ABOUT THE SPEAKER
Bill Joy - Technologist and futurist
The co-founder of Sun Microsystems, Bill Joy has, in recent years, turned his attention to the biggest questions facing humanity: Where are we going? What could go wrong? What's the next great thing?

Why you should listen

In 2003, Bill Joy left Sun Microsystems, the computer company he cofounded, with no definite plans. He'd spent the late 1970s and early 1980s working on Berkeley UNIX (he wrote the vi editor), and the next decades building beautiful high-performance workstations at Sun. Always, he'd been a kind of polite engineer-gadfly -- refusing to settle for subpar code or muddled thinking.

In 2000, with a landmark cover story in Wired called "Why the Future Doesn't Need Us," Joy began to share his larger concerns with the world. A careful observer of the nanotech industry that was growing up around his own industry, Joy saw a way forward that, frankly, frightened him. He saw a very plausible future in which our own creations supplanted us -- if not out and out killed us (e.g., the gray goo problem). His proposed solution: Proceed with caution.

Joy's now a partner at KPMG, where he reviews business plans in education, environmental improvement and pandemic defense.

More profile about the speaker
Bill Joy | Speaker | TED.com
TED2006

Bill Joy: What I'm worried about, what I'm excited about

Bill Joy: Điều mà tôi lo lắng, điều làm tôi hứng thú

Filmed:
553,237 views

Nhà nghiên cứu công nghệ và tương lai Bill Joy nói về những mối quan tâm đới với nhân loại và những niềm hi vọng vĩ đại trong lĩnh vực sức khoẻ, giáo dục và công nghệ tương lai.
- Technologist and futurist
The co-founder of Sun Microsystems, Bill Joy has, in recent years, turned his attention to the biggest questions facing humanity: Where are we going? What could go wrong? What's the next great thing? Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18
What technologyCông nghệ can we really applyứng dụng to reducinggiảm globaltoàn cầu povertynghèo nàn?
0
0
6000
Chúng ta có thể áp dụng công nghệ nào
để giảm thiểu nạn đói nghèo toàn cầu ?
00:24
And what I foundtìm was quitekhá surprisingthật ngạc nhiên.
1
6000
4000
Và câu trả lời tôi tìm được
thật sự khá bất ngờ.
00:28
We startedbắt đầu looking at things like deathtử vong ratesgiá in the 20ththứ centurythế kỷ,
2
10000
3000
Bắt đầu từ việc xem xét
tỉ lệ tử vong trong thế kỉ 20,
00:31
and how they'dhọ muốn been improvedcải tiến, and very simpleđơn giản things turnedquay out.
3
13000
3000
cũng như nó đã gia tăng như thế nào,
và đáp án rất đơn giản.
00:34
You'dBạn sẽ think maybe antibioticskháng sinh madethực hiện more differenceSự khác biệt than cleandọn dẹp waterNước,
4
16000
3000
Bạn cho rằng kháng sinh
tạo nên khác biệt hơn nước sạch.
00:37
but it's actuallythực ra the oppositeđối diện.
5
19000
3000
Nhưng sự thật lại hoàn toàn trái ngược.
00:40
And so very simpleđơn giản things -- off-the-shelf-the-shelf technologiescông nghệ
6
22000
3000
Vậy nên những thứ rất đơn giản,
những thứ công nghệ có sẵn,
00:43
that we could easilydễ dàng find on the then-earlyđầu đó WebWeb --
7
25000
5000
những thứ mà chúng ta có thể dễ dàng
tìm thấy trên các trang web mọi thời điểm
00:48
would clearlythông suốt make a hugekhổng lồ differenceSự khác biệt to that problemvấn đề.
8
30000
5000
chính là thứ sẽ tạo nên những
chuyển biến to lớn cho chính vấn đề này.
00:53
But I alsocũng thế, in looking at more powerfulquyền lực technologiescông nghệ
9
35000
4000
Nhưng khi xem xét những công nghệ
hiện đại hơn, công nghệ nano cũng như
00:57
and nanotechnologycông nghệ nano and geneticdi truyền engineeringkỹ thuật and other newMới emergingmới nổi
10
39000
5000
kĩ thuật di truyền cùng những thiết bị
công nghệ số đang trở nên mạnh mẽ hơn,
01:02
kindloại of digitalkỹ thuật số technologiescông nghệ, becameđã trở thành very concernedliên quan
11
44000
4000
chính bản thân tôi cũng cảm thấy
rất quan ngại
01:06
about the potentialtiềm năng for abuselạm dụng.
12
48000
4000
về khả năng
những công nghệ kia sẽ bị lạm dụng quá mức
01:10
If you think about it, in historylịch sử, a long, long time agotrước
13
52000
5000
Nếu suy xét về vấn đề này,
thì kể từ xa xưa
01:15
we dealtxử lý with the problemvấn đề of an individualcá nhân abusinglạm dụng anotherkhác individualcá nhân.
14
57000
3000
chúng ta đã phải đối mặt với việc
các cá nhân lợi dụng lẫn nhau.
01:18
We cameđã đến up with something -- the TenMười CommandmentsĐiều răn: ThouNgươi shaltchớ not killgiết chết.
15
60000
3000
Từ đó dẫn đến sự ra đời 10 lời răn
của Chúa: Đừng sát nhân.
01:21
That's a, kindloại of a one-on-onemột ngày, một thing.
16
63000
2000
Đó chỉ là vấn đề
giữa hai cá nhân với nhau.
01:23
We organizedtổ chức into citiescác thành phố. We had manynhiều people.
17
65000
4000
Rồi các thành phố được hình thành.
Dân số trở nên đông đúc hơn.
01:27
And to keep the manynhiều from tyrannizingtyrannizing the one,
18
69000
4000
Và để tránh tình trạng một cá nhân
bị các thế lực cộng đồng áp chế,
01:31
we cameđã đến up with conceptscác khái niệm like individualcá nhân libertytự do.
19
73000
4000
con người bắt đầu nghĩ đến
những quyền tự do cá nhân.
01:35
And then, to have to dealthỏa thuận with largelớn groupscác nhóm,
20
77000
1000
Khi phải đối mặt
01:36
say, at the nation-stateĐức levelcấp độ,
21
78000
3000
với những nhóm lớn,
như là ở tầm quốc gia,
01:39
and we had to have mutuallẫn nhau non-aggressionkhông xâm phạm lẫn nhau,
22
81000
2000
phải có chính sách bất khả xâm phạm chung,
01:41
or throughxuyên qua a seriesloạt of conflictsmâu thuẫn, we eventuallycuối cùng cameđã đến to
23
83000
4000
hoặc là trải qua rất nhiều cuộc xung đột
thì cuối cùng chúng ta cũng đạt được
01:45
a roughthô internationalquốc tế bargainmón hời to largelyphần lớn keep the peacehòa bình.
24
87000
6000
một thỏa thuận
chung để giữ lấy hòa bình thế giới.
01:51
But now we have a newMới situationtình hình, really what people call
25
93000
5000
Còn ở hiện tại lại là một tình huống khác,
mà người ta vẫn gọi nôm na
01:56
an asymmetrickhông đối xứng situationtình hình, where technologyCông nghệ is so powerfulquyền lực
26
98000
3000
là một thế trận không cân sức,
khi mà công nghệ quá quyền lực
01:59
that it extendskéo dài beyondvượt ra ngoài a nation-stateĐức.
27
101000
4000
đến nỗi nó lan rộng ra ngoài
của phạm vi một quốc gia.
02:03
It's not the nation-statesquốc gia-bang that have potentialtiềm năng accesstruy cập
28
105000
3000
Không phải chỉ ở quy mô của một đất nước,
mà chính mỗi con người
02:06
to masskhối lượng destructionsự phá hủy, but individualscá nhân.
29
108000
5000
đang phải gánh lấy một nỗi lo tiềm tàng
về sự diệt chủng trên diện rộng.
02:11
And this is a consequencehậu quả of the factthực tế that these newMới technologiescông nghệ tendcó xu hướng to be digitalkỹ thuật số.
30
113000
5000
Điều này cũng chính là hậu quả của việc
các ngành công nghệ mới đang dần số hóa.
02:16
We saw genomebộ gen sequencestrình tự.
31
118000
4000
Chúng ta đã được nhìn thấy những chuỗi gen
02:20
You can downloadtải về the genegen sequencestrình tự
32
122000
1000
Thậm chí còn có thể
02:21
of pathogensmầm bệnh off the InternetInternet if you want to,
33
123000
4000
tải về những gene mầm bệnh từ Internet
nếu thích.
02:25
and clearlythông suốt someonengười nào recentlygần đây -- I saw in a sciencekhoa học magazinetạp chí --
34
127000
5000
Và trên một tạp chí khoa học tôi đã xem,
thì trong thời gian gần đây
02:30
they said, well, the 1918 flucúm is too dangerousnguy hiểm to FedExFedEx around.
35
132000
5000
người ta nói rằng bệnh dịch cúm 1918
thật sự quá nguy hiểm để Fedex vận chuyển.
02:35
If people want to use it in theirhọ labsphòng thí nghiệm for workingđang làm việc on researchnghiên cứu,
36
137000
3000
Nên nếu muốn sử dụng để nghiên cứu,
02:38
just reconstructtái tạo lại it yourselfbản thân bạn,
37
140000
3000
các nhà khoa học buộc phải tự tái tạo nó.
02:41
because, you know, it mightcó thể breakphá vỡ in FedExFedEx.
38
143000
4000
Bởi vì, bạn thấy đấy, mầm bệnh có thể bị
rò rỉ trong quá trình vận chuyển.
02:45
So that this is possiblekhả thi to do this is not deniabledeniable.
39
147000
5000
Vậy nên tính khả thi của việc làm này
là hoàn toàn không thể phủ nhận.
02:50
So individualscá nhân in smallnhỏ bé groupscác nhóm super-empoweredsiêu quyền by accesstruy cập to these
40
152000
5000
Cho nên việc chỉ cần một nhóm nhỏ đã
có khả năng điều khiển được thứ công nghệ
02:55
kindscác loại of self-replicatingtự sao chép technologiescông nghệ, whetherliệu it be biologicalsinh học
41
157000
5000
có thể tự tái tạo các yếu tố sinh học
03:00
or other, are clearlythông suốt a dangernguy hiểm in our worldthế giới.
42
162000
3000
cũng như các thành tố khác rõ ràng
rất nguy hiểm cho thế giới.
03:03
And the dangernguy hiểm is that they can causenguyên nhân roughlygần what's a pandemicđại dịch.
43
165000
4000
Nguy cơ lớn nhất mà chúng có thế gây ra
chính là một trận đại dịch toàn cầu.
03:07
And we really don't have experiencekinh nghiệm with pandemicsbệnh dịch,
44
169000
3000
Và rõ ràng chúng ta không có đủ
kinh nghiệm đối mặt với đại dịch
03:10
and we're alsocũng thế not very good as a societyxã hội at actingdiễn xuất
45
172000
3000
cũng như không có khả năng ứng phó tốt
03:13
to things we don't have directthẳng thắn and sortsắp xếp of gut-levelGut cấp experiencekinh nghiệm with.
46
175000
4000
với những tình huống mà chúng ta không
được hướng dẫn hay trải nghiệm qua.
03:17
So it's not in our naturethiên nhiên to pre-acttrước khi hành động.
47
179000
4000
Vậy nên việc lường trước sự việc
không phải là bản năng của con người.
03:21
And in this casetrường hợp, pilingXi măng đất on more technologyCông nghệ doesn't solvegiải quyết the problemvấn đề,
48
183000
5000
Trong trường hợp này, việc phát minh thêm
nhiều loại công nghệ mới không giải quyết
03:26
because it only super-empowersgiup nâng cao siêu people more.
49
188000
3000
vấn đề bởi nó chỉ trao cho
con người nhiều quyền năng hơn.
03:29
So the solutiondung dịch has to be, as people like RussellRussell and EinsteinEinstein
50
191000
4000
Vậy nên giải pháp cho vấn đề này,
với những bậc như Russell và Einstein
03:33
and othersKhác imaginetưởng tượng in a conversationcuộc hội thoại that existedtồn tại
51
195000
2000
hay bất cứ hình ảnh cuộc đối thoại nào đó
03:35
in a much strongermạnh mẽ hơn formhình thức, I think, earlysớm in the 20ththứ centurythế kỷ,
52
197000
4000

bản thân tôi nghĩ rằng trong thế kỉ 20 này
03:39
that the solutiondung dịch had to be not just the headcái đầu but the hearttim.
53
201000
3000
giải pháp nên không chỉ từ cái đầu
mà còn nên từ trái tim nữa.
03:42
You know, publiccông cộng policychính sách and moralđạo đức progresstiến độ.
54
204000
5000
Chẳng hạn như, chính sách công và
những tiến bộ trong đạo đức.
03:47
The bargainmón hời that givesđưa ra us civilizationnền văn minh is a bargainmón hời to not use powerquyền lực.
55
209000
6000
Và thứ giúp ta có được nền văn minh
là một thỏa thuận không sử dụng vũ lực.
03:53
We get our individualcá nhân rightsquyền by societyxã hội protectingbảo vệ us from othersKhác
56
215000
3000
Con người có những quyền cá nhân
nhờ vào sự bảo vệ từ xã hội
03:56
not doing everything they can do but largelyphần lớn doing only what is legalhợp pháp.
57
218000
5000
cho phép chúng ta làm những gì hợp pháp,
chứ không phải những gì có khả năng làm.
04:01
And so to limitgiới hạn the dangernguy hiểm of these newMới things, we have to limitgiới hạn,
58
223000
5000
Vì vậy để giảm thiểu tối đa nguy cơ xấu,
chúng ta phải giới hạn đến mức tối thiểu
04:06
ultimatelycuối cùng, the abilitycó khả năng of individualscá nhân
59
228000
2000
khả năng của một cá nhân
04:08
to have accesstruy cập, essentiallybản chất, to pandemicđại dịch powerquyền lực.
60
230000
3000
khi tiếp cận với năng lượng nguy hiểm này.
04:11
We alsocũng thế have to have sensiblehợp lý defensephòng thủ, because no limitationgiới hạn
61
233000
4000
Hơn nữa cần phải có sự phòng thủ nhạy bén,
bởi không có giới hạn nào có thể
04:15
is going to preventngăn chặn a crazykhùng personngười from doing something.
62
237000
3000
ngăn cản một người điên làm gì đó.
04:18
And you know, and the troublinglàm phiền thing is that
63
240000
2000
Và bạn thấy đấy, vấn đề ở đây chính là
04:20
it's much easierdễ dàng hơn to do something badxấu than to defendphòng thủ
64
242000
2000
rất dễ dàng để thực hiện những điều xấu,
04:22
againstchống lại all possiblekhả thi badxấu things,
65
244000
2000
hơn là tránh những điều xấu.
04:24
so the offensivephản cảm usessử dụng really have an asymmetrickhông đối xứng advantagelợi thế.
66
246000
4000
Vậy nên việc sử dụng năng lượng không
kiểm soát này mang tính lợi bất cập hại.
04:28
So these are the kindloại of thoughtssuy nghĩ I was thinkingSuy nghĩ in 1999 and 2000,
67
250000
4000
Những suy nghĩ này đã xuất hiện
trong đầu tôi từ năm 1999 và 2000
04:32
and my friendsbạn bè told me I was gettingnhận được really depressedsuy sụp,
68
254000
2000
bạn tôi bảo rằng tôi đã quá căng thẳng
04:34
and they were really worriedlo lắng about me.
69
256000
2000
và họ rất lo lắng cho tôi.
04:36
And then I signedký kết a booksách contracthợp đồng to writeviết more gloomyảm đạm thoughtssuy nghĩ about this
70
258000
3000
Sau đó tôi kí hợp đồng viết sách
nhiều ý táo bạo về vấn đề này
04:39
and moveddi chuyển into a hotelkhách sạn roomphòng in NewMới YorkYork
71
261000
2000
và tôi chuyển vào một
khách sạn New York,
04:41
with one roomphòng fullđầy of bookssách on the PlagueBệnh dịch hạch,
72
263000
4000
trong một căn phòng đầy ắp
những cuốn sách về bệnh dịch,
04:45
and you know, nuclearNguyên tử bombsbom explodingbùng nổ in NewMới YorkYork
73
267000
3000
và như các bạn đã biết,
quả bom nguyên tử đã phát nổ ở New York
04:48
where I would be withinbên trong the circlevòng tròn, and so on.
74
270000
3000
khi mà tôi đang ở trong phạm vi
bán kính của nó, vân vân.
04:51
And then I was there on SeptemberTháng chín 11ththứ,
75
273000
4000
Và rồi tôi cũng đã ở đó vào sự kiện 11/9,
04:55
and I stoodđứng in the streetsđường phố with everyonetất cả mọi người.
76
277000
1000
tôi đứng trên đường.
04:56
And it was quitekhá an experiencekinh nghiệm to be there.
77
278000
2000
Cùng mọi người chứng kiến tất cả.
04:58
I got up the nextkế tiếp morningbuổi sáng and walkedđi bộ out of the citythành phố,
78
280000
3000
Tôi thức dậy vào sáng hôm say,
bước ra phố,
05:01
and all the sanitationvệ sinh trucksxe tải were parkedđậu on HoustonHouston StreetStreet
79
283000
3000
nhìn thấy những đoàn xe vệ sinh
đỗ từng hàng trên đường Houston
05:04
and readysẳn sàng to go down and startkhởi đầu takinglấy the rubbleđống đổ nát away.
80
286000
2000
sẵn sàng thu dọn đống tàn dư đổ nát.
05:06
And I walkedđi bộ down the middleở giữa, up to the trainxe lửa stationga tàu,
81
288000
2000
Tôi đi đến trung tâm, nơi trạm tàu điện
05:08
and everything belowphía dưới 14ththứ StreetStreet was closedđóng.
82
290000
3000
và tất cả mọi thứ bên dưới con đường
14th Street đều im lìm.
05:11
It was quitekhá a compellinghấp dẫn experiencekinh nghiệm, but not really, I supposegiả sử,
83
293000
4000
Thật là một trải nghiệm hấp dẫn, nhưng
không thực sự, tôi cho rằng,
05:15
a surprisesự ngạc nhiên to someonengười nào who'dai muốn had his roomphòng fullđầy of the bookssách.
84
297000
3000
giống như một bất ngờ cho ai đó
sở hữu căn phòng đầy ắp sách
05:18
It was always a surprisesự ngạc nhiên that it happenedđã xảy ra then and there,
85
300000
4000
Bất ngờ luôn xảy ra đâu đó,
05:22
but it wasn'tkhông phải là a surprisesự ngạc nhiên that it happenedđã xảy ra at all.
86
304000
4000
nhưng nó không phải là bất ngờ
giống như cách nó xảy ra.
05:26
And everyonetất cả mọi người then startedbắt đầu writingviết about this.
87
308000
2000
Và mọi người bắt đầu viết về
vấn đề này.
Hàng ngàn người viết về nó.
05:28
ThousandsHàng ngàn of people startedbắt đầu writingviết about this.
88
310000
1000
05:29
And I eventuallycuối cùng abandonedbị bỏ rơi the booksách, and then ChrisChris calledgọi là me
89
311000
2000
Và tôi rồi đã thôi đọc sách,
Chris gọi tôi
05:31
to talk at the conferencehội nghị. I really don't talk about this anymorenữa không
90
313000
3000
để nói chuyện ở hội nghị. Tôi thực ra
không nói điều đó nữa
05:34
because, you know, there's enoughđủ frustratingbực bội and depressingbuồn things going on.
91
316000
5000
bởi vì, bạn biết đấy, mọi thứ diễn ra đã
đủ khó chịu và phiền rồi
05:39
But I agreedđã đồng ý to come and say a fewvài things about this.
92
321000
3000
Nhưng tôi đồng ý đến và nói một vài điều
về chuyện này
05:42
And I would say that we can't give up the rulequi định of lawpháp luật
93
324000
3000
Và tôi cho rằng chúng ta không thể bỏ
qua những điều luật
05:45
to fightchiến đấu an asymmetrickhông đối xứng threatmối đe dọa, which is what we seemhình như to be doing
94
327000
4000
đấu tranh chống mối đe dọa,
điều mà chúng ta có vẻ đang làm
05:49
because of the presenthiện tại, the people that are in powerquyền lực,
95
331000
5000
bởi vì hiện tại,
con người đang nắm quyền,
05:54
because that's to give up the thing that makeslàm cho civilizationnền văn minh.
96
336000
5000
vì đó là việc từ bỏ những thứ tạo nên
nền văn minh.
05:59
And we can't fightchiến đấu the threatmối đe dọa in the kindloại of stupidngốc nghếch way we're doing,
97
341000
3000
Ta không thể chống lại đe doạ
bằng cách ngu ngốc ta đang làm
06:02
because a million-dollartriệu đô la acthành động
98
344000
2000
Do những điều lệ đáng giá triệu đô
06:04
causesnguyên nhân a billiontỷ dollarsUSD of damagehư hại, causesnguyên nhân a trillionnghìn tỉ dollarđô la responsephản ứng
99
346000
3000
gây ra hàng tỷ đô la thiệt hại,
hàng triệu tỷ hành động đáp trả
06:07
which is largelyphần lớn ineffectivekhông hiệu quả and arguablytranh cãi, probablycó lẽ almosthầu hết certainlychắc chắn,
100
349000
3000
điều mà vô cùng ít hiệu quả và,
có thể hoàn toàn chắc chắn
06:10
has madethực hiện the problemvấn đề worsetệ hơn.
101
352000
2000
làm cho vấn đề tồi tệ hơn.
06:12
So we can't fightchiến đấu the thing with a million-to-onemột trong những triệu costGiá cả,
102
354000
5000
Vậy ta không thể chống lại điều ấy với
chi phí cực lớn
06:17
one-to-a-millionmột-để-một triệu cost-benefitchi phí-lợi ích ratiotỷ lệ.
103
359000
6000
với tỉ lệ lợi ích quá tầm thường.
06:24
So after givingtặng up on the booksách -- and I had the great honortôn vinh
104
366000
5000
Vì thế sau khi từ bỏ cuốn sách--
và tôi vinh dự được
06:29
to be ablecó thể to jointham gia KleinerKleiner PerkinsPerkins about a yearnăm agotrước,
105
371000
4000
tham gia Kleiner Perkins
khoảng một năm trước
06:33
and to work throughxuyên qua ventureliên doanh capitalthủ đô on the innovativesáng tạo sidebên,
106
375000
7000
và làm việc với tiền đầu tư
cho bộ mặt đổi mới
06:40
and to try to find some innovationsđổi mới that could addressđịa chỉ nhà what I saw as
107
382000
4000
và cố gắng tìm ra các phát kiến có thể
giải quyết những điều tôi cho là
06:44
some of these biglớn problemscác vấn đề.
108
386000
2000
một số những vấn đề nổi trội.
06:46
Things where, you know, a factorhệ số of 10 differenceSự khác biệt
109
388000
3000
Những điều, rằng, có thể chỉ khác biệt
một phần mười
06:49
can make a factorhệ số of 1,000 differenceSự khác biệt in the outcomekết quả.
110
391000
4000
có thể đem lại sự thay đổi ngàn lần
ở kết quả
06:53
I've been amazedkinh ngạc in the last yearnăm at the incredibleđáng kinh ngạc qualityphẩm chất
111
395000
3000
Tôi rất ngạc nhiên vào năm ngoái do
chất lượng tuyệt vời
06:56
and excitementsự phấn khích of the innovationsđổi mới that have come acrossbăng qua my deskbàn.
112
398000
5000
và sự thích thú đối với các sáng kiến
được đưa đến chỗ tôi
07:01
It's overwhelmingáp đảo at timeslần. I'm very thankfulXin cám ơn for GoogleGoogle and WikipediaWikipedia
113
403000
3000
Đôi lúc rất nhiều ý tưởng. Tôi phải
cảm ơn Google và Wikipedia
07:04
so I can understandhiểu không at leastít nhất a little of what people are talkingđang nói about
114
406000
4000
để tôi có thể hiểu một ít những điều
mà mọi người đang nói tới
07:08
who come throughxuyên qua the doorscửa ra vào.
115
410000
2000
những người đang bước qua cánh cửa.
07:10
But I wanted to sharechia sẻ with you threesố ba areaskhu vực
116
412000
3000
Nhưng tôi muốn chia sẻ với các bạn
3 khu vực
07:13
that I'm particularlyđặc biệt excitedbị kích thích about and that relateliên hệ to the problemscác vấn đề
117
415000
3000
mà tôi hứng thú nhất và nó liên quan
tới vấn đề
07:16
that I was talkingđang nói about in the WiredCó dây articlebài báo.
118
418000
5000
tôi đã và đang đề cập trong báo cáo Wired.
07:21
The first is this wholetoàn thể areakhu vực of educationgiáo dục,
119
423000
2000
Trước tiên là cả kỉ nguyên của giáo dục
07:23
and it really relatesliên quan to what NicholasNicholas was talkingđang nói about with a $100 computermáy vi tính.
120
425000
4000
và nó thực sự liên hệ với điều Nicholas
nói với một máy tính giá 100 đô
07:27
And that is to say that there's a lot of legschân left in Moore'sMoore LawPháp luật.
121
429000
4000
Và điều đó có nghĩa còn nhiều điều
cần bàn về định luật Moore.
07:31
The mostphần lớn advancednâng cao transistorsbóng bán dẫn todayhôm nay are at 65 nanometersnanomet,
122
433000
4000
Bán dẫn tân tiến nhất ngày nay
có kích thước là 65 na-nô mét
07:35
and we'vechúng tôi đã seenđã xem, and I've had the pleasurevui lòng to investđầu tư
123
437000
3000
và ta đã thấy, và tôi hân hạnh được đầu tư
07:38
in, companiescác công ty that give me great confidencesự tự tin that we'lltốt extendmở rộng Moore'sMoore LawPháp luật
124
440000
6000
vào công ty đã cho tôi sự tự tin là
ta đã mở rộng định luật Moore
07:44
all the way down to roughlygần the 10 nanometernanometer scaletỉ lệ.
125
446000
3000
xuống còn khoảng 10 na-nô mét
07:47
AnotherKhác factorhệ số of, say, sixsáu in dimensionalchiều reductiongiảm,
126
449000
6000
Một tỉ lệ khác, ví dụ như
nếu kích thước giảm xuống còn 6
07:53
which should give us about anotherkhác factorhệ số of 100 in rawthô improvementcải tiến
127
455000
5000
sẽ cho ta một tỉ lệ là 100 so với
cải tiến cơ sở
07:58
in what the chipskhoai tây chiên can do. And so, to put that in practicalthiết thực termsđiều kiện,
128
460000
5000
mà vi xử lí có thể làm được. Và vì thế,
đặt chúng vào thực tế,
08:03
if something costschi phí about 1,000 dollarsUSD todayhôm nay,
129
465000
4000
nếu một vật có giá 1000 đô hiện tại,
08:07
say, the besttốt personalcá nhân computermáy vi tính you can buymua, that mightcó thể be its costGiá cả,
130
469000
5000
giả dụ như, máy tính cá nhân tốt nhất,
sẽ có giá tầm ấy,
08:12
I think we can have that in 2020 for 10 dollarsUSD. Okay?
131
474000
6000
Tôi nghĩ ta có thể mua nó vào năm 2020
với giá 10 đô. Được chứ?
08:18
Now, just imaginetưởng tượng what that $100 computermáy vi tính will be in 2020
132
480000
5000
Bây giờ, tưởng tượng điều gì xảy ra
khi máy tính 100 đô ở năm 2020
08:23
as a tooldụng cụ for educationgiáo dục.
133
485000
2000
trở thành một công cụ phục vụ học tập.
08:25
I think the challengethử thách for us is --
134
487000
2000
Tôi nghĩ thách thức cho chúng ta
đó là
08:27
I'm very certainchắc chắn that that will happenxảy ra, the challengethử thách is,
135
489000
2000
Tôi chắc chắn nó sẽ xảy đến,
thách thức là,
08:29
will we developphát triển, xây dựng the kindloại of educationalgiáo dục toolscông cụ and things with the netmạng lưới
136
491000
5000
ta sẽ phát triển công cụ học tập và
những thứ với mạng internet
08:34
to let us take advantagelợi thế of that devicethiết bị?
137
496000
3000
để có được lợi ích từ chúng hay không?
08:37
I'd arguetranh luận todayhôm nay that we have incrediblyvô cùng powerfulquyền lực computersmáy vi tính,
138
499000
4000
Tôi cho rằng ngày nay ta có những chiếc
máy tính cực kỳ mạnh mẽ,
08:41
but we don't have very good softwarephần mềm for them.
139
503000
2000
nhưng không có phần mềm đủ tốt cho chúng.
08:43
And it's only in retrospectnhìn lại, after the better softwarephần mềm comesđến alongdọc theo,
140
505000
3000
Và nghĩ lại thì, sau khi phần mềm tốt hơn
được tạo ra,
08:46
and you take it and you runchạy it on a ten-year-old10-year-old machinemáy móc, you say,
141
508000
2000
rồi bạn chạy nó trên cái máy 10 năm tuổi,
08:48
God, the machinemáy móc was that fastNhanh?
142
510000
2000
Ôi chúa ơi, chiếc máy này nhanh vậy sao?
08:50
I remembernhớ lại when they tooklấy the AppleApple MacMac interfacegiao diện
143
512000
2000
Tôi nhớ khi họ lấy giao diện Apple Mac
08:52
and they put it back on the AppleApple IIII.
144
514000
3000
và chạy nó trên chiếc Apple II,
08:55
The AppleApple IIII was perfectlyhoàn hảo capablecó khả năng of runningđang chạy that kindloại of interfacegiao diện,
145
517000
3000
Chiếc Apple II hoàn toàn chạy được
giao diện đó,
08:58
we just didn't know how to do it at the time.
146
520000
3000
ta chỉ không biết làm vậy
vào thời điểm ấy.
09:01
So givenđược that we know and should believe --
147
523000
2000
Nếu có được điều ta biết và nên tin tưởng
09:03
because Moore'sMoore Law'sCủa pháp luật been, like, a constantkhông thay đổi,
148
525000
3000
bởi vì định luật Moore, như là,
một điều bất biến
09:06
I mean, it's just been very predictablecó thể dự đoán được progresstiến độ
149
528000
3000
Ý tôi là, nó chỉ là một quá trình dễ đoán
09:09
over the last 40 yearsnăm or whateverbất cứ điều gì.
150
531000
3000
trong 40 năm qua hoặc hơn thế.
09:12
We can know what the computersmáy vi tính are going to be like in 2020.
151
534000
4000
Ta biết được máy tính sẽ trở thành
như thế nào vào 2020.
09:16
It's great that we have initiativeskhả năng phán đoán to say,
152
538000
2000
Thật tốt khi ta có cơ hội để nói,
09:18
let's go createtạo nên the educationgiáo dục and educategiáo dục people in the worldthế giới,
153
540000
3000
hãy cùng kiến tạo giáo dục
và dạy cho mọi người trên thế giới
09:21
because that's a great forcelực lượng for peacehòa bình.
154
543000
2000
vì đó là một động lực lớn cho hoà bình.
09:23
And we can give everyonetất cả mọi người in the worldthế giới a $100 computermáy vi tính
155
545000
3000
Và ta có thể trao cho mỗi người
1 chiếc máy tính 100 đô
09:26
or a $10 computermáy vi tính in the nextkế tiếp 15 yearsnăm.
156
548000
5000
hay một chiếc máy 10 đô 15 năm sau đó.
09:31
The secondthứ hai areakhu vực that I'm focusingtập trung on is the environmentalmôi trường problemvấn đề,
157
553000
5000
Khu vực thứ 2 tôi tập trung ở đây là
vấn đề môi trường,
09:36
because that's clearlythông suốt going to put a lot of pressuresức ép on this worldthế giới.
158
558000
4000
vì điều đó rõ ràng đang đặt ra áp lực lớn
lên thế giới.
09:40
We'llChúng tôi sẽ hearNghe a lot more about that from AlAl GoreGore very shortlymột thời gian ngắn.
159
562000
4000
Chúng ta nghe được nhiều hơn về nó
từ Al Gore một cách súc tích.
09:44
The thing that we see as the kindloại of Moore'sMoore LawPháp luật trendkhuynh hướng
160
566000
3000
Điều mà ta xem như là 1 xu hướng
gần với định luật Moore
09:47
that's drivingđiều khiển improvementcải tiến in our abilitycó khả năng to addressđịa chỉ nhà
161
569000
3000
đó là sự tiến bộ quyết định khả năng
của chúng ta để chỉ ra
09:50
the environmentalmôi trường problemvấn đề is newMới materialsnguyên vật liệu.
162
572000
4000
vấn đề của môi trường là vật liệu mới.
09:54
We have a challengethử thách, because the urbanđô thị populationdân số is growingphát triển
163
576000
4000
Ta có một thử thách, vì ô nhiễm thành thị
đang gia tăng
09:58
in this centurythế kỷ from two billiontỷ to sixsáu billiontỷ
164
580000
3000
trong thế kỉ này từ 2 tỉ thành 6 tỉ
10:01
in a very shortngắn amountsố lượng of time. People are movingdi chuyển to the citiescác thành phố.
165
583000
2000
thời gian ngắn ngủi.
Người lên thành phố.
10:03
They all need cleandọn dẹp waterNước, they need energynăng lượng, they need transportationvận chuyển,
166
585000
3000
Họ đều cần nước, năng lượng,
và họ cần phương tiện
10:06
and we want them to developphát triển, xây dựng in a greenmàu xanh lá way.
167
588000
4000
và ta muốn họ phát triển
một cách thân thiện với môi trường.
10:10
We're reasonablyhợp lý efficienthiệu quả in the industrialcông nghiệp sectorslĩnh vực.
168
592000
2000
Ngành công nghiệp hoạt động khá hiệu quả.
10:12
We'veChúng tôi đã madethực hiện improvementscải tiến in energynăng lượng and resourcetài nguyên efficiencyhiệu quả,
169
594000
3000
Chúng ta cải thiện việc dùng
năng lượng và nguồn lực hiệu quả,
10:15
but the consumerkhách hàng sectorngành, especiallyđặc biệt in AmericaAmerica, is very inefficientkhông hiệu quả.
170
597000
4000
nhưng về phía tiêu dùng, nhất là Mỹ,
cực kì kém hiệu quả.
10:19
But these newMới materialsnguyên vật liệu bringmang đến suchnhư là incredibleđáng kinh ngạc innovationsđổi mới
171
601000
4000
Nhưng những vật liệu mới mang lại
những cải tiến không ngờ
10:23
that there's a strongmạnh basisnền tảng for hopemong that these things
172
605000
4000
rằng đã có một nền tảng vững chắc
là chúng
10:27
will be so profitablecó lãi that they can be broughtđưa to the marketthị trường.
173
609000
2000
đem lại lợi ích để
lưu hành trên thị trường
10:29
And I want to give you a specificriêng examplethí dụ of a newMới materialvật chất
174
611000
3000
Và tôi muốn kể với các bạn
một minh chứng về vật liệu mới
10:32
that was discoveredphát hiện ra 15 yearsnăm agotrước.
175
614000
3000
được phát hiện 15 năm trước.
10:35
If we take carboncarbon nanotubesống nano, you know, IijimaIijima discoveredphát hiện ra them in 1991,
176
617000
5000
Đó là ống nano các-bon, cái mà,
Iijima tìm ra năm 1991,
10:40
they just have incredibleđáng kinh ngạc propertiestính chất.
177
622000
2000
Chúng có những đặc tính tuyệt vời.
10:42
And these are the kindscác loại of things we're going to discoverkhám phá
178
624000
1000
Và là thứ ta khám phá
10:43
as we startkhởi đầu to engineerkỹ sư at the nanoNano scaletỉ lệ.
179
625000
3000
khi ta bắt đầu kĩ thuật hoá ở tỉ lệ nano.
10:46
TheirCủa họ strengthsức mạnh: they're almosthầu hết the strongestmạnh nhất materialvật chất,
180
628000
3000
Điểm mạnh của chúng: chúng gần như là
vật liệu cứng nhất,
10:49
tensilecăng strengthsức mạnh materialvật chất knownnổi tiếng.
181
631000
2000
có độ căng lớn nhất được biết đến.
Chúng cực kỳ cứng. Chúng co dãn rất ít.
10:52
They're very, very stiffcứng. They stretchcăng ra very, very little.
182
634000
5000
Trong 2 chiều, nếu bạn tạo ra,
giả dụ đi, một tấm vải từ chúng,
10:57
In two dimensionskích thước, if you make, like, a fabricvải out of them,
183
639000
3000
nó sẽ chắc hơn Kevlar gấp 30 lần.
11:00
they're 30 timeslần strongermạnh mẽ hơn than KevlarKevlar.
184
642000
3000
Nếu tạo ra từ cấu trúc 3d ,
quả bóng bucky chẳng hạn
11:03
And if you make a three-dimensionalba chiều structurekết cấu, like a buckyballbuckyball,
185
645000
3000
11:06
they have all sortsloại of incredibleđáng kinh ngạc propertiestính chất.
186
648000
2000
chúng sẽ có vô số tính năng đặc biệt.
11:08
If you shootbắn a particlehạt at them and knockKnock a holelỗ in them,
187
650000
3000
Nếu bạn bắn 1 nguyên tử vào chúng
và tạo 1 lỗ trên đó
11:11
they repairsửa themselvesbản thân họ; they go zipzip and they repairsửa the holelỗ
188
653000
3000
chúng sẽ tự sửa chữa; chúng kéo
và đóng lỗ ấy lại
11:14
in femtosecondsfemto giây, which is not -- is really quicknhanh chóng.
189
656000
3000
trong vài femto giây, thực sự rất nhanh.
11:17
(LaughterTiếng cười)
190
659000
3000
{ Tiếng cười}
11:20
If you shinetỏa sáng a lightánh sáng on them, they producesản xuất electricityđiện.
191
662000
4000
Nếu bạn chiếu ánh sáng vào chúng,
chúng sẽ sinh ra dòng điện.
11:24
In factthực tế, if you flashđèn flash them with a cameraMáy ảnh they catchbắt lấy on firengọn lửa.
192
666000
3000
Thực tế là, nếu bạn chiếu đèn flash camera
chúng sẽ cháy.
11:27
If you put electricityđiện on them, they emitphát ra lightánh sáng.
193
669000
4000
Để dòng điện chạy qua, chúng sẽ phát quang
1 chu kì dòng điện đặt vào
sẽ có số chu kì gấp 1000 lần
11:31
If you runchạy currenthiện hành throughxuyên qua them, you can runchạy 1,000 timeslần more currenthiện hành
194
673000
3000
11:34
throughxuyên qua one of these than throughxuyên qua a piececái of metalkim loại.
195
676000
4000
so với khi đặt vào một mảnh kim loại.
Bạn có thể tạo bán dẫn cả loại p và n,
11:38
You can make bothcả hai p-p- and n-typen-kiểu semiconductorschất bán dẫn,
196
680000
3000
11:41
which meanscó nghĩa you can make transistorsbóng bán dẫn out of them.
197
683000
2000
nghĩa là bạn làm được
cả bán dẫn từ chúng
11:43
They conducttiến hành heatnhiệt alongdọc theo theirhọ lengthchiều dài but not acrossbăng qua --
198
685000
3000
Chúng dẫn nhiệt theo chiều dài nhưng
không lan xung quanh--
11:46
well, there is no widthchiều rộng, but not in the other directionphương hướng
199
688000
2000
Chúng không có chiều rộng,
hướng khác không
11:48
if you stackcây rơm them up; that's a propertybất động sản of carboncarbon fiberchất xơ alsocũng thế.
200
690000
6000
nếu chồng chúng lên; bạn cũng sẽ có
tính năng của sợi cáp các-bon
Đặt nguyên tử lên chúng, nguyên tử
bị văng ra ngoài cạnh--
11:54
If you put particlescác hạt in them, and they go shootingchụp out the tiptiền boa --
201
696000
3000
chúng giống máy gia tốc tiệm cận
hay súng điện vậy.
11:57
they're like miniaturethu nhỏ lineartuyến tính acceleratorsmáy gia tốc or electronđiện tử gunssúng.
202
699000
3000
Trong lòng ống nano nhỏ đến mức--
12:00
The insidephía trong of the nanotubesống nano is so smallnhỏ bé --
203
702000
3000
12:03
the smallestnhỏ nhất onesnhững người are 0.7 nanometersnanomet --
204
705000
2000
cái nhỏ nhất là 0.7 nano-mét --
12:05
that it's basicallyvề cơ bản a quantumlượng tử worldthế giới.
205
707000
2000
Cơ bản là nằm trong vùng lượng tử.
12:07
It's a strangekỳ lạ placeđịa điểm insidephía trong a nanotubenanotube.
206
709000
3000
Đó là một nơi kì lạ trong ống nano.
12:10
And so we beginbắt đầu to see, and we'vechúng tôi đã seenđã xem businesskinh doanh planscác kế hoạch alreadyđã,
207
712000
3000
Và thế ta bắt đầu thấy, ta đã thấy
những kế hoạch kinh doanh,
12:13
where the kindloại of things LisaLisa Randall'sRandall's talkingđang nói about are in there.
208
715000
3000
nơi mà những thứ Lisa Randall đề cập
nằm trong ống đấy.
12:16
I had one businesskinh doanh plankế hoạch where I was tryingcố gắng to learnhọc hỏi more about
209
718000
2000
Tôi cókế hoạch kinh doanh khi
đang tìm hiểu
12:18
Witten'sWitten của cosmicvũ trụ dimensionkích thước stringsdây to try to understandhiểu không
210
720000
3000
Thuyết dây vũ trụ của Witten để hiểu
hiện tượng gì đang xảy ra
trong vật liệu nano được đề xuất này.
12:21
what the phenomenonhiện tượng was going on in this proposedđề xuất nanomaterialnanomaterial.
211
723000
3000
Trong ống nano, ta thực sự
đạt đến giới hạn.
12:24
So insidephía trong of a nanotubenanotube, we're really at the limitgiới hạn here.
212
726000
6000
Những gì chúng ta thấy với chúng
và những vật liệu mới khác
12:30
So what we see is with these and other newMới materialsnguyên vật liệu
213
732000
4000
12:34
that we can do things with differentkhác nhau propertiestính chất -- lighternhẹ hơn, strongermạnh mẽ hơn --
214
736000
4000
ta có thể làm nhiều thứ với những
tính năng mới-- nhẹ hơn, bền hơn
12:38
and applyứng dụng these newMới materialsnguyên vật liệu to the environmentalmôi trường problemscác vấn đề.
215
740000
6000
và áp dụng chúng vào vấn đề môi trường.
Vật liệu mới tạo ra nước,
12:44
NewMới materialsnguyên vật liệu that can make waterNước,
216
746000
1000
12:45
newMới materialsnguyên vật liệu that can make fuelnhiên liệu cellstế bào work better,
217
747000
2000
làm pin năng lượng làm việc tốt hơn,
12:47
newMới materialsnguyên vật liệu that catalyzexúc tác chemicalhóa chất reactionsphản ứng,
218
749000
4000
vật liệu có thể tăng tốc độ
phản ứng hoá học,
12:51
that cutcắt tỉa pollutionsự ô nhiễm and so on.
219
753000
3000
mà làm giảm ô nhiễm, v.v
Ethanol-- cách mới tạo ra ethanol.
12:54
EthanolEthanol -- newMới wayscách of makingchế tạo ethanolethanol.
220
756000
3000
12:57
NewMới wayscách of makingchế tạo electricđiện transportationvận chuyển.
221
759000
3000
Cách mới để chế tạo phương tiện
chạy bằng điện.
13:00
The wholetoàn thể greenmàu xanh lá dreammơ tưởng -- because it can be profitablecó lãi.
222
762000
4000
Mơ ước sống xanh--
do chúng có lợi.
13:04
And we'vechúng tôi đã dedicateddành riêng -- we'vechúng tôi đã just raisednâng lên a newMới fundquỹ,
223
766000
2000
Và ta đã đóng góp-- ta vừa lập
một quỹ mới,
13:06
we dedicateddành riêng 100 milliontriệu dollarsUSD to these kindscác loại of investmentsđầu tư.
224
768000
3000
góp 100 triệu đô vào kiểu đầu tư này.
13:09
We believe that GenentechGenentech, the CompaqCompaq, the LotusHoa sen, the SunSun,
225
771000
4000
Ta tin là Genetech, Compaq, Lotus, Sun,
13:13
the NetscapeNetscape, the AmazonAmazon, the GoogleGoogle in these fieldslĩnh vực
226
775000
4000
Netscape, Amazon, Google trong
những lĩnh vực này
đang chưa được tìm thấy, bởi vì những
cải tiến trong vật liệu
13:17
are yetchưa to be foundtìm, because this materialsnguyên vật liệu revolutionCuộc cách mạng
227
779000
3000
13:20
will drivelái xe these things forwardphía trước.
228
782000
3000
sẽ đưa những công nghệ đi lên.
Khía cạnh thứ 3 chúng tôi đang làm,
13:24
The thirdthứ ba areakhu vực that we're workingđang làm việc on,
229
786000
2000
13:26
and we just announcedđã thông báo last weektuần -- we were all in NewMới YorkYork.
230
788000
4000
và vừa công bố tuần trước-
khi tất cả đang ở New York.
13:30
We raisednâng lên 200 milliontriệu dollarsUSD in a specialtyđặc sản fundquỹ
231
792000
6000
Chúng tôi đã quyên góp 200 triệu đô
vào một quỹ chuyên biệt
13:36
to work on a pandemicđại dịch in biodefenseBiodefense.
232
798000
4000
để chống lại đại dịch
gây ra bởi khủng bố sinh học.
13:40
And to give you an ideaý kiến of the last fundquỹ that KleinerKleiner raisednâng lên
233
802000
3000
Và để cho các bạn góc nhìn về
quỹ gần đây nhất Kleiner tổ chức
13:43
was a $400 milliontriệu fundquỹ, so this for us is a very substantialđáng kể fundquỹ.
234
805000
5000
một quỹ góp được 400 triệu đô,
với chúng tôi là một nguồn hỗ trợ dồi dào.
13:48
And what we did, over the last fewvài monthstháng -- well, a fewvài monthstháng agotrước,
235
810000
4000
Và điều chúng tôi đã làm vài tháng qua--
thực ra là vài tháng trước
13:52
RayRay KurzweilKurzweil and I wroteđã viết an op-edop-ed in the NewMới YorkYork TimesThời gian
236
814000
3000
Ray Kurzweil và tôi đã viết phần bình luận
cho New York Times
13:55
about how publishingxuất bản the 1918 genomebộ gen was very dangerousnguy hiểm.
237
817000
3000
về việc công bố vi rút đại dịch 1918
rất nguy hiểm.
13:58
And JohnJohn DoerrDoerr and BrookBrook and othersKhác got concernedliên quan, [unclearkhông rõ],
238
820000
4000
Và John Doerr cùng Brook và những người
khác lo ngại,
và chúng tôi nhìn quanh xem
thế giới đã đang làm gì để
14:02
and we startedbắt đầu looking around at what the worldthế giới was doing
239
824000
4000
chuẩn bị cho đại dịch. Và chúng tôi
thấy nhiều lỗ hổng
14:06
about beingđang preparedchuẩn bị for a pandemicđại dịch. And we saw a lot of gapskhoảng trống.
240
828000
5000
Và chúng tôi tự hỏi, bạn biết đấy,
ta có thể tìm thấy những sáng kiến
14:11
And so we askedyêu cầu ourselveschúng ta, you know, can we find innovativesáng tạo things
241
833000
4000
sẽ lấp đấp những lỗ hổng này?
Và Brooks bảo tôi trong giờ nghỉ khi đó,
14:15
that will go filllấp đầy these gapskhoảng trống? And BrooksBrooks told me in a breakphá vỡ here,
242
837000
4000
anh ta nói đã thấy nhiều điều
đến nỗi mất ngủ,
14:19
he said he's foundtìm so much stuffđồ đạc he can't sleepngủ,
243
841000
2000
14:21
because there's so manynhiều great technologiescông nghệ out there,
244
843000
3000
vì có quá nhiều công nghệ tuyệt vời
ngoài kia,
14:24
we're essentiallybản chất buriedchôn. And we need them, you know.
245
846000
3000
chúng ta gần như bị lấp đầy.
Và ta cần chúng, bạn biết đấy.
14:27
We have one antiviralthuốc kháng vi-rút that people are talkingđang nói about stockpilingdự trữ
246
849000
3000
Chúng ta có thuốc kháng vi rút mà
mọi người nói tới. Dự trữ
14:30
that still workscông trinh, roughlygần. That's TamifluTamiflu.
247
852000
3000
vẫn có ích, gần như vậy.
Đó là Tamiflu.
14:33
But TamifluTamiflu -- the virusvirus is resistantkháng cự. It is resistantkháng cự to TamifluTamiflu.
248
855000
5000
Nhưng Tamiflu-- vi rút kháng được.
Chúng có thể kháng Tamiflu.
14:38
We'veChúng tôi đã discoveredphát hiện ra with AIDSAIDS we need cocktailscocktail to work well
249
860000
4000
Chúng ta phát hiện với AIDS ta cần
hỗn hợp để có hiệu quả tốt
14:42
so that the viralvirus resistancesức đề kháng -- we need severalmột số anti-viralsAnti-virals.
250
864000
3000
vì với vi rút kháng thuốc -- ta cần
nhiều chất kháng vi rút.
14:45
We need better surveillancegiám sát.
251
867000
2000
Ta cần giám sát tốt hơn.
14:47
We need networksmạng lưới that can find out what's going on.
252
869000
3000
Ta cần mạng lưới để biết được
chuyện gì đang diễn ra.
14:50
We need rapidnhanh diagnosticschẩn đoán so that we can tell if somebodycó ai has
253
872000
4000
Ta cần chẩn đoán nhanh để phán đoán
nếu ai đó mắc
một cơn cúm mà ta mới xác định gần đây.
14:54
a strainsự căng thẳng, quá tải of flucúm which we have only identifiedxác định very recentlygần đây.
254
876000
4000
Ta đã có thể chẩn đoán
một cách nhanh chóng.
14:58
We'veChúng tôi đã got to be ablecó thể to make the rapidnhanh diagnosticschẩn đoán quicklyMau.
255
880000
2000
15:00
We need newMới anti-viralsAnti-virals and cocktailscocktail. We need newMới kindscác loại of vaccinesvacxin.
256
882000
3000
Ta cần kháng sinh mới và hỗn hợp mới.
Ta cần loại vắc xin mới.
15:03
VaccinesVắc xin that are broadrộng lớn spectrumquang phổ.
257
885000
2000
Vắc xin cho diện rộng.
15:05
VaccinesVắc xin that we can manufacturesản xuất quicklyMau.
258
887000
4000
Vắc xin mà ta sản xuất được nhanh.
Hỗn hợp thuốc, vắc xin đa năng.
15:09
CocktailsCocktail, more polyvalentpolyvalent vaccinesvacxin.
259
891000
2000
15:11
You normallybình thường get a trivalenttrivalent vaccinevắc-xin againstchống lại threesố ba possiblekhả thi strainschủng.
260
893000
3000
Bạn thường được tiêm vắc xin 3 trong 1
chống lại ba loại virut.
15:14
We need -- we don't know where this thing is going.
261
896000
3000
Ta cần -- ta không biết những thứ này
sẽ đi về đâu.
15:17
We believe that if we could filllấp đầy these 10 gapskhoảng trống,
262
899000
3000
Ta tin là nếu ta lấp đầy 10 lỗ hổng,
15:20
we have a chancecơ hội to help really reducegiảm the riskrủi ro of a pandemicđại dịch.
263
902000
6000
ta có cơ hội giúp giảm nguy cơ của
một đại dịch
15:26
And the differenceSự khác biệt betweengiữa a normalbình thường flucúm seasonMùa and a pandemicđại dịch
264
908000
4000
Và sự khác biệt giữa cúm thông thường
so với đại dịch
15:30
is about a factorhệ số of 1,000 in deathsngười chết
265
912000
3000
là tỉ lệ giữa 1 và 1000 người chết
15:33
and certainlychắc chắn enormousto lớn economicthuộc kinh tế impactva chạm.
266
915000
3000
và tất nhiên tác động to lớn
đến nền kinh tế.
Vậy chúng ta hứng khởi vì ta có thể
đầu tư 10,
15:36
So we're very excitedbị kích thích because we think we can fundquỹ 10,
267
918000
3000
15:39
or speedtốc độ up 10 projectsdự án and see them come to marketthị trường
268
921000
4000
hoặc đẩy nhanh 10 dự án
và thấy chúng đến được thị trường
15:43
in the nextkế tiếp couplevợ chồng yearsnăm that will addressđịa chỉ nhà this.
269
925000
3000
trong vài năm nữa sẽ giải quyết
được vấn đề.
15:46
So if we can addressđịa chỉ nhà, use technologyCông nghệ, help addressđịa chỉ nhà educationgiáo dục,
270
928000
3000
Vậy nếu ta đề ra, sử dụng công nghệ,
giải quyết việc giáo dục,
15:49
help addressđịa chỉ nhà the environmentmôi trường, help addressđịa chỉ nhà the pandemicđại dịch,
271
931000
3000
giải quyết về môi trường,
giải quyết vấn đề dịch cúm,
15:52
does that solvegiải quyết the largerlớn hơn problemvấn đề that I was talkingđang nói about
272
934000
4000
vậy điều đó có giải quyết vấn đề lớn hơn
mà tôi nói đến
15:56
in the WiredCó dây articlebài báo? And I'm afraidsợ the answercâu trả lời is really no,
273
938000
5000
trong bài Wired không? Và tôi sợ
đáp án là không,
vì bạn không thể giải quyết vấn đề
quản lí công nghệ
16:01
because you can't solvegiải quyết a problemvấn đề with the managementsự quản lý of technologyCông nghệ
274
943000
4000
16:05
with more technologyCông nghệ.
275
947000
3000
với nhiều công nghệ hơn.
16:08
If we let an unlimitedvô hạn amountsố lượng of powerquyền lực looselỏng lẻo, then we will --
276
950000
5000
Nếu ta để nguồn năng lượng vô tận
không kiểm soát, ta sẽ --
16:13
a very smallnhỏ bé numbercon số of people will be ablecó thể to abuselạm dụng it.
277
955000
2000
rất ít người sẽ tận dụng được chúng.
16:15
We can't fightchiến đấu at a million-to-onemột trong những triệu disadvantagebất lợi.
278
957000
4000
Ta không thể đấu tranh bằng
một triệu với một bất lợi.
16:19
So what we need to do is, we need better policychính sách.
279
961000
3000
Vậy điều ta cần làm là, ta cần
chính sách tốt hơn.
16:22
And for examplethí dụ, some things we could do
280
964000
3000
Và để lấy ví dụ,
một số thứ ta có thể làm
16:25
that would be policychính sách solutionscác giải pháp which are not really in the politicalchính trị airkhông khí right now
281
967000
4000
đó là giải pháp bằng chính sách không
thực sự theo chính trị hiện tại
16:29
but perhapscó lẽ with the changethay đổi of administrationquản trị would be -- use marketsthị trường.
282
971000
4000
nhưng có thể với việc thay đổi quyền
kiểm soát -- sử dụng thị trường.
16:33
MarketsThị trường are a very strongmạnh forcelực lượng.
283
975000
2000
Thị trường là một lực lượng mạnh mẽ.
16:35
For examplethí dụ, ratherhơn than tryingcố gắng to regulateđiều chỉnh away problemscác vấn đề,
284
977000
3000
Lấy ví dụ, thay vì kiếm soát vấn đề,
16:38
which probablycó lẽ won'tsẽ không work, if we could pricegiá bán
285
980000
2000
cái mà thực ra vô dụng, nếu ta tăng giá
16:40
into the costGiá cả of doing businesskinh doanh, the costGiá cả of catastrophetai biến,
286
982000
5000
trở thành chi phí làm ăn,
chi phí cho thảm hoạ,
để những người đang làm việc
bị thiệt hại lớn hơn do thảm hoạ
16:45
so that people who are doing things that had a highercao hơn costGiá cả of catastrophetai biến
287
987000
3000
16:48
would have to take insurancebảo hiểm againstchống lại that riskrủi ro.
288
990000
3000
được bảo hiểm cho mối nguy đó.
16:51
So if you wanted to put a drugthuốc uống on the marketthị trường you could put it on.
289
993000
2000
Vậy nếu bạn muốn một loại thuốc đến
thị trường.
16:53
But it wouldn'tsẽ không have to be approvedtán thành by regulatorscơ quan quản lý;
290
995000
2000
Nhưng không được chấp thuận
bởi người hành pháp.
16:55
you'dbạn muốn have to convincethuyết phục an actuaryactuary that it would be safean toàn.
291
997000
4000
phải thuyết phục chuyên viên thống kê
việc này an toàn.
16:59
And if you applyứng dụng the notionkhái niệm of insurancebảo hiểm more broadlyrộng rãi,
292
1001000
3000
Và nếu bạn áp dụng ý tường về bảo hộ
rộng hơn,
17:02
you can use a more powerfulquyền lực forcelực lượng, a marketthị trường forcelực lượng,
293
1004000
3000
bạn có thể dùng sức mạnh lớn hơn,
sức mạnh thị trường,
17:05
to providecung cấp feedbackPhản hồi.
294
1007000
2000
để đưa ra phản hồi.
Làm sao bạn giữ vững luật lệ?
17:07
How could you keep the lawpháp luật?
295
1009000
1000
17:08
I think the lawpháp luật would be a really good thing to keep.
296
1010000
2000
Tôi nghĩ luật là điều rất tốt để gìn giữ.
17:10
Well, you have to holdgiữ people accountablecó trách nhiệm.
297
1012000
2000
Vâng, bạn phải để mọi người có trách nhiệm
17:12
The lawpháp luật requiresđòi hỏi accountabilitytrách nhiệm giải trình.
298
1014000
2000
Luật yêu cầu trách nhiệm.
17:14
TodayHôm nay scientistscác nhà khoa học, technologistskỹ sư công nghệ, businessmendoanh nhân, engineersKỹ sư
299
1016000
3000
Ngày nay nhà khoa học, công nghệ,
doanh nhân, kĩ sư
17:17
don't have any personalcá nhân responsibilitytrách nhiệm
300
1019000
2000
không có trách nhiệm cá nhân
17:19
for the consequenceshậu quả of theirhọ actionshành động.
301
1021000
2000
cho hậu quả từ hành động của họ.
17:21
So if you tiecà vạt that -- you have to tiecà vạt that back with the lawpháp luật.
302
1023000
4000
Vậy nếu bạn ràng buộc nó- ràng buộc
điều đó vào luật
Và cuối cùng, tôi nghĩ ta phải làm điều
thực sự không
17:25
And finallycuối cùng, I think we have to do something that's not really --
303
1027000
4000
gần như không thể chấp nhận,
17:29
it's almosthầu hết unacceptablekhông thể chấp nhận to say this -- which,
304
1031000
1000
17:30
we have to beginbắt đầu to designthiết kế the futureTương lai.
305
1032000
3000
ta phải bắt đầu thiết kế tương lai.
Ta không thể lựa chọn tương lai, nhưng ta
có thể chỉnh hướng nó.
17:33
We can't pickchọn the futureTương lai, but we can steerchỉ đạo the futureTương lai.
306
1035000
4000
Sự đầu tư ta cố gắng ngăn đại dịch cúm
17:37
Our investmentđầu tư in tryingcố gắng to preventngăn chặn pandemicđại dịch flucúm
307
1039000
2000
17:39
is affectingảnh hưởng đến the distributionphân phối of possiblekhả thi outcomeskết quả.
308
1041000
4000
ảnh hưởng sự phân tán của các
kết quả có thể xảy ra.
ta có thể không ngăn được nó,
nhưng cơ hội
17:43
We mayTháng Năm not be ablecó thể to stop it, but the likelihoodkhả năng
309
1045000
2000
sẽ lướt qua ít hơn nếu ta tập trung
vào vấn đề.
17:45
that it will get pastquá khứ us is lowerthấp hơn if we focustiêu điểm on that problemvấn đề.
310
1047000
4000
Thế ta có thể thiết kế tương lai nếu ta
lựa chọn điều gì
17:49
So we can designthiết kế the futureTương lai if we choosechọn what kindloại of things
311
1051000
4000
ta muốn xảy ra và không muốn,
17:53
we want to have happenxảy ra and not have happenxảy ra,
312
1055000
3000
và đưa ta đến vị trí ít hiểm họa hơn.
17:56
and steerchỉ đạo us to a lower-riskrủi ro thấp hơn placeđịa điểm.
313
1058000
3000
17:59
VicePhó PresidentTổng thống GoreGore will talk about how we could steerchỉ đạo the climatekhí hậu trajectoryquỹ đạo
314
1061000
6000
Phó tổng thống Gore nói về cách ta có thể
lái dấu hiệu khí hậu
18:05
into a lowerthấp hơn probabilityxác suất of catastrophicthảm khốc riskrủi ro.
315
1067000
3000
đến xác suất thấp hơn
tới mối nguy hiểm họa
18:08
But aboveở trên all, what we have to do is we have to help the good guys,
316
1070000
3000
Nhưng trên hết, điều ta phải làm là
giúp những người tốt,
18:11
the people on the defensivephòng ngự sidebên,
317
1073000
2000
những người phía bảo vệ,
có lợi thể hơn
những người lạm dụng mọi thứ.
18:13
have an advantagelợi thế over the people who want to abuselạm dụng things.
318
1075000
4000
Và những gì ta phải làm
để thực hiện điều đó
18:17
And what we have to do to do that
319
1079000
2000
18:19
is we have to limitgiới hạn accesstruy cập to certainchắc chắn informationthông tin.
320
1081000
3000
là ta phải giới hạn truy cập
loại thông tin cụ thể nào đó.
18:22
And growingphát triển up as we have, and holdinggiữ very highcao
321
1084000
3000
Và lớn lên như ta đã làm,
và giữ
giá trị cao việc tự do ngôn luận,
điều đó khó để ta chấp nhận --
18:25
the valuegiá trị of freemiễn phí speechphát biểu, this is a hardcứng thing for us to acceptChấp nhận --
322
1087000
4000
18:29
for all of us to acceptChấp nhận.
323
1091000
1000
để tất cả chúng ta chấp nhận.
18:30
It's especiallyđặc biệt hardcứng for the scientistscác nhà khoa học to acceptChấp nhận who still remembernhớ lại,
324
1092000
5000
Việc này đặc biệt khó đối với các
nhà khoa học mà còn nhớ,
bạn biết, Galieo khi bị giam,
18:35
you know, GalileoGalileo essentiallybản chất lockedbị khóa up,
325
1097000
2000
và vẫn đấu tranh chống lại nhà thờ.
18:37
and who are still fightingtrận đánh this battlechiến đấu againstchống lại the churchnhà thờ.
326
1099000
4000
18:41
But that's the pricegiá bán of havingđang có a civilizationnền văn minh.
327
1103000
5000
Nhưng đó là cái giá của
việc có nền văn minh.
Cái giá việc giữ luật lệ
18:46
The pricegiá bán of retaininggiữ lại the rulequi định of lawpháp luật
328
1108000
2000
là giới hạn việc có được quyền to lớn và
gần như không kiểm soát.
18:48
is to limitgiới hạn the accesstruy cập to the great and kindloại of unbridledkhông kiềm chế powerquyền lực.
329
1110000
5000
Cảm ơn.
18:53
Thank you.
330
1115000
1000
(vỗ tay)
18:54
(ApplauseVỗ tay)
331
1116000
2000

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Bill Joy - Technologist and futurist
The co-founder of Sun Microsystems, Bill Joy has, in recent years, turned his attention to the biggest questions facing humanity: Where are we going? What could go wrong? What's the next great thing?

Why you should listen

In 2003, Bill Joy left Sun Microsystems, the computer company he cofounded, with no definite plans. He'd spent the late 1970s and early 1980s working on Berkeley UNIX (he wrote the vi editor), and the next decades building beautiful high-performance workstations at Sun. Always, he'd been a kind of polite engineer-gadfly -- refusing to settle for subpar code or muddled thinking.

In 2000, with a landmark cover story in Wired called "Why the Future Doesn't Need Us," Joy began to share his larger concerns with the world. A careful observer of the nanotech industry that was growing up around his own industry, Joy saw a way forward that, frankly, frightened him. He saw a very plausible future in which our own creations supplanted us -- if not out and out killed us (e.g., the gray goo problem). His proposed solution: Proceed with caution.

Joy's now a partner at KPMG, where he reviews business plans in education, environmental improvement and pandemic defense.

More profile about the speaker
Bill Joy | Speaker | TED.com