02:40
and I thought by organizing such a marathon,
40
148043
3574
và tôi nghĩ tổ chức một cuộc đua marathon như vậy,
02:43
I'll be able to pay back to my community,
41
151617
3019
Tôi có thể đóng góp cho cộng đồng của tôi
02:46
build bridges with the outside world,
42
154636
2580
xây cầu nối với thể giới bên ngoài
02:49
and invite runners to come to Lebanon
43
157216
2464
và mời những tay đua đến Lebanon
02:51
and run under the umbrella of peace.
44
159680
5075
và chạy đua trong hòa bình.
02:56
Organizing a marathon in Lebanon
45
164755
2542
Tổ chức một cuộc đua marathon ở Lebnon
02:59
is definitely not like organizing one in New York.
46
167297
5015
hoàn toàn không giống ở New York.
03:04
How do you introduce the concept of running
47
172312
3196
Làm sao bạn có thể giới thiệu vấn đề chạy đua
03:07
to a nation that is constantly at the brink of war?
48
175508
5129
cho một đất nước mà luôn luôn trong bờ vực chiến tranh?
03:12
How do you ask those who were once fighting
49
180637
3251
Làm sao bạn có thể bảo những người đã từng chiến đấu
03:15
and killing each other
50
183888
1641
và giết chết lẫn nhau
03:17
to come together and run next to each other?
51
185529
4072
cùng tới và chạy đua kế cạnh nhau?
03:21
More than that, how do you convince people
52
189601
3234
Hơn nữa, làm sao bạn có thể thuyết phục họ
03:24
to run a distance of 26.2 miles
53
192835
3329
chạy một khoảng cách 26.2 dặm
03:28
at a time they were not even familiar
54
196164
2463
tại thời điểm họ không biết
03:30
with the word "marathon"?
55
198627
2729
đến từ "maratông"?
03:33
So we had to start from scratch.
56
201356
2480
vì vậy chúng tôi đã bắt đầu từ vạch xuất phát
03:35
For almost two years, we went all over the country
57
203836
3574
Và hầu như trong 2 năm, chúng tôi đi hết cả các nước
03:39
and even visited remote villages.
58
207410
3843
và thậm chí tới các làng hẻo lánh.
03:43
I personally met with people from all walks of life --
59
211253
4512
Tôi gặp họ trực tiếp từ những chuyến đi trong đời--
03:47
mayors, NGOs, schoolchildren,
60
215765
3029
thị trưởng, tổ chức phi chính phủ, học sinh
03:50
politicians, militiamen, people from mosques, churches,
61
218794
5791
chính trị gia, dân quân, người từ nhà tờ Hồi Giáo, Thiên Chúa
03:56
the president of the country, even housewives.
62
224585
4834
tổng thổng và thâm chí cả những bà nội trợ.
04:01
I learned one thing:
63
229419
2732
Tôi đã học được một điều:
04:04
When you walk the talk, people believe you.
64
232151
4293
Khi bạn làm những gì bạn nói, mọi người sẽ tin bạn
04:08
Many were touched by my personal story,
65
236444
4363
Nhiều người cảm động vì câu chuyện của tôi
04:12
and they shared their stories in return.
66
240807
2840
và ngược lại, họ cũng chia sẻ những câu chuyện của họ
04:15
It was honesty and transparency that brought us together.
67
243647
5263
Chính sự chân thật và trong sáng đã mang chúng tôi tới với nhau.
04:20
We spoke one common language to each other,
68
248910
3594
Chúng tôi nói chung một ngôn ngữ,
04:24
and that was from one human to another.
69
252504
5404
như con người với con người.
04:29
Once that trust was built,
70
257908
2380
Một khi niềm tin đã được gây dựng,
04:32
everybody wanted to be part of the marathon
71
260288
2640
thì ai cũng muốn là một phần của cuộc đua
04:34
to show the world the true colors of Lebanon
72
262928
3032
để cho thế giới thấy những sắc màu thực sự của Lebanon
04:37
and the Lebanese
73
265960
2131
và người Lebanon
04:40
and their desire to live in peace and harmony.
74
268091
5312
và cả những mong muốn của họ là được sống trong yên bình và hòa hợp
04:45
In October 2003, over 6,000 runners
75
273403
5089
Vào tháng 10 năm 2003, hơn 6,000 người chạy đua
04:50
from 49 different nationalities
76
278492
2610
từ 49 quốc gia khác nhau
04:53
came to the start line, all determined,
77
281102
3930
đã đến vạch xuất phát, tất cả đều có quyết tâm
04:57
and when the gunfire went off,
78
285032
2620
và khi còi súng vang lên
04:59
this time it was a signal to run in harmony
79
287652
4901
là lúc báo tín hiệu để chạy trong hòa bình
05:04
for a change.
80
292553
2411
cho một thay đổi
05:06
The marathon grew.
81
294964
2001
Cuộc đua marathon đã phát triển
05:08
So did our political problems.
82
296965
2967
Và những vấn đề chính trị cũng vậy
05:11
But for every disaster we had,
83
299932
2739
Nhưng cho tất cả những thảm họa mà chúng tôi đã có
05:14
the marathon found ways to bring people together.
84
302671
5685
cuộc đua đã tìm thấy cách để mang mọi người lại với nhau.
05:20
In 2005, our prime minister was assassinated,
85
308356
4768
Năm 2005, thủ tướng của chúng tôi bị ám sát,
05:25
and the country came to a complete standstill,
86
313124
4052
và đất nước hoàn toàn bế tắc
05:29
so we organized a five-kilometer United We Run campaign.
87
317176
4316
chúng tôi đã tổ chức chiến dịch Đoàn kết chúng ta chạy dài 5 km
05:33
Over 60,000 people came to the start line,
88
321492
4074
và hơn 60,000 người đã đến
05:37
all wearing white t-shirts with no political slogans.
89
325566
5716
tất cả mang áo thun trắng không có khẩu hiệu chính trị.
05:43
That was a turning point for the marathon,
90
331282
3091
Đó là một bước ngoặc cho cuộc đua maratông,
05:46
where people started looking at it as a platform
91
334373
3607
nơi mọi người bắt đầu nhìn nhận nó như một diễn đàn
05:49
for peace and unity.
92
337980
2895
cho hòa bình và đoàn kết
05:52
Between 2006 up to 2009, our country, Lebanon,
93
340875
4877
Từ 2006 đến 2009, đất nước chúng tôi, Lebanon,
05:57
went through unstable years,
94
345752
2673
trải qua những năm tháng bất ổn
06:00
invasions, and more assassinations
95
348425
3505
bị xâm lược và ám sát nhiều hơn
06:03
that brought us close to a civil war.
96
351930
2336
đã đẩy chúng tôi tới gần một cuộc nội chiến
06:06
The country was divided again,
97
354266
2650
Đất nước một lần nữa bị chia cắt,
06:08
so much that our parliament resigned,
98
356916
3034
đến nỗi nghị viện từ chức,
06:11
we had no president for a year, and no prime minister.
99
359950
5219
chúng tôi không có tổng thống trong 1 năm, và không có cả thủ tướng nữa
06:17
But we did have a marathon.
100
365169
3817
Nhưng chúng tôi có maratông.
06:20
(Applause)
101
368986
5947
(Vỗ tay)
06:26
So through the marathon, we learned
102
374933
2583
Nhờ cuộc đua marathon, chúng tôi học được rằng
06:29
that political problems can be overcome.
103
377516
4736
các vấn đề về chính trị có thể vượt qua
06:34
When the opposition party decided
104
382252
1940
Khi phe đối lập quyết định
06:36
to shut down part of the city center,
105
384192
2740
cắt đứt một phần trung tâm thành phố,
06:38
we negotiated alternative routes.
106
386932
3030
chúng tôi đàm phán những tuyến đường thay thế.
06:41
Government protesters became
107
389962
3154
Những kẻ phản đối chính phủ trở thành
06:45
sideline cheerleaders.
108
393116
1722
những người bên lề cỗ vũ
06:46
They even hosted juice stations.
109
394838
4637
Họ thậm chí còn phụ trách các quầy nước ép trái cây.
06:51
You know, the marathon has really become
110
399475
4103
Bạn biết đấy, cuộc đua maratông đã thực sự trở thành
06:55
one of a kind.
111
403578
1636
một-không-hai.
06:57
It gained credibility from both
112
405214
2423
Nó nhận được tín nhiệm từ cả 2 phía
06:59
the Lebanese and the international community.
113
407637
4602
từ người Lebanon và cộng đồng quốc tế.
07:04
Last November 2012, over 33,000 runners
114
412239
4012
Cuối tháng 2012, hơn 33,000 người đua
07:08
from 85 different nationalities
115
416251
2673
từ 85 quốc gia khác nhau
07:10
came to the start line,
116
418924
1408
đến vạch xuất phát,
07:12
but this time, they challenged
117
420332
2277
và lần này, họ thách thức
07:14
very stormy and rainy weather.
118
422609
3123
thời tiết mưa bão.
07:17
The streets were flooded, but people didn't want to miss
119
425732
3447
Đường phố ngập lụt, nhưng họ không muốn bỏ lỡ
07:21
out on the opportunity of being part
120
429179
2655
cơ hội để là một phần
07:23
of such a national day.
121
431834
3162
của một ngày quốc gia trọng đại như thế này.
07:26
BMA has expanded.
122
434996
1902
BMA đã mở rộng
07:28
We include everyone: the young, the elderly,
123
436898
3874
Chúng tôi có tất cả mọi người: già, trẻ
07:32
the disabled, the mentally challenged,
124
440772
2923
khuyết tật, những người có vấn đề về trí não
07:35
the blind, the elite, the amateur runners,
125
443695
3177
người mù, người tài giỏi, những tay đua không chuyên
07:38
even moms with their babies.
126
446872
3119
thậm chí những bà mẹ và em bé của họ.
07:41
Themes have included runs for the environment,
127
449991
3357
Chủ để bao gồm chạy cho môi trường
07:45
breast cancer, for the love of Lebanon, for peace,
128
453348
3784
ung thư vú, cho tình yêu với Lebanon, cho hòa bình,
07:49
or just simply to run.
129
457132
2680
hoặc đơn giản chỉ là chạy thôi.
07:51
The first annual all-women-and-girls race for empowerment,
130
459812
6512
Cuộc đua thường niên đầu tiên dành cho nữ giới vì mục đích trao quyền
07:58
which is one of its kind in the region,
131
466324
2528
là một trong những loại cuộc đua trong vùng,
08:00
has just taken place only a few weeks ago,
132
468852
3409
vừa xảy ra chỉ mới cách đây vài tuần
08:04
with 4,512 women, including the first lady,
133
472261
5518
với 4,512 phụ nữ bao gồm cả phu nhân
08:09
and this is only the beginning.
134
477779
4397
và đây mới chỉ là sự bắt đầu.
08:14
Thank you.
135
482176
2036
Cảm ơn.
08:16
(Applause)
136
484212
2638
(Vỗ tay)
08:18
BMA has supported charities and volunteers
137
486850
5219
BMA đã hỗ trợ từ thiện và tình nguyện viên
08:24
who have helped reshape Lebanon,
138
492069
3051
những người đã giúp tạo dựng lại Lebanon,
08:27
raising funds for their causes
139
495120
2187
gây quỹ vì chính nghĩa của họ
08:29
and encouraging others to give.
140
497307
3451
và khuyến khích người khác để cung cấp cho họ.
08:32
The culture of giving and doing good
141
500758
2637
Văn hóa cho đi và làm điều tốt
08:35
has become contagious.
142
503395
2100
đã lây lan ra.
08:37
Stereotypes have been broken.
143
505495
2187
Những khuôn mẫu đã bị phá vỡ.
08:39
Change-makers and future leaders
144
507682
2841
Những người tạo ra thay đổi và thủ lĩnh tương lai
08:42
have been created.
145
510523
1881
được tạo ra
08:44
I believe these are the building blocks for future peace.
146
512404
6356
Tôi tin rằng đây là nền tảng cho hòa bình trong tương lai.
08:50
BMA has become such a respected event in the region
147
518760
6975
BMA đã trở thành một sự kiện đáng tôn trọng như vậy trong khu vực
08:57
that government officials in the region
148
525735
2503
các nhân viên chính phủ trong khu vực
09:00
like Iraq, Egypt and Syria,
149
528238
3417
như Iraq, Ai cập và Syria
09:03
have asked the organization to help them structure
150
531655
3483
đã yêu cầu tổ chức của chúng tôi để giúp họ cấu trúc
09:07
a similar sporting event.
151
535138
2804
một sự kiện thể thao tương tự
09:09
We are now one of the largest running events
152
537942
3727
Chúng tôi bây giờ là một trong những sự kiên chạy đua lớn nhất
09:13
in the Middle East, but most importantly,
153
541669
2511
ở Trung Đông, nhưng quan trọng nhất là,
09:16
it is a platform for hope and cooperation
154
544180
4485
nó là một diễn dàn cho hy vọng và hợp tác
09:20
in an ever-fragile and unstable part of the world.
155
548665
5787
trong một bộ phận ngày càng mong manh và bất ổn của thế giới.
09:26
From Boston to Beirut, we stand as one.
156
554452
5264
Từ Boston đến Beirut, chúng tôi là một.
09:31
(Applause)
157
559716
5826
(Vỗ tay)
09:37
After 10 years in Lebanon,
158
565542
2602
Sau 10 năm ở Lebanon,
09:40
from national marathons or from national events
159
568144
3396
từ cuộc đua maratông quốc gia và từ những sự kiện quốc gia
09:43
to smaller regional races, we've seen
160
571540
2864
đến những cuộc đua khu vực nhỏ hơn, chúng tôi thấy rằng
09:46
that people want to run for a better future.
161
574404
5172
con người muốn chạy vì một tương lai tốt đẹp hơn.
09:51
After all, peacemaking is not a sprint.
162
579576
5667
Sau tất cả, tạo lập hòa bình không chỉ là một cuộc chạy nước rút.
09:57
It is more of a marathon.
163
585243
2107
Mà nó còn hơn cả một cuộc đua maratông.
09:59
Thank you.
164
587350
1516
Cảm ơn
10:00
(Applause)
165
588866
5862
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
May El-Khalil - Founder of the Beirut MarathonThe Beirut Marathon is the largest running event in the Middle East. May El-Khalil founded it as an instrument of peace.
Why you should listen
The beautiful city of Beirut, Lebanon, has seen its share of tragedy, as a seat of Lebanon's long-running civil war (1975-1990) and the Israeli-Lebanese conflict that came to a head in 2006. But in 2003, May El-Khalil, a local sports official, decided: It's time to start a marathon, open to all, as an antidote to sectarianism. And despite ongoing political and security pressure, the Beirut Marathon, now entering its 11th year, has become not only the largest running event in the Middle East but a powerful force for peace.
El-Khalil was inspired to start the marathon after a personal tragedy: a near-fatal running accident. Doctors told her she would never run again. She was hospitalized for two years and had to undergo a long series of surgeries. But the resolve from this personal struggle created an event that, each year, draws runners and fans from opposing political and religious communities in a symbolic act of peace. Case in point: In 2012, on a rainy and windy November day, more than 33,000 runners turned out. Other countries around the region are now thinking of replicating this model.
May El-Khalil | Speaker | TED.com