TEDCity2.0
Eric Liu: Why ordinary people need to understand power
Eric Liu: Dlaczego zwykli ludzie powinni zrozumieć władzę
Filmed:
Readability: 4.5
2,147,704 views
Zbyt wielu Amerykanów jest niedouczonych w kwestii władzy – czym ona jest, jak działa i dlaczego niektórzy ją mają. W rezultacie tych kilku, którzy rozumieją władzę, ma niewspółmiernie duży wpływ na innych. „Wiedza obywatelska musi znowu stać się atrakcyjna” – głosi nauczyciel wiedzy o społeczeństwie Eric Liu. „Tak atrakcyjna, jak była podczas rewolucji amerykańskiej lub ruchu na rzecz praw obywatelskich".
Eric Liu - Civics educator
Eric Liu is founder of Citizen University, which teaches the art of powerful citizenship, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship & American Identity Program. Full bio
Eric Liu is founder of Citizen University, which teaches the art of powerful citizenship, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship & American Identity Program. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'm a teacher and a practitioner
0
133
1881
Jestem nauczycielem i praktykiem
edukacji obywatelskiej w USA.
edukacji obywatelskiej w USA.
00:14
of civics in America.
1
2014
2485
00:16
Now, I will kindly ask those of
you who have just fallen asleep
you who have just fallen asleep
2
4499
3072
Uprzejmie proszę tych, którzy już usnęli,
00:19
to please wake up. (Laughter)
3
7571
2112
aby obudzili się. (Śmiech)
00:21
Why is it that the very word "civics"
4
9683
2291
Dlaczego słowa "edukacja obywatelska"
działają jak środek nasenny?
działają jak środek nasenny?
00:23
has such a soporific,
even a narcoleptic effect
even a narcoleptic effect
5
11974
2891
00:26
on us?
6
14865
1306
00:28
I think it's because the very
word signifies something
word signifies something
7
16171
4141
Dlatego, że słowa te oznaczają
coś niezmiernie cnotliwego, ważnego
coś niezmiernie cnotliwego, ważnego
00:32
exceedingly virtuous,
exceedingly important,
exceedingly important,
8
20312
3108
i niezmiernie nudnego.
00:35
and exceedingly boring.
9
23420
2410
Właśnie ludzie tacy jak my,
którzy uczestniczą w spotkaniach
którzy uczestniczą w spotkaniach
00:37
Well, I think it's the responsibility of people like us,
10
25830
3053
00:40
people who show up for gatherings like this
11
28883
1754
osobiście lub przez Internet,
00:42
in person or online, in any way we can,
12
30637
2747
są odpowiedzialni za to,
żeby wiedza obywatelska
znów stała się atrakcyjna,
znów stała się atrakcyjna,
00:45
to make civics sexy again,
13
33384
2901
00:48
as sexy as it was during the American Revolution,
14
36285
2826
tak atrakcyjna jak podczas
rewolucji amerykańskiej,
rewolucji amerykańskiej,
00:51
as sexy as it was during the Civil Rights Movement.
15
39111
3443
jak za ruchu na rzecz praw obywatelskich.
00:54
And I believe the way we make civics sexy again
16
42554
3206
Możemy to zrobić,
ucząc otwarcie o władzy.
00:57
is to make explicitly about the teaching of power.
17
45760
4350
01:02
The way we do that, I believe,
18
50110
2493
Możemy to zrobić na poziomie miast.
01:04
is at the level of the city.
19
52603
2394
O tym chcę opowiedzieć.
01:06
This is what I want to talk about today,
20
54997
1799
Zacznę od zdefiniowania pewnych pojęć,
01:08
and I want to start by defining some terms
21
56796
2312
01:11
and then I want to describe the scale
22
59108
2075
potem opiszę skalę problemu,
przed którym stoimy,
przed którym stoimy,
01:13
of the problem I think we face
23
61183
1863
01:15
and then suggest the ways that I believe cities
24
63046
2426
i pokażę, w jaki sposób
miasta mogą być rozwiązaniem.
miasta mogą być rozwiązaniem.
01:17
can be the seat of the solution.
25
65472
2520
01:19
So let me start with some definitions.
26
67992
3788
Na początek kilka definicji.
Przez postawę obywatelską
01:23
By civics, I simply mean the art
27
71780
1777
01:25
of being a pro-social, problem-solving contributor
28
73557
3251
rozumiem bycie prospołecznym uczestnikiem
samorządnej społeczności.
samorządnej społeczności.
01:28
in a self-governing community.
29
76808
2127
01:30
Civics is the art of citizenship,
30
78935
2429
To sztuka obywatelstwa,
01:33
what Bill Gates Sr. calls simply
31
81364
2115
którą Bill Gates senior nazywa
obecnością w życiu.
obecnością w życiu.
01:35
showing up for life,
32
83479
2092
01:37
and it encompasses three things:
33
85571
2385
Obejmuje ona trzy rzeczy:
01:39
a foundation of values,
34
87956
3544
fundament moralny, zrozumienie
procesów, które kierują światem,
procesów, które kierują światem,
01:43
an understanding of the systems
that make the world go round,
that make the world go round,
35
91500
3766
i umiejętności, które pozwalają
na dążenie do celów
na dążenie do celów
01:47
and a set of skills
36
95266
2354
01:49
that allow you to pursue goals
37
97620
1484
01:51
and to have others join in that pursuit.
38
99104
3673
i nakłanianie innych do uczestnictwa.
01:54
And that brings me to my definition of power,
39
102777
2259
To sprowadza mnie do definicji
władzy, która brzmi:
władzy, która brzmi:
01:57
which is simply this:
40
105036
2168
01:59
the capacity to make others do
41
107204
2666
umiejętność nakłaniania ludzi
do robienia tego, co im powiemy.
do robienia tego, co im powiemy.
02:01
what you would have them do.
42
109870
2761
02:04
It sounds menacing, doesn't it?
43
112631
2681
Brzmi groźnie, prawda?
Nie lubimy rozmawiać o władzy,
boimy się jej, uważamy za złą.
boimy się jej, uważamy za złą.
02:07
We don't like to talk about power.
44
115312
2341
02:09
We find it scary. We find it somehow evil.
45
117653
5694
Czujemy się nieswojo, mówiąc o niej.
02:15
We feel uncomfortable naming it.
46
123347
1782
W kulturze i mitologii demokracji
władza należy do obywateli.
władza należy do obywateli.
02:17
In the culture and mythology of democracy,
47
125129
2413
02:19
power resides with the people.
48
127542
1743
02:21
Period. End of story.
49
129285
1793
Koniec i kropka.
02:23
Any further inquiry not necessary
50
131078
1575
Dalsze pytania są zbędne
i niemile widziane.
i niemile widziane.
02:24
and not really that welcome.
51
132653
1980
02:26
Power has a negative moral valence.
52
134633
4058
Władza jest moralnie negatywna.
02:30
It sounds Machiavellian inherently.
53
138691
2782
Wydaje się z natury zła,
z natury makiaweliczna.
z natury makiaweliczna.
02:33
It seems inherently evil.
54
141473
2634
02:36
But in fact power is no more inherently good or evil
55
144107
3805
W istocie jednak nie jest gorsza
ani lepsza od ognia lub fizyki.
ani lepsza od ognia lub fizyki.
02:39
than fire or physics.
56
147912
3118
Po prostu jest.
02:43
It just is.
57
151030
2110
Władza określa sposób
działania każdego rządu
działania każdego rządu
02:45
And power governs
58
153140
1206
02:46
how any form of government operates,
59
154346
1601
02:47
whether a democracy or a dictatorship.
60
155947
3480
tak w demokracji, jak i w dyktaturze.
02:51
And the problem we face today,
here in America in particular,
here in America in particular,
61
159427
3241
Problem, przed którym stoimy, zwłaszcza
w USA, ale też i na świecie,
w USA, ale też i na świecie,
02:54
but all around the world,
62
162668
1530
02:56
is that far too many people
are profoundly illiterate
are profoundly illiterate
63
164198
3285
polega na tym, że zbyt wielu ludzi
jest zupełnie niedouczonych
w kwestii władzy:
w kwestii władzy:
02:59
in power —
64
167483
1980
03:01
what it is, who has it,
65
169463
2070
czym ona jest, kto ją ma, jak funkcjonuje,
03:03
how it operates, how it flows,
66
171533
2463
którą jej część widać, a której nie,
03:05
what part of it is visible,
what part of it is not,
what part of it is not,
67
173996
2520
03:08
why some people have it,
why that's compounded.
why that's compounded.
68
176516
3612
dlaczego niektórzy ją mają
i czemu jest złożona.
i czemu jest złożona.
03:12
And as a result of this illiteracy,
69
180128
3489
Skutkiem tego niedouczenia jest to,
03:15
those few who do understand
70
183617
2866
że tych niewielu, którzy rozumieją
działanie władzy w życiu społecznym,
działanie władzy w życiu społecznym,
03:18
how power operates in civic life,
71
186483
2490
tych kilku, którzy wiedzą,
jak projekt ustawy staje się prawem,
jak projekt ustawy staje się prawem,
03:20
those who understand
72
188973
1338
03:22
how a bill becomes a law, yes,
73
190311
1823
03:24
but also how a friendship
becomes a subsidy,
becomes a subsidy,
74
192134
4155
ale też jak przyjaźń staje się dotacją,
03:28
or how a bias becomes a policy,
75
196289
3405
lub jak dyskryminacja staje się zasadą,
albo slogan ruchem społecznym,
albo slogan ruchem społecznym,
03:31
or how a slogan becomes a movement,
76
199694
2935
03:34
the people who understand those things
77
202629
1980
tych kilku, którzy to rozumieją,
posiada niewspółmierny wpływ
posiada niewspółmierny wpływ
03:36
wield disproportionate influence,
78
204609
1571
03:38
and they're perfectly happy
79
206180
1480
i dobrze się z tym czuje,
03:39
to fill the vacuum created by the ignorance
80
207660
3080
wypełniając lukę stworzoną
przez ignorancję ogromnej większości.
przez ignorancję ogromnej większości.
03:42
of the great majority.
81
210740
2547
03:47
This is why it is so fundamental for us right now
82
215124
3419
Dlatego zasadniczą kwestią
jest uchwycić tę ideę władzy
jest uchwycić tę ideę władzy
03:50
to grab hold of this idea of power
83
218543
4456
i zdemokratyzować ją.
03:54
and to democratize it.
84
222999
1756
03:56
One of the things that is so profoundly exciting
85
224755
4544
Jedną z bardziej ekscytujących
i wymagających rzeczy jest to,
i wymagających rzeczy jest to,
04:01
and challenging about this moment
86
229299
1983
że to powszechne
niedouczenie na temat władzy
niedouczenie na temat władzy
04:03
is that as a result of this power illiteracy
87
231282
3202
04:06
that is so pervasive,
88
234484
2667
powoduje zagęszczenie wiedzy,
zrozumienia i wpływów.
zrozumienia i wpływów.
04:09
there is a concentration
89
237151
3089
04:12
of knowledge, of understanding, of clout.
90
240240
4251
04:16
I mean, think about it:
91
244491
2087
Pomyślcie:
04:18
How does a friendship become a subsidy?
92
246578
3415
jak przyjaźń zmienia się w dotacje?
Gładko, kiedy wysoki urzędnik państwowy
opuszcza rząd i zostaje lobbystą
opuszcza rząd i zostaje lobbystą
04:21
Seamlessly,
93
249993
1277
04:23
when a senior government official decides
94
251270
2635
04:25
to leave government and become a lobbyist
95
253905
2497
04:28
for a private interest
96
256402
1914
dla prywatnego interesu i
przekształca swoje stosunki
przekształca swoje stosunki
04:30
and convert his or her relationships into capital
97
258316
2702
04:33
for their new masters.
98
261018
2307
w kapitał dla nowego szefa.
04:35
How does a bias become a policy?
99
263325
2425
Jak dyskryminacja staje się zasadą?
04:37
Insidiously, just the way that
100
265750
3600
Podstępnie, tak jak rutynowe
przeszukiwanie stało się
przeszukiwanie stało się
04:41
stop-and-frisk, for instance,
101
269350
2160
04:43
became over time a bureaucratic numbers game.
102
271510
3656
biurokratyczną zabawą w statystykę.
04:47
How does a slogan become a movement?
103
275166
3105
Jak slogan staje się ruchem społecznym?
04:50
Virally, in the way that the Tea Party, for instance,
104
278271
2981
Jak epidemia, tak jak Partia Herbaty
użyła flagi "Nie depcz po mnie"
użyła flagi "Nie depcz po mnie"
04:53
was able to take the "Don't Tread on Me" flag
105
281252
3466
z okresu rewolucji amerykańskiej,
lub jak, po drugiej stronie,
lub jak, po drugiej stronie,
04:56
from the American Revolution,
106
284718
1747
04:58
or how, on the other side,
107
286465
1850
05:00
a band of activists could take a magazine headline,
108
288315
2964
grupa aktywistów przekształciła
nagłówek z gazety "Okupuj Wall Street"
nagłówek z gazety "Okupuj Wall Street"
05:03
"Occupy Wall Street,"
109
291279
1937
05:05
and turn that into a global meme and movement.
110
293216
2916
w globalny mem i ruch społeczny.
05:08
The thing is, though, most people
111
296132
2506
Problem w tym, że większość
ludzi nie chce widzieć realiów.
ludzi nie chce widzieć realiów.
05:10
aren't looking for and don't
want to see these realities.
want to see these realities.
112
298638
3252
05:13
So much of this ignorance, this civic illiteracy,
113
301890
3435
Ignorancja obywatelska jest
w dużym stopniu umyślna.
w dużym stopniu umyślna.
05:17
is willful.
114
305325
1797
05:19
There are some millennials, for instance,
115
307122
1848
Na przykład dla pokolenia Y
cała polityka jest brudna.
cała polityka jest brudna.
05:20
who think the whole business is just sordid.
116
308970
2666
Nie chcą mieć z nią nic wspólnego.
05:23
They don't want to have anything to do with politics.
117
311636
1676
05:25
They'd rather just opt out
118
313312
1079
Wolą się wycofać
05:26
and engage in volunteerism.
119
314391
2788
i udzielać jako wolontariusze.
05:29
There are some techies out there
120
317179
2193
Dla maniaków technologii cudownym
lekiem na wszelkie nadużycia władzy
lekiem na wszelkie nadużycia władzy
05:31
who believe that the cure-all
121
319372
1296
05:32
for any power imbalance or power abuse
122
320668
2548
05:35
is simply more data,
123
323216
2394
jest po prostu więcej danych,
więcej przejrzystości.
więcej przejrzystości.
05:37
more transparency.
124
325610
2483
05:40
There are some on the left who think power resides
125
328093
2215
Niektórzy na lewicy twierdzą,
że władza należy tylko do korporacji,
że władza należy tylko do korporacji,
05:42
only with corporations,
126
330308
1859
05:44
and some on the right who think power
127
332167
1923
a ci z prawicy głoszą,
że władza należy tylko do rządu.
że władza należy tylko do rządu.
05:46
resides only with government,
128
334090
1513
05:47
each side blinded by their selective outrage.
129
335603
4361
Obie strony są zaślepione
selektywnym oburzeniem.
selektywnym oburzeniem.
05:51
There are the naive who believe that
130
339964
2044
Ludzie naiwni wierzą,
że dobro zdarza się bez powodu,
że dobro zdarza się bez powodu,
05:54
good things just happen
131
342008
1307
05:55
and the cynical who believe
that bad things just happen,
that bad things just happen,
132
343315
3350
a cynicy, że zło jest bez powodu,
szczęściarze i pechowcy myślą,
szczęściarze i pechowcy myślą,
05:58
the fortunate and unfortunate unlike
133
346665
2352
06:01
who think that their lot is simply what they deserve
134
349017
3523
że zasłużyli sobie na swój los,
a nie, że to podatny na zmiany
rezultat wcześniejszego ustalenia,
rezultat wcześniejszego ustalenia,
06:04
rather than the eminently alterable result
135
352540
3961
06:08
of a prior arrangement, an inherited allocation,
136
356501
3282
odziedziczonego podziału władzy.
06:11
of power.
137
359783
3663
06:15
As a result of all of this
creeping fatalism in public life,
creeping fatalism in public life,
138
363446
3676
W rezultacie tego postępującego
fatalizmu mamy dzisiaj w USA
fatalizmu mamy dzisiaj w USA
06:19
we here, particularly in America today,
139
367122
2137
przygnębiająco niski poziom wiedzy
i świadomości obywatelskiej
i świadomości obywatelskiej
06:21
have depressingly low levels
140
369259
1882
06:23
of civic knowledge, civic engagement, participation,
141
371141
3058
06:26
awareness.
142
374199
3181
oraz zaangażowania obywatelskiego.
W efekcie cała polityka trafiła
w ręce grupy profesjonalistów,
w ręce grupy profesjonalistów,
06:29
The whole business of politics has been
143
377380
1878
06:31
effectively subcontracted out
to a band of professionals,
to a band of professionals,
144
379258
3692
06:34
money people, outreach people,
145
382950
1811
finansistów, organizatorów,
propagandzistów, badaczy.
propagandzistów, badaczy.
06:36
message people, research people.
146
384761
2090
06:38
The rest of us are meant to feel like amateurs
147
386851
3071
My mamy się czuć jak amatorzy,
06:41
in the sense of suckers.
148
389922
2166
w sensie frajerzy.
06:44
We become demotivated to learn more
149
392088
2526
Zniechęcono nas do poznawania władzy.
06:46
about how things work.
150
394614
1382
06:47
We begin to opt out.
151
395996
2255
Wycofujemy się.
06:53
Well, this problem, this challenge,
152
401590
3631
Jest to wyzwanie,
z którym musimy się zmierzyć,
z którym musimy się zmierzyć,
06:57
is a thing that we must now confront,
153
405221
2689
a ta umyślna ignorancja
06:59
and I believe that when you have
154
407910
991
07:00
this kind of disengagement, this willful ignorance,
155
408901
2979
07:03
it becomes both a cause and a consequence
156
411880
3479
jest zarazem skutkiem i przyczyną
07:07
of this concentration of opportunity
157
415359
2876
koncentracji szans, bogactwa i wpływów,
o której przed chwilą mówiłem,
o której przed chwilą mówiłem,
07:10
of wealth and clout that I was
describing a moment ago,
describing a moment ago,
158
418235
2361
07:12
this profound civic inequality.
159
420596
3738
tej głębokiej nierówności społecznej.
07:16
This is why it is so important in our time right now
160
424334
3141
Dlatego jest teraz tak ważne,
żeby przeobrazić edukację obywatelską
w naukę o władzy.
w naukę o władzy.
07:19
to reimagine civics as the teaching of power.
161
427475
3447
07:22
Perhaps it's never been more important
162
430922
2644
Być może nigdy dotąd
nie było to tak ważne.
nie było to tak ważne.
07:25
at any time in our lifetimes.
163
433566
5389
Jeśli ludzie nie nauczą się władzy,
07:30
If people don't learn power,
164
438955
1935
07:32
if people don't wake up,
165
440890
1568
nie obudzą się, a jeśli nie się obudzą,
zostaną wykluczeni.
zostaną wykluczeni.
07:34
and if they don't wake up,
166
442458
1755
07:36
they get left out.
167
444213
2767
07:38
Now, part of the art of practicing power
168
446980
4472
Częścią sztuki praktykowania władzy
jest bycie świadomym i posiadanie głosu,
07:43
means being awake and having a voice,
169
451452
2060
07:45
but it also is about having an arena
170
453512
2385
ale potrzebna jest też platforma
07:47
where you can plausibly practice deciding.
171
455897
4062
do przekonujących ćwiczeń
w podejmowaniu decyzji.
w podejmowaniu decyzji.
Cała wiedza obywatelska sprowadza się
07:51
All of civics boils down to the simple question
172
459959
2182
07:54
of who decides,
173
462141
1758
do tego, kto decyduje, i trzeba
to rozegrać w jakimś miejscu,
to rozegrać w jakimś miejscu,
07:55
and you have to play that out
174
463899
1762
07:57
in a place, in an arena.
175
465661
2033
na arenie.
07:59
And this brings me to the third
point that I want to make today,
point that I want to make today,
176
467694
2928
I tak dochodzimy do trzeciej kwestii,
08:02
which is simply that there is no better arena
177
470622
3611
czyli że nie ma dzisiaj lepszego miejsca
08:06
in our time for the practicing of power
178
474233
3049
do praktykowania władzy niż miasto.
08:09
than the city.
179
477282
2892
08:12
Think about the city where you live,
180
480174
1854
Pomyśl o swoim mieście rodzinnym,
08:14
where you're from.
181
482028
1857
08:15
Think about a problem in
the common life of your city.
the common life of your city.
182
483885
3251
o problemie w codziennym funkcjonowaniu.
Może to być coś małego,
08:19
It can be something small,
183
487136
1033
08:20
like where a street lamp should go,
184
488169
2507
jak gdzie ustawić latarnię, coś średniego,
08:22
or something medium like
185
490676
1621
08:24
which library should have its hours extended or cut,
186
492297
3937
jak wydłużenie godzin otwarcia
biblioteki, lub coś większego,
biblioteki, lub coś większego,
08:28
or maybe something bigger,
187
496234
1570
08:29
like whether a dilapidated waterfront should be
188
497804
2698
jak to, czy zniszczone nabrzeże
08:32
turned into a highway or a greenway,
189
500502
2935
przekształcić w autostradę
czy pas zieleni,
czy pas zieleni,
08:35
or whether all the businesses in your town
190
503437
1698
lub czy wszystkie firmy w okolicy
powinny płacić minimalne wynagrodzenie.
powinny płacić minimalne wynagrodzenie.
08:37
should be required to pay a living wage.
191
505135
4050
08:41
Think about the change that you want in your city,
192
509185
2351
Pomyśl, co chcesz zmienić w swoim mieście,
08:43
and then think about how you would get it,
193
511536
3712
a potem pomyśl, jak to osiągnąć,
jak to spowodować.
jak to spowodować.
08:47
how you would make it happen.
194
515248
3632
08:50
Take an inventory of all the forms of power
195
518880
2330
Zrób spis wszystkich form władzy
grających rolę w tym mieście:
grających rolę w tym mieście:
08:53
that are at play in your city's situation:
196
521210
3144
08:56
money, of course, people, yes,
197
524354
4339
pieniądze, ludzie, pomysły,
informacja, dezinformacja,
informacja, dezinformacja,
09:00
ideas, information, misinformation,
198
528693
4910
09:05
the threat of force, the force of norms.
199
533603
3624
groźby użycia siły, siły przyzwyczajeń.
09:09
All of these form of power are at play.
200
537227
1911
Wszystkie te formy grają swoje role.
09:11
Now think about how you would activate
201
539138
1542
Pomyśl, jak uruchomiłbyś
lub zneutralizował te formy władzy.
lub zneutralizował te formy władzy.
09:12
or perhaps neutralize these various forms of power.
202
540680
4803
09:17
This is not some Game of Thrones
203
545483
3206
To nie pytania z Gry o Tron
o rządzeniu jakimś imperium.
o rządzeniu jakimś imperium.
09:20
empire-level set of questions.
204
548689
2336
09:23
These are questions that play out
205
551025
1893
Te kwestie są tak samo ważne
w każdym miejscu na Ziemi.
w każdym miejscu na Ziemi.
09:24
in every single place on the planet.
206
552918
2746
09:27
I'll just tell you quickly about two stories
207
555664
2159
Opowiem krótko dwie
historie z nagłówków gazet.
historie z nagłówków gazet.
09:29
drawn from recent headlines.
208
557823
2036
09:31
In Boulder, Colorado,
209
559859
1442
W Boulder, Kolorado, nie tak dawno temu
09:33
voters not too long ago approved a process
210
561301
3989
wyborcy zagłosowali za zastąpieniem
09:37
to replace the private power company,
211
565290
2892
prywatnej firmy energetycznej, firmy Xcel,
09:40
literally the power company,
the electric company Xcel,
the electric company Xcel,
212
568182
2312
09:42
with a publicly owned utility
213
570494
2296
publicznym, komunalnym zakładem,
który zrezygnowałby z zysków
który zrezygnowałby z zysków
09:44
that would forego profits
214
572790
1346
09:46
and attend far more to climate change.
215
574136
3709
i byłby bardziej ekologiczny.
09:49
Well, Xcel fought back,
216
577845
2125
Xcel przeciwstawił się temu i wymógł
głosowanie, które może zniweczyć
głosowanie, które może zniweczyć
09:51
and Xcel has now put in play a ballot measure
217
579970
2360
09:54
that would undermine or undo
218
582330
1896
09:56
this municipalization.
219
584226
1796
tę komunalizację.
09:58
And so the citizen activists in
Boulder who have been pushing this
Boulder who have been pushing this
220
586022
2614
Aktywiści społeczni w Boulder
muszą teraz walczyć z władzą,
muszą teraz walczyć z władzą,
10:00
now literally have to fight the power
221
588636
2734
10:03
in order to fight for power.
222
591370
2599
żeby walczyć o władzę.
10:05
In Tuscaloosa, at the University of Alabama,
223
593969
4373
W Tuscaloosa na kampusie Uniwersytetu
Alabama jest organizacja
Alabama jest organizacja
10:10
there's an organization on campus
224
598342
1936
10:12
called, kind of menacingly, the Machine,
225
600278
3873
o groźnej nazwie Maszyna.
10:16
and it draws from largely white sororities
226
604151
3371
Składa się głównie z białych
członków korporacji studenckich
członków korporacji studenckich
10:19
and fraternities on campus,
227
607522
1440
10:20
and for decades, the Machine has dominated
228
608962
2419
i od dawna zdominowała wybory
do samorządu studenckiego.
do samorządu studenckiego.
10:23
student government elections.
229
611381
1853
10:25
Well now, recently, the Machine
230
613234
2396
Ostatnio Maszyna wmieszała się
10:27
has started to get involved
231
615630
1297
w sprawy miasta i doprowadziła
do wyboru dawnego członka,
do wyboru dawnego członka,
10:28
in actual city politics,
232
616927
1683
10:30
and they've engineered the election
233
618610
1658
10:32
of a former Machine member,
234
620268
1372
10:33
a young, pro-business recent graduate
235
621640
2706
młodego, przychylnego
biznesowi absolwenta,
biznesowi absolwenta,
10:36
to the Tuscaloosa city school board.
236
624346
3514
do zarządu szkół w Tuscaloosa.
10:39
Now, as I say, these are just two examples
237
627860
2836
To są tylko dwa przykłady
zaczerpnięte losowo z gazet.
zaczerpnięte losowo z gazet.
10:42
drawn almost at random from the headlines.
238
630696
2704
10:45
Every day, there are thousands more like them.
239
633400
3200
Codziennie jest takich tysiące.
10:48
And you may like or dislike
240
636600
1764
Zmagania, które opisuję
10:50
the efforts I'm describing here
241
638364
1905
w Boulder czy Tuscaloosa,
mogą się podobać lub nie,
mogą się podobać lub nie,
10:52
in Boulder or in Tuscaloosa,
242
640269
1329
10:53
but you cannot help but admire
243
641598
2642
ale nie można nie podziwiać
10:56
the power literacy of the players involved,
244
644240
3071
znajomości władzy aktywistów,
ich umiejętności.
ich umiejętności.
10:59
their skill.
245
647311
1175
11:00
You cannot help but reckon with and recognize
246
648486
2976
Trzeba się z nimi liczyć
11:03
the command they have
247
651462
1611
i uznać ich biegłość
11:05
of the elemental questions
248
653073
2535
w kwestii podstaw władzy obywatelskiej:
11:07
of civic power —
249
655608
1876
11:09
what objective, what strategy, what tactics,
250
657484
4038
wybór celu, strategii, taktyki,
znajomość terenu, wroga i sojuszników.
11:13
what is the terrain, who are your enemies,
251
661522
2978
11:16
who are your allies?
252
664500
2150
11:18
Now I want you to return
253
666650
1745
Wróćcie teraz do tego problemu
lub wyzwania w waszym mieście,
lub wyzwania w waszym mieście,
11:20
to thinking about that problem or that opportunity
254
668395
3395
11:23
or that challenge in your city,
255
671790
2161
11:25
and the thing it was that you want to fix
256
673951
1873
do tego, co chcecie tam poprawić
11:27
or create in your city,
257
675824
1811
lub stworzyć, i zadajcie sobie pytanie:
11:29
and ask yourself,
258
677635
2315
11:31
do you have command of these
elemental questions of power?
elemental questions of power?
259
679950
3650
Czy opanowałeś
te podstawowe zagadnienia władzy?
te podstawowe zagadnienia władzy?
11:35
Could you put into practice effectively
260
683600
3050
Czy umiesz praktycznie wykorzystać
swoją wiedzę na ten temat?
swoją wiedzę na ten temat?
11:38
what it is that you know?
261
686650
3014
11:41
This is the challenge and the opportunity for us.
262
689664
4397
To dla nas wyzwanie i szansa.
11:46
We live in a time right now
263
694061
2516
Żyjemy w czasach,
11:48
where in spite of globalization
264
696577
2987
kiedy wbrew
11:51
or perhaps because of globalization,
265
699564
2160
lub może właśnie dzięki globalizacji,
11:53
all citizenship is ever more resonantly,
266
701724
2036
aktywność obywatelska jest
coraz bardziej lokalna.
coraz bardziej lokalna.
11:55
powerfully local.
267
703760
1780
11:57
Indeed, power in our time is flowing
268
705540
2708
Władza coraz szybciej płynie do miast.
12:00
ever faster to the city.
269
708248
2362
12:02
Here in the United States, the national government
270
710610
1648
W USA rząd federalny
zapętlił się w partyjnej stronniczości.
zapętlił się w partyjnej stronniczości.
12:04
has tied itself up in partisan knots.
271
712258
3001
12:07
Civic imagination and innovation and creativity
272
715259
2922
Myśl obywatelska, innowacja i kreatywność
12:10
are emerging from local ecosystems now
273
718181
2617
wyłaniają się z lokalnych środowisk
i promieniują na zewnątrz.
i promieniują na zewnątrz.
12:12
and radiating outward,
274
720798
1890
12:14
and this great innovation,
275
722688
3440
Ta wielka innowacja,
12:18
this great wave
276
726128
2927
ta nadciągająca fala lokalizmu,
12:21
of localism that's now arriving,
277
729055
3926
którą widać po sposobie,
12:24
and you see it in how people eat
278
732981
1665
w jaki ludzie jedzą, pracują,
12:26
and work and share and buy and move
279
734646
2648
dzielą się, kupują i przemieszczają się,
12:29
and live their everyday lives,
280
737294
1695
prowadzą codzienne życie,
12:30
this isn't some precious parochialism,
281
738989
3153
to nie jakiś pretensjonalny
prowincjonalizm,
prowincjonalizm,
12:34
this isn't some retreat into insularity, no.
282
742142
3314
to nie ucieczka w zaściankowość.
12:37
This is emergent.
283
745456
2363
To jest nowe.
12:39
The localism of our time is networked powerfully.
284
747819
3791
Współczesny lokalizm
opiera się na silnych więziach.
opiera się na silnych więziach.
12:43
And so, for instance,
285
751610
1263
Pomyślcie na przykład,
12:44
consider the ways that strategies
286
752873
2163
jak strategie budowy
12:47
for making cities more bike-friendly
287
755036
2434
infrastruktury rowerowej w miastach
rozprzestrzeniły się z Kopenhagi
rozprzestrzeniły się z Kopenhagi
12:49
have spread so rapidly from Copenhagen
288
757470
2546
12:52
to New York to Austin to Boston to Seattle.
289
760016
5122
do Nowego Jorku, Austin,
Bostonu i Seattle.
Bostonu i Seattle.
12:57
Think about how experiments
in participatory budgeting,
in participatory budgeting,
290
765138
3564
Pomyślcie o eksperymentach
z budżetem partycypacyjnym,
13:00
where everyday citizens get a chance
291
768702
1473
gdzie obywatele mają szansę
decydować o przydziale miejskich funduszy.
decydować o przydziale miejskich funduszy.
13:02
to allocate and decide upon
292
770175
2801
13:04
the allocation of city funds.
293
772976
2934
13:07
Those experiments have
spread from Porto Alegre, Brazil
spread from Porto Alegre, Brazil
294
775910
3580
Eksperymenty te rozprzestrzeniły się
z Porto Alegre w Brazylii
do Nowego Jorku i dzielnic Chicago.
do Nowego Jorku i dzielnic Chicago.
13:11
to here in New York City,
to the wards of Chicago.
to the wards of Chicago.
295
779490
4350
13:15
Migrant workers from Rome to Los Angeles
296
783853
2138
Imigranci od Rzymu po Los Angeles
organizują strajki,
organizują strajki,
13:17
and many cities between
297
785991
2350
13:20
are now organizing to stage strikes
298
788341
2283
13:22
to remind the people who live in their cities
299
790624
2070
by przypomnieć mieszkańcom miast,
13:24
what a day without immigrants would look like.
300
792694
3286
jak wyglądałby dzień bez imigrantów.
13:27
In China, all across that country,
301
795980
2458
Na terenie Chin
członkowie Nowego Ruchu Obywatelskiego
13:30
members of the New Citizens' Movement
302
798438
2208
13:32
are beginning to activate and organize
303
800646
1586
organizują się w walce
z korupcją i łapówkami władzy.
z korupcją i łapówkami władzy.
13:34
to fight official corruption and graft,
304
802232
2654
Ściągają na siebie gniew urzędników,
13:36
and they're drawing the ire of officials there,
305
804886
2104
13:38
but they're also drawing the attention
306
806990
1743
ale też i uwagę antykorupcyjnych
aktywistów z całego świata.
aktywistów z całego świata.
13:40
of anti-corruption activists all around the world.
307
808733
3555
13:44
In Seattle, where I'm from,
308
812288
1935
W Seattle, skąd pochodzę,
staliśmy się częścią
staliśmy się częścią
13:46
we've become part of a great global array of cities
309
814223
2446
globalnej sieci miast, które współpracują
13:48
that are now working together
310
816669
1559
13:50
bypassing government altogether,
311
818228
1530
z całkowitym pominięciem rządu narodowego,
13:51
national government altogether,
312
819758
2380
13:54
in order to try to meet the carbon reduction goals
313
822138
2349
by zredukować emisję dwutlenku węgla
zgodnie z Protokołem z Kioto.
zgodnie z Protokołem z Kioto.
13:56
of the Kyoto Protocol.
314
824487
2140
13:58
All of these citizens, united,
315
826627
3043
Wszyscy ci obywatele,
są zjednoczeni w sieci,
są zjednoczeni w sieci,
14:01
are forming a web,
316
829670
1675
14:03
a great archipelago of power
317
831345
2013
wielkim archipelagu władzy,
który pozwala ominąć
który pozwala ominąć
14:05
that allows us to bypass
318
833358
2407
14:07
brokenness and monopolies of control.
319
835765
3904
ułomność i monopol kontroli.
14:11
And our task now is to accelerate this work.
320
839669
2881
Naszym zadaniem jest
przyspieszyć ten proces,
przyspieszyć ten proces,
14:14
Our task now is to bring more and more people
321
842550
2114
przekonać coraz więcej ludzi do tej idei.
14:16
into the fold of this work.
322
844664
2031
14:18
That's why my organization, Citizen University,
323
846695
2749
Dlatego właśnie moja organizacja,
Citizen University,
14:21
has undertaken a project now
324
849444
2004
14:23
to create an everyman's curriculum
325
851448
2845
podjęła się stworzenia uniwersalnego
programu nauczania o władzy obywatelskiej.
programu nauczania o władzy obywatelskiej.
14:26
in civic power.
326
854293
2317
14:28
And this curriculum starts with this triad
327
856610
2205
Zaczyna się on od triady wartości,
systemów i umiejętności,
systemów i umiejętności,
14:30
that I described earlier of values,
328
858815
2015
14:32
systems and skills.
329
860830
3126
o której już wspomniałem.
14:35
And what I'd like to do is to invite all of you
330
863956
2852
Chciałbym zaprosić was do pomocy
w tworzeniu tego programu,
w tworzeniu tego programu,
14:38
to help create this curriculum
331
866808
2650
dzięki waszym historiom, doświadczeniom
14:41
with the stories and the experiences
332
869458
2427
14:43
and the challenges that each of you lives and faces,
333
871885
3257
i wyzwaniom, przed jakimi stoicie,
aby stworzyć dzieło zbiorowe.
aby stworzyć dzieło zbiorowe.
14:47
to create something powerfully collective.
334
875142
3004
14:50
And I want to invite you in particular to try
335
878146
2411
Szczególnie zachęcam do prostego
ćwiczenia z początku programu.
ćwiczenia z początku programu.
14:52
a simple exercise drawn
336
880557
2099
14:54
from the early frameworks of this curriculum.
337
882656
2543
14:57
I want you to write a narrative,
338
885199
2431
Napiszcie opowiadanie
14:59
a narrative from the future of your city,
339
887630
3050
z przyszłości waszego miasta,
15:02
and you can date it, set it out one year from now,
340
890680
3541
z datą za rok od teraz,
za pięć lat, za dekadę
za pięć lat, za dekadę
15:06
five years from now, a decade from now,
341
894221
1744
15:07
a generation from now,
342
895965
1801
lub w następnym pokoleniu, i niech
będzie to studium przypadku
będzie to studium przypadku
15:09
and write it as a case study looking back,
343
897766
3845
15:13
looking back at the change
344
901611
1645
analizujące zmiany, których chcieliście
w waszym mieście,
w waszym mieście,
15:15
that you wanted in your city,
345
903256
2096
15:17
looking back at the cause
that you were championing,
that you were championing,
346
905352
2739
sprawy, których broniliście.
15:20
and describing the ways that that change
347
908091
2734
Opiszcie, jak te zmiany
zakończyły się powodzeniem.
zakończyły się powodzeniem.
15:22
and that cause came, in fact, to succeed.
348
910825
4211
15:27
Describe the values
349
915036
1912
Opiszcie wartości,
15:28
of your fellow citizens that you activated,
350
916948
2385
jakimi się kierowaliście,
15:31
and the sense of moral purpose
that you were able to stir.
that you were able to stir.
351
919333
3607
poczucie moralnego obowiązku,
jakie udało się wzbudzić.
jakie udało się wzbudzić.
15:34
Recount all the different ways
352
922940
1662
Wymieńcie sposoby angażowania
procesów politycznych,
procesów politycznych,
15:36
that you engaged the systems of government,
353
924602
2628
15:39
of the marketplace,
354
927230
1511
procesów rynkowych, instytucji
społecznych, religijnych i mediów.
społecznych, religijnych i mediów.
15:40
of social institutions, of faith organizations,
355
928741
2205
15:42
of the media.
356
930946
3202
15:46
Catalog all the skills you had to deploy,
357
934148
3965
Zróbcie katalog niezbędnych
umiejętności, jak negocjować, bronić,
umiejętności, jak negocjować, bronić,
15:50
how to negotiate, how to advocate,
358
938113
2414
jak formułować kwestie,
15:52
how to frame issues,
359
940527
1395
jak radzić sobie
z różnorodnością w sporze.
z różnorodnością w sporze.
15:53
how to navigate diversity in conflict,
360
941922
2541
15:56
all those skills that enabled you
361
944463
1819
Wszystkie umiejętności, dzięki którym
udało się nakłonić ludzi do współpracy
udało się nakłonić ludzi do współpracy
15:58
to bring folks on board
362
946282
2071
16:00
and to overcome resistance.
363
948353
2697
i pokonać opór.
16:03
What you'll be doing when you write that narrative
364
951050
3372
Pisząc to opowiadanie,
nauczycie się czytać władzę,
nauczycie się czytać władzę,
16:06
is you'll be discovering how to read power,
365
954422
4079
16:10
and in the process, how to write power.
366
958501
5197
a także pisać władzę.
16:15
So share what you write,
367
963698
2205
Podzielcie się tym, co napiszecie,
wprowadźcie to w czyn
wprowadźcie to w czyn
16:17
do you what you write,
368
965903
1338
16:19
and then share what you do.
369
967241
3817
i podzielcie się czynami.
16:23
I invite you to literally share
370
971058
1994
Zachęcam dosłownie
do dzielenia się opowiadaniami
do dzielenia się opowiadaniami
16:25
the narratives that you create
371
973052
1894
16:26
on our Facebook page for Citizen University.
372
974946
2944
na stronie Uniwersytetu Obywatelskiego
na Facebooku.
na Facebooku.
16:29
But even beyond that, it's in the conversations
373
977890
2682
Ale poza tym na całym świecie mamy
spotkania poświęcone tej tematyce,
spotkania poświęcone tej tematyce,
16:32
that we have today
374
980572
1556
16:34
all around the world in the simultaneous gatherings
375
982128
2261
16:36
that are happening on this topic at this moment,
376
984389
2850
dzięki którym możemy
16:39
and to think about how we can become
377
987239
1751
uczyć się od siebie nawzajem
o zagadnieniu władzy.
o zagadnieniu władzy.
16:40
one another's teachers and students in power.
378
988990
3600
16:44
If we do that, then together
379
992590
2273
Wskutek naszego wspólnego wysiłku
16:46
we can make civics sexy again.
380
994863
2413
wiedza obywatelska będzie znów atrakcyjna.
16:49
Together, we can democratize democracy
381
997276
2402
Razem możemy zdemokratyzować demokrację,
16:51
and make it safe again for amateurs.
382
999678
3210
by znowu była bezpieczna dla amatorów.
16:54
Together, we can create a great network of city
383
1002888
4349
Razem możemy stworzyć wielką sieć miast,
16:59
that will be the most powerful collective laboratory
384
1007237
2532
największe zbiorowe laboratorium
samorządności na całej planecie.
samorządności na całej planecie.
17:01
for self-government this planet has ever seen.
385
1009769
3466
17:05
We have the power to do that.
386
1013235
2986
Możemy to zrobić.
17:08
Thank you very much.
387
1016221
2469
Dziękuję bardzo.
17:10
(Applause)
388
1018690
3243
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Eric Liu - Civics educatorEric Liu is founder of Citizen University, which teaches the art of powerful citizenship, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship & American Identity Program.
Why you should listen
Eric Liu is an author, educator and civic entrepreneur. He is the founder and CEO of Citizen University, which promotes and teaches the art of great citizenship through a portfolio of national programs, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship and American Identity Program.
Liu's books include the national bestsellers The Gardens of Democracy, and The True Patriot, co-authored with Nick Hanauer. His most recent book is A Chinaman's Chance, published in July, 2014. His first book, The Accidental Asian: Notes of a Native Speaker, was a New York Times Notable Book featured in the PBS documentary "Matters of Race." His other books include Guiding Lights: How to Mentor – and Find Life's Purpose, the Official Book of National Mentoring Month; and Imagination First, co-authored with Scott Noppe-Brandon of the Lincoln Center Institute, which explores ways to unlock imagination in education, politics, business and the arts.
Liu served as a White House speechwriter for President Bill Clinton and later as the President's deputy domestic policy adviser. After the White House, he was an executive at the digital media company RealNetworks. In 2002 he was named one of the World Economic Forum’s Global Leaders of Tomorrow, and in 2010 he was awarded the Bill Grace Leadership Legacy Award by the Center for Ethical Leadership.
Liu lives in Seattle, where he teaches civic leadership at the University of Washington and hosts Citizen University TV, a television program about civic power. In addition to speaking regularly at venues across the country, he also serves on numerous nonprofit and civic boards. He is the co-founder of the Washington Alliance for Gun Responsibility. A board member of the Corporation for National and Community Service, he is a graduate of Yale College and Harvard Law School.
Eric Liu | Speaker | TED.com