ABOUT THE SPEAKER
Christopher Ategeka - Serial entrepreneur
TED Fellow Christopher Ategeka is on a mission to ensure a sustainable future for humanity and the planet.

Why you should listen

Like Batman, Christopher Ategeka witnessed the death of both his parents as a child. He grew up with immense hardships but managed to navigate an experience that left him equipped with valuable skills.

Ategeka is a serial entrepreneur, engineer and a pioneer in the unintended consequences of technologies ("UCOT") movement. He is the founder and Managing Director at LyfBase, the world's first center for the unintended consequences of technology. Ategeka coined and popularized the term "UCOT" (unintended consequences of technology) in the tech sector and the concept of "UCOT" evangelism. Before that, he founded Health Access Corps, a non-profit that works to establish sustainable health care systems on the African continent. He has been invited to speak at the Clinton Global Initiative and United Nations, and he's won many international awards for his work; he was named a 2016 World Economic Forum Young Global Leader and a 2017 TED Fellow. His work has been featured in many major media publications both locally and internationally such as BBC, Forbes, and NPR. He holds a Bachelor’s of Science, and Master’s of Science in Mechanical Engineering from the University of California, Berkeley.

More profile about the speaker
Christopher Ategeka | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2017

Christopher Ategeka: How adoption worked for me

کریستۆڤەر ئاتیگێکا: چۆن هەڵگرتنەوە سودی هەبوو بۆم؟

Filmed:
1,023,347 views

بەهرە شتێکی گەردوونییە، بەڵام هەڵەکان وانین، ئەمە قسەی هاوەڵی "تێد"ە . لەم ئاخاوتنە خۆش و پڕهیوایەدا، ئاتیگێکا چیرۆکی خۆییمان کە هەتیوو بووە لە تەمەنێکی گەنجدا بۆ باس دەکات. باسی چۆنیەتی هەڵگیرانەوەی چانسی ئەوەی وەرگرتووە کە کلتورێکی تازە تاقی بکاتەوە، پەروەردە وەربگرێت و بە بە باشترین شێوە بژێت. "لەوانەیە نەتوانین بیرتەسکی و ڕەگەز پەرستی چارەسەر بکەین لەم جیهانەدا"، ئاتیگێکا دەڵێت، "بەڵام بە دڵنیاییەوە دەتوانین منداڵەکانمان وا گەورە بکەین کە ئەرێنی بن، هەمەلایان بن، پەیوەست بن' بە جیهانەوە، پڕ لە سۆز، خۆشەویستی و میهرەبانی بژین."
- Serial entrepreneur
TED Fellow Christopher Ategeka is on a mission to ensure a sustainable future for humanity and the planet. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
How many of you are tired
0
1435
2691
‎چەندێک لە ئێوە ماندووە
00:16
of seeing celebrities adopting kids
from the African continent?
1
4674
4461
لە بینینی کەسە بەناو بانگەکان کە منداڵان
ھەڵدە گرنەوە لە کیشوەری ئەفریقا؟
00:21
(Laughter)
2
9159
1579
(پێکەنین)
00:24
Well, it's not all that bad.
3
12342
2354
باشە، ھەمووشی خراپ نییە.
00:28
I was adopted.
4
16573
1368
من ھەڵگیراوە بووم.
00:31
I grew up in rural Uganda,
5
19451
2702
لە لادێیەکی ئۆگەندا گەورەبووم.
00:35
lost both my parents
when I was very, very young.
6
23495
2768
دایک و باوکم لە دەست دا کاتێک زۆر،
زۆر مندال بووم.
00:39
And when my parents passed,
7
27978
1719
کە دایک و باوکم کۆچی دوایانکرد،
00:42
I experienced all the negative
effects of poverty,
8
30467
6141
توشی هەموو لایەنە نەرێنییەکانی
هەژاری بووم،
00:49
from homelessness,
9
37360
1619
هەرلە بێ ماڵییەوە،
00:51
eating out of trash piles,
10
39003
1769
ھەتا خواردنی سەر زبڵدانەکانم دەخوارد،
00:53
you name it.
11
41539
1150
ئێوه ناوی بنێن.
00:56
But my life changed
12
44603
1474
بەڵام ژیانم گۆڕا
00:59
when I got accepted into an orphanage.
13
47038
3813
کە لە ھەتیوگەیەک وەرگیرام.
لە ڕێگەی ئەو بەرنامانەی کە
سپۆنسەری بەخێوکەری ھەتیووانن
01:03
Through one of those
sponsor-an-orphan programs,
14
51808
2347
01:06
I was sponsored and given an opportunity
to acquire an education.
15
54924
3707
بەخێوکرام و ھەلێکی خوێندنم پێدرا.
01:11
I started off in Uganda.
16
59963
2110
لە ئوگەندا دەستم پێکرد.
01:14
I went through school, and the way
this particular program worked,
17
62097
3754
بۆ قوتابخانه چووم و بەم شێوەیە،
ئەم بەرنامە تایبەتە سودی ھەبوو،
01:17
you finished high school
and after high school,
18
65875
2208
کە خوێندنی ئامادەیت تەواو کرد
و دوای ئامادەی
01:20
you go learn a trade --
to become a carpenter, a mechanic
19
68107
3660
بۆ فێربوونی بازرگانی دەچوویت
بۆ بوون بە دارتاش، فیتەر
01:23
or something along those lines.
20
71791
1800
یان شتێک پەیوەندی بەو بوارانە ھەبێت.
01:26
My case was a little different.
21
74559
2868
بارودۆخی من کەمێک جیاواز بوو.
01:30
The sponsor family that was sending
these 25 dollars a month
22
78308
4093
خێزانی بەخێوکەرەکەم ٢٥ دۆلاری
بۆ مانگێک دەنارد
01:34
to this orphanage to sponsor me,
23
82425
2412
بۆ ئەم ھەتیوگە بۆ بەخێوکردنم،
01:36
which -- I had never met them --
24
84861
1852
کە من ھەرگیز چاوم پێیان نەکەوتبوو
01:39
said, "Well ...
25
87702
1835
وتیان،"باش...
01:42
we would like to send you
to college instead."
26
90813
2606
"حەزمان لێیە بتنێرین بۆ کۆلێج.
01:46
Oh -- it gets better.
27
94538
1228
ئۆھ ئەمە باشترە.
01:47
(Laughter)
28
95790
1043
(پێکەنین)
01:48
And they said, "If you get the paperwork,
29
96857
2836
وتیان، "گەر کاروبارە یاسایەکان ڕای بکەی
01:51
we'll send you to school
in America instead."
30
99717
2903
ئێمە لە جیاتی ئەوێ دەتنێرین
"بۆ قوتابخانە لە ئەمریکا.
01:56
So with their help,
31
104856
1587
لەگەل یارمەتیان،
01:59
I went to the embassy
and applied for the visa.
32
107287
3296
بۆ باڵوێزخانەکە چووم و داوای ڤیزەم کرد.
02:03
I got the visa.
33
111216
1389
ڤیزەکەم وەرگرت.
02:04
I remember this day like it was yesterday.
34
112629
4031
ئەو ڕۆژەم بیرە ھەروەک ئەوەی دوێنێ بێت.
02:09
I walked out of the embassy
with this piece of paper in my hand,
35
117054
3364
بە ڤیزەکەی دەستمەوە باڵوێزخانەکەم جێ ھێشت،
02:12
a hop in my step,
36
120442
1715
بازم دەدا و دەڕۆشتم،
02:14
smile on my face,
37
122181
1701
زەردەخەنە لەسەر دەم و چاوم،
02:15
knowing that my life is about to change.
38
123906
3387
دەمزانی کە ژیانم گۆڕانکاری بەسەر دێت.
02:20
I went home that night,
39
128875
1590
چوومەوە ماڵەوە ئەو شەوە،
02:23
and I slept with my passport,
40
131168
1814
و لەگەڵ پاسپۆرتەکەم نووستم،
02:25
because I was afraid
that someone might steal it.
41
133006
2307
چونکە دەترسام کەسێک لێم بدزێ.
02:27
(Laughter)
42
135337
1855
(پێکەنین )
02:29
I couldn't fall asleep.
43
137216
1420
نەم دەتوانی بخەوم.
02:31
I kept feeling it.
44
139446
1318
بەردەوام ھەستم پێ دەکرد.
02:33
I had a good idea for security.
45
141896
1829
بۆ پاراستنی بیرۆکەیەکی باشم هەبوو.
02:36
I was like, "OK, I'm going
to put it in a plastic bag,
46
144324
2569
پێم ،"باش، بوو بیخەمە ناو
جانتایەکی پلاستیکی
02:38
and take it outside and dig a hole,
and put it in there."
47
146917
3507
هەروەها بچمە دەرەوە و قۆڵتێک هەڵبکەنم و
بیەخەمە ناوی."
02:43
I did that, went back in the house.
48
151706
1945
کردم، بۆ ناو ماڵەکەم گەڕامەوە.
02:45
I could not fall asleep. I was like,
"Maybe someone saw me."
49
153675
2953
نەم دەتوانی بنووم. پێم وابوو
لەوانەیە کەسێک منی بینیبێت."
02:48
I went back --
50
156652
1151
گەڕامەوە
02:49
(Laughter)
51
157827
1010
(پێکەنین)
02:50
I pulled it out, and I put it
with me the entire night --
52
158861
2774
دەرم ھێنا، تەواوی شەوەکە لە تەنیشت
خۆم دام نا
02:53
all to say that it was
an anxiety-filled night.
53
161659
2958
ئەوەی بوترێت ئەوەبوو کە تەواوی شەوەکە
پڕ بوو لە دڵە ڕاوکێ.
02:56
(Laughter)
54
164641
1150
(پێکەنین )
02:58
Going to the US was,
just like another speaker said,
55
166203
4051
ڕۆشتن بۆ ویلایەتە یەکگرتووەکان،
وەک قسەکەرێکی تر وتی،
03:02
was my first time to see a plane,
56
170278
2354
یەکەم جارم بوو کە فڕۆکە ببینم،
03:04
be on one, let alone sit on it
to fly to another country.
57
172656
3361
بینی سەیر بوو، نەک بەتەنیا دانیشیت
و بفڕی بۆ وڵاتێکی تر.
03:09
December 15, 2006.
58
177172
2509
١٥ ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٦
03:12
7:08pm.
59
180061
1890
٧:٠٨ ئێوارە
03:14
I sat in seat 7A.
60
182580
2969
دانیشتم لەسەر کورسی ٧ ئەی.
03:18
Fly Emirates.
61
186009
1343
فڵای ئیماڕات.
03:21
One of the most gorgeous,
beautiful women I've ever seen walked up,
62
189427
3678
یەکێک لە شۆخترین، و جوانترین ئافرەت
کە تائێستا بینیبێتم سەرکەوت،
03:26
red little hat with a white veil.
63
194246
2806
کڵاوێکی بچوکی سور بە تارایەکی سپییەوە.
03:29
I'm looking terrified,
I have no idea what I'm doing.
64
197792
2933
بەترساوی دەمڕوانی. ھیچ بیرۆکەیەکم
نەبوو کە چی دەکەم
03:33
She hands me this warm towel --
65
201391
2226
ئەم خاولیە گەرمەی پێدام
03:35
warm, steamy, snow white.
66
203641
2081
گەرم، شێدار، سپی بەفرینی.
03:39
I'm looking at this warm towel;
67
207686
2314
دەمڕوانییە ئەم خاولیە گەرمە;
03:42
I don't know what to do with my life,
let alone with this damn towel --
68
210024
3394
نازانم چی بکەم لەگەڵ ژیانم،
ئینجا لەگەڵ ئەم خاولیە نەفرەتییە
03:45
(Laughter)
69
213442
1877
(پێکەنین )
03:47
(Applause)
70
215343
2818
(چەپڵەڕێزان)
03:51
I did one of the --
71
219712
1339
یەکدانەم کرد لە --
03:53
you know, anything anyone
could do in that situation:
72
221075
2490
دەزانیت، ھەرشتێک کە دەتوانرێ
لەم بارودۆخەدا بیکرێت:
03:56
look around, see what
everyone else is doing.
73
224043
2697
سەیرێکی دەورووبەرم کرد،
تێگەیشتم کە ئەوانی تر چی دەکەن.
03:58
I did the same.
74
226764
1184
منیش ھەمان شتم کرد.
04:00
Mind you, I drove about seven hours
from my village to the airport that day.
75
228549
5037
سەرنج بدەن، نزیکی بۆماوەی حەوت سەعات
لە لادێکەمەوە بۆ فڕۆکەخانە شۆفێریم کرد.
04:06
So I grab this warm towel,
76
234524
2050
جا ئەم خاولییە گەرمەشم گرتبوو،
04:08
wipe my face just like
everyone else is doing,
77
236598
3145
دەم و چاوم پێسڕی وەک ھەرکەسێکی تر،
04:11
I look at it --
78
239767
1446
سەیرێکی دەکەم
04:13
damn.
79
241237
1165
نەفرەت.
04:14
(Laughter)
80
242426
1492
(پێکەنین )
04:16
It was all dirt brown.
81
244983
1838
ھەمووی قاوەیی و چڵکن بوو.
04:18
(Laughter)
82
246845
1150
(پێکەنین)
04:20
I remember being so embarrassed
that when she came by to pick it up,
83
248940
5255
بیرمە زۆر شەرمەزار بووم کە هات و بیبات،
04:26
I didn't give mine.
84
254219
1227
ئەوەی خۆمم پێنەدا.
04:27
(Laughter)
85
255470
1117
(پێکەنین)
04:28
I still have it.
86
256611
1168
ھێشتا ماومە.
04:29
(Laughter)
87
257803
1671
(پێکەنین)
04:31
(Applause)
88
259498
1970
(چەپڵەڕێزان)
04:34
Going to America opened doors for me
89
262950
2938
چوونم بۆ ئەمریکا دەرگاکانی بۆ کردمەوە
04:37
to live up to my full God-given potential.
90
265912
2890
بۆ ئەوەی بە دڵسۆزی بۆ ئەو شتانەی کە خوا
پێی بەخشیووم بژیم.
04:41
I remember when I arrived,
91
269862
1529
لەبیرمە کە گەیشتم،
04:43
the sponsor family embraced me,
92
271415
1965
خێزانە بەخێوکەرەکە لە ئامێزیان گرتم،
04:45
and they literally had to teach me
everything from scratch:
93
273404
3329
پێویست بوو هەموو شتێکم لە سەرەتاوە
فێر بکەن:
04:48
this is a microwave,
that's a refrigerator --
94
276757
2748
ئەمە فڕنی مایکرۆییە،
ئەمە بەفرگرە
04:51
things I'd never seen before.
95
279529
2709
شتانێک ھەرگیز پێشتر نەم بینیبوون.
04:54
And it was also the first time
96
282262
1749
و ھەروەھا یەکەم جاریشم بوو
04:56
I got immersed into a new
and different culture.
97
284035
3362
بەو کلتورە تازە و جیاوازە حەپەسا بووم،
05:00
These strangers showed me
98
288159
3339
ئەم کەسە نامۆیانە پشانیاندام
05:04
true love.
99
292381
1514
خۆشەویستی ڕاستەقینە.
05:07
These strangers showed me that I mattered,
100
295080
3702
ئەم کەسە نامۆیانە پشانیاندام کە گرنگم،
05:12
that my dreams mattered.
101
300038
2387
کە خەونەکانم گرنگن.
05:22
(Applause)
102
310165
4279
(چەپڵەڕێزان)
05:28
Thank you.
103
316841
1150
سوپاس.
05:32
These individuals had two
of their own biological children.
104
320708
3247
ئەم کەسانە دوو منداڵی بایۆلۆجی
خۆیان ھەبوو.
05:36
And when I came in, I had needs.
105
324479
2768
و کە چوومە ژوورەوە، پێیوستیم هەبوو.
05:39
They had to teach me English,
106
327691
2073
پێویست بوو فێری زمانی ئینگلیزیم بکەن،
05:41
teach me literally everything,
107
329788
2784
ھەمووشتێکم بە ڕێکی فێر بکەن،
05:44
which resulted in them spending
a lot of time with me.
108
332596
2727
کە لە ئەنجامدا کاتێکی زۆریان
لەگەڵم دا بەسەر دەبرد.
05:47
And that created a little bit
of jealousy with their children.
109
335726
5434
ئەمە کەمێک بەغیلی دروست کرد
لەگەڵ منداڵەکانیان.
05:55
So, if you're a parent in this room,
110
343155
4509
ئەگەر تۆ دایک و باوکێک بیت لەم ژوورە،
05:59
and you have those teenager children
111
347688
3009
و ھەروەھا ئەم منداڵە ھەرزەکارانەت ھەبێت
06:02
who don't want anything to do
with your love and affection --
112
350721
4354
کەنەیان دەویست ھیچ شتێک لەگەڵ سۆز
و خۆشەویستیتەوە بکەن
06:07
in fact, they find it repulsive --
113
355099
1827
لە ڕاستیدا، وەک نەویستراو
تێدەگەیشتن --
06:09
I got a solution:
114
357701
1553
چارەسەرێکم دۆزیەوە:
06:11
adopt a child.
115
359278
1372
منداڵێک هەڵبگرەوە.
06:12
(Laughter)
116
360674
1012
(پێکەنین)
06:13
It will solve the problem.
117
361710
1240
کێشەکە چارەسەر دەکات.
06:14
(Applause)
118
362974
2131
(چەپڵەڕێزان)
06:19
I went on to acquire
two engineering degrees
119
367274
2630
بەردەوام بووم تا دوو بڕوانامەی
ئەندازیاریم بەدەست ھێنا
06:21
from one of the best
institutions in the world.
120
369928
2470
لەیەکێک لە باشترین پەیمانگاکانی جیھان.
06:25
I've got to tell you:
121
373173
1265
پێویستە پێتان بڵێم:
06:26
talent is universal,
122
374462
1817
بەهرە شتێکی گەردوونییە،
06:28
but opportunities are not.
123
376303
2162
بەڵام ھەڵەکان بەو شێوەیە نین.
06:31
And I credit this
124
379738
1421
باوەڕم وایە
06:34
to the individuals
who embrace multiculturalism,
125
382296
3548
بۆ ئەو تاکانەی کە باوەشیان کردۆتەوە
بۆ فرەکلتوری،
06:38
love, empathy
126
386747
1809
خۆشەویستی، ھاوسۆزی
06:40
and compassion for others.
127
388580
1955
و میھرەبانی بۆ ئەوانی تر.
06:44
We live in a world filled with hate:
128
392572
3002
لە جیهانێکی پڕ لە ڕق و کینە دەژین:
06:47
building walls,
129
395598
1598
دیوارەکان دروست دەکەن،
06:49
Brexit,
130
397220
1294
برێگزێت
(پڕۆژەی دەرکەوتنی بەریتانیا لە یەکێتی ئەورۆپی)
06:50
xenophobia here on the African continent.
131
398538
3479
لێرە لە کیشوەری ئەفریقا ترسی
لە بێگانە بوونی ھەیە.
06:55
Multiculturalism can be an answer
132
403326
2400
فرە کلتوری دەبێتە وەڵامێک
06:57
to many of these worst human qualities.
133
405750
3626
بۆ زۆرێک لەم تایبەتمەندییە خراپانەی مرۆڤ.
07:03
Today, I challenge you
134
411308
2788
ئەمڕۆ، سەرکێشییەکتان لەگەل دەکەم
07:06
to help a young child
experience multiculturalism.
135
414120
3914
بە یارمەتی دانی منداڵێک کە ئەزموونی
فرەکلتوری بکات.
07:11
I guarantee you
that will enrich their life,
136
419165
4083
دڵنیاییتان دەکەم کە ژیانیان
دەوڵەمەند دەکات،
07:15
and in turn,
137
423272
1643
و لە بەرامبەردا،
07:16
it will enrich yours.
138
424939
1378
ئێوەش دەوڵەمەند دەکات.
07:19
And as a bonus,
139
427519
1664
و وەک بەخشیشێک،
07:21
one of them may even give a TED Talk.
140
429207
2013
لەوانەیە یەکێکیان وتارێک لە تێد
پێشکەش بکات.
07:23
(Laughter)
141
431244
1483
(پێکەنین)
07:25
(Applause)
142
433269
2365
(چەپڵەڕێزان)
07:30
We may not be able to solve the bigotry
and the racism of this world today,
143
438218
4922
لەوانەیە نەتوانین کە بیرتەسکی و
ڕەگەزپەرستی ئەم جیهانە چارەسەر بکەین،
07:35
but certainly we can raise children
144
443164
3704
بەڵام بە دڵنیاییەوە دەتوانین منداڵەکانمان
وا گەورە بکەین
07:39
to create a positive,
inclusive, connected world
145
447772
3498
کە کەسانی ئەرێنی بن، هەمەلایەن بن،
پەیوەست بن بە جیهان
07:43
full of empathy,
146
451810
1577
پڕ لە سۆز
07:46
love
147
454290
1278
خۆشەویستی
07:47
and compassion.
148
455592
1290
و میهرەبانی.
07:49
Love wins.
149
457361
1172
خۆشەویستی سەردەکەوێت.
07:50
Thank you.
150
458557
1150
سوپاس.
07:51
(Applause)
151
459731
3039
(چەپڵەڕێزان)
Translated by Koya University

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Christopher Ategeka - Serial entrepreneur
TED Fellow Christopher Ategeka is on a mission to ensure a sustainable future for humanity and the planet.

Why you should listen

Like Batman, Christopher Ategeka witnessed the death of both his parents as a child. He grew up with immense hardships but managed to navigate an experience that left him equipped with valuable skills.

Ategeka is a serial entrepreneur, engineer and a pioneer in the unintended consequences of technologies ("UCOT") movement. He is the founder and Managing Director at LyfBase, the world's first center for the unintended consequences of technology. Ategeka coined and popularized the term "UCOT" (unintended consequences of technology) in the tech sector and the concept of "UCOT" evangelism. Before that, he founded Health Access Corps, a non-profit that works to establish sustainable health care systems on the African continent. He has been invited to speak at the Clinton Global Initiative and United Nations, and he's won many international awards for his work; he was named a 2016 World Economic Forum Young Global Leader and a 2017 TED Fellow. His work has been featured in many major media publications both locally and internationally such as BBC, Forbes, and NPR. He holds a Bachelor’s of Science, and Master’s of Science in Mechanical Engineering from the University of California, Berkeley.

More profile about the speaker
Christopher Ategeka | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee