ABOUT THE SPEAKER
Fred Swaniker - Educational entrepreneur
Ghanaian Fred Swaniker founded a school and a leadership network to educate and support the next generation of Africa’s leaders.

Why you should listen
2009 TED Fellow Fred Swaniker believes that what's been holding Africa back has been the lack of good leadership. He founded the African Leadership Academy in Johannesburg to attract the best and brightest students from across the continent and give them a foundation in ethical, entrepreneurial leadership. Next, he formed the African Leadership Network to catalyze prosperity by strengthening the relationships between graduates as they step into positions of leadership and vision.
More profile about the speaker
Fred Swaniker | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2014

Fred Swaniker: The leaders who ruined Africa, and the generation who can fix it

Fred Swaniker: Những nhà lãnh đạo đã hủy hoại châu Phi, và thế hệ những người có thể sửa chữa nó

Filmed:
1,361,366 views

Trước năm 18 tuổi, Fred Swaniker đã sống ở Ghana, Gambia, Botswana và Zimbabwe. Cái mà anh học được từ tuổi thơ ngang dọc châu Phi là nếu ở một xã hội có tổ chức tốt, nhà lãnh đạo tốt không thể tạo ra nhiều đột phá thì ở một xã hội có cấu trúc yếu, nhà lãnh đạo có thể tạo lập hoặc phá vỡ cả một quốc gia. Trong bài nói chuyện của mình, Swaniker nhìn lại các thể hệ lãnh đạo châu Phi và hình dung ra cách phát triển các nhà lãnh đạo tương lai.
- Educational entrepreneur
Ghanaian Fred Swaniker founded a school and a leadership network to educate and support the next generation of Africa’s leaders. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I experiencedcó kinh nghiệm my first coupcuộc đảo chính d'd'étatTat at the agetuổi tác of fourbốn.
0
874
4251
Tôi đã trải qua
cuộc đảo chính đầu tiên ở tuổi lên 4.
00:17
Because of the coupcuộc đảo chính d'd'étatTat,
1
5125
1710
Vì nó, gia đình tôi đã phải
rời quê cha đất mẹ Ghana
00:18
my familygia đình had to leaverời khỏi my nativetự nhiên home of GhanaGhana
2
6835
3127
và chuyển tới Gambia.
00:21
and movedi chuyển to the GambiaGambia.
3
9962
2216
00:24
As luckmay mắn would have it,
4
12178
1721
Ngẫu nhiên thay, 6 tháng sau đó,
00:25
sixsáu monthstháng after we arrivedđã đến,
5
13899
1733
tại đây cũng có
một cuộc đảo chính quân sự.
00:27
they too had a militaryquân đội coupcuộc đảo chính.
6
15632
3071
00:30
I vividlysống động remembernhớ lại beingđang wokenđánh thức
up in the middleở giữa of the night
7
18703
2418
Tôi nhớ như in
bị đánh thức vào giữa đêm,
00:33
and gatheringthu thập the fewvài belongingsđồ đạc we could
8
21121
2227
thu gom một số đồ đạc
00:35
and walkingđi dạo for about two hoursgiờ
9
23348
2949
và đi bộ khoảng 2 tiếng
00:38
to a safean toàn housenhà ở.
10
26297
2046
để tới một ngôi nhà an toàn.
00:40
For a weektuần, we sleptđã ngủ underDưới our bedsgiường
11
28343
2832
Trong một tuần,
chúng tôi ngủ dưới gầm giường
00:43
because we were worriedlo lắng that bulletsviên đạn
mightcó thể flybay throughxuyên qua the windowcửa sổ.
12
31175
4781
vì lo rằng những viên đạn
có thể lọt qua cửa sổ.
00:47
Then, at the agetuổi tác of eighttám,
13
35956
2182
Sau đó, ở tuổi lên 8,
00:50
we moveddi chuyển to BotswanaBotswana.
14
38138
2127
chúng tôi chuyển tới Botswana.
00:52
This time, it was differentkhác nhau.
15
40265
2193
Thời gian này, thật khác biệt.
00:54
There were no coupscuộc đảo chính.
16
42458
1834
Không có đảo chính.
00:56
Everything workedđã làm việc. Great educationgiáo dục.
17
44292
3043
Mọi thứ trôi chảy. Giáo dục tuyệt vời.
00:59
They had suchnhư là good infrastructurecơ sở hạ tầng
that even at the time they had
18
47335
2975
Cơ sở vật chất tốt, thậm chí
vào thời điểm đó
01:02
a fiber-opticsợi quang telephoneĐiện thoại systemhệ thống,
19
50310
1901
họ có cả hệ thống điện thoại cáp quang,
01:04
long before it had reachedđạt được WesternTây countriesquốc gia.
20
52211
3049
từ rất lâu trước khi
nó tới các nước phương Tây.
Chỉ có một thứ họ không có
01:09
The only thing they didn't have
21
57466
1883
01:11
is that they didn't have
22
59349
1330
đó là đài truyền hình quốc gia
của riêng mình,
01:12
theirhọ ownsở hữu nationalQuốc gia televisiontivi stationga tàu,
23
60679
2650
01:15
and so I remembernhớ lại watchingxem
24
63329
1891
và do đó, tôi nhớ mình xem
01:17
TVTRUYỀN HÌNH from neighboringlân cận SouthNam AfricaAfrica,
25
65220
2485
TV từ nước láng giềng Nam Phi,
01:19
and watchingxem NelsonNelson MandelaMandela in jailnhà giam
26
67705
2621
và xem Nelson Mandela ở trong tù
01:22
beingđang offeredđược cung cấp a chancecơ hội to come out
27
70326
2295
được đề nghị một cơ hội được phóng thích
01:24
if he would give up the apartheidphân biệt chủng tộc struggleđấu tranh.
28
72621
2880
nếu ông ấy từ bỏ
đấu tranh phân biệt chủng tộc.
Ông đã từ chối làm điều đó
01:27
But he didn't. He refusedtừ chối to do that
29
75501
1115
01:28
untilcho đến he actuallythực ra achievedđạt được his objectivemục tiêu
30
76616
1848
cho đến khi
đạt được mục tiêu
01:30
of freeinggiải phóng SouthNam AfricaAfrica from apartheidphân biệt chủng tộc.
31
78464
3212
giải phóng Nam Phi khỏi
nạn phân biệt chủng tộc.
01:33
And I remembernhớ lại feelingcảm giác how just one good leaderlãnh đạo
32
81676
4033
Tôi nhớ cái cảm giác
làm thế nào một nhà lãnh đạo tốt
01:37
could make suchnhư là a biglớn differenceSự khác biệt in AfricaAfrica.
33
85709
4848
có thể tạo nên
sự khác biệt lớn ở Châu Phi.
01:42
Then at the agetuổi tác of 12,
34
90557
2273
Khi tôi 12 tuổi,
01:44
my familygia đình sentgởi me to highcao schooltrường học in ZimbabweZimbabwe.
35
92830
3340
gia đình tôi đã gửi tôi đến trường
trung học ở Zimbabwe.
01:48
InitiallyBan đầu, this too was amazingkinh ngạc:
36
96170
3577
Ban đầu, điều này quá là tuyệt vời:
01:51
growingphát triển economynên kinh tê, excellentTuyệt vời infrastructurecơ sở hạ tầng,
37
99747
5186
nền kinh tế phát triển,
cơ sở hạ tầng tuyệt vời,
01:56
and it seemeddường như like it was a modelmô hình
38
104933
2036
và dường như nó là một mô hình
01:58
for economicthuộc kinh tế developmentphát triển in AfricaAfrica.
39
106969
2689
phát triển kinh tế ở Châu Phi.
02:01
I graduatedtốt nghiệp from highcao schooltrường học in ZimbabweZimbabwe
40
109658
1991
Tôi tốt nghiệp trung học ở Zimbabwe
02:03
and I wentđã đi off to collegetrường đại học.
41
111649
1421
và đi học đại học.
02:05
SixSáu yearsnăm latermột lát sau, I returnedtrả lại to the countryQuốc gia.
42
113070
4091
Sáu năm sau, tôi trở lại đất nước này.
02:09
Everything was differentkhác nhau.
43
117161
1984
Mọi thứ đã thay đổi.
02:11
It had shatteredtan vỡ into piecesmiếng.
44
119145
3251
Nó bị xẻ thành từng mảnh.
02:14
MillionsHàng triệu người of people had emigrateddi cư,
45
122396
3210
Hàng triệu người di cư,
02:17
the economynên kinh tê was in a shamblesshambles,
46
125606
1807
nền kinh tế rối ren,
02:19
and it seemeddường như all of a suddenđột nhiên that 30 yearsnăm
47
127413
1591
và 30 năm phát triển
dường như bị xoá sổ.
02:20
of developmentphát triển had been wipedxóa sổ out.
48
129004
2885
Làm thế nào một đất nước
lại tồi tệ đi nhanh đến vậy?
02:23
How could a countryQuốc gia go so badxấu so fastNhanh?
49
131889
3488
02:27
MostHầu hết people would agreeđồng ý
50
135377
1613
Hầu như mọi người đều đồng ý
rằng đó là do sự lãnh đạo.
02:28
that it's all because of leadershipkhả năng lãnh đạo.
51
136990
2188
Tổng thống Robert Mugabe,
là người chịu trách nhiệm chính
02:31
One man, PresidentTổng thống RobertRobert MugabeMugabe,
52
139178
3780
02:34
is almosthầu hết single-handedlysingle-handedly responsiblechịu trách nhiệm
53
142958
1210
cho việc phá huỷ đất nước này.
02:36
for havingđang có destroyedphá hủy this countryQuốc gia.
54
144168
3347
02:39
Now, all these experienceskinh nghiệm of livingsống in differentkhác nhau
55
147515
1729
Tất cả những trải nghiệm
02:41
partscác bộ phận of AfricaAfrica growingphát triển up
56
149244
2431
ở các vùng khác nhau ở Châu Phi.
02:43
did two things to me.
57
151675
1822
đã mang đến cho tôi hai điều.
02:45
The first is it madethực hiện me fallngã in love with AfricaAfrica.
58
153497
4279
Đầu tiên, nó làm tôi yêu say đắm châu Phi.
02:49
EverywhereỞ khắp mọi nơi I wentđã đi,
59
157776
1923
Mọi nơi tôi đến,
02:51
I experiencedcó kinh nghiệm the wonderfulTuyệt vời beautysắc đẹp, vẻ đẹp of our continentlục địa
60
159699
2678
Tôi đã trải nghiệm
vẻ đẹp tuyệt vời của châu lục này
02:54
and saw the resiliencehồi phục and the spirittinh thần of our people,
61
162377
3157
và đã nhìn thấy sự kiên cường và
tinh thần của người dân,
02:57
and at the time, I realizedthực hiện that I wanted to dedicatedâng hiến
62
165534
1927
cùng lúc, tôi nhận ra
mình muốn hiến dâng
02:59
the restnghỉ ngơi of my life to makingchế tạo this continentlục địa great.
63
167461
4781
cả đời để làm cho châu lục
này trở nên tuyệt vời hơn.
Nhưng tôi cũng nhận ra rằng
để làm nó tốt đẹp hơn,
03:04
But I alsocũng thế realizedthực hiện that makingchế tạo AfricaAfrica great
64
172242
1902
03:06
would requireyêu cầu addressingđịa chỉ this issuevấn đề of leadershipkhả năng lãnh đạo.
65
174144
3317
cần giải quyết vấn đề về lãnh đạo.
Các bạn thấy đấy,
ở các quốc gia mà tôi đã sống,
03:09
You see, all these countriesquốc gia I livedđã sống in,
66
177461
2171
03:11
the coupscuộc đảo chính d'd'étatTat
67
179632
1992
đảo chính
03:13
and the corruptiontham nhũng I'd seenđã xem in GhanaGhana and GambiaGambia
68
181624
3059
tham nhũng tôi đã thấy ở Ghana và Gambia
03:16
and in ZimbabweZimbabwe,
69
184683
2722
và ở Zimbabwe,
03:19
contrastedtương phản with the wonderfulTuyệt vời examplesví dụ I had seenđã xem
70
187405
4453
đối lập với những ví dụ đẹp đẽ
mà tôi đã nhìn thấy
03:23
in BotswanaBotswana and in SouthNam
AfricaAfrica of good leadershipkhả năng lãnh đạo.
71
191858
4554
vì sự lãnh đạo giỏi
ở Botswana và ở Nam Phi.
03:28
It madethực hiện me realizenhận ra that AfricaAfrica would risetăng lên or fallngã
72
196412
4083
Điều đó làm tôi nhận ra châu Phi
sẽ đi lên hay đi xuống
03:32
because of the qualityphẩm chất of our leaderslãnh đạo.
73
200495
3679
là do chất lượng
của những người lãnh đạo.
03:36
Now, one mightcó thể think, of coursekhóa học,
74
204174
2249
Bây giờ, ta có thể nghĩ rằng, tất nhiên,
03:38
leadershipkhả năng lãnh đạo mattersvấn đề everywheremọi nơi.
75
206423
2768
lãnh đạo là quan trọng ở khắp mọi nơi.
03:41
But if there's one thing you take
away from my talk todayhôm nay, it is this:
76
209191
4230
Nhưng nếu có một điều mà bạn rút ra
từ bài nói của tôi hôm nay, đó là:
03:45
In AfricaAfrica, more than anywhereở đâu elsekhác in the worldthế giới,
77
213421
3129
Ở châu Phi,
hơn hết các nơi khác trên thế giới,
03:48
the differenceSự khác biệt that just one good leaderlãnh đạo can make
78
216550
3326
sự khác biệt mà một nhà
lãnh đạo giỏi có thể tạo ra
03:51
is much greaterlớn hơn than anywhereở đâu
elsekhác, and here'sđây là why.
79
219876
3559
sẽ vĩ đại hơn bất cứ nơi nào khác,
và đây là lý do tại sao.
03:55
It's because in AfricaAfrica, we have weakYếu institutionstổ chức,
80
223435
2790
Đó là vì ở châu Phi,
chúng tôi có các tổ chức yếu kém,
03:58
like the judiciaryTư pháp, the constitutionhiến pháp,
81
226225
2678
như bộ máy tư pháp, hiến pháp,
04:00
civildân sự societyxã hội and so forthra.
82
228903
3191
xã hội dân sự và vv.
04:04
So here'sđây là a generalchung rulequi định of thumbngón tay cái that I believe in:
83
232094
3850
Bởi vậy, tôi tin tưởng vào
một quy luật chung:
04:07
When societiesxã hội have strongmạnh institutionstổ chức,
84
235944
2767
Khi xã hội có các cơ quan tổ chức mạnh,
04:10
the differenceSự khác biệt that one good
leaderlãnh đạo can make is limitedgiới hạn,
85
238711
3262
thì sự khác biệt mà một lãnh đạo giỏi
có thể làm sẽ bị giới hạn
04:13
but when you have weakYếu institutionstổ chức,
86
241973
2207
nhưng khi tổ chức yếu kém,
04:16
then just one good leaderlãnh đạo
87
244180
1730
thì chỉ một nhà lãnh đạo tốt
04:17
can make or breakphá vỡ that countryQuốc gia.
88
245910
2148
có thể tạo lập hoặc thay đổi đất nước đó.
04:20
Let me make it a bitbit more concretebê tông.
89
248058
3308
Hãy để tôi giải thích cụ thể hơn.
04:23
You becometrở nên the presidentchủ tịch of the UnitedVương StatesTiểu bang.
90
251366
3049
Bạn trở thành tổng thống Hoa Kỳ.
04:26
You think, "WowWow, I've arrivedđã đến.
91
254415
2272
Bạn nghĩ: "Wow, thành công rồi.
Tôi là người quyền lực nhất thế giới."
04:28
I'm the mostphần lớn powerfulquyền lực man in the worldthế giới."
92
256687
3063
04:31
So you decidequyết định, perhapscó lẽ let me passvượt qua a lawpháp luật.
93
259750
3686
Vì vậy, bạn quyết định
thông qua một đạo luật.
Đột nhiên,
Quốc hội vỗ vào vai bạn
04:35
All of a suddenđột nhiên, CongressQuốc hội Hoa Kỳ tapsvòi nước you on the shouldervai
94
263436
1542
04:36
and saysnói, "No, no, no, no, no, you can't do that."
95
264978
3133
và nói: "Không, không,
ngài không thể làm thế."
04:40
You say, "Let me try this way."
96
268111
2709
Bạn đáp: " Hãy để tôi
thử cách này xem sao."
04:42
The SenateThượng viện comesđến and saysnói, "Uh-uhKhông,
97
270820
1453
Thượng Nghị Viện góp lời:
04:44
we don't think you can do that."
98
272273
2828
"Chúng tôi không nghĩ
ngài có thể làm thế."
04:47
You say, perhapscó lẽ, "Let me printin some moneytiền bạc.
99
275101
2643
"Hãy để tôi in thêm một số tiền.
04:49
I think the economynên kinh tê needsnhu cầu a stimuluskích thích."
100
277744
2655
Tôi nghĩ nền kinh tế
cần đòn bẩy.", bạn nói.
Thống đốc ngân hàng trung ương
nghĩ bạn bị điên.
04:52
The centralTrung tâm bankngân hàng governorthống đốc will think you're crazykhùng.
101
280399
1495
04:53
You mightcó thể get impeachedimpeached for that.
102
281894
3106
Bạn có thể bị buộc tội vì điều đó.
04:56
But if you becometrở nên the presidentchủ tịch of ZimbabweZimbabwe,
103
285000
2307
Nhưng nếu trở thành
tổng thống của Zimbabwe,
04:59
and you say, "You know, I really like this jobviệc làm.
104
287307
3133
và bạn nói: " Anh biết không, tôi
thực sự thích công việc này.
05:02
I think I'd like to stayở lại in it forevermãi mãi."
(LaughterTiếng cười)
105
290440
4785
Tôi nghĩ tôi muốn làm nó suốt đời."
(Cười)
05:07
Well, you just can.
106
295225
2845
Vâng, bạn có thể.
05:10
You decidequyết định you want to printin moneytiền bạc.
107
298070
2480
Bạn quyết định in thêm tiền.
Bạn nói với thống đốc
ngân hàng trung ương:
05:12
You call the centralTrung tâm bankngân hàng governorthống đốc and you say,
108
300550
1903
05:14
"Please doublegấp đôi the moneytiền bạc supplycung cấp."
109
302453
2332
"Hãy tăng gấp đôi tiền in ra"
05:16
He'llAnh ta sẽ say, "Okay, yes, sirNgài,
110
304785
1441
" Được, vâng, thưa ngài,
05:18
is there anything elsekhác I can do for you?"
111
306226
3544
có điều gì khác tôi
có thể làm cho ngài không?"
05:21
This is the powerquyền lực that AfricanChâu Phi leaderslãnh đạo have,
112
309770
3839
Đây là quyền lực
mà các nhà lãnh đạo châu Phi có,
05:25
and this is why they make the mostphần lớn differenceSự khác biệt
113
313609
3518
và đó là lý do tại sao họ tạo được
mọi sự thay đổi trên châu lục này.
05:29
on the continentlục địa.
114
317127
2454
Tin mừng là
05:31
The good newsTin tức is that
115
319581
2045
05:33
the qualityphẩm chất of leadershipkhả năng lãnh đạo in AfricaAfrica has been improvingnâng cao.
116
321626
2838
chất lượng lãnh đạo
ở châu Phi đã được cải thiện.
05:36
We'veChúng tôi đã had threesố ba generationscác thế hệ
of leaderslãnh đạo, in my mindlí trí.
117
324464
2742
Chúng tôi đã có 3 thế hệ lãnh đạo,
theo như tôi nghĩ.
05:39
GenerationThế hệ one are those who appearedxuất hiện
118
327206
2228
Thế hệ thứ nhất là những người
xuất hiện ở thập niên 50, 60.
05:41
in the '50s and '60s.
119
329434
1542
Như Kwame Nkrumah của Ghana
05:42
These are people like KwameKwame NkrumahNkrumah of GhanaGhana
120
330976
2438
05:45
and JuliusJulius NyerereNyerere of TanzaniaTanzania.
121
333414
2413
và Julius Nyerere ở Tanzania.
05:47
The legacydi sản they left is that they
broughtđưa independenceđộc lập to AfricaAfrica.
122
335827
2605
Di sản họ để lại là
sự độc lập cho châu Phi.
05:50
They freedgiải phóng us from colonialismchủ nghĩa thực dân,
123
338432
1305
Họ giải phóng chúng tôi
khỏi chủ nghĩa thực dân,
05:51
and let's give them credittín dụng for that.
124
339737
2384
và hãy trao cho họ
sự vẻ vang vì điều đó.
05:54
They were followedtheo sau by generationthế hệ two.
125
342121
3012
Họ được tiếp nối bởi thế hệ thứ 2.
05:57
These are people that broughtđưa nothing
126
345133
2050
Những người đã không mang lại gì
05:59
but havoctàn phá to AfricaAfrica.
127
347183
2137
ngoại trừ việc tàn phá châu Phi.
06:01
Think warfarechiến tranh, corruptiontham nhũng, humanNhân loại rightsquyền abuseslạm dụng.
128
349320
3430
Họ chỉ nghĩ đến chiến tranh, tham nhũng,
lạm dụng quyền con người.
06:04
This is the stereotypekhuôn mẫu of
the typicalđiển hình AfricanChâu Phi leaderlãnh đạo
129
352750
2033
Khuôn mẫu điển hình
của một nhà lãnh đạo châu Phi
06:06
that we typicallythường think of:
130
354783
1395
mà ta thường nghĩ đến:
06:08
MobutuMobutu SeseSese SekoSeko from ZaireZaire,
131
356178
2006
Mobutu Sese Seko ở Zaire,
06:10
SaniSani AbachaAbacha from NigeriaNigeria.
132
358184
2381
Sani Abacha ở Nigeria.
06:12
The good newsTin tức is that mostphần lớn of
these leaderslãnh đạo have moveddi chuyển on,
133
360565
3176
Tin tốt là hầu hết những nhà
lãnh đạo này đều đã không còn,
06:15
and they were replacedthay thế by generationthế hệ threesố ba.
134
363741
2104
họ bị thay thế bởi thế hệ thứ ba.
06:17
These are people like the latemuộn NelsonNelson MandelaMandela
135
365845
2316
Những người như Nelson Madela
hay hầu hết các nhà lãnh đạo
ở châu Phi ngày nay
06:20
and mostphần lớn of the leaderslãnh đạo that we see in AfricaAfrica todayhôm nay,
136
368161
2014
06:22
like PaulPaul KagameKagame and so forthra.
137
370175
2677
như Paul Kagame...
06:24
Now these leaderslãnh đạo are by no meanscó nghĩa perfecthoàn hảo,
138
372852
3108
Các nhà lãnh đạo này
chưa phải là hoàn hảo
06:27
but the one thing they have donelàm xong is that they have
139
375960
1645
nhưng họ đã làm tốt một điều,
đó là
06:29
cleanedlàm sạch up much of the messlộn xộn of generationthế hệ two.
140
377605
2998
dọn dep phần lớn trình trạng
hỗn độn từ thế hệ thứ hai.
06:32
They'veHọ đã stoppeddừng lại the fightingtrận đánh,
141
380603
1458
Họ dừng các cuộc chiến,
06:34
and I call them the stabilizerổn định generationthế hệ.
142
382061
3099
và tôi gọi họ là thế hệ ổn định.
Họ có nhiều trách nhiệm hơn
với dân mình,
06:37
They're much more accountablecó trách nhiệm to theirhọ people,
143
385160
1950
06:39
they'vehọ đã improvedcải tiến macroeconomickinh tế vĩ mô policieschính sách,
144
387110
3195
họ cải thiện chính sách kinh tế vĩ mô,
06:42
and we are seeingthấy for the first time
145
390305
1935
và chúng ta lần đầu tiên thấy
06:44
Africa'sChâu Phi growingphát triển, and in
factthực tế it's the secondthứ hai fastestnhanh nhất
146
392240
2340
châu Phi phát triển, và là khu vực
phát triển kinh tế
nhanh thứ hai thế giới.
06:46
growingphát triển economicthuộc kinh tế regionkhu vực in the worldthế giới.
147
394580
1845
06:48
So these leaderslãnh đạo are by no meanscó nghĩa perfecthoàn hảo,
148
396425
2166
Chưa phải là hoàn hảo nhưng họ
đã làm được những điều lớn lao,
06:50
but they are by and largelớn
149
398591
1332
những nhà lãnh đạo tuyệt vời nhất
trong 50 năm qua.
06:51
the besttốt leaderslãnh đạo we'vechúng tôi đã seenđã xem in the last 50 yearsnăm.
150
399923
4826
06:56
So where to from here?
151
404749
2879
Vậy, sau này thì sao?
06:59
I believe that the nextkế tiếp generationthế hệ
152
407628
2216
Tôi tin rằng thế hệ tiếp theo
07:01
to come after this, generationthế hệ fourbốn,
153
409844
2632
tiếp nối thế hệ này, thế hệ thứ tư,
07:04
has a uniqueđộc nhất opportunitycơ hội
154
412476
2533
sẽ có một cơ hội khác
07:06
to transformbiến đổi the continentlục địa.
155
415009
2555
để thay đổi châu lục.
07:09
SpecificallyĐặc biệt, they can do two things
156
417564
1844
Đặc biệt, họ có thể làm hai thứ
07:11
that previousTrước generationscác thế hệ have not donelàm xong.
157
419408
2126
mà các thế hệ đi trước đã không làm.
07:13
The first thing they need to do
158
421534
2182
Điều đầu tiên họ cần làm
07:15
is they need to createtạo nên prosperitythịnh vượng for the continentlục địa.
159
423716
2428
là tạo lập sự thịnh vượng cho châu lục.
07:18
Why is prosperitythịnh vượng so importantquan trọng?
160
426144
1887
Tại sao sự thịnh vượng lại quan trọng?
07:19
Because nonekhông ai of the previousTrước generationscác thế hệ
161
428031
1683
Bởi không ai ở các thế hệ trước
07:21
have been ablecó thể to tacklegiải quyết this issuevấn đề of povertynghèo nàn.
162
429714
2680
có khả năng giải quyết
vấn đề về đói nghèo.
07:24
AfricaAfrica todayhôm nay
163
432394
1316
Châu Phi ngày nay
07:25
has the fastestnhanh nhất growingphát triển populationdân số in the worldthế giới,
164
433710
2830
phát triển dân số
nhanh nhất trên thế giới,
07:28
but alsocũng thế is the poorestnghèo nhất.
165
436540
2701
nhưng cũng là
những người nghèo khổ nhất.
07:31
By 2030, AfricaAfrica will have a
largerlớn hơn workforcelực lượng lao động than ChinaTrung Quốc,
166
439241
3677
Đến năm 2030, châu Phi sẽ có
nguồn nhân lực lớn hơn cả Trung Quốc,
07:34
and by 2050, it will have the
largestlớn nhất workforcelực lượng lao động in the worldthế giới.
167
442918
3802
và đến năm 2050, nguồn nhân lực
lớn nhất thế giới.
07:38
One billiontỷ people will need jobscông việc in AfricaAfrica,
168
446720
2532
Một tỷ người sẽ cần việc làm ở châu Phi,
07:41
so if we don't growlớn lên our economiesnền kinh tế fastNhanh enoughđủ,
169
449252
2374
bởi vậy nếu không phát triển
kinh tế đủ nhanh,
07:43
we're sittingngồi on a tickingđánh vào time bombbom,
170
451626
2447
chúng ta sẽ ngồi trên
một quả bom hẹn giờ,
07:46
not just for AfricaAfrica but for the entiretoàn bộ worldthế giới.
171
454073
3532
không chỉ cho châu Phi
mà cho toàn thế giới.
07:49
Let me showchỉ you an examplethí dụ
172
457605
2138
Tôi sẽ cho các bạn một ví dụ
07:51
of one personngười who is livingsống up to this legacydi sản
173
459743
1706
về một người đang sống
dựa vào di sản
07:53
of creatingtạo prosperitythịnh vượng: LaetitiaLaetitia.
174
461449
2763
để tạo ra sự phồn vinh: Laetitia
07:56
Laetitia'sLaetitia của a youngtrẻ womanđàn bà from KenyaKenya
175
464212
2991
Laetitia là một phụ nữ trẻ ở Kenya
07:59
who at the agetuổi tác of 13 had to droprơi vãi out of schooltrường học
176
467203
1797
đã phải bỏ học khi 13 tuổi
08:00
because her familygia đình couldn'tkhông thể
affordđủ khả năng to paytrả feeslệ phí for her.
177
469000
2910
vì gia đình không đủ khả năng
chi trả học phí.
08:03
So she startedbắt đầu her ownsở hữu businesskinh doanh rearingnuôi dưỡng rabbitsthỏ,
178
471910
2201
Vì vậy, cô ấy bắt đầu tự kinh doanh thỏ,
08:06
which happenxảy ra to be a delicacymón ăn in this partphần of KenyaKenya
179
474111
1599
một món ngon địa phương tại Kenya,
quê hương cô.
08:07
that she's from.
180
475710
1598
Công việc kinh doanh rất tốt
trong vòng một năm,
08:09
This businesskinh doanh did so well that withinbên trong a yearnăm,
181
477308
1984
08:11
she was employingsử dụng 15 womenđàn bà
182
479292
2156
cô ấy đã thuê 15 phụ nữ
08:13
and was ablecó thể to generatetạo ra enoughđủ incomethu nhập
183
481448
1977
và có khả năng tạo ra đủ thu nhập
08:15
that she was ablecó thể to sendgửi herselfcô ấy to schooltrường học,
184
483425
1721
để tiếp tục đến trường,
08:17
and throughxuyên qua these womenđàn bà
185
485146
1009
và qua những phụ nữ này
giúp 65 trẻ em khác đến trường.
08:18
fundquỹ anotherkhác 65 childrenbọn trẻ to go to schooltrường học.
186
486155
2707
Lợi nhuận mà cô ấy tạo ra,
được sử dụng để xây trường học,
08:20
The profitslợi nhuận that she generatedtạo ra,
187
488862
1702
08:22
she used that to buildxây dựng a schooltrường học,
188
490564
1585
và hiện tại, cô đang dạy cho
08:24
and todayhôm nay she educatesgiáo dục
189
492149
1548
08:25
400 childrenbọn trẻ in her communitycộng đồng.
190
493697
2541
400 trẻ em trong cộng đồng của mình.
08:28
And she's just turnedquay 18.
191
496238
1890
Và cô ấy mới chỉ bước sang tuổi 18.
08:30
(ApplauseVỗ tay)
192
498128
4315
(Vỗ tay)
Một ví dụ khác là Erick Rajaonary.
08:36
AnotherKhác examplethí dụ is ErickErick RajaonaryRajaonary.
193
504857
3856
08:40
ErickErick comesđến from the islandĐảo of MadagascarMadagascar.
194
508713
3084
Erick đến từ một hòn đảo thuộc Madagascar.
08:43
Now, ErickErick realizedthực hiện that agriculturenông nghiệp
195
511797
2799
Erick đã nhận ra rằng nông nghiệp
08:46
would be the keyChìa khóa to creatingtạo jobscông việc
196
514596
1664
là chìa khoá để tạo việc làm
08:48
in the ruralnông thôn areaskhu vực of MadagascarMadagascar,
197
516260
2059
trong các khu vực nông thôn ở Madagascar,
08:50
but he alsocũng thế realizedthực hiện that fertilizerphân bón was a very
198
518319
1946
anh cũng nhận ra
phân bón quá đắt đỏ
08:52
expensiveđắt inputđầu vào for mostphần lớn farmersnông dân in MadagascarMadagascar.
199
520265
3331
với hầu hết nông dân ở đây.
08:55
MadagascarMadagascar has these very specialđặc biệt batsdơi
200
523596
3027
Madagascar có những con dơi rất đặc biệt
08:58
that producesản xuất these droppingsphân
201
526623
1584
có thể cung cấp phân
09:00
that are very highcao in nutrientschất dinh dưỡng.
202
528207
2407
có hàm lượng dinh dưỡng rất cao.
09:02
In 2006, ErickErick quitthoái lui his jobviệc làm
as a charteredđiều lệ accountantviên kế toán
203
530614
3375
Vào năm 2006, Erick bỏ việc kế toán
09:05
and startedbắt đầu a companyCông ty to manufacturesản xuất
204
533989
1969
và mở một công ty
sản xuất phân bón từ phân dơi.
09:07
fertilizerphân bón from the batgậy droppingsphân.
205
535958
3186
Hiện nay, Erick đã xây dựng doanh nghiệp
09:11
TodayHôm nay, ErickErick has builtđược xây dựng a businesskinh doanh
206
539144
2298
09:13
that generatestạo ra severalmột số milliontriệu dollarsUSD of revenuethu nhập,
207
541442
2841
tạo ra hàng triệu đô la doanh thu,
09:16
and he employssử dụng 70 people fullđầy time
208
544283
2833
và anh ấy đã thuê
70 người làm việc toàn thời gian
09:19
and anotherkhác 800 people duringsuốt trong the seasonMùa
209
547116
1878
và 800 người khác vào mùa
dơi thả phân nhiều nhất.
09:20
when the batsdơi droprơi vãi theirhọ droppingsphân the mostphần lớn.
210
548994
2982
Điều mà tôi thích từ câu chuyện này là
09:23
Now, what I like about this storycâu chuyện
211
551976
2563
09:26
is that it showstrình diễn that opportunitiescơ hội
to createtạo nên prosperitythịnh vượng
212
554539
3882
nó chỉ ra rằng
cơ hội tạo ra sự phồn vinh
09:30
can be foundtìm almosthầu hết anywhereở đâu.
213
558421
2295
có thể được tìm thấy
ở khắp mọi nơi.
09:32
ErickErick is knownnổi tiếng as the BatmanBatman.
214
560716
2054
Erick được biết đến như là Người Dơi
09:34
(LaughterTiếng cười)
215
562770
1015
(Cười)
09:35
And who would have thought that you would have
216
563785
1967
Và ai có thể nghĩ rằng
09:37
been ablecó thể to buildxây dựng a multimillion-dollarmultimillion đồng đô la businesskinh doanh
217
565752
2662
có thể tạo lập một doanh
nghiệp hàng triệu đô la
09:40
employingsử dụng so manynhiều people just from batgậy poopoo?
218
568414
4352
thuê rất nhiều người
lại chỉ bắt đầu bằng phân dơi?
Điều thứ hai mà thế hệ này cần làm
09:47
The secondthứ hai thing that this generationthế hệ needsnhu cầu to do
219
575444
3951
09:51
is to createtạo nên our institutionstổ chức.
220
579395
2441
là tạo nên các cơ quan tổ chức.
09:53
They need to buildxây dựng these institutionstổ chức suchnhư là that we
221
581836
1815
Họ cần xây dựng
những tổ chức mà chúng ta
09:55
are never heldđược tổ chức to ransomđòi tiền chuộc again
222
583651
3225
không cần phải đút lót nữa,
09:58
by a fewvài individualscá nhân like RobertRobert MugabeMugabe.
223
586876
4454
bởi một vài cá nhân như Robert Mugabe.
10:03
Now, all of this soundsâm thanh great,
224
591330
3142
Hiện tại, mọi thứ có vẻ tốt đẹp,
10:06
but where are we going to
get this generationthế hệ fourbốn from?
225
594472
4028
nhưng thế hệ thứ tư này
sẽ đến từ đâu?
10:10
Do we just sitngồi and hopemong that they emergehiện ra
226
598500
2441
Liệu ta chỉ ngồi
và hi vọng rằng họ sẽ xuất hiện
10:12
by chancecơ hội, or that God givesđưa ra them to us?
227
600941
3764
bởi may mắn
hay vì Chúa đưa họ đến?
10:16
No, I don't think so.
228
604705
1753
Tôi không nghĩ thế.
10:18
It's too importantquan trọng an issuevấn đề
for us to leaverời khỏi it to chancecơ hội.
229
606458
3152
Đó là một vấn đề quan trọng, để chúng ta
cho nó một cơ hội.
10:21
I believe that we need to createtạo nên AfricanChâu Phi institutionstổ chức,
230
609610
3307
Tôi tin tưởng rằng chúng ta cần tạo lập
các cơ quan tổ chức châu Phi,
10:24
home-grownnhà phát triển, that will identifynhận định and developphát triển, xây dựng
231
612917
2711
sản xuất trong nước ,
phát hiện và phát triển
10:27
these leaderslãnh đạo in a systematiccó hệ thống, practicalthiết thực way.
232
615628
3751
những nhà lãnh đạo này
một cách thiết thực và có hệ thống.
10:31
We'veChúng tôi đã been doing this for the last 10 yearsnăm
233
619379
1651
Chúng tôi đang làm điều này
suốt 10 năm qua
10:32
throughxuyên qua the AfricanChâu Phi LeadershipLãnh đạo AcademyHọc viện.
234
621030
2551
với Học viện Lãnh đạo Châu Phi.
10:35
LaetitiaLaetitia is one of our youngtrẻ leaderslãnh đạo.
235
623581
2681
Laetitia là một trong những
lãnh đạo trẻ của chúng tôi.
10:38
TodayHôm nay, we have 700 of them
that are beingđang groomedchuẩn bị
236
626262
2408
Ngày nay, chúng tôi có 700 người như thế
10:40
for the AfricanChâu Phi continentlục địa,
237
628670
2050
đang được chuẩn bị
cho lục địa Phi châu,
10:42
and over the nextkế tiếp 50 yearsnăm,
238
630720
1075
và hơn 50 năm tới đây,
10:43
we expectchờ đợi to createtạo nên 6,000 of them.
239
631795
2994
chúng tôi hi vọng có thể
đào tạo 6000 người nữa.
10:46
But one thing has been troublinglàm phiền me.
240
634789
2619
Nhưng có một điều làm tôi lo lắng.
Chúng tôi nhận được khoảng
4000 đơn đăng kí một năm
10:49
We would get about 4,000 applicationscác ứng dụng a yearnăm
241
637408
2092
10:51
for 100 youngtrẻ leaderslãnh đạo that we could take
242
639500
2069
cho 100 suất
được nhận bởi học viện,
10:53
into this academyhọc viện,
243
641569
1314
vì thế, tôi nhìn thấy
khao khát mãnh liệt
10:54
and so I saw the tremendousto lớn hungerđói that existedtồn tại
244
642883
2061
10:56
for this leadershipkhả năng lãnh đạo trainingđào tạo that we're offeringchào bán.
245
644944
2891
được đào tạo
trở thành các lãnh đạo.
10:59
But we couldn'tkhông thể satisfythỏa mãn it.
246
647835
3116
Nhưng chúng tôi
không thể đáp ứng được nhu cầu.
11:02
So todayhôm nay, I'm announcingthông báo for the first time in publiccông cộng
247
650951
4022
Vì vậy, hôm nay, tôi công bố
lần đầu tiên trước công chúng
11:06
an extensionsự mở rộng to this visiontầm nhìn for
the AfricanChâu Phi LeadershipLãnh đạo AcademyHọc viện.
248
654973
4638
một sự mở rộng tầm nhìn cho
Học viện Lãnh đạo Châu Phi
11:11
We're buildingTòa nhà 25 brandnhãn hiệu newMới universitiestrường đại học in AfricaAfrica
249
659611
5107
Chúng tôi đang xây dựng thương hiệu
25 trường đại học mới ở châu Phi
11:16
that are going to cultivatetrồng this nextkế tiếp generationthế hệ
250
664718
1549
nơi sẽ nuôi dưỡng thế hệ
các nhà lãnh đạo châu Phi tiếp theo.
11:18
of AfricanChâu Phi leaderslãnh đạo.
251
666267
1846
Mỗi trường sẽ có 10.000 nhà lãnh đạo,
11:20
EachMỗi campuskhuôn viên will have 10,000 leaderslãnh đạo at a time
252
668113
3862
11:23
so we'lltốt be educatinggiáo dục and developingphát triển
253
671975
2226
chúng tôi sẽ cùng học tập và phát triển
11:26
250,000 leaderslãnh đạo at any givenđược time.
254
674201
2814
250.000 nhà lãnh đạo vào bất kì lúc nào.
11:28
(ApplauseVỗ tay)
255
677015
3723
(Vỗ tay)
Hơn 50 năm tới, tổ chức này
11:36
Over the nextkế tiếp 50 yearsnăm, this institutiontổ chức giáo dục
256
684137
2251
11:38
will createtạo nên threesố ba milliontriệu transformativebiến đổi leaderslãnh đạo
257
686388
1958
sẽ tạo ra
3 triệu nhà lãnh đạo
11:40
for the continentlục địa.
258
688346
2033
tạo nên sự thay đổi cho châu lục này.
11:42
My hopemong is that halfmột nửa of them
259
690379
2241
Tôi hi vọng một nửa trong số họ
sẽ trở thành
11:44
will becometrở nên the entrepreneursdoanh nhân that we need,
260
692620
1552
doanh nghiệp mà ta cần,
11:46
who will createtạo nên these jobscông việc that we need,
261
694172
1823
những người sẽ tạo nên
công ăn việc làm,
11:47
and the other halfmột nửa
262
695995
1507
và một nửa còn lại
sẽ tham gia vào chính phủ,
11:49
will go into governmentchính quyền
263
697502
1687
các tổ chức phi lợi nhuận,
11:51
and the nonprofitphi lợi nhuận sectorngành,
264
699189
1199
11:52
and they will buildxây dựng the institutionstổ chức that we need.
265
700388
3622
xây nên các cơ quan cần thiết,
11:55
But they won'tsẽ không just learnhọc hỏi academicshọc giả.
266
704010
3390
Nhưng họ sẽ không chỉ học toàn lý thuyết,
11:59
They will alsocũng thế learnhọc hỏi how to becometrở nên leaderslãnh đạo,
267
707400
2790
mà còn được học làm thế nào để
trở thành lãnh đạo,
12:02
and they will developphát triển, xây dựng theirhọ skillskỹ năng as entrepreneursdoanh nhân.
268
710190
1884
và phát triển các kĩ năng
như một doanh nhân.
12:04
So think of this as Africa'sChâu Phi IvyIvy LeagueGiải đấu,
269
712074
3864
Hãy nghĩ về điều này như
Ivy League của châu Phi
12:07
but insteadthay thế of gettingnhận được admittedthừa nhận
because of your SATTHỨ BẢY scoresđiểm số
270
715938
3282
nhưng thay vì được thừa nhận
bởi điểm SAT
12:11
or because of how much moneytiền bạc you have
271
719220
1881
hay vì bao nhiêu tiền bạn có
12:13
or which familygia đình you come from,
272
721101
1202
hay gia đình bạn đến từ đâu,
12:14
the mainchủ yếu criteriatiêu chuẩn for gettingnhận được into this universitytrường đại học
273
722303
2922
tiêu chí chính
để học ở trường đại học này
12:17
will be what is the potentialtiềm năng that you have
274
725225
1974
sẽ là khả năng của bạn
12:19
for transformingchuyển đổi AfricaAfrica?
275
727199
3262
trong việc làm thay đổi châu Phi.
12:22
But what we're doing is
just one groupnhóm of institutionstổ chức.
276
730461
3509
Nhưng những gì chúng tôi đang làm
chỉ là một nhóm các tổ chức.
12:25
We cannotkhông thể transformbiến đổi AfricaAfrica by ourselveschúng ta.
277
733970
4090
Chúng tôi không thể
tự mình làm thay đổi châu Phi.
12:30
My hopemong
278
738060
1702
Hi vọng của tôi
12:31
is that manynhiều, manynhiều other home-grownnhà phát triển
279
739762
2138
là thật nhiều, nhiều
12:33
AfricanChâu Phi institutionstổ chức will blossomBlossom,
280
741900
3418
các tổ chức trong nước khác sẽ nở rộ,
12:37
and these institutionstổ chức will all come togethercùng với nhau
281
745318
1702
và họ sẽ đến với nhau
12:38
with a commonchung visiontầm nhìn of developingphát triển
282
747020
2460
chia sẻ cái nhìn chung về sự phát triển
12:41
this nextkế tiếp generationthế hệ of AfricanChâu Phi leaderslãnh đạo,
283
749480
1883
thế hệ lãnh đạo châu Phi
tiếp theo, thế hệ thứ tư,
12:43
generationthế hệ fourbốn,
284
751363
1933
và gửi đi thông điệp chung này:
12:45
and they will teachdạy them this commonchung messagethông điệp:
285
753296
2464
12:47
createtạo nên jobscông việc, buildxây dựng our institutionstổ chức.
286
755760
4780
tạo việc làm,
xây dựng các cơ quan tổ chức.
12:52
NelsonNelson MandelaMandela onceMột lần said,
287
760540
2250
Nelson Mandela đã từng nói:
12:54
"EveryMỗi now and then,
288
762790
1802
" Từ giờ về sau,
12:56
a generationthế hệ is calledgọi là upontrên to be great.
289
764592
3236
một thế hệ được gọi là trên cả tuyệt vời.
12:59
You can be that great generationthế hệ."
290
767828
3208
Các bạn có thể là thế hệ tuyệt vời đó."
13:02
I believe that if we carefullycẩn thận identifynhận định and cultivatetrồng
291
771036
3552
Tôi tin tưởng rằng nếu
chọn lọc và dạy dỗ cẩn thận
13:06
the nextkế tiếp generationthế hệ of AfricanChâu Phi leaderslãnh đạo,
292
774588
2973
các thế hệ lãnh đạo tiếp theo,
13:09
then this generationthế hệ fourbốn that is comingđang đến up
293
777561
2775
thế hệ thứ tư sắp đến
13:12
will be the greatestvĩ đại nhất generationthế hệ that AfricaAfrica
294
780336
3432
sẽ là thế hệ tuyệt vời nhất
13:15
and indeedthật the entiretoàn bộ worldthế giới has ever seenđã xem.
295
783768
4412
mà châu Phi và cả thế giới
từng chứng kiến.
13:20
Thank you.
296
788180
2032
Xin cảm ơn!
13:22
(ApplauseVỗ tay)
297
790212
3585
(Vỗ tay)
Translated by Hung Ha
Reviewed by Duy Le

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Fred Swaniker - Educational entrepreneur
Ghanaian Fred Swaniker founded a school and a leadership network to educate and support the next generation of Africa’s leaders.

Why you should listen
2009 TED Fellow Fred Swaniker believes that what's been holding Africa back has been the lack of good leadership. He founded the African Leadership Academy in Johannesburg to attract the best and brightest students from across the continent and give them a foundation in ethical, entrepreneurial leadership. Next, he formed the African Leadership Network to catalyze prosperity by strengthening the relationships between graduates as they step into positions of leadership and vision.
More profile about the speaker
Fred Swaniker | Speaker | TED.com