TED@BCG Paris
Lisa Dyson: A forgotten Space Age technology could change how we grow food
Lisa Dyson: Một công nghệ thời đại vũ trụ bị lãng quên có thể thay đổi cách chúng ta tạo ra lương thực
Filmed:
Readability: 5.1
1,425,721 views
Dân số toàn cầu đang dần cán tới mốc 10 tỷ người - nhưng rồi tất cả chúng ta sẽ ăn gì? Lisa Dyson phát triển lại một ý tưởng của NASA trong những năm 1960 về du hành sâu trong vũ trụ, và đó có thể là chìa khóa để chúng ta thay đổi hoàn toàn cách tạo ra lương thực.
Lisa Dyson - Sustainability crusader
Lisa Dyson thinks a new class of crops might help us reinvent agriculture -- and feed the world. Full bio
Lisa Dyson thinks a new class of crops might help us reinvent agriculture -- and feed the world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Imagine you are a part
of a crew of astronauts
of a crew of astronauts
0
1658
4442
Thử tưởng tượng bạn là một thành viên
của một nhóm phi hành gia
của một nhóm phi hành gia
00:18
traveling to Mars or some distant planet.
1
6124
3152
du hành đến sao Hỏa
hoặc một vài hành tinh xa hơn nữa.
hoặc một vài hành tinh xa hơn nữa.
00:21
The travel time could take a year
2
9854
3032
Hành trình có thể kéo dài cả năm
00:24
or even longer.
3
12910
1469
hoặc thậm chí lâu hơn nữa.
00:26
The space on board and the resources
4
14836
2937
Không gian trên tàu và các nguồn lực
00:29
would be limited.
5
17797
1540
có giới hạn.
00:31
So you and the crew would have
to figure out how to produce food
to figure out how to produce food
6
19361
4587
Vậy nên bạn và phi hành đoàn
phải tìm cách tạo ra lương thực
phải tìm cách tạo ra lương thực
00:35
with minimal inputs.
7
23972
1459
bằng nguồn lực ít ỏi.
00:38
What if you could bring with you
just a few packets of seeds,
just a few packets of seeds,
8
26169
3877
Giả sử bạn có thể mang theo
vài túi hạt giống
vài túi hạt giống
00:42
and grow crops in a matter of hours?
9
30965
3399
và chỉ gieo chúng trong vài giờ?
00:46
And what if those crops
would then make more seeds,
would then make more seeds,
10
34914
3437
Nếu những cây ấy cho ra
nhiều hạ giống hơn,
nhiều hạ giống hơn,
00:50
enabling you to feed the entire crew
11
38375
3054
cung cấp đủ lương thực
cho cả phi hành đoàn
cho cả phi hành đoàn
00:53
with just those few packets of seeds
for the duration of the trip?
for the duration of the trip?
12
41453
3762
với một vài túi hạt giống này
trong suốt quá trình du hành?
trong suốt quá trình du hành?
00:58
Well, the scientists at NASA actually
figured out a way to do this.
figured out a way to do this.
13
46465
4286
Các nhà khoa học của NASA hiện tại
đã tìm ra một cách để làm được điều này.
đã tìm ra một cách để làm được điều này.
01:03
What they came up with
was actually quite interesting.
was actually quite interesting.
14
51546
2643
Họ đã làm những việc
quả thật khá thú vi.
quả thật khá thú vi.
01:06
It involved microorganisms,
15
54213
1896
Nó có liên quan tới các vi sinh vật,
01:08
which are single-celled organisms.
16
56133
2090
là nhưng sinh vật đơn bào.
01:10
And they also used hydrogen from water.
17
58732
2336
Và họ sử dụng khí hidro từ nước.
01:13
The types of microbes that they used
were called hydrogenotrophs,
were called hydrogenotrophs,
18
61511
4088
các loại vi khuẩn họ sử dụng
được gọi là hydrogenotrophs,
được gọi là hydrogenotrophs,
01:17
and with these hydrogenotrophs,
you can create a virtuous carbon cycle
you can create a virtuous carbon cycle
19
65623
5290
và với loại vi khuẩn này,
họ có thể tạo ra một chu kỳ cacbon
họ có thể tạo ra một chu kỳ cacbon
01:22
that would sustain life
onboard a spacecraft.
onboard a spacecraft.
20
70937
2818
có thể duy trì sự sống
trên tàu du hành vũ trụ.
trên tàu du hành vũ trụ.
01:26
Astronauts would breathe out
carbon dioxide,
carbon dioxide,
21
74525
3692
Những phi hành gia có thể thở ra khí CO2,
01:30
that carbon dioxide would then
be captured by the microbes
be captured by the microbes
22
78241
3801
sau đó vi khuẩn sẽ sử dụng loại khí này
01:34
and converted into a nutritious,
carbon-rich crop.
carbon-rich crop.
23
82066
3555
và tạo ra hoa màu giàu dưỡng chất
và hàm lượng cacbon.
và hàm lượng cacbon.
01:38
The astronauts would then eat
that carbon-rich crop
that carbon-rich crop
24
86287
3591
Các nhà phi hành gia có thể ăn
những loại hạt giàu carbon này
những loại hạt giàu carbon này
01:41
and exhale the carbon out
in the form of carbon dioxide,
in the form of carbon dioxide,
25
89902
3990
và thở ra carbon dưới dạng CO2,
01:45
which would then be captured
by the microbes,
by the microbes,
26
93916
2224
vi khuẩn này thu nạp CO2
01:48
to create a nutritious crop,
27
96164
1635
để tạo ra loại hạt dinh dưỡng,
01:49
which then would be exhaled
in the form of carbon dioxide
in the form of carbon dioxide
28
97823
2895
rồi lại được thải ra dưới dạng CO2
01:52
by the astronauts.
29
100742
1410
bởi các nhà phi hành gia.
01:54
So in this way, a closed-loop
carbon cycle is created.
carbon cycle is created.
30
102176
3002
Theo cách này, một vòng tròn CO2
khép kín được tạo ra.
khép kín được tạo ra.
01:57
So why is this important?
31
105821
1638
Tại sao điều này lại quan trọng?
02:00
We need carbon to survive as humans,
32
108158
2174
Chúng ta cần carbon để sinh tồn,
02:02
and we get our carbon from food.
33
110872
1865
ta thu nạp chúng từ thực phẩm.
02:05
On a long space journey,
34
113237
1683
Trong chuyến du hành dài ngày,
02:06
you simply wouldn't be able to pick up
any carbon along the way,
any carbon along the way,
35
114944
3319
bạn không thể thu nạp được
carbon trên đường đi,
carbon trên đường đi,
02:10
so you'd have to figure out
how to recycle it on board.
how to recycle it on board.
36
118287
2935
vì vậy bạn phải tìm cách
tái tạo chúng trên tàu du hành.
tái tạo chúng trên tàu du hành.
02:13
This is a clever solution, right?
37
121817
2445
Đây là giải pháp thông minh phải không?
02:16
But the thing is, that research
didn't really go anywhere.
didn't really go anywhere.
38
124825
3704
Nhưng vấn đề là, nghiên cứu đó
không đi đến đâu cả.
không đi đến đâu cả.
02:20
We haven't yet gone to Mars.
We haven't yet gone to another planet.
We haven't yet gone to another planet.
39
128553
3722
Chúng ta chưa đến Sao Hỏa.
Chúng ta chưa đến một hành tinh nào khác.
Chúng ta chưa đến một hành tinh nào khác.
02:24
And this was actually done
in the '60s and '70s.
in the '60s and '70s.
40
132299
2638
Điều này đã từng
được thực hiện vào những năm 60 và 70.
được thực hiện vào những năm 60 và 70.
02:27
So a colleague of mine,
Dr. John Reed, and I,
Dr. John Reed, and I,
41
135365
3357
Vậy nên một đồng nghiệp của tôi,
Tiến sĩ John Reed, và tôi,
Tiến sĩ John Reed, và tôi,
02:30
were interested, actually,
in carbon recycling here on Earth.
in carbon recycling here on Earth.
42
138746
3971
thấy hứng thú
với việc tái tạo cacbon trên Trái Đất.
với việc tái tạo cacbon trên Trái Đất.
02:34
We wanted to come up
with technical solutions
with technical solutions
43
142741
2231
Chúng tôi muốn tìm ra
những giải pháp kĩ thuật
những giải pháp kĩ thuật
02:36
to address climate change.
44
144996
1760
để giải quyết vấn đề thay đổi khí hậu
02:38
And we discovered this research
45
146780
2221
Và chúng tôi đi đến nghiên cứu này
02:41
by reading some papers published
in the '60s -- 1967 and later --
in the '60s -- 1967 and later --
46
149025
4410
bằng cách đọc các bài báo được phát hành
vào những năm 60 -- 1967 và sau đó --
vào những năm 60 -- 1967 và sau đó --
02:45
articles about this work.
47
153469
2799
những bài nghiên cứu về đề tài này.
02:48
And we thought it was a really good idea.
48
156292
2078
Và chúng tôi nghĩ
đây là ý tưởng rất hay.
đây là ý tưởng rất hay.
02:50
So we said, well, Earth
is actually like a spaceship.
is actually like a spaceship.
49
158774
3064
Chúng tôi nghĩ, Trái đất
thực ra giống như tàu vũ trụ.
thực ra giống như tàu vũ trụ.
02:54
We have limited space
and limited resources,
and limited resources,
50
162370
3412
Nó có không gian
và tài nguyên hữu hạn,
và tài nguyên hữu hạn,
02:57
and on Earth, we really do
need to figure out
need to figure out
51
165806
2183
và trên Trái đất, ta rất cần
phải tìm ra cách
phải tìm ra cách
03:00
how to recycle our carbon better.
52
168013
1895
để tái tạo carcon hiệu quả hơn.
03:03
So we had the idea,
53
171202
2147
Vậy nên chúng tôi có ý tưởng
03:05
can we take some of these
NASA-type ideas and apply them
NASA-type ideas and apply them
54
173373
6750
liệu có thể sử dụng những ý tưởng của NASA
và áp dụng chúng
và áp dụng chúng
03:12
to our carbon problem here on Earth?
55
180147
2765
cho vấn đề carbon trên Trái Đất?
03:14
Could we cultivate
these NASA-type microbes
these NASA-type microbes
56
182936
2632
Liệu chúng ta có thể tạo ra
những vi khuẩn NASA này
những vi khuẩn NASA này
03:17
in order to make
valuable products here on Earth?
valuable products here on Earth?
57
185592
2793
để tạo ra những sản phẩm giá trị
ngay trên Trái đất không?
ngay trên Trái đất không?
03:21
We started a company to do it.
58
189241
2452
Chúng tôi thành lập công ty vì ý tưởng này
03:23
And in that company, we discovered
that these hydrogenotrophs --
that these hydrogenotrophs --
59
191717
4680
Và trong công ty, chúng tôi phát hiện ra
những vi khuẩn hydrogenotrophs này --
những vi khuẩn hydrogenotrophs này --
03:28
which I'll actually call
nature's supercharged carbon recyclers --
nature's supercharged carbon recyclers --
60
196421
3937
thứ mà tôi sẽ gọi
là nhà siêu tái chế cacbon tự nhiên --
là nhà siêu tái chế cacbon tự nhiên --
03:32
we found that they are a powerful
class of microbes
class of microbes
61
200382
2819
chúng tôi hiểu được chúng
là một nhóm vi khuẩn đầy sức mạnh
là một nhóm vi khuẩn đầy sức mạnh
03:35
that had been largely overlooked
and understudied,
and understudied,
62
203225
3828
nhưng hầu như không được nghiên cứu
hoặc bị bỏ qua,
hoặc bị bỏ qua,
03:39
and that they could make
some really valuable products.
some really valuable products.
63
207077
2705
và chúng thực sự
có thể tạo ra các sản phẩm giá trị.
có thể tạo ra các sản phẩm giá trị.
03:42
So we began cultivating these products,
these microbes, in our lab.
these microbes, in our lab.
64
210544
4087
Nên chúng tôi bắt đầu nuôi cấy
nhóm vi khuẩn này trong phòng thí nghiệm.
nhóm vi khuẩn này trong phòng thí nghiệm.
03:47
We found that we can make
essential amino acids from carbon dioxide
essential amino acids from carbon dioxide
65
215115
3855
Rồi phát hiện ra có thể tạo ra
amino axit cần thiết từ CO2
amino axit cần thiết từ CO2
03:50
using these microbes.
66
218994
1465
bằng những vi khuẩn này.
03:52
And we even made a protein-rich meal
67
220483
3045
Chúng tôi thậm chí tạo ra
một bữa ăn giàu chất đạm
một bữa ăn giàu chất đạm
03:55
that has an amino acid profile
similar to what you might find
similar to what you might find
68
223552
4471
có cấu trúc amino axit
tương tự như
tương tự như
04:00
in some animal proteins.
69
228047
1516
đạm có ở một số động vật.
04:02
We began cultivating them even further,
70
230523
2410
Chúng tôi nuôi cấy chúng nhiều hơn,
04:04
and we found that we can make oil.
71
232957
1917
và tìm ra cách tạo ra dầu.
04:06
Oils are used to manufacture
many products.
many products.
72
234898
2451
Dầu được dùng để tạo ra
rất nhiều sản phẩm.
rất nhiều sản phẩm.
04:09
We made an oil that was similar
to a citrus oil,
to a citrus oil,
73
237738
3333
Chúng tôi tạo ra dầu giống như
dầu của cây họ cam,
dầu của cây họ cam,
04:13
which can be used for flavoring
and for fragrances,
and for fragrances,
74
241095
3085
có thể dùng làm gia vị
hoặc mùi hương,
hoặc mùi hương,
04:16
but it also can be used
as a biodegradable cleaner
as a biodegradable cleaner
75
244204
2627
nhưng cũng có tác dụng
như nước tẩy rửa tự phân hủy
như nước tẩy rửa tự phân hủy
04:18
or even as a jet fuel.
76
246855
1484
hoặc thậm chí là xăng máy bay.
04:21
And we made an oil
that's similar to palm oil.
that's similar to palm oil.
77
249236
2391
Chúng tôi tạo ra dầu
giống như dầu cọ.
giống như dầu cọ.
04:24
Palm oil is used to manufacture
78
252065
1960
Dầu cọ được dùng để chế phẩm
04:26
a wide range of consumer
and industrial goods.
and industrial goods.
79
254049
3308
nhiều hàng hóa tiêu dùng
cho cá nhân hay công nghiệp.
cho cá nhân hay công nghiệp.
04:30
We began working with manufacturers
to scale up this technology,
to scale up this technology,
80
258873
4742
Chúng tôi bắt tay với các nhà sản xuất
để mở rộng công nghệ này,
để mở rộng công nghệ này,
04:35
and we're currently working with them
81
263639
1807
và hiện chúng tôi đang làm việc với họ
04:37
to bring some of these products to market.
82
265470
2094
để đưa các sản phẩm này ra thị trường.
04:40
We believe this type of technology
can indeed help us
can indeed help us
83
268756
2940
Chúng tôi tin rằng công nghệ này
thực sự có thể giúp chúng ta
thực sự có thể giúp chúng ta
04:43
profitably recycle carbon dioxide
into valuable products --
into valuable products --
84
271720
3350
tái chế CO2 thành những sản phẩm giá trị
mang lại lợi ích --
mang lại lợi ích --
04:47
something that's beneficial
for the planet
for the planet
85
275777
2038
thứ lợi ích cho hành tin này
04:49
but also beneficial for business.
86
277839
1734
đồng thời cho công việc kinh doanh.
04:52
That's what we're doing today.
87
280383
1818
Đó là điều chúng tôi đang làm.
04:54
But tomorrow, this type of technology
and using these types of microbes
and using these types of microbes
88
282225
4230
Nhưng mai sau, công nghệ này
và những loại vi khuẩn này
và những loại vi khuẩn này
04:58
actually could help us
do something even greater
do something even greater
89
286479
2763
có thể giúp chúng ta
làm được nhiều hơn thế
làm được nhiều hơn thế
05:01
if we take it to the next level.
90
289266
1951
nếu ta nâng cấp nó lên.
05:04
We believe that this type of technology
91
292045
2418
Chúng tôi tin rằng công nghệ này
05:06
can actually help us address
an issue with agriculture
an issue with agriculture
92
294487
3239
có thể giúp giải quyết
một vấn đề về nông nghiệp
một vấn đề về nông nghiệp
05:09
and allow us to create
a type of agriculture that's sustainable,
a type of agriculture that's sustainable,
93
297750
4525
và cho phép chúng ta tạo ra
một loại nông nghiệp bền vững,
một loại nông nghiệp bền vững,
05:14
that will allow us to scale
to meet the demands of tomorrow.
to meet the demands of tomorrow.
94
302299
3585
làm tiền đề để mở rộng
và đáp ứng nhu cầu thị trường tương lai.
và đáp ứng nhu cầu thị trường tương lai.
05:18
And why might we need
a sustainable agriculture?
a sustainable agriculture?
95
306585
3045
Và tại sao chúng ta lại cần
một nền công nghiệp bền vững?
một nền công nghiệp bền vững?
05:22
Well, actually, it is estimated
96
310325
2188
Đã có những ước lượng
05:24
that the population will reach
about 10 billion by 2050,
about 10 billion by 2050,
97
312537
5237
rằng dân số thế giới
sẽ đạt 10 tỷ vào năm 2050,
sẽ đạt 10 tỷ vào năm 2050,
05:29
and we're projecting that we will need
to increase food production
to increase food production
98
317798
3181
và chúng ta được dự báo
cần tăng sản lượng lương thực
cần tăng sản lượng lương thực
05:33
by 70 percent.
99
321003
1572
lên 70%.
05:35
In addition, we will need many more
resources and raw materials
resources and raw materials
100
323182
3238
Ngoài ra, ta cần rất nhiều tài nguyên
và nguyên liệu thô
và nguyên liệu thô
05:38
to make consumer goods
and industrial goods.
and industrial goods.
101
326444
2533
để tạo ra hàng hóa tiêu dùng.
05:41
So how will we scale to meet that demand?
102
329571
2663
Vậy mở rộng sao để đáp ứng nhu cầu?
05:44
Well, modern agriculture simply cannot
sustainably scale to meet that demand.
sustainably scale to meet that demand.
103
332669
5497
Nông nghiệp hiện đại
không thể đáp ứng được.
không thể đáp ứng được.
05:50
There are a number of reasons why.
104
338760
2218
Có một vài lí do như sau.
05:53
One of them is that modern agriculture
is one of the largest emitters
is one of the largest emitters
105
341309
4836
Thứ nhất, nông nghiệp hiện đại
đang thải ra lượng lớn nhất
đang thải ra lượng lớn nhất
05:58
of greenhouse gases.
106
346169
1581
khí nhà kính.
05:59
In fact, it emits more greenhouse gases
107
347774
3623
Thực tế, nó thải ra lượng khí nhà kính
06:03
than our cars, our trucks, our planes
108
351421
3104
nhiều hơn xe hơi, xe tải, máy bay
06:06
and our trains combined.
109
354549
2436
và tàu hỏa cộng lại.
06:09
Another reason is that modern ag
simply takes up a whole lot of land.
simply takes up a whole lot of land.
110
357009
5516
Một lí do nữa là
nó chiếm nhiều diện tích đất.
nó chiếm nhiều diện tích đất.
06:14
We have cleared 19.4 million square miles
for crops and livestock.
for crops and livestock.
111
362549
6199
Chúng ta đã dùng hết 19.4 triệu dặm vuông
cho hoa màu và gia súc.
cho hoa màu và gia súc.
06:21
What does that look like?
112
369446
1648
Diện tích đó rộng thế nào?
06:23
Well, that's roughly the size
of South America and Africa combined.
of South America and Africa combined.
113
371118
4891
Gần bằng diện tích
cả Nam Mỹ và Châu Phi cộng lại.
cả Nam Mỹ và Châu Phi cộng lại.
06:29
Let me give you a specific example.
114
377041
2259
Để tôi cho bạn một ví dụ cụ thể.
06:31
In Indonesia, an amount
of virgin rainforest was cleared
of virgin rainforest was cleared
115
379324
4956
Ở Indonesia, một phần
rừng nhiệt đới đang phát triển bị chặt bỏ
rừng nhiệt đới đang phát triển bị chặt bỏ
06:36
totaling the size
of approximately Ireland,
of approximately Ireland,
116
384304
3382
với diện tích xấp xỉ Ireland,
06:39
between 2000 and 2012.
117
387710
2595
từ năm 2000 tới 2012.
06:42
Just think of all
of the species, the diversity,
of the species, the diversity,
118
390717
3206
Hãy thử nghĩ đến các loài vật,
sự đa dạng sinh học,
sự đa dạng sinh học,
06:45
that was removed in the process,
119
393947
1890
bị chặt bỏ cùng cây xanh,
06:47
whether plant life, insects
or animal life.
or animal life.
120
395861
2687
từ các loài cây, côn trùng
tới động vật.
tới động vật.
06:51
And a natural carbon sink
was also removed.
was also removed.
121
399145
2649
Một bồn trũng cacbon tự nhiên bị phá bỏ.
06:54
So let me make this real for you.
122
402437
1986
Để tôi cho bạn biết thực tế.
06:56
This clearing happened primarily
to make room for palm plantations.
to make room for palm plantations.
123
404896
3845
Sự chặt phá rừng này
chủ yếu để dọn đất trồng cây cọ.
chủ yếu để dọn đất trồng cây cọ.
07:01
And as I mentioned before,
124
409399
1375
Như tôi đã đề cập trước đó,
07:02
palm oil is used
to manufacture many products.
to manufacture many products.
125
410798
3549
dầu cọ được dùng
để sản xuất rất nhiều sản phẩm.
để sản xuất rất nhiều sản phẩm.
07:06
In fact, it is estimated
that over 50 percent of consumer products
that over 50 percent of consumer products
126
414371
3927
Trên thực tế, theo thống kê
hơn 50% hàng tiêu dùng
hơn 50% hàng tiêu dùng
07:10
are manufactured using palm oil.
127
418322
2389
được sản xuất từ dầu cọ.
07:13
And that includes things
like ice cream, cookies ...
like ice cream, cookies ...
128
421671
3227
Những thứ như kem, bánh quy ...
07:17
It includes cooking oils.
129
425506
1867
Và cả dầu nấu ăn nữa.
07:19
It also includes detergents,
lotions, soaps.
lotions, soaps.
130
427397
3538
Bao gồm luôn nước giặt,
kem bôi, xà bông.
kem bôi, xà bông.
07:23
You and I both
probably have numerous items
probably have numerous items
131
431594
4079
Bạn và tôi
đều có rất nhiều đồ vật
đều có rất nhiều đồ vật
07:28
in our kitchens and our bathrooms
132
436395
2501
ở trong bếp và nhà tắm
07:30
that were manufactured using palm oil.
133
438920
2007
được sản xuất từ dầu cọ.
07:33
So you and I are direct beneficiaries
of removed rainforests.
of removed rainforests.
134
441450
5215
Vậy nên tôi và bạn trực tiếp hưởng lợi
từ việc chặt phá rừng nhiệt đới.
từ việc chặt phá rừng nhiệt đới.
07:39
Modern ag has some problems,
135
447691
2089
Nông nghiệp hiện đại
có một vài vấn đề,
có một vài vấn đề,
07:41
and we need solutions
if we want to scale sustainably.
if we want to scale sustainably.
136
449804
3474
và chúng ta cần giải pháp
nếu muốn phát triển bền vững.
nếu muốn phát triển bền vững.
07:47
I believe that microbes
can be a part of the answer --
can be a part of the answer --
137
455151
4526
Tôi tin rằng vi sinh
có thể là một phần câu trả lời --
có thể là một phần câu trả lời --
07:51
specifically, these supercharged
carbon recyclers.
carbon recyclers.
138
459701
3983
đặc biệt là,
những nhà siêu tái chế cacbon này.
những nhà siêu tái chế cacbon này.
07:55
These supercharged carbon recyclers,
139
463708
2522
Toàn bộ chúng,
07:58
like plants, serve as
the natural recyclers
the natural recyclers
140
466254
4031
giống như cây cối,
là nhà tái chế tự nhiên
là nhà tái chế tự nhiên
08:02
in their ecosystems where they thrive.
141
470309
2121
trong hệ sinh thái của chúng.
08:04
And they thrive in exotic places on Earth,
142
472454
2196
Và chúng sinh tồn
ở những nơi đặc biệt,
ở những nơi đặc biệt,
08:06
like hydrothermal vents and hot springs.
143
474674
2451
như các khe hay suối nước nóng.
08:09
In those ecosystems,
they take carbon and recycle it
they take carbon and recycle it
144
477543
3263
Ở những hệ sinh thái đó,
chúng nhận cacbon và tái chế
chúng nhận cacbon và tái chế
08:12
into the nutrients needed
for those ecosystems.
for those ecosystems.
145
480830
2554
thành những dưỡng chất
mà hệ sinh thái đó cần.
mà hệ sinh thái đó cần.
08:15
And they're rich in nutrients,
146
483916
1459
Và chúng giàu chất dinh dưỡng,
08:17
such as oils and proteins,
minerals and carbohydrates.
minerals and carbohydrates.
147
485399
5205
như dầu hay chất đạm,
khoáng chất và carbs.
khoáng chất và carbs.
08:24
And actually, microbes are already
an integral part of our everyday lives.
an integral part of our everyday lives.
148
492025
4532
Và thực ra, những vi sinh này
đã là một phần cuộc sống hàng ngày của ta.
đã là một phần cuộc sống hàng ngày của ta.
08:29
If you enjoy a glass of pinot noir
on a Friday night,
on a Friday night,
149
497335
4207
Nếu bạn thưởng thức
một ly vang đỏ vào tối thứ Sáu,
một ly vang đỏ vào tối thứ Sáu,
08:33
after a long, hard work week,
150
501566
1944
sau một tuần dài mệt mỏi,
08:35
then you are enjoying
a product of microbes.
a product of microbes.
151
503534
2674
vậy là bạn đang thưởng thức
sản phẩm từ vi sinh.
sản phẩm từ vi sinh.
08:39
If you enjoy a beer
from your local microbrewery --
from your local microbrewery --
152
507176
2682
Nếu bạn uống bia
từ nhà nấu bia địa phương --
từ nhà nấu bia địa phương --
08:41
a product of microbes.
153
509882
1620
cũng là sản phẩm của vi sinh.
08:43
Or bread, or cheese, or yogurt.
154
511526
2949
Bánh mì, phô mai, hay sữa chua cũng vậy.
08:47
These are all products of microbes.
155
515060
2050
Đều là sản phẩm từ vi sinh.
08:49
But the beauty and power associated
with these supercharged carbon recyclers
with these supercharged carbon recyclers
156
517729
5285
Nhưng vẻ đẹp và sức mạnh
của những nhà siêu tái chế cacbon này
của những nhà siêu tái chế cacbon này
08:55
lies in the fact that they can
actually produce in a matter of hours
actually produce in a matter of hours
157
523038
5100
nằm ở thực tế chúng có thể
sản sinh trong vòng vài giờ
sản sinh trong vòng vài giờ
09:00
versus months.
158
528162
1326
chứ không phải vài tháng.
09:01
That means we can make crops
159
529512
1943
Điều đó có nghĩa
ta có thể gieo trồng
ta có thể gieo trồng
09:03
much faster than we're making them today.
160
531479
3317
nhanh hơn nhiều
so với những gì ta đang làm.
so với những gì ta đang làm.
09:07
They grow in the dark,
161
535685
1635
Chúng lớn lên trong bóng tối,
09:09
so they can grow in any season
162
537344
2547
nên trồng mùa nào cũng được
09:11
and in any geography and any location.
163
539915
3220
trên mọi vùng miền hay địa điểm.
09:15
They can grow in containers
that require minimal space.
that require minimal space.
164
543159
3612
Chúng có thể được trồng trong hộp
ở không gian bị giới hạn.
ở không gian bị giới hạn.
09:19
And we can get to a type
of vertical agriculture.
of vertical agriculture.
165
547562
3954
Ta có thể tiến tới
nông nghiệp thẳng đứng.
nông nghiệp thẳng đứng.
09:23
Instead of our traditional
horizontal agriculture
horizontal agriculture
166
551540
2657
Thay vì nông nghiệp truyền thống
09:26
that requires so much land,
167
554221
1729
cần quá nhiều diện tích đất,
09:27
we can scale vertically,
168
555974
1577
ta có thể phát triển thẳng đứng,
09:29
and as a result
produce much more product per area.
produce much more product per area.
169
557571
5636
và như vậy
sản xuất được nhiều hơn trên cùng mật độ.
sản xuất được nhiều hơn trên cùng mật độ.
09:36
If we implement this type of approach
and use these carbon recyclers,
and use these carbon recyclers,
170
564187
4464
Nếu ta phát triển công nghệ này
và dùng những vi sinh tái chế cacbon,
và dùng những vi sinh tái chế cacbon,
09:40
then we wouldn't have to remove
any more rainforests
any more rainforests
171
568675
3296
ta sẽ không cần chặt hạ
diện tích rừng nhiệt đới nào nữa
diện tích rừng nhiệt đới nào nữa
09:43
to make the food and the goods
that we consume.
that we consume.
172
571995
3434
để tạo ra lương thực và hàng hóa
mà chúng ta tiêu thụ.
mà chúng ta tiêu thụ.
09:48
Because, at a large scale,
173
576524
2213
Bởi vì, ở quy mô lớn,
09:50
you can actually make 10,000 times
more output per land area
more output per land area
174
578761
5308
ta có thể thu hoạch gấp 10,000 lần
hoa màu trên một diện tích đất
hoa màu trên một diện tích đất
09:56
than you could -- for instance,
if you used soybeans --
if you used soybeans --
175
584093
3155
ví dụ, nếu ta trồng đậu nành --
09:59
if you planted soybeans
on that same area of land
on that same area of land
176
587272
3060
nếu ta trồng cùng lượng đậu nành
trên cùng diện tích đất
trên cùng diện tích đất
10:02
over a period of a year.
177
590356
1444
trong thời gian một năm.
10:04
Ten thousand times
over a period of a year.
over a period of a year.
178
592531
2269
Mười ngàn lần thu hoạch hơn
trong một năm.
trong một năm.
10:08
So this is what I mean
by a new type of agriculture.
by a new type of agriculture.
179
596300
3559
Đó chính là nông nghiệp kiểu mới
mà tôi muốn nhắc đến.
mà tôi muốn nhắc đến.
10:12
And this is what I mean
by developing a system
by developing a system
180
600613
3308
Và đây là cách phát triển một hệ thống
10:15
that allows us to sustainably scale
to meet the demands of 10 billion.
to meet the demands of 10 billion.
181
603945
4894
cho phép ta đáp ứng nhu cầu
của 10 tỷ dân một cách bền vững.
của 10 tỷ dân một cách bền vững.
10:22
And what would be the products
of this new type of agriculture?
of this new type of agriculture?
182
610704
3595
Và đâu sẽ là sản phẩm
của nền nông nghiệp mới này?
của nền nông nghiệp mới này?
10:26
Well, we've already made a protein meal,
183
614323
2183
Ta đã tạo ra được bữa ăn có chất đạm,
10:28
so you can imagine something
similar to a soybean meal,
similar to a soybean meal,
184
616530
3263
nên bạn có thể hình dung
thứ gì đó gần giống đậu nành,
thứ gì đó gần giống đậu nành,
10:31
or even cornmeal, or wheat flour.
185
619817
1943
hoặc bắp, hay bột lúa mì.
10:34
We've already made oils,
186
622203
1353
Ta đã tạo ra dầu,
10:35
so you can imagine something
similar to coconut oil
similar to coconut oil
187
623580
3678
nên bạn có thể hình dung
thứ gì đó gần giống dầu dừa
thứ gì đó gần giống dầu dừa
10:39
or olive oil or soybean oil.
188
627282
2014
hoặc dầu oliu hay dầu đậu nành.
10:42
So this type of crop can
actually produce the nutrients
actually produce the nutrients
189
630042
4238
Hoa màu dạng này
có thể thực sự cung cấp chất dinh dưỡng
có thể thực sự cung cấp chất dinh dưỡng
10:46
that would give us pasta and bread,
190
634304
2295
để ta làm ra mì ống và bánh mì,
10:48
cakes, nutritional items of many sorts.
191
636623
3126
bánh kem, các đồ ăn dinh dưỡng khác.
10:52
Furthermore, since oil is used
to manufacture multiple other goods,
to manufacture multiple other goods,
192
640226
6912
Hơn thế nữa, vì dầu được dùng
để chế tạo nhiều hàng hóa,
để chế tạo nhiều hàng hóa,
10:59
industrial products and consumer products,
193
647162
2056
sản phẩm công nghiệp và tiêu dùng,
11:01
you can imagine being able to make
detergents, soaps, lotions, etc.,
detergents, soaps, lotions, etc.,
194
649242
4803
bạn có thể nghĩ tới
nước giặt, xà bông, kem bôi, vân vân,
nước giặt, xà bông, kem bôi, vân vân,
11:06
using these types of crops.
195
654069
1647
khi ta sử dụng hoa màu loại này.
11:09
Not only are we running out of space,
196
657382
2880
Chúng ta không chỉ
đang mất dần không gian,
đang mất dần không gian,
11:12
but if we continue to operate
under the status quo
under the status quo
197
660286
3168
mà nếu tiếp tục phát triển
dưới khả năng có thể
dưới khả năng có thể
11:15
with modern agriculture,
198
663478
1473
với nông nghiệp hiện đại,
11:16
we run the risk of robbing our progeny
of a beautiful planet.
of a beautiful planet.
199
664975
4650
ta đang cướp đi sự phồn thực
của một hành tinh đẹp.
của một hành tinh đẹp.
11:22
But it doesn't have to be this way.
200
670216
1964
Nhưng không nhất thiết phải như vậy.
11:24
We can imagine a future of abundance.
201
672627
2778
Chúng ta có thể hình dung
một tương lai no đủ.
một tương lai no đủ.
11:28
Let us create systems that keep
planet Earth, our spaceship,
planet Earth, our spaceship,
202
676154
5876
Hãy tạo ra các hệ thống
giữ cho Trái đất, tàu vũ trụ của chúng ta,
giữ cho Trái đất, tàu vũ trụ của chúng ta,
11:34
not only from not crashing,
203
682054
1880
không chỉ tránh va chạm,
11:36
but let us also develop systems
and ways of living
and ways of living
204
684410
4130
mà còn phát triển các hệ thống
và các cách sống
và các cách sống
11:40
that will be beneficial
to the lives of ourselves
to the lives of ourselves
205
688564
4158
có lợi cho chính cuộc sống chúng ta
11:44
and the 10 billion that will
be on this planet by 2050.
be on this planet by 2050.
206
692746
3642
và 10 tỷ con người
trên hành tinh này vào năm 2050.
trên hành tinh này vào năm 2050.
11:48
Thank you very much.
207
696817
1215
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
11:50
(Applause)
208
698056
4023
(vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Lisa Dyson - Sustainability crusaderLisa Dyson thinks a new class of crops might help us reinvent agriculture -- and feed the world.
Why you should listen
Dr. Lisa Dyson is the CEO of Kiverdi, a technology company with a mission to develop innovations that go beyond traditional agriculture to help us feed and power a growing world, one that will include 3 billion more people by 2050. Kiverdi's bio-process uses natural microbes to convert CO2 into the proteins and oils that are the same as the ones we use today for sustenance and to power industry.
Dyson holds a PhD in physics from MIT and has done research in bioengineering, energy and physics at Stanford University, UC Berkeley and Princeton University, among others. She was a Fulbright Scholar at the Imperial College London in the United Kingdom, where she received a master of science, and has degrees in physics and mathematics from Brandeis University.
Dyson has broad business experience developing corporate strategies in a number of industries including in chemicals, packaging, energy, automotive, telecommunications and non-profits. While at The Boston Consulting Group, Dyson worked with executives at multi-national corporations to help them solve strategic business problems including cutting operational costs, expanding internationally, franchising, developing governance structures, designing effective organizations and developing market entry strategies.
Lisa Dyson | Speaker | TED.com