ABOUT THE SPEAKER
Monica Byrne - Author and playwright
Novelist, writer, culture critic and playwright Monica Byrne thinks that there's an infinite number of stories to tell, and she intends to tell as many as she can.

Why you should listen

Novelist, writer, culture critic and playwright Monica Byrne deftly avoids the traps of conventional fiction by inventing mold-­breaking characters who express themselves in surprising ways. Her first novel, The Girl in the Road, has garnered acclaim both inside and outside the spheres of science fiction.

In addition to her work on her new novel The Actual Star, Byrne is a resident playwright at Little Green Pig Theatrical Concern in Durham, NC. Her story "Blue Nowruz" was commissioned for TED2015 by Neil Gaiman. She holds degrees in biochemistry from MIT and Wellesley.

More profile about the speaker
Monica Byrne | Speaker | TED.com
TED2016

Monica Byrne: A sci-fi vision of love from a 318-year-old hologram

Monica Byrne: Một viễn cảnh tình yêu từ bức ảnh toàn ký 318 tuổi đời

Filmed:
982,097 views

Nhà văn khoa học viễn tưởng Monica Byrne tưởng tượng đến những thế giới giàu có gồm những cư dân vượt xa những khuôn mẫu chủng tộc, xã hội và giới tính của chúng ta (hiện nay). Trong màn trình diễn này, Byrne đóng vai một bức ảnh toàn kí tên là Pilar, truyền tải lại một câu chuyện về tình yêu và sự mất mát từ một tương lai gần, khi loài người thống trị vũ trụ. Bà nói: "Tương lai trong suy nghĩ của chúng ta quả là khôi hài, so với tương lai thực sự diễn ra."
- Author and playwright
Novelist, writer, culture critic and playwright Monica Byrne thinks that there's an infinite number of stories to tell, and she intends to tell as many as she can. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:17
Do I look realthực to you?
0
5634
1270
Trông tôi có "thực" không?
00:20
HopeHy vọng so.
1
8133
1208
Hi vọng là có.
00:21
I have no ideaý kiến if you're seeingthấy this,
2
9797
1803
Không biết các bạn có thấy tôi không,
00:23
but I'm just going to look aheadphía trước
and trustLòng tin that you're there.
3
11624
3419
nhưng tôi sẽ nhìn về phía trước
và hi vọng các bạn đang ở đó.
00:27
I've drawnrút ra a semicirclehình bán nguyệt
in the sandCát in fronttrước mặt of me
4
15802
2764
Tôi đã vẽ nửa vòng tròn trên cát
ở phía trước tôi
00:30
so I don't walkđi bộ pastquá khứ it
and look like I'm floatingnổi in midairtrên.
5
18590
3355
để tôi không bước ra ngoài đó
và nhìn như đang lơ lửng trên không vậy.
00:38
Right now I'm standingđứng
6
26433
1628
Giờ đây tôi đang đứng
00:41
in the openmở airkhông khí,
7
29132
1151
giữa không gian mở,
00:42
on a beachbờ biển underDưới a palmlòng bàn tay treecây,
8
30307
1865
dưới một cây cọ trên bãi biển,
00:45
in the exactchính xác spotnơi
where your stagesân khấu used to be.
9
33949
2666
nơi trước đây từng là sân khấu này.
00:50
I have 12 minutesphút with you.
10
38160
1574
Tôi có 12 phút dành cho các bạn.
00:52
I setbộ a limitgiới hạn.
11
40581
1462
Tôi đã đặt giới hạn như vậy.
00:54
My wifengười vợ NavidKhanh onceMột lần said
12
42850
1155
Vợ tôi, Navid, từng nói
00:56
that infinitevô hạn possibilitykhả năng
is a creator'scủa tác giả worsttệ nhất enemykẻ thù.
13
44029
4001
rằng việc có vô số khả năng
là kẻ thù lớn nhất của một nhà sáng chế.
01:00
For examplethí dụ, this dresstrang phục: I'd askedyêu cầu
her to designthiết kế something
14
48633
2877
Ví dụ như chiếc váy này:
tôi đã nhờ cô ấy thiết kế
01:03
that a priestthầy tu mightcó thể have wornmòn
in 23rd-centurythế kỷ Rd CairoCairo.
15
51534
3353
giống trang phục mà một tu sĩ
ở Cairo vào thế kỷ 23 sẽ mặc.
01:06
But we only had threesố ba daysngày to make it,
16
54911
3032
Nhưng chúng tôi chỉ có 3 ngày để làm nó,
01:09
and the only fabricvải we had
17
57967
1704
và chất liệu duy nhất chúng tôi có
01:11
was an old duvetduvet coverche
that anotherkhác residentcư dân left behindphía sau.
18
59695
2721
mà một vỏ mền cũ
mà có người đã bỏ lại.
01:14
But she did it, and it's perfecthoàn hảo.
19
62440
3475
Nhưng cô ấy đã may được, và nó thật tuyệt.
01:19
And she lookednhìn at it and said,
20
67010
1667
Cô ấy nhìn nó và nói,
01:21
"ProofBằng chứng of conceptkhái niệm --
creationsự sáng tạo needsnhu cầu constrainthạn chế."
21
69664
2670
"Khái niệm được chứng minh --
sáng tạo cần bị bó buộc."
01:27
So with these 12 minutesphút,
22
75727
2441
Với 12 phút này,
01:31
I'm going to tell you
about my greatestvĩ đại nhất discoverykhám phá.
23
79072
2771
tôi sẽ kể các bạn nghe
về khám phá vĩ đại nhất của tôi.
01:36
For my wholetoàn thể life, my obsessionnỗi ám ảnh
has been eternalvĩnh cửu life,
24
84812
3444
Cả đời tôi, khát vọng lớn nhất
chính là cuộc sống vĩnh hằng,
01:41
as I know it is so manynhiều of yourscủa bạn.
25
89256
2135
và tôi biết nhiều người khác cũng vậy.
01:45
You mayTháng Năm be happyvui mừng to know
that your researchnghiên cứu will paytrả off.
26
93848
2939
Bạn sẽ thấy vui khi biết
rằng điều đó sẽ thành sự thực.
01:50
I am 318 yearsnăm old.
27
98160
2238
Tôi đã 318 tuổi rồi.
01:53
The averageTrung bình cộng humanNhân loại lifespantuổi thọ
is now 432 yearsnăm,
28
101486
3771
Tuổi thọ trung bình của con người
bây giờ là 432 tuổi,
01:57
and my work has been to extendmở rộng
the humanNhân loại lifespantuổi thọ indefinitelyvô thời hạn.
29
105281
3280
và tôi muốn làm việc để kéo dài
tuổi thọ của con người ra vô tận.
02:01
And I've never questionedĐặt câu hỏi that somedaymột ngày nào đó,
30
109363
2487
Tôi chưa bao giờ nghi ngờ sẽ có một ngày,
02:03
we'lltốt reachchạm tới a pointđiểm
where we'lltốt be contentNội dung.
31
111874
2942
chúng ta được thỏa mãn ước muốn đó.
02:08
But the oppositeđối diện keepsgiữ happeningxảy ra:
32
116959
1606
Nhưng điều ngược lại vẫn xảy ra:
02:10
the longerlâu hơn we livetrực tiếp,
the longerlâu hơn we want to livetrực tiếp,
33
118589
2474
càng sống lâu, ta càng muốn sống tiếp,
02:13
the lessít hơn we want to diechết.
34
121087
1628
ta càng không muốn chết.
02:15
Who can blamekhiển trách us?
35
123974
1336
Sao mà trách được chứ?
02:18
The universevũ trụ is so biglớn.
36
126183
3258
Vũ trụ bao la quá.
02:22
There won'tsẽ không ever not be more to see.
37
130548
1906
Không khi nào hết thứ để khám phá cả.
02:24
Just yesterdayhôm qua,
38
132478
1151
Ngay hôm qua thôi,
02:25
I was readingđọc hiểu about how you can
take out a boatthuyền on EuropaEuropa
39
133653
2760
Tôi đọc về việc bạn có thể
chèo thuyền trên Europa
02:28
and sailđi thuyền from islandĐảo to islandĐảo
all over the planethành tinh,
40
136437
2414
từ hòn đảo này tới hòn đảo khác
khắp cả hành tinh,
02:30
and some of the islandshòn đảo have villageslàng
that you can stayở lại and visitchuyến thăm
41
138875
3233
một số hòn đảo có các ngôi làng
mà bạn có thể tới thăm và ở lại
02:34
and sleepngủ underDưới the shadowbóng tối of JupiterSao Mộc.
42
142132
2789
và ngủ dưới bóng râm của sao Mộc.
02:36
And then there's this other islandĐảo
where there's just one songwriternhạc sĩ người Mỹ
43
144945
4047
Và có hòn đảo này
chỉ có một nhạc sỹ
02:41
who sitsngồi and playsvở kịch mandolinMandolin for the oceanđại dương.
44
149016
2477
ngồi chơi man-đô-lin cho đại dương nghe.
02:43
And then there are othersKhác
where there's no one
45
151517
2340
Và có những hòn đảo không người
02:46
and there never has been,
46
154456
1406
và chưa từng có người ở đó,
02:47
and so you go just for the pleasurevui lòng
of touchingsờ vào your footchân to sandCát
47
155886
3825
và bạn có thể thoải mái
đặt những ngón chân lên cát
02:51
that no footchân has ever touchedchạm vào before.
48
159735
2182
nơi chưa ngón chân nào từng chạm vào nó cả
02:55
You could spendtiêu 400 yearsnăm doing just that.
49
163309
2561
Bạn có thể dành ra 400 năm
chỉ để làm điều đó mà thôi.
03:03
Right now the MoonMặt Trăng is risingtăng lên
in the NortheastĐông bắc.
50
171627
2417
Giờ đây Mặt Trăng đang lên cao
về phía Đông Bắc.
03:07
I can see the citiescác thành phố on it
with my nakedtrần truồng eyemắt.
51
175013
2151
Tôi thấy các thành phố
bằng mắt của mình.
03:09
They're connectedkết nối like nervedây thần kinh clusterscụm:
52
177188
2112
Chúng kết nối lại như các dây thần kinh:
03:12
MariapolisMariapolis on the SouthNam PoleCực,
and RamachandranDang chau on the EquatorĐường xích đạo.
53
180332
5493
Mariapolis ở cực Nam,
Ramachandran thì ở Xích đạo.
03:18
And NewMới TehranTehran in the SeaBiển of TranquilityYên bình.
54
186956
3006
Và New Tehran thì ở Biển Yên bình.
03:24
That's where NavidKhanh and I metgặp.
55
192334
2114
Đó là nơi tôi và Navid gặp nhau.
03:26
We were bothcả hai artistsnghệ sĩ downtowntrung tâm thành phố.
56
194472
1985
Chúng tôi đều là những nghệ sỹ
ở khu trung tâm.
03:30
The day we metgặp, we were passingđi qua
eachmỗi other in AzadiAzadi SquareQuảng trường,
57
198138
2856
Ngày hôm đó khi đang đi sát nhau
trên Quảng Trường Azadi,
03:33
and we bumpedbumped shouldersvai.
58
201018
1462
chúng tôi va vào nhau.
03:34
And I turnedquay to apologizexin lỗi
59
202504
1751
Tôi quay qua xin lỗi
03:36
and she, withoutkhông có sayingnói helloxin chào
or introducinggiới thiệu herselfcô ấy or anything,
60
204279
4299
và cô ấy, không nói lời chào
hay giới thiệu bản thân hay gì cả,
03:40
said, "Well, why do you think
we didn't just passvượt qua throughxuyên qua eachmỗi other?"
61
208602
3538
đã nói,"Vậy chứ bạn nghĩ tại sao
mình lại không đi xuyên qua nhau luôn?"
03:46
And first of all, I thought,
"Who the hellĐịa ngục are you?"
62
214101
4238
Ban đầu tôi nghĩ,
"Cô nghĩ cô là ai vậy?"
03:50
But secondthứ hai, the questioncâu hỏi annoyedkhó chịu me,
63
218363
2022
Nhưng chủ yếu do câu hỏi làm tôi khó chịu,
03:52
because the answercâu trả lời is so simpleđơn giản.
64
220409
1792
bởi câu trả lời đơn giản quá.
03:54
I said, "We didn't passvượt qua throughxuyên qua eachmỗi other
65
222898
2410
Tôi nói, "Ta không đi xuyên qua nhau
03:57
because elementarytiểu học particlescác hạt have masskhối lượng
66
225332
2244
bởi các hạt cơ bản thì có khối lượng
03:59
and because the spacekhông gian
betweengiữa elementarytiểu học particlescác hạt
67
227600
2373
và bởi khoảng không
giữa các hạt cơ bản đó
04:01
is filledđầy with the bindingràng buộc energynăng lượng
that alsocũng thế has the propertiestính chất of masskhối lượng,
68
229997
3372
được lấp đầy bởi năng lượng liên kết
cũng có khối lượng nữa
04:05
and we'vechúng tôi đã knownnổi tiếng that for 800 yearsnăm."
69
233393
2180
cái này ai cũng biết được 800 năm rồi."
04:09
She mustphải have been in one of those moodstâm trạng
70
237919
1956
Cô ấy chắc đang ở trong trạng thái
04:11
where she likesthích to messlộn xộn with strangersngười lạ.
71
239899
1888
thích chọc ghẹo người lạ.
04:13
Or maybe she was just flirtingtán tỉnh with me,
72
241811
1889
Hoặc là cô ấy đang tán tỉnh tôi,
04:15
because she lookednhìn at me and said,
"I thought you'dbạn muốn say that.
73
243724
3371
bởi cô ấy nhìn tôi và nói,
"Tôi cũng nghĩ bạn sẽ nói vậy.
04:20
Think deepersâu sắc hơn."
74
248636
1151
Nghĩ kĩ hơn đi."
04:21
And then she tooklấy off her beltthắt lưng,
75
249811
1523
Và cô ấy cởi dây thắt lưng,
04:23
this beltthắt lưng that I'm wearingđeo now,
76
251358
3503
cái mà tôi đang mang đây,
04:28
and she said,
77
256408
1175
và nói,
04:32
"Our universevũ trụ is builtđược xây dựng
so that particlescác hạt have masskhối lượng.
78
260607
3765
"Vu trụ được cấu tạo
sao cho các phân tử có khối lượng.
04:38
WithoutNếu không có that basiccăn bản constrainthạn chế,
79
266769
1501
Nếu không có hạn chế cơ bản đó,
dù ta có đi xuyên qua nhau
04:40
we'dThứ Tư have just passedthông qua right throughxuyên qua
eachmỗi other at the speedtốc độ of lightánh sáng
80
268294
3483
với tốc độ ánh sáng
04:43
and never even knownnổi tiếng."
81
271801
1470
thì ta cũng không biết được."
04:48
And that's how our romancelãng mạn beganbắt đầu.
82
276239
2136
Và chuyện tình chúng tôi bắt đầu từ đó.
04:58
NavidKhanh and I
83
286128
1460
Navid và tôi
05:01
never ranchạy out of things to talk about.
84
289239
2492
không bao giờ hết chuyện để nói.
05:05
Never.
85
293310
1166
Không bao giờ.
05:07
It was incredibleđáng kinh ngạc.
86
295100
1152
Điều đó thật tuyệt vời.
05:08
It was like we were bothcả hai heroesanh hùng
climbingleo up into a mountainnúi rangephạm vi togethercùng với nhau
87
296276
4534
Chúng tôi giống những người hùng
cùng trèo lên một dãy núi
05:12
and we keptgiữ arrivingđi đến at newMới vistaskhung cảnh,
88
300834
2455
và tới cùng một cảnh quan hùng vĩ mới,
05:15
and these newMới, perfecthoàn hảo
constellationschòm sao of wordstừ ngữ
89
303313
2996
và những tổ hợp từ ngữ
mới và hoàn hảo
05:18
would come out of us to describemiêu tả them.
90
306333
1857
cứ tuôn ra để miêu tả cảnh đẹp đó.
05:20
And we'dThứ Tư forgetquên them
as soonSớm as we madethực hiện them,
91
308214
2124
Và cả hai quên chúng
ngay khi vừa nói ra,
05:22
and throwném them over our shouldervai
and go on to the nextkế tiếp thing, on and up.
92
310362
3421
quẳng chúng qua một bên
và tiếp tục cuộc phiêu lưu mới, cứ như thế
05:25
Or one time, NavidKhanh said that our talk
was like we were always makingchế tạo breadbánh mỳ,
93
313807
3914
Có lần, Navid nói việc nói chuyện
giống như làm bánh mỳ vậy,
05:29
and that we were always
addingthêm in a little more flourbột mì
94
317745
3519
mình luôn cho thêm một ít bột mỳ
05:33
and a little more waterNước,
95
321288
1449
rồi thêm một ít nước,
05:34
and foldinggấp lại it in and turningquay it over
96
322761
1953
gấp nhỏ và lật qua lật lại
05:36
and never gettingnhận được around to bakingnướng it.
97
324738
3674
và không bao giờ nướng bánh cả.
05:44
If my obsessionnỗi ám ảnh was eternalvĩnh cửu life,
Navid'sCủa Khanh obsessionnỗi ám ảnh was touchchạm.
98
332589
3429
Nếu tôi khát khao cuộc sống vĩnh hằng
thì Navid lại thích được chạm vào.
05:50
She had a geniusThiên tài for it.
99
338772
2016
Cô ấy như là một thiên tài vậy.
05:53
All of her work revolvedxoay around it.
100
341502
1937
Tất cả những gì cô ấy làm là về nó.
05:57
My bodythân hình was like a canvasTranh sơn dầu for her,
101
345383
2206
Cơ thể tôi giống tranh sơn dầu của cô ấy,
05:59
and she would drawvẽ tranh her fingertipngón tay
down over my faceđối mặt so slowlychậm rãi
102
347613
4621
và cô ấy sẽ di đầu ngón tay
chậm thật chậm trên mặt tôi
06:04
that I couldn'tkhông thể feel it movingdi chuyển.
103
352258
1983
tới nỗi tôi không cảm thấy gì cả.
06:06
And she was obsessedbị ám ảnh with the exactchính xác momentchốc lát
104
354265
2673
Và cô ấy phát cuồng với giây phút
06:08
when I would stop beingđang ablecó thể to tell
the differenceSự khác biệt betweengiữa her bodythân hình and minetôi.
105
356962
3878
mà tôi bắt đầu không phân biệt được
đâu là tôi và đâu là cô ấy.
06:15
Or she would just lienói dối acrossbăng qua me
and digđào her shouldervai into minetôi
106
363721
2995
Hoặc cô ấy cứ nằm ườn ra
rúc vào vai của tôi
06:18
and say, "PilarPilar, why does
this feel so good?"
107
366740
2891
và nói, "Pilar, sao làm vậy đã quá?"
06:23
I'd say, "I don't know!"
108
371009
1583
Tôi sẽ nói, "Em đâu biết!"
06:27
And she always had a facetiouskhôi hài answercâu trả lời
for her facetiouskhôi hài questioncâu hỏi,
109
375640
3986
Và cô ấy luôn có câu trả lời khôi hài
cho câu hỏi mắc cười của cô ấy,
06:33
but the answercâu trả lời I remembernhớ lại todayhôm nay is,
110
381033
2564
Nhưng tới giờ câu trả lời mà tôi nhớ được,
06:37
"It feelscảm thấy good
111
385399
1151
là "Thấy đã vậy
06:38
because the universevũ trụ choseđã chọn
its constraintskhó khăn,
112
386574
2780
là bởi vũ trụ tự chọn giới hạn cho nó,
06:41
and we are its artnghệ thuật."
113
389378
1285
và ta là tác phẩm của nó."
06:53
It's always funnybuồn cười what you think
the futureTương lai is going to be like
114
401677
3025
Thật hài hước khi so sánh
tương lai trong trí tưởng tượng
06:56
versusđấu với what it turnslượt out to be.
115
404726
1570
với tương lai thực tế.
07:00
In your time, scientistscác nhà khoa học thought
humanscon người could freezeĐông cứng themselvesbản thân họ
116
408169
3104
Ngày trước các nhà khoa học cho rằng
con người có thể tự đông lạnh
07:03
and wakeđánh thức up in the futureTương lai.
117
411297
1332
và thức dậy trong tương lai.
07:05
And they did -- but then they diedchết.
118
413761
2710
Và họ đã làm được -- nhưng họ cũng chết.
07:11
In your time, scientistscác nhà khoa học thought
humanscon người could replacethay thế organsbộ phận cơ thể
119
419083
3760
Ngày trước các nhà khoa học cho rằng
con người có thể thay thế nội tạng
07:14
and extendmở rộng life for hundredshàng trăm of yearsnăm.
120
422867
2253
và kéo dài tuổi thọ hàng trăm năm.
07:18
And they did,
121
426311
1346
Và họ làm được điều đó,
07:19
but eventuallycuối cùng, they diedchết anywaydù sao.
122
427681
2002
nhưng cuối cùng họ cũng phải chết.
07:23
In your time, EarthTrái đất
is the only placeđịa điểm people livetrực tiếp.
123
431381
3390
Ngày trước Trái Đất là nơi con người sống.
07:29
In my time, EarthTrái đất is the placeđịa điểm
people come to diechết.
124
437826
3385
Giờ đây, nó là nơi con người tới để chết.
07:37
So when NavidKhanh startedbắt đầu to showchỉ the signsdấu hiệu,
125
445539
3520
Nên khi Navid bắt đầu yếu đi,
07:41
our friendsbạn bè assumedgiả định I would do
what everyonetất cả mọi người does,
126
449083
2432
bạn bè nghĩ tôi sẽ
làm giống mọi người,
07:43
which is say goodbyeTạm biệt
and sendgửi her to EarthTrái đất,
127
451539
2135
đó là tạm biệt cố ấy
và đưa cô ấy tới Trái Đất,
07:46
so that nonekhông ai of us
would have to look at her
128
454517
3215
để không ai trong chúng tôi
phải nhìn thấy cô ấy
07:49
or be around her
or think about her and her ...
129
457756
3736
hoặc ở cạnh hoặc nghĩ về cô ấy --
07:54
failurethất bại to keep livingsống.
130
462225
1633
về việc cô ấy không còn sống nữa.
08:00
More than anything,
131
468811
1184
Hơn bất cứ điều gì,
08:02
they didn't want to be around
her actualthực tế physicalvật lý bodythân hình.
132
470019
2777
họ không muốn ở bên cạnh
cơ thể của cô ấy.
08:04
They keptgiữ referringđề cập đến to it as "decliningtừ chối,"
133
472820
3004
Họ dùng từ riêng cho nó là "tàn úa,"
08:08
even thoughTuy nhiên she herselfcô ấy
was fascinatedquyến rũ by it,
134
476536
2265
mặc dù cô ấy rất yêu thích cơ thể của mình
08:10
the changesthay đổi it was going throughxuyên qua,
135
478825
2123
những thay đổi mà nó phải trải qua,
08:12
followingtiếp theo the rulesquy tắc of its naturethiên nhiên
day by day, independentđộc lập of her will.
136
480972
3873
tuân theo quy luật tự nhiên
mà cô ấy không cản lại được.
08:20
I did sendgửi NavidKhanh to EarthTrái đất.
137
488481
1570
Tôi đã đưa Navid tới Trái Đất.
08:23
But I cameđã đến with her.
138
491948
1407
Nhưng tôi đi cùng cô ấy.
08:26
I remembernhớ lại a friendngười bạn of ourscủa chúng tôi,
just before we left, said,
139
494600
2909
Tôi nhớ có một người bạn
nói ngay trước khi chúng tôi đi,
08:30
"I just think it's arrogantkiêu ngạo,
140
498192
1547
"Tôi thấy việc này thật cao ngạo
08:33
like the rulesquy tắc don't applyứng dụng to you,
like you think your love is that specialđặc biệt."
141
501080
3873
giống như các quy tắc chẳng là gì cả,
làm như tình yêu của 2 người đặc biệt lắm"
08:39
But I did.
142
507497
1223
Nhưng tôi đã làm vậy.
08:44
So, even here on EarthTrái đất,
143
512468
1390
Ví thể, ngay cả ở Trái Đất,
08:45
I keptgiữ workingđang làm việc on how to extendmở rộng life.
144
513882
2697
Tôi vẫn tìm cách kéo dài cuộc sống.
08:49
It didn't occurxảy ra to me
145
517198
1151
Tôi không nhận ra là
08:50
that there could be any other responsephản ứng.
146
518373
2043
còn có thể có câu trả lời nào khác.
08:52
I keptgiữ going back to that thing
that NavidKhanh said to me
147
520440
2539
Tôi nhớ mãi điều mà Navid nói với tôi
08:55
that day in AzadiAzadi SquareQuảng trường,
148
523003
1739
ngày hôm đó ở Quảng Trường Azadi,
08:56
that withoutkhông có that basiccăn bản constrainthạn chế --
149
524766
1941
rằng không có hạn chế cơ bản ấy --
08:59
a universevũ trụ that grantedđược cấp masskhối lượng to mattervấn đề --
150
527486
2276
một vũ trụ cho vật chất khối lượng --
09:01
we would not existhiện hữu.
151
529786
1397
chúng ta sẽ không tồn tại.
09:05
That's one rulequi định.
152
533481
1171
Đó là 1 nguyên tắc.
09:06
AnotherKhác rulequi định is that all masskhối lượng
is subjectmôn học to entropydữ liệu ngẫu nhiên.
153
534676
3888
Một nguyên tắc nữa là mọi khối lượng
đều dần dần phai tàn đi.
09:11
And there is no way to be
in this universevũ trụ withoutkhông có masskhối lượng.
154
539929
2771
Và không thể tồn tại
trong vũ trụ mà không có khối lượng.
09:14
I know. I triedđã thử everything.
155
542724
1682
Tôi biết. Tôi đã thử mọi cách rồi.
09:16
I triedđã thử creatingtạo a photonphoton boxcái hộp
where the HiggsHiggs fieldcánh đồng was alteredthay đổi.
156
544430
4139
Tôi thử tạo một hộp photon
để làm rối trường năng lượng Higgs.
09:21
I triedđã thử recordingghi âm all
subatomichạt hạ nguyên tử movementsphong trào in my bodythân hình
157
549043
4132
Tôi thử ghi lại
các chuyển động hạ nguyên tử trong cơ thể
09:25
and replayingphát lại them on closedđóng loopvòng lặp.
158
553199
1787
và chiếu lại chúng trong vòng lặp kín
09:27
Nothing workedđã làm việc.
159
555010
1181
Tất cả đều thất bại.
09:33
But my finalsau cùng innovationđổi mới
was to createtạo nên a coilxôn xao dimensionkích thước
160
561184
5760
Nhưng đột phá cuối cùng của tôi
là tạo ra một chiều không gian xoắn
09:38
with the boundariesranh giới of a bodythân hình
in which time moveddi chuyển infinitelyvô hạn slowerchậm,
161
566968
4331
với giới hạn của một vật thể
mà thời gian di chuyển chậm hơn rất nhiều,
09:44
but whose projectionchiếu would appearxuất hiện
to movedi chuyển in normalbình thường time.
162
572635
3083
nhưng hình chiếu của nó
sẽ di chuyển với tốc độ bình thường.
09:49
That bodythân hình would then appearxuất hiện
in our universevũ trụ as a hologramảnh ba chiều --
163
577400
3659
Vật thể đó sẽ xuất hiện
trong vũ trụ dưới dạng ảnh toàn ký --
09:55
here but not here.
164
583215
1389
ở đây mà không ở đây.
10:01
When I realizedthực hiện I'd donelàm xong it,
165
589166
1355
Khi tôi biết mình đã thành công,
10:03
I ranchạy to her roomphòng,
166
591987
1856
Tôi chạy thật nhanh tới phòng cô ấy,
10:05
so happyvui mừng to tell her I'd donelàm xong it,
167
593867
2194
quá hạnh phúc
để nói rằng tôi làm được điều đó rồi,
10:08
movingdi chuyển throughxuyên qua spacekhông gian
almosthầu hết normallybình thường to all eyesmắt,
168
596838
2858
di chuyển trong không gian
một cách bình thường dưới mọi cách nhìn,
10:12
even to my ownsở hữu,
169
600366
1338
kể cả của tôi,
10:15
and wentđã đi to lienói dối down nextkế tiếp to her,
170
603950
1635
và tôi nằm xuống cạnh cô ấy,
10:19
and forgotquên mất, and fellrơi right throughxuyên qua her.
171
607262
2332
và quên mất rồi ngã ngay vào người cô ấy.
10:28
I'd foundtìm a way to eternalvĩnh cửu life,
172
616303
2185
Tôi đã tìm ra cách để trường sinh,
10:32
at the expensechi phí of the one thing
NavidKhanh lovedyêu mostphần lớn,
173
620448
2310
mà phải hi sinh điều Navid yêu thích nhất,
10:34
which was to touchchạm and be touchedchạm vào.
174
622782
3346
đó là chạm và được chạm vào.
10:41
And she threwném me out.
175
629939
1347
Và cô ấy đuối tôi ra ngoài.
10:48
I still got to watch, thoughTuy nhiên.
176
636420
1992
Dù gì tôi cũng được nhìn thấy.
10:51
HumansCon người livetrực tiếp 400 yearsnăm now,
177
639748
1732
Con người giờ sống được tới 400 tuổi
10:53
and we still diechết.
178
641504
1378
và chúng tôi vẫn phải chết.
10:54
And when deathtử vong comesđến,
179
642906
2208
Và khi cái chết đến,
10:58
the dyingchết still pickchọn at theirhọ bedsheetsmật,
180
646342
3255
nó vẫn làm người ta khó chịu,
11:04
and theirhọ armscánh tay breakphá vỡ out
in bluemàu xanh da trời and violetmàu tím bloomsnở on the insidesbên trong,
181
652319
3811
và cánh tay họ rời ra
với những vệt màu xanh và tím bên trong,
11:08
and theirhọ breathshơi thở get furtherthêm nữa
and furtherthêm nữa apartxa nhau,
182
656154
3514
và nhịp thở của họ ngày càng chậm dần,
11:11
like they're fallingrơi xuống asleepngủ.
183
659692
2649
như thể họ đang chìm vào giấc ngủ vậy.
11:21
I've always thought that
184
669780
1254
Tôi luôn nghĩ rằng
11:23
what givesđưa ra a life meaningÝ nghĩa is adventurecuộc phiêu lưu.
185
671796
2094
đời chỉ có nghĩa khi là cuộc phiêu lưu.
11:27
And deathtử vong is just a problemvấn đề
186
675476
2393
Và cái chết là một vấn đề
11:29
we haven'tđã không discoveredphát hiện ra the solutiondung dịch to yetchưa.
187
677893
2468
mà ta tạm thời chưa tìm được lời giải.
11:36
But maybe a life has meaningÝ nghĩa
only because it endskết thúc.
188
684594
2703
Nhưng có thể cuộc sống có ý nghĩa
chỉ bởi vì nó có điểm kết thúc.
11:40
Maybe that's the paradoxnghịch lý:
189
688221
1323
Có thể nghịch lý là ở đó:
11:41
constraintskhó khăn don't constrainhạn chế,
they allowcho phép perfecthoàn hảo freedomsự tự do.
190
689568
3851
giới hạn mà không giới hạn
chúng cho phép ta tự do hoàn toàn.
11:51
(SighsThan thở)
191
699175
1260
(Thở dài)
11:57
There was a thunderstormTrời Ðẹp
here this morningbuổi sáng.
192
705963
2024
Hồi sáng nay có một cơn giông.
12:00
There is anotherkhác forecastdự báo for tonighttối nay,
193
708011
1833
Dự báo là tối nay có một cơn nữa,
12:01
but for now the skybầu trời is cleartrong sáng.
194
709868
1769
nhưng giờ thì bầu trời trong veo.
12:04
I can't feel the windgió here,
195
712937
1353
Ở đây tôi không thấy gió,
12:06
but I just askedyêu cầu one of the caretakersngười chăm sóc
who passedthông qua by what it feltcảm thấy like,
196
714314
3364
nhưng tôi có hỏi người trông nom
mới đi qua xem thời tiết ra sao,
12:09
and she said it feltcảm thấy warmấm áp,
like meltedtan chảy butter.
197
717702
3143
và cô ấy nói ấm áp, như bơ tan ra vậy.
12:15
An answercâu trả lời worthyxứng đáng of my wifengười vợ.
198
723464
1711
Trả lời y hệt như vợ tôi vậy.
12:22
I have to find my way back to the fleshthịt.
199
730861
2365
Tôi phải tìm đường về với xác thịt.
12:28
UntilCho đến khi then, I take up no spacekhông gian
but the spacekhông gian you give me.
200
736980
4215
Cho tới lúc đó, tôi không lấy gì
ngoài không gian mà bạn cho tôi cả.
Translated by Anh Pham
Reviewed by Michelle Nguyen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Monica Byrne - Author and playwright
Novelist, writer, culture critic and playwright Monica Byrne thinks that there's an infinite number of stories to tell, and she intends to tell as many as she can.

Why you should listen

Novelist, writer, culture critic and playwright Monica Byrne deftly avoids the traps of conventional fiction by inventing mold-­breaking characters who express themselves in surprising ways. Her first novel, The Girl in the Road, has garnered acclaim both inside and outside the spheres of science fiction.

In addition to her work on her new novel The Actual Star, Byrne is a resident playwright at Little Green Pig Theatrical Concern in Durham, NC. Her story "Blue Nowruz" was commissioned for TED2015 by Neil Gaiman. She holds degrees in biochemistry from MIT and Wellesley.

More profile about the speaker
Monica Byrne | Speaker | TED.com