ABOUT THE SPEAKER
Karen Bass - Natural history filmmaker
Karen Bass has traveled the world to explore and capture footage from every environment across the Earth.

Why you should listen

Karen Bass is a director and producer with a passion for travel and natural history. In 20 years at the BBC’s Natural History Unit, Bass made wildlife films in almost every environment across the Earth, from the rainforests of the Congo (where she produced the first-ever film of our closest relative, the bonobo), to the deserts of Libya, Syria and Jordan, from the icy peaks of the Andes to the swamps of the Amazon, from erupting volcanoes in the Caribbean to the nocturnal world of raccoons in downtown Manhattan. Her series include Andes to Amazon, exploring the wildlife and extreme landscapes of South America; Jungle, an investigation of the world’s rainforests; Wild Caribbean, about the varied nature, weather and landscapes of the Caribbean; and Nature’s Great Events, a dramatic portrayal of six of the planet’s most spectacular wildlife events.

Bass is now producing Untamed Americas, an epic series on the natural history of North, South and Central America, for National Geographic Television. The series is set to premiere in June 2012.

Her passion for travel and natural history were evident from an early age, and she has travelled widely on all the continents -- on scientific expeditions, for pleasure and to make films. In recent years she has sought out dragons on Komodo, dived the remote coral reefs of New Guinea, hang-glided over the cliffs of Byron Bay in Australia, climbed active volcanoes in Ethiopia, rafted the length of the Grand Canyon, sailed a traditional dhow in the Indian Ocean and trekked with camels through the Sahara.

 

More profile about the speaker
Karen Bass | Speaker | TED.com
TED2012

Karen Bass: Unseen footage, untamed nature

Karen Bass: Niewidziane ujęcia, dziewicza natura

Filmed:
843,025 views

Podczas TED2012, filmowiec Karen Bass dzieli się zapierającymi dech nagraniami, które nakręciła na zlecenie BBC i National Geographic. Między innymi pokazuje najnowszy, dotąd nie prezentowany film o nietoperzu, bezogonku ryjkowatym, który żywi się w dość niezwykły sposób...
- Natural history filmmaker
Karen Bass has traveled the world to explore and capture footage from every environment across the Earth. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
I'm a very luckySzczęściarz personosoba.
0
750
3309
Jestem prawdziwą szczęściarą.
00:19
I've been privilegeduprzywilejowany to see so much of our beautifulpiękny EarthZiemia
1
4059
4478
Widziałam znaczną część naszej pięknej planety
00:24
and the people and creaturesstworzenia that liverelacja na żywo on it.
2
8537
2328
oraz jej mieszkańców.
00:26
And my passionpasja was inspirednatchniony at the agewiek of sevensiedem,
3
10865
3620
Swoją pasję odkryłam w wieku 7 lat,
00:30
when my parentsrodzice first tookwziął me to MoroccoMaroko,
4
14485
2335
gdy rodzice zabrali mnie do Maroka
00:32
at the edgekrawędź of the SaharaSahara DesertPustynia.
5
16820
2126
na obrzeża Sahary.
00:34
Now imaginewyobrażać sobie a little BritBrit
6
18946
2375
Mała Brytyjka w miejscu tak różnym
00:37
somewheregdzieś that wasn'tnie było coldzimno and dampwilgoć like home.
7
21321
3121
od chłodnej i wilgotnej ojczyzny.
00:40
What an amazingniesamowity experiencedoświadczenie.
8
24442
2276
Wspaniałe przeżycie,
00:42
And it madezrobiony me want to explorebadać more.
9
26718
2493
które wzbudziło we mnie pragnienie podróży.
00:45
So as a filmmakerreżyser,
10
29211
2603
Jako filmowiec
00:47
I've been from one endkoniec of the EarthZiemia to the other
11
31814
2811
podróżuję po odległych krańcach Ziemi,
00:50
tryingpróbować to get the perfectidealny shotstrzał
12
34625
2708
by zrobić idealne ujęcie,
00:53
and to capturezdobyć animalzwierzę behaviorzachowanie never seenwidziany before.
13
37333
3792
uchwycić dotąd nieznane zachowania zwierząt.
00:57
And what's more, I'm really luckySzczęściarz,
14
41125
2632
Mam prawdziwe szczęście
00:59
because I get to sharedzielić that with millionsmiliony of people worldwidena calym swiecie.
15
43757
3118
mogąc dzielić się nimi z milionami ludzi na świecie.
01:02
Now the ideapomysł of havingmający newNowy perspectivesperspektywy of our planetplaneta
16
46875
5250
Nowe ujęcia naszej planety
01:08
and actuallytak właściwie beingistota ablezdolny to get that messagewiadomość out
17
52125
3833
i możliwość dzielenia się nimi sprawiają,
01:11
getsdostaje me out of bedłóżko everykażdy day with a springwiosna in my stepkrok.
18
55958
2858
że z radością wstaję z łóżka.
01:14
You mightmoc think that it's quitecałkiem hardciężko
19
58816
3142
Choć może się wydawać,
01:17
to find newNowy storieshistorie and newNowy subjectstematy,
20
61958
2250
że trudno znaleźć nowe tematy,
01:20
but newNowy technologytechnologia is changingwymiana pieniędzy the way we can filmfilm.
21
64208
4331
nowa technologia zmienia
sposób kręcenia filmów,
01:24
It's enablingwłączanie us to get freshświeży, newNowy imagesobrazy
22
68539
3836
umożliwia świeże spojrzenie
01:28
and tell brandMarka newNowy storieshistorie.
23
72375
2117
i opowiedzenie zupełnie nowych historii.
01:30
In Nature'sNature's Great EventsZdarzenia,
24
74492
2883
W "Wielkich Widowiskach Natury”,
01:33
a seriesseria for the BBCBBC that I did with DavidDavid AttenboroughAttenborough,
25
77375
3542
serii filmów BBC,
którą zrobiłam z Davidem Attenborough,
01:36
we wanted to do just that.
26
80917
2250
staraliśmy się to osiągnąć.
01:39
ImagesObrazów of grizzlyGrizzly bearsniedźwiedzie are prettyładny familiarznajomy.
27
83167
3041
Zdjęcia niedźwiedzi grizzly każdy już widział,
01:42
You see them all the time, you think.
28
86208
3250
wydaje się, że lecą w kółko.
01:45
But there's a wholecały sidebok to theirich liveszyje that we hardlyledwie ever see
29
89458
4084
Jednak jest sfera ich życia,
której prawie nie znamy
01:49
and had never been filmednakręcony.
30
93542
1708
i nigdy nie była filmowana.
01:51
So what we did, we wentposzedł to AlaskaAlaska,
31
95250
4250
Dlatego pojechaliśmy na Alaskę,
01:55
whichktóry is where the grizzliesGrizzlies relypolegać
32
99500
2368
gdzie grizzly korzystają z tego,
01:57
on really highwysoki, almostprawie inaccessibleniedostępny, mountainGóra slopesstoki
33
101868
2986
że wysokie, niedostępne zbocza gór
02:00
for theirich denningDenning.
34
104854
1935
dają im schronienie.
02:02
And the only way to filmfilm that is a shootstrzelać from the airpowietrze.
35
106789
5348
Aby je sfilmować, musieliśmy kręcić z powietrza.
02:10
(VideoWideo) DavidDavid AttenboroughAttenborough: ThroughoutPrzez cały AlaskaAlaska and BritishBrytyjskie ColumbiaColumbia,
36
114304
4613
(Film) D. Attenborough:
"Na Alasce i w Kolumbii Brytyjskiej
02:14
thousandstysiące of bearNiedźwiedź familiesrodziny are emergingwyłaniający się from theirich winterzimowy sleepsen.
37
118917
5212
tysiące niedźwiedzich rodzin
budzi się z zimowego snu.
02:20
There is nothing to eatjeść up here,
38
124129
3954
Nie ma tu nic do jedzenia,
02:23
but the conditionswarunki were idealideał for hibernationstan hibernacji.
39
128083
3500
ale warunki do hibernacji były idealne.
02:27
Lots of snowśnieg in whichktóry to digkopać a denDen.
40
131583
5431
Mnóstwo śniegu na wykopanie jam.
02:35
To find foodjedzenie, mothersmatki mustmusi leadprowadzić theirich cubsszczeniaki down to the coastWybrzeże,
41
139450
5990
Matki sprowadzają niedźwiadki na wybrzeże,
02:41
where the snowśnieg will alreadyjuż be meltingtopienie.
42
145440
2852
by szukać pożywienia tam,
gdzie śnieg już się topi.
02:48
But gettinguzyskiwanie down can be a challengewyzwanie for smallmały cubsszczeniaki.
43
152502
7148
Schodzenie może być wyzwaniem dla niedźwiadków.
03:21
These mountainsgóry are dangerousniebezpieczny placesmiejsca,
44
185723
3735
Góry to niebezpieczne miejsce,
03:25
but ultimatelyostatecznie the fatelos of these bearNiedźwiedź familiesrodziny,
45
189458
3459
jednak los tych niedźwiedzich rodzin
03:28
and indeedw rzeczy samej that of all bearsniedźwiedzie around the NorthPółnoc PacificPacyfiku,
46
192917
3514
i wszystkich niedźwiedzi na Północnym Pacyfiku,
03:32
dependszależy on the salmonŁosoś.
47
196431
4617
zależy od dostępu do łososi".
03:36
KBKB: I love that shotstrzał.
48
201064
2561
KB: Uwielbiam to ujęcie,
03:39
I always get goosebumpsGęsia skórka everykażdy time I see it.
49
203625
2292
za każdym razem przechodzą mnie ciarki.
03:41
That was filmednakręcony from a helicopterśmigłowiec
50
205917
2041
Zostało sfilmowane z helikoptera,
03:43
usingza pomocą a gyro-stabilizedstabilizowaną cameraaparat fotograficzny.
51
207958
2792
kamerą ze stabilizacją żyroskopową.
03:46
And it's a wonderfulwspaniale bitkawałek of gearbiegu,
52
210750
2458
To wspaniałe urządzenie
03:49
because it's like havingmający a flyinglatający tripodstatyw, craneŻuraw and dollyDolly all rolledwalcowane into one.
53
213208
3959
zapewniające zarazem stabilność i płynność obrazu.
03:53
But technologytechnologia alonesam isn't enoughdość.
54
217167
3208
Jednak sama technologia nie wystarcza.
03:56
To really get the moneypieniądze shotsstrzały,
55
220375
2500
By zrobić wyjątkowe ujęcie,
03:58
it's down to beingistota in the right placemiejsce at the right time.
56
222875
3042
należy znaleźć się
w odpowiednim miejscu i czasie,
04:01
And that sequencesekwencja was especiallyszczególnie difficulttrudny.
57
225917
2958
a to ujęcie było
szczególne trudne do uchwycenia.
04:04
The first yearrok we got nothing.
58
228875
3500
Pierwszego roku nie mieliśmy nic.
04:08
We had to go back the followingnastępujący yearrok,
59
232375
3583
Musieliśmy wrócić w kolejnym,
04:11
all the way back to the remotezdalny partsCzęści of AlaskaAlaska.
60
235958
3000
przebyć całą tę drogę
do odległych zakątków Alaski.
04:14
And we hungzawieszony around with a helicopterśmigłowiec for two wholecały weekstygodnie.
61
238958
2625
Lataliśmy wypatrując miejsc przez 2 tygodnie.
04:17
And eventuallyostatecznie we got luckySzczęściarz.
62
241583
3042
W końcu udało się.
04:20
The cloudChmura liftedwzniesiony, the windwiatr was still,
63
244625
4333
Chmury się uniosły, wiatr ustał,
04:24
and even the bearNiedźwiedź showedpokazał up.
64
248958
1750
i nawet miśki się pokazały.
04:26
And we managedzarządzane to get that magicmagia momentza chwilę.
65
250708
2584
Udało się uchwycić ten magiczny moment.
04:29
For a filmmakerreżyser,
66
253292
1875
Dla filmowca
04:31
newNowy technologytechnologia is an amazingniesamowity toolnarzędzie,
67
255167
4173
nowa technologia jest wyjątkowym narzędziem,
04:35
but the other thing that really, really excitespodnieca me
68
259340
3206
jednak najbardziej mnie ekscytuje
04:38
is when newNowy speciesgatunki are discoveredodkryty.
69
262546
2954
moment odkrywania nowych gatunków.
04:41
Now, when I heardsłyszał about one animalzwierzę,
70
265500
2287
Kiedy usłyszałam o pewnym zwierzęciu,
04:43
I knewwiedziałem we had to get it for my nextNastępny seriesseria,
71
267787
2963
wiedziałam, że musimy go mieć do kolejnej serii
04:46
UntamedNieokiełznany AmericasAmericas, for NationalKrajowe GeographicGeograficzne.
72
270750
2750
"Dziewiczej Ameryki” dla National Geographic.
04:49
In 2005, a newNowy speciesgatunki of batnietoperz was discoveredodkryty
73
273500
6311
W 2005 roku odkryto nowy gatunek nietoperza
04:55
in the cloudChmura forestslasy of EcuadorEkwador.
74
279811
2272
w lasach mglistych Ekwadoru.
04:57
And what was amazingniesamowity about that discoveryodkrycie
75
282083
2084
Co ciekawe,
05:00
is that it alsorównież solvedrozwiązany the mysteryzagadka
76
284167
2416
jednocześnie rozwiązano zagadkę
05:02
of what pollinatedzapylane a uniquewyjątkowy flowerkwiat.
77
286583
3037
sposobu zapylania nietypowego kwiatka.
05:05
It dependszależy solelywyłącznie on the batnietoperz.
78
289620
1963
Stoi za tym ten nietoperz.
05:07
Now, the seriesseria hasn'tnie ma even airedantenie yetjeszcze,
79
291583
2734
Seria nie była jeszcze emitowana,
05:10
so you're the very first to see this.
80
294317
2427
zobaczycie ją jako pierwsi.
05:12
See what you think.
81
296744
1115
Sami oceńcie.
05:17
(VideoWideo) NarratorProgram Narrator: The tube-lippedSex wargi nectarnektar batnietoperz.
82
301590
5958
(Film) Narrator: "Oto bezogonek ryjkowaty.
05:26
A poolbasen of deliciouspyszne nectarnektar
83
310536
2341
Smakowity nektar
05:28
lieskłamstwa at the bottomDolny of eachkażdy flower'sFlower's long fluteflet.
84
312877
2165
znajduje się na dnie długiego kielicha.
05:30
But how to reachdosięgnąć it?
85
315042
4845
Jak go dosięgnąć?
05:35
NecessityKonieczność is the mothermama of evolutionewolucja.
86
319887
5196
Potrzeba jest matką ewolucji.
05:40
(MusicMuzyka)
87
325083
23406
(Muzyka)
06:04
This two-and-a-half-inchdwóch i pół cala batnietoperz
88
348489
3007
Ten 6-centymetrowy nietoperz
06:07
has a three-and-a-half-inchtrzy i pół cala tonguejęzyk,
89
351496
6725
ma prawie 9-centymetrowy język.
06:14
the longestnajdłuższy relativekrewny to bodyciało lengthdługość
90
358221
3898
Proporcjonalnie jest to najdłuższy język
06:18
of any mammalssak in the worldświat.
91
362119
2319
wśród wszystkich ssaków na świecie.
06:20
If humanczłowiek, he'don by have a nine-footdziewięć stóp tonguejęzyk.
92
364438
7139
Gdyby był człowiekiem, miałby język na 3 metry".
06:32
(ApplauseAplauz)
93
376122
2490
(Brawa)
06:34
KBKB: What a tonguejęzyk.
94
378612
2065
KB: Co za język!
06:36
We filmednakręcony it by cuttingtnący a tinymalutki little holeotwór in the basebaza of the flowerkwiat
95
380677
4865
Sfilmowaliśmy go przez otworki
u podstawy kielicha
06:41
and usingza pomocą a cameraaparat fotograficzny that could slowpowolny the actionczynność by 40 timesczasy.
96
385542
4625
za pomocą kamery,
która spowolniła akcję 40-krotnie.
06:46
So imaginewyobrażać sobie how quickszybki that thing is in realreal life.
97
390167
3083
Wyobraźcie sobie, jak musi być szybki.
06:49
Now people oftenczęsto askzapytać me, "Where'sGdzie jest your favoriteulubiony placemiejsce on the planetplaneta?"
98
393250
5212
Często pytają mnie o ulubione miejsce na Ziemi.
06:54
And the truthprawda is I just don't have one.
99
398462
2533
Ale nie mam jednego,
06:56
There are so manywiele wonderfulwspaniale placesmiejsca.
100
400995
2547
tyle jest cudownych miejsc.
06:59
But some locationslokalizacje drawrysować you back time and time again.
101
403542
3500
Jednak niektóre ciągną bardziej niż inne.
07:02
And one remotezdalny locationLokalizacja --
102
407042
2748
Do miejsca, gdzie po raz pierwszy
07:05
I first wentposzedł there as a backpackerBackpacker;
103
409790
2020
wybrałam się z plecakiem
07:07
I've been back severalkilka timesczasy for filmingfilmowanie,
104
411810
2315
wróciłam kilkakrotnie, by kręcić filmy,
07:10
mostwiększość recentlyostatnio for UntamedNieokiełznany AmericasAmericas --
105
414125
1750
ostatnio dla "Dziewiczej Ameryki”.
07:11
it's the AltiplanoAltiplano in the highwysoki AndesAndes of SouthPołudniowa AmericaAmeryka,
106
415875
4750
To Altiplano, w wysokich Andach
w Ameryce Południowej.
07:16
and it's the mostwiększość otherworldlynieziemski placemiejsce I know.
107
420625
5167
To najbardziej niezwykłe miejsce jakie znam:
07:21
But at 15,000 feetstopy, it's toughtwardy.
108
425792
3102
na wysokości 4 tys. metrów jest ciężko,
07:24
It's freezingzamrożenie coldzimno,
109
428894
1523
przeraźliwie zimno,
07:26
and that thincienki airpowietrze really getsdostaje you.
110
430417
4666
rozrzedzone powietrze daje w kość.
07:30
SometimesCzasami it's hardciężko to breatheoddychać,
111
435083
2311
Momentami trudno się oddycha,
07:33
especiallyszczególnie carryingNiosąc all the heavyciężki filmingfilmowanie equipmentsprzęt.
112
437394
3043
szczególnie pod ciężarem sprzętu filmowego,
07:36
And that poundingWalenie headgłowa just feelsczuje like a constantstały hangoverkaca.
113
440437
4605
a pulsująca głowa jest jak nieustający kac.
07:40
But the advantageZaletą of that wonderfulwspaniale thincienki atmosphereatmosfera
114
445042
4291
Jednak zaletą rozrzedzonego powietrza
07:45
is that it enablespozwala you to see the starsgwiazdy in the heavensniebiosa
115
449333
3938
są gwiazdy na nocnym niebie
07:49
with amazingniesamowity clarityprzejrzystość.
116
453271
2439
widoczne zdumiewająco wyraźnie.
07:51
Have a look.
117
455710
4186
Sami zobaczcie.
07:55
(VideoWideo) NarratorProgram Narrator: Some 1,500 milesmile southpołudnie of the tropicstropiki,
118
459896
3656
(Film) Narrator: "2,5 km na południe
od lasu tropikalnego
07:59
betweenpomiędzy ChileChile and BoliviaBoliwia,
119
463552
1685
między Chile a Boliwią
08:01
the AndesAndes completelycałkowicie changezmiana.
120
465237
5176
Andy zupełnie się zmieniają.
08:06
It's callednazywa the AltiplanoAltiplano, or "highwysoki plainsrówniny" --
121
470413
4629
To miejsce to Altiplano,
czyli "wysokie równiny”,
08:10
a placemiejsce of extremesskrajności
122
475042
3883
miejsce skrajności,
08:14
and extremeskrajny contrastskontrasty.
123
478925
3689
ogromnych kontrastów,
08:18
Where desertspustynie freezezamrażać
124
482614
4511
gdzie pustynie zamarzają,
08:23
and watersfale boilgotować.
125
487125
3833
a woda wrze.
08:26
More like MarsMars than EarthZiemia,
126
490958
3500
Bardziej przypomina Marsa niż Ziemię,
08:30
it seemswydaje się just as hostilewrogi to life.
127
494458
2423
wydaje się nieprzyjazne dla życia.
08:41
The starsgwiazdy themselvessami --
128
505196
3669
Natomiast gwiazdy...
08:50
at 12,000 feetstopy, the drysuchy, thincienki airpowietrze
129
515065
3721
Suche, rozrzedzone powietrze na 3,6 tys. metrów
08:54
makesczyni for perfectidealny stargazingObserwacja gwiazd.
130
518786
8143
zapewnia wspaniałe widowisko.
09:02
Some of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy astronomersastronomowie have telescopesteleskopy nearbyblisko.
131
526929
5884
W pobliżu astronomowie mają teleskopy,
09:08
But just looking up with the nakednagi eyeoko,
132
532813
4072
lecz wystarczy popatrzeć gołym okiem.
09:12
you really don't need one.
133
536885
3245
lecz wystarczy popatrzeć gołym okiem.
09:16
(MusicMuzyka)
134
540130
47010
(Muzyka)
10:03
(ApplauseAplauz)
135
587140
6027
(Brawa)
10:09
KBKB: Thank you so much
136
593167
3317
KB: Dziękuję serdecznie
10:12
for lettingpuszczanie me sharedzielić some imagesobrazy
137
596484
2474
za możliwość pokazania
10:14
of our magnificentwspaniały, wonderfulwspaniale EarthZiemia.
138
598958
2909
ujęć naszej wspaniałej Ziemi
10:17
Thank you for lettingpuszczanie me sharedzielić that with you.
139
601867
1897
i możliwość
10:19
(ApplauseAplauz)
140
603764
3532
podzielenia się nimi. (Brawa)
Translated by Joanna Zajc
Reviewed by Kinga Skorupska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Karen Bass - Natural history filmmaker
Karen Bass has traveled the world to explore and capture footage from every environment across the Earth.

Why you should listen

Karen Bass is a director and producer with a passion for travel and natural history. In 20 years at the BBC’s Natural History Unit, Bass made wildlife films in almost every environment across the Earth, from the rainforests of the Congo (where she produced the first-ever film of our closest relative, the bonobo), to the deserts of Libya, Syria and Jordan, from the icy peaks of the Andes to the swamps of the Amazon, from erupting volcanoes in the Caribbean to the nocturnal world of raccoons in downtown Manhattan. Her series include Andes to Amazon, exploring the wildlife and extreme landscapes of South America; Jungle, an investigation of the world’s rainforests; Wild Caribbean, about the varied nature, weather and landscapes of the Caribbean; and Nature’s Great Events, a dramatic portrayal of six of the planet’s most spectacular wildlife events.

Bass is now producing Untamed Americas, an epic series on the natural history of North, South and Central America, for National Geographic Television. The series is set to premiere in June 2012.

Her passion for travel and natural history were evident from an early age, and she has travelled widely on all the continents -- on scientific expeditions, for pleasure and to make films. In recent years she has sought out dragons on Komodo, dived the remote coral reefs of New Guinea, hang-glided over the cliffs of Byron Bay in Australia, climbed active volcanoes in Ethiopia, rafted the length of the Grand Canyon, sailed a traditional dhow in the Indian Ocean and trekked with camels through the Sahara.

 

More profile about the speaker
Karen Bass | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee