ABOUT THE SPEAKER
Susan Blackmore - Memeticist
Susan Blackmore studies memes -- those self-replicating "life forms" that spread themselves via human consciousness. We're now headed, she believes, toward a new form of meme, spread by the technology we've created.

Why you should listen

Susan Blackmore is dedicated to understanding the scientific nature of consciousness. Her latest work centers on the existence of memes -- little bits of knowledge, lore, habit that seem to spread themselves using human brains as mere carriers. She's exploring the existence of a new class of meme, spread by human technology. It's temporarily named the "teme."

She has written about memes, consciousness, and near-death experiences; has appeared on the British Big Brother to discuss the psychology of the participants; and writes for the Guardian UK.

More profile about the speaker
Susan Blackmore | Speaker | TED.com
TED2008

Susan Blackmore: Memes and "temes"

Susan Blackmore: Các Memes và "Temes"

Filmed:
882,044 views

Susan Blackmore nghiên cứu về các Memes: những ý tưởng tự sao chép chúng từ bộ não này sang bộ não khác giống như virus. Bà đưa ra một cuộc tranh luận táo bạo: Nhân loại đã sản sinh ra một loại Meme mới, Teme, mà tự chúng phát tán thông qua công nghệ -- và phát minh ra các cách bảo tồn sự sống cho chính mình.
- Memeticist
Susan Blackmore studies memes -- those self-replicating "life forms" that spread themselves via human consciousness. We're now headed, she believes, toward a new form of meme, spread by the technology we've created. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18
CulturalVăn hóa evolutionsự phát triển is a dangerousnguy hiểm childđứa trẻ
0
0
3000
Tiến hóa văn hóa là một đứa trẻ nguy hiểm
00:21
for any speciesloài to let looselỏng lẻo on its planethành tinh.
1
3000
3000
với bất kỳ giống loài nào
thả lỏng nó trên hành tinh của chúng
00:24
By the time you realizenhận ra what's happeningxảy ra, the childđứa trẻ is a toddlertrẻ mới biết đi,
2
6000
4000
Trước khi bạn nhận ra có chuyện gì,
đứa trẻ mới là sơ sinh,
00:28
up and causinggây ra havoctàn phá, and it's too latemuộn to put it back.
3
10000
6000
lớn lên và tàn phá, và mọi thứ
đã quá muộn để đặt lại vị trí cũ.
Con người là giống loài từ
chiếc hộp Pandora trên Trái Đất.
00:34
We humanscon người are Earth'sTrái đất PandoranPandora speciesloài.
4
16000
3000
00:37
We're the onesnhững người who let the secondthứ hai replicatorReplicator out of its boxcái hộp,
5
19000
5000
Chính chúng ta đã để
bộ sao chép thứ hai ra khỏi hộp
và không thể nhét chúng lại được.
00:42
and we can't pushđẩy it back in.
6
24000
2000
00:44
We're seeingthấy the consequenceshậu quả all around us.
7
26000
3000
Chúng ta đang chứng kiến những hậu quả
xung quanh mình.
00:48
Now that, I suggestđề nghị, is the viewlượt xem that
8
30000
4000
Bây giờ, tôi muốn đưa ra một quan điểm
từ việc đề cao
thuyết tiến hóa văn hóa
00:52
comesđến out of takinglấy memeticsMemetics seriouslynghiêm túc.
9
34000
2000
00:54
And it givesđưa ra us a newMới way of thinkingSuy nghĩ about
10
36000
2000
và nó mang đến một hướng suy nghĩ mới
00:56
not only what's going on on our planethành tinh,
11
38000
2000
không chỉ những gì diễn ra ở hành tinh này
00:58
but what mightcó thể be going on elsewhereở nơi khác in the cosmosvũ trụ.
12
40000
3000
mà những điều có thể đang
diễn ra đâu đó trong vũ trụ.
01:01
So first of all, I'd like to say something about memeticsMemetics
13
43000
3000
Vậy nên trước hết, tôi muốn nói về
thuyết tiến hóa văn hóa
01:04
and the theorylý thuyết of memesmemes,
14
46000
2000
và học thuyết về Memes,
01:06
and secondlythứ nhì, how this mightcó thể answercâu trả lời questionscâu hỏi about who'sai out there,
15
48000
5000
Thứ hai, làm thế nào điều này
có thể lý giải câu hỏi: Ai ở ngoài kia?
01:11
if indeedthật anyonebất kỳ ai is.
16
53000
3000
Nếu như thật sự có ai đó
01:14
So, memeticsMemetics:
17
56000
2000
Vậy, thuyết tiến hóa văn hóa
01:16
memeticsMemetics is foundedthành lập on the principlenguyên tắc of UniversalUniversal DarwinismDarwinism.
18
58000
4000
Thuyết tiến hóa văn hóa được thành lập
trên cơ sở phổ thuyết Darwin.
01:20
DarwinDarwin had this amazingkinh ngạc ideaý kiến.
19
62000
3000
Darwin đã có ý tưởng tuyệt vời này.
01:23
IndeedThực sự, some people say
20
65000
2000
Quả thực, một số người nói
01:25
it's the besttốt ideaý kiến anybodybất kỳ ai ever had.
21
67000
3000
Đó là ý tưởng tuyệt nhất một người
có thể có.
01:28
Isn't that a wonderfulTuyệt vời thought, that there could be suchnhư là a thing
22
70000
4000
Suy nghĩ đó không phải rất tuyệt sao,
rằng có tồn tại
01:32
as a besttốt ideaý kiến anybodybất kỳ ai ever had?
23
74000
2000
một ý tưởng tuyệt nhất có thể có?
01:34
Do you think there could?
24
76000
1000
Các bạn có nghĩ là
có thể không?
01:35
AudienceKhán giả: No.
25
77000
1000
"Không!"
01:36
(LaughterTiếng cười)
26
78000
1000
(Tiếng cười)
01:37
SusanSusan BlackmoreBlackmore: SomeoneAi đó saysnói no, very loudlylớn tiếng, from over there.
27
79000
2000
Ai đó đã nói không, rất to, từ phía đó.
01:39
Well, I say yes, and if there is, I give the prizegiải thưởng to DarwinDarwin.
28
81000
4000
Tôi thì nói có, và nếu có, tôi xin dành
giải thưởng cho Darwin.
01:43
Why?
29
85000
2000
Tại sao?
01:45
Because the ideaý kiến was so simpleđơn giản,
30
87000
3000
Bởi vì ý tưởng đó rất đơn giản,
01:48
and yetchưa it explainsgiải thích all designthiết kế in the universevũ trụ.
31
90000
6000
nhưng lại lý giải toàn bộ kiểu mẫu
kiến tạo trên thế gian.
01:54
I would say not just biologicalsinh học designthiết kế,
32
96000
2000
Tôi không chỉ nói đến kiến tạo sinh học,
01:56
but all of the designthiết kế that we think of as humanNhân loại designthiết kế.
33
98000
2000
còn tất cả thuộc về
con người ta nghĩ đến.
01:58
It's all just the sametương tự thing happeningxảy ra.
34
100000
2000
Tất cả đều là cùng một việc diễn ra
02:00
What did DarwinDarwin say?
35
102000
2000
Darwin đã nói gì?
Tôi biết bạn biết ý tưởng đó,
chọn lọc tự nhiên,
02:02
I know you know the ideaý kiến, naturaltự nhiên selectionlựa chọn,
36
104000
2000
02:04
but let me just paraphrasediễn giải "The OriginNguồn gốc of SpeciesLoài," 1859,
37
106000
5000
nhưng tôi xin diễn giải lại cuốn
"Nguồn gốc giống loài", 1859
02:09
in a fewvài sentencescâu.
38
111000
2000
trong một vài câu.
02:11
What DarwinDarwin said was something like this:
39
113000
3000
Điều Darwin nói là như thế này:
02:14
if you have creaturessinh vật that varythay đổi, and that can't be doubtednghi ngờ --
40
116000
4000
Nếu như bạn có các giống loài khác biệt,
và điều đó không còn nghi ngờ gì
02:18
I've been to the GalapagosGalapagos, and I've measuredđã đo the sizekích thước of the beaksbeaks
41
120000
3000
Tôi đã đến Galapagos, và tôi đã
đo đạc kích thước mỏ chim
02:21
and the sizekích thước of the turtlecon rùa shellsvỏ and so on, and so on.
42
123000
2000
và kích thước vỏ rùa, vân vân, và vân vân
02:23
And 100 pagestrang latermột lát sau.
43
125000
2000
và tiếp 100 trang sau.
02:25
(LaughterTiếng cười)
44
127000
2000
(Tiếng cười)
02:27
And if there is a struggleđấu tranh for life,
45
129000
4000
Và nếu như có một cuộc tranh giành sự sống
02:31
suchnhư là that nearlyGần all of these creaturessinh vật diechết --
46
133000
3000
đến mức gần như toàn bộ sinh vật đều chết
02:34
and this can't be doubtednghi ngờ, I've readđọc MalthusMalthus
47
136000
3000
Không còn nghi ngờ gì nữa,
tôi đã đọc Malthus
02:37
and I've calculatedtính toán how long it would take for elephantsvoi
48
139000
2000
và tính toán phải mất bao lâu để loài voi
02:39
to coverche the wholetoàn thể worldthế giới if they bredlai unrestrictedkhông giới hạn, and so on and so on.
49
141000
3000
bao phủ toàn bộ thế giới nếu chúng
sinh đẻ không giới hạn, vv.
02:42
And anotherkhác 100 pagestrang latermột lát sau.
50
144000
4000
Và tiếp 100 trang sau.
02:46
And if the very fewvài that survivetồn tại passvượt qua ontotrên theirhọ offspringcon cái
51
148000
5000
Và nếu số ít ỏi còn sống sót
truyền lại cho thế hệ sau
02:51
whateverbất cứ điều gì it was that helpedđã giúp them survivetồn tại,
52
153000
3000
bất kể thứ gì đã giúp chúng sống sót,
02:54
then those offspringcon cái mustphải be better adaptedthích nghi
53
156000
2000
thì thế hệ sau này phải thích ứng tốt hơn
02:56
to the circumstanceshoàn cảnh in which all this happenedđã xảy ra
54
158000
2000
với hoàn cảnh mà tất cả
chuyện này đã xảy ra
02:58
than theirhọ parentscha mẹ were.
55
160000
3000
so với cha mẹ của chúng.
03:01
You see the ideaý kiến?
56
163000
2000
Các bạn đã thấy chưa?
03:03
If, if, if, then.
57
165000
2000
Nếu, nếu, nếu, thì.
03:05
He had no conceptkhái niệm of the ideaý kiến of an algorithmthuật toán,
58
167000
2000
Ông không có khái niệm gì về thuật toán,
03:07
but that's what he describedmô tả in that booksách,
59
169000
3000
nhưng đó là những điều ông đã
miêu tả trong cuốn sách,
03:10
and this is what we now know as the evolutionarytiến hóa algorithmthuật toán.
60
172000
3000
và là thuật toán tiến hóa
mà chúng ta biết ngày nay.
03:13
The principlenguyên tắc is you just need those threesố ba things --
61
175000
4000
Nguyên lý là, bạn chỉ cần ba thứ này---
03:17
variationbiến thể, selectionlựa chọn and heredityyếu tố di truyền.
62
179000
3000
Biến thể, chọn lọc và di truyền.
03:20
And as DanDan DennettDennett putsđặt it, if you have those,
63
182000
4000
và theo như Dan Dennett nói,
nếu bạn có những thứ này
03:24
then you mustphải get evolutionsự phát triển.
64
186000
2000
thì bạn bắt buộc phải tiến hóa.
03:26
Or designthiết kế out of chaoshỗn loạn, withoutkhông có the aidviện trợ of mindlí trí.
65
188000
5000
Hoặc kiến tạo để thoát khỏi hỗn mang,
trong sự vô thức
03:31
There's one wordtừ I love on that slidetrượt.
66
193000
2000
Trên trang này có một từ tôi rất thích.
03:33
What do you think my favoriteyêu thích wordtừ is?
67
195000
2000
Các bạn nghĩ từ đó là gì?
03:35
AudienceKhán giả: ChaosHỗn loạn.
68
197000
1000
Khán giả: Hỗn mang?
03:36
SBSB: ChaosHỗn loạn? No. What? MindTâm trí? No.
69
198000
3000
Hỗn mang? Không. Ý thức? Không.
03:39
AudienceKhán giả: WithoutNếu không có.
70
201000
1000
Khán giả: Không có.
03:40
SBSB: No, not withoutkhông có.
71
202000
1000
Không, không phải "không có"
03:41
(LaughterTiếng cười)
72
203000
1000
(Tiếng cười)
03:42
You try them all in ordergọi món: MmmMmm...?
73
204000
2000
Các bạn thử theo thứ tự à, hmm?
03:44
AudienceKhán giả: MustPhải.
74
206000
1000
Khán giả: Bắt buộc
03:45
SBSB: MustPhải, at mustphải. MustPhải, mustphải.
75
207000
4000
Bắt buộc, chính nó. Bắt buộc, bắt buộc
03:49
This is what makeslàm cho it so amazingkinh ngạc.
76
211000
2000
Đó là lý do điều này
thật đáng kinh ngạc
03:51
You don't need a designernhà thiết kế,
77
213000
3000
Không cần nhà kiến tạo,
03:54
or a plankế hoạch, or foresighttầm nhìn xa, or anything elsekhác.
78
216000
3000
hay kế hoạch, tầm nhìn, hay bất cứ cái gì.
03:57
If there's something that is copiedsao chép with variationbiến thể
79
219000
3000
Nếu có thứ gì đó bị sao chép với biến thể
04:00
and it's selectedđã chọn, then you mustphải get designthiết kế appearingxuất hiện out of nowherehư không.
80
222000
4000
và nó được chọn, thì bạn buộc phải có sự
kiến tạo từ hư không.
04:04
You can't stop it.
81
226000
2000
Bạn không thể ngăn cản nó được.
04:06
MustPhải is my favoriteyêu thích wordtừ there.
82
228000
4000
Bắt buộc là từ yêu thích đó của tôi.
04:11
Now, what's this to do with memesmemes?
83
233000
2000
Vậy, điều này thì liên quan gì đến Memes?
04:13
Well, the principlenguyên tắc here appliesáp dụng to anything
84
235000
5000
Nguyên lý này áp dụng với tất cả mọi thứ
mà bị sao chép với biến thể và chọn lọc
04:18
that is copiedsao chép with variationbiến thể and selectionlựa chọn.
85
240000
1000
04:19
We're so used to thinkingSuy nghĩ in termsđiều kiện of biologysinh học,
86
241000
3000
Chúng ta quá quen với lối suy nghĩ
theo ngôn ngữ sinh học
04:22
we think about genesgen this way.
87
244000
2000
Ta nghĩ về gien theo cách này.
04:24
DarwinDarwin didn't, of coursekhóa học; he didn't know about genesgen.
88
246000
3000
Darwin thì không, tất nhiên,
ông không biết về gien
04:27
He talkednói chuyện mostlychủ yếu about animalsđộng vật and plantscây,
89
249000
2000
Ông nói chủ yếu về động vật và cây cối,
04:29
but alsocũng thế about languagesngôn ngữ evolvingphát triển and becomingtrở thành extincttuyệt chủng.
90
251000
3000
nhưng về cả những ngôn ngữ phát triển
và bị tuyệt chủng.
04:32
But the principlenguyên tắc of UniversalUniversal DarwinismDarwinism
91
254000
2000
Nhưng nguyên lý của phổ thuyết Darwin
04:34
is that any informationthông tin that is variedđa dạng and selectedđã chọn
92
256000
4000
là bất cứ thông tin nào bị
biến thể và chọn lọc
04:38
will producesản xuất designthiết kế.
93
260000
2000
sẽ sản sinh ra sự kiến tạo.
Và đây là điều Richard Dawkins bàn tới
04:40
And this is what RichardRichard DawkinsDawkins was on about
94
262000
2000
04:42
in his 1976 bestsellerbán chạy nhất, "The SelfishÍch kỷ GeneGene."
95
264000
3000
trong cuốn sách bán chạy nhất
năm 1976 của mình: "Gien ích kỷ"
04:45
The informationthông tin that is copiedsao chép, he calledgọi là the replicatorReplicator.
96
267000
4000
Thông tin bị sao chép, ông gọi là
cơ chế sao chép
04:49
It selfishlyselfishly copiesbản sao.
97
271000
2000
Nó chỉ sao chép ích kỷ.
04:51
Not meaningÝ nghĩa it kindloại of sitsngồi around insidephía trong cellstế bào going, "I want to get copiedsao chép."
98
273000
4000
Không có nghĩa là nó nằm lỳ trong tế bào
theo kiểu: "Tôi muốn được sao chép"
04:55
But that it will get copiedsao chép if it can,
99
277000
2000
Mà là, nó sẽ sao chép nếu có thể,
04:57
regardlessbất kể of the consequenceshậu quả.
100
279000
2000
bất kể hậu quả ra sao.
Nó không quan tâm đến hậu quả
bởi vì nó không thể,
05:00
It doesn't carequan tâm about the consequenceshậu quả because it can't,
101
282000
3000
bởi vì nó chỉ là thông tin bị sao chép.
05:03
because it's just informationthông tin beingđang copiedsao chép.
102
285000
2000
Và ông muốn thoát khỏi
05:06
And he wanted to get away
103
288000
1000
05:07
from everybodymọi người thinkingSuy nghĩ all the time about genesgen,
104
289000
3000
cách mọi người luôn luôn suy nghĩ về gien
05:10
and so he said, "Is there anotherkhác replicatorReplicator out there on the planethành tinh?"
105
292000
3000
nên ông nói: "Có cơ chế sao chép
nào khác trên hành tinh không?"
05:13
AhAh, yes, there is.
106
295000
2000
A, có, có đó.
05:15
Look around you -- here will do, in this roomphòng.
107
297000
3000
Hãy nhìn quanh bạn. Ở đây
cũng được, trong phòng này.
05:18
All around us, still clumsilyvụng driftingtrôi about
108
300000
3000
Xung quanh ta, vẫn trôi dạt
một cách vụng về
05:21
in its primevalkhu rừng nguyên sinh soupSúp of culturenền văn hóa, is anotherkhác replicatorReplicator.
109
303000
3000
trong cái nôi nguyên thủy của văn hóa,
là một cơ chế khác
05:24
InformationThông tin that we copysao chép from personngười to personngười, by imitationsự bắt chước,
110
306000
5000
Thông tin mà chúng ta sao chép từ người
này sang người khác, bằng việc bắt chước
05:29
by languagengôn ngữ, by talkingđang nói, by tellingnói storiesnhững câu chuyện,
111
311000
2000
bằng ngôn ngữ, cách nói chuyện
và kể chuyện
05:31
by wearingđeo clothesquần áo, by doing things.
112
313000
3000
bằng việc mặc quần áo, bằng cách làm việc.
05:34
This is informationthông tin copiedsao chép with variationbiến thể and selectionlựa chọn.
113
316000
5000
Đây là thông tin sao chép với
biến thể và chọn lọc
05:39
This is designthiết kế processquá trình going on.
114
321000
3000
Đây là quá trình kiến tạo đang diễn ra.
05:42
He wanted a nameTên for the newMới replicatorReplicator.
115
324000
3000
Ông muốn đặt tên cho cơ chế
sao chép mới này
05:45
So, he tooklấy the GreekHy Lạp wordtừ "mimememimeme," which meanscó nghĩa that which is imitatedbắt chước.
116
327000
4000
Nên ông lấy từ Hy Lạp "Mimeme",
có nghĩa là thứ được bắt chước
05:49
RememberHãy nhớ that, that's the corecốt lõi definitionĐịnh nghĩa:
117
331000
2000
Hãy nhớ lấy, đó là định nghĩa căn bản:
05:52
that which is imitatedbắt chước.
118
334000
1000
"thứ được bắt chước"
05:53
And abbreviatedviết tắt it to memememe, just because it soundsâm thanh good
119
335000
3000
Và được lược gọn thành Meme,
chỉ bởi vì nghe nó hay hơn
05:56
and madethực hiện a good memememe, an effectivecó hiệu lực spreadingtruyền bá memememe.
120
338000
3000
và tạo ra một Meme hay,
một Meme có sức lan tỏa hiệu quả
05:59
So that's how the ideaý kiến cameđã đến about.
121
341000
3000
Vậy đó là cách ý tưởng này nảy sinh.
06:03
It's importantquan trọng to stickgậy with that definitionĐịnh nghĩa.
122
345000
3000
Điều quan trọng là phải
ghi nhớ định nghĩa này.
06:06
The wholetoàn thể sciencekhoa học of memeticsMemetics is much malignedác độc,
123
348000
4000
Toàn bộ khoa học về thuyết tiến hóa
văn hóa nhiều phần đã bị sai lệch
06:10
much misunderstoodhiểu lầm, much fearedsợ hãi.
124
352000
3000
nhiều phần bị hiểu sai, nhiều phần bị e sợ
06:13
But a lot of these problemscác vấn đề can be avoidedtránh
125
355000
3000
Nhưng rất nhiều vấn đề trong số đó
có thể được ngăn ngừa
06:16
by rememberingghi nhớ the definitionĐịnh nghĩa.
126
358000
2000
bằng cách ghi nhớ định nghĩa này.
06:18
A memememe is not equivalenttương đương to an ideaý kiến.
127
360000
2000
Một Meme không tương đương với một ý tưởng
06:20
It's not an ideaý kiến. It's not equivalenttương đương to anything elsekhác, really.
128
362000
2000
Nó không phải là một ý tưởng. Nó không tương đương với bất cứ thứ gì, quả thật vậy
06:22
StickThanh with the definitionĐịnh nghĩa.
129
364000
2000
Ghi nhớ định nghĩa này.
06:24
It's that which is imitatedbắt chước,
130
366000
2000
Đó là thứ được bắt chước
06:26
or informationthông tin which is copiedsao chép from personngười to personngười.
131
368000
3000
hoặc thông tin được sao chép
từ người này sang người khác
06:30
So, let's see some memesmemes.
132
372000
1000
Hãy xem một số Memes.
06:31
Well, you sirNgài, you've got those glasseskính hungtreo around your neckcái cổ
133
373000
3000
Vâng, mời ngài, người có đeo kính quanh cổ
06:34
in that particularlyđặc biệt fetchingtìm kiếm way.
134
376000
2000
theo cách quyến rũ khác lạ đó ạ
06:36
I wonderngạc nhiên whetherliệu you inventedphát minh that ideaý kiến for yourselfbản thân bạn,
135
378000
2000
Tôi tự hỏi ngài tự phát minh ra ý tưởng đó
06:38
or copiedsao chép it from someonengười nào elsekhác?
136
380000
2000
hay là sao chép nó từ người khác?
06:40
If you copiedsao chép it from someonengười nào elsekhác, it's a memememe.
137
382000
3000
Nếu ngài sao chép từ người khác,
thì đó là một Meme.
06:43
And what about, oh, I can't see any interestinghấp dẫn memesmemes here.
138
385000
3000
Và còn, à, tôi không thấy có
Memes nào thú vị cả
06:46
All right everyonetất cả mọi người, who'sai got some interestinghấp dẫn memesmemes for me?
139
388000
3000
Được rồi các bạn, ai có những
Memes thú vị cho tôi nào?
06:49
Oh, well, your earringsXuyến đeo tai,
140
391000
2000
À, được, đôi khuyên tai của bạn,
06:51
I don't supposegiả sử you inventedphát minh the ideaý kiến of earringsXuyến đeo tai.
141
393000
2000
Tôi không cho là bạn đã phát minh
ý tưởng về khuyên tai
06:53
You probablycó lẽ wentđã đi out and boughtđã mua them.
142
395000
2000
Bạn có thể đã đi chơi và mua nó.
06:55
There are plentynhiều more in the shopscửa hàng.
143
397000
2000
Ở cửa hàng còn có rất nhiều nữa.
06:57
That's something that's passedthông qua on from personngười to personngười.
144
399000
2000
Đó là một thứ được truyền từ
người này sang người khác
06:59
All the storiesnhững câu chuyện that we're tellingnói -- well, of coursekhóa học,
145
401000
3000
Tất cả câu chuyện chúng ta
đang kể, phải, tất nhiên,
07:02
TEDTED is a great meme-festMeme-fest, masseskhối lượng of memesmemes.
146
404000
4000
TED là một hội chợ Memes tuyệt vời,
các tập hợp của Memes
07:06
The way to think about memesmemes, thoughTuy nhiên,
147
408000
2000
Tuy nhiên, hướng suy nghĩ về Memes,
07:08
is to think, why do they spreadLan tràn?
148
410000
2000
là nghĩ, tại sao chúng lại lan truyền?
07:10
They're selfishích kỷ informationthông tin, they will get copiedsao chép, if they can.
149
412000
4000
Chúng là thông tin ích kỷ, chúng sẽ đi
sao chép, nếu có thể
07:14
But some of them will be copiedsao chép because they're good,
150
416000
3000
Nhưng một số chúng sẽ được
sao chép, bởi vì chúng tốt,
07:17
or truethật, or usefulhữu ích, or beautifulđẹp.
151
419000
2000
hoặc đúng, hoặc hữu dụng, hoặc đẹp đẽ
07:19
Some of them will be copiedsao chép even thoughTuy nhiên they're not.
152
421000
2000
Một số vẫn được sao chép
dù chúng không như thế
07:21
Some, it's quitekhá hardcứng to tell why.
153
423000
2000
Một số, rất khó để nói tại sao.
07:24
There's one particularcụ thể curiousHiếu kỳ memememe which I ratherhơn enjoythưởng thức.
154
426000
3000
Có một Meme đặc biệt lạ lùng
mà tôi khá thích.
07:27
And I'm gladvui vẻ to say, as I expectedkỳ vọng, I foundtìm it when I cameđã đến here,
155
429000
3000
Và rất vui khi nói rằng, như
dự đoán, tôi đã thấy nó khi đến đây
07:30
and I'm sure all of you foundtìm it, too.
156
432000
2000
và tôi chắc chắn các bạn cũng đều thấy nó.
07:32
You go to your nicetốt đẹp, poshPosh, internationalquốc tế hotelkhách sạn somewheremột vài nơi,
157
434000
3000
Bạn đến khách sạn quốc tế, sang trọng,
đẹp đẽ ở đâu đó
và bạn đi vào, cởi bỏ quần áo xuống
07:36
and you come in and you put down your clothesquần áo
158
438000
2000
Bạn đi vào nhà tắm, và bạn thấy gì?
07:38
and you go to the bathroomphòng tắm, and what do you see?
159
440000
3000
07:41
AudienceKhán giả: BathroomPhòng tắm soapxà bông.
160
443000
1000
Khán giả:Xà phòng tắm
07:42
SBSB: PardonTha thứ?
161
444000
1000
Xin lỗi?
07:43
AudienceKhán giả: SoapXà phòng.
162
445000
1000
Khán giả: Xà phòng
07:44
SBSB: SoapXà phòng, yeah. What elsekhác do you see?
163
446000
2000
Xà phòng, đúng. Bạn còn thấy gì nữa?
07:46
AudienceKhán giả: (InaudibleKhông nghe)
164
448000
1000
Khán giả:
07:47
SBSB: MmmMmm mmmMmm.
165
449000
1000
Mmm mmm.
07:48
AudienceKhán giả: SinkBồn rửa chén, toiletphòng vệ sinh!
166
450000
1000
Bồn rửa mặt, toilet!
07:49
SBSB: SinkBồn rửa chén, toiletphòng vệ sinh, yes, these are all memesmemes, they're all memesmemes,
167
451000
2000
Bồn rửa, toilet, đúng, chúng đều là Memes,
07:51
but they're sortsắp xếp of usefulhữu ích onesnhững người, and then there's this one.
168
453000
3000
nhưng chúng thuộc kiểu hữu dụng,
và rồi có một thứ nữa.
07:54
(LaughterTiếng cười)
169
456000
3000
(Tiếng cười)
07:58
What is this one doing?
170
460000
2000
Thứ này đang làm gì vậy?
08:00
(LaughterTiếng cười)
171
462000
1000
(Tiếng cười)
08:01
This has spreadLan tràn all over the worldthế giới.
172
463000
2000
Thứ này đã lan truyền đi khắp thế giới
08:03
It's not surprisingthật ngạc nhiên that you all foundtìm it
173
465000
2000
Không ngạc nhiên khi các bạn đều thấy nó
08:05
when you arrivedđã đến in your bathroomsphòng tắm here.
174
467000
2000
khi bước vào phòng tắm ở đây.
08:07
But I tooklấy this photographảnh chụp in a toiletphòng vệ sinh at the back of a tentlều
175
469000
5000
Nhưng tôi đã chụp tấm ảnh này ở
một nhà vệ sinh ở sau căn lều tại
08:12
in the eco-campEco-camp in the junglerừng nhiệt đới in AssamAssam.
176
474000
2000
trại sinh thái trong
rừng nhiệt đới ở Assam
08:14
(LaughterTiếng cười)
177
476000
1000
(Tiếng cười)
08:16
Who foldedgấp lại that thing up there, and why?
178
478000
3000
Ai đã cuộn thứ đó lên trên kia,
và tại sao?
08:19
(LaughterTiếng cười)
179
481000
1000
(Tiếng cười)
08:20
Some people get carriedmang away.
180
482000
2000
Một số người không để ý
08:22
(LaughterTiếng cười)
181
484000
3000
(Tiếng cười)
08:26
Other people are just lazylười biếng and make mistakessai lầm.
182
488000
3000
Những người khác thì lười biếng và mắc lỗi
08:29
Some hotelskhách sạn exploitkhai thác the opportunitycơ hội to put even more memesmemes
183
491000
3000
Một số khách sạn lại nhân cơ hội này để
đính lên càng nhiều Memes
08:32
with a little stickerdán nhãn.
184
494000
2000
với một hình dán nhỏ
08:34
(LaughterTiếng cười)
185
496000
1000
(Tiếng cười)
08:35
What is this all about?
186
497000
2000
Vậy tất cả điều này là thế nào?
08:37
I supposegiả sử it's there to tell you that somebody'sai đó
187
499000
2000
Tôi cho rằng nó ở đó để nói với bạn, ai đó
08:39
cleanedlàm sạch the placeđịa điểm, and it's all lovelyđáng yêu.
188
501000
2000
Đã dọn chỗ này, và nó rất sạch sẽ
08:41
And you know, actuallythực ra, all it tellsnói you is that anotherkhác personngười
189
503000
3000
Và bạn biết đấy, thực ra, tất cả điều
nó nói là một người khác
08:44
has potentiallycó khả năng spreadLan tràn germsvi trùng from placeđịa điểm to placeđịa điểm.
190
506000
3000
có khả năng đã lan truyền vi khuẩn
từ nơi này sang nơi khác
08:47
(LaughterTiếng cười)
191
509000
1000
(Tiếng cười)
08:48
So, think of it this way.
192
510000
2000
Vậy nên, hãy nghĩ theo hướng này
08:50
ImagineHãy tưởng tượng a worldthế giới fullđầy of brainsnão
193
512000
2000
Tưởng tượng một thế giới
tràn ngập các bộ não
08:52
and farxa more memesmemes than can possiblycó thể find homesnhà.
194
514000
3000
Và quá nhiều Memes so với chỗ
trú ẩn chúng có thể tìm thấy
08:55
The memesmemes are all tryingcố gắng to get copiedsao chép --
195
517000
3000
Toàn bộ các Memes này đều
cố gắng để được sao chép --
08:58
tryingcố gắng, in invertedđảo ngược commasdấu phẩy -- i.e.,
196
520000
3000
Cố gắng, trong dấu ngoặc kép -- tức là,
09:01
that's the shorthandviết tắt for, if they can get copiedsao chép, they will.
197
523000
3000
Đó là cách viết tắt cho, nếu chúng
có thể sao chép, chúng sẽ làm
09:04
They're usingsử dụng you and me as theirhọ propagatingtuyên truyền, copyingsao chép machinerymáy móc,
198
526000
6000
Chúng đang sử dụng tôi và các bạn như các
cỗ máy sao chép và lan truyền cho chúng,
09:10
and we are the memememe machinesmáy móc.
199
532000
3000
Và chúng ta là cỗ máy Meme.
09:13
Now, why is this importantquan trọng?
200
535000
2000
Vậy, tại sao điều này lại quan trọng?
09:15
Why is this usefulhữu ích, or what does it tell us?
201
537000
2000
Sao nó lại hữu dụng?
Nó nói với ta điều gì?
09:17
It givesđưa ra us a completelyhoàn toàn newMới viewlượt xem of humanNhân loại originsnguồn gốc
202
539000
4000
Nó mang đến một cái nhìn hoàn toàn
mới về căn nguyên loài người
và làm người nghĩa là gì?
09:21
and what it meanscó nghĩa to be humanNhân loại,
203
543000
1000
09:22
all conventionalthông thường theorieslý thuyết of culturalvăn hoá evolutionsự phát triển,
204
544000
4000
Tất cả các học thuyết chính thống
của tiến hóa văn hóa
09:26
of the origingốc of humanscon người,
205
548000
2000
của căn nguyên loài người,
và điều gì khiến chúng ta
khác biệt với các loài khác
09:28
and what makeslàm cho us so differentkhác nhau from other speciesloài.
206
550000
4000
Các học thuyết khác giải thích bộ não,
ngôn ngữ,cách sử dụng công cụ
09:32
All other theorieslý thuyết explaininggiải thích the biglớn brainóc, and languagengôn ngữ, and tooldụng cụ use
207
554000
2000
09:34
and all these things that make us uniqueđộc nhất,
208
556000
2000
và tất cả những thứ làm chúng ta khác biệt
09:36
are baseddựa trên upontrên genesgen.
209
558000
3000
đều là dựa trên gien.
09:39
LanguageNgôn ngữ mustphải have been usefulhữu ích for the genesgen.
210
561000
3000
Ngôn ngữ hẳn đã hữu ích với các gien.
09:42
ToolCông cụ use mustphải have enhancedtăng cường our survivalSự sống còn, matinggiao phối and so on.
211
564000
3000
Sử dụng công cụ hẳn đã hỗ trợ sự sống sót,
kết đôi của chúng ta vv.
09:45
It always comesđến back, as RichardRichard DawkinsDawkins complainedphàn nàn
212
567000
3000
Nó sẽ luôn quay lại, như
Richard Dawkins đã phê bình
09:48
all that long time agotrước, it always comesđến back to genesgen.
213
570000
3000
từ rất lâu về trước, nó luôn luôn
quay về gien.
09:51
The pointđiểm of memeticsMemetics is to say, "Oh no, it doesn't."
214
573000
4000
Vấn đề chủ chốt của thuyết tiến hóa
văn hóa là: "Không, nó không như vậy."
Hiện nay có hai cơ chế sao chép
trên hành tinh này.
09:55
There are two replicatorsreplicators now on this planethành tinh.
215
577000
3000
09:58
From the momentchốc lát that our ancestorstổ tiên,
216
580000
3000
Từ thời khắc tổ tiên của chúng ta,
10:01
perhapscó lẽ two and a halfmột nửa milliontriệu yearsnăm agotrước or so,
217
583000
2000
Có lẽ là hai triệu rưỡi năm về trước,
khoảng thế,
10:03
beganbắt đầu imitatingbắt chước, there was a newMới copyingsao chép processquá trình.
218
585000
4000
bắt đầu bắt chước, thì đã có một
quá trình sao chép mới.
10:07
CopyingSao chép with variationbiến thể and selectionlựa chọn.
219
589000
2000
Sao chép với sự chọn lọc và biến thể.
10:09
A newMới replicatorReplicator was let looselỏng lẻo, and it could never be --
220
591000
5000
Một cơ chế sao chép mới đã được thả lỏng,
và nó sẽ không bao giờ---
ngay từ lúc đầu, sẽ không bao giờ
10:14
right from the startkhởi đầu -- it could never be
221
596000
1000
10:15
that humanNhân loại beingschúng sanh who let looselỏng lẻo this newMới creaturesinh vật,
222
597000
5000
loài người đã thả lỏng sinh vật mới này,
10:20
could just copysao chép the usefulhữu ích, beautifulđẹp, truethật things,
223
602000
3000
sẽ có thể chỉ sao chép những thứ đẹp đẽ,
hữu ích và chân thật,
10:23
and not copysao chép the other things.
224
605000
2000
mà không sao chép những thứ khác
10:25
While theirhọ brainsnão were havingđang có an advantagelợi thế from beingđang ablecó thể to copysao chép --
225
607000
3000
Trong khi bộ não của họ có một lợi thế
từ khả năng sao chép --
10:28
lightingthắp sáng fireslửa, keepingduy trì fireslửa going, newMới techniqueskỹ thuật of huntingsăn bắn,
226
610000
5000
nhóm lửa, giữ cho lửa cháy,
những kỹ năng săn bắn mới,
10:33
these kindscác loại of things --
227
615000
2000
những thứ như vậy --
Rõ ràng họ cũng sao chép việc
cài lông chim lên mái tóc,
10:35
inevitablychắc chắn they were alsocũng thế copyingsao chép puttingđặt featherslông vũ in theirhọ hairtóc,
228
617000
3000
mặc những quần áo kỳ lạ, hoặc sơn vẽ mặt,
10:38
or wearingđeo strangekỳ lạ clothesquần áo, or paintingbức vẽ theirhọ faceskhuôn mặt,
229
620000
2000
10:40
or whateverbất cứ điều gì.
230
622000
1000
đại loại thế.
10:41
So, you get an armscánh tay racecuộc đua betweengiữa the genesgen
231
623000
4000
Thế nên, bạn có một cuộc đua tay đôi
giữa các gien
10:45
which are tryingcố gắng to get the humanscon người to have smallnhỏ bé economicalkinh tế brainsnão
232
627000
4000
chúng cố gắng tạo cho con người
những bộ não nhỏ bé tiết kiệm
để không lãng phí thời gian sao chép
những thứ đó,
10:49
and not wastechất thải theirhọ time copyingsao chép all this stuffđồ đạc,
233
631000
2000
10:51
and the memesmemes themselvesbản thân họ, like the soundsâm thanh that people madethực hiện and copiedsao chép --
234
633000
4000
và bản thân các Memes, như là các âm thanh
con người tạo ra và sao chép --
Nói cách khác, thứ hóa ra lại là ngôn ngữ
10:56
in other wordstừ ngữ, what turnedquay out to be languagengôn ngữ --
235
638000
2000
10:58
competingcạnh tranh to get the brainsnão to get biggerlớn hơn and biggerlớn hơn.
236
640000
3000
cạnh tranh để làm bộ não ngày càng to hơn.
11:01
So, the biglớn brainóc, on this theorylý thuyết, is drivenlái xe by the memesmemes.
237
643000
4000
Nên, bộ não lớn, trong học thuyết này,
được tạo ra bởi Memes.
11:05
This is why, in "The MemeMeme MachineMáy," I calledgọi là it memeticmemetic drivelái xe.
238
647000
4000
Đó là tại sao, trong "Cỗ máy Meme", tôi đã
gọi nó là lực đẩy Meme.
11:09
As the memesmemes evolvephát triển, as they inevitablychắc chắn mustphải,
239
651000
3000
Khi các Memes tiến hóa, vì chúng
chắc chắn phải thế,
11:12
they drivelái xe a biggerlớn hơn brainóc that is better at copyingsao chép the memesmemes
240
654000
4000
chúng tạo ra một bộ não lớn hơn, có
khả năng sao chép tốt hơn
11:16
that are doing the drivingđiều khiển.
241
658000
2000
những Memes đang tạo ra lực đẩy ấy.
11:18
This is why we'vechúng tôi đã endedđã kết thúc up with suchnhư là peculiarkỳ dị brainsnão,
242
660000
4000
Đó là vì sao chúng ta rốt cuộc lại có
những bộ não dị thường như vậy,
11:22
that we like religiontôn giáo, and musicÂm nhạc, and artnghệ thuật.
243
664000
3000
Khiến chúng ta tôn sùng tôn giáo,
âm nhạc và nghệ thuật.
11:25
LanguageNgôn ngữ is a parasiteký sinh trùng that we'vechúng tôi đã adaptedthích nghi to,
244
667000
3000
Ngôn ngữ là một loại kí sinh mà
chúng ta đã thích nghi với nó,
11:28
not something that was there originallyban đầu for our genesgen,
245
670000
2000
không phải một thứ đã tồn tại từ
nguyên thủy trong gien của chúng ta,
11:30
on this viewlượt xem.
246
672000
2000
theo cách nhìn này.
11:32
And like mostphần lớn parasiteský sinh trùng, it can beginbắt đầu dangerousnguy hiểm,
247
674000
3000
Và giống như hầu hết ký sinh trùng,
nó có thể trở nên nguy hiểm,
11:35
but then it coevolvescoevolves and adaptsthích nghi,
248
677000
3000
nhưng sau đó nó cùng tiến hóa và thích ứng
và chúng ta rốt cuộc có mối
quan hệ cộng sinh
11:38
and we endkết thúc up with a symbioticcộng sinh relationshipmối quan hệ
249
680000
2000
11:40
with this newMới parasiteký sinh trùng.
250
682000
1000
với loại ký sinh mới này.
11:41
And so, from our perspectivequan điểm,
251
683000
2000
Và như vậy, từ góc nhìn của chúng ta,
11:43
we don't realizenhận ra that that's how it beganbắt đầu.
252
685000
3000
chúng ta không nhận ra đó là
cách nó đã bắt đầu.
11:46
So, this is a viewlượt xem of what humanscon người are.
253
688000
3000
Vậy, đây là một quan điểm về
bản chất con người.
Tất cả giống loài khác trên hành tinh này
chỉ là những cỗ máy gien,
11:49
All other speciesloài on this planethành tinh are genegen machinesmáy móc only,
254
691000
3000
11:52
they don't imitatetheo gương at all well, hardlykhó khăn at all.
255
694000
3000
chúng không bắt chước được như thế,
hầu như là không thể.
11:55
We alonemột mình are genegen machinesmáy móc and memememe machinesmáy móc as well.
256
697000
5000
Duy có chúng ta là những cỗ máy gien
và cả cỗ máy Memes nữa.
12:00
The memesmemes tooklấy a genegen machinemáy móc and turnedquay it into a memememe machinemáy móc.
257
702000
4000
Các Memes lấy một cỗ máy gien và
biến nó thành cỗ máy Meme.
12:04
But that's not all.
258
706000
2000
Nhưng chưa hết.
12:06
We have a newMới kindloại of memesmemes now.
259
708000
3000
Chúng ta giờ có một loại Meme mới.
Tôi đã tự hỏi trong một thời gian dài,
12:09
I've been wonderingtự hỏi for a long time,
260
711000
1000
12:10
sincekể từ I've been thinkingSuy nghĩ about memesmemes a lot,
261
712000
2000
bởi vì tôi đã nghĩ về Memes rất nhiều,
Có sự khác biệt nào giữa
Memes chúng ta sao chép
12:12
is there a differenceSự khác biệt betweengiữa the memesmemes that we copysao chép --
262
714000
2000
12:14
the wordstừ ngữ we speaknói to eachmỗi other,
263
716000
2000
những từ chúng ta nói với nhau,
12:16
the gesturescử chỉ we copysao chép, the humanNhân loại things --
264
718000
2000
các cử chỉ ta sao chép,
những thứ về con người
12:18
and all these technologicaltínhór แทน użyciu แห่ง แทน แทน แทน ustaw things around us?
265
720000
2000
và tất cả các thứ công nghệ xung quanh ta?
12:20
I have always, untilcho đến now, calledgọi là them all memesmemes,
266
722000
4000
Cho tới giờ, tôi vẫn luôn
gọi chung tất cả là Memes,
12:24
but I do honestlythành thật think now
267
726000
3000
nhưng hiện giờ tôi thật sự nghĩ rằng
Chúng ta cần một từ mới cho
các Memes công nghệ.
12:27
we need a newMới wordtừ for technologicaltínhór แทน użyciu แห่ง แทน แทน แทน ustaw memesmemes.
268
729000
3000
12:30
Let's call them techno-memesTechno-memes or temestemes.
269
732000
3000
Hãy gọi chúng là techno-memes, hay temes.
Bởi vì các quá trình đang trở nên khác biệt.
12:33
Because the processesquy trình are gettingnhận được differentkhác nhau.
270
735000
3000
12:37
We beganbắt đầu, perhapscó lẽ 5,000 yearsnăm agotrước, with writingviết.
271
739000
3000
Chúng ta đã bắt đầu, có lẽ là
5000 năm trước, với việc viết.
12:40
We put the storagelưu trữ of memesmemes out there on a clayđất sét tabletmáy tính bảng,
272
742000
7000
Ta để kho lưu trữ Memes ra ngoài
trên một tấm bảng đất sét,
nhưng để đạt được Temes và
cỗ máy Temes thật sự,
12:48
but in ordergọi món to get truethật temestemes and truethật temeTeme machinesmáy móc,
273
750000
2000
12:50
you need to get the variationbiến thể, the selectionlựa chọn and the copyingsao chép,
274
752000
3000
bạn cần có sự biến thể,
chọn lọc và sao chép,
12:53
all donelàm xong outsideở ngoài of humanscon người.
275
755000
2000
tất cả được thực hiện
cách biệt với con người.
12:55
And we're gettingnhận được there.
276
757000
2000
Và chúng ta đang tiến tới đó
Chúng ta ở điểm phi thường này,
nơi đã gần tới đó
12:57
We're at this extraordinarybất thường pointđiểm where we're nearlyGần there,
277
759000
2000
12:59
that there are machinesmáy móc like that.
278
761000
2000
rằng ở đó có các cỗ máy như vậy.
Quả như vậy, trong một
thời gian ngắn ở TED,
13:01
And indeedthật, in the shortngắn time I've alreadyđã been at TEDTED,
279
763000
2000
13:03
I see we're even closergần hơn than I thought we were before.
280
765000
2000
Tôi thấy chúng ta còn tới gần
hơn cả trước đó.
13:05
So actuallythực ra, now the temestemes are forcingbuộc our brainsnão
281
767000
6000
Nên thật ra, bây giờ các Temes đang
bắt buộc các bộ não của chúng ta
13:11
to becometrở nên more like temeTeme machinesmáy móc.
282
773000
2000
trở nên ngày càng giống cỗ máy Temes hơn.
13:13
Our childrenbọn trẻ are growingphát triển up very quicklyMau learninghọc tập to readđọc,
283
775000
3000
Những đứa trẻ của chúng ta đang lớn lên
rất nhanh, học đọc,
13:16
learninghọc tập to use machinerymáy móc.
284
778000
2000
học cách sử dụng máy móc.
Chúng ta sẽ có mọi kiểu cấy ghép,
13:18
We're going to have all kindscác loại of implantscấy ghép,
285
780000
1000
13:19
drugsma túy that forcelực lượng us to stayở lại awaketỉnh táo all the time.
286
781000
3000
các loại thuốc bắt buộc chúng ta
phải luôn tỉnh táo .
13:22
We'llChúng tôi sẽ think we're choosinglựa chọn these things,
287
784000
2000
Chúng ta sẽ nghĩ mình
đang lựa chọn những thứ đó
13:24
but the temestemes are makingchế tạo us do it.
288
786000
3000
nhưng các Temes đang khiến
chúng ta làm như thế.
Vậy chúng ta đang ở trên đỉnh điểm
13:28
So, we're at this cuspđỉnh now
289
790000
1000
13:29
of havingđang có a thirdthứ ba replicatorReplicator on our planethành tinh.
290
791000
4000
của việc có một cơ chế sao chép
thứ ba trên hành tinh này.
13:34
Now, what about what elsekhác is going on out there in the universevũ trụ?
291
796000
5000
Vậy còn những thứ đang diễn ra
ngoài kia trong vũ trụ thì sao?
13:39
Is there anyonebất kỳ ai elsekhác out there?
292
801000
2000
Ngoài kia còn có ai nữa hay không?
13:41
People have been askinghỏi this questioncâu hỏi for a long time.
293
803000
3000
Mọi người đã hỏi câu hỏi này
trong một thời gian dài.
Chúng ta đã và đang hỏi câu đó tại TED rồi
13:44
We'veChúng tôi đã been askinghỏi it here at TEDTED alreadyđã.
294
806000
2000
13:46
In 1961, FrankFrank DrakeDrake madethực hiện his famousnổi danh equationphương trình,
295
808000
4000
Năm 1961, Frank Drake đã đưa ra
phương trình nổi tiếng của mình,
13:50
but I think he concentratedtập trung on the wrongsai rồi things.
296
812000
2000
nhưng tôi cho rằng ông ấy đã
tập trung sai chỗ.
13:52
It's been very productivecó năng suất, that equationphương trình.
297
814000
2000
Phương trình đó đã rất hữu ích.
13:54
He wanted to estimateước tính N,
298
816000
2000
Ông ấy muốn ước tính N,
13:56
the numbercon số of communicativegiao tiếp civilizationsnền văn minh out there in our galaxyThiên hà,
299
818000
4000
số lượng các nền văn minh mà ta có thể
liên lạc ngoài kia trong dải ngân hà,
14:00
and he includedbao gồm in there the ratetỷ lệ of starngôi sao formationsự hình thành,
300
822000
4000
và ông ấy thêm vào tỷ lệ
hình thành các ngôi sao,
14:04
the ratetỷ lệ of planetsnhững hành tinh, but cruciallyquan trọng trong, intelligenceSự thông minh.
301
826000
4000
xác suất của các hành tinh, nhưng
chủ chốt là trí thông minh.
14:08
I think that's the wrongsai rồi way to think about it.
302
830000
4000
Tôi nghĩ đó là hướng suy nghĩ sai lệch.
14:12
IntelligenceTình báo appearsxuất hiện all over the placeđịa điểm, in all kindscác loại of guisesnhà Guise.
303
834000
3000
Trí tuệ xuất hiện ở mọi nơi,
trong mọi lớp vỏ bọc.
14:15
HumanCon người intelligenceSự thông minh is only one kindloại of a thing.
304
837000
2000
Trí tuệ loài người chỉ là một trong số đó.
14:17
But what's really importantquan trọng is the replicatorsreplicators you have
305
839000
3000
Song thứ thật sự quan trọng là
các cơ chế sao chép bạn có
14:20
and the levelscấp of replicatorsreplicators, one feedingcho ăn on the one before.
306
842000
4000
và mức độ của các cơ chế đó,
cái sau lại thu nạp từ cái trước.
14:24
So, I would suggestđề nghị that we don't think intelligenceSự thông minh,
307
846000
5000
Nên, tôi đề nghị rằng chúng ta
không nghĩ về trí tuệ,
14:29
we think replicatorsreplicators.
308
851000
2000
hãy nghĩ đến cơ chế sao chép.
14:31
And on that basisnền tảng, I've suggestedgợi ý a differentkhác nhau kindloại of equationphương trình.
309
853000
3000
Và dựa vào đó, tôi đề đạt
một công thức khác.
14:34
A very simpleđơn giản equationphương trình.
310
856000
2000
Một công thức rất đơn giản.
14:36
N, the sametương tự thing,
311
858000
2000
N, giữ nguyên,
số lượng các nền văn minh
có thể liên lạc ở ngoài kia
14:38
the numbercon số of communicativegiao tiếp civilizationsnền văn minh out there
312
860000
3000
14:41
[that] we mightcó thể expectchờ đợi in our galaxyThiên hà.
313
863000
2000
mà chúng ta có thể mong đợi trong ngân hà.
14:43
Just startkhởi đầu with the numbercon số of planetsnhững hành tinh there are in our galaxyThiên hà.
314
865000
4000
Hãy bắt đầu với số lượng các
hành tinh trong ngân hà đó.
14:47
The fractionphân số of those which get a first replicatorReplicator.
315
869000
4000
Phần trong số đó mà nhận được
cơ chế sao chép đầu tiên.
14:51
The fractionphân số of those that get the secondthứ hai replicatorReplicator.
316
873000
4000
Phần trong số đó nhận được
cơ chế sao chép thứ hai.
14:55
The fractionphân số of those that get the thirdthứ ba replicatorReplicator.
317
877000
2000
Một phần nhận được cơ chế sao chép thứ ba.
14:58
Because it's only the thirdthứ ba replicatorReplicator that's going to reachchạm tới out --
318
880000
3000
Bởi vì chỉ có cơ chế sao chép
thứ ba sẽ tiếp cận --
15:01
sendinggửi informationthông tin, sendinggửi probesđầu dò, gettingnhận được out there,
319
883000
3000
gửi thông tin, gửi thăm dò, ra ngoài đó,
15:04
and communicatinggiao tiếp with anywhereở đâu elsekhác.
320
886000
2000
và liên lạc với bất cứ nơi đâu khác.
15:06
OK, so if we take that equationphương trình,
321
888000
3000
Vậy, nếu chúng ta chấp nhận công thức đó,
15:09
why haven'tđã không we heardnghe from anybodybất kỳ ai out there?
322
891000
5000
tại sao chúng ta chưa từng nghe thấy
gì từ bất kỳ ai ngoài đó?
15:14
Because everymỗi stepbậc thang is dangerousnguy hiểm.
323
896000
4000
Bởi vì mỗi một bước đi đều nguy hiểm.
15:18
GettingNhận được a newMới replicatorReplicator is dangerousnguy hiểm.
324
900000
3000
Tạo ra một cơ chế sao chép
mới là nguy hiểm.
15:21
You can pullkéo throughxuyên qua, we have pulledkéo throughxuyên qua,
325
903000
2000
Bạn có thể vượt qua, chúng ta đã từng vượt qua,
15:23
but it's dangerousnguy hiểm.
326
905000
2000
nhưng điều đó nguy hiểm.
15:25
Take the first stepbậc thang, as soonSớm as life appearedxuất hiện on this earthtrái đất.
327
907000
3000
Đi bước đầu tiên, ngay khi sự sống
xuất hiện trên trái đất này.
15:28
We mayTháng Năm take the GaianGaian viewlượt xem.
328
910000
2000
chúng ta có thể theo quan điểm Gaia.
Tôi rất thích Peter Ward nói chuyện
hôm qua: Không phải lúc nào cũng là Gaia
15:30
I lovedyêu PeterPeter Ward'sCủa Phường talk yesterdayhôm qua -- it's not GaianGaian all the time.
329
912000
3000
15:33
ActuallyTrên thực tế, life formscác hình thức producesản xuất things that killgiết chết themselvesbản thân họ.
330
915000
3000
Thực ra, các thể sống tạo ra các thứ
mà tự giết chúng.
15:36
Well, we did pullkéo throughxuyên qua on this planethành tinh.
331
918000
3000
Vâng, chúng ta đã vượt qua trên
hành tinh này.
Nhưng rồi, một thời gian dài sau đó,
hàng triệu năm sau,
15:39
But then, a long time latermột lát sau, billionshàng tỷ of yearsnăm latermột lát sau,
332
921000
2000
15:41
we got the secondthứ hai replicatorReplicator, the memesmemes.
333
923000
3000
chúng ta có được cơ chế sao chép thứ hai,
các Memes.
15:44
That was dangerousnguy hiểm, all right.
334
926000
2000
Đó là điều nguy hiểm đấy.
15:46
Think of the biglớn brainóc.
335
928000
2000
Hãy nghĩ tới bộ não lớn.
15:48
How manynhiều mothersmẹ do we have here?
336
930000
3000
Ở đây chúng ta có bao nhiêu bà mẹ vậy?
15:51
You know all about biglớn brainsnão.
337
933000
2000
Các bạn biết tất cả về bộ não lớn rồi.
15:53
They are dangerousnguy hiểm to give birthSinh to,
338
935000
2000
Sinh ra chúng là một điều nguy hiểm.
15:55
are agonizingđau đớn to give birthSinh to.
339
937000
2000
và cả đau đớn nữa.
15:57
(LaughterTiếng cười)
340
939000
1000
(Tiếng cười)
Con mèo của tôi sinh ra bốn chú mèo con
lúc nào cũng kêu gừ gừ.
15:59
My catcon mèo gaveđưa ra birthSinh to fourbốn kittenschú mèo con, purringpurring all the time.
341
941000
2000
16:01
AhAh, mmmm -- slightlykhinh bỉ differentkhác nhau.
342
943000
2000
À, mm -- có hơi khác một chút
16:03
(LaughterTiếng cười)
343
945000
2000
(Tiếng cười)
16:05
But not only is it painfulđau đớn, it killsgiết chết lots of babiesđứa trẻ,
344
947000
3000
Nhưng điều đó không chỉ đau đớn,
mà nó giết rất nhiều em bé,
16:08
it killsgiết chết lots of mothersmẹ,
345
950000
2000
giết rất nhiều các bà mẹ,
16:10
and it's very expensiveđắt to producesản xuất.
346
952000
2000
và nó rất tốn kém để sản xuất.
16:12
The genesgen are forcedbuộc into producingsản xuất all this myelinmyelin,
347
954000
2000
Các gien bị buộc phải sản xuất
ra lượng myelin này
16:14
all the fatmập to myelinatemyelinate the brainóc.
348
956000
2000
tất cả chất béo để myelin hóa bộ não.
16:16
Do you know, sittingngồi here,
349
958000
2000
Các bạn có biết, ngồi đây,
có thể bộ não đang sử dụng 20%
năng lượng của cơ thể
16:18
your brainóc is usingsử dụng about 20 percentphần trăm of your body'scủa cơ thể energynăng lượng outputđầu ra
350
960000
4000
16:22
for two percentphần trăm of your bodythân hình weightcân nặng?
351
964000
2000
cho 2% trọng lượng cơ thể?
16:24
It's a really expensiveđắt organđàn organ to runchạy.
352
966000
2000
Nó thật sự là một bộ phận
rất tốn kém để vận hành.
16:26
Why? Because it's producingsản xuất the memesmemes.
353
968000
2000
Tại sao? Vì nó đang sản xuất các Memes.
16:28
Now, it could have killedbị giết us off. It could have killedbị giết us off,
354
970000
4000
Vậy, nó đã có thể giết hết chúng ta.
Nó có thể giết hết,
16:32
and maybe it nearlyGần did, but you see, we don't know.
355
974000
2000
và có thể nó đã suýt làm vậy,
song bạn thấy đấy, ta không biết
16:34
But maybe it nearlyGần did.
356
976000
2000
Nhưng có thể nó đã suýt làm vậy.
16:36
Has it been triedđã thử before?
357
978000
1000
Liệu nó đã thử trước đó chưa?
16:37
What about all those other speciesloài?
358
979000
2000
Những loài vật khác thì sao?
16:39
LouiseLouise LeakeyLeakey talkednói chuyện yesterdayhôm qua
359
981000
2000
Louise Leakey đã nói vào hôm qua
16:41
about how we're the only one in this branchchi nhánh left.
360
983000
3000
làm thế nào chúng ta trở thành
loài duy nhất còn lại của chi này.
16:44
What happenedđã xảy ra to the othersKhác?
361
986000
2000
Điều gì đã xảy ra với các loài khác?
16:46
Could it be that this experimentthí nghiệm in imitationsự bắt chước,
362
988000
2000
Phải chăng thí nghiệm bắt chước này,
16:48
this experimentthí nghiệm in a secondthứ hai replicatorReplicator,
363
990000
2000
thí nghiệm thuộc cơ chế thứ hai
16:50
is dangerousnguy hiểm enoughđủ to killgiết chết people off?
364
992000
4000
nguy hiểm tới mức đủ
để giết hết mọi người?
16:54
Well, we did pullkéo throughxuyên qua, and we adaptedthích nghi.
365
996000
2000
Vâng, chúng ta đã vượt qua,
và đã thích nghi.
16:56
But now, we're hittingđánh, as I've just describedmô tả,
366
998000
3000
Nhưng chúng ta đang tiến tới,
như tôi mới diễn tả
16:59
we're hittingđánh the thirdthứ ba replicatorReplicator pointđiểm.
367
1001000
2000
chúng ta đang tiến tới thời điểm của
cơ chế sao chép thứ ba.
17:01
And this is even more dangerousnguy hiểm --
368
1003000
3000
Và điều này thậm chí còn nguy hiểm hơn --
17:04
well, it's dangerousnguy hiểm again.
369
1006000
2000
vâng, lại là sự nguy hiểm.
17:06
Why? Because the temestemes are selfishích kỷ replicatorsreplicators
370
1008000
4000
Tại sao? Bởi vì các Temes là các
cơ chế sao chép ích kỷ.
17:10
and they don't carequan tâm about us, or our planethành tinh, or anything elsekhác.
371
1012000
3000
và chúng chẳng quan tâm đến ta, đến
hành tinh của ta, hay bất cứ thứ gì
17:13
They're just informationthông tin, why would they?
372
1015000
3000
Chúng chỉ là thông tin thôi,
sao chúng phải làm thế chứ?
Chúng đang lợi dụng chúng ta để
hút hết tài nguyên của hành tinh này
17:17
They are usingsử dụng us to suckhút up the planet'shành tinh resourcestài nguyên
373
1019000
2000
17:19
to producesản xuất more computersmáy vi tính,
374
1021000
2000
để sản xuất nhiều máy tính hơn,
17:21
and more of all these amazingkinh ngạc things we're hearingthính giác about here at TEDTED.
375
1023000
3000
và thêm nhiều những thứ tuyệt vời
chúng ta đang nghe tại đây trong TED.
17:24
Don't think, "Oh, we createdtạo the InternetInternet for our ownsở hữu benefitlợi ích."
376
1026000
4000
Đừng nghĩ, "À, chúng ta tạo ra Internet
cho lợi ích của chính ta."
17:28
That's how it seemsdường như to us.
377
1030000
2000
Nó trông có vẻ như vậy với ta thôi.
17:30
Think, temestemes spreadingtruyền bá because they mustphải.
378
1032000
4000
Nghĩ xem, các Temes lan truyền bởi vì
chúng buộc phải thế.
17:34
We are the old machinesmáy móc.
379
1036000
2000
Chúng ta là những cỗ máy cũ kỹ.
17:36
Now, are we going to pullkéo throughxuyên qua?
380
1038000
2000
Vậy, chúng ta sẽ vượt qua được chứ?
17:38
What's going to happenxảy ra?
381
1040000
2000
Chuyện gì sẽ xảy ra?
17:40
What does it mean to pullkéo throughxuyên qua?
382
1042000
2000
Vượt qua có nghĩa là gì?
17:42
Well, there are kindloại of two wayscách of pullingkéo throughxuyên qua.
383
1044000
2000
Vâng, đại loại là có hai cách để vượt qua.
17:45
One that is obviouslychắc chắn happeningxảy ra all around us now,
384
1047000
2000
Một là những gì đang hiển nhiên
diễn ra xung quanh ta,
17:47
is that the temestemes turnxoay us into temeTeme machinesmáy móc,
385
1049000
4000
là các Temes biến chúng ta thành
những cỗ máy Temes,
17:51
with these implantscấy ghép, with the drugsma túy,
386
1053000
2000
với các thứ cấy ghép này
với các loại thuốc
17:53
with us mergingsáp nhập with the technologyCông nghệ.
387
1055000
3000
với việc ta hòa nhập với công nghệ.
17:56
And why would they do that?
388
1058000
2000
Và tại sao chúng lại làm vậy?
17:58
Because we are self-replicatingtự sao chép.
389
1060000
2000
Bởi vì chúng ta tự tái tạo mình.
18:00
We have babiesđứa trẻ.
390
1062000
2000
Chúng ta sinh ra các em bé.
18:02
We make newMới onesnhững người, and so it's convenienttiện lợi to piggybackpiggyback on us,
391
1064000
3000
Chúng ta tạo ra những người mới,
nên rất tiện để đeo trên lưng ta,
18:05
because we're not yetchưa at the stagesân khấu on this planethành tinh
392
1067000
4000
bởi chúng ta vẫn chưa tới giai đoạn
khác trên hành tinh này
18:09
where the other optionTùy chọn is viablekhả thi.
393
1071000
2000
nơi mà lựa chọn kia trở thành khả thi.
18:11
AlthoughMặc dù it's closergần hơn, I heardnghe this morningbuổi sáng,
394
1073000
2000
Mặc dù nó đã tới gần hơn, tôi đã nghe được sáng nay,
18:13
it's closergần hơn than I thought it was.
395
1075000
2000
Nó gần hơn so với tôi đã nghĩ.
18:15
Where the temeTeme machinesmáy móc themselvesbản thân họ will replicatesao chép themselvesbản thân họ.
396
1077000
3000
Nơi mà các cỗ máy Temes sẽ
tự tái tạo chúng.
18:18
That way, it wouldn'tsẽ không mattervấn đề if the planet'shành tinh climatekhí hậu
397
1080000
4000
Bằng cách đó, sẽ chẳng sao cả
nếu khí hậu hành tinh
18:22
was utterlyhoàn toàn destabilizeddestabilized,
398
1084000
2000
hoàn toàn mất ổn định,
18:24
and it was no longerlâu hơn possiblekhả thi for humanscon người to livetrực tiếp here.
399
1086000
2000
và loài người không thể sống
ở đây được nữa
18:26
Because those temeTeme machinesmáy móc, they wouldn'tsẽ không need --
400
1088000
2000
Bởi vì các cỗ máy Temes,
chúng sẽ không cần
18:28
they're not squishysquishy, wetẩm ướt, oxygen-breathinghơi thở oxy,
401
1090000
2000
chúng không yếu ớt, ướt sũng,
thở bằng oxy,
18:30
warmth-requiringđòi hỏi sự ấm áp creaturessinh vật.
402
1092000
3000
hay là sinh vật cần sưởi ấm.
Chúng có thể sống tiếp
mà không cần chúng ta
18:33
They could carrymang on withoutkhông có us.
403
1095000
2000
18:35
So, those are the two possibilitieskhả năng.
404
1097000
3000
Vậy, đó là hai khả năng.
18:38
The secondthứ hai, I don't think we're that closegần.
405
1100000
4000
Khả năng thứ hai, tôi không nghĩ
chúng ta tới gần như vậy.
18:42
It's comingđang đến, but we're not there yetchưa.
406
1104000
2000
Nó đang đến, nhưng ta vẫn chưa tới đó.
18:44
The first, it's comingđang đến too.
407
1106000
2000
Khả năng đầu, nó cũng đang tới.
18:46
But the damagehư hại that is alreadyđã beingđang donelàm xong
408
1108000
3000
Nhưng những thiệt hại đã xảy ra
18:49
to the planethành tinh is showinghiển thị us how dangerousnguy hiểm the thirdthứ ba pointđiểm is,
409
1111000
5000
với hành tinh này đang cho ta thấy
thời điểm thứ ba nguy hiểm ra sao,
18:54
that thirdthứ ba dangernguy hiểm pointđiểm, gettingnhận được a thirdthứ ba replicatorReplicator.
410
1116000
3000
thời điểm nguy hiểm thứ ba, khi tạo ra
cơ chế sao chép thứ ba đó.
Và liệu chúng ta sẽ vượt qua được
thời điểm nguy hiểm thứ ba này,
18:58
And will we get throughxuyên qua this thirdthứ ba dangernguy hiểm pointđiểm,
411
1120000
2000
19:00
like we got throughxuyên qua the secondthứ hai and like we got throughxuyên qua the first?
412
1122000
3000
giống như với thời điểm thứ hai
và đầu tiên không?
19:04
Maybe we will, maybe we won'tsẽ không.
413
1126000
2000
Có lẽ chúng ta sẽ làm được,
hoặc có lẽ không.
19:06
I have no ideaý kiến.
414
1128000
3000
Tôi không biết nữa.
19:13
(ApplauseVỗ tay)
415
1135000
10000
(Tiếng vỗ tay)
Chris Anderson: Đó là một bài
nói chuyện tuyệt vời
19:24
ChrisChris AndersonAnderson: That was an incredibleđáng kinh ngạc talk.
416
1146000
2000
19:26
SBSB: Thank you. I scaredsợ hãi myselfriêng tôi.
417
1148000
2000
SB: Cám ơn. Tôi tự thấy sợ mình luôn.
19:28
CACA: (LaughterTiếng cười)
418
1150000
1000
CA: (tiếng cười)
Translated by Amy Nguyen
Reviewed by Hoàng Trâm Anh Nguyễn

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Susan Blackmore - Memeticist
Susan Blackmore studies memes -- those self-replicating "life forms" that spread themselves via human consciousness. We're now headed, she believes, toward a new form of meme, spread by the technology we've created.

Why you should listen

Susan Blackmore is dedicated to understanding the scientific nature of consciousness. Her latest work centers on the existence of memes -- little bits of knowledge, lore, habit that seem to spread themselves using human brains as mere carriers. She's exploring the existence of a new class of meme, spread by human technology. It's temporarily named the "teme."

She has written about memes, consciousness, and near-death experiences; has appeared on the British Big Brother to discuss the psychology of the participants; and writes for the Guardian UK.

More profile about the speaker
Susan Blackmore | Speaker | TED.com