ABOUT THE SPEAKER
Juan Enriquez - Futurist
Juan Enriquez thinks and writes about the profound changes that genomics and other life sciences will bring in business, technology, politics and society.

Why you should listen

A broad thinker who studies the intersections of these fields, Enriquez has a talent for bridging disciplines to build a coherent look ahead. He is the managing director of Excel Venture Management, a life sciences VC firm. He recently published (with Steve Gullans) Evolving Ourselves: How Unnatural Selection and Nonrandom Mutation Are Shaping Life on Earth. The book describes a world where humans increasingly shape their environment, themselves and other species.

Enriquez is a member of the board of Synthetic Genomics, which recently introduced the smallest synthetic living cell. Called “JCVI-syn 3.0,” it has 473 genes (about half the previous smallest cell). The organism would die if one of the genes is removed. In other words, this is the minimum genetic instruction set for a living organism.

More profile about the speaker
Juan Enriquez | Speaker | TED.com
TED Talks Live

Juan Enriquez: We can reprogram life. How to do it wisely

Juan Enriquez: Chúng ta có thể tổ chức lại sự sống. Làm thế nào để thực hiện điều đó theo cách khôn ngoan.

Filmed:
2,107,612 views

Bốn tỷ năm, mọi sinh vật đã sống và chết trên trái Đất đều phụ thuộc vào hai nguyên lý: chọn lọc tự nhiên và đột biến tình cờ. Rồi con người xuất hiện và làm thay đổi mọi thứ - cây lai tạo, động vật nuôi, làm thay đổi môi trường và thậm chí làm tiến hóa chính chúng ta. Juan Enriquez cung cấp năm tiêu chí cho một tương lai ở đó khả năng lập trình lại cuộc sống sẽ nhanh chóng tăng tốc."Đây là chuyến phiêu lưu căng thẳng nhất mà nhân loại đang đi," Enriquez nói. "Đây là siêu lực lớn nhất mà con người từng có."
- Futurist
Juan Enriquez thinks and writes about the profound changes that genomics and other life sciences will bring in business, technology, politics and society. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
So, there's an actordiễn viên
calledgọi là DustinDustin HoffmanHoffman.
0
809
2333
Có một diễn viên tên là Dustin Hoffman.
00:16
And yearsnăm agotrước, he madethực hiện this moviebộ phim
which some of you mayTháng Năm have heardnghe of,
1
4285
3334
Cách đây khá lâu, anh ta đóng bộ phim mà
các bạn có lẽ đã nghe nói tới,
00:19
calledgọi là "The GraduateSinh viên tốt nghiệp."
2
7643
1190
đó là phim "Tốt nghiệp."
00:21
And there's two keyChìa khóa scenescảnh in that moviebộ phim.
3
9261
2613
Có 2 cảnh chính trong phim.
00:24
The first one is the seductiondụ dỗ scenebối cảnh.
4
12559
2094
Cảnh thứ nhất là cảnh "nóng" quyến rũ
00:26
I'm not going to talk about that tonighttối nay.
5
14677
1993
Tôi không nói đến chuyện đó tối nay.
00:28
(LaughterTiếng cười)
6
16694
1467
(Cười)
00:30
The secondthứ hai scenebối cảnh is where he's takenLấy out
by the old guy to the poolbơi,
7
18185
4590
Cảnh thứ hai là cảnh anh ta bị một người
lớn tuổi lôi ra hồ bơi,
00:34
and as a youngtrẻ collegetrường đại học graduatetốt nghiệp,
the old guy basicallyvề cơ bản saysnói one wordtừ,
8
22799
5019
và bởi vì đó là một cậu sinh viên mới tốt nghiệp,
nên khi người lớn tuổi đó nói 1 từ,
00:39
just one wordtừ.
9
27842
1189
chỉ một từ.
00:41
And of coursekhóa học, all of you know
what that wordtừ is.
10
29835
2292
Và đương nhiên, các bạn đều biết
đó là từ gì.
00:44
It's "plasticschất dẻo."
11
32151
1190
Đó là từ "chất dẻo"
00:45
(LaughterTiếng cười)
12
33365
1166
(Cười)
00:47
And the only problemvấn đề with that is,
it was completelyhoàn toàn the wrongsai rồi advicekhuyên bảo.
13
35190
3932
Và một vấn đề duy nhất là,
đó không hoàn toàn là lời khuyên tồi.
00:51
(LaughterTiếng cười)
14
39146
1487
(Cười)
00:53
Let me tell you why it was so wrongsai rồi.
15
41229
2148
Cho phép tôi nói với bạn
tại sao nó không tồi.
00:55
The wordtừ should have been "siliconsilicon."
16
43401
1793
Từ đó nên là từ "silicon."
00:58
And the reasonlý do it should have been siliconsilicon
17
46163
2024
Và lý do nó nên là từ silicon
01:00
is because the basiccăn bản patentsbằng sáng chế
for semiconductorschất bán dẫn had alreadyđã been madethực hiện,
18
48211
5181
là vì đó là nơi sinh ra các sáng chế tiên
phong về chất bán dẫn ,
01:05
had alreadyđã been filedNộp,
19
53416
1377
được đăng ký
01:06
and they were alreadyđã buildingTòa nhà them.
20
54817
1765
và được thực hiện.
01:08
So SiliconSilicon ValleyThung lũng was just
beingđang builtđược xây dựng in 1967,
21
56606
3087
Vậy Thung lũng Silicon được xây
dựng đúng vào năm 1967,
01:11
when this moviebộ phim was releasedphát hành.
22
59717
1808
năm bộ phim này được phát hành.
01:13
And the yearnăm after the moviebộ phim was releasedphát hành,
23
61549
2088
Và 1 năm sau khi cuốn phim được phát hành,
01:15
IntelIntel was foundedthành lập.
24
63661
1165
hãng Intel được sáng lập.
01:17
So had the graduatetốt nghiệp heardnghe
the right one wordtừ,
25
65327
2826
Vậy chàng tốt nghiệp đã nghe đúng 1 từ,
01:20
maybe he would have endedđã kết thúc up
onstagetrên sân khấu -- oh, I don't know --
26
68177
3532
có lẽ anh ta đã xuất hiện trên
cảnh diễn -- ôi, tôi không biết --
01:23
maybe with these two.
27
71733
1158
có lẽ với hai cảnh này.
01:24
(LaughterTiếng cười)
28
72915
2879
(Cười)
01:31
So as you're thinkingSuy nghĩ of that,
29
79955
1711
Vì các bạn đang nghĩ đến cảnh có,
01:34
let's see what bitbit of advicekhuyên bảo
we mightcó thể want to give
30
82626
3438
nên chúng ta hãy xem chúng ta
muốn khuyên điều gì
01:38
so that your nextkế tiếp graduatetốt nghiệp doesn't becometrở nên
a TupperwareTupperware salesmannhân viên bán hàng.
31
86088
3590
để sinh viên sắp tốt nghiệp không trở
thành người chào hàng nhựa Tupperware.
01:41
(LaughterTiếng cười)
32
89702
1880
(Cười)
01:43
So in 2015, what wordtừ of advicekhuyên bảo
would you give people,
33
91606
3745
Vậy trong năm 2015, người ta
dùng từ gì để khuyên
01:47
when you tooklấy a collegetrường đại học
graduatetốt nghiệp out by the poolbơi
34
95375
2641
khi bạn nhận bằng đại học với
tâm lý xả hơi bên hồ bơi
01:50
and you said one wordtừ, just one wordtừ?
35
98040
1890
bằng một từ, chỉ một từ thôi nhé?
01:52
I think the answercâu trả lời would be "lifecodelifecode."
36
100698
2000
Tôi nghĩ câu trả lời sẽ là "lifecode"
01:55
So what is "lifecodelifecode?"
37
103312
1159
Vậy "lifecode" là gì?
01:56
LifecodeLifecode is the variousnhiều wayscách
we have of programminglập trình life.
38
104495
2737
Lifecode là nhiều cách thức khác nhau
để tổ chức cuộc sống.
01:59
So insteadthay thế of programminglập trình computersmáy vi tính,
39
107256
1835
Vậy thay vì lập trình máy tính,
02:01
we're usingsử dụng things to programchương trình virusesvi rút
40
109115
2673
thì chúng ta dùng nhiều thứ để lập trình
các virus
02:03
or retrovirusesretroviruses or proteinsprotein
41
111812
2024
hay retrovirus hay protein
02:05
or DNADNA or RNARNA
42
113860
1808
hay ADN hay ARN
02:08
or plantscây or animalsđộng vật,
or a wholetoàn thể seriesloạt of creaturessinh vật.
43
116501
2643
hay cây cỏ hay động vật,
hay cả một chuỗi các sinh vật.
02:11
And as you're thinkingSuy nghĩ
about this incredibleđáng kinh ngạc abilitycó khả năng
44
119632
2530
Và trong khi bạn đang nghĩ về
khả năng đáng kinh ngạc
02:14
to make life do what you want it to do,
45
122186
2253
để khiến cuộc sống làm đúng điều
bạn muốn,
02:16
what it's programmedlập trình to do,
46
124463
2117
nên cái được lập trình để thực hiện,
02:18
what you endkết thúc up doing
47
126604
1793
cái bạn nhắm đến cuối cùng
02:20
is takinglấy what we'vechúng tôi đã been doing
for thousandshàng nghìn of yearsnăm,
48
128421
3445
chính là điều chúng ta làm từ
hàng nghìn năm nay,
02:23
which is breedingchăn nuôi, changingthay đổi,
49
131890
3121
những thứ đó được tạo ra, thay đổi,
02:27
mixingpha trộn, matchingphù hợp với
50
135035
2071
trộn lẫn, kết nối
02:29
all kindscác loại of life-formshình thức cuộc sống,
51
137130
2009
tất cả các dạng sự sống,
02:31
and we accelerateđẩy nhanh it.
52
139163
1461
và ta còn kích thích chúng
02:32
And this is not something newMới.
53
140648
1500
Và đây không phải là mới mẻ.
02:34
This humblekhiêm tốn mustardmù tạc weedcỏ dại has been modifiedSửa đổi lần
54
142172
2300
Cây mù tạt nhỏ bé này đã được biến đổi
02:37
so that if you changethay đổi it in one way,
you get broccolibông cải xanh.
55
145139
3029
để nếu bạn thay đổi nó theo cách nào đó,
bạn sẽ có bông cải xanh.
02:40
And if you changethay đổi it
in a secondthứ hai way, you get kalecải xoăn.
56
148714
2526
Và nếu đổi nó theo cách khác,
bạn sẽ có cải xoăn
02:43
And if you changethay đổi it in a thirdthứ ba way,
57
151764
2016
Và nếu bạn đổi nó theo cách khác nữa
02:45
you get cauliflowersúp lơ.
58
153804
1269
thì bạn sẽ có súp-lơ
02:47
So when you go to these
all-naturalTất cả-tự nhiên, organichữu cơ marketsthị trường,
59
155662
3352
Vậy khi bạn đi đến chợ có sản phẩm
sinh học tự nhiên,
02:51
you're really going to a placeđịa điểm
60
159038
1580
thì thực ra bạn đến một nơi
02:52
where people have been changingthay đổi
the lifecodelifecode of plantscây for a long time.
61
160642
3959
ở đó người ta đã thay đổi
mã sự sống của rau quả sau 1 thời gian dài
02:57
The differenceSự khác biệt todayhôm nay,
62
165464
1164
Trong một ngày khác,
02:58
to pickchọn a completelyhoàn toàn
politicallychính trị neutralTrung tính termkỳ hạn --
63
166652
2245
để chọn 1 thuật ngữ trung lập về chính trị
03:00
[IntelligentThông minh designthiết kế]
64
168921
1691
[Thiết kế thông minh]
03:02
(LaughterTiếng cười)
65
170636
1157
(Cười)
03:03
We're beginningbắt đầu to practicethực hành
intelligentthông minh designthiết kế.
66
171817
2406
Chúng ta sẽ bắt đầu thực hành
thiết kế thông minh.
03:06
That meanscó nghĩa that insteadthay thế
of doing this at randomngẫu nhiên
67
174819
2238
Nghĩa là thay vì để sự việc
xảy một cách tình cờ
03:09
and seeingthấy what happensxảy ra over generationscác thế hệ,
68
177081
2056
và thấy nó xảy ra ở nhiều
thế hệ tương lai
03:11
we're insertingchèn specificriêng genesgen,
we're insertingchèn specificriêng proteinsprotein,
69
179161
3686
nghĩa là ta đang chèn vào những gen đặc biệt,
các protein đặc biệt,
03:14
and we're changingthay đổi lifecodelifecode
for very deliberatecố ý purposesmục đích.
70
182871
3207
và chúng ta làm thay đổi mã sự sống
với mục đích rõ ràng.
03:18
And that allowscho phép us to accelerateđẩy nhanh
how this stuffđồ đạc happensxảy ra.
71
186745
3094
Và điều đó cho phép ta tăng
tốc độ thay đổi.
03:22
Let me just give you one examplethí dụ.
72
190473
1738
Xin đưa ra một ví dụ.
03:26
Some of you occasionallythỉnh thoảng
mightcó thể think about sextình dục.
73
194928
2895
Vài người trong các bạn
có thể nghĩ về sex
03:31
And we kindloại of take it for grantedđược cấp
how we'vechúng tôi đã changedđã thay đổi sextình dục.
74
199299
3229
Và tôi giả dụ, chúng ta muốn thay
đổi trong cách làm "chuyện ấy"
03:34
So we think it's perfectlyhoàn hảo normalbình thường
and naturaltự nhiên to changethay đổi it.
75
202552
2908
Chúng ta nghĩ thay đổi là
bình thường và tự nhiên.
03:37
What's happenedđã xảy ra with sextình dục over time is --
76
205960
2339
Điều xảy ra với sex là --
03:40
normallybình thường, sextình dục equalsbằng babyđứa bé, eventuallycuối cùng.
77
208323
2688
bình thường, em bé là kết quả của "ấy"
03:43
But in today'sngày nay worldthế giới,
78
211971
1510
Nhưng trong thế giới hôm nay,
03:45
sextình dục plusthêm pillViên thuốc equalsbằng no babyđứa bé.
79
213505
2879
"chuyện ấy" với thuốc ngừa thai thì
không tạo em bé.
03:48
(LaughterTiếng cười)
80
216408
1484
(Cười)
03:49
And again, we think
that's perfectlyhoàn hảo normalbình thường and naturaltự nhiên,
81
217916
2738
Và một lần nữa, tôi nghĩ
điều đó bình thường và tự nhiên,
03:52
but that has not been the casetrường hợp
for mostphần lớn of humanNhân loại historylịch sử.
82
220678
2850
nhưng đó không phải là trường hợp
của hầu hết lịch sử nhân loại.
03:55
And it's not the casetrường hợp for animalsđộng vật.
83
223552
1651
Và nó không phải cách của động vật.
03:57
What it is does is it givesđưa ra us controlđiều khiển,
84
225608
1982
Điều đó cho chúng ta sự kiểm soát,
03:59
so sextình dục becomestrở thành separatetách rời from conceptionquan niệm.
85
227614
2439
vậy sex trở nên được tách rời
khỏi việc thụ thai.
04:02
And as you're thinkingSuy nghĩ
of the consequenceshậu quả of that,
86
230955
2445
Và như bạn đang nghĩ
về ảnh hưởng của việc này,
04:05
then we'vechúng tôi đã been playingđang chơi with stuffđồ đạc
87
233424
1664
chúng ta tiếp tục làm việc đó
04:07
that's a little bitbit more
advancednâng cao, like artnghệ thuật.
88
235112
2311
với những tiến bộ như trong nghệ thuật.
04:09
Not in the sensegiác quan
of paintingbức vẽ and sculptuređiêu khắc,
89
237447
2078
Không có nghĩa gì đối với
hội họa và điêu khắc,
04:11
but in the sensegiác quan of assistedvới sự hỗ trợ
reproductivesinh sản technologiescông nghệ.
90
239549
4677
nhưng có ý nghĩa cho công nghệ
hỗ trợ sinh sản.
04:17
So what are assistedvới sự hỗ trợ
reproductivesinh sản technologiescông nghệ?
91
245405
2436
Vậy công nghệ hỗ trợ sinh sản là gì?
04:19
AssistedVới sự hỗ trợ reproductivesinh sản technologiescông nghệ
are things like in vitroống nghiệm fertilizationthụ tinh.
92
247865
3718
Công nghệ hỗ trợ sinh sản là
những thứ như thụ tinh trong ống nghiệm.
04:24
And when you do in vitroống nghiệm fertilizationthụ tinh,
there's very good reasonslý do to do it.
93
252289
3549
Và khi bạn làm thụ tinh ống nghiệm,
bạn có nhiều lý do cần thiết để làm.
04:27
SometimesĐôi khi you just
can't conceivethụ thai otherwisenếu không thì.
94
255862
3120
Đôi khi chỉ do bạn không thể thụ thai.
Nhưng khi bạn làm điều đó,
04:31
But when you do that,
95
259622
1155
04:32
what you’reRe doing is separatingtách ra
sextình dục, conceptionquan niệm, babyđứa bé.
96
260801
4062
chính là lúc bạn đang tách rời
quá trình sex -> thụ tinh -> em bé.
04:37
So you haven'tđã không just takenLấy controlđiều khiển
of when you have a babyđứa bé,
97
265786
2904
Vậy bạn không chỉ kiểm soát
thời gian để bạn có em bé,
04:40
you've separatedly thân when the babyđứa bé
and where the babyđứa bé is fertilizedthụ tinh.
98
268714
3324
mà còn tách rời thời điểm
và nơi để em bé được thụ thai.
Vậy bạn đã tách em bé
04:44
So you've separatedly thân the babyđứa bé
99
272730
2192
ra khỏi cơ thể và hành động của mình.
04:46
from the bodythân hình from the acthành động.
100
274946
1705
04:49
And as you're thinkingSuy nghĩ
of other things we'vechúng tôi đã been doing,
101
277332
3080
Và khi bạn nghĩ về trường hợp khác
mà chúng ta đang làm,
04:52
think about twinsAnh em sinh đôi.
102
280436
1858
ví dụ trường hợp sinh đôi.
Bạn có thể đông lạnh tinh trùng,
bạn có thể đông lạnh trứng,
04:55
So you can freezeĐông cứng spermtinh trùng,
you can freezeĐông cứng eggsquả trứng,
103
283029
2120
bạn có thể đông lạnh trứng đã thụ tinh.
04:57
you can freezeĐông cứng fertilizedthụ tinh eggsquả trứng.
104
285173
1697
04:59
And what does that mean?
105
287778
1765
Và điều đó có nghĩa gì?
05:01
Well, that's a good thing
if you're a cancerung thư patientbệnh nhân.
106
289567
2494
Vâng, đó là việc cần thiết
nếu bạn bị bệnh ung thư.
05:04
You're about to go underDưới chemotherapyhóa trị
or underDưới radiationsự bức xạ,
107
292085
3004
Bạn cần đi hóa trị
hay xạ trị,
và bạn vẫn giữ được tinh trùng và trứng.
05:07
so you savetiết kiệm these things.
108
295113
1230
05:08
You don't irradiateirradiate them.
109
296367
1237
Bạn không xạ trị chúng.
Nhưng nếu bạn có thể lưu giữ trứng
và làm lạnh chúng,
05:10
But if you can savetiết kiệm them
and you can freezeĐông cứng them,
110
298072
2326
05:12
and you can have a surrogatethay thế mothermẹ,
111
300422
2102
và bạn có thể thuê một người mang thai hộ
05:14
it meanscó nghĩa that you've
decoupledtách ra sextình dục from time.
112
302548
2159
nó có nghĩa là bạn tách qiá trình trên
ra khỏi thời gian
05:17
It meanscó nghĩa you can have twinsAnh em sinh đôi
bornsinh ra -- oh, in 50 yearsnăm?
113
305710
4918
Nó có nghĩa là bạn có thể có cặp
sinh đôi -- ôi, cách nhau 50 năm?
05:23
(LaughterTiếng cười)
114
311287
3689
(Cười)
05:27
In a hundredhàng trăm yearsnăm?
115
315000
1257
100 năm?
05:29
Two hundredhàng trăm yearsnăm?
116
317342
1288
200 năm?
05:31
And these are threesố ba
really profoundthâm thúy changesthay đổi
117
319566
2787
Có 3 thay đổi thật sự sâu sắc
mà không phải là chuyện của tương lai.
05:34
that are not, like, futureTương lai stuffđồ đạc.
118
322377
1599
05:36
This is stuffđồ đạc we take for grantedđược cấp todayhôm nay.
119
324000
2117
Đây là việc ta có thể thấy lúc này.
05:38
So this lifecodelifecode stuffđồ đạc
turnslượt out to be a superpowersiêu cường.
120
326911
2929
Vậy mã sự sống hóa ra là
một năng lực siêu nhiên.
05:42
It turnslượt out to be this incrediblyvô cùng
powerfulquyền lực way of changingthay đổi virusesvi rút,
121
330520
4336
Đó là cách thay đổi virus mạnh mẽ đến
mức không tin được,
05:46
of changingthay đổi plantscây, of changingthay đổi animalsđộng vật,
122
334880
2184
thay đổi cây cỏ, thay đổi động vật,
05:49
perhapscó lẽ even of evolvingphát triển ourselveschúng ta.
123
337840
2254
có lẽ thậm chí thay đổi chính chúng ta.
05:52
It's something that SteveSteve GullansGullans and I
have been thinkingSuy nghĩ about for a while.
124
340118
3742
Nó là thứ mà Steve Gullans và tôi đang
suy nghĩ.
05:56
Let's have some risksrủi ro.
125
344749
1159
Hãy chấp nhận mạo hiểm.
05:58
Like everymỗi powerfulquyền lực technologyCông nghệ,
like electricityđiện, like an automobileôtô,
126
346408
4144
Như trong từng công nghệ năng lượng,
như điện, xe hơi,
06:02
like computersmáy vi tính, this stuffđồ đạc
potentiallycó khả năng can be misusedlạm dụng.
127
350576
3309
như máy vi tính, điều này
có thể bị lạm dụng.
06:06
And that scaressợ hãi a lot of people.
128
354631
1571
Và điều đó làm kinh sợ nhiều người.
Và vì bạn áp dụng những công nghệ này,
06:09
And as you applyứng dụng these technologiescông nghệ,
129
357020
1765
06:10
you can even turnxoay humanNhân loại
beingschúng sanh into chimeraschimeras.
130
358809
2252
bạn có thể thậm chí biến người thành
quái thú.
Có phải trong thần thoại Hy Lạp người
và động vật có cơ thể trộn lẫn với nhau?
06:13
RememberHãy nhớ the GreekHy Lạp mythhuyền thoại
where you mixpha trộn animalsđộng vật?
131
361815
2539
06:16
Well, some of these treatmentsđiều trị
132
364378
1658
Vâng, một số can thiệp
06:18
actuallythực ra endkết thúc up changingthay đổi your bloodmáu typekiểu.
133
366388
2246
thật sự làm thay đổi nhóm máu.
06:21
Or they'llhọ sẽ put maleNam giới cellstế bào
in a femalegiống cái bodythân hình or vicephó chủ versangược lại,
134
369406
4179
Hay là có thể đặt những tế bào đực
trong cơ thể con cái hay ngược lại,
06:26
which soundsâm thanh absolutelychắc chắn rồi horriblekinh khủng
135
374326
1588
điều đó nghe thật ghê sợ
06:27
untilcho đến you realizenhận ra, the reasonlý do
you're doing that
136
375938
2277
cho đến khi bạn nghĩ, lý do
bạn làm điều đó
06:30
is you're substitutingthay thế bonekhúc xương marrowtủy
duringsuốt trong cancerung thư treatmentsđiều trị.
137
378239
3405
là do bạn thay thế tủy xương
trong khi điều trị ung thư.
06:33
So by takinglấy somebodycó ai else'scủa người khác bonekhúc xương marrowtủy,
138
381668
2248
Vậy bằng cách lấy tủy xương
của người khác,
06:35
you mayTháng Năm be changingthay đổi
some fundamentalcăn bản aspectscác khía cạnh of yourselfbản thân bạn,
139
383940
2692
bạn có thể thay đổi một vài đặc tính cơ
bản của mình,
06:38
but you're alsocũng thế savingtiết kiệm your life.
140
386656
1888
nhưng bạn cũng đang cứu lấy mình.
06:40
And as you're thinkingSuy nghĩ about this stuffđồ đạc,
141
388568
2146
Đây là ví dụ khác,
06:42
here'sđây là something
that happenedđã xảy ra 20 yearsnăm agotrước.
142
390738
2170
đã xảy ra cách đây 20 năm.
06:45
This is EmmaEmma OttOtt.
143
393337
1525
Đây là Emma Ott.
06:46
She's a recentgần đây collegetrường đại học admitteeadmittee.
144
394886
2809
Cô ta là một sinh viên mới.
06:49
She's studyinghọc tập accountingkế toán.
145
397719
1905
Cô ta học kế toán.
06:51
She playedchơi two varsityVarsity sportscác môn thể thao.
She graduatedtốt nghiệp as a valedictorianthủ khoa.
146
399648
3364
Cô ta chơi trong 2 đội thể thao trường.
Cô ta được đọc diễn văn lễ ra trường.
06:55
And that's not particularlyđặc biệt extraordinarybất thường,
147
403687
2020
Và đó không có gì đặc biệt,
06:57
exceptngoại trừ that she's the first humanNhân loại beingđang
bornsinh ra to threesố ba parentscha mẹ.
148
405731
3571
trừ một điều là cô ta là con của 3 bố mẹ.
Tại sao?
07:02
Why?
149
410244
1151
Vì cô ta mắc căn bệnh hiểm nghèo liên quan
đến tế bào: Mitochondrion
07:03
Because she had a deadlychết người
mitochondrialti thể diseasedịch bệnh
150
411419
2166
có lẽ bị di truyền.
07:05
that she mightcó thể have inheritedthừa hưởng.
151
413609
1485
07:07
So when you swaptrao đổi out a thirdthứ ba person'sngười DNADNA
152
415118
2381
Vậy khi bạn trao đổi ADN với người thứ 3
07:09
and you put it in there,
153
417523
1728
và bạn đặt nó vào trong đó,
07:11
you savetiết kiệm the livescuộc sống of people.
154
419275
1557
bạn giữ được mạng sống của nhiều người.
07:13
But you alsocũng thế are doing
germlinegermline engineeringkỹ thuật,
155
421840
2381
Nhưng bạn cũng làm công nghệ
chọn gen,
07:16
which meanscó nghĩa her kidstrẻ em,
if she has kidstrẻ em, will be savedđã lưu
156
424245
4143
có nghĩa là con cái của cô ấy,
(nếu cô ấy có con), sẽ được cứu
và sẽ không lặp lại bệnh đó.
07:20
and won'tsẽ không go throughxuyên qua this.
157
428412
1410
Và con của họ sẽ được cứu,
07:21
And [theirhọ] kidstrẻ em will be savedđã lưu,
158
429846
1491
07:23
and theirhọ grandchildrencháu will be savedđã lưu,
159
431361
1835
cháu của họ cũng được thoát,
07:25
and this passesvượt qua on.
160
433220
1197
và cứ tiếp tục như thế.
07:26
That makeslàm cho people nervouslo lắng.
161
434929
1625
Điều đó làm người ta khó chịu.
07:28
So 20 yearsnăm agotrước,
the variousnhiều authoritiescơ quan chức năng said,
162
436578
2350
Vì cách đây 20 năm,
nhiều nhà chức trách nói,
07:30
why don't we studyhọc this for a while?
163
438952
1919
thời gian vừa qua, tại sao ta
không biết điều đó?
07:33
There are risksrủi ro to doing stuffđồ đạc,
and there are risksrủi ro to not doing stuffđồ đạc,
164
441903
3814
Có nhiều nguy hiểm khi làm điều đó,
và có nhiều nguy hiểm hơn nếu không làm,
07:37
because there were a couplevợ chồng dozen people
savedđã lưu by this technologyCông nghệ,
165
445741
3348
vì đã có vài chục người được cứu nhờ
công nghệ này,
07:41
and then we'vechúng tôi đã been thinkingSuy nghĩ about it
for the nextkế tiếp 20 yearsnăm.
166
449113
2984
rồi ta sẽ còn nghĩ về điều đó
trong suốt 20 năm tới.
Vậy khi nghĩ về điều đó,
07:45
So as we think about it,
167
453002
1183
07:46
as we take the time to say, "Hey,
maybe we should have longerlâu hơn studieshọc,
168
454209
3810
khi chúng ta nói, "Này, có thể
chúng ta nên kéo dài việc học tập,
có thể chúng ta nên làm điều này,
có thể chúng ta nên làm điều kia,"
07:50
maybe we should do this,
maybe we should do that,"
169
458043
2401
07:52
there are consequenceshậu quả to actingdiễn xuất,
and there are consequenceshậu quả to not actingdiễn xuất.
170
460468
3809
có những hệ quả bởi hành động, và có
nhiều hệ quả bởi việc không hành động.
07:57
Like curingtrị bệnh deadlychết người diseasesbệnh tật --
171
465203
1693
Như việc chữa trị căn bệnh hiểm nghèo --
cách nào đi nữa thì nó cũng hoàn
toàn không theo tự nhiên.
07:59
which, by the way,
is completelyhoàn toàn unnaturalkhông tự nhiên.
172
467688
2238
08:02
It is normalbình thường and naturaltự nhiên
for humanscon người to be felledbị ngã
173
470997
3082
Nó bình thường và tự nhiên cho người
bị mắc bệnh
08:06
by massiveto lớn epidemicsDịch bệnh of poliobệnh bại liệt,
of smallpoxbệnh đậu mùa, of tuberculosisbệnh lao.
174
474103
4069
trong các đại dịch bại liệt,
đậu mùa, lao phổi.
08:10
When we put vaccinesvacxin into people,
we are puttingđặt unnaturalkhông tự nhiên things
175
478196
3643
Khi tiêm vắc xin cho mọi người
chúng ta tiêm thứ không tự nhiên
08:13
into theirhọ bodythân hình
176
481863
1366
vào cơ thể họ
08:15
because we think the benefitlợi ích
outweighsoutweighs the riskrủi ro.
177
483253
4109
vì chúng ta nghĩ lợi ích
sẽ nhiều hơn nguy cơ.
Vì chúng ta trồng những cây,
nuôi những con vật không hẳn từ tự nhiên,
08:20
Because we'vechúng tôi đã builtđược xây dựng unnaturalkhông tự nhiên plantscây,
unnaturalkhông tự nhiên animalsđộng vật,
178
488129
3713
08:23
we can feednuôi about sevenbảy billiontỷ people.
179
491866
2173
chúng ta có thể nuôi sống
khoảng 7 tỷ người.
08:26
We can do things
like createtạo nên newMới life-formshình thức cuộc sống.
180
494413
3172
Chúng ta có thể làm những thứ
như tạo ra dạng sự sống mới.
Và khi bạn tạo ra dạng sự sống mới,
một lần nữa, điều đó nghe rất khinh khiếp
08:30
And as you createtạo nên newMới life-formshình thức cuộc sống,
again, that soundsâm thanh terriblykhủng khiếp scaryđáng sợ
181
498302
3517
08:33
and terriblykhủng khiếp bothersomekhó chịu,
182
501843
1681
và làm mọi người thật sự khó chịu,
08:35
untilcho đến you realizenhận ra that those life-formshình thức cuộc sống
livetrực tiếp on your diningăn uống roomphòng tablebàn.
183
503548
3444
cho đến khi bạn nghĩ rằng những dạng sự
sống này sống trên bàn ăn của bạn.
08:39
Those flowershoa you've got
on your diningăn uống roomphòng tablebàn --
184
507539
2497
Những bông hoa mà bạn có trên bàn ăn --
08:42
there's not a lot
that's naturaltự nhiên about them,
185
510060
2169
chúng không tự nhiên lắm đâu,
08:44
because people have been breedingchăn nuôi
the flowershoa to make this colormàu,
186
512253
3092
vì người ta trồng những bông hoa này để
tạo ra những màu sắc này,
để có được kích cỡ này, để chúng
tươi suốt tuần.
08:47
to be this sizekích thước, to last for a weektuần.
187
515369
1760
08:49
You don't usuallythông thường give
your lovedyêu one wildflowershoa dại
188
517153
2389
Thường thì bạn không thích hoa dại đâu
08:51
because they don't last
a wholetoàn thể lot of time.
189
519566
2967
vì chúng héo nhanh lắm.
Điều mà ta làm ở đây
08:56
What all this does
190
524532
1238
là đảo ngược hoàn toàn
lý thuyết của Darwin.
08:58
is it flipslật DarwinDarwin completelyhoàn toàn on his headcái đầu.
191
526421
2175
Hãy xem, trong 4 tỷ năm,
09:01
See, for fourbốn billiontỷ yearsnăm,
192
529159
1741
09:02
what livedđã sống and diedchết on this planethành tinh
dependedphụ thuộc on two principlesnguyên lý:
193
530924
3065
sống và chết trên hành tinh này
phụ thuộc 2 nguyên lý:
09:06
on naturaltự nhiên selectionlựa chọn and randomngẫu nhiên mutationđột biến.
194
534608
2524
chọn lọc tự nhiên và đột biến ngẫu nhiên.
09:10
And so what livedđã sống and diedchết,
what was structuredcấu trúc,
195
538016
2627
Vậy cái gì đã sống và chết,
cái gì đã được xây dựng,
09:13
has now been flippedlộn on its headcái đầu.
196
541167
1683
bây giờ đã bị đảo lộn.
09:16
And what we'vechúng tôi đã donelàm xong
197
544262
1199
Và điều mà chúng ta làm
09:17
is createdtạo this completelyhoàn toàn
parallelsong song, tương đông evolutionarytiến hóa systemhệ thống
198
545485
2611
là tạo ra một hệ thống tiến hóa
song song
09:20
where we are practicingtập luyện unnaturalkhông tự nhiên
selectionlựa chọn and non-randomkhông phải ngẫu nhiên mutationđột biến.
199
548120
3329
ở đó ta thực hiện những chọn lọc không
tự nhiên và đột biến không ngẫu nhiên.
Để tôi giải thích những
vấn đề trên.
09:23
So let me explaingiải thích these things.
200
551473
1695
09:25
This is naturaltự nhiên selectionlựa chọn.
201
553192
1389
Đây là sự chọn lọc tự nhiên.
09:27
This is unnaturalkhông tự nhiên selectionlựa chọn.
202
555090
1405
Đây là chọn lọc không tự nhiên.
09:28
(LaughterTiếng cười)
203
556519
2622
(Cười)
09:31
So what happensxảy ra with this stuffđồ đạc is,
204
559903
2644
Vậy điều xảy ra với việc này là,
09:34
we startedbắt đầu breedingchăn nuôi wolveschó sói
thousandshàng nghìn of yearsnăm agotrước
205
562571
2714
chúng ta bắt đầu nuôi chó sói
cách đây hàng nghìn năm
09:37
in centralTrung tâm AsiaAsia to turnxoay them into dogschó.
206
565309
2190
ở trung Á để biến chúng thành chó nhà.
09:39
And then we startedbắt đầu
turningquay them into biglớn dogschó
207
567523
2294
Rồi ta làm chúng thành chó to
09:41
and into little dogschó.
208
569841
1751
và rồi thành chó nhỏ.
09:43
But if you take one of the chihuahuasChihuahuas
209
571616
1787
Nhưng nếu bạn bắt 1
con chó chihuahua
09:45
you see in the HermHermès bagstúi on FifthThứ năm AvenueAvenue
210
573427
2848
đang nằm trong túi xách Hermes
siêu đắt tiền trên đại lộ Fifth
09:48
and you let it looselỏng lẻo on the AfricanChâu Phi plaintrơn,
211
576299
2657
rồi thả nó trên cánh đồng châu Phi,
09:50
you can watch naturaltự nhiên selectionlựa chọn happenxảy ra.
212
578980
1984
bạn sẽ thấy chọn lọc tự nhiên xảy ra.
09:52
(LaughterTiếng cười)
213
580988
2681
(Cười)
Rất ít thứ trên trái đất
ít tự nhiên hơn một cánh đồng bắp.
09:58
FewVài things on EarthTrái đất
are lessít hơn naturaltự nhiên than a cornfieldcornfield.
214
586419
2817
Bạn sẽ không bao giờ, với bất kỳ hoàn
cảnh nào, đi bộ qua cánh rừng nguyên sơ
10:02
You will never, underDưới any scenariokịch bản,
walkđi bộ throughxuyên qua a virginTrinh Nữ forestrừng
215
590188
3573
10:05
and see the sametương tự plantthực vật
growingphát triển in orderlycó trật tự rowshàng
216
593785
2685
và bạn không bao giờ thấy cùng loài
cây cỏ mọc theo hàng
10:08
at the sametương tự time,
217
596494
1324
cùng thời gian,
10:09
nothing elsekhác livingsống there.
218
597842
1611
không có gì khác sống ở đó.
Khi bạn trồng một cánh đồng bắp,
10:12
When you do a cornfieldcornfield,
219
600398
1159
10:13
you're selectinglựa chọn what livescuộc sống and what dieschết.
220
601581
2047
bạn sẽ chọn cây sẽ sống hay cây sẽ chết.
10:16
And you're doing that
throughxuyên qua unnaturalkhông tự nhiên selectionlựa chọn.
221
604080
2339
Và bạn sẽ theo cách chọn không tự nhiên.
10:18
It's the sametương tự with a wheatlúa mì fieldcánh đồng,
it's the sametương tự with a ricecơm fieldcánh đồng.
222
606443
3137
Cũng vậy cho cánh đồng lúa mì,
hay với cánh đồng lúa.
Cũng như vậy với một thành phố,
hay với một vùng ngoại ô.
10:21
It's the sametương tự with a citythành phố,
it's the sametương tự with a suburbngoại ô.
223
609604
2615
10:24
In factthực tế, halfmột nửa the surfacebề mặt of EarthTrái đất
224
612243
1895
Thực ra, một nửa diện tích trái đất
10:26
has been unnaturallyunnaturally engineeredthiết kế
225
614162
1507
đã được tôn tạo một cách
không tự nhiên
10:27
so that what livescuộc sống and what dieschết
there is what we want,
226
615693
3183
vậy ta muốn cái gì, cái sẽ sống hay
cái sẽ chết,
10:30
which is the reasonlý do why
you don't have grizzlyhoa râm bearsgấu
227
618900
2463
đó là lý do bạn không có gấu xám
10:33
walkingđi dạo throughxuyên qua downtowntrung tâm thành phố ManhattanManhattan.
228
621387
1927
đi qua khu thương mại Manhattan.
10:37
How about this randomngẫu nhiên mutationđột biến stuffđồ đạc?
229
625077
1859
Còn về đột biến ngẫu nhiên thì sao?
10:38
Well, this is randomngẫu nhiên mutationđột biến.
230
626960
1443
đây là đột biến ngẫu nhiên.
10:40
This is AntonioAntonio AlfonsecaAlfonseca.
231
628427
1340
Đây là Antonio Alfonseca.
10:42
He's otherwisenếu không thì knownnổi tiếng
as the OctopusBạch tuộc, his nicknameBiệt hiệu.
232
630350
2711
Anh ta nổi tiếng với nickname Octopus.
10:45
He was the ReliefCứu trợ PitcherCầu thủ giao bóng
of the YearNăm in 2000.
233
633085
2274
Anh là Vận Động Viên Ném Bóng
của năm 2000.
10:47
And he had a randomngẫu nhiên mutationđột biến
that gaveđưa ra him sixsáu fingersngón tay
234
635955
2764
Và anh ta là một dạng đột biến ngẫu nhiên
với 6 ngón
10:50
on eachmỗi handtay,
235
638743
2228
trên mỗi bàn tay,
10:52
which turnslượt out to be really usefulhữu ích
if you're a pitchercầu thủ giao bóng.
236
640995
2642
hóa ra điều đó lại hữu ích
nếu bạn là vận động viên ném bóng chày.
10:55
(LaughterTiếng cười)
237
643661
1640
(Cười)
Còn đột biến không ngẫu nhiên thì sao?
10:58
How about non-randomkhông phải ngẫu nhiên mutationđột biến?
238
646119
1730
11:00
A non-randomkhông phải ngẫu nhiên mutationđột biến is beerbia.
239
648415
2973
Một đột biến không ngẫu nhiên là bia.
11:03
It's winerượu nho. It's yogurtsữa chua.
240
651412
1698
Là rượi vang. Là sữa chua.
11:05
How manynhiều timeslần have you walkedđi bộ
throughxuyên qua the forestrừng
241
653928
2336
Đã bao nhiêu lần bạn đi xuyên qua rừng
11:08
and foundtìm all-naturalTất cả-tự nhiên cheesephô mai?
242
656288
1563
và tìm thấy phô mai tự nhiên?
11:10
Or all-naturalTất cả-tự nhiên yogurtsữa chua?
243
658859
1243
Hoặc là sữa chua tự nhiên?
11:13
So we'vechúng tôi đã been engineeringkỹ thuật this stuffđồ đạc.
244
661046
1785
Vậy chúng ta luôn xếp đặt mọi chuyện.
11:14
Now, the interestinghấp dẫn thing is,
245
662855
1468
Bây giờ, điều thú vị là,
11:16
we get to know the stuffđồ đạc better.
246
664347
1618
chúng ta biết được điều tốt hơn.
Chúng ta đã tìm thấy một trong những dụng
cụ chọn lọc gen đơn giản và mạnh mẽ nhất,
11:18
We foundtìm one of the singleĐộc thân mostphần lớn powerfulquyền lực
gene-editinggen-chỉnh sửa instrumentsdụng cụ,
247
666364
3713
11:22
CRISPRCRISPR, insidephía trong yogurtsữa chua.
248
670101
1787
CRISPR, bên trong sữa chua.
11:25
And as we startkhởi đầu engineeringkỹ thuật cellstế bào,
249
673028
1990
Và vì chúng ta xếp đặt các tế bào,
11:27
we're producingsản xuất eighttám out of the tophàng đầu 10
pharmaceuticaldược phẩm productscác sản phẩm,
250
675042
4280
chúng ta tạo ra 8 trong 10
sản phẩm dược liệu,
11:32
includingkể cả the stuffđồ đạc that you use
to treatđãi arthritisviêm khớp,
251
680246
2525
có chứa chất cần thiết mà bạn cần
để chữa trị khớp,
11:34
which is the numbercon số one
best-sellingbán chạy nhất drugthuốc uống, HumiraHumira.
252
682795
2426
đó là Humira, thành phần thuốc
bán chạy nhất.
11:37
So this lifecodelifecode stuffđồ đạc.
253
685985
1451
Đó là mã sự sống.
11:40
It really is a superpowersiêu cường.
254
688229
1376
Nó thật sự là một siêu lực.
11:42
It really is a way of programminglập trình stuffđồ đạc,
255
690156
1914
Nó thực sự là một cách thức lập trình,
11:44
and there's nothing
that's going to changethay đổi us
256
692094
2557
và không có gì sẽ thay đổi chúng ta
11:46
more than this lifecodelifecode.
257
694675
2126
hơn mã sự sống.
11:49
So as you're thinkingSuy nghĩ of lifecodelifecode,
258
697597
1981
Vậy khi bạn nghĩ về mã sự sống,
11:51
let's think of fivesố năm principlesnguyên lý
259
699602
1689
hãy nghĩ về 5 nguyên lý
11:54
as to how we startkhởi đầu guidinghướng dẫn,
260
702231
1855
để định hướng,
11:56
and I'd love you to give me more.
261
704110
1619
và tôi mong muốn bạn gợi ý cho
tôi thêm những nguyên lý khác.
11:58
So, principlenguyên tắc numbercon số one:
262
706315
1502
Vậy, nguyên lý 1:
12:00
we have to take responsibilitytrách nhiệm
for this stuffđồ đạc.
263
708282
2143
chúng ta phải nhận trách nhiệm về mình.
12:03
The reasonlý do we have to take responsibilitytrách nhiệm
264
711042
2551
Lý do chúng ta phải chịu trách nhiệm
12:05
is because we're in chargesạc điện.
265
713617
1361
là vì chúng ta làm việc đó.
12:07
These aren'tkhông phải randomngẫu nhiên mutationsđột biến.
266
715002
1913
Không có đột biết tình cờ.
12:08
This is what we are doing,
what we are choosinglựa chọn.
267
716939
2303
Đây là điều ta đang làm,
điều ta chọn.
12:11
It's not, "StuffCông cụ happenedđã xảy ra."
268
719266
1699
Nó không phải là
"tình cờ có tính toán"
12:12
It didn't happenxảy ra at randomngẫu nhiên.
269
720989
1473
Nó không xảy ra tình cờ.
12:14
It didn't come down
by a verdictbản án of somebodycó ai elsekhác.
270
722486
2604
Nó không xuất hiện bởi quyết định của
ai khác.
12:17
We engineerkỹ sư this stuffđồ đạc,
271
725114
1817
Chúng ta xếp đặt việc đó,
12:18
and it's the PotteryĐồ gốm BarnBarn rulequi định:
you breakphá vỡ it, you ownsở hữu it.
272
726955
3245
và đó là luật Pottery Barn:
bạn làm bể nó, bạn phải mua nó.
12:22
PrincipleNguyên tắc numbercon số two:
273
730962
1529
Nguyên lý 2:
12:24
we have to recognizenhìn nhận and celebrateăn mừng
diversitysự đa dạng in this stuffđồ đạc.
274
732515
3128
chúng ta phải công nhận và tán dương
tính đa dạng của việc này
12:27
There have been at leastít nhất
33 versionsphiên bản of hominidsdễ
275
735667
3134
Có ít nhất 33 phiên bản của vượn người
12:30
that have walkedđi bộ around this EarthTrái đất.
276
738825
1722
bước đi được trên khắp trái đất.
12:32
MostHầu hết all of them wentđã đi extincttuyệt chủng exceptngoại trừ us.
277
740912
2306
Tất cả trong số đó tuyệt chủng
trừ chúng ta.
Nhưng tình trạng bình thường và tự nhiên
của trái đất
12:35
But the normalbình thường and naturaltự nhiên
statetiểu bang of this EarthTrái đất
278
743804
2161
12:37
is we have variousnhiều versionsphiên bản of humanscon người
walkingđi dạo around at the sametương tự time,
279
745989
3387
là chúng ta có nhiều phiên bản con người
khác nhau xung quanh cùng lúc
12:41
which is why mostphần lớn of us
have some NeanderthalNgười Neanderthal in us.
280
749400
2657
đó là lý do tại sao phần lớn chúng ta có
gen Neanderthal.
Vài người trong chúng ta có
gen Denisova.
12:44
Some of us have some DenisovaDenisova in us.
281
752559
2440
12:47
And some in WashingtonWashington
have a lot more of it.
282
755023
2349
Và một số ở Washington
có nhiều hơn.
12:49
(LaughterTiếng cười)
283
757396
2578
(Cười)
12:51
PrincipleNguyên tắc numbercon số threesố ba:
284
759998
1885
Nguyên lý 3:
12:53
we have to respectsự tôn trọng other people'sngười choicessự lựa chọn.
285
761907
2165
chúng ta cần tôn trọng sự chọn lựa
của người khác.
12:56
Some people will choosechọn to never alterthay đổi.
286
764608
2275
Vài người chọn không bao giờ thay đổi.
12:58
Some people will choosechọn to alterthay đổi all.
287
766907
1810
Vài người chọn thay đổi toàn bộ.
13:00
Some people will choosechọn
to alterthay đổi plantscây but not animalsđộng vật.
288
768741
2626
Vài người chọn thay đổi thực vật
nhưng không đổi động vật.
13:03
Some people will choosechọn
to alterthay đổi themselvesbản thân họ.
289
771391
2051
Vài người chọn
thay đổi chính họ.
Vài người chọn tiến hóa chính họ.
13:05
Some people will choosechọn
to evolvephát triển themselvesbản thân họ.
290
773466
2263
Sự khác biệt không phải là điều xấu,
13:07
DiversitySự đa dạng is not a badxấu thing,
291
775753
1569
13:09
because even thoughTuy nhiên we think
of humanscon người as very diversephong phú,
292
777346
2642
vì thậm chí chúng ta nghĩ về
nhân loại chính là sự đa dạng,
13:12
we cameđã đến so closegần to extinctionsự tuyệt chủng
293
780012
2285
chúng ta rất gần đến tiệt chủng
13:14
that all of us descendđi xuống
from a singleĐộc thân AfricanChâu Phi mothermẹ
294
782321
2615
tất cả chúng ta là hậu duệ của
mẹ tổ châu Phi duy nhất
13:16
and the consequencehậu quả of that
295
784960
1325
và hệ quả là
13:18
is there's more geneticdi truyền diversitysự đa dạng
in 55 AfricanChâu Phi chimpanzeestinh tinh
296
786309
4505
có nhiều khác biệt gen
trong 55 loài khỉ đột châu Phi
13:22
than there are in sevenbảy billiontỷ humanscon người.
297
790838
1875
hơn là sự khác biệt có trong 7
tỷ người.
13:26
PrincipleNguyên tắc numbercon số fourbốn:
298
794254
2002
Nguyên lý 4:
13:29
we should take about
a quarterphần tư of the EarthTrái đất
299
797079
2000
chúng ta nên lấy khoảng
1/4 trái đất
13:31
and only let DarwinDarwin runchạy the showchỉ there.
300
799780
2280
và hãy để thuyết Darwin xảy ra ở đó.
Nó không cần phải liên tục,
13:34
It doesn't have to be contiguouslục địa,
301
802981
1601
không cần phải kết nối tất cả với nhau.
13:36
doesn't have to all be tiedgắn togethercùng với nhau.
302
804606
1774
13:38
It should be partphần
in the oceansđại dương, partphần on landđất đai.
303
806404
2206
Nó nên là 1 phần trong đại dương
và 1 phần trên đất.
13:40
But we should not runchạy everymỗi
evolutionarytiến hóa decisionphán quyết on this planethành tinh.
304
808634
3383
Nhưng chúng ta không nên thực hiện từng quyết định tiến hoá trên hành tinh này.
13:44
We want to have
our evolutionarytiến hóa systemhệ thống runningđang chạy.
305
812474
2438
Chúng ta muốn có sự vận hành
hệ thống tiến hóa của riêng mình.
13:46
We want to have Darwin'sDarwin
evolutionarytiến hóa systemhệ thống runningđang chạy.
306
814936
2577
Chúng ta muốn có sự vận hành
hệ thống tiến hóa của Darwin.
13:49
And it's just really importantquan trọng to have
these two things runningđang chạy in parallelsong song, tương đông
307
817537
3676
Và nó thật sự quan trọng khi có
2 sự vận hành song song
13:53
and not overwhelmquá tải evolutionsự phát triển.
308
821237
1517
và không có tiến hóa lấn át.
13:54
(ApplauseVỗ tay)
309
822778
4110
(Vỗ tay)
14:02
Last thing I'll say.
310
830307
1394
Điều cuối cùng.
14:04
This is the singleĐộc thân mostphần lớn excitingthú vị
adventurecuộc phiêu lưu humanNhân loại beingschúng sanh have been on.
311
832654
3262
Đây là cuộc phiêu lưu duy nhất và gây
cấn nhất mà nhân loại đang đi.
14:07
This is the singleĐộc thân greatestvĩ đại nhất superpowersiêu cường
humanscon người have ever had.
312
835940
3041
Đây là siêu lực duy nhất và tuyệt vời nhất
mà con người chưa từng có.
14:11
It would be a crimetội ác for you
not to participatetham dự in this stuffđồ đạc
313
839005
2868
Nó sẽ là tội ác nếu bạn không tham gia vào
14:13
because you're scaredsợ hãi of it,
314
841897
1412
vì bạn sợ nó,
14:15
because you're hidingẩn from it.
315
843333
1739
vì bạn trốn tránh nó.
14:17
You can participatetham dự in the ethicsĐạo Đức.
You can participatetham dự in the politicschính trị.
316
845096
3371
Bạn có thể thực hành đạo đức.
Bạn có thể tham gia chính trị.
14:20
You can participatetham dự in the businesskinh doanh.
317
848491
1749
Bạn có thể làm thương mại.
14:22
You can participatetham dự in just thinkingSuy nghĩ
about where medicinedược phẩm is going,
318
850264
3158
Bạn có thể có suy nghĩ về nơi mà
y khoa sẽ đến,
nơi mà công nghiệp sẽ đến,
14:25
where industryngành công nghiệp is going,
319
853446
1161
14:26
where we're going to take the worldthế giới.
320
854631
1803
nơi mà chúng ta sẽ đưa thế giới đến.
14:28
It would be a crimetội ác for all of us
321
856458
1865
Nó sẽ là tội ác cho tất cả chúng ta
14:30
not to be awareý thức when somebodycó ai
showstrình diễn up at a swimmingbơi lội poolbơi
322
858347
4058
nếu không ý thức khi ai đó đến
một hồ bơi
14:34
and saysnói one wordtừ, just one wordtừ,
323
862429
2579
và nói một từ, chỉ một từ,
14:37
if you don't listen
if that wordtừ is "lifecodelifecode."
324
865499
2399
nếu bạn không nghe
nếu từ đó là "lifecode."
14:39
Thank you very much.
325
867922
1278
Cảm ơn nhiều.
14:41
(ApplauseVỗ tay)
326
869224
7213
(Vỗ tay)
Translated by Hong Khanh LE
Reviewed by Ha Nguyen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Juan Enriquez - Futurist
Juan Enriquez thinks and writes about the profound changes that genomics and other life sciences will bring in business, technology, politics and society.

Why you should listen

A broad thinker who studies the intersections of these fields, Enriquez has a talent for bridging disciplines to build a coherent look ahead. He is the managing director of Excel Venture Management, a life sciences VC firm. He recently published (with Steve Gullans) Evolving Ourselves: How Unnatural Selection and Nonrandom Mutation Are Shaping Life on Earth. The book describes a world where humans increasingly shape their environment, themselves and other species.

Enriquez is a member of the board of Synthetic Genomics, which recently introduced the smallest synthetic living cell. Called “JCVI-syn 3.0,” it has 473 genes (about half the previous smallest cell). The organism would die if one of the genes is removed. In other words, this is the minimum genetic instruction set for a living organism.

More profile about the speaker
Juan Enriquez | Speaker | TED.com