ABOUT THE SPEAKER
Dean Ornish - Physician, author
Dean Ornish is a clinical professor at UCSF and founder of the Preventive Medicine Research Institute. He's a leading expert on fighting illness -- particularly heart disease with dietary and lifestyle changes.

Why you should listen

Dr. Dean Ornish wants you to live longer, and have more fun while you're at it. He's one of the leading voices in the medical community promoting a balanced, holistic approach to health, and proving that it works. The author of Eat More, Weigh Less and several other best-selling books, Ornish is best known for his lifestyle-based approach to fighting heart disease.

His research at the Preventive Medicine Research Institute (the nonprofit he founded) clinically demonstrated that cardiovascular illnesses -- and, most recently prostate cancer -- can be treated and even reversed through diet and exercise. These findings (once thought to be physiologically implausible) have been widely chronicled in the US media, including Newsweek, for which Ornish writes a column. The fifty-something physician, who's received many honors and awards, was chosen by LIFE Magazine as one of the most influential members of his generation. Among his many pursuits, Ornish is now working with food corporations to help stop America's obesity pandemic from spreading around the globe.

More profile about the speaker
Dean Ornish | Speaker | TED.com
TED2008

Dean Ornish: Your genes are not your fate

Dean Ornish :" Các gen của bạn không quyết định hoàn toàn số phận của bạn."

Filmed:
1,725,634 views

Dean Ornish chia sẻ với chúng ta nghiên cứu mới về việc có một lối sống lành mạnh có thể ảnh hưởng đến con người ở mức độ di truyền như thế nào. Thí dụ như khi chúng ta sống khỏe mạnh hơn, ăn uống hợp lý hơn, tập thể dục thường xuyên hơn và yêu thương nhiều hơn, các tế bào não của bạn sẽ thực sự phát triển.
- Physician, author
Dean Ornish is a clinical professor at UCSF and founder of the Preventive Medicine Research Institute. He's a leading expert on fighting illness -- particularly heart disease with dietary and lifestyle changes. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
One way to changethay đổi our genesgen is to make newMới onesnhững người,
0
0
2000
Môt cách để thay đổi gen của chúng ta là tạo ra các gen mới
00:14
as CraigCraig VenterVenter has so elegantlythanh lịch shownđược hiển thị.
1
2000
2000
như Craig Venter đã từng nói với chúng ta.
00:16
AnotherKhác is to changethay đổi our lifestyleslối sống.
2
4000
3000
Một cách khác là thay đổi lối sống của chúng ta
00:19
And what we're learninghọc tập is how powerfulquyền lực and dynamicnăng động these changesthay đổi can be,
3
7000
4000
Và chúng tôi đang nhận thấy được những thay đổi đó mạnh mẽ và sống động như thế nào,
00:23
that you don't have to wait very long to see the benefitslợi ích.
4
11000
3000
bạn không cần phải đợi một thời gian dài để thấy được những hiệu quả của nó.
00:26
When you eatăn healthierkhỏe mạnh hơn, managequản lý stressnhấn mạnh, exercisetập thể dục and love more,
5
14000
5000
Khi bạn ăn uống lành mạnh hơn, kiểm soát stress, tập thể dục và yêu thương nhiều hơn,
00:31
your brainóc actuallythực ra getsđược more bloodmáu flowlưu lượng and more oxygenôxy.
6
19000
2000
máu trong não sẽ lưu thông tốt hơn và lượng oxi lên não nhiều hơn.
00:33
But more than that, your brainóc getsđược measurablychạy biggerlớn hơn.
7
21000
3000
Hơn nữa, não bộ của bạn sẽ thực sự lớn lên
00:36
Things that were thought impossibleKhông thể nào just a fewvài yearsnăm agotrước
8
24000
2000
Những điều được nghĩ là không thể ít năm trước
00:38
can actuallythực ra be measuredđã đo now.
9
26000
2000
nay đã có thể được đánh giá.
00:40
This was figuredhình dung out by RobinRobin WilliamsWilliams
10
28000
3000
Robin Williams là người đã xác định được điều đó
00:43
a fewvài yearsnăm before the restnghỉ ngơi of us.
11
31000
2000
một vài năm trước tất cả chúng ta.
00:45
Now, there's some things that you can do
12
33000
2000
Bây giờ, có một số điều mà bạn có thể làm
00:47
to make your brainóc growlớn lên newMới brainóc cellstế bào.
13
35000
3000
để làm cho bộ não của bạn sản sinh ra những tế bào não mới.
00:50
Some of my favoriteyêu thích things, like chocolatesô cô la and teatrà, blueberriesquả Việt quất,
14
38000
2000
Một số thứ mà tôi thích, như chocolate và trà, việt quất,
00:52
alcoholrượu in moderationkiểm duyệt, stressnhấn mạnh managementsự quản lý
15
40000
4000
một lượng vừa phải chất cồn, kiểm soát stress
00:56
and cannabinoidscannabinoids foundtìm in marijuanamarijuana.
16
44000
2000
và hợp chất canabanoid ở trong cần sa.
00:58
I'm just the messengerMessenger.
17
46000
2000
Tôi chỉ là người truyền đạt thôi đấy nhé (tôi chưa thử cần sa đâu)
01:01
(LaughterTiếng cười)
18
49000
3000
( cười)
01:04
What were we just talkingđang nói about?
19
52000
3000
Ồ, chúng ta đang nói đến vấn đề gì nhỉ?
01:07
(LaughterTiếng cười)
20
55000
2000
( Cười )
01:09
And other things that can make it worsetệ hơn,
21
57000
2000
Và một số thứ có thể làm cho tình trạng của bạn xấu đi,
01:11
that can causenguyên nhân you to losethua brainóc cellstế bào.
22
59000
2000
tức là làm cho số lượng tế bào não của bạn giảm đi.
01:13
The usualthường lệ suspectsnghi phạm, like saturatedbảo hòa fatmập and sugarđường,
23
61000
3000
Những yếu tố thường được nghĩ tới là chất béo bão hòa và đường,
01:16
nicotinenicotin, opiatesthuốc phiện, cocainecocaine, too much alcoholrượu and chronicmãn tính stressnhấn mạnh.
24
64000
4000
nicotine, các opiate ( chế phẩm có thuốc phiện), cocaine, lạm dụng chất cồn, và stress dai dẳng.
01:20
Your skinda getsđược more bloodmáu flowlưu lượng when you changethay đổi your lifestylelối sống,
25
68000
3000
Da của bạn sẽ nhận được nhiều máu hơn khi bạn thay đổi lối sống,
01:23
so you agetuổi tác lessít hơn quicklyMau. Your skinda doesn't wrinklenếp nhăn as much.
26
71000
3000
nên bạn sẽ già chậm hơn, da của bạn cũng sẽ ít nhăn nheo hơn.
01:26
Your hearttim getsđược more bloodmáu flowlưu lượng.
27
74000
2000
Trái tim của bạn được tưới máu tốt hơn,
01:28
We'veChúng tôi đã shownđược hiển thị that you can actuallythực ra reverseđảo ngược hearttim diseasedịch bệnh.
28
76000
2000
Chúng tôi đã nhận thấy được rằng nó thực sự làm đảo ngược lại được diễn tiến của bệnh tim mạch.
01:30
That these cloggedtắc nghẽn arteriesđộng mạch that you see on the upperphía trên left,
29
78000
3000
Đó là những động mạch bị tắc mà các bạn có thể thấy ở phía trên trái màn hình,
01:33
after only a yearnăm becometrở nên measurablychạy lessít hơn cloggedtắc nghẽn.
30
81000
2000
chỉ sau 1 năm đã trở nên ít tắc một cách trông thấy.
01:35
And the cardiactim mạch PETVẬT NUÔI scanquét shownđược hiển thị on the lowerthấp hơn left,
31
83000
2000
Và đây là hình ảnh PET scan (chụp bằng positron) của tim ở phía dưới trái màn hình,
01:37
the bluemàu xanh da trời meanscó nghĩa no bloodmáu flowlưu lượng.
32
85000
2000
màu xanh có nghĩa là không có máu lưu thông.
01:39
A yearnăm latermột lát sau -- orangetrái cam and whitetrắng is maximumtối đa bloodmáu flowlưu lượng.
33
87000
3000
Và 1 năm sau -- màu cam và trắng chỉ ra rằng lưu lượng máu đã trở về tối đa.
01:42
We'veChúng tôi đã shownđược hiển thị you mayTháng Năm be ablecó thể to stop and reverseđảo ngược the progressiontiến triển
34
90000
3000
Chúng tôi cũng nhận thấy rằng bạn có thể làm ngừng lại và đảo ngược diễn tiến
01:45
of earlysớm prostatetuyến tiền liệt cancerung thư and, by extensionsự mở rộng, breastnhũ hoa cancerung thư,
35
93000
2000
của ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn sớm, xa hơn nữa, có thể cả ung thư vú,
01:47
simplyđơn giản by makingchế tạo these changesthay đổi.
36
95000
2000
đơn giản chỉ bằng cách thực hiện những thay đổi trên trong lối sống.
01:49
We'veChúng tôi đã foundtìm that tumorkhối u growthsự phát triển in vitroống nghiệm was inhibitedức chế
37
97000
3000
Chúng tôi nhận thấy sự phát triển của khối u trong môi trường nuôi cấy bị kìm hãm.
01:52
70 percentphần trăm in the groupnhóm that madethực hiện these changesthay đổi,
38
100000
2000
70% trong nhóm thực hiện thay đổi đạt được điều này,
01:54
whereastrong khi only ninechín percentphần trăm in the comparisonso sánh groupnhóm.
39
102000
3000
trong khi chỉ có 9% ở trong nhóm chứng.
01:57
These differencessự khác biệt were highlycao significantcó ý nghĩa.
40
105000
2000
Những sự khác biệt này là hết sức có y nghĩa.
01:59
Even your sexualtình dục organsbộ phận cơ thể get more bloodmáu flowlưu lượng,
41
107000
2000
Thậm chí cả cơ quan sinh dục của bạn cũng nhận được nhiều máu hơn,
02:01
so you increasetăng sexualtình dục potencytiềm năng.
42
109000
2000
do đó bạn tăng cường được khả năng tình dục của mình.
02:03
One of the mostphần lớn effectivecó hiệu lực anti-smokingchống hút thuốc adsQuảng cáo was donelàm xong
43
111000
2000
Một trong những quảng cáo chống thuốc lá hiệu quả nhất được thực hiện bởi
02:05
by the DepartmentTỉnh of HealthSức khỏe ServicesDịch vụ,
44
113000
2000
bộ y tế,
02:07
showinghiển thị that nicotinenicotin, which constrictsconstricts năng your arteriesđộng mạch,
45
115000
2000
chỉ ra rằng nicotine, làm co các mạch máu của bạn,
02:09
can causenguyên nhân a hearttim attacktấn công or a strokeCú đánh,
46
117000
2000
có thể gây ra nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ,
02:11
but it alsocũng thế causesnguyên nhân impotencebất lực.
47
119000
2000
và cả chứng bất lực nữa.
02:13
HalfMột nửa of guys who smokehút thuốc lá are impotentbất lực.
48
121000
2000
Một nửa đàn ông hút thuốc mắc chứng bất lực.
02:15
How sexysexy is that?
49
123000
1000
Điều đó gợi cảm như thế nào cơ chứ ?
02:16
Now we're alsocũng thế about to publishcông bố a studyhọc --
50
124000
2000
Bây giờ, chúng tôi sắp xuất bản một nghiên cứu --
02:18
the first studyhọc showinghiển thị you can changethay đổi genegen expressionbiểu hiện in menđàn ông with prostatetuyến tiền liệt cancerung thư.
51
126000
3000
một nghiên cứu chỉ ra rằng bạn có thể thay đổi biểu hiện của gen ở những đàn ông mắc ung thư tiền liệt tuyến
02:21
This is what's calledgọi là a heatnhiệt mapbản đồ --
52
129000
2000
Đây là bản đồ nhiệt
02:23
and the differentkhác nhau colorsmàu sắc -- and alongdọc theo the sidebên, on the right, are differentkhác nhau genesgen.
53
131000
3000
và những màu khác nhau, và dọc theo bên phải là những gen khác nhau
02:26
And we foundtìm that over 500 genesgen were favorablythuận lợi changedđã thay đổi --
54
134000
3000
Và chúng tôi thấy rằng trên 500 gen có xu hướng thay đổi
02:29
in effecthiệu ứng, turningquay on the good genesgen, the disease-preventingngăn ngừa bệnh genesgen,
55
137000
3000
làm hoạt hóa những gen tốt, những gen giúp ngăn ngừa bệnh
02:32
turningquay off the disease-promotingthúc đẩy các bệnh genesgen.
56
140000
4000
làm bất hoạt những gen gây bệnh
02:36
And so these findingskết quả I think are really very powerfulquyền lực,
57
144000
3000
Và vì vậy những phát hiện này theo tôi có sức mạnh to lớn
02:39
givingtặng manynhiều people newMới hopemong and newMới choicessự lựa chọn.
58
147000
2000
đem lại niềm hy vọng mới và những sự lựa chọn mới cho nhiều người
02:41
And companiescác công ty like NavigenicsNavigenics and DNADNA DirectTrực tiếp and 23andMeandMe,
59
149000
5000
Và những công ty như Navigenix và DNA Direct và 23andMe,
02:46
that are givingtặng you your geneticdi truyền profilesHồ sơ,
60
154000
3000
nơi cung cấp tiểu sử gen của bạn,
02:49
are givingtặng some people a sensegiác quan of, "GoshChúa ơi, well, what can I do about it?"
61
157000
3000
tạo cho một số người cảm giác, " Ôi, vậy sao, tôi có thể làm gì đây ?"
02:52
Well, our genesgen are not our fatesố phận, and if we make these changesthay đổi --
62
160000
3000
Các gen không quyết định toàn bộ số phận của chúng ra, và nếu chúng ta thực hiện những thay đổi này --
02:55
they're a predispositionkhuynh hướng -- but if we make biggerlớn hơn changesthay đổi
63
163000
2000
chúng thuộc về bẩm chất, nhưng chúng ta có thể tạo ra những thay đổi lớn hơn
02:57
than we mightcó thể have madethực hiện otherwisenếu không thì,
64
165000
2000
là chúng ta đã từng làm
02:59
we can actuallythực ra changethay đổi how our genesgen are expressedbày tỏ.
65
167000
3000
khi đó chúng ta có thể thực sự thay đổi cách mà các gen của chúng ta được biểu hiện.
03:02
Thank you.
66
170000
1000
Cảm ơn.
03:03
(ApplauseVỗ tay)
67
171000
2000
(Vỗ tay)
Translated by Thanh Dang Nhu
Reviewed by Ha Tran

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dean Ornish - Physician, author
Dean Ornish is a clinical professor at UCSF and founder of the Preventive Medicine Research Institute. He's a leading expert on fighting illness -- particularly heart disease with dietary and lifestyle changes.

Why you should listen

Dr. Dean Ornish wants you to live longer, and have more fun while you're at it. He's one of the leading voices in the medical community promoting a balanced, holistic approach to health, and proving that it works. The author of Eat More, Weigh Less and several other best-selling books, Ornish is best known for his lifestyle-based approach to fighting heart disease.

His research at the Preventive Medicine Research Institute (the nonprofit he founded) clinically demonstrated that cardiovascular illnesses -- and, most recently prostate cancer -- can be treated and even reversed through diet and exercise. These findings (once thought to be physiologically implausible) have been widely chronicled in the US media, including Newsweek, for which Ornish writes a column. The fifty-something physician, who's received many honors and awards, was chosen by LIFE Magazine as one of the most influential members of his generation. Among his many pursuits, Ornish is now working with food corporations to help stop America's obesity pandemic from spreading around the globe.

More profile about the speaker
Dean Ornish | Speaker | TED.com