TED2016
Trevor Timm: How free is our freedom of the press?
Trevor: Quyền tự do báo chí: chúng ta thật sự có bao nhiêu?
Filmed:
Readability: 5.4
1,447,147 views
Tại Mỹ, quyền đăng tải thông tin mật mà công chúng cần biết của giới báo chí được bảo vệ trong Tu Chính Án Thứ Nhất (First Amendment) thuộc Hiến pháp Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ. Nhưng từ sau sự kiện 11/9, chế độ giám sát của chính phủ về việc chia sẻ thông tin trở thành mối đe doạ ngày càng lớn với nhóm người tiết lộ tin mật, vốn là nguồn cung cấp của hầu hết những thông tin quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia. Trevor Timm, người đồng sáng lập của tổ chức Freedom of the Press Foundation và là hội viên của TED, sẽ dùng bài nói ngắn gọn nhưng đầy đủ thông tin của mình để chỉ ra những hành động gần đây của chính phủ nhằm chống lại những cá nhân phơi bày tội ác, bất công và ủng hộ ứng dụng công nghệ giúp họ tiết lộ thông tin một cách an toàn và không để lộ tung tích.
Trevor Timm - Writer, activist and legal analyst
Trevor Timm is the co-founder and executive director of Freedom of the Press Foundation, a non-profit organization that supports and defends journalism dedicated to transparency and accountability. Full bio
Trevor Timm is the co-founder and executive director of Freedom of the Press Foundation, a non-profit organization that supports and defends journalism dedicated to transparency and accountability. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So this is James Risen.
0
488
2250
Đây là James Risen.
00:15
You may know him as the
Pulitzer Prize-winning reporter
Pulitzer Prize-winning reporter
1
3174
2750
Có lẽ bạn biết ông là nhà báo
đoạt giải Pulitzer
đoạt giải Pulitzer
00:17
for The New York Times.
2
5948
1692
làm việc cho The New York Times.
00:19
Long before anybody knew
Edward Snowden's name,
Edward Snowden's name,
3
7664
2754
Một thời gian dài trước khi
ta biết đến Edward Snowden,
ta biết đến Edward Snowden,
00:22
Risen wrote a book in which
he famously exposed
he famously exposed
4
10442
2916
Risen đã viết một cuốn sách, tiết lộ rằng
00:25
that the NSA was illegally wiretapping
the phone calls of Americans.
the phone calls of Americans.
5
13382
3936
Cơ quan An ninh Quốc gia
đang nghe lén điện thoại của dân chúng.
đang nghe lén điện thoại của dân chúng.
Nhưng đó là 1 chương khác
trong quyển sách
trong quyển sách
00:29
But it's another chapter in that book
6
17842
1770
00:31
that may have an even more lasting impact.
7
19636
2015
có sức ảnh hưởng về sau còn lớn hơn.
00:34
In it, he describes a catastrophic
US intelligence operation
US intelligence operation
8
22405
4818
Trong đó, ông mô tả hành động
khủng khiếp của tình báo Mỹ
khủng khiếp của tình báo Mỹ
00:39
in which the CIA quite literally
handed over blueprints
handed over blueprints
9
27247
3089
khi CIA thật sự trao lại cho Iran
bản thiết kế chế tạo bom nguyên tử.
00:42
of a nuclear bomb to Iran.
10
30360
1786
Nếu thấy điều này thật điên rồ,
hãy đọc nó.
hãy đọc nó.
00:44
If that sounds crazy, go read it.
11
32662
1795
00:46
It's an incredible story.
12
34481
1491
Đúng là không thể tin được.
00:48
But you know who didn't like that chapter?
13
36456
2064
Nhưng bạn có biết ai
không thích chương đó không?
không thích chương đó không?
00:50
The US government.
14
38893
1150
Chính là chính phủ Hoa Kỳ.
00:52
For nearly a decade afterwards,
15
40592
2214
Trong gần mười năm sau đó,
Risen trở thành đối tượng điều tra
của chính phủ
của chính phủ
00:54
Risen was the subject
of a US government investigation
of a US government investigation
16
42830
3253
các công tố viên buộc
ông phải ra toà làm chứng
ông phải ra toà làm chứng
00:58
in which prosecutors demanded
that he testify
that he testify
17
46107
2369
01:00
against one of his alleged sources.
18
48500
1904
chống lại người cung cấp
thông tin cho mình.
thông tin cho mình.
Và suốt thời gian đó, ông trở thành
ví dụ điển hình mới nhất
ví dụ điển hình mới nhất
01:02
And along the way, he became the face
for the US government's recent pattern
for the US government's recent pattern
19
50829
4075
01:06
of prosecuting whistleblowers
and spying on journalists.
and spying on journalists.
20
54928
3019
cho hành động truy tố nguồn tin mật
và theo dõi nhà báo của chính phủ.
và theo dõi nhà báo của chính phủ.
Căn cứ theo
Tu Chính Án Thứ Nhất:
Tu Chính Án Thứ Nhất:
01:10
You see, under the First Amendment,
21
58681
1668
báo chí có quyền đăng tải tin mật
vì lợi ích của công chúng.
vì lợi ích của công chúng.
01:12
the press has the right to publish
secret information in the public interest.
secret information in the public interest.
22
60373
3627
Nhưng giới truyền thông không thể nào
thực hiện được quyền này
thực hiện được quyền này
01:16
But it's impossible to exercise that right
if the media can't also gather that news
if the media can't also gather that news
23
64024
5134
một khi họ không lấy được tin,
và cũng không bảo vệ được
và cũng không bảo vệ được
01:21
and protect the identities
of the brave men and women
of the brave men and women
24
69182
3256
danh tính của những người
đã dũng cảm cung cấp tin cho họ.
đã dũng cảm cung cấp tin cho họ.
01:24
who get it to them.
25
72462
1150
01:26
So when the government came knocking,
26
74087
2032
Cho nên, khi chính phủ đến gõ cửa,
01:28
Risen did what many brave reporters
have done before him:
have done before him:
27
76143
3041
Risen cũng làm như
những người dũng cảm đi trước:
những người dũng cảm đi trước:
từ chối tiết lộ
thân phận nguồn tin
thân phận nguồn tin
01:31
he refused
28
79208
1185
01:32
and said he'd rather go to jail.
29
80417
1671
và nói ông thà vào tù còn hơn.
01:34
So from 2007 to 2015,
30
82611
2983
Vậy nên từ 2007 đến 2015,
01:37
Risen lived under the specter
of going to federal prison.
of going to federal prison.
31
85618
2794
Risen phải sống dưới viễn cảnh
bị đưa vào nhà tù liên bang.
bị đưa vào nhà tù liên bang.
01:40
That is, until just days before the trial,
when a curious thing happened.
when a curious thing happened.
32
88976
4047
Vài ngày trước phiên toà xét xử,
một chuyện lạ đã xảy ra:
một chuyện lạ đã xảy ra:
Sau nhiều năm cho rằng vụ này
phải có Risen ra làm chứng,
phải có Risen ra làm chứng,
01:45
Suddenly, after years of claiming
it was vital to their case,
it was vital to their case,
33
93912
3801
chính phủ đột ngột từ bỏ
mọi ép buộc của họ với Risen.
mọi ép buộc của họ với Risen.
01:49
the government dropped their demands
to Risen altogether.
to Risen altogether.
34
97737
2690
01:52
It turns out, in the age
of electronic surveillance,
of electronic surveillance,
35
100912
2548
Thì ra họ phát hiện,
trong thời đại giám sát điện tử
trong thời đại giám sát điện tử
01:55
there are very few places
reporters and sources can hide.
reporters and sources can hide.
36
103484
2888
nhà báo và nguồn tin
chẳng có mấy nơi để trốn.
chẳng có mấy nơi để trốn.
01:58
And instead of trying and failing
to have Risen testify,
to have Risen testify,
37
106959
3595
Thay vì cố ép Risen
làm nhân chứng rồi thất bại,
làm nhân chứng rồi thất bại,
02:02
they could have his digital trail
testify against him instead.
testify against him instead.
38
110578
3047
họ có thể dùng quá trình
sử dụng công nghệ để buộc tội ông.
sử dụng công nghệ để buộc tội ông.
Vậy là bên công tố có được
nhật ký cuộc gọi của Risen,
nhật ký cuộc gọi của Risen,
02:06
So completely in secret
and without his consent,
and without his consent,
39
114585
2516
hoàn toàn âm thầm,
không cần ông có đồng ý không.
không cần ông có đồng ý không.
02:09
prosecutors got Risen's phone records.
40
117125
2270
02:11
They got his email records,
his financial and banking information,
his financial and banking information,
41
119903
4516
Họ có được lịch sử email,
thông tin tài chính và ngân hàng,
thông tin tài chính và ngân hàng,
02:16
his credit reports,
42
124443
1753
báo cáo tín dụng,
02:18
even travel records with a list
of flights he had taken.
of flights he had taken.
43
126220
2770
cả danh sách chuyến bay của ông
cũng được ghi lại.
cũng được ghi lại.
02:21
And it was among this information that
they used to convict Jeffrey Sterling,
they used to convict Jeffrey Sterling,
44
129808
3785
Một trong số chúng trở thành
bằng chứng buộc tội Jeffery Sterling,
bằng chứng buộc tội Jeffery Sterling,
02:25
Risen's alleged source
and CIA whistleblower.
and CIA whistleblower.
45
133617
3119
người được cho là nguồn tin của Risen,
cũng là kẻ tiết lộ bí mật của CIA.
cũng là kẻ tiết lộ bí mật của CIA.
02:30
Sadly, this is only one case of many.
46
138035
2415
Thật đáng buồn khi đây chỉ là
một trong số nhiều trường hợp.
một trong số nhiều trường hợp.
02:33
President Obama ran on a promise
to protect whistleblowers,
to protect whistleblowers,
47
141152
3607
Tổng thống Obama luôn hứa
sẽ bảo vệ những nguồn tin mật,
sẽ bảo vệ những nguồn tin mật,
02:36
and instead, his Justice Department
has prosecuted more
has prosecuted more
48
144783
3262
rồi sau đó lại cho Bộ Tư pháp
đứng đằng sau truy tố họ
đứng đằng sau truy tố họ
02:40
than all other administrations combined.
49
148069
2491
nhiều hơn tất cả các
chính quyền khác cộng lại.
chính quyền khác cộng lại.
Giờ ta đã biết để lộ thông tin
trở thành rắc rối như thế nào,
trở thành rắc rối như thế nào,
02:43
Now, you can see how this
could be a problem,
could be a problem,
50
151179
2104
02:45
especially because the government
considers so much of what it does secret.
considers so much of what it does secret.
51
153307
4467
nhất là khi chính phủ xem gần hết
mọi chuyện họ làm là bí mật.
mọi chuyện họ làm là bí mật.
02:50
Since 9/11, virtually every important
story about national security
story about national security
52
158758
4500
Từ sau vụ 11/9, hầu như mọi chuyện
hệ trọng liên quan tới an ninh quốc gia
hệ trọng liên quan tới an ninh quốc gia
02:55
has been the result of a whistleblower
coming to a journalist.
coming to a journalist.
53
163282
2920
đều nhờ người tố giác
với nhà báo mới có được.
với nhà báo mới có được.
Nên chúng ta đành nhìn báo chí
thất bại trong công việc của mình,
thất bại trong công việc của mình,
02:58
So we risk seeing the press
unable to do their job
unable to do their job
54
166670
2898
03:01
that the First Amendment
is supposed to protect
is supposed to protect
55
169592
2199
việc mà đáng lẽ Tu Chính Án Thứ Nhất
phải bảo vệ
phải bảo vệ
03:03
because of the government's
expanded ability to spy on everyone.
expanded ability to spy on everyone.
56
171815
3007
vì chính phủ ngày càng có khả năng
theo dõi mọi người.
theo dõi mọi người.
03:07
But just as technology has allowed
the government
the government
57
175487
2453
Nhưng nếu như chính phủ
có thể dùng công nghệ
có thể dùng công nghệ
03:09
to circumvent reporters' rights,
58
177964
2707
để cánh nhà báo không
thực hiện được quyền của mình,
thực hiện được quyền của mình,
03:12
the press can also use technology
59
180695
2174
thì báo chí cũng có thể
sử dụng công nghệ
sử dụng công nghệ
03:14
to protect their sources
even better than before.
even better than before.
60
182893
2340
để bảo vệ nguồn tin của mình
hiệu quả hơn bao giờ hết.
hiệu quả hơn bao giờ hết.
03:17
And they can start from the moment
they begin speaking with them,
they begin speaking with them,
61
185698
3112
Và họ có thể làm được điều này
ngay khi cuộc nói chuyện bắt đầu,
ngay khi cuộc nói chuyện bắt đầu,
03:20
rather than on the witness stand
after the fact.
after the fact.
62
188834
2427
thay vì chờ đến lúc sự thật phơi bày
mới ra làm chứng.
mới ra làm chứng.
Chưa có phần mềm truyền thông
vào lúc Risen viết ra quyển sách
vào lúc Risen viết ra quyển sách
03:24
Communications software now exists
63
192197
2092
03:26
that wasn't available
when Risen was writing his book,
when Risen was writing his book,
64
194313
2532
nay đã ra đời và có khả năng
chống giám sát tốt hơn nhiều
chống giám sát tốt hơn nhiều
03:28
and is much more surveillance-resistant
than regular emails or phone calls.
than regular emails or phone calls.
65
196869
3999
so với dùng emails
hoặc điện thoại thông thường.
hoặc điện thoại thông thường.
03:33
For example, one such tool is SecureDrop,
66
201789
4218
Một đơn cử cho loại phần mềm này
là SecureDrop,
là SecureDrop,
03:38
an open-source whistleblower
submission system
submission system
67
206031
2685
một hệ thống miễn phí
dành cho người cung cấp tin mật
dành cho người cung cấp tin mật
03:40
that was originally created by the late
Internet luminary Aaron Swartz,
Internet luminary Aaron Swartz,
68
208740
4048
được nhà hoạt động Internet sáng giá
đã qua đời là Aaron Swartz tạo ra
đã qua đời là Aaron Swartz tạo ra
và hiện đang được phát triển tại
tổ chức phi lợi nhuận mà tôi làm,
tổ chức phi lợi nhuận mà tôi làm,
03:44
and is now developed
at the non-profit where I work,
at the non-profit where I work,
69
212812
2665
03:47
Freedom of the Press Foundation.
70
215501
1531
Quỹ ủng hộ quyền tự do báo chí.
03:49
Instead of sending an email,
71
217824
1652
Thay vì gửi email,
bạn sẽ vào trang web của
một cơ quan thông tin,
một cơ quan thông tin,
03:51
you go to a news organization's website,
72
219500
2041
03:53
like this one here on The Washington Post.
73
221565
2000
như trang của The Washington Post
ở trên đây.
ở trên đây.
Từ đó, bạn có thể tải lên
một văn kiện hay gửi thông tin đi
một văn kiện hay gửi thông tin đi
03:56
From there, you can upload a document
or send information
or send information
74
224010
3943
03:59
much like you would
on any other contact form.
on any other contact form.
75
227977
2429
rất giống với thao tác
trên bất cứ hình thức liên lạc nào.
trên bất cứ hình thức liên lạc nào.
04:02
It'll then be encrypted
and stored on a server
and stored on a server
76
230715
2619
Sau đó, tài liệu này sẽ được
mã hoá và lưu vào máy chủ
mã hoá và lưu vào máy chủ
04:05
that only the news organization
has access to.
has access to.
77
233358
2548
chỉ có cơ quan thông tin
mới có quyền truy cập.
mới có quyền truy cập.
04:08
So the government can no longer
secretly demand the information,
secretly demand the information,
78
236351
3373
Chính phủ không thể đòi thông tin
một cách bí mật nữa,
một cách bí mật nữa,
04:11
and much of the information
they would demand
they would demand
79
239748
2104
và đa số những thông tin họ muốn có
04:13
wouldn't be available in the first place.
80
241876
1959
sẽ không thể có được ngay.
Mà thật ra SecureDrop mới chỉ là
một phần nhỏ trong bài toán lớn
một phần nhỏ trong bài toán lớn
04:16
SecureDrop, though, is really
only a small part of the puzzle
only a small part of the puzzle
81
244475
2964
04:19
for protecting press freedom
in the 21st century.
in the 21st century.
82
247463
2947
nhằm bảo vệ quyền tự do báo chí
trong thế kỷ 21.
trong thế kỷ 21.
Ngặt một nỗi, hiện giờ chính phủ
trên toàn thế giới
trên toàn thế giới
04:23
Unfortunately, governments
all over the world
all over the world
83
251035
2373
04:25
are constantly developing
new spying techniques
new spying techniques
84
253432
2500
đang không ngừng phát triển
công nghệ gián điệp
công nghệ gián điệp
04:27
that put us all at risk.
85
255956
1404
nhằm đưa tất cả chúng ta
vào chỗ nguy hiểm.
vào chỗ nguy hiểm.
04:30
And it's up to us going forward
to make sure
to make sure
86
258043
2698
Chỉ có phát triển, chúng ta
mới có thể đảm bảo
mới có thể đảm bảo
04:32
that it's not just
the tech-savvy whistleblowers,
the tech-savvy whistleblowers,
87
260765
2500
điều cần thiết không chỉ là tạo ra
những nguồn tin thành thạo công nghệ,
những nguồn tin thành thạo công nghệ,
04:35
like Edward Snowden, who have
an avenue for exposing wrongdoing.
an avenue for exposing wrongdoing.
88
263289
3285
phơi bày chuyện sai trái
chuyên nghiệp như Edward Snowden.
chuyên nghiệp như Edward Snowden.
04:39
It's just as vital that we protect the
next veteran's health care whistleblower
next veteran's health care whistleblower
89
267408
4747
Ta cũng cần bảo vệ nhân viên
chăm sóc cựu chiến binh tiếp theo,
chăm sóc cựu chiến binh tiếp theo,
người báo động cho chúng ta biết
các bệnh viện đã quá tải,
các bệnh viện đã quá tải,
04:44
alerting us to overcrowded hospitals,
90
272179
3308
04:47
or the next environmental worker
91
275511
2327
hay nhân viên môi trường tiếp theo,
người đánh hồi chuông cảnh tỉnh
về nguồn nước bẩn của nhà máy Flint,
về nguồn nước bẩn của nhà máy Flint,
04:49
sounding the alarm
about Flint's dirty water,
about Flint's dirty water,
92
277862
3198
04:53
or a Wall Street insider
93
281084
1680
hay một thành viên từ Wall Street
04:54
warning us of the next financial crisis.
94
282788
2177
cảnh báo cho ta về
đợt khủng hoảng tài chính tiếp theo.
đợt khủng hoảng tài chính tiếp theo.
04:57
After all, these tools weren't just built
to help the brave men and women
to help the brave men and women
95
285869
4128
Tóm lại, những công cụ này được tạo ra
không chỉ để giúp đỡ cho ai
không chỉ để giúp đỡ cho ai
05:02
who expose crimes,
96
290021
1538
dám đứng ra phơi bày tội ác,
05:03
but are meant to protect
all of our rights under the Constitution.
all of our rights under the Constitution.
97
291583
3234
mà còn để bảo vệ
mọi quyền hiến định của chúng ta.
mọi quyền hiến định của chúng ta.
05:07
Thank you.
98
295460
1151
Xin cám ơn.
05:08
(Applause)
99
296635
3309
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Trevor Timm - Writer, activist and legal analystTrevor Timm is the co-founder and executive director of Freedom of the Press Foundation, a non-profit organization that supports and defends journalism dedicated to transparency and accountability.
Why you should listen
Trevor Timm is a co-founder and the executive director of the Freedom of the Press Foundation. He is a journalist, activist, and lawyer who writes a twice weekly column for The Guardian on privacy, free speech, and national security. He has contributed to The Atlantic, Al Jazeera, Foreign Policy, Harvard Law and Policy Review, PBS MediaShift and Politico.
Trevor formerly worked as an activist at the Electronic Frontier Foundation. Before that, he helped the longtime General Counsel of The New York Times, James Goodale, write a book on the Pentagon Papers and the First Amendment. He received his J.D. from New York Law School.
Trevor Timm | Speaker | TED.com