TEDxBerkeley
David Peterson: Why language is humanity's greatest invention
Ντέιβιντ Πίτερσον: Γιατί η γλώσσα είναι η μεγαλύτερη εφεύρεση της ανθρωπότητας
Filmed:
Readability: 3.5
1,262,839 views
Ο πολιτισμός έγκειται στην ύπαρξη της γλώσσας, μας λέει ο δημιουργός γλώσσας Ντέιβιντ Πίτερσον. Σε μια ομιλία εξίσου φλογερή όσο και ξεκαρδιστική, μας δείχνει πώς η μελέτη, η διατήρηση και η επινόηση νέων γλωσσών μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον συλλογικό μας ανθρωπισμό - και μας δίνει ένα σύντομο μάθημα στη Υψηλά Βαλυριανά High Valyrian, μία από τις δύο γλώσσες που δημιούργησε για το Game of Thrones (μαζί με την Ντοθράκι Dothraki). «Η γλώσσα δεν είναι απλώς ένα εργαλείο,» μας λέει. «Είναι η κληρονομιά μας, ο τρόπος να μεταδώσουμε το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος».
David Peterson - Language creator, writer, artist
David Peterson creates languages for television shows, for films and for fun. Full bio
David Peterson creates languages for television shows, for films and for fun. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Spoons.
0
1659
1150
Κουτάλια.
00:16
Cardboard boxes.
1
4944
1382
Κούτες από χαρτόνι.
00:19
Toddler-size electric trains.
2
7302
2420
Ηλεκτρικά τραίνα για μπόμπιρες.
00:22
Holiday ornaments.
3
10522
1332
Εποχιακός στολισμός.
00:24
Bounce houses.
4
12442
1390
Φουσκωτοί παιδότοποι.
00:26
Blankets.
5
14292
1285
Κουβέρτες.
00:27
Baskets.
6
15601
1150
Καλάθια.
00:29
Carpets.
7
17228
1246
Χαλιά.
Τραπέζια σερβιρίσματος.
00:30
Tray tables.
8
18498
1151
00:31
Smartphones.
9
19673
1404
Έξυπνα τηλέφωνα.
00:33
Pianos.
10
21101
1280
Πιάνα.
00:35
Robes.
11
23284
1314
Χιτώνες.
00:36
Photographs.
12
24622
1150
Φωτογραφίες.
Τι έχουν κοινό όλα αυτά τα πράγματα,
00:38
What do all of these things
have in common,
have in common,
13
26415
2032
εκτός του ότι είναι φωτογραφίες
που τράβηξα τους τελευταίους τρεις μήνες,
που τράβηξα τους τελευταίους τρεις μήνες,
00:40
aside from the fact they're photos
that I took in the last three months,
that I took in the last three months,
14
28471
3433
κι έτσι κατέχω τα πνευματικά δικαιώματα;
00:43
and therefore, own the copyright to?
15
31928
1842
(Γέλια)
00:45
(Laughter)
16
33794
1505
00:47
They're all inventions
17
35323
1532
Είναι όλα εφευρέσεις
00:48
that were created
with the benefit of language.
with the benefit of language.
18
36879
3650
που δημιουργήθηκαν
με το ευεργέτημα της γλώσσας.
με το ευεργέτημα της γλώσσας.
00:52
None of these things
would have existed without language.
would have existed without language.
19
40553
2696
Κανένα από αυτά
δεν θα υπήρχε χωρίς τη γλώσσα.
δεν θα υπήρχε χωρίς τη γλώσσα.
Φανταστείτε να δημιουργείτε
οποιοδήποτε από αυτά
οποιοδήποτε από αυτά
00:55
Imagine creating any one of those things
20
43273
1960
ή να χτίσετε ένα ολόκληρο κτήριο σαν αυτό,
00:57
or, like, building
an entire building like this,
an entire building like this,
21
45257
2746
χωρίς να έχετε τη δυνατότητα
να χρησιμοποιήσετε τη γλώσσα
να χρησιμοποιήσετε τη γλώσσα
01:00
without being able to use language
22
48027
2356
01:02
or without benefiting from any knowledge
that was got by the use of language.
that was got by the use of language.
23
50407
4542
ή χωρίς να επωφεληθείτε από κάθε γνώση
που αποκτήθηκε με τη χρήση της γλώσσας.
που αποκτήθηκε με τη χρήση της γλώσσας.
01:06
Basically, language
is the most important thing
is the most important thing
24
54973
4048
Βασικά, η γλώσσα είναι
το πιο σημαντικό πράγμα
το πιο σημαντικό πράγμα
σε όλον τον κόσμο.
01:11
in the entire world.
25
59045
1174
01:12
All of our civilization rests upon it.
26
60243
3041
Ολόκληρος ο πολιτισμός μας
στηρίζεται πάνω σε αυτήν.
στηρίζεται πάνω σε αυτήν.
01:15
And those who devote
their lives to studying it --
their lives to studying it --
27
63308
2452
Κι αυτοί που αφιερώνουν
τη ζωή τους στη μελέτη της
τη ζωή τους στη μελέτη της
01:17
both how language emerged,
how human languages differ,
how human languages differ,
28
65784
4992
-πώς προέκυψε η γλώσσα,
πώς διαφέρουν οι γλώσσες,
πώς διαφέρουν οι γλώσσες,
πώς διαφέρουν από τα συστήματα
επικοινωνίας των ζώων --
επικοινωνίας των ζώων --
01:22
how they differ from
animal communication systems --
animal communication systems --
29
70800
2510
01:25
are linguists.
30
73334
1150
είναι οι γλωσσολόγοι.
01:27
Formal linguistics is a relatively
young field, more or less.
young field, more or less.
31
75141
4979
Η επίσημη γλωσσολογία είναι λίγο-πολύ
ένας σχετικά νέος κλάδος της επιστήμης.
ένας σχετικά νέος κλάδος της επιστήμης.
01:33
And it's uncovered a lot
of really important stuff.
of really important stuff.
32
81099
2397
Και αποκάλυψε πολύ σημαντικά πράγματα.
Όπως για παράδειγμα,
ότι τα ανθρώπινα συστήματα επικοινωνίας
ότι τα ανθρώπινα συστήματα επικοινωνίας
01:35
Like, for example, that human
communication systems
communication systems
33
83520
2532
01:38
differ crucially from animal
communication systems,
communication systems,
34
86076
2761
διαφέρουν ριζικά από αυτά των ζώων,
01:40
that all languages are equally expressive,
35
88861
2661
ότι όλες οι γλώσσες
είναι εξίσου εκφραστικές,
είναι εξίσου εκφραστικές,
ακόμη και αν το κάνουν
με διαφορετικούς τρόπους.
με διαφορετικούς τρόπους.
01:43
even if they do it in different ways.
36
91546
2039
01:45
And yet, despite this,
37
93998
3274
Κι όμως, παρόλα αυτά,
υπάρχουν πολλοί που αρέσκονται να εκφέρουν
σημαντικές απόψεις για τη γλώσσα
σημαντικές απόψεις για τη γλώσσα
01:49
there are a lot of people
who just love to pop off about language
who just love to pop off about language
38
97296
4622
01:53
like they have an equal
understanding of it as a linguist,
understanding of it as a linguist,
39
101942
3619
σαν να μπορούν να την κατανοήσουν
το ίδιο όπως ένας γλωσσολόγος,
το ίδιο όπως ένας γλωσσολόγος,
για τον απλό λόγο ότι μιλούν τη γλώσσα.
01:57
because, of course, they speak a language.
40
105585
2032
Και φυσικά, εάν μιλάτε μια γλώσσα,
αυτό σημαίνει ότι δικαιούστε
αυτό σημαίνει ότι δικαιούστε
01:59
And if you speak a language,
that means you have just as much right
that means you have just as much right
41
107641
3172
να μιλάτε για τη λειτουργία της
όπως κάθε άλλος.
όπως κάθε άλλος.
02:02
to talk about its function
as anybody else.
as anybody else.
42
110837
2093
Φανταστείτε ότι μιλάτε σε έναν χειρουργό
02:04
Imagine if you were talking to a surgeon,
43
112954
1992
02:06
and you say, "Listen, buddy.
44
114970
1504
και του λέτε, «Άκου, φίλε.
02:08
I've had a heart for, like, 40 years now.
45
116498
1968
Έχω μια καρδιά περίπου 40 χρόνια.
Άρα μπορώ να έχω γνώμη
για τα υποκατάστατα αορτικής βαλβίδας.
για τα υποκατάστατα αορτικής βαλβίδας.
02:10
I think I know a thing or two
about aortic valve replacements.
about aortic valve replacements.
46
118490
2950
Νομίζω ότι η γνώμη μου
είναι ισάξια με τη δική σου».
είναι ισάξια με τη δική σου».
02:13
I think my opinion
is just as valid as yours."
is just as valid as yours."
47
121464
2215
02:15
And yet, that's exactly what happens.
48
123703
1795
Κι όμως, αυτό ακριβώς συμβαίνει.
02:17
This is Neil deGrasse Tyson,
saying that in the film "Arrival,"
saying that in the film "Arrival,"
49
125522
4427
Εδώ ο Νιλ Ντεγκράς Τάισον
λέει ότι στην ταινία «Η Άφιξη»,
λέει ότι στην ταινία «Η Άφιξη»,
02:21
he would have brought a cryptographer --
50
129973
2151
θα έφερνε έναν κρυπτογράφο --
02:24
somebody who can unscramble a message
in a language they already know --
in a language they already know --
51
132148
3818
κάποιον που μπορεί να αποκρυπτογραφήσει
ένα μήνυμα σε γλώσσα που ήδη ξέρει --
ένα μήνυμα σε γλώσσα που ήδη ξέρει --
02:27
rather than a linguist,
52
135990
1278
αντί για έναν γλωσσολόγο,
για να επικοινωνήσει με τους εξωγήινους,
02:29
to communicate with the aliens,
53
137292
1634
02:30
because what would a linguist --
54
138950
2111
γιατί τι θα έκανε ο γλωσσολόγος --
02:33
why would that be useful
in talking to somebody
in talking to somebody
55
141085
2214
πώς θα ήταν χρήσιμος να μιλήσει με κάποιον
02:35
speaking a language we don't even know?
56
143323
1906
την γλώσσα του οποίου δεν γνωρίζουμε;
02:37
Though, of course, the "Arrival" film
is not off the hook.
is not off the hook.
57
145253
2737
Αν και φυσικά, η ταινία «Η Άφιξη»
δεν απαλλάσσεται.
δεν απαλλάσσεται.
Αν είναι δυνατόν -- άκου, φίλε:
02:40
I mean, come on --
listen, film. Hey, buddy:
listen, film. Hey, buddy:
58
148014
2063
02:42
there are aliens that come down
to our planet in gigantic ships,
to our planet in gigantic ships,
59
150101
3040
εξωγήινοι κατεβαίνουν στη Γη
μέσα σε τεράστια διαστημόπλοια,
μέσα σε τεράστια διαστημόπλοια,
02:45
and they want to do nothing
except for communicate with us,
except for communicate with us,
60
153165
3786
και δεν θέλουν τίποτα άλλο
παρά να επικοινωνήσουν μαζί μας,
παρά να επικοινωνήσουν μαζί μας,
02:48
and you hire one linguist?
61
156975
2275
και προσλαμβάνετε έναν γλωσσολόγο;
02:51
(Laughter)
62
159274
1010
(Γέλια)
02:52
What's the US government
on a budget or something?
on a budget or something?
63
160308
2344
Μήπως η κυβέρνηση των ΗΠΑ
έχει οικονομικές δυσκολίες;
έχει οικονομικές δυσκολίες;
02:55
(Laughter)
64
163029
1588
(Γέλια)
02:56
A lot of these things can be
chalked up to misunderstandings,
chalked up to misunderstandings,
65
164641
2904
Πολλά από αυτά μπορούν
να αποδοθούν σε παρεξηγήσεις,
να αποδοθούν σε παρεξηγήσεις,
02:59
both about what language is
and about the formal study of language,
and about the formal study of language,
66
167569
3476
και για το τι είναι η γλώσσα
και για την επίσημη μελέτη της γλώσσας,
και για την επίσημη μελέτη της γλώσσας,
03:03
about linguistics.
67
171069
1311
τη γλωσσολογία.
03:05
And I think there's something that
underlies a lot of these misunderstandings
underlies a lot of these misunderstandings
68
173568
4428
Και νομίζω ότι όσα βρίσκονται πίσω
από πολλές από αυτές τις παρεξηγήσεις
από πολλές από αυτές τις παρεξηγήσεις
03:10
that can be summed up
by this delightful article in "Forbes,"
by this delightful article in "Forbes,"
69
178020
4539
τα συνοψίζει ένα θαυμάσιο άρθρο
στο περιοδικό «Forbes»,
στο περιοδικό «Forbes»,
με θέμα γιατί οι μαθητές των γυμνασίων
δεν θα πρέπει να μαθαίνουν ξένες γλώσσες.
δεν θα πρέπει να μαθαίνουν ξένες γλώσσες.
03:14
about why high school students
shouldn't learn foreign languages.
shouldn't learn foreign languages.
70
182583
3695
03:18
I'm going to pull out
some quotes from this,
some quotes from this,
71
186302
2133
Θα παραθέσω κάποια αποσπάσματα από αυτό
03:20
and I want you to see
if you can figure out
if you can figure out
72
188459
2058
και θέλω να δω αν μπορείτε να καταλάβετε
03:22
what underlies some
of these opinions and ideas.
of these opinions and ideas.
73
190541
3630
τι κρύβεται πίσω από αυτές
τις ιδέες και απόψεις.
τις ιδέες και απόψεις.
03:26
"Americans rarely read the classics,
even in translation."
even in translation."
74
194929
4083
«Οι Αμερικανοί σπανίως διαβάζουν
κλασικά έργα, ακόμη και σε μετάφραση».
κλασικά έργα, ακόμη και σε μετάφραση».
Με άλλα λόγια, γιατί να κοπιάσετε
να μάθετε μια ξένη γλώσσα
να μάθετε μια ξένη γλώσσα
03:31
So in other words, why bother
learning a foreign language
learning a foreign language
75
199036
2701
03:33
when they're not even going to read
the classic in the original anyway?
the classic in the original anyway?
76
201761
3442
αφού τελικά δεν πρόκειται καν να διαβάσετε
το κλασικό έργο στο πρωτότυπο;
το κλασικό έργο στο πρωτότυπο;
03:37
What's the point?
77
205227
1184
Ποιο είναι το όφελος;
03:38
"Studying foreign languages in school
is a waste of time,
is a waste of time,
78
206435
2778
«Το να μαθαίνετε ξένες γλώσσες
στο σχολείο είναι χαμένος χρόνος
στο σχολείο είναι χαμένος χρόνος
03:41
compared to other things
that you could be doing in school."
that you could be doing in school."
79
209237
3660
σε σχέση με άλλα πράγματα
που θα μπορούσατε να μάθετε στο σχολείο».
που θα μπορούσατε να μάθετε στο σχολείο».
03:45
"Europe has a lot of language groups
clustered in a relatively small space."
clustered in a relatively small space."
80
213887
3912
«Η Ευρώπη έχει πολλές γλωσσικές ομάδες
μαζεμένες σε σχετικά μικρό χώρο».
μαζεμένες σε σχετικά μικρό χώρο».
03:49
So for Americans, ah, what's the point
of learning another language?
of learning another language?
81
217823
3509
Έτσι οι Αμερικάνοι, ποιον λόγο έχετε
για να μάθετε μια άλλη γλώσσα;
για να μάθετε μια άλλη γλώσσα;
03:53
You're not really going to get
a lot of bang for your buck out of that.
a lot of bang for your buck out of that.
82
221356
3356
Τα χρήματα που θα ξοδέψετε
δεν θα σας ωφελήσουν πολύ.
δεν θα σας ωφελήσουν πολύ.
Ένα αγαπημένο μου,
03:56
This is my favorite,
83
224736
1159
«Ένας μαθητής στο Μπέρμιγχαμ
θα πρέπει να ταξιδέψει
θα πρέπει να ταξιδέψει
03:57
"A student in Birmingham
would have to travel
would have to travel
84
225919
2143
περίπου 1.600 χιλιόμετρα
έως τα σύνορα με το Μεξικό,
έως τα σύνορα με το Μεξικό,
04:00
about a thousand miles
to get to the Mexican border,
to get to the Mexican border,
85
228086
2486
αλλά και πάλι, θα υπάρχουν αρκετοί
που μιλούν Αγγλικά για να εξυπηρετηθεί».
που μιλούν Αγγλικά για να εξυπηρετηθεί».
04:02
and even then, there would be enough
people who speak English to get around."
people who speak English to get around."
86
230596
4008
Με άλλα λόγια, αν μπορείτε
να κουνάτε πέρα δώθε τα χέρια σας
να κουνάτε πέρα δώθε τα χέρια σας
04:06
In other words, if you can
kind of wave your arms around,
kind of wave your arms around,
87
234628
2699
και μπορείτε να φτάσετε
όπου θέλετε να πάτε,
όπου θέλετε να πάτε,
04:09
and you can get to where you're going,
88
237351
1820
04:11
then there's really no point
in learning another language anyway.
in learning another language anyway.
89
239195
3056
τότε δεν υπάρχει οποιοσδήποτε λόγος
να μάθετε μια ξένη γλώσσα.
να μάθετε μια ξένη γλώσσα.
04:14
What underlies a lot of these attitudes
is the conceptual metaphor,
is the conceptual metaphor,
90
242275
5032
Κάτω από όλες αυτές τις στάσεις
βρίσκεται η γενικότερη αντίληψη,
βρίσκεται η γενικότερη αντίληψη,
ότι η γλώσσα είναι ένα εργαλείο.
04:19
language is a tool.
91
247331
1563
Και αυτή η αντίληψη
φαίνεται αρκετά βάσιμη.
φαίνεται αρκετά βάσιμη.
04:20
And there's something that rings
very true about this metaphor.
very true about this metaphor.
92
248918
2960
Η γλώσσα αποτελεί εργαλείο
με την έννοια ότι
με την έννοια ότι
04:23
Language is kind of a tool
93
251902
1247
04:25
in that, if you know the local language,
you can do more than if you didn't.
you can do more than if you didn't.
94
253173
3604
κάνεις περισσότερα αν μιλάς την τοπική
γλώσσα, από ό,τι αν δεν την μιλάς.
γλώσσα, από ό,τι αν δεν την μιλάς.
04:28
But the implication is that
language is only a tool,
language is only a tool,
95
256801
3000
Όμως υπονοείται ότι η γλώσσα
είναι απλώς και μόνο ένα εργαλείο,
είναι απλώς και μόνο ένα εργαλείο,
04:31
and this is absolutely false.
96
259825
1992
και αυτό είναι απολύτως λανθασμένο.
04:33
If language was a tool,
it would honestly be a pretty poor tool.
it would honestly be a pretty poor tool.
97
261841
3301
Αν η γλώσσα ήταν εργαλείο, ειλικρινά,
δεν θα ήταν τόσο καλό εργαλείο.
δεν θα ήταν τόσο καλό εργαλείο.
04:37
And we would have abandoned it long ago
for something that was a lot better.
for something that was a lot better.
98
265166
3610
Και θα την είχαμε εγκαταλείψει εδώ
και καιρό για κάτι πολύ καλύτερο.
και καιρό για κάτι πολύ καλύτερο.
04:40
Think about just any sentence.
99
268800
1532
Σκεφτείτε οποιαδήποτε πρόταση.
04:42
Here's a sentence that I'm sure I've said
in my life: "Yesterday I saw Kyn."
in my life: "Yesterday I saw Kyn."
100
270356
3639
Να μια πρόταση που σίγουρα
την έχω πει: «Χθες είδα τον Κιν».
την έχω πει: «Χθες είδα τον Κιν».
Έχω φίλο που λέγεται Κιν,
04:46
I have a friend named Kyn.
101
274019
1249
Και όταν λέω την πρόταση,
«Χθες είδα τον Κιν»,
«Χθες είδα τον Κιν»,
04:47
And when I say this sentence,
"Yesterday I saw Kyn,"
"Yesterday I saw Kyn,"
102
275292
2784
νομίζετε ότι πραγματικά όλα
όσα βρίσκονται στο μυαλό μου
όσα βρίσκονται στο μυαλό μου
04:50
do you think it's really the case
103
278100
1726
04:51
that everything in my mind
is now implanted in your mind
is now implanted in your mind
104
279850
3222
πλέον εμφυτεύονται στο δικό σας μυαλό
04:55
via this sentence?
105
283096
1182
μέσω αυτής της πρότασης;
04:56
Hardly, because there's a lot
of other stuff going on.
of other stuff going on.
106
284302
2537
Είναι απίθανο,
γιατί συμβαίνουν πολλά άλλα.
γιατί συμβαίνουν πολλά άλλα.
04:58
Like, when I say "yesterday,"
107
286863
1388
Όπως όταν λέω «χθες».
05:00
I might think what the weather
was like yesterday because I was there.
was like yesterday because I was there.
108
288275
3309
Μπορεί να σκεφτώ τι καιρό είχε χθες
επειδή ήμουν εκεί.
επειδή ήμουν εκεί.
Και αν θυμάμαι,
05:03
And if I'm remembering,
109
291608
1150
μάλλον θα θυμηθώ ότι κάτι ξέχασα
να στείλω στο mail, που όντως το ξέχασα.
να στείλω στο mail, που όντως το ξέχασα.
05:04
I'll probably remember there was something
I forgot to mail, which I did.
I forgot to mail, which I did.
110
292782
3444
Είχα προσχεδιάσει το αστείο, αλλά
πραγματικά ξέχασα να στείλω κάποιο μήνυμα.
πραγματικά ξέχασα να στείλω κάποιο μήνυμα.
05:08
This was a preplanned joke,
but I really did forget to mail something.
but I really did forget to mail something.
111
296250
3316
Κι έτσι πρέπει να το στείλω τη Δευτέρα,
05:11
And so that means
I'm going to have to do it Monday,
I'm going to have to do it Monday,
112
299590
2850
γιατί τότε θα γυρίσω σπίτι.
05:14
because that's when
I'm going to get back home.
I'm going to get back home.
113
302464
2193
Και φυσικά, όταν σκέφτομαι τη Δευτέρα,
05:16
And of course, when I think of Monday,
114
304681
1820
θυμάμαι το «Manic Monday» των Bangles.
Ωραίο τραγούδι!
Ωραίο τραγούδι!
05:18
I'll think of "Manic Monday"
by the Bangles. It's a good song.
by the Bangles. It's a good song.
115
306525
2946
05:21
And when I say the word "saw,"
I think of this phrase:
I think of this phrase:
116
309495
3257
Και όταν λέω τη λέξη «είδα»,
σκέφτομαι το λογοπαίγνιο:
σκέφτομαι το λογοπαίγνιο:
«"Βλέπω (τι εννοείς)!" είπε ο τυφλός
καθώς σήκωνε το σφυρί και το πριόνι».
καθώς σήκωνε το σφυρί και το πριόνι».
05:24
"'I see!' said the blind man
as he picked up his hammer and saw."
as he picked up his hammer and saw."
117
312776
3087
05:27
I always do.
118
315887
1151
Πάντα το κάνω.
05:29
Anytime I hear the word "saw" or say it,
I always think of that,
I always think of that,
119
317062
3071
Το θυμάμαι κάθε φορά
που ακούω ή λέω αυτή τη λέξη,
που ακούω ή λέω αυτή τη λέξη,
γιατί συνήθιζε να το λέει ο παππούς μου,
05:32
because my grandfather
always used to say it,
always used to say it,
120
320157
2097
έτσι μου τον θυμίζει.
05:34
so it makes me think of my grandfather.
121
322278
1871
Και για κάποιον λόγο
επιστρέφουμε στο «Manic Monday».
επιστρέφουμε στο «Manic Monday».
05:36
And we're back to "Manic Monday"
again, for some reason.
again, for some reason.
122
324173
2641
Και με τον Κιν, όταν λέω κάτι
όπως «Χθες είδα τον Κιν»,
όπως «Χθες είδα τον Κιν»,
05:38
And with Kyn, when I'm saying
something like, "Yesterday I saw Kyn,"
something like, "Yesterday I saw Kyn,"
123
326838
3262
θα σκεφτώ τις περιστάσεις
κάτω από τις οποίες τον είδα.
κάτω από τις οποίες τον είδα.
05:42
I'll think of the circumstances
under which I saw him.
under which I saw him.
124
330124
3103
Και έτυχε να ήταν εκείνη την ημέρα.
Εδώ είναι με τη γάτα μου.
Εδώ είναι με τη γάτα μου.
05:45
And this happened to be that day.
Here he is with my cat.
Here he is with my cat.
125
333251
2779
Και φυσικά, εάν σκέφτομαι τον Κιν,
05:48
And of course, if I'm thinking of Kyn,
126
336054
1825
θα σκεφτώ ότι τώρα πάει
στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια,
στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια,
05:49
I'll think he's going to
Long Beach State right now,
Long Beach State right now,
127
337903
2468
και ότι ο καλός μου φίλος Τζον
και η μητέρα μου
και η μητέρα μου
05:52
and I'll remember that
my good friend John and my mother
my good friend John and my mother
128
340395
2637
αποφοίτησαν μαζί από το αυτό,
05:55
both graduated from Long Beach State,
129
343056
1774
η ξαδέρφη μου η Κέιτι φοιτά τώρα
στο ίδιο πανεπιστήμιο.
στο ίδιο πανεπιστήμιο.
05:56
my cousin Katie is going to
Long Beach State right now.
Long Beach State right now.
130
344854
2844
Και πάλι στο «Manic Monday».
05:59
And it's "Manic Monday" again.
131
347722
1434
Αλλά όλα αυτά είναι μόνο ένα μικρό μέρος
από όσα συμβαίνουν μέσα στο μυαλό σας
από όσα συμβαίνουν μέσα στο μυαλό σας
06:01
But this is just a fraction
of what's going on in your head
of what's going on in your head
132
349180
2782
06:03
at any given time while you are speaking.
133
351986
2292
ανά πάσα στιγμή που μιλάτε.
06:06
And all we have to represent
the entire mess
the entire mess
134
354302
2595
Και το μόνο που έχουμε
για να απεικονίσουμε όλο αυτό το χάλι
για να απεικονίσουμε όλο αυτό το χάλι
06:08
that is going on in our head, is this.
135
356921
2894
που γίνεται μέσα
στο κεφάλι σας, είναι αυτό.
στο κεφάλι σας, είναι αυτό.
Πραγματικά, μόνο αυτό έχουμε.
06:11
I mean, that's all we got.
136
359839
1302
06:13
(Laughter)
137
361165
1164
(Γέλια)
06:14
Is it any wonder
that our system is so poor?
that our system is so poor?
138
362353
2605
Απορείτε ότι το σύστημά μας
είναι ανεπαρκές;
είναι ανεπαρκές;
06:16
So imagine, if I can give you an analogy,
139
364982
2478
Για να σας δώσω κάτι παρόμοιο,
06:19
imagine if you wanted to know
what is it like to eat a cake,
what is it like to eat a cake,
140
367484
3142
φανταστείτε να θέλετε να μάθετε
πώς είναι να τρώτε τούρτα,
πώς είναι να τρώτε τούρτα,
06:22
if instead of just eating the cake,
141
370650
2356
εάν, αντί να φάτε την τούρτα,
θα χρειαζόταν να καταπιείτε
τα υλικά που φτιάχνουμε την τούρτα,
τα υλικά που φτιάχνουμε την τούρτα,
06:25
you instead had to ingest
the ingredients of a cake,
the ingredients of a cake,
142
373030
3222
ένα ένα,
06:28
one by one,
143
376276
1531
μαζί και τις οδηγίες
06:29
along with instructions
144
377831
1512
06:31
about how these ingredients
can be combined to form a cake.
can be combined to form a cake.
145
379367
3385
για το πώς συνδυάζουμε αυτά τα υλικά
για να γίνει η τούρτα.
για να γίνει η τούρτα.
06:34
You had to eat the instructions, too.
146
382776
1904
Θα έπρεπε να φάτε και τις οδηγίες.
06:36
(Laughter)
147
384704
1064
(Γέλια)
06:37
If that was how we had to experience cake,
148
385792
2059
Εάν έτσι έπρεπε να βιώσουμε την τούρτα,
06:39
we would never eat cake.
149
387875
1511
δεν θα τρώγαμε ποτέ τούρτα.
06:42
And yet, language is
the only way -- the only way --
the only way -- the only way --
150
390485
3560
Κι όμως, η γλώσσα είναι ο μόνος τρόπος
-- ο μόνος τρόπος --
-- ο μόνος τρόπος --
06:46
that we can figure out
what is going on here, in our minds.
what is going on here, in our minds.
151
394069
4194
να μπορέσουμε να καταλάβουμε
τι συμβαίνει εδώ μέσα, στο μυαλό μας.
τι συμβαίνει εδώ μέσα, στο μυαλό μας.
06:50
This is our interiority,
152
398287
1854
Αυτή είναι η εσωτερικότητά μας,
06:52
the thing that makes us human,
153
400165
1444
αυτό που μας κάνει ανθρώπους,
06:53
the thing that makes us different
from other animals,
from other animals,
154
401633
3238
αυτό που μας διαφοροποιεί από τα άλλα ζώα.
06:56
is all inside here somewhere,
155
404895
1833
Όλα είναι κάπου εδώ μέσα,
06:58
and all we have to do to represent it
is our own languages.
is our own languages.
156
406752
3944
και το μόνο που έχουμε
για να τα αποδώσουμε είναι οι γλώσσες μας.
για να τα αποδώσουμε είναι οι γλώσσες μας.
Η γλώσσα είναι ο καλύτερος τρόπος να
πούμε τι έχουμε στο μυαλό μας.
πούμε τι έχουμε στο μυαλό μας.
07:02
A language is our best way of showing
what's going on in our head.
what's going on in our head.
157
410720
3115
Αν θέλω να ρωτήσω κάτι σημαντικό όπως:
07:05
Imagine if I wanted to ask
a big question, like:
a big question, like:
158
413859
2251
«Ποια είναι η φύση της ανθρώπινης
σκέψης και των συναισθημάτων;»
σκέψης και των συναισθημάτων;»
07:08
"What is the nature of human
thought and emotion?"
thought and emotion?"
159
416134
2333
Θα θέλατε είναι να εξετάσετε όσο
περισσότερες γλώσσες είναι δυνατόν.
περισσότερες γλώσσες είναι δυνατόν.
07:10
What you'd want to do
160
418491
1090
07:11
is you'd want to examine
as many different languages
as many different languages
161
419605
3163
07:14
as possible.
162
422792
1595
Η μία δεν επαρκεί.
07:16
One isn't just going to do it.
163
424411
2015
Για να σας δώσω ένα παράδειγμα,
07:18
To give you an example,
164
426450
1362
να μια φωτογραφία του μικρού Ρόμαν,
07:19
here's a picture I took of little Roman,
165
427836
2849
που την τράβηξα
με μια κάμερα 12 μεγαπίξελ.
με μια κάμερα 12 μεγαπίξελ.
07:22
that I took with a 12-megapixel camera.
166
430709
2979
Τώρα, εδώ είναι η ίδια φωτογραφία
με πολύ λιγότερα πίξελ.
με πολύ λιγότερα πίξελ.
07:25
Now, here's that same picture
with a lot fewer pixels.
with a lot fewer pixels.
167
433712
3432
07:29
Obviously, neither
of these pictures is a real cat.
of these pictures is a real cat.
168
437168
3883
Προφανώς, καμία από τις φωτογραφίες
δεν είναι αληθινή γάτα.
δεν είναι αληθινή γάτα.
07:33
But one gives you a lot better sense
of what a cat is than the other.
of what a cat is than the other.
169
441075
3634
Αλλά η μια σας δίνει πολύ καλύτερη αίσθηση
από την άλλη για το τι είναι γάτα.
από την άλλη για το τι είναι γάτα.
07:38
Language is not merely a tool.
170
446649
1984
Η γλώσσα δεν είναι απλώς ένα εργαλείο.
07:40
It is our legacy,
171
448657
1159
Είναι η κληρονομιά μας,
είναι ο τρόπος μας να εκφράσουμε
τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.
τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.
07:41
it's our way of conveying
what it means to be human.
what it means to be human.
172
449840
2442
07:44
And of course, by "our" legacy,
I mean all humans everywhere.
I mean all humans everywhere.
173
452306
4391
Και φυσικά εννοώ ότι είναι κληρονομιά
όλων των ανθρώπων παντού.
όλων των ανθρώπων παντού.
07:48
And losing even one language
makes that picture a lot less clear.
makes that picture a lot less clear.
174
456721
5065
Και όταν χάνουμε ακόμη και μια γλώσσα,
η εικόνα αυτή χάνει την ευκρίνειά της.
η εικόνα αυτή χάνει την ευκρίνειά της.
07:53
So as a job for the past 10 years
175
461810
4045
Έτσι τα τελευταία 10 χρόνια,
07:57
and also as recreation, just for fun,
176
465879
3285
ως επάγγελμα αλλά και για διασκέδαση,
08:01
I create languages.
177
469188
1711
δημιουργώ γλώσσες.
08:02
These are called "conlangs,"
178
470923
1860
Αυτές λέγονται «conlangs»,
η αγγλική συντομογραφία
του όρου «κατασκευασμένες γλώσσες».
του όρου «κατασκευασμένες γλώσσες».
08:04
short for "constructed languages."
179
472807
2135
08:06
Now, presenting these facts back to back,
180
474966
2079
Κι όπως σας παρουσιάζω μαζί τα γεγονότα,
08:09
that we're losing languages on our planet
181
477069
1978
ότι χάνονται γλώσσες από τον πλανήτη
08:11
and that I create brand-new languages,
182
479071
1819
κι ότι εγώ δημιουργώ
ολοκαίνουργιες γλώσσες,
ολοκαίνουργιες γλώσσες,
08:12
you might think that there's
some nonsuperficial connection
some nonsuperficial connection
183
480914
2782
θα νομίσετε ότι υπάρχει κάποια
μη επιφανειακή σχέση μεταξύ αυτών των δύο.
μη επιφανειακή σχέση μεταξύ αυτών των δύο.
08:15
between these two.
184
483720
1166
08:16
In fact, a lot of people have drawn a line
between those dots.
between those dots.
185
484910
2916
Πράγματι, κάποιοι άνθρωποι
έχουν κάνει τη σύνδεση.
έχουν κάνει τη σύνδεση.
08:19
This is a guy who got
all bent out of shape
all bent out of shape
186
487850
2027
Αυτός είναι κάποιος που έγινε έξαλλος
08:21
that there was a conlang
in James Cameron's "Avatar."
in James Cameron's "Avatar."
187
489901
2814
επειδή υπήρχε μια τεχνητή γλώσσα
στο «Άβαταρ» του Τζέιμς Κάμερον.
στο «Άβαταρ» του Τζέιμς Κάμερον.
08:24
He says,
188
492739
1707
Λέει ότι,
«Στα τρία χρόνια
που χρειάστηκε ο Τζέιμς Κάμερον
που χρειάστηκε ο Τζέιμς Κάμερον
08:26
"But in the three years
it took James Cameron
it took James Cameron
189
494470
2222
08:28
to get Avatar to the screen,
a language died."
a language died."
190
496716
2253
για να βγάλει το Άβαταρ στην οθόνη,
μια γλώσσα πέθανε».
μια γλώσσα πέθανε».
08:30
Probably a lot more than that, actually.
191
498993
1928
Μάλλον πάνω από μία, για την ακρίβεια.
08:32
"Na'vi, alas, won't fill the hole
where it used to be ..."
where it used to be ..."
192
500945
3444
«Δυστυχώς η γλώσσα των Na'vi
δεν θα γεμίσει το κενό της ...»
δεν θα γεμίσει το κενό της ...»
08:36
A truly profound and poignant statement --
193
504413
2312
Μια όντως βαθυστόχαστη και πικρή δήλωση --
08:38
if you don't think about it at all.
194
506749
2617
αν δεν την σκεφτείτε καθόλου.
08:41
(Laughter)
195
509390
1155
(Γέλια)
08:42
But when I was here at Cal,
196
510569
2043
Αλλά όταν ήμουν στην Καλιφόρνια
08:44
I completed two majors.
197
512636
1379
ολοκλήρωσα δύο ειδικότητες.
08:46
One of them was linguistics,
but the other one was English.
but the other one was English.
198
514039
2801
Η μία ήταν η γλωσσολογία
και η άλλη τα Αγγλικά.
και η άλλη τα Αγγλικά.
Και φυσικά, η Αγγλική Φιλολογία,
η μελέτη των Αγγλικών,
η μελέτη των Αγγλικών,
08:48
And of course, the English major,
the study of English,
the study of English,
199
516864
2588
όπως ξέρουμε, δεν είναι στην ουσία
η μελέτη της Αγγλικής γλώσσας,
η μελέτη της Αγγλικής γλώσσας,
08:51
is not actually the study
of the English language, as we know,
of the English language, as we know,
200
519476
2962
είναι η μελέτη της λογοτεχνίας.
08:54
it's the study of literature.
201
522462
1395
08:55
Literature is just a wonderful thing,
202
523881
1797
Η λογοτεχνία είναι κάτι υπέροχο,
08:57
because basically, literature,
more broadly, is kind of like art;
more broadly, is kind of like art;
203
525702
3791
επειδή βασικά, με την ευρεία έννοια,
η λογοτεχνία είναι κάτι σαν τέχνη·
η λογοτεχνία είναι κάτι σαν τέχνη·
υποπίπτει στην κατηγορία των τεχνών.
09:01
it falls under the rubric of art.
204
529517
1663
09:03
And what we do with literature,
205
531204
1548
Και με τη λογοτεχνία,
09:04
authors create new,
entire beings and histories.
entire beings and histories.
206
532776
5079
οι συγγραφείς δημιουργούν ολόκληρα
νέα πλάσματα και ιστορίες.
νέα πλάσματα και ιστορίες.
09:09
And it's interesting to us to see
207
537879
3016
Κι έχει ενδιαφέρον να δούμε
09:12
what kind of depth and emotion
and just unique spirit
and just unique spirit
208
540919
5087
πόσο βάθος και συναίσθημα,
και τι μοναδικό πνεύμα
και τι μοναδικό πνεύμα
09:18
authors can invest
into these fictional beings.
into these fictional beings.
209
546030
2608
βάζουν οι συγγραφείς
σε αυτά τα πλασματικά όντα.
σε αυτά τα πλασματικά όντα.
09:20
So much so, that, I mean --
take a look at this.
take a look at this.
210
548662
2621
Τόσο πολύ που, εννοώ --
ρίξτε μια ματιά εδώ.
ρίξτε μια ματιά εδώ.
09:23
There's an entire series of books
211
551307
2254
Υπάρχει μια ολόκληρη σειρά βιβλίων
09:25
that are written
about fictional characters.
about fictional characters.
212
553585
2239
που έχουν γραφτεί
για φανταστικούς χαρακτήρες
για φανταστικούς χαρακτήρες
09:27
Like, the entire book is just about one
fictional, fake human being.
fictional, fake human being.
213
555848
3967
Λες και ολόκληρο το βιβλίο είναι μόνο
ένα φτιαχτό, ψεύτικο ανθρώπινο πλάσμα.
ένα φτιαχτό, ψεύτικο ανθρώπινο πλάσμα.
Υπάρχει ένα ολόκληρο βιβλίο
για τον Τζορτζ Φ. Μπάμπιτ
για τον Τζορτζ Φ. Μπάμπιτ
09:31
There's an entire book
on George F. Babbitt
on George F. Babbitt
214
559839
2171
09:34
from Sinclair Lewis's "Babbitt,"
215
562034
1837
του «Μπάμπιτ» του Σίνκλερ Λιούις,
09:35
and I guarantee you,
that book is longer than "Babbitt,"
that book is longer than "Babbitt,"
216
563895
2667
και σας βεβαιώ ότι είναι
μεγαλύτερο από το «Μπάμπιτ»,
μεγαλύτερο από το «Μπάμπιτ»,
που είναι σύντομο βιβλίο.
09:38
which is a short book.
217
566586
1198
09:39
Does anybody even remember that one?
218
567808
1739
Το θυμάται κανένας αυτό;
Είναι πολύ καλό, νομίζω καλύτερο
από τον «Κεντρικό δρόμο» του ιδίου.
από τον «Κεντρικό δρόμο» του ιδίου.
09:41
It's pretty good, I actually think
it's better than "Main Street."
it's better than "Main Street."
219
569571
3191
Είναι προσωπική άποψη, βέβαια.
09:44
That's my hot take.
220
572786
1370
Άρα δεν αμφισβητούμε το γεγονός
ότι η λογοτεχνία είναι ενδιαφέρουσα.
ότι η λογοτεχνία είναι ενδιαφέρουσα.
09:46
So we've never questioned the fact
that literature is interesting.
that literature is interesting.
221
574180
3709
09:50
But despite the fact,
222
578434
1555
Αλλά παρά αυτό το γεγονός,
09:52
not even linguists are actually interested
in what created languages can tell us
in what created languages can tell us
223
580013
4064
ούτε η γλωσσολογία ενδιαφέρεται για το τι
μπορούν οι κατασκευασμένες γλώσσες
μπορούν οι κατασκευασμένες γλώσσες
να μας πουν για το βάθος του ανθρώπινου
πνεύματος ως καλλιτεχνική επιδίωξη.
πνεύματος ως καλλιτεχνική επιδίωξη.
09:56
about the depth of the human spirit
just as an artistic endeavor.
just as an artistic endeavor.
224
584101
3867
10:00
I'll give you a nice little example here.
225
588520
2877
Θα σας δώσω ένα ωραίο παράδειγμα.
10:03
There was an article written about me
226
591421
2723
Πριν λίγο καιρό
γράφτηκε ένα άρθρο για μένα
γράφτηκε ένα άρθρο για μένα
στο περιοδικό των αποφοίτων
του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.
του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.
10:06
in the California alumni
magazine a while back.
magazine a while back.
227
594168
2840
10:09
And when they wrote this article,
228
597032
1601
Και όταν έγραφαν το άρθρο,
ήθελαν κάποιον να πει
και την αντίθετη άποψη,
και την αντίθετη άποψη,
10:10
they wanted to get somebody
from the opposing side,
from the opposing side,
229
598657
2420
που, αν το καλοσκεφτείτε,
φαίνεται μάλλον παράδοξο.
φαίνεται μάλλον παράδοξο.
10:13
which, in hindsight,
seems like a weird thing to do.
seems like a weird thing to do.
230
601101
2460
Απλώς μιλάς για κάποιον άνθρωπο,
10:15
You're just talking about a person,
231
603585
1690
και θες να βρεις κάποιον από την αντίθετη
πλευρά αυτού του ατόμου.
πλευρά αυτού του ατόμου.
10:17
and you want to get somebody
from the opposing side of that person.
from the opposing side of that person.
232
605299
3143
(Γέλια)
10:20
(Laughter)
233
608466
1276
10:21
Essentially, this is just
a puff piece, but whatever.
a puff piece, but whatever.
234
609766
2659
Βασικά είναι ένα εγκωμιαστικό άρθρο,
αλλά τέλος πάντων.
αλλά τέλος πάντων.
Έτσι έτυχε να βρουν
10:24
So, they happened to get
235
612449
2523
έναν από τους πιο λαμπρούς
γλωσσολόγους της εποχής μας,
γλωσσολόγους της εποχής μας,
10:26
one of the most brilliant
linguists of our time,
linguists of our time,
236
614996
2325
10:29
George Lakoff, who's a linguist
here at Berkeley.
here at Berkeley.
237
617345
3026
τον Τζορτζ Λάκοφ, που είναι
γλωσσολόγος εδώ στο Μπέρκλεϊ.
γλωσσολόγος εδώ στο Μπέρκλεϊ.
10:32
And his work has basically forever changed
the fields of linguistics
the fields of linguistics
238
620395
3562
Και το έργο του άλλαξε ριζικά
το πεδίο της γλωσσολογίας
το πεδίο της γλωσσολογίας
10:35
and cognitive science.
239
623981
1477
και της γνωσιακής επιστήμης.
10:37
And when asked about my work
and about language creation in general,
and about language creation in general,
240
625482
3275
Κι όταν ρωτήθηκε για τη δουλειά μου
κι εν γένει για την κατασκευή γλωσσών,
κι εν γένει για την κατασκευή γλωσσών,
10:40
he said, "But there's a lot of things
to be done in the study of language.
to be done in the study of language.
241
628781
3645
είπε, «Αλλά πρέπει να γίνουν πολλά
στη μελέτη της γλώσσας.
στη μελέτη της γλώσσας.
10:44
You should spend the time
on something real."
on something real."
242
632450
2756
Θα πρέπει να δώσετε τον χρόνο σας
σε κάτι πραγματικό».
σε κάτι πραγματικό».
10:47
Yeah.
243
635230
1151
Ναι.
«Κάτι πραγματικό».
Σας θυμίζει κάτι αυτό;
Σας θυμίζει κάτι αυτό;
10:48
"Something real."
Does this remind you of anything?
Does this remind you of anything?
244
636405
2459
Για να χρησιμοποιήσω ακριβώς
το ίδιο πλαίσιο που ο ίδιος εφηύρε,
το ίδιο πλαίσιο που ο ίδιος εφηύρε,
10:50
To use the very framework
that he himself invented,
that he himself invented,
245
638888
3739
θα αναφερθώ στη γενική αντίληψη
που αναφέραμε νωρίτερα:
που αναφέραμε νωρίτερα:
10:54
let me refer back
to this conceptual metaphor:
to this conceptual metaphor:
246
642651
2695
η γλώσσα είναι εργαλείο.
10:57
language is a tool.
247
645370
1268
10:58
And he appears to be laboring
under this conceptual metaphor;
under this conceptual metaphor;
248
646662
3431
Κι αυτός φαίνεται να εργάζεται
με βάση αυτή την αντίληψη,
με βάση αυτή την αντίληψη,
11:02
that is, language is useful
when it can be used for communication.
when it can be used for communication.
249
650117
4067
ότι δηλαδή η γλώσσα είναι χρήσιμη
όταν χρησιμοποιείται για την επικοινωνία.
όταν χρησιμοποιείται για την επικοινωνία.
Η γλώσσα είναι άχρηστη όταν
δεν χρησιμοποιείται για την επικοινωνία.
δεν χρησιμοποιείται για την επικοινωνία.
11:06
Language is useless
when it can't be used for communication.
when it can't be used for communication.
250
654208
3298
Σας κάνει να αναρωτηθείτε:
Τι κάνουμε με τις νεκρές γλώσσες;
Τι κάνουμε με τις νεκρές γλώσσες;
11:09
It might make you wonder:
What do we do with dead languages?
What do we do with dead languages?
251
657530
2842
11:12
But anyway.
252
660396
1216
Αλλά τέλος πάντων.
Έτσι, εξαιτίας αυτής της ιδέας,
11:13
So, because of this idea,
253
661636
1407
11:15
it might seem like
the very height of absurdity
the very height of absurdity
254
663067
3862
θα φανεί ως το άκρο άωτο της παράνοιας
11:18
to have a Duolingo course
on the High Valyrian language
on the High Valyrian language
255
666953
3413
να κάνετε στην πλατφόρμα Duolingo
μαθήματα για τα Υψηλά Βαλυριανά,
μαθήματα για τα Υψηλά Βαλυριανά,
11:22
that I created for HBO's
"Game of Thrones."
"Game of Thrones."
256
670390
2548
τη γλώσσα που δημιούργησα
για το Game of Thrones.
για το Game of Thrones.
11:24
You might wonder what, exactly,
are 740,000 people learning?
are 740,000 people learning?
257
672962
3624
Ίσως αναρωτηθείτε, τι στο καλό
μαθαίνουν 740 χιλιάδες άνθρωποι;
μαθαίνουν 740 χιλιάδες άνθρωποι;
11:29
(Laughter)
258
677368
2262
(Γέλια)
11:31
Well, let's take a look at it.
259
679654
2063
Ας ρίξουμε μια ματιά, λοιπόν.
11:33
What are they learning?
260
681741
1635
Τι μαθαίνουν;
11:35
What could they possibly be learning?
261
683400
2360
Τι είναι δυνατόν να μαθαίνουν;
11:37
Well, bearing in mind that
the other language for this --
the other language for this --
262
685784
2799
Έχοντας υπόψιν ότι η άλλη γλώσσα για αυτό
11:40
it's for people that speak English --
263
688607
2534
-- είναι για ανθρώπους
που μιλούν Αγγλικά --
που μιλούν Αγγλικά --
11:43
English speakers are learning quite a bit.
264
691165
2055
οι Αγγλόφωνοι μαθαίνουν αρκετά.
11:45
Here's a sentence that they will probably
never use for communication
never use for communication
265
693244
3314
Να μια πρόταση που μάλλον
δεν θα χρησιμοποιήσουν στην επικοινωνία
δεν θα χρησιμοποιήσουν στην επικοινωνία
11:48
in their entire lives:
266
696582
1164
σε όλη τους τη ζωή:
11:49
"Vala ābre urnes."
267
697770
1566
«Vala ābre urnes».
«Ο άνδρας βλέπει τη γυναίκα».
11:51
"The man sees the woman."
268
699360
1373
11:52
The little middle line is the gloss,
269
700757
1890
Η μικρή μεσαία γραμμή μας δείχνει
τη μετάφραση λέξη-προς-λέξη.
11:54
so it's word for word,
that's what it says.
that's what it says.
270
702671
2216
11:56
And they're actually learning
some very fascinating things,
some very fascinating things,
271
704911
2789
Και πραγματικά μαθαίνουν
κάποια συναρπαστικά πράγματα,
κάποια συναρπαστικά πράγματα,
ειδικά αν είναι ομιλητές της Αγγλικής.
11:59
especially if they're English speakers.
272
707724
1876
Μαθαίνουν ότι το ρήμα μπορεί
να μπει στο τέλος της πρότασης.
να μπει στο τέλος της πρότασης.
12:01
They're learning that a verb can come
at the very end of a sentence.
at the very end of a sentence.
273
709624
3230
Δεν γίνεται αυτό στα Αγγλικά
όταν έχετε και αντικείμενο.
όταν έχετε και αντικείμενο.
12:04
Doesn't really do that in English
when you have two arguments.
when you have two arguments.
274
712878
2968
Μαθαίνουν ότι μερικές φορές
12:07
They're learning that sometimes
275
715870
1738
μια γλώσσα δεν έχει κάτι αντίστοιχο
για το άρθρο «the» - λείπει εντελώς.
για το άρθρο «the» - λείπει εντελώς.
12:09
a language doesn't have an equivalent
for the word "the" -- it's totally absent.
for the word "the" -- it's totally absent.
276
717632
3858
Το κάνουν αυτό οι γλώσσες.
12:13
That's something language can do.
277
721514
1619
Μαθαίνουν ότι ένα μακρό φωνήεν
ουσιαστικά έχει μακρύτερη διάρκεια,
ουσιαστικά έχει μακρύτερη διάρκεια,
12:15
They're learning that a long vowel
can actually be longer in duration,
can actually be longer in duration,
278
723157
3785
σε σχέση με τα άλλα φωνήεντα,
12:18
as opposed to different in quality,
279
726966
1961
όπως τα δικά μας μακρά φωνήεντα·
στην ουσία έχουν την ίδια διάρκεια.
στην ουσία έχουν την ίδια διάρκεια.
12:20
which is what our long vowels do;
they're actually the same length.
they're actually the same length.
280
728951
3182
Μαθαίνουν ότι υπάρχουν
κάποιες μικρές καταλήξεις.
κάποιες μικρές καταλήξεις.
12:24
They're learning that
there are these little inflections.
there are these little inflections.
281
732157
3500
Χμμ; Τι είναι αυτό;
12:27
Hmm? Hmm?
282
735681
1155
Καταλήξεις που ονομάζονται «πτώσεις»
μπαίνουν στο τέλος των ουσιαστικών -
μπαίνουν στο τέλος των ουσιαστικών -
12:28
There are inflections called "cases"
on the end of nouns --
on the end of nouns --
283
736860
3312
12:32
(Laughter)
284
740196
1016
(Γέλια)
12:33
that tell you who does what
to whom in a sentence.
to whom in a sentence.
285
741236
3301
που δηλώνουν ποιος κάνει τι σε ποιον
μέσα σε μια πρόταση.
μέσα σε μια πρόταση.
12:36
Even if you leave the order
of the words the same
of the words the same
286
744561
3027
Ακόμη κι αν αφήσετε
τις λέξεις στην ίδια σειρά
τις λέξεις στην ίδια σειρά
12:39
and switch the endings,
287
747612
1722
αλλά αλλάξετε τις καταλήξεις,
12:41
it changes who does what to whom.
288
749358
2992
αλλάζει το ποιος κάνει τι σε ποιον.
12:44
What they're learning is that languages
do things, the same things, differently.
do things, the same things, differently.
289
752374
5764
Μαθαίνουν ότι οι γλώσσες μπορεί να κάνουν
τα ίδια πράγματα, με διαφορετικό τρόπο.
τα ίδια πράγματα, με διαφορετικό τρόπο.
12:50
And that learning languages can be fun.
290
758513
2332
Και ότι είναι διασκεδαστικό
να μαθαίνεις γλώσσες.
να μαθαίνεις γλώσσες.
12:53
What they're learning is respect
for Language: capital "L" Language.
for Language: capital "L" Language.
291
761997
3770
Μαθαίνουν να σέβονται τη Γλώσσα,
τη Γλώσσα με κεφαλαίο το «Γ».
τη Γλώσσα με κεφαλαίο το «Γ».
12:57
And given the fact that 88 percent
of Americans only speak English at home,
of Americans only speak English at home,
292
765791
4183
Και δεδομένου ότι 88% των Αμερικανών
μιλούν μόνο Αγγλικά στο σπίτι,
μιλούν μόνο Αγγλικά στο σπίτι,
13:01
I don't think that's
necessarily a bad thing.
necessarily a bad thing.
293
769998
2611
δεν θεωρώ ότι αυτό είναι απαραιτήτως κακό.
13:04
You know why languages die on our planet?
294
772633
3803
Ξέρετε γιατί πεθαίνουν
οι γλώσσες στον πλανήτη μας;
οι γλώσσες στον πλανήτη μας;
13:08
It's not because government imposes
one language on a smaller group,
one language on a smaller group,
295
776796
5222
Όχι γιατί οι κυβερνήσεις επιβάλλουν
κάποια γλώσσα με μια μειονότητα,
κάποια γλώσσα με μια μειονότητα,
ή επειδή εξαλείφεται ολόκληρη
η ομάδα ομιλητών μιας γλώσσας.
η ομάδα ομιλητών μιας γλώσσας.
13:14
or because an entire group
of speakers is wiped out.
of speakers is wiped out.
296
782042
2514
13:16
That certainly has happened in the past,
and it's happening now,
and it's happening now,
297
784580
3076
Αυτό έχει βεβαίως συμβεί στο παρελθόν,
και συμβαίνει και τώρα,
και συμβαίνει και τώρα,
13:19
but it's not the main reason.
298
787680
2025
αλλά δεν είναι ο κύριος λόγος.
13:22
The main reason is that
a child is born to a family
a child is born to a family
299
790268
2778
Ο κύριος λόγος είναι
ότι το παιδί μιας οικογένειας,
ότι το παιδί μιας οικογένειας,
13:25
that speaks a language that
is not widely spoken in their community,
is not widely spoken in their community,
300
793070
3555
που μιλάει μια γλώσσα οι οποία
δεν ομιλείται ευρέως στην κοινότητά τους,
δεν ομιλείται ευρέως στην κοινότητά τους,
13:28
and that child doesn't learn it.
301
796649
2007
δεν μαθαίνει αυτή τη γλώσσα.
13:30
Why?
302
798680
1285
Γιατί;
13:31
Because that language is not valued
in their community.
in their community.
303
799989
4302
Επειδή αυτή η γλώσσα δεν χαίρει
εκτίμησης από την κοινότητα.
εκτίμησης από την κοινότητα.
13:36
Because the language isn't useful.
304
804315
1913
Επειδή η γλώσσα δεν είναι χρήσιμη.
13:38
Because the child can't go and get a job
if they speak that language.
if they speak that language.
305
806252
4984
Γιατί το παιδί δεν μπορεί να βρει δουλειά
αν ομιλεί αυτή τη γλώσσα.
αν ομιλεί αυτή τη γλώσσα.
13:43
Because if language is just a tool,
306
811260
4031
Επειδή εάν η γλώσσα
είναι απλώς ένα εργαλείο,
είναι απλώς ένα εργαλείο,
13:47
then learning their native language
307
815315
2377
τότε μαθαίνοντας τη μητρική τους γλώσσα
έχουν σχεδόν την ίδια ωφέλεια
όπως όταν μαθαίνουν Υψηλά Βαλυριανά,
όπως όταν μαθαίνουν Υψηλά Βαλυριανά,
13:49
is about as useful
as learning High Valyrian,
as learning High Valyrian,
308
817716
2245
13:51
so why bother?
309
819985
1464
άρα γιατί να μπουν στον κόπο;
13:55
Now ...
310
823387
1150
Βέβαια...
13:58
Maybe language study isn't going to lead
to a lot more linguistic fluency.
to a lot more linguistic fluency.
311
826514
4389
ίσως η μελέτη της γλώσσας να μην οδηγήσει
σε πολύ μεγαλύτερη γλωσσολογική ευχέρεια.
σε πολύ μεγαλύτερη γλωσσολογική ευχέρεια.
14:02
But maybe that's not such a big deal.
312
830927
2250
Αλλά αυτό δεν έχει και πολλή σημασία.
14:05
Maybe if more people
are studying more languages,
are studying more languages,
313
833855
3111
Ίσως αν περισσότεροι άνθρωποι
μελετούν περισσότερες γλώσσες,
μελετούν περισσότερες γλώσσες,
14:08
it will lead to more linguistic tolerance
314
836990
2618
αυτό να οδηγήσει σε περισσότερη
γλωσσολογική ανεκτικότητα
γλωσσολογική ανεκτικότητα
14:11
and less linguistic imperialism.
315
839632
1888
και σε λιγότερο γλωσσολογικό επεκτατισμό.
14:13
Maybe if we actually respect
language for what it is --
language for what it is --
316
841949
2984
Ίσως αν πραγματικά σεβαστούμε
τη γλώσσα γι' αυτό που είναι
τη γλώσσα γι' αυτό που είναι
14:16
literally, the greatest invention
in the history of humankind --
in the history of humankind --
317
844957
4892
-- κυριολεκτικά η μεγαλύτερη επινόηση
στη ιστορία της ανθρωπότητας --
στη ιστορία της ανθρωπότητας --
14:21
then in the future,
318
849873
1206
τότε στο μέλλον,
14:23
we can celebrate endangered languages
as living languages,
as living languages,
319
851103
3889
θα μπορούμε να τιμούμε εξίσου τις γλώσσες
που κινδυνεύουν και τις ζωντανές γλώσσες,
που κινδυνεύουν και τις ζωντανές γλώσσες,
14:27
as opposed to museum pieces.
320
855016
1667
κι όχι σαν μουσειακά εκθέματα.
14:29
(High Valyrian) Kirimvose.
Thank you.
Thank you.
321
857182
1786
(Υψηλά Βαλυριανά) Kirimvose.
Ευχαριστώ.
Ευχαριστώ.
14:30
(Applause)
322
858992
1396
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
David Peterson - Language creator, writer, artistDavid Peterson creates languages for television shows, for films and for fun.
Why you should listen
Best known for creating the Dothraki and Valyrian languages for HBO's Game of Thrones, David Peterson continues to work in Hollywood, though primarily out of his home in Orange County, where he lives with his wife, daughter and two cats. He's appeared previously on The Daily Show with Trevor Noah (2016) and given talks at Google (2014 and 2015) and EG (2016). He has written two books, Living Language Dothraki (2014) and The Art of Language Invention (2015), and some of his upcoming work includes Netflix's The Witcher and Legendary's Dune.
David Peterson | Speaker | TED.com