ABOUT THE SPEAKER
Steven Cowley - Physicist
Steven Cowley directs the UK's leading fusion research center. Soon he'll helm new experiments that may make cheap fusion energy real on a commercial scale.

Why you should listen

The promise of fusion seems to have inspired more science-fiction novels than it has real developments in renewable energy, but Steven Cowley has begun to upset that balance. As director of the Culham Fusion Science Center, he's collaborating with the UK Atomic Energy Authority and researchers on the France-based ITER fusion device on projects that may lead to cheap, nearly limitless carbon-free energy.

Fusion (the process by which lightweight atoms under pressure are fused to form heavier atoms, releasing energy) has long been the Holy Grail of renewable energy, but at the moment it only occurs in the cores of stars. Yet Cowley isn't too shy to proclaim that harnessing its power on an Earthly scale is now inevitable. At UCLA, he made observations on some of the most violent phenomena in the local universe -- solar flares, storms in the Earth's magnetosphere --  and now his research is coming directly into play as he plans devices that, theoretically, would contain 100-million-degree gas using powerful magnetic fields.

More profile about the speaker
Steven Cowley | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2009

Steven Cowley: Fusion is energy's future

Steven Cowley: Hợp hạch -- nguồn năng lượng của tương lai

Filmed:
821,041 views

Nhà vật lý Steven Cowley quả quyết rằng tổng hợp hạt nhân (hợp hạch) là giải pháp bền vững duy nhất cho cuộc khủng hoảng nhiên liệu. Ông giải thích tại sao hợp hạch sẽ hiệu quả -- và tỉ mỉ kể về các dự án mà ông cùng nhiều đồng nghiệp nữa đã cống hiến cả cuộc đời vào đó, chạy đua với thời gian để tạo ra một nguồn năng lượng mới.
- Physicist
Steven Cowley directs the UK's leading fusion research center. Soon he'll helm new experiments that may make cheap fusion energy real on a commercial scale. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
The keyChìa khóa questioncâu hỏi is, "When are we going to get fusiondung hợp?"
0
0
5000
Câu hỏi chính đặt ra là, " Khi nào chúng ta sẽ có hợp hạch?"
00:20
It's really been a long time sincekể từ we'vechúng tôi đã knownnổi tiếng about fusiondung hợp.
1
5000
3000
Chúng ta đã biết về hợp hạch từ lâu.
00:23
We'veChúng tôi đã knownnổi tiếng about fusiondung hợp sincekể từ 1920,
2
8000
2000
Cụ thể là từ năm 1920,
00:25
when SirThưa ngài ArthurArthur StanleyStanley EddingtonEddington
3
10000
2000
khi ngài Arthur Stanley Eddington
00:27
and the BritishNgười Anh AssociationHiệp hội for the AdvancementTiến bộ of ScienceKhoa học
4
12000
3000
và Hiệp Hội Tiến Bộ Khoa Học Anh
00:30
conjecturedphỏng đoán that that's why the sunmặt trời shinestỏa sáng.
5
15000
3000
đã cho rằng đó chính là lý do tại sao mặt trời tỏa sáng.
00:33
I've always been very worriedlo lắng about resourcetài nguyên.
6
18000
3000
Tôi luôn lo lắng về tài nguyên.
00:36
I don't know about you, but
7
21000
2000
Không bết các bạn thế nào, nhưng
00:38
when my mothermẹ gaveđưa ra me foodmón ăn,
8
23000
2000
khi mẹ cho tôi ăn,
00:40
I always sortedsắp xếp the onesnhững người I dislikedkhông thích
9
25000
3000
tôi luôn gạt những món tôi ghét
00:43
from the onesnhững người I likedđã thích.
10
28000
2000
khỏi những món tôi thích.
00:45
And I ateăn the dislikedkhông thích onesnhững người first,
11
30000
2000
Và tôi ăn món không ngon trước,
00:47
because the onesnhững người you like, you want to savetiết kiệm.
12
32000
4000
vì bạn luôn muốn để dành món ngon sau cùng.
00:51
And as a childđứa trẻ you're always worriedlo lắng about resourcetài nguyên.
13
36000
3000
Khi còn nhỏ, chúng ta luôn lo lắng về tài nguyên.
00:54
And onceMột lần it was sortsắp xếp of explainedgiải thích to me
14
39000
3000
Và khi biết được tình trạng
00:57
how fastNhanh we were usingsử dụng up the world'scủa thế giới resourcestài nguyên,
15
42000
4000
khai thác kiệt quệ tài nguyên thế giới nhanh đến mức nào,
01:01
I got very upsetbuồn bã,
16
46000
2000
tôi lo lắng vô cùng,
01:03
about as upsetbuồn bã as I did when I realizedthực hiện
17
48000
2000
như khi tôi nhận ra
01:05
that the EarthTrái đất will only last about fivesố năm billiontỷ yearsnăm
18
50000
2000
trái đất chỉ còn sống được 5 tỷ năm nữa
01:07
before it's swallowednuốt by the sunmặt trời.
19
52000
3000
trước khi bị mặt trời nuốt chửng.
01:10
BigLớn eventssự kiện in my life,
20
55000
3000
Các sự kiện lớn trong đời tôi,
01:13
a strangekỳ lạ childđứa trẻ.
21
58000
2000
một đứa trẻ lạ lẫm.
01:15
(LaughterTiếng cười)
22
60000
1000
(Tiếng cười)
01:16
EnergyNăng lượng, at the momentchốc lát, is dominatedthống trị by resourcetài nguyên.
23
61000
3000
Năng lượng hiện nay chủ yếu dựa vào tài nguyên.
01:19
The countriesquốc gia that make a lot of moneytiền bạc out of energynăng lượng
24
64000
3000
Các nước kiếm nhiều tiền từ năng lượng
01:22
have something underneathbên dưới them.
25
67000
3000
có các mỏ tài nguyên khoáng sản ngầm.
01:25
Coal-poweredThan năng lượng industrialcông nghiệp revolutionCuộc cách mạng in this countryQuốc gia --
26
70000
4000
Cuộc cách mạng công nghiệp ở nước ta dùng than làm năng lượng --
01:29
oildầu, gaskhí đốt, sorry.
27
74000
4000
dầu, khí đốt, xin lỗi.
01:33
(LaughterTiếng cười)
28
78000
3000
(Tiếng cười)
01:36
GasKhí, I'm probablycó lẽ the only personngười
29
81000
2000
Khí đốt, tôi có thể là người duy nhất
01:38
who really enjoysrất thích it when MisterMister PutinPutin
30
83000
2000
vui mừng khi ngài Putin
01:40
turnslượt off the gaskhí đốt tap, because my budgetngân sách goesđi up.
31
85000
3000
đóng van gas lại, vì ngân sách của tôi sẽ tăng.
01:43
We're really dominatedthống trị now
32
88000
5000
Chúng ta đang bị phụ thuộc vào
01:48
by those things that we're usingsử dụng up fasternhanh hơn and fasternhanh hơn and fasternhanh hơn.
33
93000
5000
những nguồn năng lượng mà chúng ta khai thác và sử dụng ngày càng nhanh.
01:53
And as we try to liftthang máy billionshàng tỷ of people out of povertynghèo nàn
34
98000
3000
Và khi chúng ta cố gắng đẩy hàng triệu người khỏi tình cảnh nghèo đói
01:56
in the ThirdThứ ba WorldTrên thế giới, in the developingphát triển worldthế giới,
35
101000
4000
trong thế giới thứ 3, thế giới đang phát triển,
02:00
we're usingsử dụng energynăng lượng fasternhanh hơn and fasternhanh hơn.
36
105000
2000
chúng ta lại càng sử dụng năng lượng nhanh hơn.
02:02
And those resourcestài nguyên are going away.
37
107000
2000
Và các nguồn tài nguyên đó sắp cạn kiệt đến nơi.
02:04
And the way we'lltốt make energynăng lượng in the futureTương lai
38
109000
2000
Và việc tạo ra năng lượng trong tương lai
02:06
is not from resourcetài nguyên,
39
111000
3000
không phụ thuộc vào tài nguyên
02:09
it's really from knowledgehiểu biết.
40
114000
2000
cần có hiểu biết và kiến thức.
02:11
If you look 50 yearsnăm into the futureTương lai,
41
116000
3000
Trong 50 năm tới,
02:14
the way we probablycó lẽ will be makingchế tạo energynăng lượng
42
119000
2000
cách chúng ta tạo ra năng lượng
02:16
is probablycó lẽ one of these threesố ba,
43
121000
3000
sẽ có thể là một trong 3 cách sau đây,
02:19
with some windgió, with some other things,
44
124000
2000
bằng gió, bằng một số tài nguyên khác,
02:21
but these are going to be the basecăn cứ loadtải trọng energynăng lượng driverstrình điều khiển.
45
126000
3000
nhưng đó sẽ là các động cơ năng lượng phụ tải cơ bản.
02:24
SolarNăng lượng mặt trời can do it, and we certainlychắc chắn have to developphát triển, xây dựng solarhệ mặt trời.
46
129000
5000
Năng lượng mặt trời có khả năng và chúng ta nhất định phải phát triển nó.
02:29
But we have a lot of knowledgehiểu biết to gainthu được before we can make solarhệ mặt trời
47
134000
3000
Nhưng chúng ta cần học hỏi nhiều trước khi biến nó thành
02:32
the basecăn cứ loadtải trọng energynăng lượng supplycung cấp for the worldthế giới.
48
137000
4000
nguồn cung cấp năng lượng phụ tải cho thế giới.
02:36
FissionPhân hạch.
49
141000
3000
Phân hạch.
02:39
Our governmentchính quyền is going to put in sixsáu newMới nuclearNguyên tử powerquyền lực stationstrạm.
50
144000
4000
Chính phủ ta sắp xây dựng 6 nhà máy điện hạt nhân mới.
02:43
They're going to put in sixsáu newMới nuclearNguyên tử powerquyền lực stationstrạm,
51
148000
2000
Sáu nhà máy điện hạt nhân mới
02:45
and probablycó lẽ more after that.
52
150000
2000
và còn hơn thế nữa sau đó.
02:47
ChinaTrung Quốc is buildingTòa nhà nuclearNguyên tử powerquyền lực stationstrạm. EverybodyTất cả mọi người is.
53
152000
2000
Trung Quốc đang xây dựng các nhà máy điện hạt nhân. Thiên hạ ai cũng muốn làm.
02:49
Because they know that that is one sure way
54
154000
3000
Vì họ biết đó là một cách chắc ăn
02:52
to do carbon-freeCarbon-Việt. energynăng lượng.
55
157000
4000
để sản xuất năng lượng sạch carbon.
02:56
But if you wanted to know what the perfecthoàn hảo energynăng lượng sourcenguồn is,
56
161000
3000
Nhưng nếu muốn biết nguồn năng lượng hoàn hảo là gì,
02:59
the perfecthoàn hảo energynăng lượng sourcenguồn is one
57
164000
2000
thì đó là nguồn năng lượng
03:01
that doesn't take up much spacekhông gian,
58
166000
3000
không chiếm dụng nhiều không gian,
03:04
has a virtuallyhầu như inexhaustiblevô tận supplycung cấp,
59
169000
3000
có nguồn cung cấp vô hạn,
03:07
is safean toàn, doesn't put any carboncarbon into the atmospherekhông khí,
60
172000
4000
an toàn, không thải nhiều carbon vào khí quyển,
03:11
doesn't leaverời khỏi any long-livedsống lâu radioactivephóng xạ wastechất thải:
61
176000
4000
không thải tí chất thải phóng xạ tồn tại lâu dài nào,
03:15
it's fusiondung hợp.
62
180000
2000
hoàn hảo -- nó chính là năng lượng hợp hạch.
03:17
But there is a catchbắt lấy. Of coursekhóa học there is always a catchbắt lấy in these casescác trường hợp.
63
182000
2000
Nhưng có một điểm yếu, dĩ nhiên nhân vô thập toàn,
03:19
FusionPhản ứng tổng hợp is very hardcứng to do.
64
184000
3000
Hợp hạch rất khó thực hiện.
03:22
We'veChúng tôi đã been tryingcố gắng for 50 yearsnăm.
65
187000
3000
Chúng ta đã thử trong 50 năm qua.
03:25
Okay. What is fusiondung hợp? Here comesđến the nuclearNguyên tử physicsvật lý.
66
190000
3000
Ok. Vậy hợp hạch là gì? Phải kể đến vật lý hạt nhân.
03:28
And sorry about that, but this is what turnslượt me on.
67
193000
3000
Và xin lỗi vì điều đó, nhưng đó là lý do tôi diễn thuyết hôm nay.
03:31
(LaughterTiếng cười)
68
196000
2000
(Tiếng cười)
03:33
I was a strangekỳ lạ childđứa trẻ.
69
198000
4000
Tôi là một đứa trẻ kỳ lạ.
03:37
NuclearHạt nhân energynăng lượng comesđến for a simpleđơn giản reasonlý do.
70
202000
4000
Năng lượng hạt nhân đến từ một lý do đơn giản.
03:41
The mostphần lớn stableổn định nucleushạt nhân is ironbàn là, right in the middleở giữa of the periodicđịnh kỳ tablebàn.
71
206000
4000
Hạt nhân ổn định nhất là sắt, ngay chính giữa bảng tuần hoàn Mev.
03:45
It's a medium-sizedcỡ trung bình nucleushạt nhân.
72
210000
2000
Nó là một hạt nhân cỡ trung bình.
03:47
And you want to go towardsvề hướng ironbàn là if you want to get energynăng lượng.
73
212000
4000
Và nếu muốn có năng lượng, chúng ta cần hướng tới sắt.
03:51
So, uraniumurani, which is very biglớn, wants to splitphân chia.
74
216000
3000
Uranium rất lớn và dễ tách.
03:54
But smallnhỏ bé atomsnguyên tử want to jointham gia togethercùng với nhau,
75
219000
3000
Nhưng các nguyên tử nhỏ lại dễ hợp với nhau.
03:57
smallnhỏ bé nucleihạt nhân want to jointham gia togethercùng với nhau
76
222000
2000
Các hạt nhân nhỏ muốn hợp với nhau
03:59
to make biggerlớn hơn onesnhững người to go towardsvề hướng ironbàn là.
77
224000
2000
để tạo ra hạt nhân lớn hơn để đi tới sắt.
04:01
And you can get energynăng lượng out this way.
78
226000
2000
Và bạn có thể tạo ra năng lượng bằng cách này.
04:03
And indeedthật that's exactlychính xác what starssao do.
79
228000
2000
Và quả thực đó chính là công việc của các ngôi sao.
04:05
In the middleở giữa of starssao, you're joininggia nhập hydrogenhydro togethercùng với nhau to make heliumnguyên tử heli
80
230000
4000
Ở giữa các ngôi sao bạn gom hydro lại để tạo ra helium
04:09
and then heliumnguyên tử heli togethercùng với nhau to make carboncarbon,
81
234000
2000
và sau đó helium kết hợp lại tạo thành carbon,
04:11
to make oxygenôxy, all the things that you're madethực hiện of
82
236000
2000
thành oxi, các chất cấu tạo lên vạn vật
04:13
are madethực hiện in the middleở giữa of starssao.
83
238000
3000
đều được tạo ra từ tâm các ngôi sao.
04:16
But it's a hardcứng processquá trình to do
84
241000
2000
Nhưng đó là một quá trình khó như hái sao
04:18
because, as you know, the middleở giữa of a starngôi sao is quitekhá hotnóng bức,
85
243000
3000
vì tâm của ngôi sao rất nóng,
04:21
almosthầu hết by definitionĐịnh nghĩa.
86
246000
4000
lý thuyết thế thì ai cũng biết.
04:25
And there is one reactionphản ứng
87
250000
3000
Và có một phản ứng.
04:28
that's probablycó lẽ the easiestdễ nhất fusiondung hợp reactionphản ứng to do.
88
253000
5000
Đó có lẽ là phản ứng hợp hạch dễ làm nhất.
04:33
It's betweengiữa two isotopesđồng vị of hydrogenhydro, two kindscác loại of hydrogenhydro:
89
258000
4000
Nó ở giữa hai đồng vị của hydro, 2 loại của hydro,
04:37
deuteriumđơteri, which is heavynặng hydrogenhydro,
90
262000
3000
đơteri, còn gọi là hydro nặng,
04:40
which you can get from seawaternước biển,
91
265000
2000
có thể chiết xuất từ nước biển,
04:42
and tritiumtriti which is super-heavysiêu nặng hydrogenhydro.
92
267000
4000
và tritium, hay còn gọi là hydro siêu nặng.
04:46
These two nucleihạt nhân, when they're farxa apartxa nhau, are chargedtính phí.
93
271000
4000
Đây là hai hạt nhân, khi tách nhau ra sẽ tích điện.
04:50
And you pushđẩy them togethercùng với nhau and they repelxua đuổi.
94
275000
3000
Và khi bạn đẩy chúng vào nhau, chúng sẽ cưỡng lại.
04:53
But when you get them closegần enoughđủ,
95
278000
2000
Nhưng nếu đẩy chúng đủ gần,
04:55
something calledgọi là the strongmạnh forcelực lượng startsbắt đầu to acthành động
96
280000
2000
thì một lực mạnh bắt đầu hoạt động
04:57
and pullskéo them togethercùng với nhau.
97
282000
2000
và kéo chúng lại với nhau.
04:59
So, mostphần lớn of the time they repelxua đuổi.
98
284000
2000
Thường thì chúng sẽ cưỡng lại.
05:01
You get them closergần hơn and closergần hơn and closergần hơn and then at some pointđiểm
99
286000
2000
Bạn cho chúng gần nhau dần dần đến một mức nào đó
05:03
the strongmạnh forcelực lượng gripshiểu thấu them togethercùng với nhau.
100
288000
3000
lực mạnh đó sẽ tóm chúng lại với nhau.
05:06
For a momentchốc lát they becometrở nên heliumnguyên tử heli 5,
101
291000
2000
Trong chớp mắt, chúng trở thành helium 5,
05:08
because they'vehọ đã got fivesố năm particlescác hạt insidephía trong them.
102
293000
2000
vì chúng có 5 hạt bên trong.
05:10
So, that's that processquá trình there. DeuteriumĐơteri and tritiumtriti goesđi togethercùng với nhau
103
295000
2000
Vậy, quá trình đó là như vậy. Đơteri và tritium đi cùng nhau.
05:12
makeslàm cho heliumnguyên tử heli 5.
104
297000
2000
tạo ra helium 5.
05:14
HeliumNguyên tử heli splitschia tách out, and a neutronneutron comesđến out
105
299000
3000
Helium tách ra và sinh ra một neutron
05:17
and lots of energynăng lượng comesđến out.
106
302000
2000
cùng nhiều năng lượng.
05:19
If you can get something to about 150 milliontriệu degreesđộ,
107
304000
3000
Nếu nhiệt độ tăng lên 150 triệu độ,
05:22
things will be rattlingrattling around so fastNhanh
108
307000
2000
quá trình sẽ tăng tốc
05:24
that everymỗi time they collideva chạm in just the right configurationcấu hình,
109
309000
4000
mỗi lần chúng va chạm đúng kiểu,
05:28
this will happenxảy ra, and it will releasegiải phóng energynăng lượng.
110
313000
2000
quá trình sẽ diễn ra và giải phóng năng lượng.
05:30
And that energynăng lượng is what powersquyền lực fusiondung hợp.
111
315000
4000
Và năng lượng đó nuôi sống hợp hạch.
05:34
And it's this reactionphản ứng that we want to do.
112
319000
3000
Và đó chính là phản ứng chúng ta mong muốn.
05:37
There is one trickinesstrickiness about this reactionphản ứng.
113
322000
3000
Phản ứng đó có một điểm hóc búa.
05:40
Well, there is a trickinesstrickiness that you have to make it 150 milliontriệu degreesđộ,
114
325000
3000
Khó ở chỗ làm sao để tăng nhiệt độ lên đạt 150 triệu độ,
05:43
but there is a trickinesstrickiness about the reactionphản ứng yetchưa.
115
328000
3000
tuy nhiên
05:46
It's prettyđẹp hotnóng bức.
116
331000
2000
nó khá nóng.
05:48
The trickinesstrickiness about the reactionphản ứng is that
117
333000
2000
Cái khó ở phản ứng đó là
05:50
tritiumtriti doesn't existhiện hữu in naturethiên nhiên.
118
335000
2000
tritium không tồn tại trong tự nhiên.
05:52
You have to make it from something elsekhác.
119
337000
2000
Bạn phải tìm một cách khác.
05:54
And you make if from lithiumlithium. That reactionphản ứng at the bottomđáy,
120
339000
3000
Cách đó chính là lithium. Phản ứng đó xảy ra ở đáy,
05:57
that's lithiumlithium 6, plusthêm a neutronneutron,
121
342000
4000
lithium 6, cộng với một neutron
06:01
will give you more heliumnguyên tử heli, plusthêm tritiumtriti.
122
346000
2000
sẽ cho ta thêm helium, kèm theo tritium.
06:03
And that's the way you make your tritiumtriti.
123
348000
2000
Và đó chính là cách tạo ra tritium.
06:05
But fortunatelymay mắn, if you can do this fusiondung hợp reactionphản ứng,
124
350000
3000
Nhưng may thay, nếu bạn có thể thực hiện phản ứng hợp hạch này,
06:08
you've got a neutronneutron, so you can make that happenxảy ra.
125
353000
4000
với điều kiện có một neutron, thì sẽ khả thi.
06:12
Now, why the hellĐịa ngục would we botherbận tâm to do this?
126
357000
3000
Nào, tại sao chúng ta phải thực hiện việc đó?
06:15
This is basicallyvề cơ bản why we would botherbận tâm to do it.
127
360000
3000
Đây là lý do.
06:18
If you just plotâm mưu how much fuelnhiên liệu
128
363000
4000
Nếu vẽ biểu đồ lượng nhiên liệu
06:22
we'vechúng tôi đã got left, in unitscác đơn vị of
129
367000
2000
chúng ta còn lại theo đơn vị
06:24
presenthiện tại worldthế giới consumptiontiêu dùng.
130
369000
2000
tiêu thụ của thế giới hiện nay
06:26
And as you go acrossbăng qua there you see
131
371000
3000
và khi đi tới đó, bạn thấy
06:29
a fewvài tenshàng chục of yearsnăm of oildầu -- the bluemàu xanh da trời linehàng, by the way,
132
374000
2000
vài thập kỷ dầu -- đường màu xanh da trời
06:31
is the lowestthấp nhất estimateước tính of existinghiện tại resourcestài nguyên.
133
376000
3000
là ước tính thấp nhất về lượng tài nguyên hiện nay .
06:34
And the yellowmàu vàng linehàng is the mostphần lớn optimisticlạc quan estimateước tính.
134
379000
4000
Và đường màu vàng thể hiện ước tính lạc quan nhất.
06:38
And as you go acrossbăng qua there you will see
135
383000
2000
Và khi tới chỗ đó, bạn sẽ thấy
06:40
that we'vechúng tôi đã got a fewvài tenshàng chục of yearsnăm, and perhapscó lẽ 100 yearsnăm
136
385000
2000
chúng ta còn vài thập kỷ, có thể là 100 năm
06:42
of fossilhóa thạch fuelsnhiên liệu left.
137
387000
3000
trữ lượng nhiên liệu hóa thạch còn lại.
06:45
And god knowsbiết we don't really want to burnđốt cháy all of it,
138
390000
2000
Và chúa mới biết chúng ta có vung tay quá trán hay không.
06:47
because it will make an awfulkinh khủng lot of carboncarbon in the airkhông khí.
139
392000
2000
Vì nó sẽ thải vô số khí carbon vào không khí nếu chúng ta dùng hết chỗ đó.
06:49
And then we get to uraniumurani.
140
394000
3000
Và tiếp đến là uranium.
06:52
And with currenthiện hành reactorlò phản ứng technologyCông nghệ
141
397000
2000
Với công nghệ lò phản ứng hiện tại
06:54
we really don't have very much uraniumurani.
142
399000
3000
chúng ta không có nhiều uranium.
06:57
And we will have to extracttrích xuất uraniumurani from seabiển waterNước,
143
402000
2000
Và chúng ta sẽ phải chiết xuất uranium từ nước biển,
06:59
which is the yellowmàu vàng linehàng,
144
404000
2000
nó được biểu diễn bằng đường màu vàng,
07:01
to make conventionalthông thường nuclearNguyên tử powerquyền lực stationstrạm
145
406000
3000
để xây dựng các nhà máy điện hạt nhân truyền thống
07:04
actuallythực ra do very much for us.
146
409000
2000
thực sự là rất hữu ích cho chúng ta.
07:06
This is a bitbit shockinggây sốc, because in factthực tế our governmentchính quyền
147
411000
2000
Điều này hơi gây shock một chút, vì chính phủ ta
07:08
is relyingDựa on that for us to meetgặp KyotoKyoto,
148
413000
3000
đang dựa vào đó để đáp ứng nghị định Kyoto
07:11
and do all those kindloại of things.
149
416000
2000
và làm tất cả các việc như thế này.
07:13
To go any furtherthêm nữa you would have to have breederchăn nuôi technologyCông nghệ.
150
418000
2000
Để tiến xa hơn chúng ta cần có công nghệ sản sinh nhanh hơn.
07:15
And breederchăn nuôi technologyCông nghệ is fastNhanh breedersBreeders. And that's prettyđẹp dangerousnguy hiểm.
151
420000
4000
Và công nghệ sản sinh là các lò phản ứng sinh ra vật liệu phân hạch nhanh hơn.
07:19
The biglớn thing, on the right,
152
424000
2000
Khá nguy hiểm. Cái to hơn bên phải
07:21
is the lithiumlithium we have in the worldthế giới.
153
426000
2000
là trữ lượng lithium của cả thế giới.
07:23
And lithiumlithium is in seabiển waterNước. That's the yellowmàu vàng linehàng.
154
428000
3000
Và lithium có trong nước biển. Biểu hiện bằng đường màu vàng.
07:26
And we have 30 milliontriệu yearsnăm worthgiá trị of fusiondung hợp fuelnhiên liệu in seabiển waterNước.
155
431000
4000
Chúng ta có 30 triệu năm nhiên liệu hợp hạch có trong nước biển.
07:30
EverybodyTất cả mọi người can get it. That's why we want to do fusiondung hợp.
156
435000
3000
Ai cũng có thể có nó. Đó là lý do tại sao chúng ta muốn làm hợp hạch.
07:33
Is it cost-competitivechi phí cạnh tranh?
157
438000
3000
Liệu nó có tính cạnh tranh về chi phí không?
07:36
We make estimatesước tính of what we think it would costGiá cả
158
441000
2000
Chúng ta ước tính chi phí
07:38
to actuallythực ra make a fusiondung hợp powerquyền lực plantthực vật.
159
443000
2000
xây dựng một nhà máy điện hợp hạch.
07:40
And we get withinbên trong about the sametương tự pricegiá bán
160
445000
3000
Và chúng ta ước tính nó bằng với giá
07:43
as currenthiện hành electricityđiện.
161
448000
2000
điện hiện nay.
07:45
So, how would we make it?
162
450000
2000
Vậy, làm cách nào đây?
07:47
We have to holdgiữ something at 150 milliontriệu degreesđộ.
163
452000
3000
Chúng ta phải giữ cái đó ở 150 triệu độ.
07:50
And, in factthực tế, we'vechúng tôi đã donelàm xong this.
164
455000
3000
Và thực tế, chúng ta đã làm được.
07:53
We holdgiữ it with a magnetictừ tính fieldcánh đồng.
165
458000
2000
Chúng ta giữ được nhiệt độ đó bằng từ trường.
07:55
And insidephía trong it, right in the middleở giữa of this toroidaltoroidal shapehình dạng, doughnutbánh rán shapehình dạng,
166
460000
5000
Và bên trong, ngay chính giữa hình xuyến này, chính xác là hình vòng,
08:00
right in the middleở giữa is 150 milliontriệu degreesđộ.
167
465000
2000
đạt 150 triệu độ.
08:02
It boilsboils away in the middleở giữa at 150 milliontriệu degreesđộ.
168
467000
4000
Nó sôi ở chính giữa khi đạt 150 triệu độ.
08:06
And in factthực tế we can make fusiondung hợp happenxảy ra.
169
471000
2000
Và chúng ta có thể thực hiện quá trình hợp hạch.
08:08
And just down the roadđường, this is JETMÁY BAY PHẢN LỰC.
170
473000
2000
Và đây là JET, ngay dưới con đường.
08:10
It's the only machinemáy móc in the worldthế giới that's actuallythực ra donelàm xong fusiondung hợp.
171
475000
2000
Nó là cỗ máy duy nhất trên thế giới thực hiện được hợp hạch.
08:12
When people say fusiondung hợp is 30 yearsnăm away, and always will be,
172
477000
3000
Khi mọi người nói hợp hạch sẽ chỉ có trong 30 năm nữa,
08:15
I say, "Yeah, but we'vechúng tôi đã actuallythực ra donelàm xong it." Right?
173
480000
3000
thì tôi nói," Vâng,nhưng chúng ta đã làm được rồi đấy chứ." Đúng không?
08:18
We can do fusiondung hợp. In the centerTrung tâm of this devicethiết bị
174
483000
2000
Chúng ta có thể thực hiện hợp hạch. Trong tâm của thiết bị này
08:20
we madethực hiện 16 megawattsMW of fusiondung hợp powerquyền lực in 1997.
175
485000
3000
chúng tôi đã sản xuất được 16 MW điện hợp hạch vào năm 1997.
08:23
And in 2013 we're going to firengọn lửa it up again
176
488000
3000
Và tới năm 2013 chúng tôi sẽ lại cho chạy máy
08:26
and breakphá vỡ all those recordsHồ sơ.
177
491000
2000
và phá vỡ các kỷ lục đó.
08:28
But that's not really fusiondung hợp powerquyền lực. That's just makingchế tạo some fusiondung hợp happenxảy ra.
178
493000
3000
Nhưng đó không hẳn là điện hợp hạch. Đó chỉ là khiến phản ứng hợp hạch diễn ra.
08:31
We'veChúng tôi đã got to take that, we'vechúng tôi đã got to make that into a fusiondung hợp reactorlò phản ứng.
179
496000
3000
Chúng tôi phải áp dụng nó vào một lò phản ứng hợp hạch,
08:34
Because we want 30 milliontriệu yearsnăm worthgiá trị of fusiondung hợp powerquyền lực for the EarthTrái đất.
180
499000
5000
vì chúng tôi muốn 30 triệu năm điện hợp hạch cho trái đất.
08:39
This is the devicethiết bị we're buildingTòa nhà now.
181
504000
2000
Đây là thiết bị chúng tôi đang chế tạo.
08:41
It getsđược very expensiveđắt to do this researchnghiên cứu.
182
506000
2000
Nghiên cứu này rất tốn kém.
08:43
It turnslượt out you can't do fusiondung hợp on a tablebàn tophàng đầu
183
508000
2000
Hóa ra ta không thể thực hiện hợp hạch trên mặt bàn
08:45
despitemặc dù all that coldlạnh fusiondung hợp nonsensevô lý. Right?
184
510000
3000
vì việc hợp hạch lạnh thật vô lý, đúng không?
08:48
You can't. You have to do it in a very biglớn devicethiết bị.
185
513000
3000
Không thể nào. Ta cần thực hiện hợp hạch trong một thiết bị cực lớn.
08:51
More than halfmột nửa the world'scủa thế giới populationdân số is involvedcó tính liên quan in buildingTòa nhà this devicethiết bị
186
516000
3000
Hơn một nửa dân số thế giới phải tham gia chế tạo thiết bị này
08:54
in southernphía Nam FrancePháp, which is a nicetốt đẹp placeđịa điểm to put an experimentthí nghiệm.
187
519000
3000
ở miền Bắc nước Pháp, một nơi làm thí nghiệm rất phù hợp.
08:57
SevenBảy nationsquốc gia are involvedcó tính liên quan in buildingTòa nhà this.
188
522000
4000
Bảy quốc gia đang tham gia chế tạo thiết bị đó.
09:01
It's going to costGiá cả us 10 billiontỷ. And we'lltốt producesản xuất halfmột nửa a gigawattGigawatt of fusiondung hợp powerquyền lực.
189
526000
4000
Nó sẽ tốn khoảng 10 tỉ $. Và chúng tôi sẽ sản xuất 0.5 GW điện hợp hạch.
09:05
But that's not electricityđiện yetchưa.
190
530000
3000
Nhưng đó vẫn chưa là điện.
09:08
We have to get to this.
191
533000
2000
Chúng tôi phải làm thêm một bước nữa.
09:10
We have to get to a powerquyền lực plantthực vật.
192
535000
2000
Chúng tôi cần một nhà máy điện.
09:12
We have to startkhởi đầu puttingđặt electricityđiện on the gridlưới
193
537000
2000
Và bắt đầu hòa lưới điện
09:14
in this very complexphức tạp technologyCông nghệ.
194
539000
2000
bằng công nghệ rất phức tạp này.
09:16
And I'd really like it to happenxảy ra a lot fasternhanh hơn than it is.
195
541000
3000
Và tôi muốn nó tiến triển nhanh hơn hiện nay.
09:19
But at the momentchốc lát, all we can imaginetưởng tượng is sometimethỉnh thoảng in the 2030s.
196
544000
5000
Nhưng tại thời điểm này, chúng tôi chỉ có thể mơ đến điều đó trong những năm 2030.
09:24
I wishmuốn this were differentkhác nhau. We really need it now.
197
549000
2000
Tôi mong dự án này sẽ khác. Chúng ta cần nó.
09:26
We're going to have a problemvấn đề with powerquyền lực
198
551000
2000
Trong 5 năm tới, nước ta
09:28
in the nextkế tiếp fivesố năm yearsnăm in this countryQuốc gia.
199
553000
2000
sẽ gặp khó khăn về năng lượng.
09:30
So 2030 looksnhìn like an infinityvô cực away.
200
555000
4000
Thế nên năm 2030 tưởng chừng xa xôi quá.
09:34
But we can't abandontừ bỏ it now; we have to pushđẩy forwardphía trước,
201
559000
2000
Nhưng giờ chúng tôi không thể bỏ nó, chúng tôi cần xúc tiến
09:36
get fusiondung hợp to happenxảy ra.
202
561000
2000
khiến phản ứng hợp hạch diễn ra.
09:38
I wishmuốn we had more moneytiền bạc, I wishmuốn we had more resourcestài nguyên.
203
563000
2000
Tôi ước chúng tôi có thêm tiền, có thêm tài nguyên.
09:40
But this is what we're aimingvới mục tiêu at,
204
565000
2000
Nhưng đây là mục tiêu chúng tôi đang nhắm tới,
09:42
sometimethỉnh thoảng in the 2030s --
205
567000
2000
một năm 2030 có lẻ nào đó --
09:44
realthực electricđiện powerquyền lực from fusiondung hợp. Thank you very much.
206
569000
2000
chúng ta có điện hợp hạch thực sự. Xin cảm ơn.
09:46
(ApplauseVỗ tay)
207
571000
3000
(Vỗ tay)
Translated by Ha Tran
Reviewed by Anh Tran

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Steven Cowley - Physicist
Steven Cowley directs the UK's leading fusion research center. Soon he'll helm new experiments that may make cheap fusion energy real on a commercial scale.

Why you should listen

The promise of fusion seems to have inspired more science-fiction novels than it has real developments in renewable energy, but Steven Cowley has begun to upset that balance. As director of the Culham Fusion Science Center, he's collaborating with the UK Atomic Energy Authority and researchers on the France-based ITER fusion device on projects that may lead to cheap, nearly limitless carbon-free energy.

Fusion (the process by which lightweight atoms under pressure are fused to form heavier atoms, releasing energy) has long been the Holy Grail of renewable energy, but at the moment it only occurs in the cores of stars. Yet Cowley isn't too shy to proclaim that harnessing its power on an Earthly scale is now inevitable. At UCLA, he made observations on some of the most violent phenomena in the local universe -- solar flares, storms in the Earth's magnetosphere --  and now his research is coming directly into play as he plans devices that, theoretically, would contain 100-million-degree gas using powerful magnetic fields.

More profile about the speaker
Steven Cowley | Speaker | TED.com