ABOUT THE SPEAKER
Scott McCloud - Cartoonist
Scott McCloud is author of Understanding Comics, a comic book about comics. He's an evangelist for comics as a valid literary form (as more than pulp and kids' stuff) and his admiring fans include a laundry list of superstar cartoonists.

Why you should listen

If not for Scott McCloud, graphic novels and webcomics might be enjoying a more modest Renaissance. The flourishing of cartooning in the '90s and '00s, particularly comic-smithing on the web, can be traced back to his major writings on the comics form. The first, Understanding Comics, is translated into 13 languages, and along with Reinventing Comics and Making Comics, its playful and profound investigations are justly revered as something like the Poetics of sequential art.

McCloud coined the term "infinite canvas" -- for the new comics medium made possible by web browsers. He's an avid user of the medium: My Obsession With Chess was widely popular online, as was The Right Number. Back on the printed page, he wrote and illustrated Zot!, a colorful response to then-trendy grimness and gore in comic books. (He describes the book as "a cross between Peter Pan, Buck Rogers and Marshall McLuhan.")

He's the inventor of the game 5-Card Nancy.

More profile about the speaker
Scott McCloud | Speaker | TED.com
TED2005

Scott McCloud: The visual magic of comics

Scott McCloud: Ma thuật trực quan của truyện tranh

Filmed:
1,211,621 views

Trong cuộc nói chuyện không thể bỏ qua về sự kì diệu của truyện tranh, Scott McCloud đã biến mô típ buổi trình bày thành một trải nghiệm đầy sống động, nơi mà nhiều phương hướng sắc màu bung ra trong sự mê hoặc của tuổi thơ và một tương lai mơ mộng mà đôi mắt ta có thể nghe và chạm tới được.
- Cartoonist
Scott McCloud is author of Understanding Comics, a comic book about comics. He's an evangelist for comics as a valid literary form (as more than pulp and kids' stuff) and his admiring fans include a laundry list of superstar cartoonists. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18
Of the fivesố năm sensesgiác quan,
0
0
1000
Trong năm giác quan,
00:19
visiontầm nhìn is the one that I appreciateđánh giá the mostphần lớn,
1
1000
3000
thị giác là thứ
mà tôi trân trọng nhiều nhất,
00:22
and it's the one that I can leastít nhất take for grantedđược cấp.
2
4000
3000
và nó cũng là thứ
tôi xem nhẹ ít nhất.
00:25
I think this is partiallymột phần dueđến hạn to my fathercha, who was blindmù quáng.
3
7000
3000
Tôi nghĩ vậy một phần là bởi người
cha bị mù của tôi.
Nhưng ông chẳng than phiền mấy là bao.
00:29
It was a factthực tế that he didn't make much of a fussphiền phức about, usuallythông thường.
4
11000
2000
Lần nọ ở Nova Scotia,
00:31
One time in NovaNova ScotiaScotia,
5
13000
1000
00:32
when we wentđã đi to see a totaltoàn bộ eclipseNhật thực of the sunmặt trời --
6
14000
2000
khi chúng tôi đi xem nhật thực toàn phần,
00:35
yeah, sametương tự one as in the CarlyCarly SimonSimon songbài hát,
7
17000
2000
vâng, giống trong ca khúc
của Carly Simon ấy,
00:37
which mayTháng Năm or mayTháng Năm not refertham khảo
8
19000
2000
hoặc là trong các ca khúc của
00:39
to JamesJames TaylorTaylor, WarrenWarren BeattyBeatty or MickMick JaggerJagger; we're not really sure.
9
21000
3000
James Taylor, Warren Beatty
hay Mick Jagger; tôi không rành lắm.
00:42
They handedbàn giao out these darktối plasticnhựa viewersngười xem
10
24000
3000
Họ phát cho chúng tôi
những chiếc kính râm bằng nhựa
00:45
that allowedđược cho phép us to look directlytrực tiếp at the sunmặt trời
11
27000
2000
thứ mà cho chúng ta nhìn thẳng vào
00:47
withoutkhông có damaginglàm hư hại our eyesmắt.
12
29000
1000
mặt trời mà không hư mắt đó.
00:49
But DadCha got really scaredsợ hãi:
13
31000
1000
Nhưng cha tôi lại rất lo sợ:
00:50
he didn't want us doing that.
14
32000
1000
ông không muốn chúng tôi làm thế.
00:52
He wanted us insteadthay thế to use these cheapgiá rẻ cardboardCác tông viewersngười xem
15
34000
3000
Thay vào đó, ông muốn chúng tôi
dùng cái loại bằng các tông,
00:55
so that there was no chancecơ hội at all that our eyesmắt would be damagedhư hỏng.
16
37000
3000
như thế mắt chúng tôi sẽ không
bị hư tổn gì.
Lúc đó tôi thấy nó là lạ.
00:59
I thought this was a little strangekỳ lạ at the time.
17
41000
1000
Điều tôi không biết lúc đó là
01:01
What I didn't know at the time
18
43000
1000
01:02
was that my fathercha had actuallythực ra been bornsinh ra with perfecthoàn hảo eyesightthị giác.
19
44000
2000
cha tôi được sinh ra với một
thị lực bình thường.
Khi ông ấy và chị gái Martha còn rất nhỏ,
01:05
When he and his sisterem gái MarthaMartha were just very little,
20
47000
2000
01:07
theirhọ mommẹ tooklấy them out to see a totaltoàn bộ eclipseNhật thực --
21
49000
3000
bà nội tôi cũng cho họ xem
hiện tượng thiên thực toàn phần
01:10
or actuallythực ra, a solarhệ mặt trời eclipseNhật thực --
22
52000
1000
cụ thể là nhật thực --
01:11
and not long after that,
23
53000
1000
và sau đó ko lâu,
01:12
bothcả hai of them startedbắt đầu losingmất theirhọ eyesightthị giác.
24
54000
3000
cả hai đều dần mất đi thị giác.
01:16
DecadesThập kỷ latermột lát sau,
25
58000
1000
Thập kỉ sau đó,
01:17
it turnedquay out that the sourcenguồn of theirhọ blindnessmù lòa
26
59000
2000
hóa ra nguyên nhân chủ yếu
cho sự mù lòa đó
01:19
was mostphần lớn likelycó khả năng some sortsắp xếp of bacterialvi khuẩn infectionnhiễm trùng.
27
61000
3000
lại là do nhiễm trùng từ một
loại vi khuẩn.
01:22
As nearở gần as we can tell,
28
64000
1000
Tôi khá chắc rằng,
01:23
it had nothing whatsoeverbất cứ điều gì to do with that solarhệ mặt trời eclipseNhật thực,
29
65000
4000
nhật thực toàn phần
hoàn toàn không liên quan ở đây,
01:27
but by then my grandmotherbà ngoại had alreadyđã goneKhông còn to her gravephần mộ
30
69000
2000
nhưng lúc đó, bà nội tôi đã mất
mà cứ
01:29
thinkingSuy nghĩ it was her faultlỗi.
31
71000
1000
mãi dằn vặt lòng bà.
01:32
So, DadCha graduatedtốt nghiệp HarvardĐại học Harvard in 1946,
32
74000
3000
Cha tôi tốt nghiệp Harvard năm 1946,
01:35
marriedcưới nhau my mommẹ,
33
77000
1000
rồi kết hôn,
01:36
and boughtđã mua a housenhà ở in LexingtonLexington, MassachusettsMassachusetts,
34
78000
3000
và mua một căn nhà
ở Lexington, Massachusetts,
01:39
where the first shotsbức ảnh were firedBị sa thải againstchống lại the BritishNgười Anh in 1775,
35
81000
4000
nơi phát súng đầu tiên
chống Đế quốc Anh nổ ra năm 1775,
mặc dù ta chả đánh trúng họ
cho tới trận Concord.
01:43
althoughmặc dù we didn't actuallythực ra hitđánh any of them untilcho đến ConcordConcord.
36
85000
2000
01:45
He got a jobviệc làm workingđang làm việc for RaytheonRaytheon,
37
87000
2000
Cha tôi làm việc cho Raytheon,
ông thiết kế hệ thống hướng dẫn,
01:47
designingthiết kế guidancehướng dẫn systemshệ thống,
38
89000
2000
góp phần tạo nên trục công nghệ cao
của tuyến đường 128 bấy giờ,
01:49
which was partphần of the RouteTuyến đường 128 high-techcông nghệ cao axistrục in those daysngày --
39
91000
3000
01:52
so the equivalenttương đương of SiliconeSilicone ValleyThung lũng in the '70s.
40
94000
3000
tương đương với
Thung lũng Sillicon vào những năm 70.
Cha tôi không mấy là
một quân nhân đúng nghĩa,
01:55
DadCha wasn'tkhông phải là a realthực militaristicmilitaristic kindloại of guy;
41
97000
3000
chỉ là ông thấy tồi tệ vì không thể
tham gia Chiến tranh Thế giới II
01:58
he just really feltcảm thấy badxấu that he wasn'tkhông phải là ablecó thể to fightchiến đấu in WorldTrên thế giới WarChiến tranh IIII
42
100000
3000
bởi vì khuyết tật của mình,
02:01
on accounttài khoản of his handicaptàn tật,
43
103000
1000
02:02
althoughmặc dù they did let him get throughxuyên qua
44
104000
2000
mặc dù họ cũng để cho ông ứng thí
02:04
the several-hour-longmột vài giờ kéo dài armyquân đội physicalvật lý examkỳ thi
45
106000
4000
cuộc kiểm tra thể lực
kéo dài vài tiếng đồng hồ
trước giai đoạn cuối cùng,
02:08
before they got to the very last testthử nghiệm,
46
110000
1000
02:09
which was for visiontầm nhìn.
47
111000
1000
bài kiểm tra thị lực.
02:10
(LaughterTiếng cười)
48
112000
4000
(Cười lớn)
Cha tôi dần tích góp những bản
quyền sáng chế để xây dựng danh tiếng
02:14
So, DadCha startedbắt đầu rackingkệ up all of these patentsbằng sáng chế
49
116000
3000
như một thiên tài khiếm thị,
chuyên gia tên lửa, và nhà phát minh.
02:17
and gainingđạt được a reputationuy tín as a blindmù quáng geniusThiên tài, rockettên lửa scientistnhà khoa học, inventorngười phát minh.
50
119000
3000
02:20
But to us he was just DadCha,
51
122000
1000
Nhưng với chúng tôi
ông vẫn là một nguời cha,
02:21
and our home life was prettyđẹp normalbình thường.
52
123000
4000
và cuộc sống của chúng tôi
vẫn khá bình dị.
02:25
As a kidđứa trẻ, I watchedđã xem a lot of televisiontivi
53
127000
2000
Khi còn nhỏ, tôi xem TV rất nhiều
02:27
and had lots of nerdyNerdy hobbiessở thích
54
129000
2000
và có nhiều rất sở thích "mọt sách"
02:29
like mineralogykhoáng vật học and microbiologyvi sinh vật học and the spacekhông gian programchương trình
55
131000
3000
như là khoáng vật học, vi sinh học,
chương trình không gian
02:32
and a little bitbit of politicschính trị.
56
134000
1000
và một tí chính trị.
02:33
I playedchơi a lot of chesscờ vua.
57
135000
2000
Tôi cũng chơi cờ vua nhiều.
02:35
But at the agetuổi tác of 14,
58
137000
1000
Nhưng khi 14 tuổi,
02:36
a friendngười bạn of minetôi got me interestedquan tâm in comichài hước bookssách,
59
138000
1000
một người bạn khiến tôi thích thú
truyện tranh,
02:37
and I decidedquyết định that was what I wanted to do for a livingsống.
60
139000
3000
và tôi đã quyết định đây chính là thứ
tôi muốn làm sau này.
02:41
So, here'sđây là my dadcha:
61
143000
1000
Rồi, đây là chuyện bố tôi:
02:42
he's a scientistnhà khoa học, he's an engineerkỹ sư and he's a militaryquân đội contractornhà thầu.
62
144000
5000
một nhà khoa học, một kỹ sư và
một quân nhân thời vụ.
02:48
So, he has fourbốn kidstrẻ em, right?
63
150000
3000
Ông có 4 người con.
Một là nhà khoa học máy tính,
02:51
One growsmọc up to becometrở nên a computermáy vi tính scientistnhà khoa học,
64
153000
1000
02:52
one growsmọc up to jointham gia the NavyHải quân,
65
154000
2000
một tham gia vào Hải quân,
02:55
one growsmọc up to becometrở nên an engineerkỹ sư,
66
157000
1000
một thành kỹ sư,
02:57
and then there's me:
67
159000
1000
và rồi đến tôi:
nhà họa sĩ truyện tranh.
02:59
the comichài hước booksách artisthọa sĩ.
68
161000
2000
03:01
(LaughterTiếng cười)
69
163000
3000
(Tiếng Cười)
Điều đó, sẵn tiện, khiến tôi
trái ngược với Dean Kamen,
03:04
Which, incidentallytình cờ, makeslàm cho me the oppositeđối diện of DeanDean KamenKamen,
70
166000
1000
03:05
because I'm a comichài hước booksách artisthọa sĩ, sonCon trai of an inventorngười phát minh,
71
167000
2000
vì tôi là họa sĩ truyện tranh,
con của một nhà phát minh,
03:07
and he's an inventorngười phát minh, sonCon trai of a comichài hước booksách artisthọa sĩ.
72
169000
2000
và Dean là một nhà phát minh,
con của một họa sĩ truyện tranh.
03:10
(LaughterTiếng cười)
73
172000
1000
(Tiếng Cười)
03:11
Right, it's truethật.
74
173000
2000
Thiệt đó.
03:13
(ApplauseVỗ tay)
75
175000
3000
(Tiếng vỗ tay)
Trớ trêu ở chỗ là,
bố đặt rất nhiều niềm tin vào tôi.
03:16
The funnybuồn cười thing is, DadCha had a lot of faithđức tin in me.
76
178000
2000
03:18
He had faithđức tin in my abilitieskhả năng as a cartoonistvẽ tranh biếm hoạ,
77
180000
3000
Ông tin vào khả năng hí họa của tôi,
03:21
even thoughTuy nhiên he had no directthẳng thắn evidencechứng cớ that I was any good whatsoeverbất cứ điều gì:
78
183000
3000
mặc dù ông không có minh chứng cụ thể
là tôi giỏi hay gì:
03:24
everything he saw was just a blurmờ.
79
186000
2000
những gì ông thấy toàn là vệt mờ.
03:26
Now, this givesđưa ra a realthực meaningÝ nghĩa to the termkỳ hạn "blindmù quáng faithđức tin,"
80
188000
2000
Điều này đúng là nghĩa đen
của câu "niềm tin mù quáng",
03:28
which doesn't have the sametương tự negativetiêu cực connotationý nghĩa for me that it does for other people.
81
190000
4000
nhưng nó không hề hàm ý tiêu cực
đối với tôi như với người khác.
Lòng tin này, vào thứ không thể thấy,
cũng không thể chứng minh,
03:33
Now, faithđức tin in things which cannotkhông thể be seenđã xem, which cannotkhông thể be provedchứng tỏ,
82
195000
3000
03:36
is not the sortsắp xếp of faithđức tin that I've ever really relatedliên quan to all that much.
83
198000
4000
không phải là loại đức tin tôi
quen hay biết trước giờ.
Tôi khá thích khoa học,
03:40
I tendcó xu hướng to like sciencekhoa học,
84
202000
1000
03:41
where what we see
85
203000
2000
một nơi mà ta khẳng định được rằng
03:43
and can ascertainxác định are the foundationnền tảng of what we know.
86
205000
3000
điều ta thấy là nền tảng cho
điều ta biết được.
Nhưng cũng tồn tại một nơi trung gian,
03:47
But there's a middleở giữa groundđất, too.
87
209000
2000
được mở đường bởi những người
như Charles Babbage nghèo khổ,
03:49
A middleở giữa groundđất treadbước đi by people like poornghèo nàn old CharlesCharles BabbageBabbage,
88
211000
3000
03:52
and his steam-drivenlái xe hơi computersmáy vi tính that were never builtđược xây dựng.
89
214000
4000
với chiếc máy tính chạy bằng hơi
nước mãi chỉ là bản thảo của ông.
Chả ai biết ông ấy có
những sáng kiến nào,
03:56
NobodyKhông ai really understoodhiểu what it was that he had in mindlí trí,
90
218000
2000
03:58
exceptngoại trừ for AdaAda LovelaceLovelace,
91
220000
3000
ngoài Ada Lovelace,
04:02
and he wentđã đi to his gravephần mộ tryingcố gắng to pursuetheo đuổi that dreammơ tưởng.
92
224000
3000
và đến lúc mất ông
vẫn kiên trì theo đuổi giấc mơ đó.
04:05
VannevarGiải Vannevar BushTổng thống Bush with his MemexMemex --
93
227000
2000
Vannevar Bush với thiết bị Memex --
04:07
this ideaý kiến of all of humanNhân loại knowledgehiểu biết at your fingertipstrong tầm tay --
94
229000
3000
mang kiến thức nhân loại vào
trong tầm tay ta --
04:10
he had this visiontầm nhìn.
95
232000
2000
đó là hứa hẹn của ông ấy.
Và nhiều người thời đó
04:12
And I think a lot of people in his day
96
234000
1000
04:13
probablycó lẽ thought he was a bitbit of a kookKook.
97
235000
2000
chắc hẳn đều nói ông lập dị.
04:15
And, yeah, we can look back in retrospectnhìn lại and say,
98
237000
2000
Rồi chúng ta có thể ngẫm về
quá khứ và thấy rằng,
04:17
yeah, ha-haha-ha, you know -- it's all microfilmmicrofilm. But that's --
99
239000
4000
ha-ha -- tất cả chỉ là một thước
vi phim. Nhưng nó --
không phải là trọng điểm. Ông ấy
thông tuệ hình hài của tương lai.
04:21
that's not the pointđiểm. He understoodhiểu the shapehình dạng of the futureTương lai.
100
243000
3000
04:24
So did J.C.R. LickliderLicklider and his notionsquan niệm for computer-humanmáy tính-con người interactionsự tương tác.
101
246000
4000
J.C.R Licklider với ý tưởng
về sự tương tác máy tính-con người.
04:28
SameTương tự thing: he understoodhiểu the shapehình dạng of the futureTương lai,
102
250000
3000
Tương tự: ông ấy trông thấy tương lai,
04:31
even thoughTuy nhiên it was something that would
103
253000
3000
mặc dù nó là điều mà
04:34
only be implementedthực hiện by people much latermột lát sau.
104
256000
3000
chỉ được thực hiện
bởi những thế hệ sau này.
Hoặc Paul Baran, và tầm nhìn
về kĩ thuật Chuyển mạch gói.
04:37
Or PaulPaul BaranBaran, and his visiontầm nhìn for packetgói switchingchuyển đổi.
105
259000
3000
04:40
HardlyHầu như không anybodybất kỳ ai listenedlắng nghe to him in his day.
106
262000
2000
Hầu như không ai lắng nghe ông khi đó.
04:43
Or even the people who actuallythực ra pulledkéo it off,
107
265000
2000
Hay thậm chí những người đã khơi gợi nó,
04:45
the people at BoltBù-lông, BeranekBeranek and NewmanNewman in BostonBoston,
108
267000
3000
những người ở Bolt, Beranek và
Newman thuộc Boston,
04:48
who just would sketchphác hoạ out these structurescấu trúc
109
270000
2000
họ chỉ phác thảo cấu trúc
04:50
of what would eventuallycuối cùng becometrở nên a worldwidetrên toàn thế giới networkmạng,
110
272000
3000
của cái mà sau này
trở thành mạng thông tin toàn cầu,
04:53
and sketchingphác thảo things on the back of napkinskhăn giấy and on notechú thích papersgiấy tờ
111
275000
4000
trên mặt sau của tờ giấy ăn
hay trang ghi chú
và tranh luận khi ăn tối ở
Howard Johnson's --
04:57
and arguingtranh luận over dinnerbữa tối at HowardHoward Johnson'sJohnson --
112
279000
2000
04:59
on RouteTuyến đường 128 in LexingtonLexington, MassachusettsMassachusetts,
113
281000
2000
trên Tuyến 128 tại Lexington,
Massachusetts,
05:01
just two milesdặm from where I was studyinghọc tập the Queen'sQueen's GambitGambit DeferredTrả chậm
114
283000
3000
cách 2 dặm từ nơi tôi học
chơi trò Queen's Gambit Deferred
05:04
and listeningnghe to GladysGladys KnightHiệp sĩ & the PipsPip
115
286000
2000
và nghe nhóm Gladys Knight & the Pips
05:06
singingca hát "MidnightNửa đêm TrainĐào tạo to GeorgiaGeorgia," while --
116
288000
2000
hát bài "Midnight Train to Georgia,"
trong khi --
05:08
(LaughterTiếng cười)
117
290000
1000
(Tiếng Cười)
05:09
-- in my dad'scha biglớn easydễ dàng chaircái ghế, you know?
118
291000
3000
-- trên chiếc ghế bành dễ chịu của bố,
bạn biết đó?
Có 3 thể loại tưởng tượng, đúng chứ?
05:12
So, threesố ba typesloại of visiontầm nhìn, right?
119
294000
2000
05:14
VisionTầm nhìn baseddựa trên on what one cannotkhông thể see:
120
296000
3000
Loại dựa trên điều ta không thể nhìn thấy:
05:17
the visiontầm nhìn of that unseenthần bí and unknowableunknowable.
121
299000
3000
tưởng tượng về cái không thấy và
không thể biết được.
05:20
The visiontầm nhìn of that which has alreadyđã been provenchứng minh or can be ascertainedxác định chắc chắn.
122
302000
3000
Loại tưởng tượng về cái đã được chứng
thực hoặc có thể xác định được.
05:23
And this thirdthứ ba kindloại
123
305000
2000
Và loại thứ ba là
tưởng tượng về cái
05:26
of visiontầm nhìn, of something which
124
308000
2000
05:28
can be, which mayTháng Năm be,
125
310000
1000
có thể, hoặc có lẽ,
dựa trên tri thức, nhưng
chưa được chứng minh.
05:30
baseddựa trên on knowledgehiểu biết, but is as yetchưa unprovenunproven.
126
312000
3000
05:33
Now, we'vechúng tôi đã seenđã xem a lot of examplesví dụ of people who are pursuingtheo đuổi that sortsắp xếp of visiontầm nhìn in sciencekhoa học,
127
315000
5000
Ta đã thấy rất nhiều trường hợp
theo đuổi thể loại này trong khoa học,
nhưng tôi nghĩ nó cũng chính xác
trong nghệ thuật, chính trị,
05:38
but I think it's alsocũng thế truethật in the artsnghệ thuật, it's truethật in politicschính trị,
128
320000
2000
05:40
it's even truethật in personalcá nhân endeavorsnỗ lực.
129
322000
3000
thậm chí cả trong sự nỗ lực cá nhân.
Tuy nhiên, đằng sau nó là 4 nguyên tắc
cơ bản:
05:43
What it comesđến down to, really, is fourbốn basiccăn bản principlesnguyên lý:
130
325000
2000
05:45
learnhọc hỏi from everyonetất cả mọi người,
131
327000
2000
học hỏi từ mọi người,
05:47
followtheo no one,
132
329000
2000
không bắt chước ai,
05:49
watch for patternsmẫu,
133
331000
2000
để mắt tới dấu hiệu,
05:51
and work like hellĐịa ngục.
134
333000
1000
và làm như trâu.
05:52
I think these are the fourbốn principlesnguyên lý that go into this.
135
334000
3000
Tôi nghĩ 4 quy tắc này
cấu thành loại tưởng tượng thứ ba.
05:55
And it's that thirdthứ ba one, especiallyđặc biệt,
136
337000
2000
Và đặc biệt hơn, nó lại chính là
05:57
where visionstầm nhìn of the futureTương lai
137
339000
2000
nơi mà sự hình dung về tương lai
05:59
beginbắt đầu to manifestbiểu hiện themselvesbản thân họ.
138
341000
2000
bắt đầu hình thành chính nó.
Điều thú vị là
cách nhìn nhận thế giới riêng biệt này,
06:01
What's interestinghấp dẫn is that this particularcụ thể way of looking at the worldthế giới,
139
343000
2000
chỉ là 1 trong 4 cách khác nhau
06:04
is, I think, only one of fourbốn differentkhác nhau wayscách
140
346000
2000
mà chúng tự lộ diện trong nhiều
lĩnh vực thôi.
06:06
that manifestbiểu hiện themselvesbản thân họ in differentkhác nhau fieldslĩnh vực of endeavornỗ lực.
141
348000
2000
06:08
In comicstruyện tranh, I know that
142
350000
2000
Trong truyện tranh, tôi biết là
06:10
it resultscác kết quả in sortsắp xếp of a formalistformalist attitudeThái độ
143
352000
3000
nó cho ra đời một thái độ
hơi câu nệ hình thức
06:13
towardsvề hướng tryingcố gắng to understandhiểu không how it workscông trinh.
144
355000
2000
khi cố để hiểu nó tác động ra sao.
06:15
Then there's anotherkhác, more classicalcổ điển, attitudeThái độ
145
357000
3000
Rồi có một lập trường khác, cổ điển hơn,
06:18
which embracesbao bọc beautysắc đẹp, vẻ đẹp and craftnghề thủ công.
146
360000
2000
yêu chuộng cái đẹp và sự điêu nghệ.
06:20
AnotherKhác one which believestin tưởng in the purenguyên chất transparencyminh bạch of contentNội dung.
147
362000
4000
Một cái khác nữa tin vào tính
trong sáng thuần túy của nội dung.
06:24
And then anotherkhác
148
366000
2000
Và lại một lập trường khác
nhấn mạnh vào độ xác thực của
sự trải nghiệm --
06:26
which emphasizesnhấn mạnh the authenticitytính xác thực of humanNhân loại experiencekinh nghiệm --
149
368000
2000
06:28
and honestyTrung thực, and rawnessrawness.
150
370000
2000
và sự trung thực, và sự nguyên thủy.
06:30
These are fourbốn very differentkhác nhau wayscách of looking at the worldthế giới. I even gaveđưa ra them namestên.
151
372000
2000
Có 4 cách riêng --
Tôi thậm chí còn đặt tên cho chúng.
06:32
The classicistclassicist, the animistnhà linh hồn, and formalistformalist and iconoclasticonoclast.
152
374000
4000
Người cổ điển, người duy linh,
người hình thức và người khởi loạn.
06:36
InterestinglyĐiều thú vị, it seemeddường như to correspondtương ứng more or lessít hơn
153
378000
1000
Thú vị là, dường như chúng tương ứng với
06:37
to Jung'sCủa Jung fourbốn subdivisionsCác đơn vị of humanNhân loại thought.
154
379000
3000
thuyết bốn phân khu trong
suy nghĩ con người của Jung.
Và chúng phản ánh sự đối kháng
giữa nghệ thuật và sự khoái lạc
06:42
And they reflectphản chiếu a dichotomychia hai of artnghệ thuật and delightHân hoan
155
384000
2000
06:44
on left and the right;
156
386000
2000
ở bên trái và phải;
06:46
traditiontruyền thống and revolutionCuộc cách mạng on the tophàng đầu and the bottomđáy.
157
388000
2000
truyền thống và khải huyền
ở trên và bên dưới.
06:48
And if you go on the diagonalchéo, you get contentNội dung and formhình thức --
158
390000
2000
Và trên đường chéo,
ta có nội dung và hình thức --
06:50
and then beautysắc đẹp, vẻ đẹp and truthsự thật.
159
392000
2000
rồi tới vẻ đẹp và sự thật.
06:52
And it probablycó lẽ appliesáp dụng just as much
160
394000
1000
Và chúng cũng áp dụng
06:53
to musicÂm nhạc and to moviesphim and to fine artnghệ thuật,
161
395000
3000
vào âm nhạc, điện ảnh và mỹ thuật,
06:56
which has nothing whatsoeverbất cứ điều gì to do with visiontầm nhìn at all,
162
398000
3000
nơi mà chẳng liên quan gì tới
tầm nhìn xa trông rộng cả,
06:59
or for that mattervấn đề, nothing to do with our conferencehội nghị themechủ đề of
163
401000
3000
hay chẳng ăn nhập gì với
chủ đề của hôm nay
"Cảm hứng từ tự nhiên"--
07:02
"InspiredLấy cảm hứng từ by NatureThiên nhiên" --
164
404000
1000
07:03
exceptngoại trừ to the extentphạm vi of the fableFable of the frogcon ếch
165
405000
3000
ngoại trừ câu chuyện ngụ ngôn về con cóc
07:06
who givesđưa ra the ridedap xe to the scorpionbọ cạp on his back to get acrossbăng qua the rivercon sông
166
408000
3000
đèo con bò cạp trên lưng để qua sông
07:09
because the scorpionbọ cạp promiseslời hứa not to stingđâm him,
167
411000
2000
vì bò cạp hứa sẽ không cắn cóc,
07:11
but then the scorpionbọ cạp does stingđâm him anywaydù sao and they bothcả hai diechết,
168
413000
2000
nhưng sau đó thì bò cạp vẫn cắn nó
và cả hai cùng chết,
07:13
but not before the frogcon ếch askshỏi him why and the scorpionbọ cạp saysnói,
169
415000
3000
nhưng trước khi cóc hỏi bò cạp vì sao
thì nó đã nói,
" Vì đó là bản năng của tao mà"--
07:16
"Because it's my naturethiên nhiên" --
170
418000
1000
07:17
in that sensegiác quan, yes.
171
419000
2000
về mặt này thì, đúng rồi đó.
07:19
(LaughterTiếng cười)
172
421000
2000
( Tiếng Cười)
07:21
So --
173
423000
1000
Thế nên --
07:23
so this was my naturethiên nhiên. The thing was, I saw
174
425000
3000
đó là bản năng của tôi.
Thế này, tôi nhìn thấy
07:26
that the routelộ trình that I tooklấy to discoveringkhám phá
175
428000
2000
con đường tôi chọn để tìm ra
07:28
this focustiêu điểm in my work
176
430000
3000
trọng tâm trong công việc của tôi
07:31
and who I was,
177
433000
2000
và định nghĩa bản thân,
tôi thấy nó đơn giản là con đường
đến sự khám phá.
07:33
I saw it as just this roadđường to discoverykhám phá.
178
435000
2000
07:35
ActuallyTrên thực tế, it was just me embracingbao gồm my naturethiên nhiên,
179
437000
2000
Thật ra, chỉ là tôi đam mê
bản năng của mình,
07:37
which meanscó nghĩa
180
439000
2000
nghĩa là
07:39
that I didn't actuallythực ra fallngã that farxa from the treecây after all.
181
441000
3000
tôi không hẳn là quá dị biệt
so với mọi người trong nhà là bao.
07:44
So what does a "scientificthuộc về khoa học mindlí trí"
182
446000
2000
Vậy thì một bộ óc khoa học
07:46
do in the artsnghệ thuật?
183
448000
2000
vận hành ra sao trong nghệ thuật?
Thế rồi tôi bắt đầu vẽ truyện tranh,
07:49
Well, I startedbắt đầu makingchế tạo comicstruyện tranh,
184
451000
1000
07:50
but I alsocũng thế startedbắt đầu tryingcố gắng to understandhiểu không them, almosthầu hết immediatelyngay.
185
452000
2000
nhưng đồng thời cũng cố gắng
thấu hiểu chúng ngay lập tức.
07:52
And one of the mostphần lớn importantquan trọng things about comicstruyện tranh, I discoveredphát hiện ra,
186
454000
3000
Tôi đã khám phá ra được một điều
quan trọng là
07:55
was that comicstruyện tranh are a visualtrực quan mediumTrung bình,
187
457000
2000
dù truyện tranh là một phương tiện
trực quan,
07:57
but they try to embraceôm hôn all of the sensesgiác quan withinbên trong it.
188
459000
4000
chúng cố bao quát mọi giác quan
vào phương tiện đó.
08:01
So, the differentkhác nhau elementscác yếu tố of comicstruyện tranh, like picturesnhững bức ảnh and wordstừ ngữ,
189
463000
4000
Những yếu tố truyện tranh, như hình
vẽ và lời truyện,
08:05
and the differentkhác nhau symbolský hiệu and everything in betweengiữa
190
467000
3000
và kí tự và mọi thứ bao gồm
mà truyện tranh giới thiệu
08:08
that comicstruyện tranh presentsquà tặng
191
470000
1000
08:09
are all funneledchảy throughxuyên qua the singleĐộc thân conduitống dẫn of visiontầm nhìn.
192
471000
2000
đều được di chuyển qua một
ống vòm tầm nhìn đặc trưng.
08:11
So you have things like resemblancesự giống nhau,
193
473000
2000
Nếu bạn có sự tương đồng,
08:13
where something which resemblesgiống the physicalvật lý worldthế giới can be abstractedabstracted
194
475000
3000
không gian mà thứ tương ứng với
thế giới vật chất lại trừu tượng
08:16
in a couplevợ chồng of differentkhác nhau directionshướng:
195
478000
2000
trong vài phương hướng khác nhau:
08:18
abstractedabstracted from resemblancesự giống nhau,
196
480000
2000
trừu tượng từ tương đồng,
08:20
but still retaininggiữ lại the completehoàn thành meaningÝ nghĩa,
197
482000
2000
nhưng vẫn tồn tại ý nghĩa nhất định
08:22
or abstractedabstracted away from bothcả hai resemblancesự giống nhau and meaningÝ nghĩa towardsvề hướng the picturehình ảnh plankế hoạch.
198
484000
4000
hay trừu tượng từ tương đồng lẫn
ý nghĩa đối với kế hoạch hình ảnh.
08:26
Put all these threesố ba togethercùng với nhau, and you have a nicetốt đẹp little mapbản đồ
199
488000
2000
Ghép 3 định nghĩa này với nhau thì
bạn sẽ có một bản đồ xinh xắn
08:28
of the entiretoàn bộ boundaryranh giới of visualtrực quan iconographybiểu tượng
200
490000
3000
của toàn ranh giới về
tiểu tượng học
08:31
which comicstruyện tranh can embraceôm hôn.
201
493000
2000
mà truyện tranh bao quát được.
08:33
And if you movedi chuyển to the right you alsocũng thế get languagengôn ngữ,
202
495000
3000
Và nếu bạn dịch về phía phải,
bạn sẽ có ngôn ngữ,
08:36
because that's abstractingabstracting even furtherthêm nữa from resemblancesự giống nhau,
203
498000
3000
bởi vì nó còn trừu tượng còn xa hơn
sự tương đồng nữa,
08:39
but still maintainingduy trì meaningÝ nghĩa.
204
501000
2000
nhưng nó vẫn chứa đựng ý nghĩa.
Tầm nhìn được dùng để tượng trưng
âm thanh
08:42
VisionTầm nhìn is calledgọi là upontrên to representđại diện soundâm thanh
205
504000
2000
08:44
and to understandhiểu không the commonchung propertiestính chất of those two
206
506000
3000
và để hiểu những đặc thù riêng
08:47
and theirhọ commonchung heritagedi sản, as well.
207
509000
2000
cũng như di sản chung của chúng.
08:49
AlsoCũng, to try to representđại diện the texturekết cấu of soundâm thanh
208
511000
3000
Và cũng để thể hiện
sự kết cấu của âm thanh
08:52
to capturenắm bắt its essentialCần thiết charactertính cách throughxuyên qua visualshình ảnh.
209
514000
4000
cũng như rút ra được đặc trưng của
nó qua quan ảnh.
Nhưng cũng có sự cân bằng
08:57
And there's alsocũng thế a balancecân đối
210
519000
2000
ở giữa cái nhìn thấy và không nhìn
thấy được trong truyện tranh.
08:59
betweengiữa the visiblecó thể nhìn thấy and the invisiblevô hình in comicstruyện tranh.
211
521000
2000
Truyện tranh giống như là
yêu cầu và đáp ứng
09:02
ComicsTruyện tranh is a kindloại of call and responsephản ứng
212
524000
2000
09:04
in which the artisthọa sĩ givesđưa ra you
213
526000
1000
mà người họa sĩ
09:05
something to see withinbên trong the panelstấm,
214
527000
1000
cho bạn thấy chuyện xảy ra
trong khung tranh,
09:06
and then givesđưa ra you something to imaginetưởng tượng betweengiữa the panelstấm.
215
528000
4000
rồi cho bạn tưởng tượng ra xa hơn
giữa những khung tranh ấy.
09:11
AlsoCũng, anotherkhác sensegiác quan
216
533000
2000
Ngoài ra, một ý nghĩa khác
09:13
which comics'truyện tranh' visiontầm nhìn representsđại diện, and that's time.
217
535000
3000
mà sự mơ mộng của truyện tranh
đại diện, đó chính là thời gian.
09:17
SequenceTrình tự is a very importantquan trọng aspectkhía cạnh of comicstruyện tranh.
218
539000
3000
Sự liên tục là một khía cạnh
quan trọng của truyện tranh.
Truyện tranh hiện hữu cho một
bản đồ thời gian.
09:21
ComicsTruyện tranh presentsquà tặng a kindloại of temporaltạm thời mapbản đồ.
219
543000
2000
Và nó chính là thứ thúc đẩy
truyện tranh hiện đại ngày nay,
09:24
And this temporaltạm thời mapbản đồ was something that energizesthêm sinh lực modernhiện đại comicstruyện tranh,
220
546000
3000
09:27
but I was wonderingtự hỏi if perhapscó lẽ it alsocũng thế energizesthêm sinh lực
221
549000
3000
nhưng tôi thắc mắc liệu nó cũng
thúc đẩy
09:30
other sortsloại of formscác hình thức,
222
552000
2000
những hình thức khác không,
09:32
and I foundtìm some in historylịch sử.
223
554000
1000
và tôi đã tìm thấy vài ví dụ trong
lịch sử.
09:34
And you can see this sametương tự principlenguyên tắc operatingđiều hành
224
556000
3000
Bạn có thể thấy nguyên tắc này
hiệu quả
09:37
in these ancientxưa versionsphiên bản of the sametương tự ideaý kiến.
225
559000
3000
trong những phiên bản sơ khai của
cùng một ý tưởng.
Điều đáng nói là, nghệ thuật
được dung hòa
09:40
What's happeningxảy ra is, the artnghệ thuật formhình thức is collidingva chạm
226
562000
2000
09:42
with the givenđược technologyCông nghệ,
227
564000
1000
với công nghệ từng thời,
09:43
whetherliệu it's paintSơn on stoneCục đá, like the TombLăng mộ of the ScribeScribe in ancientxưa EgyptAi Cập,
228
565000
4000
dù có sơn trên đá, như Nấm mồ của
các chư vị vào thời Ai cập cổ đại,
09:47
or a bas-reliefhình đắp nổi sculptuređiêu khắc risingtăng lên up a stoneCục đá columncột,
229
569000
2000
hay là điêu khắc trạm nổi
trên cột đá,
09:50
or a 200-foot-long-chân-dài embroiderythêu,
230
572000
2000
hay là bức màn thêu dài 200 foot,
09:52
or paintedSơn deerskindeerskin and treecây barkvỏ cây
231
574000
2000
hay là một bức da hươu trang trí với
09:54
runningđang chạy acrossbăng qua 88 accordion-foldedAccordion-gấp pagestrang.
232
576000
3000
nhánh cây trải dài 88 trang giấy xếp.
Hay hơn nữa, một khi bạn in chúng ra
--
09:57
What's interestinghấp dẫn is, onceMột lần you hitđánh printin --
233
579000
2000
09:59
and this is from 1450, by the way --
234
581000
2000
à, cái này là từ năm 1450 --
những tạo tác của truyện tranh
hiện đại dần hé lộ ra:
10:01
all of the artifactshiện vật of modernhiện đại comicstruyện tranh startkhởi đầu to presenthiện tại themselvesbản thân họ:
235
583000
2000
10:03
rectilinearrectilinear panelbảng điều khiển arrangementssắp xếp,
236
585000
2000
cách sắp xếp khung tranh thẳng tắp,
10:05
simpleđơn giản linehàng drawingsbản vẽ withoutkhông có tonetấn
237
587000
2000
những nét vẽ đơn giản không nhấn nhá
10:07
and a left-to-righttrái-qua-phải readingđọc hiểu sequencetrình tự.
238
589000
3000
và cả cái cách đọc
từ trái sang phải.
10:11
And withinbên trong 100 yearsnăm,
239
593000
1000
Trong vòng 100 năm,
10:12
you alreadyđã startkhởi đầu to see wordtừ balloonsbóng bay and captionschú thích,
240
594000
3000
bạn sẽ dần thấy bong bóng
trò chuyện và chú thích,
cứ như là nhảy cóc
từ chỗ này ra chỗ nọ vậy.
10:16
and it's really just a hophop, skipbỏ qua and a jumpnhảy from here to here.
241
598000
2000
Tôi đã viết cuốn sách về chủ đề
này vào năm 93,
10:19
So I wroteđã viết a booksách about this in '93,
242
601000
2000
10:21
but as I was finishingkết thúc the booksách,
243
603000
2000
nhưng khi tôi đang hoàn thành nó,
10:23
I had to do a little bitbit of typesettingsắp chữ,
244
605000
1000
tôi phải làm chút xíu
về sắp xếp chữ,
10:24
and I was tiredmệt mỏi of going to my localđịa phương copysao chép shopcửa tiệm to do it,
245
606000
2000
và tôi rất mệt mỏi khi cứ phải lui
tới tiệm copy hoài,
10:26
so I boughtđã mua a computermáy vi tính.
246
608000
2000
nên tôi mua một cái máy tính.
10:29
And it was just a little thing -- it wasn'tkhông phải là good for much exceptngoại trừ textbản văn entrynhập cảnh --
247
611000
3000
Nó chả đáng bao nhiêu -- cũng không
đa năng trừ việc nhâp văn bản --
10:32
but my fathercha had told me about Moore'sMoore LawPháp luật,
248
614000
3000
nhưng cha tôi đã kể tôi nghe về
bộ Luật của Moore,
10:35
about Moore'sMoore LawPháp luật back in the '70s, and I knewbiết what was comingđang đến.
249
617000
3000
tuốt những năm 70, và tôi biết nên
chờ đợi những gì sắp tới.
10:39
And so, I keptgiữ my eyesmắt peeledbóc vỏ
250
621000
2000
Thế nên, tôi cứ giong mắt lên mà đợi
10:41
to see if the sortsắp xếp of changesthay đổi that happenedđã xảy ra
251
623000
2000
coi xem có thay đổi gì to tát khi mà
10:43
when we wentđã đi from pre-printtrước khi in comicstruyện tranh to printin comicstruyện tranh
252
625000
3000
chúng tôi chuyển tiếp từ bản thảo
đến lúc truyện ra lò
10:46
would happenxảy ra when we wentđã đi beyondvượt ra ngoài, to post-printsau khi in Ấn comicstruyện tranh.
253
628000
3000
và tiếp đến là hậu xuất bản.
10:49
So, one of the first things that were proposedđề xuất
254
631000
2000
Một trong những điều được khởi xướng
10:51
was that we could mixpha trộn the visualshình ảnh of comicstruyện tranh
255
633000
2000
đó là pha trộn sắc thái hình ảnh
10:53
with the soundâm thanh, motionchuyển động and interactivitytương tác
256
635000
2000
với âm thanh, chuyển động và
sự tương tác
10:55
of the CD-ROMsĐĩa CD-ROM that were beingđang madethực hiện in those daysngày.
257
637000
2000
của các đĩa CD thông hành bấy giờ.
10:57
This was even before the WebWeb.
258
639000
2000
Còn trước khi có trang Web nữa kìa.
10:59
And one of the first things they did was,
259
641000
1000
Và điều mà họ làm
11:00
they triedđã thử to take the comicstruyện tranh pagetrang as-isnhư là-là
260
642000
2000
là giữ nguyên khung truyện
11:02
and transplantcấy ghép it to monitorsmàn hình,
261
644000
1000
rồi sao chép nó vào màn hình,
11:03
which was a classiccổ điển McLuhanesqueMcLuhanesque mistakesai lầm
262
645000
2000
y chang cái lỗi McLuhanesque cổ điển
11:06
of appropriatingchiếm đoạt the shapehình dạng of the previousTrước technologyCông nghệ
263
648000
3000
khi cố điều chỉnh hình dạng của
công nghệ cũ
cho tương thích với chương trình của
công nghệ mới vậy.
11:09
as the contentNội dung of the newMới technologyCông nghệ.
264
651000
2000
11:11
And so, what they would do is,
265
653000
1000
Rồi họ đã làm lại,
11:12
they'dhọ muốn have these comichài hước pagestrang that resemblegiống như printin comicstruyện tranh pagestrang,
266
654000
2000
họ có những khung tranh trong khổ in
truyện,
11:14
and they would introducegiới thiệu all this soundâm thanh and motionchuyển động.
267
656000
3000
và họ sẽ lồng tiếng và hình động
với nhau.
11:18
The problemvấn đề was, that if you go with this ideaý kiến --
268
660000
2000
Vấn đề ở chỗ là, cái ý tưởng này
11:20
this basiccăn bản ideaý kiến that spacekhông gian equalsbằng time in comicstruyện tranh --
269
662000
3000
cái ý tưởng mà không gian bằng
thời gian ấy --
11:23
what happensxảy ra is that when you introducegiới thiệu soundâm thanh and motionchuyển động,
270
665000
2000
rồi để khi bạn lồng tiếng
và hình vào,
11:25
which are temporaltạm thời phenomenahiện tượng that can only be representedđại diện throughxuyên qua time,
271
667000
4000
những hiện tượng thời gian mà chỉ
có thời gian thể hiện được,
11:29
then they breakphá vỡ with that continuitytính liên tục of presentationtrình bày.
272
671000
5000
chúng sẽ trật khớp với diễn biến
của sự trình bày.
Sự tương tác lại khác.
11:35
InteractivityTương tác was anotherkhác thing.
273
677000
1000
11:36
There were hypertextsiêu văn bản comicstruyện tranh.
274
678000
1000
Truyện tranh siêu văn bản cũng ra đời.
11:37
But the thing about hypertextsiêu văn bản
275
679000
1000
Nhưng về siêu văn bản thì
11:38
is that everything in hypertextsiêu văn bản is eitherhoặc here, not here or connectedkết nối to here;
276
680000
3000
mọi thứ đều ở chỗ này, hay kia, hay
lại chỗ nọ;
11:41
it's profoundlysâu sắc non-spatialkhông phải là không gian.
277
683000
2000
đúng chất phi không gian.
11:43
The distancekhoảng cách from AbrahamAbraham LincolnLincoln to a LincolnLincoln pennyđồng xu,
278
685000
3000
Khoảng cách từ Abraham Lincoln đến
đồng xu Lincoln,
rồi Penny Marshall đến
kế hoạch Marshall
11:46
the PennyPenny MarshallMarshall to the MarshallMarshall PlanKế hoạch
279
688000
2000
11:48
to "PlanKế hoạch 9" to ninechín livescuộc sống:
280
690000
1000
rồi "Khu 9" tới chín mạng:
11:49
it's all the sametương tự.
281
691000
2000
đều như nhau cả thôi.
11:51
(LaughterTiếng cười)
282
693000
1000
(Tiếng cười)
11:52
And -- but in comicstruyện tranh, in comicstruyện tranh,
283
694000
2000
Nhưng trong truyện tranh,
mọi khía cạnh, nhân tố
trong công việc,
11:55
everymỗi aspectkhía cạnh of the work, everymỗi elementthành phần of the work
284
697000
2000
11:58
has a spatialkhông gian relationshipmối quan hệ to everymỗi other elementthành phần at all timeslần.
285
700000
3000
đều luôn có quan hệ về không gian
mật thiết với nhau.
12:01
So the questioncâu hỏi was:
286
703000
1000
Nên câu hỏi là:
12:02
was there any way to preservegiữ gìn that spatialkhông gian relationshipmối quan hệ
287
704000
3000
liệu có cách nào để bảo tồn mối
quan hệ đó
12:05
while still takinglấy advantagelợi thế of all of the things
288
707000
2000
trong khi vẫn tận dụng được những
12:07
that digitalkỹ thuật số had to offerphục vụ us?
289
709000
2000
lợi ích mà kĩ thuật số mang cho ta?
12:09
And I foundtìm my personalcá nhân answercâu trả lời for this
290
711000
2000
Và câu trả lời cá nhân của tôi
12:11
in those ancientxưa comicstruyện tranh that I was showinghiển thị you.
291
713000
2000
nằm trong những kí họa trung cổ
mà các bạn chiễm ngưỡng nãy giờ.
12:14
EachMỗi of them has a singleĐộc thân unbrokenkhông gián đoạn readingđọc hiểu linehàng,
292
716000
3000
Chúng đều chứa một hướng đọc
không ngắt quãng,
12:17
whetherliệu it's going zigzagzigzag acrossbăng qua the wallsbức tường
293
719000
2000
dù zig zag xuyên tường
12:19
or spiralingxoắn ốc up a columncột
294
721000
2000
hay xoắn ốc lên cột
12:21
or just straightthẳng left to right, or even going in a backwardsngược zigzagzigzag
295
723000
3000
hay thẳng trái sang phải,
thậm chí zig zag ngược
12:24
acrossbăng qua those 88 accordion-foldedAccordion-gấp pagestrang.
296
726000
2000
xuyên suốt 88 trang giấy gấp đó.
12:26
The sametương tự thing is happeningxảy ra, and that is that the basiccăn bản ideaý kiến
297
728000
2000
Giống như vậy, cái ý tưởng căn bản
là nếu bạn dịch chuyển, bạn đi qua
thời gian
12:29
that as you movedi chuyển throughxuyên qua spacekhông gian you movedi chuyển throughxuyên qua time
298
731000
2000
12:31
is beingđang carriedmang out withoutkhông có any compromisethỏa hiệp,
299
733000
2000
thì lại đang diễn ra không thỏa hiệp,
12:33
but there were compromisesthỏa hiệp when printin hitđánh.
300
735000
3000
trừ khi bạn bắt đầu in chúng ra.
12:36
AdjacentLiền kề spaceskhông gian were no longerlâu hơn adjacentliền kề momentskhoảnh khắc,
301
738000
3000
Những khu vực liền kề không còn là
khoảnh khắc cận nhau
12:39
so the basiccăn bản ideaý kiến of comicstruyện tranh was beingđang brokenbị hỏng again and again
302
741000
3000
nên ý tưởng này cứ liên tục bị
chắp nối hết lần này
12:42
and again and again.
303
744000
1000
tới lần khác.
12:43
And I thought, O.K., well,
304
745000
1000
Cũng được thôi,
12:44
if that's truethật, is there any way,
305
746000
2000
Nếu nó đúng, thì có cách nào,
12:47
when we go beyondvượt ra ngoài today'sngày nay printin,
306
749000
2000
khi chúng ta tiến xa hơn hôm nay,
12:49
to somehowbằng cách nào đó bringmang đến that back?
307
751000
2000
để mang nó trở về lại?
12:52
Now, the monitorgiám sát
308
754000
2000
Màn hình này thì cũng
giới hạn
12:55
is just as limitedgiới hạn as the pagetrang, technicallyvề mặt kỹ thuật, right?
309
757000
2000
như trang giấy, đúng không?
12:57
It's a differentkhác nhau shapehình dạng, but other than that
310
759000
2000
Chỉ khác hình dạng thôi, nhưng
12:59
it's the sametương tự basiccăn bản limitationgiới hạn.
311
761000
2000
giới hạn vẫn y như nhau.
13:01
But that's only if you look at the monitorgiám sát as a pagetrang,
312
763000
3000
Nhưng chỉ khi bạn nhìn mặt hình
như một tờ giấy
không phải khi bạn xem nó như là
cánh cửa sổ.
13:05
but not if you look at the monitorgiám sát as a windowcửa sổ.
313
767000
2000
Và đó là đề nghị của tôi: rằng ta
tạo nên truyện tranh
13:08
And that's what I proposedđề xuất: that perhapscó lẽ we could createtạo nên these comicstruyện tranh
314
770000
2000
13:10
on an infinitevô hạn canvasTranh sơn dầu:
315
772000
1000
trên một bức nền vô tận:
13:12
alongdọc theo the X axistrục and the Y axistrục and staircasescầu thang.
316
774000
4000
dọc theo trục X và Y và những
bậc thềm.
Ta có thể xoay quanh những cốt truyện
lẩn quẩn.
13:17
We could do circulartròn narrativeschuyện kể that were literallynghĩa đen circulartròn.
317
779000
2000
13:19
We could do a turnxoay in a storycâu chuyện that was literallynghĩa đen a turnxoay.
318
781000
3000
Ta có thể giật gân những truyện đầy
kịch tính.
Những cốt truyện song song rồi
song song.
13:23
ParallelSong song narrativeschuyện kể could be literallynghĩa đen parallelsong song, tương đông.
319
785000
2000
13:27
X, Y and alsocũng thế Z.
320
789000
2000
X,Y và lẫn Z.
Và tôi cứ nghĩ về chúng.
Vào cuối những năm 90,
13:30
So I had all these notionsquan niệm. This was back in the latemuộn '90s,
321
792000
2000
13:32
and other people in my businesskinh doanh thought I was prettyđẹp crazykhùng,
322
794000
3000
những người khác cứ cho là tôi
dở người,
nhưng có những người thực sự
đã áp dụng chúng.
13:36
but a lot of people then wentđã đi on and actuallythực ra did it.
323
798000
2000
13:38
I'm going to showchỉ you a couplevợ chồng now.
324
800000
2000
Đây là vài ví dụ.
13:41
This was an earlysớm collagecắt dán comichài hước by a fellowđồng bào namedđặt tên JasonJason LexLex.
325
803000
3000
Đây là một truyện ngắn ghép bởi bạn
tôi tên Jason Lex.
Hãy chú ý phần này nè.
13:48
And noticeđể ý what's going on here.
326
810000
2000
Cái tôi đang tìm kiếm chính là
sự đột biến bền bỉ --
13:50
What I'm searchingđang tìm kiếm for is a durablebền Bỉ mutationđột biến --
327
812000
2000
13:52
that's what all of us are searchingđang tìm kiếm for.
328
814000
2000
cũng chính là thứ ta đang tìm.
13:54
As mediaphương tiện truyền thông headcái đầu into this newMới erakỷ nguyên,
329
816000
2000
Vì truyền thông tiến vào
kỷ nguyên mới,
13:56
we are looking for mutationsđột biến
330
818000
3000
ta tìm kiếm sự đột biến bền bỉ đó
13:59
that are durablebền Bỉ, that have some sortsắp xếp of stayingở lại powerquyền lực.
331
821000
4000
loại mà có sức mạnh lâu dài.
14:03
Now, we're takinglấy this basiccăn bản ideaý kiến of presentingtrình bày comicstruyện tranh in a visualtrực quan mediumTrung bình,
332
825000
4000
Chúng ta dần nắm được ý tưởng thể
hiện truyện tranh qua hình ảnh,
14:07
and then we're carryingchở it throughxuyên qua all the way from beginningbắt đầu to endkết thúc.
333
829000
3000
và ta đã thực thi nó ngay từ thởu
ban đầu.
14:10
That's that entiretoàn bộ comichài hước you just saw
334
832000
2000
Loạt truyện tranh bạn vừa thấy
14:12
is up on the screenmàn right now.
335
834000
2000
đang được chiếu trên màn hình đây.
14:14
But even thoughTuy nhiên we're only experiencingtrải nghiệm it one piececái at a time,
336
836000
3000
Nhưng dù ta chỉ trải nghiệm chúng
theo trình tự,
14:17
that's just where the technologyCông nghệ is right now.
337
839000
2000
bởi công nghệ chi cho phép tới đó.
14:19
As the technologyCông nghệ evolvesphát triển,
338
841000
2000
Nếu công nghệ phát triển,
14:21
as you get fullđầy immersivenhập vai displayshiển thị and whatnotwhatnot,
339
843000
3000
khi bạn được chiêm ngưỡng sự
trưng bày hàng loạt,
14:24
this sortsắp xếp of thing will only growlớn lên.
340
846000
2000
thì chắc chắn điều này sẽ
đi xa hơn.
14:26
It will adaptphỏng theo. It will
341
848000
2000
Nó sẽ thích nghi được,
14:28
adaptphỏng theo to its environmentmôi trường:
342
850000
2000
vào chính môi trường của nó:
14:30
it's a durablebền Bỉ mutationđột biến.
343
852000
2000
một sự đột biến bền bỉ.
14:33
Here'sĐây là anotherkhác one I'll showchỉ you. This is by DrewDrew WeingWeing;
344
855000
2000
Đây là một cái khác bởi Drew Weing:
14:35
this is calledgọi là,
345
857000
1000
nó được gọi là,
14:36
"PupChó con ContemplatesContemplates the HeatNhiệt DeathCái chết of the UniverseVũ trụ."
346
858000
2000
"Chó con thưởng ngoạn cái chết
sốc nhiệt của Vũ Trụ."
15:04
See what's going on here
347
886000
1000
Các bạn thấy ở đây không,
15:06
as we drawvẽ tranh these storiesnhững câu chuyện on an infinitevô hạn canvasTranh sơn dầu
348
888000
3000
khi ta vẽ những câu chuyện trên một
bức nền vô tận
15:11
is you're creatingtạo a more purenguyên chất expressionbiểu hiện
349
893000
3000
bạn đang tạo nên một biểu hiện
thuần túy
15:15
of what this mediumTrung bình is all about.
350
897000
2000
của loại hình nghệ thuật này.
15:22
We'llChúng tôi sẽ go by this a little quicklyMau -- you get the ideaý kiến.
351
904000
2000
Ta đi nhanh 1 chút -- bạn hiểu rồi đó
15:24
I just want to get to the last panelbảng điều khiển.
352
906000
2000
Tôi chỉ muốn tới khung cuối
cùng thôi.
15:32
(LaughterTiếng cười)
353
914000
3000
(Tiếng cười)
15:35
There we go.
354
917000
1000
Đây rồi.
15:38
(LaughterTiếng cười)
355
920000
2000
(Tiếng cười).
15:43
(LaughterTiếng cười)
356
925000
3000
(Tiếng cười)
15:49
Just one more.
357
931000
1000
Một khung nữa.
15:52
Talk about your infinitevô hạn canvasTranh sơn dầu.
358
934000
2000
Nói về bức nền vô tận nào.
15:55
It's by a guy namedđặt tên DanielDaniel MerlinMerlin GoodbreyGoodbrey in BritainVương Quốc Anh.
359
937000
2000
Cái này là của Daniel Merlin Goodbrey
ở Anh.
15:58
Why is this importantquan trọng?
360
940000
2000
Tại sao nó quan trọng?
16:01
I think this is importantquan trọng because mediaphương tiện truyền thông,
361
943000
2000
Là bởi vì truyền thông,
16:04
all mediaphương tiện truyền thông,
362
946000
1000
truyền thông,
16:06
providecung cấp us a windowcửa sổ back into our worldthế giới.
363
948000
3000
cho ta một cánh cửa sổ xuyên vào
thế giới trong ta.
16:09
Now, it could be that motionchuyển động picturesnhững bức ảnh --
364
951000
2000
Nó có thể là phim hoạt hình --
16:11
and eventuallycuối cùng, virtualảo realitythực tế, or something equivalenttương đương to it --
365
953000
3000
và cuối cùng, cái thực tế ảo,
hay gì đó tương tự --
16:14
some sortsắp xếp of immersivenhập vai displaytrưng bày,
366
956000
2000
có thể là loại trưng bày hàng loạt,
16:16
is going to providecung cấp us with our mostphần lớn efficienthiệu quả escapethoát khỏi from the worldthế giới that we're in.
367
958000
5000
sẽ cho ta một lối thoát hiệu quả
nhất ra khỏi thế giới thực này.
Đó là tại sao nhiều người chọn
kể chuyện, là để quên đi.
16:21
That's why mostphần lớn people turnxoay to storytellingkể chuyện, is to escapethoát khỏi.
368
963000
3000
16:24
But mediaphương tiện truyền thông providescung cấp us with a windowcửa sổ
369
966000
3000
Nhưng truyền thông mang cho ta
cánh cửa sổ
16:27
back into the worldthế giới that we livetrực tiếp in.
370
969000
3000
soi vào lại thế giới trong ta.
16:31
And when mediaphương tiện truyền thông evolvephát triển
371
973000
2000
Rồi khi truyền thông tiến hóa
16:34
so that the identitydanh tính of the mediaphương tiện truyền thông becomestrở thành increasinglyngày càng uniqueđộc nhất.
372
976000
5000
nó sẽ mang một danh tính
mới độc đáo hơn.
16:39
Because what you're looking at is, you're looking at comicstruyện tranh cubedlập lát:
373
981000
3000
Bởi thứ mà bạn đang thấy là
truyện tranh nhân ba:
16:42
you're looking at comicstruyện tranh that are more comics-likegiống như truyện tranh than they'vehọ đã ever been before.
374
984000
3000
chúng trông giống truyện tranh hơn cả
lúc trước nữa.
16:46
When that happensxảy ra, you providecung cấp people with multiplenhiều wayscách
375
988000
3000
Khi điều đó xảy ra, bạn cho mọi
người mọi phương án
16:49
of re-enteringtái nhập the worldthế giới throughxuyên qua differentkhác nhau windowscác cửa sổ,
376
991000
3000
để xâm nhập lại thế giới qua nhiều
cửa sổ khác nhau,
và nó cho họ lồng ghép các thế
giới họ sống
16:53
and when you do that, it allowscho phép them to triangulatetriangulate the worldthế giới that they livetrực tiếp in
377
995000
3000
và nhận ra hình hà của chúng.
16:56
and see its shapehình dạng.
378
998000
2000
Đó là tại sao tôi nghĩ nó
quan trọng.
16:58
And that's why I think this is importantquan trọng.
379
1000000
2000
Trong nhiều lí do chứ, nhưng tôi
phải đi rồi.
17:00
One of manynhiều reasonslý do, but I've got to go now.
380
1002000
2000
Cám ơn vì đã lắng nghe.
17:02
Thank you for havingđang có me.
381
1004000
1000
Translated by Trang Rương
Reviewed by Do Huy Ngoc

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Scott McCloud - Cartoonist
Scott McCloud is author of Understanding Comics, a comic book about comics. He's an evangelist for comics as a valid literary form (as more than pulp and kids' stuff) and his admiring fans include a laundry list of superstar cartoonists.

Why you should listen

If not for Scott McCloud, graphic novels and webcomics might be enjoying a more modest Renaissance. The flourishing of cartooning in the '90s and '00s, particularly comic-smithing on the web, can be traced back to his major writings on the comics form. The first, Understanding Comics, is translated into 13 languages, and along with Reinventing Comics and Making Comics, its playful and profound investigations are justly revered as something like the Poetics of sequential art.

McCloud coined the term "infinite canvas" -- for the new comics medium made possible by web browsers. He's an avid user of the medium: My Obsession With Chess was widely popular online, as was The Right Number. Back on the printed page, he wrote and illustrated Zot!, a colorful response to then-trendy grimness and gore in comic books. (He describes the book as "a cross between Peter Pan, Buck Rogers and Marshall McLuhan.")

He's the inventor of the game 5-Card Nancy.

More profile about the speaker
Scott McCloud | Speaker | TED.com