TED2010
William Li: Can we eat to starve cancer?
William Li: Chúng ta có thể ăn để "bỏ đói" ung thư không?
Filmed:
Readability: 5.2
5,284,275 views
William Li trình bày một cách nghĩ mới về điều trị ung thư: tăng sinh mạch máu, nhắm vào các mạch máu nuôi khối u. Bước quan trọng đầu tiên (và tuyệt nhất): Ăn những thực phẩm chống ung thư để đánh bại ung thư bằng chính phương thức của nó.
William Li - Cancer researcher
William Li heads the Angiogenesis Foundation, a nonprofit that is re-conceptualizing global disease fighting. Full bio
William Li heads the Angiogenesis Foundation, a nonprofit that is re-conceptualizing global disease fighting. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
Good afternoon.
0
2000
2000
Xin chào.
00:19
There's a medical revolution happening all around us,
1
4000
3000
Một cuộc cách mạng y khoa
đang diễn ra quanh chúng ta,
đang diễn ra quanh chúng ta,
00:22
and it's one that's going to help us conquer
2
7000
2000
và chính nó sẽ giúp chúng ta chế ngự
00:24
some of society's most dreaded conditions,
3
9000
2000
các căn bệnh khủng khiếp nhất của xã hội,
00:26
including cancer.
4
11000
2000
bao gồm cả ung thư.
00:28
The revolution is called angiogenesis,
5
13000
3000
Cuộc cách mạng đó mang tên sự tạo mạch,
00:31
and it's based on the process
6
16000
2000
và nó dựa trên quá trình cơ thể dùng
để sản sinh ra mạch máu.
để sản sinh ra mạch máu.
00:33
that our bodies use to grow blood vessels.
7
18000
3000
00:36
So why should we care about blood vessels?
8
21000
2000
Vậy tại sao ta nên quan tâm đến mạch máu?
00:38
Well, the human body is literally packed with them:
9
23000
3000
Cơ thể con người chứa đầy mạch máu --
00:41
60,000 miles worth in a typical adult.
10
26000
3000
có tổng độ dài khoảng 60,000 dặm
trong một người lớn bình thường.
trong một người lớn bình thường.
00:44
End to end, that would form a line
11
29000
2000
Từ đầu này đến đầu kia sẽ tạo ra
một sợi dây quấn quanh Trái đất hai lần.
một sợi dây quấn quanh Trái đất hai lần.
00:46
that would circle the earth twice.
12
31000
3000
00:49
The smallest blood vessels are called capillaries;
13
34000
3000
Những mạch máu nhỏ nhất
được gọi là mao mạch.
được gọi là mao mạch.
Chúng ta có 19 tỉ mao mạch trong cơ thể.
00:52
we've got 19 billion of them in our bodies.
14
37000
3000
00:55
And these are the vessels of life, and,
15
40000
3000
Và đây là những mạch dẫn của sự sống,
00:58
as I'll show you,
16
43000
2000
và tôi sẽ cho các bạn thấy,
chúng cũng có thể là mạch dẫn của cái chết
chúng cũng có thể là mạch dẫn của cái chết
01:00
they can also be the vessels of death.
17
45000
3000
01:03
Now the remarkable thing about blood vessels
18
48000
2000
Điều kỳ diệu của các mạch máu
01:05
is that they have this ability
19
50000
2000
là chúng có khả năng
01:07
to adapt to whatever environment they're growing in.
20
52000
2000
thích nghi với
bất kỳ môi trường phát triển nào.
bất kỳ môi trường phát triển nào.
01:09
For example, in the liver they form channels
21
54000
2000
Ví dụ như trong gan,
chúng hình thành nên các kênh lọc máu;
chúng hình thành nên các kênh lọc máu;
01:11
to detoxify the blood;
22
56000
2000
01:13
in the lung they line air sacs for gas exchange;
23
58000
3000
trong phổi, chúng men theo các túi khí
để trao đổi khí.
để trao đổi khí.
Trong các múi cơ, chúng uốn lượn,
01:16
in muscle they corkscrew so that muscles can contract
24
61000
2000
để các cơ có thể co lại
mà không làm đứt đoạn tuần hoàn máu.
mà không làm đứt đoạn tuần hoàn máu.
01:18
without cutting off circulation;
25
63000
3000
Chúng chạy dọc theo các dây thần kinh
như mạng lưới điện
như mạng lưới điện
01:21
and in nerves they course along like power lines,
26
66000
2000
01:23
keeping those nerves alive.
27
68000
2000
nuôi dưỡng các dây thần kinh.
01:25
We get most of these blood vessels
28
70000
2000
Chúng ta tạo ra phần lớn các mạch máu này
01:27
when we're actually still in the womb,
29
72000
2000
ngay từ khi trong bụng mẹ.
01:29
And what that means is that as adults,
30
74000
3000
Và điều đó có nghĩa là khi lớn lên,
01:32
blood vessels don't normally grow.
31
77000
2000
các mạch máu không tăng trưởng thêm.
01:34
Except in a few special circumstances:
32
79000
3000
Ngoại trừ trong một số ít
những trường hợp đặc biệt.
những trường hợp đặc biệt.
Ở phụ nữ, mạch máu tăng sinh mỗi tháng,
01:38
In women, blood vessels grow every month
33
83000
2000
01:40
to build the lining of the uterus;
34
85000
2000
để hình thành nên lớp niêm mạc tử cung.
Trong thai kỳ,
chúng hình tạo nên nhau thai,
chúng hình tạo nên nhau thai,
01:42
during pregnancy, they form the placenta,
35
87000
2000
01:44
which connects mom and baby.
36
89000
3000
giúp trao đổi chất giữa mẹ và thai nhi.
01:47
And after injury, blood vessels
37
92000
2000
Và sau khi bị chấn thương,
mạch máu phải tái tạo ở dưới vảy
mạch máu phải tái tạo ở dưới vảy
01:49
actually have to grow under the scab
38
94000
2000
01:51
in order to heal a wound.
39
96000
2000
để làm lành vết thương.
01:53
And this is actually what it looks like,
40
98000
2000
Và chúng thực chất trông như thế này,
hàng trăm mạch máu tăng sinh
hướng về trung tâm của vết thương.
hướng về trung tâm của vết thương.
01:55
hundreds of blood vessels
41
100000
2000
01:57
all growing toward the center of the wound.
42
102000
2000
01:59
So the body has the ability to regulate
43
104000
3000
Vì vậy, cơ thể có khả năng điều hòa
số lượng mạch máu hiện hữu
tại mọi thời điểm.
tại mọi thời điểm.
02:02
the amount of blood vessels that are present at any given time.
44
107000
3000
02:05
It does this through an elaborate
45
110000
2000
Nó làm được điều đó qua một hệ thống
kiểm tra và cân đối phức tạp và hài hòa,
kiểm tra và cân đối phức tạp và hài hòa,
02:07
and elegant system of checks and balances,
46
112000
2000
02:09
stimulators and inhibitors of angiogenesis,
47
114000
3000
chất kích thích và chất ức chế tạo mạch,
02:12
such that, when we need a brief burst of blood vessels,
48
117000
3000
để khi chúng ta cần lượng lớn mạch máu
trong thời gian ngắn
trong thời gian ngắn
02:15
the body can do this by releasing stimulators,
49
120000
3000
cơ thể có thể đáp ứng
bằng cách tiết ra các chất kích thích,
bằng cách tiết ra các chất kích thích,
02:18
proteins called angiogenic factors
50
123000
2000
các protein gọi là yếu tố tạo mạch,
02:20
that act as natural fertilizer
51
125000
2000
hoạt động như một phân bón tự nhiên,
và kích thích các mạch máu mới phát triển.
và kích thích các mạch máu mới phát triển.
02:22
and stimulate new blood vessels to sprout.
52
127000
2000
02:24
And when those excess vessels are no longer needed,
53
129000
2000
Khi những mạch máu thừa này
không cần thiết nữa,
không cần thiết nữa,
02:26
the body prunes them back to baseline
54
131000
3000
cơ thể giản lược chúng lại mức ban đầu,
02:29
using naturally occurring inhibitors of angiogenesis.
55
134000
3000
sử dụng các chất ức chế tạo mạch tự nhiên
02:33
Now there are other situations where we start beneath the baseline
56
138000
2000
Cũng có những trường hợp
chúng ta bắt đầu từ dưới mức ban đầu,
chúng ta bắt đầu từ dưới mức ban đầu,
02:35
and we need to grow more blood vessels just to get back to normal levels --
57
140000
3000
và chúng ta cần tăng sinh thêm mạch máu
để trở về mức bình thường --
để trở về mức bình thường --
02:38
for example, after an injury --
58
143000
2000
ví dụ như sau một chấn thương --
02:40
and a body can do that too,
59
145000
2000
và cơ thể cũng làm được điều đó,
nhưng chỉ đến mức ban đầu,
nhưng chỉ đến mức ban đầu,
02:42
but only to that normal level,
60
147000
2000
02:44
that set point.
61
149000
2000
tới điểm định mức.
02:46
But what we now know is that for a number of diseases,
62
151000
3000
Nhưng những gì chúng ta biết đến nay,
là đối với một số bệnh,
là đối với một số bệnh,
02:49
there are defects in the system
63
154000
2000
có những khiếm khuyết
trong hệ thống
trong hệ thống
02:51
where the body can't prune back extra blood vessels
64
156000
3000
nơi cơ thể không thể giản lược
các mạch máu thừa,
các mạch máu thừa,
hoặc không thể tạo ra các mạch mới
đúng nơi đúng lúc.
đúng nơi đúng lúc.
02:54
or can't grow enough new ones
65
159000
2000
02:56
in the right place at the right time.
66
161000
2000
Và trong những trường hợp đó,
quá trình tạo mạch bị mất cân bằng.
quá trình tạo mạch bị mất cân bằng.
02:58
And in these situations, angiogenesis
67
163000
2000
03:00
is out of balance.
68
165000
2000
03:02
And when angiogenesis is out of balance,
69
167000
2000
Và hậu quả của tạo mạch mất cân bằng
03:04
a myriad of diseases result.
70
169000
2000
là hàng loạt các loại bệnh khác nhau.
03:06
For example, insufficient angiogenesis --
71
171000
2000
Ví dụ, tạo mạch kém --
không đủ các mạch máu --
không đủ các mạch máu --
03:08
not enough blood vessels --
72
173000
2000
03:10
leads to wounds that don't heal, heart attacks,
73
175000
3000
dẫn đến đau tim,
các vết thương không lành,
các vết thương không lành,
03:13
legs without circulation, death from stroke,
74
178000
2000
chân thiếu tuần hoàn máu,
đột quỵ dẫn đến tử vong,
đột quỵ dẫn đến tử vong,
03:15
nerve damage.
75
180000
2000
thần kinh bị tổn thương.
03:17
And on the other end, excessive angiogenesis --
76
182000
2000
Mặt khác, tạo mạch thừa --
quá nhiều mạch máu --
quá nhiều mạch máu --
03:19
too many blood vessels -- drives disease,
77
184000
3000
tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển,
và chúng ta thấy điều đó trong
ung thư, mù lòa,
ung thư, mù lòa,
03:22
and we see this in cancer, blindness,
78
187000
2000
03:24
arthritis, obesity,
79
189000
2000
viêm khớp, béo phì, Alzheimer's.
03:26
Alzheimer's disease.
80
191000
2000
03:28
In total, there are more than 70 major diseases
81
193000
3000
Có tổng cộng hơn 70 loại bệnh chính
03:31
affecting more than a billion people worldwide,
82
196000
3000
ảnh hưởng đến
hơn một tỉ người trên thế giới
hơn một tỉ người trên thế giới
với biểu hiện bên ngoài khác nhau,
03:34
that all look on the surface to be different from one another,
83
199000
2000
03:36
but all actually share
84
201000
2000
nhưng đều cùng nguyên nhân là
tạo mạch bất thường.
tạo mạch bất thường.
03:38
abnormal angiogenesis
85
203000
2000
03:40
as their common denominator.
86
205000
2000
03:42
And this realization is allowing us
87
207000
2000
Và phát hiện này
giúp chúng ta nhận thức lại
giúp chúng ta nhận thức lại
03:44
to reconceptualize
88
209000
2000
cách chúng ta tiếp cận các căn bệnh này,
03:46
the way that we actually approach these diseases
89
211000
2000
bằng cách kiểm soát sự tạo mạch.
03:48
by controlling angiogenesis.
90
213000
3000
Bây giờ, tôi sẽ tập trung vào ung thư,
03:51
Now I'm going to focus on cancer
91
216000
2000
bởi vì tạo mạch
là điểm mốc của ung thư --
là điểm mốc của ung thư --
03:53
because angiogenesis is a hallmark of cancer,
92
218000
3000
03:56
every type of cancer.
93
221000
2000
mọi loại ung thư.
03:58
So here we go.
94
223000
2000
Hãy nhìn đây.
Đây là một khối u: xám, sẫm màu, nguy hiểm
đang phát triển trong não.
đang phát triển trong não.
04:00
This is a tumor: dark, gray, ominous mass
95
225000
2000
04:02
growing inside a brain.
96
227000
2000
Và dưới kính hiển vi,
04:04
And under the microscope, you can see
97
229000
2000
bạn có thể thấy
hàng trăm những mạch máu vẩn màu nâu,
hàng trăm những mạch máu vẩn màu nâu,
04:06
hundreds of these brown staining blood vessels,
98
231000
2000
04:08
capillaries that are feeding cancer cells,
99
233000
2000
những mao mạch đang nuôi
các tế bào ung thư
các tế bào ung thư
04:10
bringing oxygen and nutrients.
100
235000
3000
cung cấp oxy và chất dinh dưỡng.
04:13
But cancers don't start out like this.
101
238000
2000
Nhưng ung thư không bắt đầu như thế này,
04:15
And, in fact, cancers don't start out
102
240000
2000
thực chất, ung thư không bắt đầu
với một nguồn cung cấp máu.
với một nguồn cung cấp máu.
04:17
with a blood supply.
103
242000
2000
Chúng bắt đầu từ
những cụm tế bào nhỏ, vi mô,
những cụm tế bào nhỏ, vi mô,
04:19
They start out as small, microscopic nests of cells
104
244000
3000
04:22
that can only grow to
105
247000
2000
chỉ có thể lớn đến một nửa milimét khối.
04:24
one half a cubic millimeter in size;
106
249000
3000
Nó bằng đầu bi của bút bi.
04:27
that's the tip of a ballpoint pen.
107
252000
2000
Sau đó chúng không thể phát triển thêm nữa
vì thiếu nguồn cung cấp máu,
vì thiếu nguồn cung cấp máu,
04:29
Then they can't get any larger because they don't have a blood supply,
108
254000
2000
04:31
so they don't have enough oxygen or nutrients.
109
256000
3000
nên chúng không có đủ oxy
và chất dinh dưỡng.
và chất dinh dưỡng.
04:34
In fact, we're probably forming these
110
259000
2000
Thực tế, chúng ta có thể đang nuôi lớn
những tế bào ung thư vi mô này
những tế bào ung thư vi mô này
04:36
microscopic cancers all the time in our body.
111
261000
3000
mọi lúc trong cơ thể.
Khám nghiệm tử thi
từ những nạn nhân tai nạn giao thông
từ những nạn nhân tai nạn giao thông
04:40
Autopsy studies from people who died in car accidents
112
265000
3000
04:43
have shown that about 40 percent of women
113
268000
3000
cho thấy rằng 40% phụ nữ
trong khoảng 40-50 tuổi
trong khoảng 40-50 tuổi
04:46
between the ages of 40 and 50
114
271000
2000
04:48
actually have microscopic
115
273000
2000
thực chất có các tế bào ung thư vi mô
trong vú họ.
trong vú họ.
04:50
cancers in their breasts,
116
275000
2000
04:52
about 50 percent of men in their 50s and 60s
117
277000
2000
Khoảng 50% đàn ông trong khoảng 50-60
04:54
have microscopic prostate cancers,
118
279000
3000
có tế bào ung thư tuyến tiền liệt vi mô,
04:57
and virtually 100 percent of us,
119
282000
2000
và gần như 100% chúng ta khi đến 70 tuổi,
04:59
by the time we reach our 70s,
120
284000
2000
đều sẽ có tế bào ung thư vi mô
ở tuyến giáp.
ở tuyến giáp.
05:01
will have microscopic cancers growing in our thyroid.
121
286000
3000
05:04
Yet, without a blood supply,
122
289000
2000
Tuy nhiên, thiếu nguồn cung máu,
05:06
most of these cancers
123
291000
2000
các tế bào ung thư này
sẽ không trở nên nguy hiểm.
sẽ không trở nên nguy hiểm.
05:08
will never become dangerous.
124
293000
2000
05:10
Dr. Judah Folkman, who was my mentor
125
295000
2000
Tiến sĩ Judah Folkman,
người hướng dẫn của tôi
người hướng dẫn của tôi
05:12
and who was the pioneer of the angiogenesis field,
126
297000
3000
và là người tiên phong
trong lĩnh vực tạo mạch,
trong lĩnh vực tạo mạch,
05:15
once called this "cancer without disease."
127
300000
3000
từng gọi đây là "ung thư không gây bệnh"
05:19
So the body's ability to balance angiogenesis,
128
304000
3000
Vì thế, khả năng cân bằng
tạo mạch của cơ thể,
tạo mạch của cơ thể,
05:22
when it's working properly,
129
307000
2000
khi hoạt động đúng,
05:24
prevents blood vessels from feeding cancers.
130
309000
2000
ngăn ngừa các mạch máu nuôi lớn khối u.
05:26
And this turns out to be
131
311000
2000
Và đó hóa ra là
05:28
one of our most important defense mechanisms
132
313000
3000
một trong những cơ chế tự vệ
quan trọng nhất
quan trọng nhất
chống ung thư.
05:31
against cancer.
133
316000
2000
05:33
In fact, if you actually block angiogenesis
134
318000
2000
Thực tế, nếu bạn ngăn
quá trình tạo mạch
quá trình tạo mạch
05:35
and prevent blood vessels from ever reaching cancer cells,
135
320000
2000
và ngăn các mạch máu tiếp cận
các tế bào ung thư,
các tế bào ung thư,
05:37
tumors simply can't grow up.
136
322000
2000
khối u hoàn toàn không thể phát triển.
05:39
But once angiogenesis occurs,
137
324000
2000
Nhưng một khi sự tạo mạch diễn ra,
05:41
cancers can grow exponentially.
138
326000
3000
ung thư phát triển đến chóng mặt.
05:44
And this is actually how
139
329000
2000
Và đây chính là cách khối u từ lành tính,
05:46
a cancer goes from being
140
331000
2000
05:48
harmless to deadly.
141
333000
2000
trở thành ác tính.
05:50
Cancer cells mutate
142
335000
2000
Các tế bào ung thư đột biến,
05:52
and they gain the ability to release
143
337000
2000
và chúng phát triển khả năng tiết ra
các yếu tố tạo mạch,
các yếu tố tạo mạch,
05:54
lots of those angiogenic factors, natural fertilizer,
144
339000
2000
phân bón tự nhiên,
05:56
that tip the balance in favor of blood vessels
145
341000
2000
khiến cho sự cân bằng nghiêng về
các mạch máu thâm nhập khối u.
các mạch máu thâm nhập khối u.
05:58
invading the cancer.
146
343000
2000
Và một khi các mạch máu thâm nhập khối u,
06:00
And once those vessels invade the cancer,
147
345000
2000
06:02
it can expand, it can invade local tissues.
148
347000
3000
khối u có thể lan rộng,
xâm lấn các mô lân cận,
xâm lấn các mô lân cận,
06:05
And the same vessels that are feeding tumors
149
350000
2000
và chính những mạch máu nuôi khối u
06:07
allow cancer cells to exit into the circulation
150
352000
3000
tạo điều kiện cho các tế bào ung thư
đi vào tuần hoàn máu thành dạng di căn.
06:10
as metastases.
151
355000
2000
06:12
And, unfortunately, this late stage of cancer
152
357000
3000
Thật không may, giai đoạn cuối của ung thư
06:15
is the one at which it's most likely
153
360000
2000
thường là giai đoạn dễ được chẩn đoán nhất
06:17
to be diagnosed,
154
362000
2000
06:19
when angiogenesis is already turned on
155
364000
2000
khi mà sự tạo mạch đã được khởi động
06:21
and cancer cells are growing like wild.
156
366000
3000
và các tế bào ung thư phát triển như nấm.
Cho nên, nếu như sự sinh mạch là ranh giới
06:25
So, if angiogenesis
157
370000
2000
06:27
is a tipping point
158
372000
2000
giữa u lành tính và u ác tính,
06:29
between a harmless cancer and a harmful one,
159
374000
3000
06:32
then one major part of the angiogenesis revolution
160
377000
3000
thì phần lớn của cuộc cách mạng tạo mạch
06:35
is a new approach to treating cancer
161
380000
2000
là cách tiếp cận mới trong
việc chữa trị ung thư
việc chữa trị ung thư
06:37
by cutting off the blood supply.
162
382000
3000
bằng cách cắt đi nguồn cung máu.
Chúng tôi gọi đây là
liệu pháp chống tạo mạch,
liệu pháp chống tạo mạch,
06:40
We call this antiangiogenic therapy,
163
385000
3000
06:43
and it's completely different from chemotherapy
164
388000
2000
và nó hoàn toàn khác với hóa trị,
06:45
because it selectively aims
165
390000
2000
bởi vì nó nhắm một cách chọn lọc
06:47
at the blood vessels that are feeding the cancers.
166
392000
3000
vào các mạch máu đang nuôi tế bào ung thư.
06:50
And we can do this because
167
395000
2000
Chúng ta có thể làm được vậy
vì các mạch máu ở khối u khác với
các mạch thường khỏe mạnh
các mạch thường khỏe mạnh
06:52
tumor blood vessels are unlike normal, healthy vessels
168
397000
2000
06:54
we see in other places of the body:
169
399000
2000
mà chúng ta thấy
ở các nơi khác trong cơ thể
ở các nơi khác trong cơ thể
06:56
They're abnormal;
170
401000
2000
chúng khác thường, và chúng có cấu tạo xấu
06:58
they're very poorly constructed;
171
403000
2000
và vì vậy, chúng khá nhạy
07:00
and, because of that, they're highly vulnerable
172
405000
2000
07:02
to treatments that target them.
173
407000
2000
với các liệu pháp nhắm trúng đích.
07:05
In effect, when we give cancer patients
174
410000
2000
Trong ứng dụng, khi chúng tôi cho
bệnh nhân ung thư liệu pháp chống tạo mạch
bệnh nhân ung thư liệu pháp chống tạo mạch
07:07
antiangiogenic therapy --
175
412000
2000
07:09
here, an experimental drug for a glioma,
176
414000
3000
ở đây, một loại thuốc thử nghiệm
cho u thần kinh đệm,
cho u thần kinh đệm,
07:12
which is a type of brain tumor --
177
417000
2000
một loại khối u ở não --
07:14
you can see that there are dramatic changes that occur
178
419000
3000
bạn có thể thấy
một sự thay đổi choáng ngợp
một sự thay đổi choáng ngợp
khi khối u bị "đói".
07:17
when the tumor is being starved.
179
422000
2000
07:19
Here's a woman with a breast cancer
180
424000
2000
Đây là một phụ nữ bị ung thư vú,
07:21
being treated with the antiangiogenic drug called Avastin,
181
426000
3000
được chữa bởi
một loại thuốc chống tạo mạch tên Avastin
một loại thuốc chống tạo mạch tên Avastin
07:24
which is FDA approved.
182
429000
2000
đã được FDA chấp thuận.
07:26
And you can see that the halo of blood flow
183
431000
3000
Và bạn có thể thấy
quầng sáng của dòng máu chảy
quầng sáng của dòng máu chảy
07:29
disappears after treatment.
184
434000
3000
biến mất sau khi trị liệu.
07:32
Well, I've just shown you
185
437000
2000
Tôi đã cho các bạn thấy
hai loại ung thư hoàn toàn khác nhau
hai loại ung thư hoàn toàn khác nhau
07:34
two very different types of cancer
186
439000
2000
07:36
that both responded to antiangiogenic therapy.
187
441000
3000
nhưng đều đáp ứng tốt
với liệu pháp chống tạo mạch.
với liệu pháp chống tạo mạch.
07:39
So, a few years ago, I asked myself,
188
444000
2000
Vì vậy, vài năm về trước, tôi tự hỏi,
07:41
"Can we take this one step further
189
446000
2000
"Liệu chúng ta có thể đưa liệu pháp này
tiến xa hơn và trị các loại ung thư khác,
tiến xa hơn và trị các loại ung thư khác,
07:43
and treat other cancers,
190
448000
2000
07:45
even in other species?"
191
450000
3000
thậm chí ở các giống loài khác?"
Và đây là một chú chó võ sĩ
9 tuổi tên Milo,
9 tuổi tên Milo,
07:49
So here is a nine year-old boxer named Milo
192
454000
2000
07:51
who had a very aggressive tumor
193
456000
2000
với một khối u xâm lấn
07:53
called a malignant neurofibroma growing on his shoulder.
194
458000
3000
có tên là u xơ sợi thần kinh
mọc ngay dưới vai nó.
mọc ngay dưới vai nó.
07:56
It invaded into his lungs.
195
461000
2000
Nó xâm nhập vào phổi nó.
Bác sĩ thú y nói rằng
nó chỉ sống thêm ba tháng.
nó chỉ sống thêm ba tháng.
07:58
His veterinarian only gave him three months to live.
196
463000
2000
08:00
So we created a cocktail of antiangiogenic drugs
197
465000
3000
Thế nên chúng tôi đã chế ra
hỗn hợp các loại thuốc chống tạo mạch
hỗn hợp các loại thuốc chống tạo mạch
08:03
that could be mixed into his dog food
198
468000
2000
có thể trộn vào thức ăn cho chó,
08:05
as well as an antiangiogenic cream
199
470000
2000
cũng như là kem chống tạo mạch,
08:07
that could be applied on the surface of the tumor.
200
472000
3000
có thể bôi lên bên ngoài khối u.
08:10
And within a few weeks of treatment,
201
475000
2000
Và chỉ trong vài tuần điều trị,
08:12
we were able to slow down that cancer's growth
202
477000
3000
chúng tôi có thể làm chậm
sự phát triển của khối u,
sự phát triển của khối u,
đến mức chúng tôi đã có thể kéo dài
thời gian sống của Milo
thời gian sống của Milo
08:15
such that we were ultimately able to extend milo's survival
203
480000
3000
08:18
to six times what the veterinarian had initially predicted,
204
483000
3000
gấp 6 lần khoảng mà bác sĩ thú y dự đoán,
08:21
all with a very good quality of life.
205
486000
3000
với chất lượng sống tốt.
08:24
And we subsequently treated more than 600 dogs.
206
489000
3000
Và sau đó chúng tôi đã chữa trị
hơn 600 chú chó khác.
hơn 600 chú chó khác.
08:27
We have about a 60 percent response rate
207
492000
2000
Chúng tôi đạt được tỉ lệ đáp ứng là 60%,
08:29
and improved survival for these pets
208
494000
2000
và khả năng sống sót cải thiện cho
các chú thú cưng
các chú thú cưng
08:31
that were about to be euthanized.
209
496000
3000
sắp bị tiêm thuốc tử vong.
08:34
So let me show you a couple of
210
499000
2000
Vậy để tôi cho các bạn xem
vài ví dụ còn thú vị hơn nữa.
vài ví dụ còn thú vị hơn nữa.
08:36
even more interesting examples.
211
501000
2000
08:38
This is 20-year-old dolphin living in Florida,
212
503000
2000
Đây là một chú cá heo 20 tuổi
sống ở Florida,
sống ở Florida,
08:40
and she had these lesions in her mouth
213
505000
2000
và cô nàng có những vết thương trong miệng
08:42
that, over the course of three years,
214
507000
2000
mà trong ba năm,
08:44
developed into invasive squamous cell cancers.
215
509000
3000
đã phát triển thành
những tế bào vảy ung thư xâm lấn.
những tế bào vảy ung thư xâm lấn.
08:47
So we created an antiangiogenic paste.
216
512000
3000
Chúng tôi đã chế ra
một loại bột kem chống tạo mạch.
một loại bột kem chống tạo mạch.
08:50
We had it painted on top of the cancer
217
515000
2000
Chúng tôi sơn nó lên trên khối u
ba lần một tuần.
ba lần một tuần.
08:52
three times a week.
218
517000
2000
08:54
And over the course of seven months,
219
519000
2000
Và trong bảy tháng,
08:56
the cancers completely disappeared,
220
521000
2000
các khối u hoàn toàn biến mất,
08:58
and the biopsies came back as normal.
221
523000
3000
và kết quả sinh thiết trở về bình thường.
09:02
Here's a cancer growing on the lip
222
527000
2000
Đây là một khối u phát triển trên môi
09:04
of a Wuarter horse named Guinness.
223
529000
2000
của một chú ngựa Quarter tên Guinness.
09:06
It's a very, very deadly type of cancer called an angiosarcoma.
224
531000
3000
Đây là một loại ung thư chết người
tên là sarcom mạch máu.
tên là sarcom mạch máu.
09:09
It had already spread to his lymph nodes,
225
534000
2000
Nó đã lan đến hạch lympho của chú,
09:11
so we used an antiangiogenic skin cream for the lip
226
536000
3000
cho nên chúng tôi sử dụng kem
chống tạo mạch ngoài da bôi lên môi,
chống tạo mạch ngoài da bôi lên môi,
09:14
and an oral cocktail, so we could treat from the inside
227
539000
3000
và một loại cốc tai súc miệng
để chúng tôi có thể chữa bên trong
cũng như bên ngoài miệng.
cũng như bên ngoài miệng.
09:17
as well as the outside.
228
542000
2000
09:19
And over the course of six months,
229
544000
2000
Và trong sáu tháng,
09:21
he experienced a complete remission.
230
546000
3000
chú ta đã phục hồi hoàn toàn.
09:24
And here he is six years later,
231
549000
3000
Và đây là chú ta sáu năm sau,
09:27
Guinness, with his very happy owner.
232
552000
3000
Guinness và người chủ hạnh phúc của chú.
09:30
(Applause)
233
555000
3000
(Vỗ tay)
09:33
Now, obviously, antiangiogenic therapy
234
558000
2000
Liệu pháp chống tạo mạch có thể được
sử dụng cho nhiều loại ung thư khác nhau.
sử dụng cho nhiều loại ung thư khác nhau.
09:35
could be used for a wide range of cancers.
235
560000
3000
09:38
And, in fact, the first pioneering treatments
236
563000
2000
Và thực tế, những cách trị liệu
tiên phong đầu tiên
tiên phong đầu tiên
09:40
for people, as well as dogs,
237
565000
2000
cho con người lẫn cho chó,
09:42
are already becoming available.
238
567000
2000
đã hiện hành.
Có 12 loại thuốc khác nhau,
11 loại ung thư khác nhau.
11 loại ung thư khác nhau.
09:44
There's 12 different drugs, 11 different cancer types.
239
569000
3000
09:47
But the real question is:
240
572000
2000
Nhưng câu hỏi thực sự là:
Các liệu pháp này thực tế
hoạt động tốt ra sao?
hoạt động tốt ra sao?
09:49
How well do these work in practice?
241
574000
2000
09:51
So here's actually the patient survival data
242
576000
3000
Đây là dữ liệu tỉ lệ sống sót
của bệnh nhân trên thực tế
của bệnh nhân trên thực tế
09:54
from eight different types of cancer.
243
579000
2000
từ tám loại ung thư khác nhau.
09:56
The bars represent survival time
244
581000
2000
Các cột biểu hiện thời gian sống
09:58
taken from the era
245
583000
2000
lấy từ thời kỳ chỉ có họa trị,
10:00
in which there was only chemotherapy,
246
585000
2000
10:02
or surgery, or radiation available.
247
587000
3000
hoặc phẫu thuật, hoặc xạ trị.
Nhưng từ năm 2004,
10:05
But starting in 2004,
248
590000
2000
10:07
when antiangiogenic therapies first became available,
249
592000
2000
khi mà liệu pháp chống tạo mạch
bắt đầu có mặt,
bắt đầu có mặt,
10:09
well you can see that there has been
250
594000
2000
các bạn có thể thấy tỉ lệ sống sót
cải thiện 70-100%
cải thiện 70-100%
10:11
a 70 to 100 percent
251
596000
2000
10:13
improvement in survival
252
598000
2000
cho những bệnh nhân
bị ung thư thận, đa u tủy,
bị ung thư thận, đa u tủy,
10:15
for people with kidney cancer, multiple myeloma,
253
600000
3000
10:18
colorectal cancer, and gastrointestinal stromal tumors.
254
603000
3000
ung thư đại trực tràng,
u mô đệm đường tiêu hóa
u mô đệm đường tiêu hóa
10:22
That's impressive.
255
607000
2000
Thật là ấn tượng.
Nhưng cho những loại khối u
hay ung thư khác,
hay ung thư khác,
10:24
But for other tumors and cancer types,
256
609000
3000
những cải thiện chỉ ở mức vừa phải.
10:27
the improvements have only been modest.
257
612000
3000
10:30
So I started asking myself,
258
615000
2000
Cho nên tôi tự hỏi bản thân,
"Tại sao chúng ta không thể làm tốt hơn?"
10:32
"Why haven't we been able to do better?"
259
617000
3000
10:35
And the answer, to me, is obvious;
260
620000
2000
Và câu trả lời khá dĩ nhiên, với tôi:
10:37
we're treating cancer too late in the game,
261
622000
2000
chúng ta điều trị ung thư
vào các giai đoạn quá trễ,
vào các giai đoạn quá trễ,
10:39
when it's already established
262
624000
2000
khi mà chúng đã hình thành,
10:41
and, oftentimes, it's already spread or metastasized.
263
626000
3000
và nhiều lúc, chúng đã bắt đầu
xâm lấn hoặc di căn.
xâm lấn hoặc di căn.
10:44
And as a doctor, I know
264
629000
2000
Với tư cách là một bác sĩ,
tôi biết rằng một khi một căn bệnh
đã tiến tới giai đoạn tiến triển nặng,
đã tiến tới giai đoạn tiến triển nặng,
10:46
that once a disease progresses to an advanced stage,
265
631000
3000
10:49
achieving a cure
266
634000
2000
tìm được cách chữa là rất khó,
thậm chí bất khả thi.
thậm chí bất khả thi.
10:51
can be difficult, if not impossible.
267
636000
3000
10:54
So I went back to the biology
268
639000
2000
Cho nên tôi quay ngược lại sinh học
của sự tạo mạch, và suy nghĩ:
của sự tạo mạch, và suy nghĩ:
10:56
of angiogenesis
269
641000
2000
10:58
and started thinking:
270
643000
2000
11:00
Could the answer to cancer
271
645000
2000
Liệu lời giải cho ung thư
là chống tạo mạch,
là chống tạo mạch,
11:02
be preventing angiogenesis,
272
647000
3000
11:05
beating cancer at its own game
273
650000
2000
chống lại ung thư
bằng chính phương thức của nó,
bằng chính phương thức của nó,
11:07
so the cancers could never become dangerous?
274
652000
3000
để cho ung thư không bao giờ có thể
trở nên nguy hiểm?
trở nên nguy hiểm?
11:11
This could help healthy people
275
656000
2000
Cách này có thể giúp cho
người khỏe mạnh,
người khỏe mạnh,
11:13
as well as people who've already beaten cancer
276
658000
2000
cũng như người đã chống lại ung thư
một hoặc hai lần,
một hoặc hai lần,
11:15
once or twice
277
660000
2000
và muốn tìm cách để ngăn nó quay lại.
11:17
and want to find a way to keep it from coming back.
278
662000
3000
11:20
So to look for a way to prevent angiogenesis in cancer,
279
665000
3000
Vậy, để tìm cách ngăn sự tạo mạch
trong ung thư,
trong ung thư,
tôi quay ngược lại tìm
các nguyên nhân gây ung thư.
các nguyên nhân gây ung thư.
11:23
I went back to look at cancer's causes.
280
668000
2000
11:25
And what really intrigued me
281
670000
2000
Và điều khiến tôi rất hứng thú,
11:27
was when I saw that diet
282
672000
2000
là chế độ ăn uống chiếm 30-35%
11:29
accounts for 30 to 35 percent
283
674000
2000
11:31
of environmentally caused cancers.
284
676000
3000
nguyên nhân môi trường gây ra ung thư.
11:34
Now, the obvious thing is to think about
285
679000
2000
Điều sở dĩ là nghĩ ra thứ gì chúng ta
có thể loại ra khỏi chế độ ăn của mình,
có thể loại ra khỏi chế độ ăn của mình,
11:36
what we could remove from our diet, what to strip out, take away.
286
681000
3000
11:40
But I actually took a completely opposite approach
287
685000
3000
Nhưng tôi lại chọn một cách tiếp cận
hoàn toàn ngược lại,
hoàn toàn ngược lại,
11:43
and began asking: What could we be adding to our diet
288
688000
3000
và hỏi: Chúng ta có thể thêm gì
vào chế độ ăn của mình
vào chế độ ăn của mình
11:46
that's naturally antiangiogenic,
289
691000
3000
mà có bản chất chống tạo mạch,
11:49
that could boost the body's defense system
290
694000
2000
để có thể hỗ trợ
hệ thống tự vệ của cơ thể,
hệ thống tự vệ của cơ thể,
11:51
and beat back those blood vessels that are feeding cancers?
291
696000
3000
và chống lại những mạch máu nuôi khối u?
11:54
In other words, can we eat to starve cancer? (Laughter)
292
699000
3000
Nói cách khác, chúng ta có thể ăn thế nào
để "bỏ đói" khối u?
để "bỏ đói" khối u?
11:58
Well, the answer's yes,
293
703000
2000
(Cười lớn)
Và câu trả lời là có,
và tôi sẽ chỉ các bạn làm thế nào.
và tôi sẽ chỉ các bạn làm thế nào.
12:00
and I'm going to show you how.
294
705000
2000
12:02
Our search for this
295
707000
2000
Và cuộc tìm kiếm đã dẫn chúng tôi ra chợ,
12:04
has taken us to the market, the farm and to the spice cabinet,
296
709000
3000
nông trại và kho gia vị,
12:07
because what we've discovered
297
712000
2000
bởi vì điều chúng tôi khám phá là
Mẹ Thiên Nhiên đã tạo ra số lượng lớn
12:09
is that mother nature has laced a large number
298
714000
2000
12:11
of foods and beverages and herbs
299
716000
2000
các loại thực phẩm, thức uống, thảo mộc
12:13
with naturally occurring inhibitors
300
718000
2000
có các chất ức chế tạo mạch tự nhiên
12:15
of angiogenesis.
301
720000
2000
12:17
So here's a test system we developed.
302
722000
2000
Đây là hệ thống thử nghiệm
chúng tôi phát triển.
chúng tôi phát triển.
12:19
At the center is a ring from which hundreds of blood vessels
303
724000
2000
Ở tâm là một cái vòng
mà từ đó hàng trăm mạch máu tăng sinh
theo lối lan tỏa hình nan hoa.
theo lối lan tỏa hình nan hoa.
12:21
are growing out in a starburst fashion.
304
726000
2000
12:23
And we can use this system
305
728000
2000
Và chúng tôi sử dụng hệ thống này
để thử nghiệm yếu tố dinh dưỡng
để thử nghiệm yếu tố dinh dưỡng
12:25
to test dietary factors
306
730000
2000
ở các nồng độ có thể đạt được từ việc ăn.
12:27
at concentrations that are obtainable by eating.
307
732000
3000
12:30
So let me show you what happens when we put in
308
735000
2000
Đây là điều xảy ra
12:32
an extract from red grapes.
309
737000
3000
khi chúng tôi cho vào tinh chất nho đỏ.
Nguyên liệu hoạt động ở đây là resveratol,
12:35
The active ingredient's resveratrol,
310
740000
2000
cũng được tìm thấy ở rượu vang đỏ.
12:37
it's also found in red wine.
311
742000
2000
12:39
This inhibits abnormal angiogenesis
312
744000
3000
Chất này ức chế tạo mạch bất thường,
12:42
by 60 percent.
313
747000
2000
đến 60%.
12:44
Here's what happens when we added an extract from strawberries;
314
749000
3000
Còn đây là thứ xảy ra khi chúng tôi
thêm vào tinh chất dâu.
thêm vào tinh chất dâu.
12:47
it potently inhibits angiogenesis.
315
752000
3000
Nó ức chế mạnh mẽ sự tạo mạch.
12:50
And extract from soybeans.
316
755000
3000
Và tinh chất từ đậu nành.
Và đây là một danh sách còn kéo dài
12:54
And here is a growing list of our
317
759000
2000
của những loại thực phẩm và thức uống
chống tạo mạch mà chúng tôi nghiên cứu.
chống tạo mạch mà chúng tôi nghiên cứu.
12:56
antiangiogenic foods and beverages
318
761000
2000
12:58
that we're interested in studying.
319
763000
2000
13:00
For each food type,
320
765000
2000
Cho mỗi loại thực phẩm,
13:02
we believe that there are different potencies
321
767000
2000
chúng tôi tin rằng
có các hiệu quả khác nhau
có các hiệu quả khác nhau
13:04
within different strains and varietals.
322
769000
3000
cho mỗi dòng và mỗi giống.
Và chúng tôi muốn đo được điều này
13:07
And we want to measure this because,
323
772000
2000
13:09
well, while you're eating a strawberry
324
774000
2000
vì khi bạn ăn dâu
13:11
or drinking tea,
325
776000
2000
hoặc uống trà,
tại sao lại không chọn
cái có hiệu quả mạnh nhất
cái có hiệu quả mạnh nhất
13:13
why not select the one that's most potent
326
778000
2000
13:15
for preventing cancer.
327
780000
2000
để ngăn ngừa ung thư?
13:17
So here are four different teas that we've tested.
328
782000
3000
Đây là bốn loại trà khác nhau
mà chúng tôi đã thử nghiệm.
mà chúng tôi đã thử nghiệm.
13:20
They're all common ones:
329
785000
2000
Chúng đều là những loại phổ thông:
trà lài Trung Quốc, trà xanh sencha Nhật,
trà lài Trung Quốc, trà xanh sencha Nhật,
13:22
Chinese jasmine, Japanese sencha,
330
787000
2000
13:24
Earl Grey and a special blend that we prepared.
331
789000
2000
Earl Grey và một loại trà hỗn hợp đặc biệt
mà chúng tôi chuẩn bị,
mà chúng tôi chuẩn bị,
13:26
And you can see clearly
332
791000
2000
và bạn có thể thấy rõ ràng
các loại trà có hiệu quả khác nhau,
các loại trà có hiệu quả khác nhau,
13:28
that the teas vary in their potency
333
793000
2000
13:30
from less potent to more potent.
334
795000
3000
từ yếu đến mạnh.
13:33
But what's very cool
335
798000
2000
Nhưng điều thực sự thú vị
13:35
is when we actually combined the two
336
800000
2000
là khi chúng tôi kết hợp
hai loại trà có sức kháng kém với nhau,
hai loại trà có sức kháng kém với nhau,
13:37
less potent teas together,
337
802000
2000
13:39
the combination, the blend,
338
804000
2000
loại trà hỗn hợp này
có hiệu quả mạnh hơn từng loại riêng biệt
có hiệu quả mạnh hơn từng loại riêng biệt
13:41
is more potent than either one alone.
339
806000
3000
13:44
This means there's food synergy.
340
809000
3000
Điều đó có nghĩa là
có sự cộng hưởng trong thực phẩm.
có sự cộng hưởng trong thực phẩm.
Đây là một số dữ liệu nữa
từ thử nghiệm của chúng tôi.
từ thử nghiệm của chúng tôi.
13:49
Here's some more data from our testing.
341
814000
2000
13:51
Now, in the lab, we can simulate tumor angiogenesis
342
816000
3000
Trong phòng lab, chúng tôi có thể
kích hoạt tạo mạch của khối u,
kích hoạt tạo mạch của khối u,
13:54
represented here in a black bar.
343
819000
2000
được thể hiện ở cột đen.
13:56
And using this system, we can test the potency of cancer drugs.
344
821000
3000
Dùng hệ thống này, chúng tôi kiểm tra
hiệu quả của các thuốc ung thư.
hiệu quả của các thuốc ung thư.
13:59
So the shorter the bar,
345
824000
2000
Vì vậy cột càng ngắn,
thì sự tạo mạch càng ít
-- đó là điều tốt.
-- đó là điều tốt.
14:01
less angiogenesis, that's good.
346
826000
3000
14:04
And here are some common drugs
347
829000
2000
Và đây là một số loại thuốc thông dụng
có liên hệ với việc giảm thiểu
khả năng mắc ung thư ở người.
khả năng mắc ung thư ở người.
14:06
that have been associated with reducing the risk
348
831000
2000
14:08
of cancer in people.
349
833000
2000
14:10
Statins, nonsteroidal anti-inflammatory drugs
350
835000
2000
Statins, thuốc kháng viêm không steroid,
14:12
and a few others,
351
837000
2000
và một số thuốc khác --
chúng cũng ức chế tạo mạch.
chúng cũng ức chế tạo mạch.
14:14
they inhibit angiogenesis too.
352
839000
3000
14:17
And here are the dietary factors
353
842000
2000
Và đây là các yếu tố dinh dưỡng
14:19
going head to head against these drugs.
354
844000
3000
đối chọi lại với các loại thuốc này.
Các bạn thấy rằng chúng có hiệu quả riêng
14:22
You can see, they clearly hold their own
355
847000
2000
14:24
and, in some cases, they're more potent
356
849000
2000
và trong vài trường hợp,
chúng thậm chí còn mạnh hơn các loại thuốc
chúng thậm chí còn mạnh hơn các loại thuốc
14:26
than the actual drugs.
357
851000
2000
Đậu nành, rau mùi tây, tỏi,
nho, và các loại họ dâu.
nho, và các loại họ dâu.
14:28
Soy, parsley, garlic,
358
853000
2000
14:30
grapes, berries;
359
855000
2000
14:32
I could go home and cook a tasty meal
360
857000
2000
Tôi có thể về nhà nấu một bữa ăn
ngon miệng sử dụng các nguyên liệu này.
ngon miệng sử dụng các nguyên liệu này.
14:34
using these ingredients.
361
859000
2000
14:36
So imagine if we could create
362
861000
2000
Nếu như chúng ta có thể tạo một hệ thống
đánh giá đầu tiên trên thế giới,
đánh giá đầu tiên trên thế giới,
14:38
the world's first rating system
363
863000
2000
14:40
in which we could score foods
364
865000
2000
để xếp loại các loại thực phẩm
14:42
according to their antiangiogenic,
365
867000
2000
dựa theo hiệu quả chống tạo mạch
và ngăn ngừa ung thư của chúng.
và ngăn ngừa ung thư của chúng.
14:44
cancer-preventative properties.
366
869000
2000
14:46
And that's what we're doing right now.
367
871000
3000
Và đó là điều mà chúng tôi đang làm.
14:49
Now, I've shown you a bunch of lab data,
368
874000
2000
Các bạn đã xem
một đống dữ liệu thí nghiệm,
một đống dữ liệu thí nghiệm,
14:51
and so the real question is:
369
876000
2000
vậy câu hỏi thực sự là:
14:53
What is the evidence in people
370
878000
2000
Đâu là bằng chứng ở người
14:55
that eating certain foods can reduce
371
880000
2000
cho thấy việc ăn loại thực phẩm nào đó
có thể giảm sự tạo mạch trong ung thư?
có thể giảm sự tạo mạch trong ung thư?
14:57
angiogenesis in cancer?
372
882000
3000
15:00
Well, the best example I know
373
885000
2000
Ví dụ điển hình nhất mà tôi biết
là một nghiên cứu với 79,000 đàn ông
trong suốt hơn 20 năm,
trong suốt hơn 20 năm,
15:02
is a study of 79,000 men
374
887000
2000
15:04
followed over 20 years,
375
889000
2000
15:06
in which it was found that men who consumed
376
891000
2000
đã tìm ra rằng những người
ăn nhiều cà chua nấu chín
ăn nhiều cà chua nấu chín
15:08
cooked tomatoes two to three times a week
377
893000
2000
hai đến ba lần một tuần,
15:10
had up to a 50 percent reduction
378
895000
3000
giảm đến 50%
15:13
in their risk of developing prostate cancer.
379
898000
3000
nguy cơ bị mắc ung thư tuyến tiền liệt.
15:16
Now, we know that tomatoes are a good source of lycopene,
380
901000
3000
Chúng ta đã biết rằng cà chua
là một nguồn cung giàu lycopen,
là một nguồn cung giàu lycopen,
15:19
and lycopene is antiangiogenic.
381
904000
3000
và lycopen có tính chống tạo mạch.
15:22
But what's even more interesting from this study
382
907000
2000
Nhưng điều thú vị hơn nữa ở nghiên cứu này
15:24
is that in those men who did develop prostate cancer,
383
909000
3000
là trong số các người
đã mắc ung thư tuyến tiền liệt,
đã mắc ung thư tuyến tiền liệt,
15:27
those who ate more servings of tomato sauce
384
912000
3000
những người ăn nhiều sốt cà chua hơn,
15:30
actually had fewer blood vessels
385
915000
2000
có ít các mạch máu nuôi khối u hơn.
15:32
feeding their cancer.
386
917000
2000
15:34
So this human study is a prime example
387
919000
2000
Vì thế, nghiên cứu trên người này
là ví dụ điển hình
là ví dụ điển hình
15:36
of how antiangiogenic substances
388
921000
2000
của việc khi các chất chống tạo mạch
có trong thực phẩm
có trong thực phẩm
15:38
present in food and consumed at practical levels
389
923000
3000
được hấp thụ ở một mức nhất định,
15:41
can impact on cancer.
390
926000
2000
sẽ có tác động xấu đến ung thư.
15:43
And we're now studying
391
928000
2000
Và chúng tôi đang nghiên cứu về
vai trò của một chế độ ăn lành mạnh --
vai trò của một chế độ ăn lành mạnh --
15:45
the role of a healthy diet
392
930000
2000
15:47
with Dean Ornish at UCSF and Tufts University
393
932000
3000
với Dean Ornish từ UCSF và Đại học Tufts--
15:50
on the role of this healthy diet on markers of angiogenesis
394
935000
3000
vai trò của chế độ ăn lành mạnh
trên các chỉ dấu tăng sinh mạch
trên các chỉ dấu tăng sinh mạch
15:53
that we can find in the bloodstream.
395
938000
3000
mà chúng ta tìm thấy trong dòng máu.
Dĩ nhiên, những gì tôi chia sẻ với các bạn
có các ứng dụng trên nhiều lĩnh vực,
có các ứng dụng trên nhiều lĩnh vực,
15:56
Now, obviously, what I've shared with you has some far-ranging implications,
396
941000
3000
15:59
even beyond cancer research.
397
944000
2000
thậm chí ngoài nghiên cứu ung thư.
16:01
Because if we're right, it could impact on consumer education,
398
946000
3000
Bởi vì nếu chúng tôi đúng,
nó sẽ có tác động đến giáo dục tiêu thụ,
nó sẽ có tác động đến giáo dục tiêu thụ,
16:04
food services, public health
399
949000
2000
dịch vụ thực phẩm, sức khỏe cộng đồng
16:06
and even the insurance industry.
400
951000
2000
và ngay cả trong công nghiệp bảo hiểm.
16:08
And, in fact, some insurance companies
401
953000
2000
Và thực tế, các công ty bảo hiểm
16:10
are already beginning to think along these lines.
402
955000
2000
đã bắt đầu suy nghĩ theo chiều hướng đó.
16:12
Check out this ad from Blue Cross Blue Shield of Minnesota.
403
957000
3000
Đây là một quảng cáo
từ BlueCross BlueShield ở Minnesota.
từ BlueCross BlueShield ở Minnesota.
16:16
And for many people around the world,
404
961000
2000
Đối với nhiều người trên thế giới,
16:18
dietary cancer prevention
405
963000
2000
ngăn ngừa ung thư qua dinh dưỡng
có lẽ là giải pháp thực tế duy nhất,
có lẽ là giải pháp thực tế duy nhất,
16:20
may be the only practical solution
406
965000
2000
bởi vì không phải ai cũng chi trả nổi
các trị liệu ung thư giai đoạn cuối đắt đỏ
các trị liệu ung thư giai đoạn cuối đắt đỏ
16:22
because not everybody can afford expensive end-stage cancer treatments,
407
967000
3000
16:25
but everybody could benefit from
408
970000
2000
nhưng mọi người đều có lợi
từ một chế độ ăn lành mạnh
từ một chế độ ăn lành mạnh
16:27
a healthy diet based on local, sustainable,
409
972000
3000
dựa trên các lương thực địa phương,
tự cung, có tính chống tạo mạch.
tự cung, có tính chống tạo mạch.
16:30
antiangiogenic crops.
410
975000
2000
16:33
Now, finally,
411
978000
2000
Cuối cùng,
16:35
I've talked to you about food,
412
980000
2000
tôi đã nói với các bạn về thực phẩm,
16:37
and I've talked to you about cancer,
413
982000
2000
và tôi đã nói với các bạn về ung thư,
16:39
so there's just one more disease that I have to tell you about
414
984000
3000
cho nên chỉ còn một bệnh nữa
tôi cần phải nói với các bạn,
tôi cần phải nói với các bạn,
16:42
and that's obesity.
415
987000
2000
đó là bệnh béo phì.
16:44
Because it turns out that
416
989000
2000
Bởi vì hóa ra là các mô mỡ -- chất béo --
16:46
adipose tissue, fat,
417
991000
2000
16:48
is highly angiogenesis dependent.
418
993000
2000
phụ thuộc vào tăng sinh mạch.
16:50
And, like a tumor, fat grows when blood vessels grow.
419
995000
3000
Và như khối u, mô mỡ phát triển
khi các mạch máu tăng sinh.
khi các mạch máu tăng sinh.
16:53
So the question is: Can we shrink fat
420
998000
3000
Vì thế câu hỏi là:
Chúng ta có thể làm tiêu giảm mô mỡ
bằng cách cắt nguồn cung máu của nó?
bằng cách cắt nguồn cung máu của nó?
16:56
by cutting off its blood supply?
421
1001000
2000
16:58
So the top curve shows the body weight
422
1003000
3000
Đường cong trên cùng cho thấy trọng lượng
của một con chuột bị béo phì di truyền
của một con chuột bị béo phì di truyền
17:01
of a genetically obese mouse
423
1006000
2000
ăn liên tục cho đến khi nó béo phì,
17:03
that eats nonstop
424
1008000
2000
17:05
until it turns fat, like this furry tennis ball.
425
1010000
3000
như quả banh tennis lông lá này.
(Cười lớn)
17:09
And the bottom curve is the weight of a normal mouse.
426
1014000
3000
Và đường cong ở dưới là
trọng lượng của một con chuột bình thường.
trọng lượng của một con chuột bình thường.
17:12
If you take the obese mouse and give it
427
1017000
2000
Nếu bạn lấy con chuột béo phì
và cho nó chất ức chế tạo mạch,
nó sẽ giảm cân.
nó sẽ giảm cân.
17:14
an angiogenesis inhibitor, it loses weight.
428
1019000
2000
17:16
Stop the treatment, gains the weight back.
429
1021000
2000
Ngừng trị liệu, nó sẽ tăng cân lại.
Bắt đầu trị liệu lại, nó sẽ lại giảm cân.
Bắt đầu trị liệu lại, nó sẽ lại giảm cân.
17:18
Restart the treatment, loses the weight again.
430
1023000
2000
17:20
Stop the treatment, it gains the weight back.
431
1025000
2000
Ngừng trị liệu, nó sẽ tăng cân lại.
17:22
And, in fact, you can cycle the weight up and down
432
1027000
2000
Thực tế, bạn có thể luân chuyển
cho tăng và giảm cân
cho tăng và giảm cân
17:24
simply by inhibiting angiogenesis.
433
1029000
3000
đơn giản chỉ bằng việc
ức chế tạo mạch.
ức chế tạo mạch.
Cho nên cách tiếp cận chúng ta dùng
để ngăn ung thư
để ngăn ung thư
17:27
So this approach that we're taking for cancer prevention
434
1032000
2000
17:29
may also have an application
435
1034000
2000
cũng có ứng dụng cho béo phì.
17:31
for obesity.
436
1036000
2000
17:33
The really, truly interesting thing about this
437
1038000
2000
Điều thú vị là
17:35
is that we can't take these obese mice
438
1040000
2000
chúng ta không thể bắt
các con chuột béo phì
các con chuột béo phì
17:37
and make them lose more weight
439
1042000
2000
giảm cân nhiều hơn
17:39
than what the normal mouse's weight is supposed to be.
440
1044000
3000
trọng lượng của một con chuột bình thường.
17:42
In other words, we can't create supermodel mice.
441
1047000
2000
Nói cách khác, chúng ta
không thể tạo ra chuột siêu mẫu.
không thể tạo ra chuột siêu mẫu.
17:44
(Laughter)
442
1049000
2000
(Cười lớn)
17:46
And this speaks to the role of angiogenesis
443
1051000
2000
Và cái này nói lên
vai trò của tăng sinh mạch
vai trò của tăng sinh mạch
17:48
in regulating healthy set points.
444
1053000
3000
trong việc điều hòa
các điểm định mức của cơ thể.
các điểm định mức của cơ thể.
17:51
Albert Szent-Gyorgi once said that,
445
1056000
2000
Albert Szent-Gyorgi từng nói,
17:53
"Discovery consists of seeing what everyone has seen,
446
1058000
3000
"Khám phá bao gồm
việc thấy những gì mọi người đều thấy,
việc thấy những gì mọi người đều thấy,
17:56
and thinking what no one has thought."
447
1061000
2000
và nghĩ ra những thứ không ai nghĩ ra."
17:58
I hope I've convinced you
448
1063000
2000
Tôi mong rằng
đã thuyết phục các bạn
đã thuyết phục các bạn
rằng các căn bệnh như ung thư,
béo phì, hoặc các bệnh khác,
béo phì, hoặc các bệnh khác,
18:00
that, for diseases like cancer, obesity and other conditions,
449
1065000
3000
có một sức mạnh to lớn
18:03
that there may be a great power
450
1068000
2000
trong việc tấn công vào
mẫu số chung của chúng: tăng sinh mạch.
mẫu số chung của chúng: tăng sinh mạch.
18:05
in attacking their common denominator: angiogenesis.
451
1070000
3000
Và đó là điều mà tôi nghĩ
thế giới đang cần.
thế giới đang cần.
18:08
And that's what I think the world needs now. Thank you.
452
1073000
3000
Xin cảm ơn.
18:11
(Applause)
453
1076000
11000
(Vỗ tay)
June Cohen: Tôi có
một câu hỏi nhanh cho anh.
một câu hỏi nhanh cho anh.
18:22
June Cohen: I have a quick question for you. So these drugs aren't exactly ...
454
1087000
3000
Những loại thuốc này không phải là
những trị liệu ung thư phổ biến hiện nay.
những trị liệu ung thư phổ biến hiện nay.
18:25
they're not exactly in mainstream cancer treatments right now.
455
1090000
3000
18:28
For anyone out here who has cancer,
456
1093000
2000
Cho những ai mắc ung thư,
anh sẽ đề xuất trị liệu nào?
anh sẽ đề xuất trị liệu nào?
18:30
what would you recommend?
457
1095000
2000
18:32
Do you recommend pursuing these treatments now, for most cancer patients?
458
1097000
3000
Anh có đề xuất theo các trị liệu hiện nay
cho hầu hết các bệnh nhân ung thư?
cho hầu hết các bệnh nhân ung thư?
18:35
William Li: So there are antiangiogenic treatments
459
1100000
2000
William Li: Hiện nay có các trị liệu
chống tạo mạch
chống tạo mạch
18:37
that are FDA approved,
460
1102000
2000
đã được FDA chấp thuận,
18:39
and if you're a cancer patient
461
1104000
2000
và nếu như bạn là một bệnh nhân ung thư,
18:41
or working for one or advocating for one,
462
1106000
2000
hoặc làm việc hoặc trợ giúp cho
bệnh nhân ung thư, bạn nên hỏi về chúng.
bệnh nhân ung thư, bạn nên hỏi về chúng.
18:43
you should ask about them.
463
1108000
2000
18:45
And there are many clinical trials.
464
1110000
3000
Và có rất nhiều thử nghiệm lâm sàng.
18:48
The Angiogenesis Foundation is following almost 300 companies,
465
1113000
3000
Quỹ Tăng Sinh Mạch đang theo sát
gần 300 công ty,
gần 300 công ty,
18:51
and there are about 100 more
466
1116000
2000
và có khoảng 100 loại thuốc khác
trong dây chuyền đó.
trong dây chuyền đó.
18:53
drugs in that pipeline.
467
1118000
2000
18:55
So consider the approved ones,
468
1120000
2000
Xét trên các loại thuốc
được chấp thuận,
được chấp thuận,
18:57
look for clinical trials,
469
1122000
2000
hãy tìm các thử nghiệm lâm sàng,
tuy nhiên giữa những gì bác sĩ
có thể làm cho bạn,
có thể làm cho bạn,
18:59
but then between what the doctor can do for you,
470
1124000
2000
19:01
we need to start asking what can we do for ourselves.
471
1126000
2000
chúng ta cần tự hỏi chúng ta
có thể làm gì cho bản thân.
có thể làm gì cho bản thân.
19:03
And this is one of the themes that I'm talking about
472
1128000
2000
Đây là một trong các chủ đề
mà tôi nói đến:
mà tôi nói đến:
19:05
is we can empower ourselves to do the things
473
1130000
2000
Chúng ta giúp bản thân
19:07
that doctors can't do for us,
474
1132000
2000
làm được những điều bác sĩ
không thể làm cho ta,
không thể làm cho ta,
19:09
which is to use knowledge and take action.
475
1134000
2000
đó là vận dụng kiến thức vào thực hành.
19:11
And if Mother Nature has given us some clues,
476
1136000
3000
Và nếu như Mẹ Thiên Nhiên
đã cho chúng ta những gợi ý,
đã cho chúng ta những gợi ý,
19:14
we think that there might be a new future
477
1139000
2000
chúng ta thấy rằng có một tương lai mới
cho giá trị của việc ăn như thế nào,
cho giá trị của việc ăn như thế nào,
19:16
in the value of how we eat.
478
1141000
2000
19:18
And what we eat is really our chemotherapy three times a day.
479
1143000
3000
và những gì chúng ta ăn là hóa trị
chúng ta làm ba lần mỗi ngày.
chúng ta làm ba lần mỗi ngày.
19:21
JC: Right. And along those lines,
480
1146000
2000
JC: Đúng rồi. Và trên cơ sở đó,
19:23
for people who might have risk factors for cancer,
481
1148000
3000
đối với những người mang
các yếu tố nguy cơ mắc ung thư,
các yếu tố nguy cơ mắc ung thư,
19:26
would you recommend pursuing any treatments sort of prophylactically
482
1151000
3000
bạn có đề xuất chọn loại
trị liệu phòng ngừa nào khác
trị liệu phòng ngừa nào khác
19:29
or simply pursuing the right diet
483
1154000
2000
hay chỉ đơn giản
là theo một chế độ ăn đúng,
là theo một chế độ ăn đúng,
19:31
with lots of tomato sauce?
484
1156000
2000
với nhiều sốt cà chua?
19:33
WL: Well, you know, there's abundant epidemiological evidence.
485
1158000
3000
WL: Có rất nhiều các bằng chứng dịch tễ,
19:36
And I think in the information age,
486
1161000
2000
và tôi tin rằng trong thời đại thông tin,
19:38
it doesn't take long to go to a credible source
487
1163000
2000
các bạn sẽ dễ dàng tìm được
nguồn tin đáng tin cậy như PubMed,
nguồn tin đáng tin cậy như PubMed,
19:40
like PubMed, the National Library of Medicine,
488
1165000
2000
Thư viện Y khoa Quốc gia,
19:42
to look for epidemiological studies
489
1167000
2000
để tìm đọc những nghiên cứu dịch tễ
về giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư
về giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư
19:44
for cancer risk reduction
490
1169000
2000
dựa vào chế độ ăn
và các loại thuốc thông thường.
và các loại thuốc thông thường.
19:46
based on diet and based on common medications.
491
1171000
3000
Và đó là thứ mà ai cũng có thể tìm được.
19:49
And that's certainly something that anybody can look into.
492
1174000
2000
19:51
JC: Okay. Well, thank you so much.
493
1176000
2000
JC: Okay. Cám ơn rất nhiều.
19:53
(Applause)
494
1178000
2000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
William Li - Cancer researcherWilliam Li heads the Angiogenesis Foundation, a nonprofit that is re-conceptualizing global disease fighting.
Why you should listen
Many of society’s most devastating diseases -- cancer, cardiovascular disease, diabetes and Alzheimer’s, to name a few -- share a common denominator: faulty angiogenesis, the body’s growth of new capillary blood vessels. Given excessive or insufficient blood vessel growth, serious health issues arise. While researching under Harvard surgeon Judah Folkman, who pioneered the study of angiogenesis, Li learned how angiogenesis-based medicine helps patients overcome numerous diseases by restoring the balance of blood-vessel growth.
Li co-founded the Angiogenesis Foundation in 1994. The foundation’s Project ENABLE -- a global system that integrates patients, medical experts and healthcare professionals -- democratizes the spread and implementation of knowledge about angiogenesis-based medicines, diet and lifestyle. Some 40,000 physicians have been educated on new treatments, ranging from cancer care to wound care, by the foundation’s faculty of medical experts, and they are bringing new, lifesaving and disease-preventing techniques to people around the world.
William Li | Speaker | TED.com