TED2004
Mihaly Csikszentmihalyi: Flow, the secret to happiness
Mihaly Csikszentmihalyi: Dòng chảy (flow), bí mật của hạnh phúc
Filmed:
Readability: 4.2
5,809,721 views
Mihaly Csikszentmihalyi nêu lên câu hỏi, "Điều gì làm cuộc sống trở nên đáng để sống?". Bằng cách chỉ ra rằng tiền không thể khiến chúng ta hạnh phúc, ông nhìn vào những người đang tìm kiếm niềm vui và sự hài lòng bền lâu trong những hoạt động đem đến cho họ trạng thái "dòng chảy".
Mihaly Csikszentmihalyi - Positive psychologist
Mihaly Csikszentmihalyi has contributed pioneering work to our understanding of happiness, creativity, human fulfillment and the notion of "flow" -- a state of heightened focus and immersion in activities such as art, play and work. Full bio
Mihaly Csikszentmihalyi has contributed pioneering work to our understanding of happiness, creativity, human fulfillment and the notion of "flow" -- a state of heightened focus and immersion in activities such as art, play and work. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I grew up in Europe, and World War II caught me
0
0
5000
Tôi lớn lên ở Châu Âu, và chiến tranh
Thế giới lần thứ II nổ ra
Thế giới lần thứ II nổ ra
00:17
when I was between seven and 10 years old.
1
5000
4000
giữa những năm tôi lên 7 đến 10 tuổi.
00:21
And I realized how few of the grown-ups that I knew
2
9000
7000
Tôi nhận ra quá ít những người
trưởng thành tôi quen
trưởng thành tôi quen
00:28
were able to withstand the tragedies that the war visited on them --
3
16000
10000
có thể chịu đựng được những bi kịch
mà chiến tranh mang lại --
mà chiến tranh mang lại --
00:38
how few of them could even resemble a normal, contented,
4
26000
8000
có quá ít người trong số họ có thể có
một cuộc sống bình thường, hài lòng,
một cuộc sống bình thường, hài lòng,
00:46
satisfied, happy life once their job, their home, their security
5
34000
9000
mãn nguyện, hạnh phúc một khi công việc,
nhà cửa, và sự an toàn của họ
nhà cửa, và sự an toàn của họ
00:55
was destroyed by the war.
6
43000
2000
bị chiến tranh xóa sổ.
00:57
So I became interested in understanding
7
45000
3000
Thế nên tôi bị thu hút vào việc tìm hiểu
01:00
what contributed to a life that was worth living.
8
48000
5000
điều gì làm cho cuộc sống trở nên
đáng sống.
đáng sống.
01:05
And I tried, as a child, as a teenager, to read philosophy
9
53000
6000
Và tôi đã cố gắng, từ khi là một đứa trẻ,
một thiếu niên, tôi đọc sách triết học
một thiếu niên, tôi đọc sách triết học
01:11
and to get involved in art and religion and many other ways
10
59000
8000
tham gia và các hoạt động nghệ thuật và
tôn giáo và nhiều cách khác
tôn giáo và nhiều cách khác
01:19
that I could see as a possible answer to that question.
11
67000
4000
để cố gắng tìm ra câu trả lời
cho câu hỏi trên.
cho câu hỏi trên.
01:23
And finally I ended up encountering psychology by chance.
12
71000
9000
Cuối cùng, tôi làm quen với tâm lý học
một cách rất tình cờ.
một cách rất tình cờ.
01:32
I was at a ski resort in Switzerland without any money
13
80000
5000
Lúc đó, tôi đang ở một khu trượt tuyết
tại Thụy Sĩ mà chẳng một đồng xu dính túi
tại Thụy Sĩ mà chẳng một đồng xu dính túi
01:37
to actually enjoy myself, because the snow had melted and
14
85000
8000
để tận hưởng, bởi vì tuyết đã tan và
01:45
I didn't have money to go to a movie. But I found that on the --
15
93000
5000
tôi thì chẳng có đồng nào để đi xem phim.
Nhưng tôi phát hiện ra --
Nhưng tôi phát hiện ra --
01:50
I read in the newspapers that there was to be a presentation
16
98000
5000
trên tờ báo tôi đọc rằng
sẽ có một bài thuyết trình
sẽ có một bài thuyết trình
01:55
by someone in a place that I'd seen in the center of Zurich,
17
103000
6000
của ai đó ở tại trung tâm của Zurich,
02:01
and it was about flying saucers [that] he was going to talk.
18
109000
6000
và ông ta sẽ nói về những cái đĩa bay.
02:07
And I thought, well, since I can't go to the movies,
19
115000
2000
Tôi nghĩ, vì tôi chẳng thể đi xem phim,
02:09
at least I will go for free to listen to flying saucers.
20
117000
6000
chí ít tôi sẽ có buổi nghe miễn phí
về đĩa bay.
về đĩa bay.
02:15
And the man who talked at that evening lecture was very interesting.
21
123000
9000
Và người diễn thuyết đêm đó thật sự
rất thú vị.
rất thú vị.
02:24
Instead of talking about little green men,
22
132000
3000
Thay vì nói về những sinh vật xanh lè
nhỏ bé,
nhỏ bé,
02:27
he talked about how the psyche of the Europeans
23
135000
5000
ông ta nói đến việc tinh thần của
người dân Châu Âu
người dân Châu Âu
02:32
had been traumatized by the war, and now they're projecting
24
140000
4000
đã bị khủng hoảng như thế nào bởi
chiến tranh, và họ đang lên kế hoạch
chiến tranh, và họ đang lên kế hoạch
02:36
flying saucers into the sky.
25
144000
3000
phóng vài chiếc đĩa bay lên trời.
02:40
He talked about how the mandalas of ancient Hindu religion
26
148000
5000
Ông ta nói về việc những biểu tượng
'mandala' của đạo Hindu cổ
'mandala' của đạo Hindu cổ
02:45
were kind of projected into the sky as an attempt to regain
27
153000
7000
được chiếu lên trời như một nỗ lực
để giành lại
để giành lại
02:52
some sense of order after the chaos of war.
28
160000
4000
một chút trật tự sau sự hỗn loạn
của chiến tranh.
của chiến tranh.
02:56
And this seemed very interesting to me.
29
164000
3000
Điều đó rất thú vị với tôi.
02:59
And I started reading his books after that lecture.
30
167000
3000
Tôi bắt đầu tìm đọc sách của ông ta
sau buổi thuyết giảng đó.
sau buổi thuyết giảng đó.
03:02
And that was Carl Jung, whose name or work I had no idea about.
31
170000
8000
Đó là Carl Jung, người tôi chẳng biết gì
về tên tuổi và công việc.
về tên tuổi và công việc.
03:10
Then I came to this country to study psychology
32
178000
3000
Sau đó tôi đến đất nước này để theo học
ngành tâm lý học
ngành tâm lý học
03:13
and I started trying to understand the roots of happiness.
33
181000
7000
tôi bắt đầu cố gắng để tìm ra gốc rễ
của hạnh phúc.
của hạnh phúc.
03:20
This is a typical result that many people have presented,
34
188000
5000
Đây là một kết quả điển hình mà rất
nhiều người đã trình bày
nhiều người đã trình bày
03:25
and there are many variations on it.
35
193000
3000
và có rất nhiều phiên bản khác nhau.
03:28
But this, for instance, shows that about 30 percent of the people
36
196000
4000
Tuy nhiên, khoảng 30% những người
03:32
surveyed in the United States since 1956
37
200000
4000
được khảo sát ở Mỹ từ năm 1956
03:36
say that their life is very happy.
38
204000
4000
cho rằng cuộc sống của họ rất hạnh phúc.
03:40
And that hasn't changed at all.
39
208000
2000
Và con số đó chẳng hề thay đổi.
03:42
Whereas the personal income,
40
210000
2000
Trong khi thu nhập cá nhân,
03:44
on a scale that has been held constant to accommodate for inflation,
41
212000
6000
ở mức đã được điều chỉnh lạm phát,
03:50
has more than doubled, almost tripled, in that period.
42
218000
4000
đã tăng gấp hai, thậm chí gần gấp 3
trong khoảng thời gian đó.
trong khoảng thời gian đó.
03:54
But you find essentially the same results,
43
222000
4000
Thế nhưng, bạn lại thấy về cơ bản
kết quả như nhau,
kết quả như nhau,
03:58
namely, that after a certain basic point -- which corresponds more or less
44
226000
5000
nói cách khác, sau một mức cơ bản
nhất định -- nhiều hay ít hơn
nhất định -- nhiều hay ít hơn
04:03
to just a few 1,000 dollars above the minimum poverty level --
45
231000
4000
vài ngàn đô trên mức nghèo túng
tối thiểu --
tối thiểu --
04:07
increases in material well-being don't seem to affect how happy people are.
46
235000
7000
việc gia tăng của cải vật chất có vẻ như
không ảnh hưởng đến hạnh phúc con người.
không ảnh hưởng đến hạnh phúc con người.
04:14
In fact, you can find that the lack of basic resources,
47
242000
7000
Thực tế, các bạn có thể thấy việc thiếu
những nhu cầu thiết yếu,
những nhu cầu thiết yếu,
04:21
material resources, contributes to unhappiness,
48
249000
3000
vật chất thiết yếu sẽ gây nên sự đau khổ,
04:24
but the increase in material resources does not increase happiness.
49
252000
6000
thế nhưng việc gia tăng của cải vật chất
không làm gia tăng hạnh phúc.
không làm gia tăng hạnh phúc.
04:30
So my research has been focused more on --
50
258000
5000
Vậy nên nghiên cứu của tôi
tập trung nhiều vào --
tập trung nhiều vào --
04:35
after finding out these things that actually corresponded
51
263000
7000
sau khi tìm ra những điều thật sự
tương hợp với
tương hợp với
04:42
to my own experience, I tried to understand:
52
270000
3000
kinh nghiệm của bản thân,
tôi đã cố gắng để hiểu ra:
tôi đã cố gắng để hiểu ra:
04:45
where -- in everyday life, in our normal experience --
53
273000
6000
ở đâu -- trong cuộc sống hằng ngày,
trong trải nghiệm thông thường --
trong trải nghiệm thông thường --
04:51
do we feel really happy?
54
279000
3000
chúng ta thật sự cảm thấy hạnh phúc?
04:54
And to start
55
282000
4000
Và để bắt đầu
04:58
those studies about 40 years ago, I began to look at creative people --
56
286000
5000
những nghiên cứu đó 40 năm trước,
tôi bắt đầu tim hiểu những nhà sáng tạo --
tôi bắt đầu tim hiểu những nhà sáng tạo --
05:03
first artists and scientists, and so forth -- trying to understand
57
291000
6000
đầu tiên là các nghệ sĩ và các
nhà khoa học, và sau đó -- cố gắng tìm ra
nhà khoa học, và sau đó -- cố gắng tìm ra
05:09
what made them feel that it was worth essentially spending their life
58
297000
10000
điều gì khiến họ cảm thấy đáng
để dành cả đời
để dành cả đời
05:19
doing things for which many of them didn't expect either fame or fortune,
59
307000
6000
làm những việc mà nhiều người trong họ
không mong có được danh tiếng hay của cải,
không mong có được danh tiếng hay của cải,
05:25
but which made their life meaningful and worth doing.
60
313000
5000
nhưng là điều khiến cuộc sống của họ
có ý nghĩa và đáng để làm.
có ý nghĩa và đáng để làm.
05:30
This was one of the leading composers of American music back in the '70s.
61
318000
6000
Đây là một trong những nhà soạn nhạc
đi đầu của nền âm nhạc Mỹ những năm '70
đi đầu của nền âm nhạc Mỹ những năm '70
05:36
And the interview was 40 pages long.
62
324000
3000
Cuộc phỏng vấn dài đến 40 trang giấy.
05:39
But this little excerpt is a very good summary
63
327000
4000
Nhưng phần trích đoạn này
là một đoạn tóm tắt rất hay
là một đoạn tóm tắt rất hay
05:43
of what he was saying during the interview.
64
331000
4000
về điều mà ông ấy đã nói trong suốt
buổi phỏng vấn.
buổi phỏng vấn.
05:47
And it describes how he feels when composing is going well.
65
335000
5000
Và nó mô tả cách mà ông ấy cảm nhận khi
việc soạn nhạc diễn ra tốt đẹp.
việc soạn nhạc diễn ra tốt đẹp.
05:52
And he says by describing it as an ecstatic state.
66
340000
4000
Ông ấy mô tả nó như một
trạng thái 'ngây ngất'.
trạng thái 'ngây ngất'.
05:56
Now, "ecstasy" in Greek meant
67
344000
2000
'Ngây ngất' (ecstasy) -
tiếng Hy Lạp có nghĩa
tiếng Hy Lạp có nghĩa
05:58
simply to stand to the side of something.
68
346000
3000
đơn giản là đứng về một phía
của một thứ nào đó.
của một thứ nào đó.
06:01
And then it became essentially an analogy for a mental state
69
349000
7000
Và sau đó nó trở thành một từ chỉ
một trạng thái tinh thần
một trạng thái tinh thần
06:08
where you feel that you are not doing your ordinary everyday routines.
70
356000
6000
khi mà bạn cảm thấy bạn không đang làm
những công việc bình thường hằng ngày.
những công việc bình thường hằng ngày.
06:14
So ecstasy is essentially a stepping into an alternative reality.
71
362000
6000
Thế nên "ecstasy" về cơ bản là một
bước tiến đến một hiện thực khác.
bước tiến đến một hiện thực khác.
06:20
And it's interesting, if you think about it, how, when we think about
72
368000
5000
Và nó rất thú vị, nếu bạn nghĩ đến nó,
khi bạn nghĩ về
khi bạn nghĩ về
06:25
the civilizations that we look up to as having been pinnacles of human achievement --
73
373000
6000
những nền văn minh mà chúng ta ngưỡng mộ
vì những thành tựu đỉnh cao của con người
vì những thành tựu đỉnh cao của con người
06:31
whether it's China, Greece, the Hindu civilization,
74
379000
5000
như Trung Hoa, Hy Lạp, nền văn minh Hindu,
06:36
or the Mayas, or Egyptians -- what we know about them
75
384000
5000
hay Maya, Ai Cập --
điều chúng ta biết về họ
điều chúng ta biết về họ
06:41
is really about their ecstasies, not about their everyday life.
76
389000
5000
thực ra là về sự "ngây ngất" của họ,
chứ ko phải về cuộc sống hằng ngày của họ.
chứ ko phải về cuộc sống hằng ngày của họ.
06:46
We know the temples they built, where people could come
77
394000
3000
Chúng ta biết về những ngôi đền họ xây,
nơi người ta đến
nơi người ta đến
06:49
to experience a different reality.
78
397000
2000
để trải nghiệm một hiện thực khác.
06:51
We know about the circuses,
79
399000
3000
Chúng ta biết về những gánh xiếc,
06:54
the arenas, the theaters.
80
402000
3000
trường đấu, nhà hát.
06:57
These are the remains of civilizations and they are the places that people went
81
405000
8000
Chúng là di tích của những nền văn mình
và là nơi người ta đến
và là nơi người ta đến
07:05
to experience life in a more concentrated, more ordered form.
82
413000
9000
để trải nghiệm cuộc sống theo một dạng
tập trung và bài bản hơn.
tập trung và bài bản hơn.
07:14
Now, this man doesn't need to go to a place like this,
83
422000
4000
Bây giờ, người này không cần phải
đến những nơi như thế này,
đến những nơi như thế này,
07:18
which is also -- this place, this arena, which is built
84
426000
4000
nơi mà cũng -- nơi này, đấu đường này,
được xây dựng
được xây dựng
07:22
like a Greek amphitheatre, is a place for ecstasy also.
85
430000
4000
như một hí trường Hy Lạp, cũng là
một nơi dành cho trạng thái ngây ngất.
một nơi dành cho trạng thái ngây ngất.
07:26
We are participating in a reality that is different
86
434000
4000
Chúng ta đang ở trong
một hiện thực khác với
một hiện thực khác với
07:30
from that of the everyday life that we're used to.
87
438000
3000
những gì chúng ta quen trong cuộc sống
hằng ngày.
hằng ngày.
07:33
But this man doesn't need to go there.
88
441000
3000
Nhưng người đàn ông này không cần
phải đến đây.
phải đến đây.
07:36
He needs just a piece of paper where he can put down little marks,
89
444000
6000
Anh ta chỉ cần một mảnh giấy mà
anh ta có thể ghi vài ký hiệu nhỏ nhỏ,
anh ta có thể ghi vài ký hiệu nhỏ nhỏ,
07:42
and as he does that, he can imagine sounds
90
450000
6000
và khi anh ta làm vậy, anh ta có thể
tưởng tượng ra những âm thanh
tưởng tượng ra những âm thanh
07:48
that had not existed before in that particular combination.
91
456000
4000
chưa từng tồn tại bằng cách kết hợp
chúng theo một cách riêng biệt.
chúng theo một cách riêng biệt.
07:52
So once he gets to that point of beginning to create,
92
460000
6000
Và chính thời điểm anh ta bắt đầu
sáng tác,
sáng tác,
07:58
like Jennifer did in her improvisation,
93
466000
3000
giống như Jennifer trong ứng tác
của cô ấy,
của cô ấy,
08:01
a new reality -- that is, a moment of ecstasy --
94
469000
5000
một thực tế mới xuất hiện - đó là,
khoảnh khắc của ngây ngất --
khoảnh khắc của ngây ngất --
08:06
he enters that different reality.
95
474000
3000
anh ta bước vào một hiện thực khác.
08:09
Now he says also that this is so intense an experience
96
477000
4000
Anh ta cũng kể rằng đó là một trải nghiệm
hết sức mãnh liệt
hết sức mãnh liệt
08:13
that it feels almost as if he didn't exist.
97
481000
3000
đến mức anh ta cảm thấy như thể
mình không còn tồn tại nữa.
mình không còn tồn tại nữa.
08:16
And that sounds like a kind of a romantic exaggeration.
98
484000
6000
Và điều đó nghe giống như
một sự cường điệu đầy tiểu thuyết.
một sự cường điệu đầy tiểu thuyết.
08:22
But actually, our nervous system is incapable of processing
99
490000
4000
Thế như thật sự thì hệ thống thần kinh
của chúng ta không có khả năng xử lý
của chúng ta không có khả năng xử lý
08:26
more than about 110 bits of information per second.
100
494000
5000
nhiều hơn 110 bit thông tin mỗi giây.
08:31
And in order to hear me and understand what I'm saying,
101
499000
4000
Và để nghe thấy tiếng tôi và hiểu
những gì tôi đang nói,
những gì tôi đang nói,
08:35
you need to process about 60 bits per second.
102
503000
4000
bạn phải xử lý khoảng 60 bits
thông tin mỗi giây.
thông tin mỗi giây.
08:39
That's why you can't hear more than two people.
103
507000
3000
Đó là tại sao bạn không thể nghe
nhiều hơn hai người nói.
nhiều hơn hai người nói.
08:42
You can't understand more than two people talking to you.
104
510000
3000
Bạn không thể hiểu được nhiều hơn
hai người nói với bạn.
hai người nói với bạn.
08:45
Well, when you are really involved in this completely engaging process
105
513000
11000
Khi bạn thật sự bị thu hút vào quá trình
tạo ra những thứ mới mẻ
tạo ra những thứ mới mẻ
08:56
of creating something new, as this man is,
106
524000
3000
một cách hoàn toàn nhập tâm này,
giống như người đàn ông này,
giống như người đàn ông này,
08:59
he doesn't have enough attention left over to monitor
107
527000
6000
anh ta không còn tâm trí nào
để kiểm soát
để kiểm soát
09:05
how his body feels, or his problems at home.
108
533000
4000
cảm nhận của cơ thể, hay về
những vấn đề rắc rối ở nhà.
những vấn đề rắc rối ở nhà.
09:09
He can't feel even that he's hungry or tired.
109
537000
3000
Anh ta thậm chí không thể
cảm thấy đói hay mệt mỏi.
cảm thấy đói hay mệt mỏi.
09:12
His body disappears,
110
540000
3000
Cơ thể anh ta bị xóa mờ,
09:15
his identity disappears from his consciousness,
111
543000
5000
danh tính của anh ta bị
xóa khỏi nhận thức,
xóa khỏi nhận thức,
09:20
because he doesn't have enough attention, like none of us do,
112
548000
4000
bởi vì anh ta không đủ tập trung,
không giống như bất kỳ ai trong chúng ta,
không giống như bất kỳ ai trong chúng ta,
09:24
to really do well something that requires a lot of concentration,
113
552000
6000
để làm tốt điều gì đó cần rất nhiều
sự tập trung,
sự tập trung,
09:30
and at the same time to feel that he exists.
114
558000
2000
mà cảm thấy mình tồn tại cùng lúc đó.
09:32
So existence is temporarily suspended.
115
560000
4000
Thế nên sự tồn tại tạm thời ngưng lại.
09:37
And he says that his hand seems to be moving by itself.
116
565000
5000
Và anh ta kể rằng tay anh ta
dường như tự di chuyển.
dường như tự di chuyển.
09:43
Now, I could look at my hand for two weeks, and I wouldn't feel
117
571000
8000
Tôi đã nhìn tay tôi trong
hai tuần, và tôi không cảm thấy
hai tuần, và tôi không cảm thấy
09:51
any awe or wonder, because I can't compose. (Laughter)
118
579000
4000
sợ hãi hay kinh ngạc, bởi vì tôi
không thể sáng tác được. (Cười)
không thể sáng tác được. (Cười)
09:55
So what it's telling you here
119
583000
2000
Điều câu chuyện muốn nói đến ở đây
09:57
is that obviously this automatic,
120
585000
7000
là rõ ràng quá trình vô thức,
10:04
spontaneous process that he's describing can only happen to someone
121
592000
5000
tự phát sinh mà anh ta đang mô tả chỉ
xảy ra cho những ai
xảy ra cho những ai
10:09
who is very well trained and who has developed technique.
122
597000
4000
được đào tạo rất tốt và có kỹ thuật
phát triển.
phát triển.
10:13
And it has become a kind of a truism in the study of creativity
123
601000
7000
Có một điều trở nên hiển nhiên trong
nghiên cứu về sự sáng tạo
nghiên cứu về sự sáng tạo
10:20
that you can't be creating anything with less than 10 years
124
608000
5000
là bạn không thể sáng tạo là cái gì
khi chưa đủ 10 năm
khi chưa đủ 10 năm
10:25
of technical-knowledge immersion in a particular field.
125
613000
6000
theo đuổi công kiến thức -công nghệ
trong một lĩnh vực nhất định.
trong một lĩnh vực nhất định.
10:31
Whether it's mathematics or music, it takes that long
126
619000
5000
Cho dù là toán học hay âm nhạc, bạn cần
mất chừng đó thời gian
mất chừng đó thời gian
10:36
to be able to begin to change something in a way that it's better
127
624000
8000
để có thể bắt đầu biến đổi một thứ gì đó
trở nên tốt hơn
trở nên tốt hơn
10:44
than what was there before.
128
632000
3000
cái nó đã từng.
10:47
Now, when that happens,
129
635000
2000
Và, khi điều đó xảy ra,
10:49
he says the music just flows out.
130
637000
2000
anh ta kể rằng âm nhạc chứ thế tuôn chảy.
10:51
And because all of these people I started interviewing --
131
639000
4000
Và bởi vì tất cả những người tôi
phỏng vấn --
phỏng vấn --
10:55
this was an interview which is over 30 years old --
132
643000
4000
đây là bài phỏng vấn có tuổi đời
hơn 30 năm --
hơn 30 năm --
11:01
so many of the people described this as a spontaneous flow
133
649000
4000
rất nhiều người trong số họ mô tả điều này
như là một dòng chảy (flow) tự phát
như là một dòng chảy (flow) tự phát
11:05
that I called this type of experience the "flow experience."
134
653000
5000
và tôi gọi đó là 'trải nghiệm dòng chảy'.
11:10
And it happens in different realms.
135
658000
3000
Nó xảy ra ở nhiều lĩnh vực khác nhau.
11:13
For instance, a poet describes it in this form.
136
661000
4000
Ví dụ, một nhà thơ đã mô tả nó
theo cách này.
theo cách này.
11:17
This is by a student of mine who interviewed
137
665000
3000
Cái này do một sinh viên của tôi -
người đã phỏng vấn
người đã phỏng vấn
11:20
some of the leading writers and poets in the United States.
138
668000
3000
một số nhà văn và nhà thơ hàng đầu của Mỹ.
11:23
And it describes the same effortless, spontaneous feeling
139
671000
6000
Và nó mô tả cảm giác tự nhiên, tự phát
11:29
that you get when you enter into this ecstatic state.
140
677000
3000
mà bạn có được khi bạn bước vào
trạng thái ngây ngất.
trạng thái ngây ngất.
11:32
This poet describes it as opening a door that floats in the sky --
141
680000
5000
Nhà thơ này mô tả nó giống như việc
mở một cánh cửa đang trôi trên trời --
mở một cánh cửa đang trôi trên trời --
11:37
a very similar description to what Albert Einstein gave
142
685000
3000
và nó cũng rất giống với những gì
Albert Einstein đã miêu tả
Albert Einstein đã miêu tả
11:40
as to how he imagined the forces of relativity,
143
688000
6000
về việc ông đã hình dung ra
thuyết tương đối như thế nào,
thuyết tương đối như thế nào,
11:46
when he was struggling with trying to understand how it worked.
144
694000
4000
khi ông đang vật lộn để cố hiểu xem
cách thức mà chúng hoạt động.
cách thức mà chúng hoạt động.
11:50
But it happens in other activities.
145
698000
5000
Thế nhưng nó cũng xảy ra ở
những hoạt động khác nữa,
những hoạt động khác nữa,
11:55
For instance, this is another student of mine,
146
703000
2000
Ví dụ, đây là một sinh viên khác của tôi,
11:57
Susan Jackson from Australia, who did work
147
705000
4000
Susan Jackson từ Úc, người đã làm việc
12:01
with some of the leading athletes in the world.
148
709000
4000
với một số vận động viên hàng đầu
trên thế giới.
trên thế giới.
12:05
And you see here in this description of an Olympic skater,
149
713000
4000
Và cái bạn thấy ở đây là một đoạn mô tả
của một vận động viên trượt băng Olympic,
của một vận động viên trượt băng Olympic,
12:09
the same essential description of the phenomenology
150
717000
3000
và về cơ bản, nó giống với
mô tả hiện tượng học
mô tả hiện tượng học
12:12
of the inner state of the person.
151
720000
2000
của trạng thái bên trong con người.
12:14
You don't think; it goes automatically,
152
722000
3000
Bạn không nghĩ; nó đến một cách tự động,
12:17
if you merge yourself with the music, and so forth.
153
725000
4000
nếu bạn chìm đắm trong âm nhạc,
và vân vân..
và vân vân..
12:21
It happens also, actually, in the most recent book I wrote,
154
729000
4000
Nó cũng thật sự xuất hiện trong cuốn sách
tôi viết gần đây nhất,
tôi viết gần đây nhất,
12:25
called "Good Business," where I interviewed some of the CEOs
155
733000
3000
có tên là "Kinh doanh tốt", trong đó tôi
phỏng vấn một số CEOs
phỏng vấn một số CEOs
12:28
who had been nominated by their peers as being both very successful
156
736000
5000
những người đã được bạn bè đánh giá là
vừa thành công
vừa thành công
12:33
and very ethical, very socially responsible.
157
741000
3000
vừa rất đạo đức và có trách nhiệm
với xã hội.
với xã hội.
12:36
You see that these people define success
158
744000
4000
Bạn sẽ thấy rằng những người này
định nghĩa thành công
định nghĩa thành công
12:40
as something that helps others and at the same time
159
748000
5000
như là thứ gì đó có thể giúp ích cho
người khác và đồng thời
người khác và đồng thời
12:45
makes you feel happy as you are working at it.
160
753000
3000
khiến họ hạnh phúc khi đang thực hiện nó.
12:48
And like all of these successful and responsible CEOs say,
161
756000
6000
Và giống như những nhà CEOs thành công và
đầy trách nhiệm nói,
đầy trách nhiệm nói,
12:55
you can't have just one of these things be successful
162
763000
5000
bạn không thể chỉ có một trong hai thứ đó
13:02
if you want a meaningful and successful job.
163
770000
3000
nếu bạn muốn có một công việc
ý nghĩa và thành công.
ý nghĩa và thành công.
13:05
Anita Roddick is another one of these CEOs we interviewed.
164
773000
5000
Anita Roddick là một trong những CEOs
mà chúng tôi đã phỏng vấn.
mà chúng tôi đã phỏng vấn.
13:10
She is the founder of Body Shop,
165
778000
4000
Cô ấy là nhà sáng lập của Body Shop,
13:14
the natural cosmetics king.
166
782000
2000
một ông hoàng về mỹ phẩm tự nhiên.
13:16
It's kind of a passion that comes
167
784000
2000
Nó kiểu như là một niềm đam mê xuất phát
13:18
from doing the best and having flow while you're working.
168
786000
4000
từ việc cố gắng hết sức mình và có
dòng chảy khi bạn đang thực hiện nó.
dòng chảy khi bạn đang thực hiện nó.
13:22
This is an interesting little quote from Masaru Ibuka,
169
790000
4000
Đây là một trích dẫn nhỏ hết sức thú vị
từ Masaru Ibuka,
từ Masaru Ibuka,
13:26
who was at that time starting out Sony without any money,
170
794000
5000
người vào thời điểm đó đã gầy dựng Sony
từ bàn tay không,
từ bàn tay không,
13:31
without a product -- they didn't have a product,
171
799000
2000
và chưa có sản phẩm--
họ không có một sản phẩm,
họ không có một sản phẩm,
13:33
they didn't have anything, but they had an idea.
172
801000
3000
họ chẳng có gì cả, nhưng họ có
một ý tưởng.
một ý tưởng.
13:36
And the idea he had was to establish a place of work where engineers
173
804000
5000
Và ý tưởng mà ông ta có là tạo ra
một nơi làm việc - nơi những người kỹ sư
một nơi làm việc - nơi những người kỹ sư
13:41
can feel the joy of technological innovation,
174
809000
4000
có thể cảm thấy niềm vui trong việc
sáng tạo kỹ thuật,
sáng tạo kỹ thuật,
13:45
be aware of their mission to society and work to their heart's content.
175
813000
5000
nhận thức được sứ mệnh của họ đối với
xã hội và làm việc bằng cả con tim.
xã hội và làm việc bằng cả con tim.
13:50
I couldn't improve on this as a good example
176
818000
4000
Tôi không nghĩ có một có một ví dụ nào
tốt hơn
tốt hơn
13:54
of how flow enters the workplace.
177
822000
3000
về việc dòng chảy tiến vào nơi làm việc
như thế nào.
như thế nào.
13:57
Now, when we do studies --
178
825000
3000
Hiện nay, khi chúng tôi
tiến hành nghiên cứu --
tiến hành nghiên cứu --
14:00
we have, with other colleagues around the world,
179
828000
4000
chúng tôi đã đang, cùng những đồng nghiệp
khác trên khắp thế giới,
khác trên khắp thế giới,
14:04
done over 8,000 interviews of people -- from Dominican monks,
180
832000
5000
thực hiện hơn 8,000 cuộc phỏng vấn --
từ những tu sĩ người Dominica,
từ những tu sĩ người Dominica,
14:09
to blind nuns, to Himalayan climbers, to Navajo shepherds --
181
837000
7000
những nữ tu mù, đến những nhà leo núi
Himalaya, hay dân du mục Navajo --
Himalaya, hay dân du mục Navajo --
14:16
who enjoy their work.
182
844000
2000
những người yêu thích công việc của mình.
14:18
And regardless of the culture,
183
846000
2000
Và bất kể văn hóa,
14:20
regardless of education or whatever, there are these seven conditions
184
848000
7000
bất kể học thức hay cái gì khác,
có 7 điều kiện
có 7 điều kiện
14:27
that seem to be there when a person is in flow.
185
855000
4000
có mặt khi 1 người trải nghiệm dòng chảy.
14:31
There's this focus that, once it becomes intense,
186
859000
4000
Và điều trọng tâm là, khi điều đó
trở nên mạnh mẽ,
trở nên mạnh mẽ,
14:35
leads to a sense of ecstasy, a sense of clarity:
187
863000
4000
nó sẽ dẫn đến cảm giác 'ngây ngất',
rõ hơn là:
rõ hơn là:
14:39
you know exactly what you want to do from one moment to the other;
188
867000
3000
bạn biết chính xác điều bạn muốn làm
trong lúc đó;
trong lúc đó;
14:42
you get immediate feedback.
189
870000
2000
bạn nhận được phản hồi ngay lập tức.
14:44
You know that what you need to do
190
872000
2000
Bạn biết rằng cái bạn cần làm
14:46
is possible to do, even though difficult,
191
874000
3000
là điều khả thi, mặc dù khó khăn,
14:49
and sense of time disappears, you forget yourself,
192
877000
3000
và cảm giác thời gian ngừng trôi,
bạn quên mất bản thân mình,
bạn quên mất bản thân mình,
14:52
you feel part of something larger.
193
880000
3000
bạn cảm thấy bạn thuộc về
một thứ gì đó lớn hơn.
một thứ gì đó lớn hơn.
14:55
And once the conditions are present,
194
883000
3000
Và một khi những điều kiện thỏa mãn,
14:58
what you are doing becomes worth doing for its own sake.
195
886000
5000
cái bạn đang làm - tự nó đã đáng giá rồi.
15:03
In our studies, we represent the everyday life of people in this simple scheme.
196
891000
6000
Chúng tôi thể hiện cuộc sống
hằng ngày của con người với lược đồ này.
hằng ngày của con người với lược đồ này.
15:09
And we can measure this very precisely, actually,
197
897000
4000
Và chúng tôi có thể đo đạc nó
hết sức chính xác, thực sự thế,
hết sức chính xác, thực sự thế,
15:13
because we give people electronic pagers that go off 10 times a day,
198
901000
4000
bởi vì chúng tôi đưa cho họ máy nhắn tin
điện tử báo hiệu 10 lần mỗi ngày,
điện tử báo hiệu 10 lần mỗi ngày,
15:17
and whenever they go off you say what you're doing, how you feel,
199
905000
5000
và mỗi lần nó báo tin, bạn kể ra bạn đang
làm gì, bạn cảm thấy thế nào,
làm gì, bạn cảm thấy thế nào,
15:22
where you are, what you're thinking about.
200
910000
2000
bạn đang ở đâu, bạn đang nghĩ gì.
15:24
And two things that we measure is the amount of challenge
201
912000
3000
Và có hai điều chúng tôi đo lường là
lượng thử thách
lượng thử thách
15:27
people experience at that moment and the amount of skill
202
915000
4000
họ trải nghiệm vào lúc đó và lượng kỹ năng
15:31
that they feel they have at that moment.
203
919000
3000
họ nghĩ mình có vào lúc đó.
15:34
So for each person we can establish an average,
204
922000
3000
Và với mỗi người, chúng tôi có thể lập
một giá trị trung bình,
một giá trị trung bình,
15:37
which is the center of the diagram.
205
925000
3000
là trung tâm của biểu đồ.
15:40
That would be your mean level of challenge and skill,
206
928000
3000
Đó là mức trung bình thống kê
về thử thách và kỹ năng của bạn,
về thử thách và kỹ năng của bạn,
15:43
which will be different from that of anybody else.
207
931000
3000
chỉ số này sẽ khác biệt với người khác.
15:46
But you have a kind of a set point there, which would be in the middle.
208
934000
5000
Thế nhưng bạn có một điểm quyết định
ở đây, điểm sẽ ở giữa.
ở đây, điểm sẽ ở giữa.
15:51
If we know what that set point is,
209
939000
2000
Nếu chúng tôi biết
điểm xác định đó là gì,
điểm xác định đó là gì,
15:53
we can predict fairly accurately when you will be in flow,
210
941000
5000
chúng tôi có thể đoán trước khá chính xác
khi nào thì bạn sẽ ở trạng thái dòng chảy,
khi nào thì bạn sẽ ở trạng thái dòng chảy,
15:58
and it will be when your challenges are higher than average
211
946000
3000
và nó sẽ xảy ra khi thách thức của bạn
cao hơn mức trung bình
cao hơn mức trung bình
16:01
and skills are higher than average.
212
949000
2000
và kỹ năng của bạn cao hơn mức trung bình.
16:03
And you may be doing things very differently from other people,
213
951000
4000
Bạn có thể đang làm những thứ rất khác
so với những người khác,
so với những người khác,
16:07
but for everyone that flow channel, that area there,
214
955000
4000
thế nhưng với tất cả mọi người,
vùng dòng chảy,
vùng dòng chảy,
16:11
will be when you are doing what you really like to do --
215
959000
4000
sẽ xảy ra khi bạn đang làm điều bạn
thật sự thích --
thật sự thích --
16:15
play the piano, be with your best friend, perhaps work,
216
963000
6000
chơi piano, dành thời gian với bạn thân,
và có thể là công việc,
và có thể là công việc,
16:21
if work is what provides flow for you.
217
969000
4000
nếu công việc là thứ đem lại 'dòng chảy
cho bạn.
cho bạn.
16:25
And then the other areas become less and less positive.
218
973000
4000
Và sau đó là những vùng khác dần ít
tích cực hơn.
tích cực hơn.
16:29
Arousal is still good because you are over-challenged there.
219
977000
5000
Vùng thức tỉnh (Arousal) vẫn tốt nếu bạn
trên mức thử thách ở đây.
trên mức thử thách ở đây.
16:34
Your skills are not quite as high as they should be,
220
982000
2000
Kỹ năng của bạn vẫn chưa đạt được mức
cần thiết,
cần thiết,
16:36
but you can move into flow fairly easily
221
984000
3000
thế như bạn vẫn có thể 'flow' khá dễ dàng
16:39
by just developing a little more skill.
222
987000
3000
bằng cách phát triển kỹ năng
thêm một chút nữa.
thêm một chút nữa.
16:42
So, arousal is the area where most people learn from,
223
990000
4000
Vậy, thức tỉnh là vùng mà
mọi người đều học hỏi,
mọi người đều học hỏi,
16:46
because that's where they're pushed beyond their comfort zone
224
994000
6000
bởi vì đó là nơi họ được thúc đẩy
để vượt qua vùng giới hạn của chính mình.
để vượt qua vùng giới hạn của chính mình.
16:52
and to enter that -- going back to flow --
225
1000000
3000
và khi bước vào đó -- trở lại với
'flow' --
'flow' --
16:55
then they develop higher skills.
226
1003000
2000
họ sẽ phát triển kỹ năng cao hơn.
16:57
Control is also a good place to be,
227
1005000
4000
Kiểm soát (control) cũng là một vùng tốt,
17:01
because there you feel comfortable, but not very excited.
228
1009000
4000
bởi vì bạn cảm thấy dễ chịu,
nhưng không quá kích thích.
nhưng không quá kích thích.
17:05
It's not very challenging any more.
229
1013000
3000
Nó không mang nhiều tính thử thách.
17:08
And if you want to enter flow from control,
230
1016000
2000
Và nếu bạn muốn đạt được cảm giác 'flow'
17:10
you have to increase the challenges.
231
1018000
3000
bạn phải tăng mức độ thử thách lên.
17:13
So those two are ideal and complementary areas
232
1021000
4000
Và đó là hai vùng lý tưởng và bổ sung
17:17
from which flow is easy to go into.
233
1025000
4000
mà từ đó 'flow' có thể dễ dàng xảy ra.
17:21
The other combinations of challenge and skill
234
1029000
3000
Những sự kết hợp khác của
thử thách và kỹ năng
thử thách và kỹ năng
17:24
become progressively less optimal.
235
1032000
3000
thì dần dần ít ưu việt hơn.
17:27
Relaxation is fine -- you still feel OK.
236
1035000
2000
Vùng thư giãn (Relaxation) ổn --
bạn vẫn cảm thấy ok.
bạn vẫn cảm thấy ok.
17:29
Boredom begins to be very aversive
237
1037000
5000
Vùng buồn chán (Boredom) bắt đầu
trở thành một điều khó chịu.
trở thành một điều khó chịu.
17:34
and apathy becomes very negative:
238
1042000
4000
và vùng thờ ơ (Apathy) trở nên
cực kỳ tiêu cực:
cực kỳ tiêu cực:
17:38
you don't feel that you're doing anything,
239
1046000
4000
bạn không cảm thấy bạn đang làm gì,
17:42
you don't use your skills, there's no challenge.
240
1050000
2000
bạn không sử dụng kỹ năng của mình,
chẳng có thử thách nào cả.
chẳng có thử thách nào cả.
17:44
Unfortunately, a lot of people's experience is in apathy.
241
1052000
5000
Ko may là, rất nhiều người đang trong
vùng thờ ơ này.
vùng thờ ơ này.
17:49
The largest single contributor to that experience
242
1057000
7000
Điều góp phần lớn nhất vào trạng thái này
17:56
is watching television; the next one is being in the bathroom, sitting.
243
1064000
6000
là xem tivi; tiếp theo là ngồi trong
phòng tắm.
phòng tắm.
18:02
Even though sometimes watching television
244
1070000
6000
Mặc dù thỉnh thoảng khi xem ti vi,
18:08
about seven to eight percent of the time is in flow,
245
1076000
4000
khoảng 7-8% thời gian là 'dòng chảy',
18:12
but that's when you choose a program you really want to watch
246
1080000
3000
nhưng chỉ khi bạn chọn chương trình bạn
thật sự muốn xem
thật sự muốn xem
18:15
and you get feedback from it.
247
1083000
3000
và nhận được phản hồi từ nó.
18:18
So the question we are trying to address -- and I'm way over time --
248
1086000
6000
Vậy câu hỏi ở đây là chúng tôi cố gắng
để tìm ra -- và tôi đang dần tìm ra --
để tìm ra -- và tôi đang dần tìm ra --
18:24
is how to put more and more of everyday life in that flow channel.
249
1092000
6000
cách để đạt 'flow' càng nhiều trong
cuộc sống hằng ngày.
cuộc sống hằng ngày.
18:30
And that is the kind of challenge that we're trying to understand.
250
1098000
5000
Và đó là điều khá thử thách mà chúng tôi
đang cố gắng tìm hiểu.
đang cố gắng tìm hiểu.
18:35
And some of you obviously know how to do that spontaneously
251
1103000
3000
Và một số trong các bạn biết rõ cách
để làm điều đó rất tự nhiên
để làm điều đó rất tự nhiên
18:38
without any advice, but unfortunately a lot of people don't.
252
1106000
4000
mà không cần bất kỳ lời khuyên nào,
nhưng không may thay rất nhiều người không thể.
nhưng không may thay rất nhiều người không thể.
18:42
And that's what our mandate is, in a way, to do.
253
1110000
6000
Và đó là trách nhiệm của chúng tôi.
18:48
Thank you.
254
1116000
1000
Cảm ơn.
18:49
(Applause)
255
1117000
1000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Mihaly Csikszentmihalyi - Positive psychologistMihaly Csikszentmihalyi has contributed pioneering work to our understanding of happiness, creativity, human fulfillment and the notion of "flow" -- a state of heightened focus and immersion in activities such as art, play and work.
Why you should listen
Mihaly Csikszentmihalyi says creativity is a central source of meaning in our lives. A leading researcher in positive psychology, he has devoted his life to studying what makes people truly happy: "When we are involved in [creativity], we feel that we are living more fully than during the rest of life." He is the architect of the notion of "flow" -- the creative moment when a person is completely involved in an activity for its own sake.
Csikszentmihalyi teaches psychology and management at Claremont Graduate University, focusing on human strengths such as optimism, motivation and responsibility. He's the director the Quality of Life Research Center there. He has written numerous books and papers about the search for joy and fulfillment.
Mihaly Csikszentmihalyi | Speaker | TED.com